Na de devaluatie der lire
VAN
HOUTENS
CACAO
Onrust-zaaierij
Onze nieuwe verpakking:
de nieuwe
verlaagde
prijzen
De reis van Z. E. Kardinaal Pacelli
DE SCHATKIST VAART ER
WEL BIJ
De toestand in
Palestina
AANKOMST TE NEW-YORK
VRIJDAG 9 OCTOBER 1936
Politieke consequenties
wautéjt zui
GOUDETIKET:
pittig en krachtig
BRUIN ETIKET
vol en zacht
Nieuw complot tegen
Stalin
De verkiezingen in
Amerika
Een rede van Mgr. John Ryan
De stakingsbeweging loopt
ten einde
JONGETJE ONTVOERD
Gescheiden moeder met het kind
voortvluchtig
De mogelijkheden van een herstel
der Amerikaansche betrek
kingen met den H. Stoel
Allerlei geruchten en
verzinsels
Z. Em. Kardinaal Pacelli
Hoe Prins Bernhard
Nederlandsch leerde
Zijn leermeester vertelt
MGR. NOLENS-MONUMENT
TE VENLO
Onthulling zeker niet vóór 1938
Belangrijke waardevermindering
De heffing op boter
Kerkelijk Leven
VROUWEN-KRUISTOCHT
Audiëntie
H. Wijding
Pastoor F. J. van Nes gaat rusten
—Ti.
(Van onzen Rom. correspondent)
Tot het laatste toe hebben velen ver
wacht, dat Italië zich bij de deva
luatie in Frankrijk en andere lan
den niet zou aansluiten, maar veeleer het
Duitsche voorbeeld zou volgen en zich dus
nog nauwer in zijn valuta-grenzen zou op
sluiten, terwijl slechts diverse extra-lires,
zooals reislire en handelslire, de klove zou
den overbruggen. Die verwachting berustte
op de eerste plaats op de meening, dat
Mussolini zich zou vasthouden aan de let
ter, en niet aan den zin van zijn verklaring,
in 1927 te Pesaro afgelegd en daar in den
gevel van het gouvernementsgebouw gebei
teld, dat hij de lire tot het uiterste zou ver
dedigen en nimmer zou laten vallen. Nu
stond de lire volgens de stabilisatiewet van
1527, die op Mussolini's verklaring berustte,
in een verhouding van 90 tot het pond-
sterling. Sindsdien was het pond gevallen
en de lire blijven staan, zoodat wat de lire
heden te doen stond, niets anders was dan
de afdaling tot „quota novanta", het oude
„niveau negentig" ten opzichte van het
pond. Bovendien is Mussolini's uitspraak
negen jaar geleden, en is in de economie
niets eeuwig. Men heeft de laatste weken
voorbeelden gezien van kloeke staats- en
banklieden, die in evenveel uren of wa
ren het minuten? hun woorden inslikten.
Maar zulks kan een dictator niet doen en
sommigen meenden dan ook, dat de Duce
zou blijven kleven aan de letter van zijn
Fesaro-speech.
Een andere grond van de negatieve verwach
ting was van politieken aard en bestond in de
evenwijdigheid van positie en streven tusschen
Duitschland en Italië, waaruit ook een gelijke
financieele politiek kon voortvloeien.
Tenslotte meenden enkelen, dat de positie
Van de lire te zwak was, om een devaluatie
zonder gevaar te kunnen doorvoeren. Eén van
de paradoxen der financieele waarheid luidt
immers, dat men welgesteld moet zijn om met
succes te kunnen devalueeren.
De kloeke en eenvoudige devaluatie-maat
regel, dien de Italiaansche ministerraad heeft
getroffen, kwam dan ook voor velen nog als
een verrassing; en daar de bovengenoemde
overwegingen alle aan den smallen kant zijn,
was het een gunstige verrassing. De devaluatie
van de lire in de stevige proportie, die haar
op 90 in het pond terugbrengt, beteekent im
mers een bevrijding uit het min of meer vrij
willige isolement der Italiaansche valuta en
biedt als zoodanig hoopvolle economische en
politieke perspectieven.
Alvorens deze te beschouwen, dient echter
te worden gewezen op de financieele maatrege
len, die de regeering aan de devaluatie heeft
vastgeknoopt om de positie van de schatkist te
versterken.
4
Uitgaande o.a. van de overweging, dat de
devaluatie een voordeel brengt aan de
bezitters van onroerend goed, heeft de
regeering dezen een leening opgelegd van 5
procent der waarde van hun bezittingen. Fei
telijk beteekent deze leening een soort van
heffing, want rente en aflossing der leening,
die een duur heeft van 25 jaar, zullen betaald
worden uit een buitengewone belasting, welke
eveneens op dezelfde bezitters drukt en Z%
per duizend van de waarde der onroerende goe
deren bedraagt. De bezitters van huizen en
landerijen betalen dus zelf rente en aflossing
van de hun opgelegde leening. Het wordt hun
trouwens vrijgesteld om zich van de belasting
te bevrijden door hun aandeel in de leening
aan den staat te schenken.
Het is duidelijk, dat van de huis- en land
eigenaren een aanzienlijk offer gevraagd wordt.
Immers de huur- en pachtprijzen, die enkele
jaren geleden in het kader der aanpassing met
12 pCt. werden verlaagd, zullen nu de eerste
twee jaren niet mogen verhoogd woorden. Zoo
de „onroerenden" echter zouden willen klagen,
doet men hun opmerken, dat zij niet alleen
profiteeren van de devaluatie, maar dat de
kosten van den Abessinischen oorlog in hoofd
zaak gedragen zijn door de bezitters van roe
rende goederen, die immers al hun buitenland-
sche waardepapieren aan den staat hebben
moeten afstaan en de groote 5 pCt.-leening,
die juist dezer dagen is gesloten, hebben ge-
teekend.
Op grond van de bestaande cijfers der be
lasting op inkomsten uit onroerend goed kan
men ruwweg schatten, dat de nieuwe leening,
"die een staaltje van de beroemde Italiaansche
financierskunst is, op zijn minst vijf a zes mil
liard lire zal opbrengen. Daarnaast ontvangt de
staat van de Banca d'Italia nog de pluswaarde,
die ontstaat door hérschatting van den goud
voorraad der staatsbank. Hoewel de goudvoor
raad niet bekend is, kan men ook hier een
boekwinst van lj^ a 2 milliard verwachten.
Door deze maatregelen ontvangt de staat dus
ruime middelen om de, door den oorlog gesla
gen lacunen te vullen, de bijkomstige devalua
tie-maatregelen te financieren en in de eerste
kosten der Abessinische exploitatie te voorzien.
Van den anderen kant komt de devaluatie
n.l. den staat ook op verlies te staan. De hand
having van het huidige prijsniveau vereischt
offers van de schatkist. Om de prijzen van die
eerste levensbehoeften, die ten deele uit het
buitenland betrokken worden, tegen verhooging
te beschermen, heeft de staat n.l. de invoer
rechten aanzienlijk verlaagd.
Niet alleen is het algemeen fiscaal recht van
15 pCt. op diverse waren en van 10 pCt. op
steenkolen afgeschaft, maar op diverse levens
middelen, zooals vleesch, eieren, olie en gra
nen ondergaan de invoerrechten een verlaging
tot zelfs op een derde van de tegenwoordige
hoogte.
De regeering heeft practisch de huidige prij
zen, niet alleen wat huren betreft, maar ook
voor de meest gebruikelijke artikelen, gefixeerd.
Gezien de straffe discipline, waaraan de
handel in Italië gewend is, mag men onge
twijfeld verwachten, dat het voornemen om
het binnenlandsche prijsniveau te handhaven,
vrijwel zal slagen. Daardoor zal het verblijf in
Italië voor buitenlandsche toeristen, ook zon
der een bijzondere reislire, betrekkelijk vcor-
deelig blijven. De reislire vormde weliswaar
een bijzondere aantrekkelijkheid, maar zij had
ook eenigszins de werking, dat de reizigers hun
uitgaven tot het meegebrachte bedrag beperk
ten, terwijl een vrije en lage wisselkoers het
hun gemakkelijker maakt waartoe men in
de practijk zeer geneigd is hun „budget" te
overschrijden tot voordeel der Italiaansche ho
teliers.
Van grooter belang is echter het feit,
dat de lire voortaan weer in het we
reldverkeer kan treden en dat daar
door het handelsverkeer vlotter en gemak
kelijker wordt. Gaat Italië meer inkoopen,
ook de Italiaansche export, die zich juist
inspant om den sanctie-stilstand in te
halen, zal voortaan onder veel voordeeliger
verhoudingen in het veld treden.
Hoewel de regeering aan het slot van
haar devaluatieverklaring de noodzakelijk
heid der economische autonomie op mili
taire gronden bleef bevestigen, valt dan ook
voor de Italiaansche economie voortaan het
accent weer op den export. En daarmee
keert zij tot levendiger toekomstverwach
tingen terug.
Vrij algemeen heeft men uit de aansluiting
der lire bij de Fransche devaluatie ook conse
quenties voor de internationale politiek willen
lezen. Het „Giornale d'Italia" heeft daartegen
over reeds verklaard, dat de lire-aanpassing
een kwestie van interne financieele politiek is,
die met internationale politiek niets te maken
neeft.
Zakeljjk is dat 'juist. Hoewel Mussolini zich
uitdrukkelijk heeft aangesloten bij de bekende
Fransch-Britsche-Amerikaansche devaluatie
overweging, die in het daarvan verhoopte eco
nomische herstel een voorwaarde van den inter
nationalen vrede ziet, en hoewel het herstel van
de oude verhouding tot het Pond de economi
sche relaties met de westersche mogendheden
ongetwijfeld zal versterken, kan men daaruit
toch geen directe politieke consequenties trek
ken.
Anders ligt de zaak echter, wanneer men het
alternatief beschouwt. Van Italiaansche zijde
is niet ontkend, dat de Duitsche diplomatie ge
poogd heeft Rome van de devaluatie terug te
houden en tot verdere aanpassing aan het
Duitsche stelsel te bewegen, dat in Italië trou
wens reeds een stuk op weg was, n.l. tot een
kunstmatige handhaving der valuta in het af
gesloten binnenland met premie- en reductie
stelsels tegenover het buitenland. Had Italië
daarin toegestemd, dan zou de band met'
Duitschland, ook in politiek opzicht, veel ster
ker geworden zijn dan hij is. Dat het den an
deren weg volgde, beteekent dus een accent op
de Italiaansche zelfstandigheidspolitiek ten
aanzien van Duitschland.
Als zoodanig sluit de devaluatie zich aan bij
de politieke houding, die Italië den laatsten tijd
heeft ingenomen. Het heeft zich duidelijk ge
reserveerd getoond tegenover de Duitsche pro
paganda voor een anti-bolsjewistisch blok, waar
in de eerste viool uiteraard aan Duitschland
zou toebehooren; het heeft met onverwachte
lankmoedigheid gereageerd op de besluiten van
Genève inzake de toelating van Hailé Selassie's
gezanten, en aldus den weg naar de Locarno-
onderhandelingen opengehouden.
Trots het voorbehoud van het „Giornale
dTtalia" kan men nu ook in de devaluatie een
teeken van samenwerking zien, dat veelbelovend
is voor de toekomst.
(GOUDETIKET
OF BRUINETIKET)
bus van 1 Kg. f. 1.65
bus van '/2 Kg- °-85
bus van i/4 Kg. 0.45
zakje van 1 ons 0.16
De inhoud is sedert meer dan 100 jaar ongeëvenaard
de verpakking is thans aan dezen inhoud aangepast.
PARIJS, 9 Oct. (D.N.B.) De Matin meldt, dat
in Moskou een nieuw complot tegen Stalin is
ontdekt. Onder de verdachten zouden zich de
vroegere ambassadeur in Londen, Sokolnikof, de
Oekrainsche Sowjet-leider Kotsjoebinski, de
vroegere leider van de Russische handelsdele
gatie in Frankrijk, Piatakof, en Serebriakof be
vinden. Al deze verdachten zijn in arrest ge
steld.
WASHINGTON, 9 Oct. (Reuter). Mgr. John
Ryan, professor aan de katholieke universiteit
te Washington heeft gisteren voor de radio een
rede uitgesproken, waarin hij een politieke rich
ting, volstrekt tegengesteld aan die van den
„radiopriester" Coughlin, naar voren bracht.
Hij bepleitte nJ. een verkiezing van Roosevelt
en verklaarde, dat de tegen de New Deal uit
gesproken beschuldiging van communisme een
laffe en flagrante lastering was. Hij gaf verder
de verzekering, dat de wetten van de New Deal
in overeenstemming waren met de encyclieken
van de Pausen Leo XIII en Pius XT.
De speciale trein, waarmede president Roo
sevelt zijn verkiezingsreis maakt, is uit Washing
ton vertrokken. De trein zal een afstand van
5000 mijl afleggen en door elf staten rijden,
onder meer door Kansas, eten staat van zijn
tegenstander Landon.
JERUZALEM, 9 Oct. (D. N. B.) In de
zitting van het Arabische hoofdcomité waar
vertegenwoordigers van Ibn Saoed en Emir
Abdoellah aanwezig waren, zijn de voor
stellen der vier vorsten, ondanks zekere be
zwaren, aanvaard.
Vandaag en morgen zal het comité nog de
meeningen van eenige plaatselijke comité's
vragen. De oproep tot het beëindigen der sta
kingsbeweging zal vermoedelijk echter in de
eerstvolgende dagen gepubliceerd worden, zoo
dat het niet meer te betwijfelen valt of de be
weging loopt ten einde.
Nu de toestand rond Madrid voor
hoofdstad steeds benarder wordt,
de inwoners van de Spaansche
is een ware uittocht begonnen
Donderdagmiddag even na twaalf uur is de
achtjarige M. V., toen hij zijn school verliet,
op den Z.'O. Buitensingel te Den Haag met een
auto ontvoerd. Het kind was door zijn moeder,
die gescheiden leefde, verwaarloosd, en dezer
dagen bij rechterlijke beslissing aan den vader
toegewezen. De moeder had gedreigd het kind
iets te zullen doen, als de vader het niet aan
haar afstond. De politie, die terstond gewaar
schuwd werd, heeft bij de moeder een huiszoe
king verricht, doch daar was niemand aanwe
zig. Men vermoedt, dat de vrouw met het kind
gevlucht is.
Onze Romeinsche correspondent schrijft ons:
Rondom de vacantiereis van Kard. Pa
celli, die dit jaar niet de Zwitsersche
bergen bij Einsiedeln, maar den Oce
aan en New York tot doel heeft gekozen,
heeft de buitenlandsche pers de zonder
lingste geruchten in omloop gebracht.
Sommige daarvan zijn dwaas genoeg om
zichzelf te dementeeren.
Zoo hebben enkele correspondenten het toe
vallige feit, dat ook de vroegere Italiaansche
onderminister van buitenlandsche zaken Su-
vich aan boord van de „Conté di Savoia" den
Oceaan oversteekt in verband gebracht
met diens blijkbaar niet al te goed vlot
tende leeningsonderhandelingen met Morgan,
om daaruit het verrassende vermoeden te dis-
tilleeren, dat kardinaal Pacelli in Amerika Ita
liaansche financie-belangen gaat bepleiten.
Zoo iets is zelfs voor een „canard" weinig in
telligent. t
Ook anderen vinden het echter moeilijk, de
reis van den kardinaal-staatssecretaris alleen
als een vacantiereis te zien. Sommigen brengen
haar dan ook in verband met de houding
van het Vaticaan tegenover den radio-priester
Pather Coughlin, en schijnen te meenen, dat de
kardinaal expresselijk naar de U.S.A. gaat om
hem te muilkorven. Zonder den weerklank van
den luidruchtigen „radio-priester" te onder
schatten mag men toch zeggen, dat hier oor
zaak en gevolg niet evenredig zouden zijn.
Even onwaarschijnlijke stemmen willen de
reis van kard. Pacelli in verband brengen met
een toekomstige pauskeuze, zij het dan, dat de
kardinaal-staatssecretaris zelf als „candidaat"
genoemd wordt, zij het, dat men van een toe-
komstigen Amerikaarischen paus spreekt. Deze
veronderstellingen zijn niet alleen weinig de
licaat, maar zij passen de methoden van een
Amerikaansche presidentskeuze toe op een ge
bied, waar deze niet op hun plaats zijn.
Tenslotte brengen sommige, op zichzelf niet
zoo onredelijke, maar daarom nog niet geloof
waardige stemmen de reis van den kardinaal
staatssecretaris in verband met de mogelijke
vestiging van regelmatige diplomatieke betrek
kingen tusschen de V. S. en het Vaticaan. Er
is van die mogelijkheid in de laatste jaren
reeds enkele malen sprake geweest, namelijk
bij 't bezoek van den Amerikaanschen minister
James Farley ten Vaticane en ook bij de in
stelling van het Cubaansche gezantschap bij
den H. Stoel, daar sommigen in Cuba een voor-
geschoven post der Amerikaansche diplomatie
zien. Ook deze vermoedens missen echter waar
schijnlijkheid, want het initiatief in deze aan
gelegenheid zou aan de zijde der Vereenigde
Staten liggen en van dien kant schijnt, hoe dan
ook, een zoo belangrijk besluit heden, kort
voor de verkiezingen, niet actueel.
Zoodat men, na deze tournée der onwaar
schijnlijkheden, gerust kan terugkeeren tot de
officieele verklaring van kardinaal Pacelli's
reis: dat de kardinaal-staatssecretaris, wiens
voorliefde voor de zee bekend is, aan boord van
een Oceaanstoomer een rustiger vacantie heeft
meenen te vinden dan op het bewogen vaste
land van Europa en dat hij, die het vorig jaar
Zuid-Amerika bezocht, deze gelegenheid te
vens benut heeft om de Vereenigde Staten te
leeren kennen, wier twintig millioen katho
lieken in de katholieke wereld zulk een voor
name plaats innemen. Zijn bezoek draagt dus
een particulier karakter; de kardinaal wordt
dan ook slechts door een secretaris vergezeld
en zijn eventueele bezoeken aan de Amerikaan
sche kardinalen zullen geen plechtig karakter
hebben.
Reuter seint uit Washington:
De aankomst van Kardinaal-staatssecretaris
Pacelli te New York heeft de belangstelling
van alle diplomatieke kringen der hoofdstad,
waar men gelooft", dat dit bezoek een gunstige
gelegenheid zou kunnen zijn om opnieuw de
kwestie in behandeling te nemen inzake een
vertegenwoordiging der Vereenigde Staten bij
den H. Stoel na de presidentsverkiezingen in
Amerika.
Deze diplomatieke relaties zijn reeds sedert
langen tijd verbroken, terwijl toch het aantal
Katholieken meer dan 20 millioen bedraagt.
In vele kringen, voornamelijk democratische,
zou men het uiterst nuttig meenen de be
trekkingen te hernieuwen, welke in de meeste
andere landen met den Paus worden onderhou
den, bovendien volgt een zeer groot deel der
Amerikanen met levendige sympathie de actie
van Duitschland tegen het communisme, doch
veel liever zou men op dezen weg den Paus
van Rome wenschen te volgen.
Om deze mogelijkheid te openen zou dan de
officieele erkenning van het Vaticaan door de
Amerikaansche regeering de eerste stap kun
nen zijn.
Dengenen, die geluisterd hebben naar de bei
de radio-toespraken van Prins Bernhard, is het
opgevallen, dat hij onze taal reeds zoo goed
machtig is. Het is wel aardig te vermelden dat
hij zijn eerste kennis van het Nederlandsch in
Parijs heeft opgedaan.
Een medewerker van het Handelsblad heeft
dezer dagen zijn leermeester, den heer L. M.
Tempelman, ontmoet, die na elf jaren bij het
onderwijs in ons land werkzaam te zijn ge
weest, sinds een jaar of vier te Parijs woon
achtig is. Hij is daar gekomen om Fransch te
studeeren, en verbindt aan die eigen studie het
geven van lessen in zijn moedertaal.
Het was door middel van de Nederlandsche
legatie dat de Prinst toen hij den wensch te
kennen gegeven had onze taal te leeren, met
den heer Tempelman in aanraking kwam. Prins
Bernhard was, zooals men weet, werkzaam bij
het Fransche filiaal van de „I. G. Farben", dat
hier „Compagnie d'importation et d'exporta-
tion de matières colorantes" heet, en hij
verklaarde zijn wensch daaruit, dat hij weldra
naar de Nederlandsche afdeeling van de on
derneming zou worden overgeplaatst. Dit was
volkomen logisch, en niemand dacht eraan, er
iets anders achter te zoeken. Er werd een af
spraak gemaakt, en begin April begonnen de
lessen, die in het geheel maar twee maanden
hebben geduurd.
De heer Tempelman is vol lof over den
ernst waarmee Prins Bernhard werkte, en over
de snelle vorderingen, welke hij maakte. Oor
spronkelijk was de voertaal Duitsch, maar
reeds na een les of tien was de leermeester in
staat tot Nederlandsch-spreken over te gaan.
Gebruikt werden eenvoudige boekjes met plaat
jes erbij, zooals die bij de „linguafoon" worden
toegepast, en een woordenlijst. Schriftelijke
oefeningen heeft de Prins niet gemaakt, en
grammatica heeft hij slechts geleerd voor zoo
ver dit bij het spreken te pas kwam. Hij wilde
alleen maar een zeker gemak van zich uitdruk
ken krijgen; als hij eenmaal in Holland op het
bureau zou zijn, zou hij de taal wel grondiger
bestudeeren, zei hij. De uitstekende kennis van
het Engelsch, die hij heeft, kwam hem bij het
onderwijs goed te pas.
Eiken middag kwam Prins Bernhard tegen
half zes, als hij van zijn bureau kwam, zijn
leermeester afhalen, in den kleinen two-seater,
dien men bij ons al zoo goed kent. Hij nam
hem dan mee naar zijn woning bij zijn tante,
Prinses van Reuss, en werkte daar een uur met
hem. Hij wilde het Hollandsch zoo gauw mo
gelijk onder de knie hebben, en begon al in den
auto onze taal te gebruiken. Bij die gesprekken
bleek steeds de groote belangstelling, die de
Prins had voor alles wat Nederland betrof. Hij
vertelde, dat hij er al eenige malen geweest
was, en veel van het land en zijn bewoners
hield. Hij bestudeerde tegelijkertijd onze eco
nomische geschiedenis, waarover hij studie
werken bezat.
Aan de lessen is met. Pinksteren een eind ge
komen. Het plan was dat de Prins na de enkele
dagen vacantie, die hij toen genomen heeft,
weer beginnen zou, maar daar is niets meer
van gekomen. De omstandigheden hebben ertoe
geleid dat hij het Nederlandsch nu in ons
eigen land, en ongetwijfeld zeer grondig, aan
het bestudeeren is.
De heer Tempelman was bijzonder met zijn
leerling ingenomen, niet alleen om zijn snelle
vorderingen, maar ook om zijn eenvoud en
vriendelü Kheid.
Naar aanleiding van berichten kan het
Limb. Dbd. uit de beste bron mededeelen, dat
van een onthulling van het Mgr. Nolens—
monument te Venlo zelfs in 1937 niets zal ko
men en het zeker wel 1938 zal worden, alvorens
tot oprichting van het monument zal kunnen
worden overgegaan.
Het kasteel „De Barakken" in het Geuldal,
een twintigtal jaren geleden gebouwd voor ruim
200.000 gulden, heeft bij openbaren verkoop, in
clusief een paar woningen, slechts 3000 gulden
opgebracht. De bekende Geulhemer molen, met
café-restaurant en weilanden, is verkochtt voor
6700 gulden. De eigenaar had een en ander
gekocht voor 40.000 gulden.
De heffing op boter en de vervoervergUnning
voor buitenlandsche boter is voor de week van
11 tot en met 17 October vastgesteld op f 0.75
per K.G., behoudens tusschentijdsche wijziging.
Het gaat den heer Mussert niet naar
den zin:
doodbedaard en- in volledige zelf-
beheersching heeft het Nederlandsche volk
het feit der muntdepreciatie aanvaard; er
is geen paniek ontstaan, er is geen on
rust onder het volk gekomen, er zijn geen
winkels bestormd
Zóó marcheert de zaak niet goed!
denkt Mussert, wiens beweging alleen
maar woekeren kan op ontevredenheid,
verwarring en onrust en wiens opzet
schande-winst te slaan uit de devaluatie
evenals de eerste de beste schacheraar het
zou probeeren op .mislukking uit moet
loopen.
Om alsnog een winstkansje te maken,
heeft Mussert nu een extra-editie van
„Volk en Vaderland" doen verschijnen,
geheel gewijd aan de devaluatie met niets
dan noodeloos gekanker, angst-aanjaging
en onheilspelling.
Wacht maar! zoo is de strekking van
al het geschrijf in het extra-nummer
de regeering voorspelt nu wel, dat de prij
zen van de eerste levensbehoeften niet
verhoogd zullen worden, maar „de gevol
gen van de devaluatie beginnen zich reeds
af te teekenen; van alle kanten hoort men
van prijsstijgingen; verschillende gros
siers en fabrikanten hebben hun prijzen
opgeslagen; de winkeliers kunnen dan niet
anders doen dan volgen."
„Men kan nu wel wetten tegen prijsop
drijving maken en met politie-agenten-
v oor-de-deur dreigen, maar daarmee
houdt men de natuurlijke prijsstijging
niet tegen," enz.
De tuinders krijgen te hooren:
„Maakt u niet blij met een doode
musch. Spoedig, zeer spoedig, zult gij ont
dekken, dat de landen die van u koopen,
nieuwe contingenteeringsmaatregelen zul
len vinden om onze producten te weren."
(De heer Mussert kan 't van zijn Duitsche
vrienden weten!)
De landbouwers vernemen de tijding,
dat Sijmen wel weer zal moeten betalen,
en het publiek, dat blij geweest is met
geruststellende verklaringen der regee
ring, o. a. betreffende de prijzen der voor
naamste levensbehoeften, wordt wantrou
wig en ongerust gemaakt:
„Het is inderdaad wel zeer gemakkelijk,
te verklaren, dat het volk „rustig" dient
te blijven, maar men moet dan niet tege
lijk zoodanige maatregelen nemen, dat
daardoor bij groote deelen van ons volk
terecht ongerustheid ontstaat." (Welke
maatregelen en welke ongerustheid??)
Zoo tracht de N. S. B. opnieuw deva
luatie-onrust te zaaien.
En dan wordt dit pamflet nog ingeleid
door een huichelachtig artikel van Mus
sert zelf, die heel onnoodig! aan
maant tot kalmte, natuurlijk om te kun
nen suggereeren, dat er onder de bevol
king een paniekstemming leeft, althans
reden van bestaan zou hebben.
Hoort hem preeken:
„Het is in het belang van ons volk, dat
er in dezen tijd niet meer goederen uit
het buitenland betrokken worden dan
strikt noodzakelijk is.
Put dus de goederenvoorraden in ma
gazijnen en winkels niet onnoodig snel uit.
Hamstert niet, bestormt ge en
winkels; daardoor benadeelt ge uw
niet-koopkrachtige volksgenooten."
Gezien de algeheele strekking van het
nieuwe N. S. B.-pamflet het publiek te
verontrusten door de toekomst zoo somber
mogelijk voor te stellen schijnen deze
„kalmeerende" vermaningen er slechts op
berekend zijn, juist het tegenovergestelde
effect te sorteeren.
Hamstert niet! Bestormt geen winkels!
Overbodige exclamaties!
Wie is er opgewondener: het publiek of
Mussert zelf?
Er bestaat voor de preekerij van Mus
sert geen aanleiding; dat moet Mussert
zelf weten.
En als Mussert niet begrijpt, dat zijn
suggesties werden zij aanvaard juist
tot hamstering en winkelbestorming zou
den kunnen leiden, dan is hij een verba
zend slecht psycholoog.
Wij vermanen de katholieke vrouwen van ons
Bisdom geen enkel contact te zoeken of te on
derhouden met den z.g. „Vrouwenkruistocht",
alvorens hieromtrent nadere mededeelingen te
hebben ontvangen van het Hoofdbestuur van
den R. K. Vrouwenbond.
Haarlem, 2 Oct. 1936. t JOANNES PETRUS,
(St. Bavo). Bisschop van Haarlem.
Zijn Hoogwaardige Excellentie, de Aartsbis
schop van Utrecht, zal de volgende week alleen
Donderdag audiëntie verleenen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Breda zal Maan
dag van de volgende week geen audiëntie ver
leenen.
Zondag as. zal Mgr. Hopmans in zijn huis
kapel de wijding van het Diakonaat toedienen
aan den Eerwaarden heer Hi. van Wissing van
de Congregatie van het Goddelijk Woord te
Teteringen.
Pastoor F. J. van Nes van Nieuwveen heeft
om gezondheidsredenen tegen 1 December eer
vol ontslag uit de geestelijke bediening ge
vraagd.
Z.Eerw. zal alsdan zijn intrek nemen bij fa
milie te Vleuten.
