De nieuwe politieke kaart
van België
Nou, nou!
nii
Wat is een dag?
HERGROEPEERING DER
KATHOLIEKEN
De frontmilitie in
Oostenrijk
Sukkelt Gij met
Uw spijsvertering?
M.S.S.-cachets
B
||H
DONDERDAG 15 OCTOBER 1936
België is op weg naar een vinnige
Vlaamsch-nationale en alge'
meen katholieke reactie
tegen het socialisme
Naar nieuwe ver
kiezingen
Organisatie-apparaat der Heim-
wehren sinds Zondag
stopgezet
Voor het nieuwe Tehuis der
R.K. Marinemannen
Jhr. De Jonge is
geopereerd
Toestand van den patiënt
is bevredigend
Landbouwexport naar
België
Niets bekend van een stopzetting
van Belgische zijde
Werkverschaffing in
Overijsel
Rijkscommissie van advies
samengesteld
Koningin en Prinses naar Het Loo
-
Een krasse oude
Negentigjarige fietst van Bonn
naar Den Haag, om de
Prinses te zien
MILITAIR VLIEGTUIG TOT
NOODLANDING GEDWONGEN
Schaap gedood in weide te
Nieuwer- Amstel
De noodlanding te Dinteloord
HET DOODELIJK ONGELUK
BIJ DE MANOEUVRES
Tegen wachtmeester is proces
verbaal opgemaakt
HET ONGEVAL OP DE
„GELDERLAND"
Marineraad wijdt het aan samen
loop van omstandigheden
DOODELIJK ONGELUK
TE OVERVEEN
Schilder viel 14 M. naar beneden
Nog een man doodgevallen
TERUGKEER VAN DE DOU
GLAS UIT MANILLA
„Een mensch moet nu
eenmaal eten"
Waarom een politierechter een
verdachte van rechtsver
volging ontsloeg
Landbouwer vrij
gesproken
Poging tot omkooping niet
bewezen geacht
HOEVEEL LICHTEN OP EEN
LOCOMOTIEF?
Proeven met drie lichten, reeds in
1930 genomen, niet geslaagd
PALEN BLIJVEN STAAN
Uitspraak in Almelosche radio
centrale-kwestie
R. K. Universiteit
(Van onzen correspondent te Brussel)
Het ziet er in België naar uit alsof
nu eerst, vijf maanden na de wet
gevende verkiezingen, de nieuwe
verhoudingen, die toen ontstonden, wor
den gerealiseerd op de politieke landkaart.
Deze nieuwe verhoudingen krijgen nu in
verschillende opzichten een vrij dramatisch
accent.
Het jongste feit is niet het minst gewichtige,
h.l. de algeheele omwerking van het katholiek
Partijwezen in België, al maakte de sluiting
Van het aceoord tusschen de Rex-beweging en
het gros der Vlaamsche Nationalisten, het zgn.
«Vlaamsch Nationaal Verbond", heviger sen
satie. De Katholieke Unie van België heeft
Zondag j.l. in een historische algemeene ver
gadering der afgevaardigden volmacht ge
schonken aan een Directorium, dat snel en
krachtig de hervorming 'van de partij moet
Voltooien. Dit Directorium is reeds een prefi
guratie van de nieuwe Katholieke partij: het
noemt zich het Directorium van het Blok der
Katholieken van België en stelde als eerste
daad de splitsing van de partij in twee na
genoeg geheel zelfstandige partijformaties: de
Katholieke Vlaamsche Volkspartij voor het
Vlaamsche land, de Parti Catholique Social
Voor het Fransche gedeelte. De zeven Vlaam
sche leden van het Directorium vormen het
Directorium der Katholieke Vlaamsche Volks
partij met 'n eigen voorzitter, den katholieken
Vlaamschen senator (en voorzitter van de
Vlaamsche rechterzijde van den Senaat) dr.
A. Verbist, die van al de Vlaamsche parle
mentsleden het dichtst bij de Vlaamsche Na
tionalisten staat. Uit den inhoud en klank van
de verklaringen van 't directorium der Katho
lieke Vlaamsche Volkspartij blijkt genoeg, dat
het contact met de Fransche katholieke partij
Zeer los zal wezen en dat de katholieke Vla
mingen hun eigen politieke lotsbestemming in
handen nemen.
Het is duidelijk dat de leiders der Katholieke
Vlaamsche Volkspartij een verzameling beoogen
in den geest van de Vlaamsche Concentratie,
die onlangs onder de hoede van de Leuvensche
intellectueelen tot stand kwam. Op de alge
meene vergadering der zichzelf liquideerende
Katholieke Unie werd er reeds op opvallende
Wjze de nadruk op gelegd dat deze Katho
lieke Vlaamsche Volkspartij niet het laatste
Woord wil zijn van de groepeering van katho
lieken in Vlaanderen maar veeleer de eerste
étape en het uitgangspunt voor een zeer
breede verzameling van zoo veel mogelijk
Vlaamsche katholieken. En in zijn eerste ver
klaring aan het Vlaamsche volk reikte het
Directorium van de Katholieke Vlaamsche
Volkspartij plechtig de hand aan allen, die 'n
concentratie willen vormen „op ondubbelzin-
higen Vlaamsch-Nationalen en christelijken
grondslag".
Dat er van 'n „ondubbelzinnigen" Vlaamsch-
hationalen grondslag wordt gesproken is blijk
baar een uiting van het wantrouwen, dat men
hl sommige Vlaamsche katholieke kringen nog
koestert tegenover den inslag van het accoord
gemaakt tusschen Rex en het „Vlaamsch Na
tionaal Verbond". Maar er zijn meer dan ge-
boeg aanwijzingen te vinden, dat de oriëntee-
Üng der Katholieke Vlaamsche Volkspartij zal
gaan langs deze dubbele lijn:
1 de Vlaamsche Concentratie wordt een ka
tholieke concentratie,
2 bij het werk der Katholieke Vlaamsche
Volkspartij zal vooreerst gansch de nadruk
Worden gelegd op het Vlaamsch-nationale.
Deze laatste vaststelling is een krach
tig kenmerk van de politieke evo
lutie, die België thans doormaakt:
steeds meer wordt de nadruk gelegd op
het nationale, het nationale steigert steeds
heviger tegen het marxistische, het na
tionale geraakt den jongsten tijd steeds
feller in de volksgunst bij wijze van reac
tie tegen het marxistische.
Zooals men hier in korte telegrammen heeft
gelezen: de afspraak, de min of meer geregel
de samenwerking tusschen de Rex-beweging
Wider Waalsche leiding en het Vlaamsch Na
tionaal Verbond onder de leiding van den
Groot-Nederlander en oud-frontsoldaat Staf
De Clercq, werd tactisch en ook principieel
bi de verklaring aan het publiek gerechtvaar
digd door de noodzakelijkheid van eèn ge
meenschappelijke bestrijding van de commu
nistische actie.
Het werd voorgesteld, in menigvuldige com
mentaren die in de Brusselsche pers versche
den, als zouden de Rexisten de federatieve
reorganisatie van den Belgischen staat (met
aanvaarding van een gedeeltelijke politieke
Scheiding, vermits Vlaanderen selfgovernment,
Zelfregeering, zou worden toegekend) steunen
dhi eens en voor goed af te rekenen met het
Vlaamsch-Waalsch probleem en zich met volle
■macht te kunnen geven aan de bestrijding van
bet marxisme in België.
Wij meenen te mogen verzekeren dat er nog
meer motieven,- vooral motieven van practi
ce orde hebben gegolden voor dit accoord.
&ex maakt op dit oogenblik gebruik van de
anti-marxistische stemming, die in België
heerscht. De Rex-beweging maakt een curve
terug naar haar oorsprong toen zij nog een
°hpoiitieke jong-katholieke beweging was.
Moskou of Rex luidt nu weer het ordewoord.
De
nieuwe helpers van den leider Léon De-
Sfelle zijn katholieken, in Vlaanderen werd de
hiding der Rex-beweging toevertrouwd aan
Professor Mertens van de Leuvensche Alma
mater en aan den katholieken dramaturg,
Daul de Mont, tevens een der voormannen van
be oud-strijders.
De ontdekking van enorme wapenvoorraden
jh socialistische lokalen, de machthebberstoon
ber socialisten, de werkelijke of veronderstelde
laksheid van Eerste Minister van Zeeland,
bebben de huidige regeering met socialistische
meerderheid den jongsten tijd zeer onpopulair
gemaakt. Men zegt en herhaalt dat deze re
dering, waarin de leidende posten zijn toever
trouwd aan socialisten, niet beantwoordt aan
en wil van de meerderheid van het land.
De Belgische bevolking heeft immers bij de
Dhgste verkiezingen slechts 79 socialisten en
PWhmunisten naar de Kamer gezonden, tegen
over 100 anti-socialisten (katholieken, Vlaam
sche Nationalisten en Rexisten), en zelfs 123
indien men ook de liberalen zou beschouwen
als anti-marxisten.
In het Vlaamsche land wordt gezegd en ge
schreven, dat een minderheid van wegbe
reiders van een linksch Volksfront heerscht
over België, via de regeering met socialistische
overheersching, en dit niettegenstaande de
'antipathie van de twee derden van de bevol
king.
En wat er omgaat in het gemoed der bevol
king vindt zijn weerslag in de politieke wereld.
Het is duidelijk dat er aanstalten worden ge
maakt om de verhoudingen om te keeren in
de regeering, dat er een regeering wordt voor
bereid van verzet tegen de socialistische regee-
ringsheerschappij, t.t.z. dat katholieken, Vlaam
sche Nationalisten en Rexisten zouden leiden,
in plaats van de socialisten met een minder
heid van katholieken en liberalen.
Het akkoord van Rex met het Vlaamsch Na
tionaal Verbond is ongetwijfeld berekend op
deze politieke eventualiteit.
Krijgt men de regeering-Van ZeelandVan-
dervelde niet spoedig weg, t.t.z. bereikt men
niet het get-al van 102 vastberaden opposanten
(de Belgische Kamer telt 200 leden) dan zou
Rex parlementsontbinding en nieuwe verkie
zingen uitlokken door een collectief ontslag van
alle Rexistische Kamerleden en senatoren en
van alle plaatsvervangende volksvertegenwoor
digers en senatoren.
Deze verkiezingen zouden dan een geregelde
veldslag worden tusschen een anti-marxistische
coalitie en de socialistische en communistische
partijen. Rex en de Vlaamsche Nationalisten
verwachten dat zij zeer sterk uit dezen strijd
zouden terugkeeren en misschien een 60-tal
(thans 37) zetels zouden veroveren in de Ka
mer. De aanvulling voor de noodzakelijke meer
derheid zou dan gauw gevonden zijn bij de
Katholieke Vlaamsche Volkspartij.
Het is niet zeker of het politiek spel in Bel
gië precies aldus zal verloopen, want de Katho
lieke Vlaamsche Volkspartij zal zooals nu reeds
blijkt nauwkeurig willen weten wat het voor de
politieke toekomst aan Rex heeft en er is ook
een goed georganiseerde fractie van het
Vlaamsch Nationalisme, het zgn. Verdinaso
(Verbond van Dietsche Nationaalsolidaristen
onder de leiding van Joris van Severen) wtelke
de oplossing door Rex gegeven aan het
Vlaamsch-Waalsche vraagstuk „te vaag en te
sentimenteel" vindt om duurzaam en degelijk
te zijn.
Maar ongetwijfeld is men in België op weg
naar een vinnige nationale, vooral een
Vlaamsch-nationale, en een algemeen katho
lieke, reactie tegen het socialisme in regeering
en openbaar leven.
WEENEN, 15 Oct. (D.N.B.) De Oostenrijk-
sche ministerraad heeft vandaag de wet inzake
de militie van het Vaderlandsche front uitge
vaardigd. Volgens deze wet heeft de frontmilitie
tot taak de weerbare mannen in eigen forma
ties bijeen te brengen. De leden van de ont
bonden Heimwehren zijn blijkbaar niet ver
plicht tot deze frontmilitie toe te treden, zoodat
het niet te verwachten is, dat op hen eenige
dwang zal worden uitgeoefend.
Over de ontwapening van de vroegere Heim
wehren en van alle andere groepen, die niet
tot het Vaderlandsche front willen toetreden,
bevat de wet geen bepalingen.
Uit welingelichte kringen wordt intusschen
vernomen, dat, wat de z.g. „civiele organisa
tie" van de Heimwehren betreft, alle lokalen
gesloten zijn. Het heele organisatie-apparaat is
sinds Zondag stopgezet. Men verwacht overi
gens, dat de ontbinding der half-militaire for
maties die volgens het decreet „onmiddel
lijk" moet worden doorgezet nog wei eeni-
gen tijd in beslag zal nemen, daar de Heim
wehren in den laatsten tijd sterk gedecentra
liseerd waren.
De Vlootaalmoezenier, de zeereerw. heer H. J.
Bangert, schrijft ons:
„Wanneer krijgen we nu het nieuwe Te
huis?"
Het wordt me dagelijks gevraagd door den
katholieken Marineman, die mèt mjj de nood
zakelijkheid van een nieuw Tehuis voelt.
Ik moet nog steeds een teleurstellend ant
woord geven.
Het spijt me, méér dan ik zeggen kan, maar
het is zoo.
Ik weet wel, dat heel veel voorname zaken
uw financieelen steun vragen; ik weet ook, dat
iedereen, die in verantwoordelijkheid voor een
van deze voorname zaken geplaatst is, denkt,
dat zijn zaak eigenlijk de voornaamste is;
ik weet ook, dat men tegenwoordig niet zoo
erg royaal met zijn dubbeltjes of guldentjes
mag wezen,
maar.
hier en daar zit toch nog wel wat geld en
waar het niet zit, daar voldoet reeds een dub
beltje en een kwartje;
maar.
al bent U niet precies op de hoogte (mis
schien gelukkig) van de noodzakelijkheid van
mijn werk, U zult toch wel aannemen, dat nóch
de minister van Staat, minister van Defensie
ad interim, noch de Bisschoppen van Neder
land, nóch de Hoofdaalmoezenier van Leger en
Vloot, zich voor het „geval" zouden interessee
ren, als de zaak niet „allervoornaamst" was;
maar
waar blijven de vooraanstaande katholieke
landgenooten, die door God met rijke goederen
gezegend zijn en die ons onmiddellijk door een
Koninklijke gift uit den nood zouden kunnen
helpen?
Er is er slechts één komen opdagen! zegge
één.
Ik weet zeker, dat er velen zijn, die. als ik
eens zou komen praten, meer dan royaal te
voorschijn zouden komen!
Mijn werk is een binnenlandsch Missiewerk
bij uitstek.
Ons werk eischt werkelijk een beter Roomsch-
Katholiek Marinehuis!
Wil ik er eens persoonlijk bij U over komen
praten? Of gireert U Uw dubbeltje of Uw tien
duizend gulden spontaan op nummer 273336
van den Vlootaalmoezenier te Den Helder?
Helpt U me, astublieft!
Hedenochtend heeft de oud-Gouverneur-Ge
neraal van Ned.-Indië, jhr. mr. B. C. de Jon
ge, in het ziekenhuis aan den Coolsingel te
Rotterdam de voorgenomen operatie met goed
gevolg ondergaan. De toestand van den patiënt
is bevredigend. Jhr. De Jonge zal waarschijn
lijk ongeveer vijf weken in het ziekenhuis moe
ten worden verpleegd.
In verband met een bericht, dat het Bel
gische ministerie van Landbouw een tijdelijke
schorsing zou overwegen van den invoer van
landbouw- en zuivelproducten, wordt van de
meest bevoegde zijde medegedeeld, dat bij de
Nederlandsche regeering omtrent dit voorne
men nog niets bekend is. Het departement van
Landbouw en Visscherij heeft zich hedenoch
tend in verbinding gesteld met onzen land-
bouw-consulent in Brussel, doch ook daar was
geenerlei bevestiging van een zoodanig plan
der Belgische regeering te verkrijgen.
De Rijkscommissie van advies voor werkver
schaffing in de provincie Overijsel is als volgt
samengesteld:
Voorzitter: de heer J. J. Beukenkamp, lid
van Gedeputeerde Staten en leden de heeren:
mr. R. van der Veen, griffier der Provinciale
Staten; ir. J. Nysingh, rentmeester der staats
domeinen; ir. J. Th. Westhoff, rijksinspecteur
voor de werkverschaffing; ir. P. Wolffensperger,
hoofdingenieur van den Provincialen Water
staat, terwijl mr. S. J. Fockema Andreae, hoofd
commies ter provinciale griffie, secretaris is.
De Koningin en de Prinses zullen morgen
naar Het Loo terugkeeren.
Alkmaar is een nieuw
politiebureau rijk ge
worden. Het oude, dat
was ondergebracht in
het Stadhuis, voldeed
reeds lang niet meer
aan de eischen. Onder
architectuur van den
heer Kropholler en met
steun van het Werk
fonds is thans een ge
bouw verrezen, dat
werkelijk een aanwinst
voor de stad mag hee-
ten en dat de omgeving
van de prachtige Groo-
te Kerk te Alkmaar tot
een hoekje van uniek
stedeschoon stempelt
De 90-jarige Heinrich Werner uit Bonn, oud
wagenbestuurder van den Duitschen ex-Keizer,
heeft zich van Bonn per fiets naar Den Haag
begeven om de Prinses te kunnen zien. Onder
weg heeft hij een bezoek gebracht aan den
ex-Keizer te Doorn. Heclen was hij in Den
Haag en kon omstreeks half twaalf bjj het
Paleis aan het Noordeinde getuige zijn van
het uitrijden van de Prinses.
Hedenochtend omstreeks tien uur is een mi
litair vliegtuig, bestuurd door den sergeant
vlieger C. Sipkes, die van Schiphol voor een
oefenvlucht was opgestegen, door het afslaan
van den motor tot een noodlanding gedwongen
op een weiland in den Bovenkerkerpolder te
Nieuwer-Amstel. De manoeuvre verliep vlot en
het toestel kwam goed neer. Een schaap werd
evenwel doodgereden. Na korten tijd is het
vliegtuig weer opgestegen en naar Schiphol
teruggekeerd.
Omtrent den toestand der vliegers, die
Woensdagmiddag bij de noodlanding van hun
sporttoestel te Dinteloord werden gewond, kan
worden gemeld, dat de heer van Korpershoek,
die een enkelbreuk had opgeloopen, Dinsdag
naar zijn woning te Amsterdam is vervoerd.
Zijn metgezel, de heer Heemskerk, die een bo
venbeen had gebroken, zal nog een aantal we
ken in het ziekenhuis te Steenbergen moeten
worden verpleegd. De overige verwondingen der
beide slachtoffers zijn van onbeteekenenden
aard.
Bij de legeroefeningen in Noord-Brabant is,
naar men weet, plotseling* een kanon afgegaan,
waardoor een soldaat gedood werd. Tegen den
wachtmeester B. van het 5e reg. veldartillerie
te Amersfoort, aan wiens schuld het te wijten
zou zijn geweest, dat het schot afging, is nu
proces-verbaal opgemaakt.
Het staat echter nog niet vast dat de zaak
voortgang zal hebben. Ze is in ieder geval nog
niet naar den krijgsraad verwezen, meldt de
N. Rott. Crt.
De Marineraad deed heden uitspraak betref
fende het ongeval, op 15 Juli 1936 tijdens de
Marine-manoeuvres aan boord van H. M. pant
serschip „Gelderland" gebeurd, waarbij de ma
troos 2de klasse S. van Dijk bij het looden in
de Roompot over boord is gevallen en verdron
ken.
De Raad is van oordeel, dat dit ongeval te
wijten is aan een zeer ongelukkigen samenloop
van omstandigheden. Er hebben tekortkomin
gen plaats gehad, doch deze zijn niet alleen
bij den matroos W. te vinden, en voorzoover dit
wel het geval is, zijn zij verklaarbaar en be
grijpelijk.
Woensdag waren eenige schildersgezellen van
den schilderspatroon J. K. uit Amsterdam be
zig met schilderwerk aan de villa „Vaart en
Dmn" aan den Korte Zijlweg te Overveen. De
58*arige L. P. uit Amsterdam bevond zich, om
den onderkant van de ver uitstekende dakgoot
te kunnen bewerken, op een z.g. hangsteiger,
die met twee haken aan de dakgoot hing en
met twee ijzeren stangen tegen den muur
steunde. Twee zijner kameraden bevonden zich
in de dakgoot. Plotseling brak een der ijzeren
steunen, waardoor ae steiger, door het gewicht
van L. P., naar den muur toezwaaide. P. ver
loor zijn evenwicht en viel van ongeveer 14
meter hoogte omlaag. Hij kwam terecht op de
bestrating van het keukenpacl, waar hij zwaar
gewond bleef liggen. Een collega rende naar
het nabijzijnde politie-bureau, waar een dokter
werd gewaarschuwd. Dr. Lütge constateerde ge
compliceerde arm- en beenbreuken en een
bekkenfractuur. Per Mathot-ziekenauto is de
gewonde overgebracht naar het St. Elizabeths-
Gasthuis. In den afgeloopen nacht is de man
overleden. De hangsteiger is door de politie in
beslag genomen.
De 44-jarige ongehuwde loodgieter J. Jans
sen te Hulst is oij het verrichten van werk
zaamheden in een 9 meter hooge dakgoot van
de in aanbouw zijnde kantoorgebouwen der ta-
pijtfabriek Clinge te Kapellebrug naar beneden
gestort. Het slachtoffer is kort daarop aan de
bekomen verwondingen overleden.
MANILLA, 15 Oct. Gisteravond heeft de
heer Nieuwenhuis, vertegenwoordiger van de
K. N. I. L. M. te Manilla een afscheidsdiner
aan autoriteiten aangeboden.
De verwachting bestaat, dat de aangename
besprekingen, welke zijn gevoerd, zeer spoedig
tot resultaat zullen hebben, dat een K.N.I.L.M.-
dienst op Manilla kan worden geopend.
De Douglas, welke Ekins naar Manilla bracht,
aanvaardde hedenmorgen te 05.25 uur uit Ma
nilla de terugreis.
Beslagen long? Beladen gevoel? Gebrek
aan eetlust Last van bloedaandrang
Hoofdpijn Warm hoofd Ziet Gij er daar-
sle
door slecht uit Lusteloos, geen werklust
en reeds 's morgens bij het opstaan moe?
Maak Schoon Schip, neemt:
Zij bewerken een wonder. Al Uw klachten
verdwijnen en Gij voelt U weldra een
ander mensch. Opgewekt, vroolijk, als
verjongd. Uw eetlust keert weer terug.
M.S.S.-Cachets werken langzaam laxeerend
en afvoerend. Iedereen kan ze goed ver
dragen. Wilt Gij snel ineens „Schoon Schip
maken", neem er dan gerust twee tegelijk.
't Is een vondst van Apotheker Dumont.
Prettig innemen, want Ge proeft niets.
Per koker van 12 stuks 60 cent. Overal verkrijgbaar.
Voor den politierechter te Zutphen had zich
te verantwoorden de 31-jarige voerman G. L. E.
te Zutphen. Deze zou zich 15 Augustus niet
aanstonds op de vordering vain den controleur
uit het gebouw van het Burgerlijk Armbestuur
hebben verwijderd. Verdachte verklaarde, niet te
eten te hebben. Zijn kostbaas had hem opgezegd,
omdat hij geen geld meebracht en geen werk
had. Steun had hij niet ontvangen.
De controleur van het B. A. als getuige ge
hoord, verklaarde, dat zijn dienst aan ver
dachte geen steun gegeven had.
De officier eischte een gevangenisstraf van
veertien dagen.
De politierechter ontsloeg verdachte echter
van rechtsvervolging, omdat z.i. uit het getui
genverhoor gebleken was, dat de verdachte op
geen enkele wijze steun ontvangen had. „Een
mensch moet nu eenmaal eten", aldus mr. v. d.
Giesen. Wel wees spr. verdachte op het onbe
hoorlijke van zijn optreden.
De officier mr. W. J. H. Stam teekende on
middellijk hooger beroep aan.
Het Gerechtshof te Arnhem heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen den landbouwer R. B.
uit Wierden, wien poging tot omkooping van
een ambtenaar was ten laste gelegd en die des
wege door de rechtbank te Almelo was veroor
deeld tot f 300.boete, subs, drie maanden
hechtenis met ontzegging van de uitoefening
van het kiesrecht voor den tijd van vijf jaren.
Verdachte was er van beschuldigd, dat hij
aan een mede-lid van den Gemeenteraad een
bedrag van f 500.zou hebben beloofd, als deze
op hem wilde stemmen voor de benoeming tot
wethouder.
B. was tegen de uitspraak van de Almelosche
rechtbank in hooger beroep gekomen.
Het Hof heeft thans het ten laste gelegde als
nog niet bewezen verklaard, het vonnis ver
nietigd en den verdachte vrijgesproken.
De K. N. A. C. heeft onlangs een adres ge
richt tot den Minister van Waterstaat, om te
verzoeken, teneinde verwarring te voorkomen, de
treinen te voorzien van een derde licht.
Men deelt cns naar aanleiding hiervan me
de, dat reeds in 1930 bij de Nederlandsche
Spoorwegen proeven zijn genomen met drie
lichten op de locomotief, die tot resultaat heb
ben gehad, dat men het verzoek, toentertijd
gedaan, heeft moeten afwijzen, tenzij men er
toe kon besluiten het derde licht bij het weg
verkeer te verbieden. Immers bleek dat op even
wijdig en nagenoeg evenwijdig met den spoor
weg loopende wegen, in de verte niet het ver
schil té zien was tusschen een auto en een na
derenden trein. Wil men dus aan het verzoek
voldoen, dan zou eerst voorgeschreven moeten
worden, dat auto's slechts twee lichten mogen
voeren.
De president der Amsterdamsche Arr. Recht
bank, mr. J. W. Huysinga, heeft uitspraak ge
daan in kort geding, tusschen den heer N.
Kerkdijk te Almelo als eischer en den eigenaar
van de radiocentrale, den heer Bakker uit Hil
versum, als gedaagde.
De radiocentrale heeft van de gemeente Al
melo toestemming verkregen op het trottoir voor
enkele huizen, palen te plaatsen voor het span
nen van het distributienet. De heer K. had ge
weigerd de draden aan zijn huis te laten be
vestigen. De Centrale had toen vlak voor zijn
huis eenige palen laten zetten De huiseigenaar
eischte in kort geding verwijdering van de pa
len.
De president heeft de gedaagde voorziening
geweigerd.
Mr. Huysinga overwoog, dat in het midden
kan worden gelaten wie eigenaar van de cen
trale is, de heer van Burschbach, de directeur,
of de heer Bakker.
De aanwijzingen tot het plaatsen der palen
zijn door de gemeente gegeven en uitgevoerd
door de radiocentrale. Dat de palen uitsluitend
zijn geplaatst, om eischer te plagen is niet ge
bleken. Toen de eischer de bevestiging van de
leiding aan zijn huis weigerde, was een andere
oplossing noodzakelijk. Of niet opzettelijk een
oplossing is gekozen, die onaangenaam is voor
eischer, behoeft door den rechter niet te wor
den uitgemaakt.
Op deze gronden weigert de president bevel
tot opruiming van de palen te geven en ver
oordeelt eischer tot betaling van de kosten,
begroot op f55.
De voorzitter van den Vrijheidsbond,
Mr. W. C. Wendelaar, toont zich de
rechte man op de rechte plaats: hij
is een hartstochtelijk en militant liberaal
en predikt het liberalisme-ook-nu-nog met
een benijdenswaardige zelfverzekerdheid.
Ter inluiding van de verkiezingscampag
ne heeft hij voor de afdeeling Amsterdam
van de liberale Staatspartij „De Vrijheids
bond" het woord gevoerd en zijn audito
rium vergast op liberale aphorismen, wel
ke velen der toehoorders uit het hart ge
grepen moeten zijn.
En tóch
Maar leest u zélf! Wij citeeren hier let
terlijk het degelijk-liberale „Handels
blad":
„Het is een dwaasheid, waaraan de
S. D. A. P. zich bovenal schuldig maakt,
te meenen, dat men economische vraag
stukken met meerderheid van stemmen
kan oplossen. Aan deskundigen moet
men de oplossing vragen, gelijk men dat
bij een ziekte doet. De S. D. A. P. heeft
den klassenstrijd gebracht. Zij heeft ons
volk het materialisme gebracht....
Stemmen: Nou, nou....
Mr. Wendelaar: De S. D. A. P. is er
mee begonnen. Er heerscht een geeste
lijke crisis.
Economische dwang en geestelijke
dwang gaan samen: evenzoo economi
sche en geestelijke vrijheid.
De vakvereenigingen hebben een mo
dernen vorm van protectie in het leven
geroepen. Dit is evenals het vroegere
werkgeversprotectionisme verwerpelijk."
Natuurlijk heeft Mr. Wendelaar gelijk,
als hij zegt, dat economische vraagstukken
niet met meerderheid van stemmen opge
lost kunnen worden; natuurlijk moeten
deskundigen de oplossing geven (waarmee
zij intusschen echter niet bijzonder scheu
tig geweest zijn!); natuurlijk heeft de S.
D. A. P. veel kwaad gesticht met haar
klassenstrijd-leer en -praktijk er valt
nog veel meer kwaad van de S. D. A. P.
te vertellen zij heeft inderdaad 'n groot
deel van ons volk materialistisch leeren
deïiken, maarwaarvan is al die el
lende een gevolg geweest?
Van het economisch en sociaal liberalis
me, dat in de laatste decennia van de vo
rige en de eerste jaren van de nieuwe eeuw
hoogtij vierde en den arbeider tot vertwij
feling bracht!
Mr. Wendelaar erkent nu zelf, dat het
vroegere werkgevers-protectionisme ver
werpelijk was, maar dit is in dit tijdsge
wricht een erkenning, die niets kost en in
ieder geval al te duur betaald wordt, in
dien Mr. Wendelaar zich op grond van die
erkenning het recht opeischt, ook den
„modernen vorm van protectie," welke de
vakvereenigingen in het leven geroepen
zouden hebben, als verwerpelijk te brand
merken.
't Zijn de voorvaderen der huidige libe
rale palstaanders geweest, die het socia
lisme een rijken voedingsbodem bereidden,
het proletariaat tot den klassenstrijd dre
ven en tot het materialisme, dat de on
barmhartige liberale werkgevers ons
volk gebracht hadden, het materialis
me, dat door de arbeiders slechts afgeke
ken behoefde te worden.
Mr. Wendelaar heeft het in 't vuur zij
ner rede al te fraai willen maken.
„Nou, nou!" zoo klonk het in dit libe
raal milieu als een aanmaning tot meer
bescheidenheid, als een erkenning van li
berale schuld, verheugend blijk van prij
zenswaardige liberale zelfkennis.
„Nou, nou!"
Wat kan er in enkele nietszeggende
woordjes toch ontzaglijk veel gezegd wor
den!
Juridische spitsvondigheid
Het nieuwe motor- en rijwielreglement
bevat verkeersvoorschriften die al
léén overdag gelden, en andere ver
keersvoorschriften die alléén 's nachts gel
den. Omdat er nu een duidelijke grens ge
trokken moet worden tusschen dag en
nacht, zoodat er nooit twijfel bestaat,
welke voorschhiften op een bepaald mor
gen- of avond-uur gelden, begint het re
glement met te omschrijven, wat het on
der „dag" verstaat. Zoo dikwijls in dit re
glement sprake is van „dag", wordt daar
onder verstaan de tijd „tusschen V2 uur
vóór zonsopgang en V2 uur na zonsonder
gang".
De „Autokampioen", het weekblad van
den A.N.W.B., dat aan het nieuwe regle
ment natuurlijk een uitvoerige bespreking
wijdt, heeft nu een zeer spitse vondst ge
daan, die echter in de practijk wel niet op
zal gaan. Wanneer ergens in het reglement
wordt bepaald, dat een bepaalde overtre
ding strafbaar is met zoo- en zooveel da
gen hechtenis, zoo redeneert het blad, dan
is daarop óók de bovenstaande definitie
van toepassing, en moeten de veroordeelde
verkeerszondaars '/2 uur na zonsondergang
worden losgelaten om '/2 uur vóór zons
opgang weer te worden ingesloten.
„Es war so schön gewesen" voor de
automobilisten, doch de gevangenis-be
ambten, die de deuren der hechtenis-
lokalen bewaken, zullen zich wel niet zoo
zeer richten naar het nieuwe reglement,
als naar het aloude Wetboek van Straf
recht, dat de oplegging der hechtenisstraf
regelt, ook voor overtredingen welke
krachtens andere wetten of verordeningen
strafbaar zijn. En in dat Wetboek staat
uitdrukkelijk, dat „door dag wordt ver
staan een tijd van vier en twintig uren"....
NIJMEGEN. Doctoraal examen rechten baron
E. J. M. van Voorst tot Voorst uit Twello.
