Te Berlijn wordt de gulden niet meer genoteerd Monetaire reacties in het buitenland Staten Generaal PROTECTOR" Mr. Trip over het Egalisatiefonds Het nieuws van heden De luchtrace naar Johannesburg 6.000 NEDERLANDERS IN SPANNING JAPANSCH- CHINEESCHE MOEILIJKHEDEN Uit Vaticaanstad WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1936 - OCHTENDBLAD I INBRAAK-VERZEKERING J VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: yoor Haarlem en Agentschappen per yreek 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20178 De Zwitsersche franc thans aan gepast aan de groote wereld-valuta's Oostenrijksche shilling op pondsterling-basis Arabische leiders verbannen Volmachten voor generaal Dill Italië en de Locarno- conferentie Cycloon teistert Mexico aanvaarden regeeringsmaatregelen De Tweede Kamer is Dinsdagmiddag na de ver klaring van den minister president, dr. H. Colijn, in de afdeelingen gegaan ter behandeling van de drie ingediende spoed-wetsont- werpen (verbod van uit voer van gouden munt en muntmateriaal, instelling van een Egalisatiefonds en tijdelijke maatregelen tegen prijsopdrijving) In de avondzitting wer den de afdeelingsverslagen voorgelezen, waarna mi nister Oud de eerstgenoem de twee ontwerpen en minister Gelissen dat tegen prijsopdrijving verdedigden. De drie wetsontwerpen werden zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Tegen het middernachte lijk uur heeft ook de Eer ste Kamer zich z. h. st. met de drie wetsontwerpen ver- eenigd. Alleen de N. S. B. ver klaarde zich tegen het ver bod van den gouduitvoer. Zij volgde daarmee het voorbeeld van de commu nisten in de Tweede Kamer. De vergadering van den Volkenbond V' er klaringen van den Oostenrijk- schen gedelegeerde Reeds enkele deelnemers moesten den strijd opgeven Zondagavond om tien uur bracht de „Deutschlandsender" de droeve mare Wat gaat de rijksmark nu kosten? Een waarschuwing aan Belgische stakers De wapensmokkel in België Het Weeriiiuiiuiwiii| Vliegongeluk te Dehli Tsjang Kai Sjek vermijdt onmid dellijke onderhandelingen De toestand te Sjanghai Z.H. de Paus keert naar het Vatictzan terug m mm Liquidatie bij definitieve stabilisatie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentleprfjren: Por lossen regel 50 et., Ingex. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 eert per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek. BERN, 29 Sept. (Stefani). In ver band met de reactie van het parlement op de devaluatie van den Zwitser- schen franc waarschuwde de bonds raad, dat hij zou aftreden, indien hij niet het vertrouwen van het parlement zal krijgen. Dit heeft in het land diepen indruk gemaakt. De nationale raad heeft daarop in de slot- stemming met 80 tegen 39 stemmen het besluit goedgekeurd den bondsraad volmachten te ver- leenen voor het nemen van dringende econo mische noodmaatregelen. BERN, 29 Sept. Officieel wordt meege deeld, dat de Zwitsersche franc is aange past aan de groote wereld-valuta's. De wet telijke gouddekking blijft 40pCt., de limie ten van de devaluatie zijn 34.5 pCt. en 25.94 pCt. In feite is het voorloopig niveau 30 pCt. beneden de vorige pariteit. Dit moet een voldoende aanpassing van den productieprijs in Zwitserland toestaan en een hernieuwde vlucht van den Zwitserschen export mogelijk maken. De bankactiviteit en de handel in goud en deviezen zijn op geen enkele wijze beperkt door den monetairen toestand, welke zeer solide is gebleven, de gouddekking blijft hoog, de finan- cieele politiek blijft voorzichtig en de toestand van de begrooting blijft gezond. Tenslotte zijn alle maatregelen genomen om een verhooging van den levensstandaard te voorkomen. Uit Weenen wordt bericht, dat volgens de Neue Freie Presse de Oostenrijksche shilling is gebaseerd op het pond sterling. Dinsdagochtend is de koers der Fvansche en Zwitsersche waarden gestegen, waarbij het devaluatie peil werd overschreden. In beurskringen verklaarde men, dat onder handelingen waren aangevangen met de landen van Centraal-Europa ter bestudeering van den nieuwen toestand. De Tsjecho-Slowaaksche delegatie is te Wee nen aangekomen, teneinde besprekingen te voe ren met bevoegde Oostenrijksche kringen om terugslag van de devaluatie van valuta van tot het vroegere goudblok behoorende landen op te vangen. De circulatiebank te Istanboul deelt mede, dat na de devaluatie van den Franscher. franc het pond sterling tot nader order bij koersbereke ningen als basis zal dienen. De koers van het Engelsche pond is voor loopig vastgesteld op 6,35 tot 6,38 Turksche pon den voor een pond sterling. Gezaghebbende Litausche kringen verklaren formeel, dat de litas op goud-pariteit zal blijven. LONDEN, 29 Sept. (D.N.B.) De „Daily Herald" meldt uit Jeruzalem, dat wellicht 18 Arabische leiders verbannen zullen worden. De eilanden Malta, St. Helena en Perim (in de Roode Zee) zouden als verbanningsoorden dienst moeten doen. Vijftien Joodsche en achttien Arabische le den van de illegale communistische partij zijn in de afgeloopen week uitgewezen of gearres teerd. Zaterdag is te Londen een kroonraad gehou den, waarop besloten is den opperbevelhebber van de Britsche strijdkrachten in Palestina, ge neraal Dill, alle volmachten te geven voor het afkondigen van den staat van beleg. Vermoedelijk zal deze Donderdag door een proclamatie van den hoogen commissaris wor den afgekondigd. LONDEN, 29 Sept. (Reuter). Zonder de be richten te bevestigen, die mededeelen, dat Ita lië Gr.-Brittannië zou hebben medegedeeld, dat het bereid is deel te nemen aan de Conferentie van Vijf, wordt van gezaghebbende zijde ver klaard, dat diplomatiek contact kortgeleden te Rome plaats heeft gehad, in den loop waarvan de kwestie van deelneming door Italië aan de Conferentie van Vijf in het voorbijgaan ter sprake is gekomen. Dit probleem zou echter niet het voorwerp van speciale besprekingen hebben uitgemaakt. H. K. H. Prinses Juliana en Prins Bernhard bij aankomst aan het hoofd gebouw van P.T.T. te Den Haag, waar de vorstelijke personen Dinsdagmiddag per radio een dankwoord richtten tot het Nederlandsche volk MAZATLAN, 29 Sept. Uit de stad Rosario is een oproep om medische hulp, doctoren en medicamenten ontvangen, aangezien een tropi sche cycloon de stad op verschrikkelijke wijze geteisterd heeft. GENèVE, 29 September. (Reuter). In de zitting der Volkenbondsvergadering heeft de Canadeesche gedelegeerde Mackenzie King, verklaard, dat Canada afkeerig blijft van iedere automatische militaire verbinding. Voorts gaf spreker uiting aan wantrouwen ten aanzien van de regionale pacten. Hij besloot met op te merken, dat het lot van den Volkenbond ver bonden is met het herstel van den goeden wil en het vertrouwen in Europa. De Oostenrijksche gedelegeerde verklaarde, dat Oostenrijk den wil heeft een onafhankelijk bestaan te handhaven. „Dit is thans een dog ma van het internationale leven", aldus ver klaarde spreker. Wat de opportuniteit betreft van een hervorming van het Volkenbondspact, wenscht Oostenrijk zijn antwoord voor te be houden tot een rustiger atmosfeer zal zijn weer gekeerd. Spreker wees op de onzekerheid van den po- litieken toestand in zijn land en besluit met de noodzakelijkheid uiteen te zetten van een aanpassing van het handvest en een tot staan brengen van den bewapeningswedloop, terwijl een wederaanpassing van de vereidecor.^mie tot stand gebracht zal moeten wcrd„ i. Na een rede van den Chineeschen gedele geerde, Wellington Koo, die op de onzekerheid van den toestand in zijn eigen land wees, werd de zitting tot den middag gesloten. KA1RO, 29 Sept. (Reuter.) Halse is om 19.07 op het vliegveld van Kairo gedaald. Clouston arriveerde 32 minuten laten. Halse is om 19 uur 48 (Br. zomertijd) ver trokken. BELGRADO; Victor Smith heeft wegens een lek in de olieleiding van zijn Miles Sparrow Hawk bij Skoplje een noodlanding moeten maken. Hij heeft zich uit de race teruggetrok ken. BERLIJN; Het toestel der Alingtons heeft bij Regensburg (Noord-Beieren) een noodlan ding moeten maken, waarbij de Alingtons en luit. Booth er zonder kwetsuren zijn afgeko men. Ook zij hebben zich teruggetrokken. BELGRADOMajoor Miller heeft -bij Ruma, 40 K.M. van Belgrado, wegens benzinegebrek een noodlanding moeten maken. Hij heeft zich eveneens teruggetrokken. De overige vijf deelnemers bevinden zich tus- schen Belgrado en Kairo. (Van onzen Berlijnschen correspondent) ond&gavond om tien uur bracht de om roeper van den „Deutschlandsender" de mare, welke voor vele landgenooten, trouwens niet alleen in Duitschland, een droeve mare wasDe gulden, de gouden gulden, de fiere overwinnaar van zoovele veldslagen, de gulden, die als 't ware het zinnebeeld was geworden van onze tradi- tioneele vaderlandsche stabiliteit, de gulden was gevallen! Vanaf het moment, dat de Fransche franc den Zwitserschen franc in zijn val meesleepte, was onze brave trouwe gulden het onderwerp van het gesprek van den dag. De kranten schreven over den gulden, de menschen spraken over den gulden en onze telefoon stond niet stil, zóóveel belangstelling bestond er te Ber lijn voor het lot van den gulden, die voor den gemiddelden Duitscher nauwelijks een vreemde munt is, daar hij immers zoo dikwiils guldens uitgaf tijdens zakenreizen en vajantle-uitstap- jes, daar hij tijdens de inflatie met guldens speculeerde, daar hij het beetje, gewoonlijk niet te standvastige marken, hetwelk hij aan den kant kon leggen, bij voorkeur in guldens placht te consolideeren. v Ongeveer zesduizend in getal zijn de Neder landers in Duitschland, die leven van Holland- sche guldens, welke hun vanuit het vaderland als salaris, pensioen, rente of steun worden toegezonden. Dit legioen der zesduizend heeft Zaterdagavond de officieele mededeeling der Nederlandsche regeering, dat Den Haag aan geen devaluatie dacht, met vreugde ontvangen. Uit menig hart steeg een dankbare gedachte op voor den pionier van onzen gouden gulden, dr. H. Colijn! Des te bitterder was de teleurstelling, toen genoemde officieele mededeeling bleek te zijn een leugentje om bestwil, oftewel, om het meer parlementair uit te drunken: een tactische manoeuvre, die ten doel had, ge vaarlijke en noodlottige speculaties te ver hinderen. De Duitsche bladen van Maandagavond nemen nota van de radiorede, welke onze minister president voor beide zenders heeft gehouden. Verder schijnt de Duitsche pers zich na de financieele sensaties der laatste dagen over de devaluatie van den gulden niet erg op te win den. Slechts in de beursrubriek houdt men zich min of meer uitvoerig bezig met onze valuta, doch men beperkt er zich uitsluitend toe, dat men raadt naar de waarde, welke de „abge- wertete" gulden nu zal krijgen. In het algemeen rekent men er niet op, dat onze munt zoo diep zal vallen als eerder pond en dollar, verschil lende soorten kronen en thans diverse francs gevallen zijn. De voorpagina's der kranten mimen een breede plaats in voor de rede, die Zondag te Königswusterhausen door secretaris van staat Reinhardt werd gehouden. In deze rede werd gezegd, dat Duitschland aan geen valuta-experi menten denkt en dat de mark de mark blijft! Iets nieuws bevatten de woorden van Rein hardt niet. Reeds een half jaar geleden eerst maakte dr. Hjalmar Schacht resoluut een einde aan het streven naar „Devaluation" welk stre ven in Duitschland, zij het ook niet zoo openlijk, niet zoo heel veel minder sterk was dan ten onzent. In het blad, dat men de spieektrompet van den president der Rijksbank zou kunnen noemen, namelijk in „Der Deutsche Volkswirt", zette hij uiteen, dat devaluatie, afgezien van alle bijkomstigheden, in beginsel alleen maar mogelijk is, wanneer er goud genoeg voorradig is, om de devaluatie te controleeren Duitsch land heeft een circulatie van rond 7 milliard en een gouddekking van nog geen volle honderd millioen. Van een gecontroleerde devaluatie kan onder dergelijke omstandigheden geen sprake zijn. Devaluatie bij een gouddekking van min der dan één procent is geen devaluatie, maar inflatie! Voor het eerst staan er in de deviezennotee- ringen van de Berijjnsche beurs achter den titel „Hollandische Gulden" niet getallen, welke schommelen tusschen 168 en 169 alsof men in Amsterdam niet een dikke 250 mark voor honderd gulden krijgt!! doch een (>aar streep jes. De gulden wordt niet meer genoteerd! Hij deelt dit lot met de valuta van Frankrijk en Zwitserland. En het legioen der zesduizend van guldens levende Nederlanders In Duitschland ziet vol spanning uit naar de dingen, die dezer dagen zullen komen. Wat zal de mark de volgende week kosten? Zeventig cent? Tachtig cent? Of nog meer? De start van de negen vliegtuigen, die deelnamen aan de luchtrace van Porthmouth naar Johannesburg. In den loop van den eersten dag hebben zich reeds drie deelnemers wegens pech moeten terugtrekken BRUSSEL, 29 Sept. (A.N.P.). Minister-presi dent Van Zeeland heeft heden de vertegen woordigers van de commissie van vakvereeni- gingen en van i de socialistische partij ontvan gen. Hij deelde hun mede, dat de regeering geen wanordelijkheden zal dulden en zich met kracht zal verzetten tegen de bezetting van fabrieken en werkplaatsen door stakers. De vertegenwoordigers verklaarden de regeering hierin te zullen steunen. BRUSSEL, 29 Sept. (Stefani) Twee Spaan- sche trawlers uit Bilbao zijn te Ostende aan gekomen. Zij zijn onder controle van de haven politie gesteld. Het gerecht van Antwerpen heeft het arres tatiebevel tegen De Witte, den secretaris van den socialistischen transportarbeidersbond en Becu, den secretaris van den bond van koop vaardij-officieren bevestigd. Bij een douanier, wiens naam bekend was geworden door papieren, welke gevonden wer den bij een huiszoeking bij den leider van de revolutionnair-socialisten, is eveneens huis zoeking verricht. De correspondentie van den verdachte is in beslag genomen. Verwachting; Zwakke tot matigen, Westelijke tot Noordelijken wind, ge- Ei deeltelijk bewolkt, weinig of geen neer- slag, weinig verandering in temperatuur. i Verdere vooruitzichten: Weinig veran- EE EE dering. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii iMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMimu ONDERL. VERZEKERING MIJ. DAMRAK 60 AMSTERDAM-C. Tel. 45014 en 45016 Directie: H. F. HEERKENS THIJSSEN Uitsluitend voor: Kerken, Pastorieën. Kloosters en Kerkelijke Instellingen TiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiiiMiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiïï LONDEN, 29 Sept. (Reuter). Een vliegtuig van de Imperial Airways is op het vliegveld te Dehli in brand geraakt, toen het toestel gereed werd gemaakt voor het vertrek in Oostelijke richting. De inzittenden werden niet gedeerd, terwijl het grootste deel van de post onbescha digd is. Het vliegtuig werd geheel vernield. TOKIO, 29 Sept. De diplomatieke waarnemers slaan met groote belangstelling de bewegingen van maarschalk Tsjang Kai Sjek gade, in ver band met de vraag van Japan, dat Tsjang Kai Sjek persoonlek onderhandelt met den Japan- schen ambassadeur Kawagoe tot regeling van de incidenten en tot herstel van de Japansch- Chineesche betrekkingen. Een officieel bericht omtrent de reizen van Tsjang is niet ontvangen, doch de Hochi Sjimbun deelt mede, dat fcy in den ochtend van 28 dezer naar Kuling is ver trokken, waar hij vermoedelijk zaï blijven, teneinde onmiddellijke onderhandelingen te vermijden. Het blad schrijft verder, dat de aarzeling van Tsjang Kai Sjek naar Nanking terug te keeren wordt veroorzaakt door den wensch om de anti-Japansche propaganda naast de Chi- neesch-Britsche samenwerking te Devorderen, waarover thans wordt onderhandeld De correspondent van de Asahi Sjimbun te Nanking verklaart daarentegen, dat Tsjang binnenkort te Nanking zal terugkeeren om per soonlijke onderhandelingen te voeren met den Japanschen ambassadeur. Tsjang is van Kanton via Kuling op weg naar Nanking, waar hij binnenkort de onder handelingen met den Japanschen ambassadeur zal aanvangen tot herstel van de betrekkingen tusschen beide landen. De correspondent vreest wel, dat de verschillende incidenten hieraan moeilijkheden in den weg zullen leggen, doch hij is overtuigd, dat het staatsmanschap van Tsjang Kai Sjek en den Japanschen ambassa deur de moeilijkheden uit den weg zal ruimen en dat een overeenkomst langs den diplomatie- ken weg tot stand komt. Groot opzien is gebaard door een persbericht uit Sjanghai, volgens hetwelk de Japansche autoriteiten en de politie van de internationale nederzetting krachtige voorzorgsmaatregelen zouden nemen met het oog op uit Detrouwbare bron ontvangen mededeelingen, dat een groot aantal anti-Japansche terroristische agenten uit Kanton Sjanghai zijn binnengekomen. ROME, 29 Sept. Morgenmiddag keert Z. H. de Paus naar het Vaticaan terug, na drie maan den te Castel Gandolfo te hebben vertoefd. De president der Nederlandsche Bank, mr. L. J. A. Trip, heeft een onderhoud toe gestaan aan een onzer medewerkers, naar aanleiding van de voorgenomen instelling van een Egalisatiefonds. Op de vraag, wat hierbij het uitgangspunt is geweest, antwoordde mr. Trip, dat men ge redeneerd heeft: wanneer er zich zulke inter nationale omstandigheden voordoen op mone tair gebied als thans, künnen wij den gulden, losgemaakt van het goud, niet eenvoudig de beweging van vraag en aanbod laten volgen. Zulks kan niet, omdat er in de wereld reusach tige bedragen aan kort geld zijn, welke heen en weer trekken en omdat er bovendien na het gouduitvoerverbod een speculatieve beweging is te verwachten, om de gevolgen daarvan voor onzen gulden te mitigeeren, moet men kunnen ingrijpen. Dat is ook de basis geweest van het Engelsche egalisatiefonds. Op de vraag, of het niet gewenscht is, dat er ten aanzien van onzen gulden zoo spoedig mogelijk vastheid komt, was het antwoord, dat men den tweeden dag na den monetairen maatregel van onze regeering, zeker niet kan vergen, dat er vastheid bestaat. Het is volko men begrijpelijk, dat men eerst zegt: wij willen nu eens zien, hoe het met den gulden gaat. Over een langeren duur gerekend kan men zeker cal- culatiepunten vaststellen en in verband daar mede den guldenkoers zooveel mogelijk regelen. Op de vraag, of er dan niet na zekeren tijd een oogenblik ls gekomen, waarop men met het oog op den dan ingetreden toestand, waarin de gulden niet langer belangrijke schommelin gen vertoont, zal kunnen overgaan tot stabili satie, luidde het bescheid: Dat hangt er van af, in hoeverre de toestand internationaal rijp is om tot stabilisatie te komen. Engeland wei gert vooralsnog tot internationale stabilisatie mede te werken, o.a. omdat de oorlogsschulden nog niet geregeld zijn en bovendien, omdat het eerst eens wil zien, hoe het met Frankrijk gaat. Wij kunnen den gulden alleen steunen, door buitenlandsche valuta te verkoopen. Deze kun nen wij krijgen door ze op de markt te koopen en ze daarna te verkoopen. Dit koopen zal in het begin moeten geschieden, omdat er dan nog geen pondenvoorraad in het fonds aanwezig is, maar bovendien kan de Nederlandsche Bank bijspringen met haar goudvoorraad. „Moet er dan geen herwaardeering van den goudvoorraad plaats hebben, volgens den thans ingetreden toestand?" „Op het oogenblik dat de definitieve stabili satie komt, d.w.z., wanneer het oogenblik is ge komen, dat die stabilisatie kan worden door gevoerd, is er aanleiding tot herwaardeering van den goudvoorraad en realiseering van de eventueele winst daarop." „Waarom is het fonds 300 millioen groot?" „Dat bedrag is een schatting. De loop van zaken moet bepalen, of met dit bedrag kan worden volstaan. Ook in Engeland is men be gonnen met een lager bedrag dan tenslotte in het fonds is gestort." „Voor welken tijd is dit fonds ingesteld?" „Het fonds wordt geliquideerd bij de defini tieve stabilisatie. De middelen van het fonds komen uit den verkoop van schatkistpapier, of de beleening er van. Als er veel geld in de open markt is, kan dit papier ook daar worden geplaatst en dan kan de Nederlandsche Bank het voorschot, dat zij er op gegeven heeft, verminderen. Niet direct behoeft het geheele bedrag van 300 millioen in voorschot te worden gegeven. „Natuurlijk," zoo vervolgde Mr. Trip, „blij ven de bijzonderheden omtrent de werking en de resultaten van het fonds geheim, maar de Nederlandsche regeering. die er toezicht op uit oefent, kan den gang van zaken laten contro leeren." Ten slotte deelde Mr. Trip nog mede, dat de bij hem ingekomen berichten er op wijzen, dat gevlucht kapitaal In Nederland terugkeert. DE DRIE SPOED-WETSONTWERPEN (VER BOD GOUD-UITVOER, INSTELLING EGA LISATIEFONDS EN TIJDELIJKE MAATRE GELEN TEGEN PRIJSOPDRIJVING) DOOR DE STATEN-GENERAAL Z.H.S. AANVAARD. Onderhoud met mr. Trip naar aanleiding van de voorgenomen instelling van een Egalisatie fonds. De Zwitsersche franc thans geheel aangepast aan de groote wereldvaluta's; Oostenrijksche shilling en Turksch pond op pondsterling- basis. De nederlaag bij Toledo door de Spaansche regeering te Madrid erkend; haastige voorbe reidingen tot verdediging van de hoofdstad. Tsjang Kai Sjek vermijdt directe onderhande lingen met den Japanschen ambassadeur Ka wagoe. New Yorksche Beurs: dend. Slot nauwelijks prijshou-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1