Nieuwe goudwaarde wordt niet
direct vastgesteld
Er is te weinig vastheid
w
De huurbijslag
Dr. Colijn ziet in een rede, in de Tweede
Kamer gehouden, de gevolgen der
muntpolitiek onder de oogen
De Negus is bereid
offers te brengen
Duitschland wil niet devalueeren
Aandacht voor loon en pensioen
DANK AAN HET VOLK
De luchtrace naar
Johannesburg
Uit Vatikaanstad
BEREIDWILLIGHEID TOT
SAMENWERKING
Het nieuws van heden
De Oostenrijksche
bewapening
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 1 OCTOBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20180
Wat betreft de sociaal-economische gevolgen
Het Weeriiiiiiiiiiiii]iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini|
Ook Halse verongelukt en moet
licht gewond in een zieken
huis worden opgenomen
De vorderingen van Llewellyn
Scoff te Kisoemoe
Findlay en Waller te Kerma
Een nieuwe regeling voor onder
steunden getroffen
Z. H. de Paus in het Vatikaan
teruggekeerd
In St. Pölten in Oostenrijk is de zigeunerkoning Peter Bados met groote plechtig
heid hegraven. Honderden zigeuners volgden achter den, door vier paarden ge
trokken, lijkwagen
Waarborg van de souvereiniteit
in het niet veroverde
gebied gevraagd
Genève meent dat het
voorstel te laat komt
De indruk te Genève
Verklaringen van dr. Schacht in
den raad van beheer van
de Reichsbank
De verkregen positie
wordt gehandhaafd
Instortingsongeluk te
Insterburg
Een strenge winter
voorspeld
Dr. H. Schacht
Oproep om bijdragen voor
hét leger
Degrelle moet betalen
Veroordeeling wegens laster
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Ingex.
mededeelingen SO cent; Idem op pag. één £5 een!
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
DEN HAAG, 30 September.
Heden heeft de minister-president,
dr. H. Colijn, in de vergadering der
Tweede Kamer, een rede gehouden
naar aanleiding van de gedachten-
"wisseling over de monetaire maat
regelen, waarin hij o.m. het volgende
zeide:
De Minister acht het totaal onvruchtbaar,
ook wegens den weinigen tijd, waarover de
ministers thans beschikken, in te gaan op
sommige opmerkingen, als betreffende het af
schaffen van belastingen, die pl.m. 80 millioen
per jaar opbrengen.
Ook in Indië zijn maatregelen genomen, om
hiet-onvermijdelijke prijsopdrijving tegen te
gaan. Men is in Indië zeer diligent geweest.
Een wetsontwerp betreffende de goudclausule
in contracten is in bewerking. Zoo noodig zal
met de cr.sispachtwet verder worden gegaan
dan nu het geval is.
Met het bedrijfsleven zal voeling worden ge
houden, o.m. wat betreft de maatregelen tegen
oriisoDdrilvlDC Zoo noodig. zal een beroeps
instantie worden ingesteld. Gewaakt moet
worden tegen dumping met Nederlandsche
goederen op de buitenlandsche markten.
De noodzakelijkheid, om tot het verlaten
van den gouden standaard over te gaan is
over het algemeen niet ontkend.
Bij alle devaluatie-maatregelen elders is de
invloed van het buitenland aanwezig geweest.
Zoo was het ook hier. De gouden standaard
is een kring van landen, die zich verbinden om
goud onderling af te geven tot ondersteuning
der wisselkoersen. Is die kring er niet meer,
dan verdwijnt ook de behoefte van den gouden
standaard.
Spr. herinnert aan de Londensche conferen
tie der landen van bet goudbiok. Donderdag
avond ontvir.g de regeering voor het eerst de
mededeeling van de Fransche, dat ze Vrijdag
den gouden standaard verlaten z;ou. Doch
reeds maanden was er onderhandeld. Toen
kwam bericht dat Zwitserland het niet zou
doen. Er wes dus voor ons nog geen aanleiding
den gouden standaard te verlaten.
Vandaar de verklariru? van Vrijdagavond.
Zaterdag kvam bgjicht, dat de Zwitserscne
regeering c,n gouden standaard verliet. Toen
is, na lanyUrig overleg met de directie der
derlandshe Bank besloten, dat ook te doen,
nu hadden we nog grooten goudvoorraad, dié
anders wejra zou afvloeien voor een groot
ceel en ni komt die aan het volk ten goede,
in plaats aan enkele particulieren.
rfgeering gaat niet over tot het
onmidceiijjk fixeeren van een nieu
wen go,jwaarc]e van den gUj(jen-
is volstekt onmogelijk. Er zijn ook
landen, dje ree(js devalueerden en
weer en n;euwe devaluatie over
wegen. rr ;s te weinig vastheid. Een
goudwairde kan
niet worden vast
gesteld, willen
we niet te diep
grijpen. £en goudwaarde vast te
stellen lU en Qver eenige maanden
weer, r,oet voorkomen worden.
We moetm zien naar de verhouding van
kosten en lrjjzen Het streven nioet niet alleen
zijn, de daing van den gulden zoo klein mo
gelijk te d,en zyn> (jQgjj QQk om haar niet
grooter te loen WOrden dan noodig is. Ook
moeten zoo/eel lrl0gelijk schommelingen wor
den voorkoken
N^ i,ge raa8d> waarom we niet deden als
anurijk e Zwitserland. Men kan ook vragen:
waarom d>2n (jjg njet geijjk wij?"
Wat egalisatiefonds betreft, is het
moeilijk, h„t ajien naar den zin te maken.
Spr. verv,yst naar het verioop Van den koers
van den guiQerii om te verklaren, dat de
periode, dat de gUi<jen zwevend is, niet zoo
lang kan Ij uren. Voorloopig moet met het
egalisatiefc,ads nog op g^eime wijze worden
gemanoeuvreerci
Overeem.omstjg Sprekers altijd ingenomen
standpunt za] de regeering medewerken aan
interinajjffijajg stabilisatie. Men verwachte
ec'nter njep dat het initiatief van Nederland
iets v:.n beteekenis kan bewerken: dat ligt aan
de gi'rKjtg mogendheden. Gelukt bet niet, dan
ziet spr. de toekomst allerminst rooskleurig.
Medejverken za] Nederland ten volle.
van den gewijzigden toestand; een groot aan
tal problemen doet zich voor. Vele zijn niet
voor dadelijke beantwoording vatbaar.
Eiken morgen om 9.15 uur houdt zich een
ministerieele commissie (de minister-president,
de ministers van Financiën, landbouw en
Scheepvaart, Sociale Zaken, en Handel, Nijver
heid en Scheepvaart) zich met de van uur tot
uur wisselende problemen bezig.
T.a.v. «den huurbijslag kan spr. nog geen
bindende mededeeling doen. De gedachten
gaan in deze richting: met ingang van 4 Oc
tober a.s. zal de huurbijslag geheel vervallen,
maar met zoodanige compensatie in de steun-
uitkeering, dat de toestand der werkloozen niet
slechter wordt dan die voor 13 September was.
De wijziging voor de laagste klasse blijft be
staan.
Bij de beoordeeling van den zich
ontwikkelenden toestand, moet men
dien nemen, zooals die door de om
standigheden geworden is. Als het
noodig blijkt, moeten kwade gevol
gen onder de oogen worden gezien.
Dit geldt ook salarissen, loonen en
pensioenen. Meer is er thans niet te
zeggen.
Er zijn producten, afhankelijk van
grondstoffen uit het buitenland, waarvoor
prijsverhooglng noodzakelijk is. Die moet
steeds onder oogen worden gezien. Men
mag echter niet zeggen, dat geenerlei
prijsverhooging geoorloofd is.
De muntontwaarding heeft plaats gehad.
Aan de noodzakelijke gevolgen is niet te ont
komen.
Men zal eenige dagen geduld moeten hebben
om te kunnen overwegen, hoever moet worden
gegaan.
Op sommige punten zal door de monetaire
maatregelen de bemoeiing van de regeering
mat het bedrijfsleven toenemen, op andere
punten verminderen. De regeering zal het
echter zooveel mogelijk vrijheid laten.
Het antwoord, door het Nederlandsche volk
op sprekers radiorede gegeven, heeft de
regeering in haar vertrouwen versterkt, en
zal haar verder sterken in haar moeilijk
heden.
Spr. dankt het volk van deze plaats voor
het gehoor, geschonken aan den oproep,
dien hij tot het volk gericht heeft.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen E
Noordwestelijke tot Noordelijken wind,
Ij gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen re- |j
gen, zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichtenweinig verande- 5
j| ring. |i
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
MBEYA (Noord Rhodesia), 30 Sept (Reuter).
Halse is te Mbeya om 13 uur plaatselijken tijd
geland, waar hij anderhalf uur werd opgehou
den wegens moeilijkheden aan de ontstekings
installatie van zijn vliegtuig.
Het toestel van Halse is daarop bij Bom-
boshawo op 30 K.M. van Salisbury slecht
neergekomen. Halse zelf is vrijwel onge
deerd, hoewel hij enkele lichte kwetsuren
aan het hoofd opgeloopen heeft, welke zijn
overbrenging naar het ziekenhuis te Salis
bury noodig hebben gemaakt.
Llewellyn vloog vanmiddag om kwart over
drie pl. tyd boven Entebbe, dt hoofdstad van
Oegandan, welke aan het Victoria-meer is ge
legen. Zijn toestel zette koers in ce richting
Mpika.
De vliegers Scott en Guthrie zijn met hun
Percival Vega Gull om drie uur p.'aatselijken
tijd vanmiddag te Kisoemoe aangekomen, van
waar zij 20 minuten later vertrokken.
Kisoemoe ligt in Kenya even ten Zuiden van
den aequator op 35 gr. O.L., aan den Noord-
Oostelijken oever van het Victoria-meer.
4
De vliegers Findlay en Waller, wier positie
onbekend was, zijn te Kerma geland om hun
benzine-voorraad aan te vullen. Zij zullen weer
vertrekken in de richting van Khartoem.
Radio Johannesburg bericht, dat Scott te 19
uur 35 uiterst vermoeid te Abercorn (Noord-
Rhodesia) arriveerde. Het staat nog niet vast,
wanneer hij verder zal vliegen.
De minister van Sociale Zaken deelt ter
nadere toelichting van hetgeen door den
minister-president Woensdagmiddag in de
Tweede Kamer ter zake is verklaard, het vol
gende mede.
De huurbijslag wordt met ingang van 4
October geheel afgeschaft. De betrokkenen
zullen, te rekenen van 4 October a.s. af,
een overgangstoelage op den steun ontvan
gen, welke zal worden berekend naar den
huurprijs op 30 September volgens de rege
ling van den huurtoeslag, welke voor 13
September j.I. bestoftd, dus als regel naar
2/3 van de som, welke de huur meer is dan
een bepaald bedrag.
Wijzigingen in het huurbedrag naar boven
dan wel naar beneden zullen geen wijziging
brengen in deze toelage.
Deze toelage zal mede worden ontvangen
door hen, die later dan 1 October in onder
steuning komen, mits zij ook reeds gedurende
eenigen tijd steun genoten hebben in het tijd
vak Maart—October 1936.
Evenals zulks met den huurtoeslag het geval
tyas, zal de overgangstoelage begrepen worden
in de maximum-steunuitkeering.
VATIKAANSTAD, 30 Sept. (Stefani) Z. H.
de Paus is heden per auto van Castel Gandolfo
naar het Va'tikaan teruggekeerd. Alvorens te
vertrekken zegende Z. H. vanaf het balkon de
geloovigen van Castel Gandolfo, die zich voor
het paleis verzameld hadden.
Onze Romeinsche correspondent seint:
De kleine stoet van auto's trok overal veel
belangstelling. Waar de voorbijgangers den Paus
herkenden knielden zij neder en juichten den
H. Vader toe.
De H. Vader is zeer voldaan over zijn zomer
verblijf, dat zijn physieke krachten merkbaar
heeft wel gedaan, hoewel de laatste dagen on
verwacht guur waren.
Kardinaal Pacelli, die Donderdag zijn gebrui
kelijke vacantie neemt, vertrekt met de „Sa-
voya" naar Noord-Amerika.
Naar van Vaticaansche zijde verklaard wordt
draagt deze reis geen politiek karaktyj. WeJ
verwacht men dat Kardinaal Paccelli de kardi
nalen van New-Vork, Chicago en Philadelphia
zal bezoeken.
GENèVE, 30 Sept. (Havas). Uit een uit
voeriger verslag van de verklaring, die he
den door den Abessinischen Volkenbonds
gedelegeerde, Taezaz, in de Assemblée is af
gelegd, blijkt dat hij o.m. verklaard heeft,
dat het Volkenbondspact duidelijk genoeg
is en geen wijziging behoeft, maar dat de
ervaring heeft uitgewezen, dat de Volken
bond geen doelmatige hulp kan verschaffen.
De economische sancties hebben geenerlei ef
fect gehad op den veroveringswil van den aan
valler, in tegendeel, het vooruitzicht op nieuwe
sancties heeft den aanvaller er toe gebracht
gifgassen te gebruiken om sneller zijn doel te
bereiken.
Men heeft aldus ging Taezaz verder ge
sproken over een regeling van het Italiaansch
Abessinisch geschil. Was het opgeven der sanc
ties een regeling? om voor het volk een onaf
hankelijke haardstede te behouden heeft de
Keizer verklaard bereid te zijn toe te stemmen
in aanzienlijke offers ten aanzien van de rech
ten, die de Volkenbond het heeft toegekend.
Hij behoudt de hoop, dat de belangrijkste mo
gendheden hun pogingen zullen verveelvoudigen
om te komen tot een oplossing en bij te dragen
tot den algemeenen vrede.
De Abessinische legatie publiceert in dit
verband een officieele verklaring-, waarin
gezegd wordt, dat de Negus nooit afstand
zal doen, nooit zijn souvereiniteit zal opge
ven en nooit zijn delegatie uit Genève za!
terugtrekken.
De Negus wenscht echter, dat duidelijk ge
maakt zal worden, dat hij steeds bereid is tot
het brengen van offers met het oogmerk te ko
men tot een overeenstemming met Italië door
tusschenkomst van den Volkenbond en het
handvest.
Wanneer de Negus zegt, dat hij offers zal
brengen, aldus wordt verder vernomen, wil hij
niet zeggen, dat hij afstand zal doen van ook
maar één zijner rechten.
De verklaring, die hier gegeven wordt aan
de rede van den gedelegeerde van den Negus
is, dat deze bereid is tot een accoord te ko
men met Italië door tusschenkomst van den
Volkenbond, krachtens hetwelk hij de sou
vereiniteit zou erkennen van Italië over de
veroverde deelen van Abessinië, op voor
waarde, dat zijn souvereiniteit en onafhan
kelijkheid ten aanzien van de rest van het
gebied niet bestreden zouden worden.
Algemeen gelooft men, dat dit voorstel
maanden te Iaat komt en zelfs niet door
Italië, noch door den Volkenbond in over
weging zal worden genomen.
BERLIJN, 30 Sept. (D.N.B.). In de zit
ting van de centrale commissie van de
Reichsbank heeft de president van de bank,
dr. Schacht een verklaring afgelegd.
Daarin wordt o.a. gezegd, dat de Fransche
regeering 27 dezer aan de rijksregeering de
verklaring heeft toegezonden, welke gelijktijdig
in Parijs, Londen en Washington werd gepu
bliceerd over de devaluatie van den Franschen
franc.
In het bijzonder is de aandacht gewijd aan
artikel 5 van deze verklaring, waarin de mede'
werking van de overige mogendheden gewenscht
wordt geacht. In verband hiermede moet ook de
Duitsche meening kenbaar worden gemaakt.
De bedoeling van de drie mogendneden, welke
in deze verklaring kenbaar wordt gemaakt, nJ.
het behoud van den vrede, het in het leven
roepen van maatregelen, welke het nest kunnen
leiden tot herstel van orde in de internationale
economische betrekkingen en het voeren van
een politiek, welke gericht is op de ontwikke
ling van den welstand der wereld en de ver
betering van den levensstandaard der volkeren,
is in overeenstemming met het verlangen van
den Führer en rijkskanselier, die dit herhaal
delijk heeft gezegd in zijn verschillende rede
voeringen.
Evenwel moet er op worden gewezen, dat het
economisch evenwicht ernstig is verstoord door
de devaluatie van Engeland en de Vereenigde
Staten. Dit zal evenwel de Duitsche regeering
niet afhouden, harerzijds alle pogingen te on
dersteunen, welke, overeenkomstig de verklaring
van de drie mogendheden, ten doe) hebben,
meer en meer het huidige contingenteerings-
en valuta-contróle-systeem te verminderen.
Aan de onzekerheid van den internationalen
valuta-toestand is evenwel door de Fransche
devaluatie nog geen einde gemaakt. Het goud-
blok, dat nog stabiliteit bood, is verdwenen en
een vaste verhouding is niet vastgesteld, noch
tusschen de mogendheden, noch tusschen de
oude leden van het goudbiok. Behalve in
Duitschland en nog drie of vier andere landen,
die vasthouden aan een principe, bestaat geen
vaste verhouding meer.
Duitschland wil evenwel niet de maat
regelen, welke Frankrijk gemeend heeft te
moeten nemen, critiseeren of storen, in
tegendeel is het verheugd over de verklaring,
dat gepoogd zal worden de internationale
betalings-veiligheid te herstellen. Wat
Duitschland hiertoe bij kan dragen, zal wor
den gedaan.
De Duitsche regeering wil evenwel het ele
ment van onzekerheid niet vergrooten, door
devaluatie-maatregelen. Niet alleen het buiten
land, doch ook de Duitsche arbeider en spaar
der moet er van zeker zijn, dat de nationaal-
socialistische regeering zijn koopkracht in volle
waarde wil handhaven.
Indien bij geval ook door Duitsche ge-
interesseerden de wensch wordt kenbaar ge
maakt de rijksmark te devameeren, dan wil
Schacht het volgende zeggen, dat net de
viezen-systeem door geen devaluatie uit den
weg kan worden geruimd.
De moeilijkheden, welke zijn ontstaan door
het verdrag van Versailles en de moeilijkheden
om grondstoffen te verkrijgen, dwingen tot dit
systeem. Duitschland is zich bewust, dat de
huidige internationale valuta-toestand zware
offers eischt van het land, doch geen druk zal
de rijksregeering ertoe brengen iets te doen,
wat tegen het belang is van het eigen volk.
Daarentegen is de rijksregeering steeds bereid
deel te nemen aan internationale Besprekingen
om te komen tot een vrij internationaal eco
nomisch en betalingsverkeer.
Ondertusschen zal Duitschland rustig de
ontwikkeling gadeslaan en uit vrijen wil be
slissingen nemen. Dank zy den deviezen-
maatregelen heeft Duitschland onder het
nationaal-socialistisch bewind steeds een
stabiele positie gehad en deze zal worden ge
handhaafd.
INSTERBURG, 30 Sept. Woensdagochtend
is een in de Lindenstrasse, alhier, staand huis
ingestort. Het verkeer in de straat werd door
het puin versperd. De belendende huizen zijn
beschadigd. Er zijn twee lichtgewonden. Tijdens
de opruimingswerkzaamheden is brand uitge
broken, ten gevolge waarvan deze werkzaam
heden ernstig worden belemmerd. Het is niet
bekend of zich nog personen onder het puin
bevinden.
PARIJS, 30 Sept. (Stefani) De Fransche me
teorologen hebben de eerste koudegolf geanaly
seerd en op grond hiervan voorspellen zij een
strengen winter.
De Tweede Kamer spreekt zich uit over de
monetaire maatregelen.
Nieuwe regeling van den huurbijslag aan onder
steunden.
Sir Henry Deterding over de monetaire maat
regelen.
Auriol verdedigt de devaluatie in den Franschen
Senaat.
Verklaringen van dr. Schacht in den raad van
beheer der Reichsbank betreffende den mone-
tairen toestand.
De Negus zou de souvereiniteit van Italië willen
erkennen tegen waarborging van zijn souverei
niteit in het niet veroverde gebied.
Voor de uitbreiding der Oostenrijksr.he lucht,
macht is een oproep tot de bevolking gericht
om vrijwillige bijdragen.
Ook Halse moet den strijd in de luchtrace
LondenJohannesburg opgeven.
De voorhoede der nationalisten is Madrid tot
op 40 K.M. genaderd.
Binnenkort distributie van viscb aan werk
loozen.
New-Yorksche Beurs: slot gedrukt.
WEENEN, 30 Sept. (DJ4.B.) De staatssecre
taris voor landsverdediging, generaal Zehner,
heeft vanavond voor de microfoon een rede ge-
nouden, waarin hij de bevolking aanspoort door
vrijwillige bijdragen de uitbreiding van de Oos
tenrijksche luchtmacht mogelijk te maken.
Hij verklaarde, dat de technische uitrusting
van het leger steeds sneller vooruit gaat en bij
zondere zorg moet worden besteed aan het
luchtwapen.
Tegelijkertijd publiceerde Politische Korres-
pondenz een oproep, onderteekend door den
bondscommissaris voor den Heimatdienst, Adam
en Zehner, welke als volgt eindigt:
„Oostenrijkers. Het leger wendt zich tot u.
Het verlangt van u een bewijs van vertrouwen
en een offer. Het doet dit, omdat het offer niet
een of ander particulier belang geldt, doch de
weerkracht van ons vaderland."
BRUSSEL, 30 Sept. (Stefani) De rechtbank
van Antwerpen heeft den leider van de rexisten,
Léon Degrelle, veroordeeld tot het betalen van
een schadeloosstelling aan oud-minister Van
Cauwelaert wegens laster in een dagblad.
De „Temps" bericht, dat de Fransche regee
ring besloten heeft de vergadering, welke voor
Vrijdag a.s. is georganiseerd in de Wagramzaal
te Parijs door de „Nationale Club", waarop de
leider van de Belgische rexisten Léon Degrelle
zou spreken, te verbieden. De prefect van po
litie heeft opdracht de noodige maatregelen te
nemen om de orde te handhaven.
ll^ rrXTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT7TTrrrr7^W
Stand op Donderdag 1 uur v.m.:
Vorige stand: 765.6
757.6
I
