Madrid hevig gebombardeerd
De Soc. dem. partij
in Danzig ontbonden
i
4
Hoare over de verdediging van het
Britsche keizerrijk
PANIEK IN DE HOOFD
STAD
Berlijns protest te
Parijs
De muiterij in
Portugal
ENGELAND MOET ZEER
STERK ZIJN
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 14 OCTOBER 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAUIAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE M.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20203
Roode troepen zouden weigeren
naar het front te gaan, omdat
het toch geen doel heeft
Kinderen uit Madrid
geëvacueerd
Japansche legatie-secretaris
verlaat Madrid
Krijgsraad veroordeelt de muiters
tot zware straffen
In Fransche kringen neemt men de
démarche nogal kalm op
Japan wil een gedicht
beloonen
Maar dan moet „een boerderij in
de sneeuw" bezongen worden
Besluit onmiddellijk in
werking getreden
Lester terug
Autobus in een kanaal
gestort
,Wij kunnen anderen niet bevei
ligen, zoolang we ons zelf niet
kunnen beschermen"
Slagschepen blijven
noodzakelijk
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinj
Mosley wil opnieuw
betoogen in Eastend
Politie treft voorzorgsmaatregelen
Opening Moerdijkbrug
H. M. de Koningin zal de plechtig
heid 12 December verrichten
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Ekins boven den Pacific
Per Hawaii Clipper uit Manilla
vertrokken
Ernstig auto-ongeluk bij
Soerabaja
Twee personen gedood, twee
anderen zwaar gewond
De schoolstrijd in
Beieren
Zusters op scholen zullen worden
vervangen
Opluchting te Jeruzalem
De petroleumbrand te
Antwerpen
Wordt Monaco
vrijhaven?
Minister Beek te Parijs
Litwinof naar Karlsbad?
Ontploffing in het
stadion te Cleveland
STEEDS HET NIEUWSTE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Inger
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één £5 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Het krachtig optreden van den commandant der Britsche troepen in Palestina,
die in alle plaatsen een sterke troepenmacht concentreerde, heeft thans bewerkt,
dat de toestand minder gespannen is
BURGOS, 14 Oct. Het radio-sta
tion van Burgos deelde gisteravond
mede, dat het jongste bombarde
ment van Madrid door drie eskaders
bommenwerpers en twee escadrilles
jachtvliegtuigen van een ongewone.,
heftigheid is geweest.
De aanvallers bestookten in het bijzonder de
kazernes en munitiefabrieken en verschillen
de concentraties militietroepen met talrijke
bommen. Men kon, zoo wordt medegedeeld,
duidelijk waarnemen, dat het bombardement
een paniek heeft veroorzaakt.
Vluchtelingen uit Madrid deelen mede, dat
de nadering der reehtsche troepen tot een
duidelijk merkbare verandering in de stem
ming heeft geleid. Men ziet den laatsten tijd
Veel minder roode insignes en vlaggen. Tal
rijke leden van de militie hebben zich schuil
gehouden en geweigerd naar het front te gaan,
omdat dit toch geen doel zou hebben. Bij alle
bouwwerken is het materiaal in beslag geno
men voor de werken tot verdediging der hoofd
stad. Bovendien zijn voor deze werkzaamheden
speciale troepen gevormd.
Het radio-station van La Coruna heeft mede
gedeeld, dat de regeeringstroepen in den sector
Avila een heftig offensief tegen San Martin
de Val de Iglesias hebben ontketend. De na
tionalisten lieten hun tegenstanders tot op
garingen afstand naderen om hen vervolgens
met zware verliezen op de vlucht te drijven.
In Asturië hebben de nationalisten posities
bezet, van waaruit Oviedo beheerscht kan wor
den. In Aragon hebben de rechtschen zich
meester gemaakt van het dorp La Cinena,
waar de regeeringstroepen belangrijke hoeveel
heden oorlogstuig hadden bijeengebracht. De
Hnkschen heten 164 dooden op het slagveld.
Van het zuidelijk front worden nadere bijzon
derheden over de bezetting van Pennaroya ge
geven, de regeeringstroepen zouden daar tal
rijke dooden verloren hebben.
Radio-Sevilla heeft medegedeeld, dat bij
Siguenza 146 aanhangers der regeering zijn ge
dood. Een groep linkschen verdedigt zich ener
giek in de nabijheid van de kathedraal, doch
is volkomen ingesloten. In de streek van Te-
ruel hebben de nationalisten drie dorpen be-
Zet en hun tegenstanders op de vlucht gedre
in. Een bij Cadix opereerende colonne rukte 7
K.M. in de richting van Caceras op, waarbij 77
regeeringsaanhangers gedood werden.
In de hoofdstad stelt men op het oogenbük
nog slechts belang in de verdediging van de
stad. Morgen zal een systeem tot rantsoenee
ring van levensmiddelen worden ingevoerd en
de evacuatie van kinderen uit de stad worden
voortgezet.
Naar te Tokio verluidt, zullen de legatie-
secretaris Takaoba en de kanselier van de
Japansche legatie te Madrid, Miyazawa, bin
nenkort uüt Madrid vertrekken naar Saint
Jean de Luz aan de Fransche grens, waar zij
zich zullen voegen bij den Japanschen gezant
Yano. Vele Spaansche onderdanen zoeken een
toevlucht in de Japansche legatie, maar de
Japansche regeering is niet voornemens zich
te mengen in de binnenlandsche aangelegen
heden van Spanje en moet bedacht zijn op de
veiligheid van haar vertegenwoordigers, die
instructie hebben Madrid te verlaten, zoodra
zij dit noodig achten.
LISSABON, 14 Oct. (Reuter). Een krijgs
raad heeft gisteren uitspraak gedaan in de
zaak van de muiterij aan boord van de oor
logsschepen „Alfonso Albuquerque" en „Dao"
°P 8 September j.l. Daar 91 personen moesten
terechtstaan werd besloten de zaak te split
sen, zoodat gisteren de 28 beklaagden, tegen
Wie de zwaarste beschuldigingen waren inge
bracht waren verschenen. Vijf beklaagden
Werden veroordeeld tot 6 jaar dwangarbeid,
gevolgd door tien jaar deportatie met de mo
gelijkheid van 20 jaar deportatie, zes werden
Veroordeeld tot 5 jaar dwangarbeid, gevolgd
°°r 10 jaar deportatie met de mogelijkheid
^an 17 y, jaar deportatie, zestien beklaagden
4 jaar dwangarbeid, gevolgd door 8 jaar
deportatie met de mogelijkheid van 16 jaar de
portatie, een beklaagde tot 2 jaar dwangarbeid
met de mogelijkheid van 3 jaar deportatie.
Vandaag staan de overige beklaagden te-
®cht. Een honderdtal aanvankelijk gear-
®steerden is in vrijheid gesteld bij gebrek aan
°ewijs.
PARIJS, 13 Oct. (Reuter) In gezagheb
bende Fransche kringen vat men de démarche,
die de Duitsche zaakgelastigde gisteravond bij
den Quai d'Orsay gedaan heeft, naar aanleiding
van de redevoering van den communistischen
leider Thorez te Straatsburg, niet al te
zwaar op.
Reeds uit de omstandigheden waaronder het
protest ingediend werd en uit de bewoordin
gen, w'aarin het vervat is, blijkt, dat men er
in verantwoordelijke kringen te Berlijn geen
karakter aan wil geven, dat het moeilijk aan
vaardbaar zou maken.
In de eerste plaats wijst men er op, dat de
Duitsche zaakgelastigde zich tot Bargeton, den
chef der afdeeiing voor politieke en handels
aangelegenheden, gewend heeft, ondanks het
feit, dat zoowel de minister van Buitenland-
sche Zaken, Delbos, als de secretaris-generaal
van den Quai d'Orsay, Léger, te Parijs vertoeft.
Verder bepaalde de zaakgelastigde zich er toe,
de aandacht der Fransche regeering te vesti
gen op zekere omstandigheden bij de mani
festatie te Straatsburg en op de nadeelige ge
volgen, welke gebeurtenissen van dezen aard
eventueel op de goede betrekkingen tusschen
Duitschland en Frankrijk zouden kunnen uit
oefenen. Ziedaar het juiste karakter der Duit
sche démarche.
De vertegenwoordiger van den Quai d'Orsay
bepaalde er zich toe acte te nemen van het
protest.
Onder deze omstandigheden beschouwt men
in Fransche kringen het incident als gesloten.
Tevens herinnert men er aan, dat herhaal
delijk en nog maar zeer kort geleden, name
lijk zoowel in de redevoeringen te Neurenberg
als tijdens het oogstfeest, de meest verantwoor
delijke Duitsche persoonlijkheden redevoerin
gen gehouden hebben, die niets minder dan
een inmenging inhielden in de binnenlandsche
aangelegenheden van Frankrijk en die van den
kant der Fransche regeering een soortgelijk
protest gewettigd zouden kunnen hebben als
het thans door Duitschland ingediende.
TOKIO, 13 Oct. De Keizer heeft tot thema
voor den dichtwedstrijd, welke op Nieuwjaar
in het keizerlijk paleis wordt gehouden, geko
zen: „Boerderij in de sneeuw". Aan dezen wed
strijd kunnen alle burgers en in Japan wonende
vreemdelingen deelnemen.
DANZIG, 14 Oct. De hoofdcom
missaris van politie heeft de sociaal
democratische partij met al haar on-
derafdeelingen ontbonden. Dit be
sluit, dat onmiddellijk van kracht is
geworden, is genomen op grond van
de wetsbepalingen tegen het onge
oorloofd in bezit hebben van wapens
en wegens overtreding der sabotage-
bepalingen. (D.N.B.).
WARSCHAU, 14 Oct. De hooge Volken
bondscommissaris Lester is gisteren te Danzig
teruggekeerd.
De politie heeft een huiszoeking verricht bij
een der leiders van de Duitsch-nationale partij,
Blavier, bij wien zij eenige dossiers in beslag
heeft genomen.
Daar de huizen van bewaring te Danzig
overval zijn, heeft de politie de gearresteerde
socialisten, die nog in voorarrest zitten, naar
de gewone gevangenissen overgebracht.
LONDEN, 13 Oct. (D.N.B.) Bij Benha in Be-
neden-Egypte is een volle autobus in een kanaal
gestort. 22 Egyptenaren vonden den dood.
Het vliegveld Tempelhof bij Berlijn is te klein geworden. De plannen tot aanzien
lijke uitbreiding zullen worden uitgevoerd. De donkere lijn op de foto geeft de
uitbreiding aan
LONDEN, 14 Oct. (Reuter). Sir Samuel
Hoare heeft gisteravond te Edinburgh een
rede gehóuden over de verdediging van het
Britsche Keizerrijk. Sir Samuel Hoare wees
in de eerste plaats op het belang van een
veilige verdediging van de verbindingswegen
tusschen de verschillende deelen van het
Empire, alsmede van de kusten van het moe
derland.
Minister Hoare zeide verder, dat hij wel is
waar nog steeds het ideaal van een collectieve
veiligheid nastreefde en er in het verleden
zeer hard voor gewerkt had, maar spreker zei-
de er echter van overtuigd te zijn, dat Enge
land zoowel tegenover zichzelf als tegenover
anderen verplicht was sterk te zijn. „Wij kun
nen anderen niet beveiligen, zoolang wij ons
zelf niet kunnen beschermen", aldus Hoare.
Hoare wees er nog eens op, dat den vorigen
herfst gebleken was, dat de handhaving der
collectieve veiligheid neerkwam op de Brit
sche vloot. Dit zal in de toekomst moeten ver
anderen.
Spreker wees verder op het belang van de
samenwerking tusschen de drie wapens, leger,
vloot en luchtmacht. Door de ontwikkeling
van dit laatste wapen in de afgeloopen 20 jaar
is het probleem van de defensie meer gecom
pliceerd geworden. Nieuwe organen zijn nood-
Sir Samuel Hoare
zakelijk voor de nieuwe en gecompliceerde
functies en deze worden gevormd, geleid door
de ervaring. Hoare is van oordeel, dat dit ook
in de toekomst zoo moet doorgaan. Reeds zijn
drie belangrijke organen geschapen, n.l. de
commissie van de chefs van de staven, het
comité van imperiale defensie en het ministe
rie van coördinatie der defensie.
Ten aanzien van een ministerie van defensie
verklaarde spreker persoonlijk van meening
te zijn, dat indien dit ooit wordt ingesteld, dit
niet zal komen door actie van buiten af, doch
als resultaat van een nauwe samenwerking
tusschen de drie wapens.
Ten slotte verklaarde Sir Samuel nog, dat
de ondercommissie van de commissie voor de
rijksverdediging, welke een onderzoek instelde
naar het vraagstuk „bombardementsvliegtui
gen of slagschepen", eenstemmig tot de con
clusie was gekomen, dat het slagschip onont
beerlijk blijft voor de vloot en dat men in geen
enkel geval veilig een politiek zou kunnen aan
vaarden van vervanging van slagschepen door
bombardementsvliegtuigen.
Verwachting: zwakke tot matigen, later
toenemende Zuidelijke tot Westelijken
wind, zwaar bewolkt tot betrokken met re-
genbuien, aanvankelijk zachter.
Hoogste barometerstand: 767.4 te Brest.
Laagste barometerstand: 737.8 te Vardö.
Zon op 6.24 - onder 5.07 - Licht op 5.37 =j
Maan op v.m. 5.31 onder n.m. 4.14
Nieuwe Maan 15 October
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIll
LONDEN, 14 Oct. (Reuter) De fascis
tische leider Mosley heeft de politie mede
gedeeld, dat hij voornemens is, vanavond
met zijn volgelingen een marsch door
Eastend te houden. De politie treft uitge
breide voorzorgsmaatregelen. Duizenden
agenten zullen op post staan bij de verza
melplaatsen langs den weg.
De campagne der politie tegen de onrust in
Eastend is trouwens in vollen gang, gisteravond
werd op de belangrijke punten druk gepatrouil
leerd.
De „Daily Herald" schrijft, dat Eastend
vreedzaam, ordelijk en gelukkig leefde, voor de
fascisten er kwamen, thans komen er bijna
dagelijks relletjes voor, terwijl de Joodsche be
volking onheil vreest. Het zou dwaas zijn deze
ongunstige ontwikkeling niet terstond tegen te
gaan.
De regeering moet het dragen van politieke
uniformen verbieden en het houden van uit
dagende optochten en bijeenkomsten voorko
men.
In kartonnen doozen zijn een aantal
zwaluwen, die het in Zuid-Duitschland
te koud vonden, per vliegtuig naar
warmere streken gebracht
Naar wij uit officieele bron vernemen, zal de
opening van de Moerdijkbrug door H. M.
de Koningin in den voormiddag van Zaterdag 12
December geschieden. Daarna zullen de talrijke
autoriteiten en de deelnemers aan de diverse
sterritten, clubtochten, enz., uitgeschreven door
de K. N A. C., den A. N. W. B., en den B. B. N„
den eersten rit over de brug maken. Te Breda
zullen dien dag groote festiviteiten worden ge
houden.
Brassov en ook and're plagen
Doen een distributielid geen kwaad,
Omdat distributiezending
Niet per lucht gaat, maar per draad.
NIEUWE GRACHT 5 TELEFOON 10010
De Volksraad heeft een drietal moties, verband
houdende met de monetaire regelingen, aan
genomen.
Soc.-democratische partij in Danzig opgeheven.
Madrid herig door de nationalisten gebom
bardeerd.
De Poolsehe minister Beek in Parijs aange
komen.
Rede van Hoare over de verdediging van het
Britsche Empire.
Mosley wil opnieuw een optocht houden tn het
Londensche East End.
H. M. de Koningin zal Zaterdag 12 December de
Moerdijkbrug openen.
Conflict in Oranje-Nassau-mijn 3 voorkomen.
Loonbijslag in het bollenbedrijf niet hervat.
Fnsie tusschen Ned. Handel-Maatschappij en
Geldersche Credietvereeniging.
Twee dooden en twee zwaar gewonden bij auto
ongeval bij Soerabaja.
De Amerikaansche journalist H. R. Ekins,
die zijn mededingers in de race om de we
reld nog altijd een flink stuk voor is, is van
morgen om 5 uur 20 plaatselijken tijd van
Manilla naar Guam vertrokken als passagier
van de Hawaii Clipper van de Pan-American
Airways. Van Guam gaat hij met hetzelfde
vliegtuig naar San Francisco, vanwaar hij
naar New York door vliegt. Ekins had een
oogenblik het gevaar geloopen zijn voor
sprong te verhezen tengevolge van den tai
foen, die dezer dagen de Philippijnen heeft
geteisterd en die het voor de Hawaii Clipper
onmogelijk maakte te starten.
SOERABAJA, 14 Oct. (Aneta) Ter hoogte
van Pandaan, op den weg van Malang naar
Soerabaja, is een two-seater, waarin vier per
sonen waren gezeten, tijdens het inhalen van
een anderen auto tegen een boom gebotst.
De 35-jarige Carel Pietersen en de 25-jarige
Gustaaf Perie werden op slag gedood. Mej. S.
P. von F en de 22-jarige F. W. Perie werden
zeer zwaar gewond.
Mej. Von F. bestuurde den auto, hoewel zij
niet in het bezit was van een rijbewijs.
Alle betrokkenen waren werkzaam bij de
gemeente Soerabaja.
BERLIJN, 13 October. (Havas). Generaal
Von Epp, de rijksstadhouder van Beieren, zal
zeer binnenkort de eerste verordeningen uit
vaardigen om op de Beiersche volksscholen
de kloosterling-onderwijzeressen door leeken-
onderwijzeressen te vervangen. Men zou ver
vanging van 600 nonnen op een totaal aantal
van 1700 voorzien.
Duitsche politieke kringen verklaren, dat
deze maatregelen niet in strijd zijn met de
bepalingen van het concordaat.
Volgens een Havas-bericht uit Berlijn heeft
de politie de genootschappen der Duitsch-na
tionale kerk te Neurenberg en te Fürth ont
bonden, op grond van het feit, dat deze ge
nootschappen zich hadden aangesloten bij de
nieuw-heidensche beweging van dr. Dinter.
JERUZALEM, 14 Oct. (D.N.B.) In de stra
ten van Jeruzalem is de vreugde over het ein
digen der staking duidelijk te bemerken. Groo
te menschenmassa's wandelen door de straten
om de weer verlichte etalages te bekijken. De
café's zijn overvol.
ANTWERPEN, 14 Oct. (Reuter)Te 9 uur
vanmorgen stonden nog twee tanks, bevattende
ongeveer 400 ton benzine, in vlammen. Een
derde tank is geheel vernield. De brandweer
bestrijdt het vuur met onverminderde kracht.
Men hoopt te kunnen bewerken, dat de schade
zich niet verder zal uitbreiden.
Er zijn geen persoonlijke ongevallen voor
gekomen.
MONTE CARLO, 13 Oct. Naar Reuter uit
over het algemeen goed ingelichte kringen
verneemt, worden er pogingen ondernomen ten
einde van Monaco een vrijhaven te maken.
Men verwacht dat een dergelijk besluit voor
het vorstendom Monaco belangrijke resultaten
zal afwerpen.
PARIJS, 14 Oct. (Reuter). De Poolsehe mi
nister van buitenlandsche zaken Beck, is van
morgen hier aangekomen. Hij zal hier een
dag blijven alvorens naar Warschau door te
reizen.
Uit welingelichte kringen verluidt, dat aan
het bezoek van Beek geen bijzondere beteeke-
nis moet worden toegekend.
PARIJS. 14 Oct. (D. N. B.) Volgens de „Ma-
tin" zou Litwinof die te Parijs verblijf zou
houden, vandaag naar Karlsbad vertrekkenjrffij
zou daar vrij langen tijd willen verblijven om
gezondheidsredenen.
CLEVELAND (Ohio), 14 Oct. In het Mam
moth Cleveland stadion heeft zich een ver
schrikkelijke ontploffing voorgedaan, veroor
zaakt door onder de tribunes opgeslagen gas
oline en dynamiet, waardoor de drie afdeelin-
gen der lagere rangen volkomen „weggebla
zen" werden.
Slechts een arbeider werd ernstig gewond.
maar steeds goed.
BRILLEN VAN KEIP
GROOTE HOUTSTRAAT, naast Luxor
lN^> r\ t iiummiminMUU/i;;/;//!vs
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 759.6
Vorige stand: 757.4
