Tegen de godloosheid
IBISSHAG
Hevige wervelstorm
In Indië
Geloofsgenooten
De wereldreis der
drie journalisten
EEN BRIEF VAN ONZE
BISSCHOPPEN
lekker... man?
Een oproep van de beide
comité's
INBREKER VERWONDT
SLUISWACHTER
De begrootingen
Dobbefmcmn
MAANDAG 5 OCTOBER 1936
VOOR DE PIJP.
Brand ontdekt in het
Paleis van Versailles
Slechts geringe schade
Het K. L. M.-vliegtuig flamingo'
haalt het toestel op den Indië-
dienst, de „Kwak", te
Athene in
De spanning stijgt
De kabinetscrisis in
Finland
Een koelie-emplacement van de
Banka-tinwinning geheel
vernield
Talrijke gewonden
Brutale inbraak in Laag Keppel
Kolen worden duurder
Groothandelsprijzen verhoogd
JHR. A. v. TETS OVERLEDEN
Kamerheer en adjudant i.b.d. van
H. M. de Koningin
Zandzuigers voor Argentinië
ONEERLIJK ONTVANGER
GEARRESTEERD
Uit Hindeloopen gevlucht en in
Nice gevangen
Zondag is in de kerken en ka
pellen in Nederland onder de H.H.
Missen de volgende brief van het
Hoogwaardig Nederlandsch Episco
paat voorgelezen:
DE AARTSBISSCHOP EN DE
BISSCHOPPEN VAN NEDERLAND
aan de hun toevertrouwde
Geestelijkheid en Geloovigen
ZALIGHEID IN DEN HEER
Zonder ophouden en met steeds krachtiger
aandrang, B. G., smeekt Christus' Flaatsbe-
kleeder Onze Heilige Vader de Paus, zijn kin
deren, zich te weer te stellen tegen den aldoor
wassenden vloed van Godloosheid en heiden
dom, die de wereld met ondergang bedreigt.
Het eerste gevaar, aldus de Paus, het groot
ste en het meest algemeene gevaar is het
communisme in al zijn vormen en graden.
Overal tracht het binnen te dringen, hetzij
openlijk hetzij vermomd; het bedreigt alles en
allen; de persoonlijke waardigheid van den
mensch, de heiligheid van het familieleven, de
orde en den vrede van de samenleving en bo
ven alles den godsdienst. 1) Als volgelingen van
den vader der leugentaal 2) trachten zij, die
zich op den naam „Godlooze" als op een eere
naam verheffen, al wat den mensch heilig is
te ondermijnen.
Nu eens komen deze valsche profeten, terwijl
zij inwendig roofgierige wolven zijn, inschaaps-
kleeren 3) om de goedgezinden te misleiden.
Zij preeken vrede, maar beoogen wereldrevolu
tie en trachten de ontzettende beproeving van
werkloosheid en crisis uit te buiten voor op
roer en geweldpleging. Zij zeggen te strijden
voor de vrijheid, maar duizenden martelen zij
ter dood, duizenden zuchten in dwangarbeid
en concentratiekampen. Zij beloven welvaart
voor een ieder, maar nimmer en nergens zag
de wereld zooveel millioenen in korte jaren den
hongerdood sterven als in hun beloofd paradijs.
Dan weer, als deze strijdwijze hun gunstiger
schijnt, werpen zij het masker af. Door gespro
ken en geschreven woord, door blad en boek en
plaat, door radio en gramofoon, door alles wat
de moderne techniek htm als hulpmiddel biedt,
verspreiden zij, met waarlijk duivelschen haat
en met de geslepenheid van de kinderen der
duisternis, hun zielenmoordend vergif. Zij doen
dit in alle talen, onder alle volkeren, over de
geheele aarde. Zij spotten met de christelijke
zedenwet en trachten aldus een gunstigen bo
dem voor geloofsafval te bereiden; zij spreken
hun verachting uit voor het groote gebed der
naastenliefde en prediken haat, met de gebalde
vuist als zinnebeeld; bovenal: zij willer. den
naam van Hem, die boven alles gezegend is in
eeuwigheid 4), wegvagen van deze aarde.
Naast dit ontstellend werk der duisternis, dat
over een wereldmacht beschikt, zien wij ar.dere
vijanden optreden tegen de eer van God en van
Hem, dien Hij heeft gezonden tot onze leering
en verlossing, tegen onzen aanbiddelijken Heer
en Meester Jezus Christus. Zij voeren hun strijd
tegen de christelijke openbaring en den chris-
telijken godsdienst tot heden, helaas, onder be
scherming van politieke machthebbers. Terwijl
de Kerk, zuil en grondslag van de waarheid 5)
op alle wijzen in de uitoefening van haar zen
ding wordt belemmerd, wordt vrije baan ge
gund aan de godslasterlijke leer, die de natuur
en God vereenzelvigt, en aan de bestrijding der
grondstellingen van het christendom als vreemd
aan ras en bodem. Zij, die de Heilige Geest als
bewakers heeft gesteld om Gods Kerk te bestu
ren 6), hebben zich in dat land verplicht gezien
van af het graf van Sint Bonifatius een groot-
schen oproep te richten tot hun kudde om
standvastigheid in het geloof 7) en sterkte in
den Heer 8). Gezamenlijk hebben zij die anti
christelijke beweging gebrandmerkt als nieuw-
heidendom, dat wezen en grondslag van het
christelijk geloof aantast en een vemietigings-
strijd voert allereerst gericht tegen Rome en
het roomsch-katholieke geloof 9).
Als wij bedenken, B. G., hoe daarnaast een
georganiseerde en niet georganiseerde vrijden
kerij haar dwalingen verbreidt; hoe op de hoog
ste leerstoelen niet alleen een wetenschap zonder
God wordt verkondigd, maar dikwijls ook on
der den schijn van wetenschap het bestaan van
een persoonlijk Opperwezen, van de eindige we
reld onderscheiden, wordt bestreden; hoe er
vaak wel eens zekere christelijke verdraagzaam
heid jegens personen, maar bijna altijd ook een
valsche verdraagzaamheid jegens de meest ver
derfelijke stelsels wordt gepredikt; hoe zinnen
prikkeling en heidensche zeden gezin en maat
schappij bedreigen als wij dit alles bedenken,
dan begrijpen wij, hoe de Opperherder van
Christus' Kerk verzucht, dat de rampen, die
hem op dit oogenblik drukken zoo zwaar zijn en
zoo ernstig, dat zij nauwelijks plaats schijnen te
laten voor eenige verlichting en dat allen met
onrust en vrees de toekomst tegemoet zien. ,.De
vraag voor of tegen God", aldus onze Heilige
Vader, „is beslissend voor het lot van de ge
heele inenschheid; zij geldt voor de politiek, voor
de economische vragen, voor de zedenleer, voor
de wetenschap, voor de kunst, voor den Staat,
voor de samenleving en voor het huisgezin" 10">.
B. G., zouden de kinderen Gods, uit de sla
vernij van den duivel vrijgekocht door het
kostbaar bloed van zijn eenigen Zoon, bij cüt
ontstellend wereldgebeuren werkeloos mogen
toezien en lijdelijk een verderen triomf van den
duivel afwachten? Het zou grove ondankbaar
heid zijn voor de genade ons geschonken, ver
raad aan de taak, die iecter onzer, zij het op
verscheiden wijze, heeft te vervullen in Chris
tus' Rijk. Het zou het oordeel over ons doen
komen van den kwaden en luien knecht, die
het talent in den grond had begraven 11)
Daarom B. G., roepen Wij, uw Bisschoppen, U
op tot uiterste waakzaamheid en werkzaam
heid. Met Sint Paulus roepen Wij U toe: „Weert
sterk in den Heer en in zijn sterke kracht!
Legt aan de wapenrusting Gods, om stand te
kunnen houden tegen de lilsten van den dui
vel" 12).
Tegenover den geloofsafval van zoovelen zul
len wij het als onzen eersten plicht beschou
wen, dat geloof in ons zeiven te versterken en
te verlevendigen en het dankbaar te waardee-
ren als een onschatbare genade: het geloof in
Hem, die begin en einde is van alle dingen 13).
in Hem in wien wij leven, ons bewegen en
zijn 14) Zijn onzichtbaar Wezen, zijn eeuwige
Macht en zijn Godheid is van de schepping der
wereld af bij eenig nadenken uit het gescha
pene duidelijk te kennen 15).
Als eenmaal voor u het oogenblik aanbreekt,
waarop gij voor Gods rechterstoel gaat ver
schijnen, dan zal de priester in uw naam zich
tegenover Hem beroepen op uw geloof als een
titel voor erbaiming. Zoo bidt de Kerk bij uw
sterfbed: Ofschoon hij gezondigd heeft, toch
heeft hij den Vader en den Zoon en den Hei
ligen Geest niet geloochend, maar geloofd en
ijver Gods in zich gehad en God, die alles ge
schapen heeft, trouw aanbeden 16)
Maai dat geloof moet niet alleen in uw
hart bewaard blijven, het moet leven in uw
werken, want „zooals het lichaam dood is zon
der geest, zoo is ook dood het geloof zonder
werken" 17)Uw geloof toone zich vooral in de
liefde tot uw naaste, in daadwerkelijke hulp
aan de talloózen, die in nood verkeerèn, in
ernstig streven naar rechtvaardige verhoudin
gen in de samenleving. Wee den christen, die
door zijn geldzucht, zijn weeldeleven, zijn on
recht en harteloosheid ergernis wekt en den
vijanden van Christus' naam als het ware wa
penen in de hand geeft voor geloofsafval en
woelingen en voor strijd tegen de Kerk.
Is uw leven echter zoo metterdaad christelijk
ingericht, dan zult gij met vertrouwen en
vrucht den hemel geweld kunnen aandoen met
uw gebed. Neergebogen in het stof voor Hem,
die het heelal draagt door het woord van zijn
macht 18), zult gij bidden tot Hem, die uw
heil is in leven en sterven, in tijd en eeuwig
heid, om uw onsterfelijken Koning te huldigen,
om Hem eerherstel te geven voor den smaad
van de ontrouwen; zult gij bidden om ontfer
ming over zijn dienaren, om standvastigheid
voor hen, die vervolging lijden ter wille van de
gerechtigheid, om erbarming ook over zijn vij
anden, opdat hun de oogen geopend worden
voor het licht der waarheid. Bidden ook, met
vurigheid en vertrouwen, dat Hij den satan en
de andere booze geesten, die in onze dagen zoo
zichtbaar tot verderf der zielen over de wereld
rondgaan, door zijn goddelijke kracht in de
hel terugdrijve.
En aan dit volhardend en vertrouwvol gebed
moet gij, volgens de les van het evangelie, ons
opnieuw voorgehouden door den Paus, verbin
den de versterving. „Deze duivel wordt alleen
uitgedreven door gebed en vasten" 19)
Wij schrijven daarom voor, dat het as. feest
van Christus-Koning op den vierden Zondag
van deze maand met bijzonderen luister en ge
bedsoefeningen zal worden gevierd, allereerst
om aan den Koning van hemel en aarde een
grootsch eerherstel te brengen. Vervolgens op
dat Zijn liefde zegeviere in de harten der men-
schen en zijn Rijk meer en meer bevestigd wor
de en zich moge uitbreiden, opdat de vijanden
van zijn heiligen naam mogen beschaamd wor
den en terugwijken 20) en de goddeloozen zich
tot hem bekeeren 21). Wij vermanen allen door
versterving en aalmoezen zich op dit feest voor
te bereiden. Verder sporen Wij onze geloovigen
met allen aandrang aan, het beproefde middel
ter hand te nemen, namelijk het gebed tot de
Moeder van God en onze Moeder. In deze
maand, gewijd aan O. L. Vrouw van den Ro
zenkrans, wordt herdacht Ge overwinning op het
gevaar, dat eens de christenheid bedreigde van
de zijde van de heidenen. Heel bijzonder drin
gen Wij er op aan, dat alle dagen, ook in den
huiselijken kring, de rozenkrans zal worden ge
beden, om door de voorspraak van de machtige
Maagd en de Hulp der Christenen afwending
te verkrijgen van de ontzettende gevaren, die
ons thans van alle kanten bedreigen.
Naast deze voornaamste en bovennatuurlijke
middelen mogen we echter geen enkel middel
onbeproefd laten in den strijd voor God. De
Paus vermaant ons met een woord van den
profeet „een muur op te werpen voor het huis
van Israël om pal te staan in den strijd ten
dage des Heeren" 22). Daarom moeten ook wij,
aldus gaat Hij voort, al onze krachten vereeni
gen tot een vast aaneengesloten groep, die een
krachtig eenheidsfront vormt tegen de misdadi
ge slagorden, die vijandig staan tegenover God
en het geheele menschelijk geslacht. Dat daar
toe noodig is ook de eenheid te bewaren op
staatkundig gebied, hebben Wij U in een vroe
ger bisschoppelijk schrijven voorgehouden. Een
dringend beroep doen Wij op allen, die ver-
eenigd zijn in de standsorganisaties, welke
hier een machtig terrein vinden voor de katho
lieke actie. En met de woorden van den H. Va
der in zijn bovenaangehaalde encycliek bezwe
ren Wij U in den Heer, toch af te willen zien
van alle enghartig individualisme en U allen te
vereenigen, ook al mocht dit zware offers
kosten. Uw eigen heil en dat der geheele
menschheid eischt dit 23).
Kees
neysj
Rookt IBIS bij voorkeur uit een IBIS-pijp.
Bij Uw winkelier verkrijgbaar.
Het door eenigen genomen initiatief om zich
te vereenigen en alle krachten van ons rijke
katholieke leven samen te trekken, eenerzijds
om de eer van God in het persoonlijk en open
baar leven te bevorderen en alle vormen van
Godsonteering met kracht te bestrijden, ander
zijds om hulp te brengen aan de slachtoffers
van de geloofsvervolging in de verschillende
landen en daarvoor een blijvende instelling in
het leven te roepen, hebben Wij dankbaar aan
vaard en van harte gezegend. Voor beide doel
einden, die zoo nauw met elkander verband
houden, zal den volgenden Zondag buiten aan
de kerk uw geldelijke steun worden ge
vraagd. Wij mogen het overbodig achten op uw
milddadigheid aan te dringen. Gods vijanden
beschikken voor hun verwoestend werk over
millioenen; laat onze werkers dan niet met leege
handen machteloos staan Bestaat voor u dan
niet de christenplicht, uw broeders en zusters,
die om het geloof vervolgd worden, die dikwijls
opgejaagd als wilde dieren, van huis en hof
verdreven en van alles beroofd rond moeten
zwerven, tenminste in hun uiterste nooddruft
bij te staan? En vordert ook niet de dankbaar
heid voor de geloofsgenade en den betrekke-
lijken vrede, dien gij nog geniet, dat gij be
reidwillig een geldelijk -offer brengt vóór God
en tegen de duivelsche machten, die u en uw
kinderen belagen? Eerst dan als gij van uw kant
al het mogelijke hebt gedaan, moogt gij gerust
zijn, er kome wat wil. Dan kunt gij tot God
bidden: „Op u, o Heer, heb ik gehoopt, in
eeuwigheid zal ik niet beschaamd worden".
Bij onze vaderen in het geloof, bij Sint Ser-
vatius, Willibrord en Bonifatius bidden Wij C,
strijdt eensgezind als goede soldaten van Chris
tus. 24) Verdedigt uw eigen heil en het heil
van uw kinderen. Redt ons volk en ons vader
land van den dreigenden ondergang.
„Aan den Koning der eeuwen, den onvergan-
kelijken, onzichtbaren, eenigen God, eer en
glorie in de eeuwen der eeuwen" 25)
En zal dit ons gezamenlijk herderlijk schrij
ven in alle tot onze Kerkprovincie behoorende
kerken, alsmede in de kapellen, waarover een
rector is aangesteld, op Zondag 4 October a.s.,
het feest van den Heiligen Rozenkrans, onder
alle vastgestelde H.H. Missen van den predik
stoel worden voorgelezen.
Gegeven te Utrecht, 10 September 1936.
t Dr. J. DE JONG,
Aartsbisschop van Utrecht.
t P. A. W. HOPMANS,
Bisschop van Breda.
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
t Dr. J. H. G LEMMENS,
Bisschop van Roermond.
t J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
1) Toespraak Z. H. Pius XI, 12 Mei 1936. 2)
Jo 8,44. 3) Matth. 7,15. 4) Rom. 9,6. 5) 1 Tim.
3,15. 6) Hand. 20,21. 7) 1 Cor. 16.13. 8) Eph. 6,10.
9) Herderlijk schrijven der Duitsche Bisschoppen
20 Aug. 1935. 10) Encycliek „Caritate Christi".
11) Matth. 25,26. 12) Eph. 6,10-11. 13) Openb.
21,6. 14) Hand. 27,28. 15) Rom. 1,20. 16) Gebe
den voor stervenden, 3de gebed. 17) Jac. 2,26.
18) Hebr. 1,3. 19) Matth. 17,21. 20) Psalm 6,11
21) Psalm 50,15. 22) Ez. 13,5 23) Encycliek „Ca
ritate Christi". 24) 2 Tim. 2.3. 25) 1 Tim. 1,17.
Om misverstand te voorkomen: met „bui
ten aan de kerk" wordt bedoeld: „in het por
taal der kerk".
VERSAILLES, 5 Oct. (Reuter) In het
groote Paleis van Versailles is in één der vleu
gels een begin van brand ontdekt en gelukkig
spoedig gebluscht. De schade beperkt zich tot
eenige oude meubelen.
Omtrent den brand in het Paleis van Ver
sailles wordt nader gemeld, dat deze is ont
dekt door den adjunct-conservator, die laat
thuis kwam.
De brand is or.tstaan door een verkeerd func.
tionneeren van de verwarmingsinstallatie.
De minister van Nationale Opvoeding deelt
mede:
„Te middernacht is een begin van brand uit
gebroken in het Paleis van Versailles in de kel
ders van den Zuidelijken vleugel. Het vuur brak
uit bij de verwarmingsinstallatie voor de loka
len, welke grenzen aan de questuur van de
kamer.
Onmiddellijk werden de bluschapparaten in
werking gesteld door de brandweer var. het ge
bouw, terwijl enkele minuten later de brandweer
van Versailles het vuur vanaf de Hue Levau
aangreep.
Men was den brand spoedig meester.
Uit voorzorg werd ook de brandweerkazerne
Grenelle van Parijs gewaarschuwd en deze ver
scheen een half uur later, doch behoefde geen
dienst meer te doen.
De schade is van geen beteekenis en heeft
geen betrekking op de artistieke waarde van
het gebouw".
In het herderlijk schrijven van het gezamen
lijke Episcopaat, dat Zondag 4 October van den
predikstoel is voorgelezen, werd medegedeeld,
dat „eenigen het initiatief hebben genomen om
zich te vereenigen en alle krachten van ons
rijke katholieke leven samen te trekken om de
eer van God in het persoonlijk en openbaar le
ven te bevorderen, en alle vormen van Gods
onteering met kracht te bestrijden.''
Zij, die dit initiatief hebben genomen zijn
begonnen met de vorming van een Algemeen
Comité van Katholieke Actie „Voor God." Dit
Algemeene Comité bestaat uit de navolgende
personen
Z. Exc. prof. mr. P. J. M. Aalberse; regent N.
L. A. Ammerlaan; J. P. J. Asselbergs; mr. F. J.
H. Bach; mr. B. Berger; rector J. F. A. Bots;
prof. dr. T. Brandsma O. Carm.; rector I.
Broekman; prof. dr. G. Brom; mr. A. Diepen -
brock, pr.; prof. dr. F. J. Feron; mgr. F. B. J
Frencken; mr. C. M. Goseling; mgr. F. N. J.
Hendrikx; mgr. prof. dr. J. Hoogveld; mr. J. J.
A. H. Houben; S. de Jong; P. Kasteel; prof. dr
W. J. M. Koenraadt; mr. dr. D. A. P. N. Koo
ien; prof. dr. J. Kors O.P.; Pastoor Perquin
(K.R.O.); C. J. Kuiper; W. A. Maas; I. Mae-
nen; mr. H. P. Marchant; Pastoor H. Mets;
dr. H. W. E. Moller; jhr. C. M. O. van Nispen
tot Sevenaer; mgr. dr. G. v. Noort; mgr. dr.
H. A. Poels; prof ny. C. P. M. Romme; jkvr
M. de Roy van Zuidewijn van der Does de Wil-
lebois; ir. Th. S. J. M. van Schaik; prof. dr
J. I. J. M, Schmutzer; mevr. F. Steenberghe—
Engeringh; prof. dr. A. M. A. A. Steger; J. Th.
Verheggen; J. B. Vesters en mr. A. I. M. Baron
van Wijnbergen.
Het Algemeen Comité heeft uit zijn leden
een Uitvoerend Comité gekozen, dat de leiding
der actie zal voeren. De samenstelling van het
Uitvoerend Comité is als volgt:
prof. dr. Alphons Steger, voorzitter; mgr. prof.
dr. J. Hoogveld, onder-voorzitter; mr. A. Die-
penbrock, pr., secretaris; prof. dr. J. Schmutzer,
penningmeester; rector J. F. A. Bots; mgr. F.
Frencken; dr. H. W. E. Moller; jhr. C. M. O.
van Nispen tot Sevenaer; mgr. dr. H. A. Poels
Dewijl alle krachten van ons katholieke le
ven georganiseerd zijn, voor het kerkelijk leven
in parochies en voor het maatschappelijk le
ven in vereenigingen, zal het streven van het
Uitvoerend Comité zijn deze alle, parochies en
vereenigingen, te laten samenwerken vóór God
en tegen de beweging der godloozen en der
nieuw-heidenen. Daartoe is een secretariaat
noodig. Met instemming van het geneele Epis
copaat en met goedkeuring van Z. H. Exc. den
Bisschop van Haarlem, is dit secretariaat ge
vestigd in het Seminarie Hageveld: het corres
pondentie-adres is: mr. A. Diepenbrock, pr„
Postbox 2, Heemstede. Bedoeld secretariaat is
bereids met zijn werkzaamheden begonnen. Ter
wijl het Uitvoerend Comité degenen, voor wie
het zijn werk moet verrichten, langs anderen
weg dan 't dagblad bereiken zal hoopt het dat
degenen, die het met een extra gift willen steu
nen, deze zullen gireeren: prof. dr. J. Schmut
zer, Utrecht, gironummer 160566.
Het tweede comité, waarvan het herderlijk
schrijven gewaagt, en dat onder den naam
„Katholiek Comité voor Vluchtelingen" reeds
gedurende negen maanden werkzaam is, stelt
zich ten doel hulp te brengen aan de slacht
offers van de geloofsvervolging in de verschil
lende landen en daarvoor een blijvende instel
ling in het leven te roepen.
Het Bureau van het „Katholiek Comité voor
Vluchtelingen" is gevestigd te Utrecht, Drift 10;
giften kunnen worden gestort bij de Ned. Ar-
beidersbank, Utrecht, gironummer 181076.
Ekins, één der drie deelnemers aan de
sensationeele race om de wereld, had, zoo
als wij reeds eerder mededeelden, by de
K. L. M. een speciaal toestel gecharterd om
de „Kwak", het K.L.M.-vliegtuig op den ge
wonen Indië-dienst, in te halen.
Te Frankfurt had Ekins zijn aansluitende
verbinding gemist wegens het te laat aanko
men van de Hindenburg, die met veel tegen
wind had te kampen gehad. Doch Ekins dacht
er niet over zijn besproken plaats in de „Kwak"
ledig te laten. Bij zijn aankomst te Frankfurt
wachtte reeds de „Flamingo" om de „Kwak"
achterna te vliegen.
De K.L.M.-piloot heeft daarop gevlogen zoo
hard en zoo goed hij kon en na een tusschen-
landing te Weenen, werd de achtervolging op
nieuw met de grootste snelheid voortgezet.
En Zondagmorgen slaagde de „Flamingo"
er ook inderdaad in vóór de ,,Kwak" te
Athene aan te komen. Nog geen half uur
stond het toestel op het landingsterrein, of
de donderende motoren van het Indië-
vliegtuig ronkten boven het vliegveld en
kort daarna stonden twee groote Neder-
Iandsche vogels naast elkander. Ekins had
zijn aansluiting gehaald!
Een toevallige omstandigheid was, dat in den
loop van den Zondag ook het Indië-toestel, de
„Rietvink" met Parmentier als gezagvoerder, te
Athene landde op de terugreis.
Ekins heeft doo- dit succes zijn voorsprong,
voor zoover bekend, weten te behouden en ver
trouwt zich thans toe aan de ervaren vlieg-
capaciteit van gezagvoerder Hondong.
Tepas, de bestuurder van de „Flamingo",
keert heden uit Athene naar Schiphol terug
met de aangename overtuiging, de service, vei
ligheid en snelheid bij de K. L. M. weder een
rhaal te meer duidelijk in het licht te hebben
gesteld.
Miss Kilgallen, de vrouwelijke deelneemster
in deze race, heeft eveneens haar voorloopige
plannen uitgevoerd.
Met een vliegtuig van de Swiss Air is zij in
derdaad van Frankfurt naar Bazel gereisd.
Daar heeft zij den trein genomen naar Brin-
disi, waar zij nog Zondag met een toestel van
de Imperial Airways naar Egypte hoopte te
vertrekken.
Betreffende de bewegingen van den derden
deelnemer weet De Telegraaf nog mede te
deelen: De derde deelnemer aan dezen ren om
de wereld is de „mystery-man" van het trio.
Niemand weet, waar hij zich thans bevindt en
Welke wegen hij heeft gekozen om zijn doel te
bereiken. Zaterdag ging het gerucht, dat hij
naar Milaan wilde vliegen om vandaar uit de
reis te vervolgen.
Sedert Zondag heeft men niets meer gehoord
van den derden man in den strijd.
Heeft hij geheime gelegenheden gevonden,
om zijn beiden concurrenten de loef af te ste
ken? Zoowel Ekins als miss Kilgallen verkee-
ren dienaangaande in het onzekere.
Dezelfde geheimzinnigheid, die thans het
doen en laten van den derden wereldreiziger
omhult, heeft hen alle drie omgeven gedurende
hun gemeenschappelijken tocht met de „Hin
denburg". De heer W. M. van Neyenhoff, die
eveneens met het Duitsche luchtschip naar
Europa reisde, heeft aan boord de drie reizi
gers ontmoet. Zij gingen zeer vriendschappelijk
met elkaar om. Zij spraken over alles..., be
halve over hun réis.
Gezamenlijk gebruikte men de maaltijden en
er werd zeer opgewekt gekeuveld over de we-
derzijdsche kennissen of over het weer. Maar
nimmer werd maar één woord gewijd aan het
feit, dat de drie collega's het meest bezighield
Daarover waren ze zeer geheimzinnig.
Het drietal was steeds ijverig in de weer met
het verzenden van telegrammen, doch zij wil
den dat voor elkander niet weten. Het was dan
ook zeer vermakelijk te zien, hoe zij langs aller
lei sluipwegen hun telegrammen bij den mar
conist lieten brengen.
Toen zij hoorden, dat «ie heer Van Neyenhoff
deel uitmaakte van den staf der Fokkerfabrie
ken, kreeg hij van ieder afzonderlijk en in het
diepste geheim de verleidelijkste aanbiedingen,
als hij hun plaatsen kon bezorgen voor het
Indië-vliegtuig en als hij dit wilde ophouden,
opdat zij nog tijdig daarin konden overstappen.
Zijn betoog, dat hij hen niet kon helpen, mocht
niet baten. Voor een Amerikaan zijn Fokker
en de K.L.M. één en hetzelfde lichaam!
Het zou den heer Van Neyenhoff geble
ken zijn, dat alle drie de concurrenten
plaatsen hadden gereserveerd op de „Clip
per" van de Pan American Airways, de
eerste vliegboot, die passagiers meeneemt
van Manilla naar Los Angeles en op 21
October vertrekt. Al hun energie is er nu
op gericht tijdig deze verbinding te halen.
HELSINGFORS, 3 Oct. (D.N.B.). De presi
dent van den Finschen rijksdag, Kallio, heeft
den staatspresident zijn ministerltjst voorgelegd.
De staatspresident heeft deze lijst evenwel niet
geaccepteerd en Kallio opgedragen nogmaals
te trachten een basis te vinden, waarop de
Zweedsche partij en mogelijk ook de Vereenigde
partij aan de regeering zouden kunnen deel
nemen.
De door Kallio voorgelegde ministerlijst zou
n.l. slechts steun kunnen vinden bij 80 van de
200 leden van den rijksdag. Derhalve is de lijst
niet gepubliceerd.
Op de internationale tentoonstelling te
Londen zijn deze stelten geëxposeerd.
De fabrikant rekent op een grooten af
zet voor de a.s. kroningsfeesten. Mis
schien ook iets voor ons land in verband
met het a-s. vorstelijk huwelijk
BUITENZORG, 5 Oct. (Aneta). -
De regeering ontving een telegram
van den resident van Banka, waarin
deze meldde, dat op 2 October j.I.
door een wervelstorm, nabij Kota Be-
linjoe, een koelie-emplacement van
de Banka-tinwinning werd vernield.
Van de 300 hier aanwezige koelies
werden vele tientallen gewond, zoo
dat zij in het hospitaal moesten wor
den opgenomen. Zes hunner verkee-
ren in levensgevaar.
Zondagnacht omstreeks drie uur is te
Laag Keppel een brutale inbraak bij den
sluiswachter Voskamp gepleegd, waarbij
deze in een gevecht ernstig werd gewond.
Een drietal personen verschaften zich via een
W.C.-raampje toegang tot de woning van V.,
waarna de achterdeur kon worden geopend.
De bewoners, een bejaard echtpaar, die boven
sliepen, hoorden verdachte geluiden, waarop de
man zich naar beneden begaf. Twee van de drie
inbrekers kwamen daarop uit de voorkamer.
Met een hunner geraakte V. in gevecht,
waarbij de inbreker hem een drietal mes
steken toebracht. Een der steken trof het
slachtoffer dicht bij het hart. De daders
sloegen, toen zij den man bloedend ineen
zagen zinken, op de vluent.
De sluiswachter, die veel bloedverlies heeft
geleden, is naar het ziekenhuis te Doetinchem
vervoerd, waar men operatief ingrijpen nood
zakelijk achtte. Zijn toestand is thans redelijk.
De daders hebben waarschijnlijk geweten, dat
Voskamp tamelijk veel geld in huis had van
ontvangen sluisgelden, die maandelijks worden
afgedragen.
Het politie-onderzoek is in vollen gang, waar
bij een spoor van de daders, door een politie
hond aangegeven, tot op eenige honderden me
ters kon worden gevolgd. De sluiswachter kon
geen nauwkeurig signalement van de inbrekers
opgeven. Voor zoover men kan nagaan wordt
geen geld gemist.
De vereeniging van importeurs van huisbrand
kolen „Verkolim" deelt mede, dat de importeurs
van steenkolen in de afgeloopen week bespre
kingen hebben gevoerd en zich. zij het dan ook
tegen hun wil, genoodzaakt zien de prijzen der
in te voeren kolen voor den groothandel direct
ingaande te verhoogen. De verhoogingen zullen
tot het strikt noodzakelijke beperkt blijven.
Over prijsverhoogingen in den detailhandel
voor deze soorten zal met de regeering overleg
gepleegd worden.
In 84-jarigen ouderdom is Zondag te Den
Haag overleden jhr. A. S. E. van Tets, gep.
luitenant-kolonel der cavalerie, kamerheer en
adjudant i.b.d. van H. M. de Koningin.
Da teraardebestelling van het stoffelijk over
schot zal Woensdag a.s. te half twaalf geschie
den op de Alg. Begraafplaats aan de Kerkhof
laan te 's-Gravenhage.
Zaterdag werd bij Verschure en Go's Scheeps
werf en Machinefabriek te Amsterdam te water
gelaten de tweede, tevens laatste van de zand
zuigers, die door de Argentijnsche regeering in
aanbouw werden gegeven.
Op losse schroeven
Ten gevolge van de aanvankelijk na
tuurlijke depreciatie van ons beta
lingsmiddel, de muntcorrectie, de
valuatie of hoe men den gang van zaken
ook wil noemen zijn alle begrootingen
voor 1937 zoowel van Rijk, Provinciën, als
gemeenten op losse schroeven komen te
staan. Er zullen namelijk thans in tal van
begrootingen verschillende posten moeten
worden verhoogd, mogelijk enkele worden
verlaagd.
Om te beginnen staat in het bijzonder
de Tweede Kamer de volgende week, als zij
de rijksbegrooting in de af deelingen moet
onderzoeken, voor een zeer moeilijke taak.
Men kan natuurlijk, zooals altijd het geval
is geweest, de hoofdstukken gebruiken ter
bespreking van het algemeen regeerings-
beleid, op het gpbied van het onderwijs,
de defensie, het verkeer, de justitie en wat
al niet meer, maar de vóór den 27en Sept.
vastgestelde begrootingscijfers kunnen on
mogelijk meer een juisten grondslag vor
men.
Alle posten op de verschillende begroo
tingen, waarin grondstoffen verwerkt zijn,
die uit het buitenland betrokken moeten
worden, zullen moeten worden herzien. Dit
zal al heel sterk spreken bij de Defensie,
in het bijzonder bij het Defensiefonds, bij
Waterstaat en het Verkeersfonds, waar
men heel veel materiaal uit het buitenland
betrekt. De begrooting van het Landbouw
crisisfonds, die dit jaar als een zeldzame
speling van het lot, voor het eerst op tijd
is ingekomen bij de Kamer, is volkomen
waardeloos, want niet één post zal gehand
haafd kunnen blijven, alle zullen moeten
worden verlaagd.
Vele andere voorbeelden zouden kunnen
worden aangehaald, maar wij meenen dat
dit overbodig is, daar ieder het wel zal in
zien. Feitelijk zou de geheele begrootings-
arbeid moeten worden uitgesteld tot Fe
bruari 1937, nadat de Kamer bij een enkele
wet gelden voor de eerste vier maanden
van het nieuwe jaar zou hebben gevoteerd.
Eerst over enkele maanden, als de koers
van den gulden zich eenigszins zou hebben
gestabiliseerd, zouden dan geheel gewijzig
de begrootingen, waarbij met den nieuwen
toestand rekening zou zijn gehouden, kun
nen worden ingediend.
Geschiedt dit niet, dan zal de regeering
toch in het begin 1937 met suppletoire be
grootingen moeten komen voor alle hoofd
stukken, die een grooter omvang zullen
aannemen.
Hetgeen met de Rijksbegrooting ge
schiedt, zal naar onze meening beslissend
zijn voor de behandeling van de begroo
tingen van andere staatsorganen. Het is
uit den aard der zaak niet bekend, wat de
Kamer zal doen, maar mocht besloten
worden de begrootingen toch te behande
len, dan zal dit alleen in zeer algemeenen
zin kunnen geschieden, zonder dat op de
tails van het beleid, dat zich wijzigen moeti
of op de verschillende posten kan worden
ingegaan. Er is immers geen enkele zeker
heid, want de ontwikkeling van zaken
dient in kalmte en goed vertrouwen te wor
den afgewacht. De Regeering en zij het
in iets mindere mate het bestuur van
iedere provincie, of gemeente staat voor
een ontzaglijk moeilijke taak. De instelling
van een dagelijks samenkomende ministe-
rieele commissie bewijst dit meer dan dui
delijk.
Als de begrootingen behandeld worden,
dan zijn dit toch niet anders dan krediet-
posten, want de bedragen kunnen voor een
groot deel niet anders zijn dan memorie-
posten. In alle geval zal de Tweede Kamer
goed doen, den begrootingsarbeid in deze
omstandigheden zooveel mogelijk te bekor
ten, teneinde de Regeering tijd en gelegen
heid te geven, het dagelijks voorkomende
werk te verrichten, daar dit thans zeer
omvangrijk is.
Met belangstelling mag worden afge
wacht, wat de volgende week in de afdee-
lingen der Kamer besloten wordt, maar
goede samenwerking tusschen volksverte
genwoordiging en kabinet, waartoe de be
reidheid in de zitting van Woensdag wel
gebleken is, eischt een zoo snel mogelijke
afhandeling van de begrootingen, opdat de
handen der Ministers niet gebonden wor
den en bij de suppletoire begrootingen met
meer kennis van zaken het gewijzigd be
leid zal kunnen worden besproken.
De 25-jarige gewezen gemeente-ontvanger van
Hindeloopen, P. v. V„ die sedert 29 Mei j.l.
voortvluchtig was met medeneming van 'n bedrag
van 4000, dat hij uit de gemeentekas had
ontvreemd, is volgens het „N. v. d. D." Zater
dagavond in een hotel in het centrum van Nice
door de Fransche recherche gearresteerd. Hij
heeft een bekentenis afgelegd.
Van V. heeft zich na zijn overhaast vertrek
uit Nederland eenigen tijd te Parijs opgehouden,
waarna hij ook nog bezoeken gebracht heeft
aan verschillende andere Fransche steden.
Sedert korten tijd bevond hij zich te Vence, een
stadje in de bergen, niet ver van Nice. Van V.
scheen het voornemen te koesteren, zich aan de
Cóte d'Azur te vpstigen. Zaterdag was hij van
Vence naar Nice gekomen, waar hij in een hotel
zijn intrek nam. Korten tijd later was hij de
arrestant van de Fransche inspecteurs
Cauven en Moschetti. De arrestatie
maakte op Van V. geen grooten indruk
en voor den commissaris van politie bekende hij
er met de gemeentekas te zijn vandoor gegaan.
Hij werd nog in het bezit bevonden van een
bedrag van 2500.en frs. 600.
Dezer dagen zal hij door de Fransche recher
che tot de grens worden geleid en aan de Ne-
derlandsche politie worden uitgeleverd. In af
wachting daarvan is hij voorloopig achter slot
en grendel gezet.
