Belangrijke redevoering van
bondskanselier Schuschnigg
c 50
NT
ml
Een niet binnen afzienbare tijd te ver
wachten volksstemming zal over
den staatsvorm beslissen
De uitbreiding der
Britsche luchtvloot
De zilvermunt zal door papiergeld
vervangen worden
Uw bril levert KEIP
DE VERHOUDING TOT
DUITSCHLAND
Keizer Hiro Hito
ongesteld
M
r m
NAHAS PASJA TE KAIR0
TERUGGEKEERD
v>
AZANA VERTROUWT HET
NIET TE MADRID
Schotland verlangt
autonomie
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 18 OCTOBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13&66
ABONNEMENTEN:
yoor Haarlem en Agentschappen per
Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20210
Baar Barenfels van het comman
do over het Vaderlandsche
Front ontheven - Huelgerth
zijn opvolger
Dollfuss-hymne het
tweede volkslied
Oostenrijk als souvereinen
staat
De kwestie der monarchie
Er is echter geen reden tot
bezorgdheid
Het conflict in de
Fransche binnenvaart
Drie dooden bij een
mi jnontplof f ing
r
jhwJr*
rjL a.,._.
De Japansche Keizer woont de groote legermanoeuvres te Hakkaïdo bij. Parade der
troepenmacht
Het WeeriiiiiiiiiiiiiJiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig
Een noodlottig ongeluk bij de ver
welkoming eischt 13 dooden
Zware boschbranden in
Californië
Studenten in Estland
komen in verzet
POSTS
wms
Ter herinnering aan Horatius
zijn in Italië nieuwe postzegels
verschenen
Factoren welke tot een versneld
tempo aanleiding geven
Zal geen nieuw Locarno-
pact tot stand komen?
Ér
In de Sierra Guadarrama verdedigt regeeringsgetrouwe cavalerie de
stellingen tegen de nationalisten. De troepen zijn tegen de koude
goed uitgerust
De blokkade der havens in het
Noorden van Spanje zou
thans een feit zijn
Naval Carnero door de
nationalisten bedreigd
Epidemieën te Madrid?
De groote gouden monstrans
van Toledo vernield
Oviedo ontzet?
Hertog van Montrose bepleit de
noodzakelijkheid van een
eigen parlement
De grenskwesties van
Mands j oek wo
Rusland antwoordt op de Japan
sche grensv oor stellen
De interpretatie van
koning Leopold's rede
Groote Houtstraat naast Luxor
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Het goede oogenblik
Wie het goede oogenblik weet te
kiezen heeft alreeds half gewonnen.
Waarom falen zoovelen? Waarom zien
sommigen hun goede bedoelingen
miskend? Omdat ze ofwel niet kun
nen wachten tot het juiste oogenblik
van handelen daar is, dan wel omdat
ze te lang aarzelen en den juisten tijd.
laten voorbij gaan. De een valt aan
als een bok op een haverkist. De
ander wikt en weegt, weegt en
wiktBeiden falen. Wie onberede
neerd optreedt zonder het goede tijd
stip af te wachten zal teleurgesteld
uitkomen. Ook wanneer ge iemand
wilt overtuigen van iets, afhouden
van iets, overreden tot iets, moet ge
het goede oogenblik zijner gezindheid
kiezen. Maar dan ook weer niet te
lang wachten. Het is even erg te snel
op te treden als door wachten de kans
op welslagen te laten voorbij gaan.
Daarom: indien ge wilt slagen kies
dan het goede oogenblik.
Laat een KR00N-BEHANGSEL
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Inge*,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
WEENEN, 17 Oct. Zaterdag
avond heeft bondskanselier dr.
Schuschnigg in het Parlementsge
bouw een redevoering uitgesproken,
voor 1500 politieke functionarissen
Van het Vaderlandsche Front, als
inleiding op het Zondag te houden
tweede groote bonds-appel van het
Vaderlandsche Front, waarbij
Schuschnigg enkele politiek zeer be
langrijke verklaringen aflegde.
Na een geschiedkundig overzicht over het
°htstaan en den groei van Oostenrijk, ging hij
bader in op een behandeling van de econo
mische problemen.
Schuschnigg verklaarde met na
druk, dat een devaluatie van de
tec'hifjing niet zou worden doorge
voerd.
Devaluatie van de schilling zou verhooging
Vah den prijs der grondstoffen beteekenen en
verhooging dezer prijzen een niet draagbare
Verslechtering tengevolge hebben van den le
vensstandaard voor de totale bevolking.
Wanneer de bondskanselier de ontbin
ding besprak der Heimwehr, besloot hij
deze beschouwing met de volgende woor
den:
„Hierdoor verklaar ik den vice-kanselier
Baar Barenfels, volgens diens persoonlijk
verlangen, van zijn taak als opperbevel
hebber over de militie van het Vaderland
sche Front ontheven.
Het opper-commando leg ik in handen
Van luitenant-vedmaarschalk Huelgerth,
taudeshauptmann van Karinthië, die
zijn benoeming heeft aanvaardt."
Een volgende belangrijke verklaring van den
bondskanselier had betrekking op de door
Oostenrijk officieel te voeren vlag.
In de toekomst zal, naar Schusch-
higg's aankondiging, de vlag van het
Vaderlandsche Front met het kruk-
kenkruis in het binnenland aan de
staatsvlag worden gelijkgesteld.
He Dollfuss-hymne zal, naast de oude
Vaderlandsche hymne van Haydn, tot twee
de nationaal volkslied worden verheven.
Daarna besprak Schuschnigg de overeen-
komst van. 11 Juli j.l. met Duitschland.
Schuschnigg verklaarde, dat dit verdrag
***0 binnenlandsch-politieke beteekenis heeft.
De zelfstandigheid van Oostenrijk en de
totaliteit van het Vaderlandsche Front, al
dus Schuschnigg, zijn boven allen twijfel
Verheven. De beteekenis der overeenkomst
m veeleer gelegen op het gebied der natio
nale politiek. Het is te hopen, dat hierdoor
®eh der smadelijkste hoofdstukken der Duit
sche geschiedenis definitief tot het verleden
behoort.
"Wil willen Oostenrijk als souveremen staat,
s het Oostenrijk, dat zich thans luide en
'delijk uitspreekt als Duitsche staat, waar-
11 ik ook in de toekomst niets wensch te
veri
'anderen.
th:
Eet
Oostenrijksche volk is zich boven alle
^ahs bestaande tegenstellingen op het gebied
Wereldbeschouwing bewust van zijn cultu-
^ele
Voiij
gemeenschap met het geheele Duitsche
E'ij zijn het eens met de opvatting der
peering van het Duitsche rijk, dat die
overeenkomst van 11 Juli den Europeeschen
dient."
Te
Zejd 11 aanzien van de kwestie der monarchie
p c'e bondskanselier o.m.:
opaganda en politieke activiteit der mo
narchisten zijn binnen het kader van het
Vaderlandsche Front toelaatbaar.
Het Vaderlandsche Front heeft plaats voor
allen, zoowel voor hen, die in de monarchis
tische, als voor hen, die in een niet-monar-
chlstische grondwet den idealen staatsvorm
zien.
Geen staatsvorm heeft aanspraak op eeuwig
t>estaan.
De Staat en niet de staatsvorm is
primair.
De oplossing kan evenwel nimmer
van buitenaf worden beinvloed niet
het buitenland heeft daarover de be
slissing, ook zelfs niet de .Oosten
rijksche regeering, doch slechts het
Oostenrijksche volk.
Een dergelijke volksstemming is
niet binnen afzienbaren tijd te ver
wachten. Niettemin moet men uit
gaan van de gedachte, dat de tijd
der beperking van de Oostenrijksche
souvereiniteit in ieder geval voorbij is.
Voorts verklaarde de bondskanselier, dat het
volgend doel van zijn regeering is de ten uit
voerlegging van de grondwet van Dollfuss.
Op deze rede, die gehouden werd in de groote
zaal van den Rijksraad, welker deuren ge
durende achttien jaren gesloten waren voor
elke politieke manifestatie, volgden daverende
toejuichingen, die minutenlang aanhielden.
De luitenant-veldmaarschalk Huelgerth, die
door dr. Schuschnigg met het commando over
het Vaderlandsche Front belast is, behoorde
tot de Héimatschutz. In 1919 voerde hij het
bevel over de Oostenrijksche vrijwilligers, die de
troepen van den Servischen generaal Rajster
op de vlucht dreven.
TOKIO, 17 Oct. Volgens een mededeeling
van het departement van het keizerlijk huis,
heeft de Mikado een koude gevat en kon hij
dientengevolge heden niet de plechtigheden
bijwonen ter gelegenheid van het oogst-
dankfeest.
Het lag in de bedoeling, dat de Keizer op 20
October uit Tokio vertrekt om de groote
vlootmanoeuvres bij te wonen.
De toestand van den Mikado baart echter
in het geheel geen zorg en men verwacht, dat
hij in dien tijd hersteld zal zijn.
VITRY HE FRANgOIS, 17 October (Reu
ter) Na ontvangst van een telegram, waar
in de vakvereeniging van binnenschippers me
dedeelt, dat te Parijs een accoord is bereikt,
hebben de stakende schippers de versperringen
opgeheven en kon de scheepvaart hervat wor
den.
LENS, 17 Oct. (Reuter) In een mijnsclfacht te
Lievink, in Frankrijk, vond een vroegtijdige ont
ploffing plaats van een lading kruit, bestemd
voor het aanleggen van een nieuwe mijngang.
Drie werklieden werden gedood, een ander
werd licht gewond.
'a
Verwachting:
Krachtige tot matigen, Westelijke tot
Noord-Westelijken wind, half tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk enkele regen-
=j buien, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Stormachtig en =5
buiig.
KAIRO, 17 Oct. (Reuter). Bij zijn terug
keer uit Londen, waar hij het Engelsch-
Egyptische verdrag heeft onderteekend, is
minister-president Nahas Pasja een enthou
siast onthaal bereid.
In de feestelijk versierde stad werd een op
tocht gehouden, welke twee uur noodig heeft
gehad voor den af te leggen weg, waarbij de
menigte verscheidene malen de afzettingen
verbrak en de straten blokkeerde.
Men is algemeen van opvatting, dat Nahas
Pasja officieel den inhoud van het verdrag zal
voorleggen in een buitengewone zitting van het
parlement. Het verdrag zal dan worden terug
gezonden naar de commissie, cotdat het parle
ment den derden Zaterdag in November offi
cieel zal worden geopend.
Toen de express-trein Kairo-Alexandrië,
waarin Nahas Pasja had plaats genomen,
het station Toukh, bij Benrah passeerde,
reed hij op de enthousiaste menigte, die
Nahas Pasja wilde verwelkomen in. Dertien
personen werden gedood, vijf gewond.
NEW YORK, 7 Oct. (Stefani) Een groote
oppervlakte boschgrond in het Noorden van Ca
lifornië staat in vlammen. Het vuur wordt door
den wind aangewakkerd. Verscheidene kleine
plaatsen worden bedreigd. Reeds zijn drie per
sonen in de vlammen omgekomen, terwijl het
aantal gewonden aanzienlijk is.
TALLINN, 17 Oct. (Stefani) Als gevolg van de
hervorming der wet op het universitair onderwijs
in Estland is een ernstig conflict uitgebroken
tusschen de regeering en de studenten.
De raad van hoogleeraren steunt de studenten.
II) «•«IJPPWW'WW»
LONDEN, 17 Oct. De diplomatieke cor
respondent van de Daily Telegraph meent
te weten, dat de Britsche regeering groote
aandacht schenkt aan plannen tot nieuwe
versnelling van het tempo der luchtvloot-
uitbreiding.
,i
De regeering is volgens dezen correspondent
van meening, dat tot dusverre de regeerings-
maategelen ten aanzien van de fabricage van
Jyïft
oorlogstuig, voldoende zijn geweest om de be
wapeningsuitbreiding gelijken tred te doen
houden met die in andere landen. Daarom is
zij het niet eens met Winston Churchill, die
er op aandringt, dat de wapenindustrie on
middellijk op basis van oorlog moet worden
gebracht.
De regeering verheelt echter niet, dat de
ontwikkeling in het buitenland het te
eeniger tijd noodzakelijk kan maken, dat
de Britsche strijdkrachten worden ver
sterkt in sneller tempo, dan thans het ge
val is. Dit zou in de eerste plaats voor de
luchtvloot gelden.
In verband met dit alles is een interminis-
terieele commissie uitgenoodigd het kabinet
zekere aanbevelingen voor te leggen, aldus
deze correspondent.
Onder de factoren, die aanleiding zijn ge
weest tot deze nieuwe gedragslijn, moeten de
volgende genoemd worden:
Een nieuwe, -felle versnelling van het tem
po van het versterkingsproces naar aanleiding
van de heftige Duitsche uitingen aan het
adres van Rusland en de weigering van Ber
lijn om mede te werken aan een Westelijk vei
ligheidssysteem, dat op een of andere wijze
aan een dergelijk systeem voor het Oosten
verbonden zou zijn.
De verklaring van Hitier, dat geen beperking
der Duitsche luchtmacht mogelijk is, waarbij
geen rekening wordt gehouden met de Rus
sische luchtvloot.
De groeiende overtuiging, dat geen nieuw
Locamo-paet tot stand zal komen.
Verder wordt er dé aandacht op gevestigd,
dat de verzekering der Britsche zee- en lucht-
verbindingen in de MiddelJandsche Zee moei
lijker wordt door het onlangs aangekondigde
Ttaliaansche bewapeningsprogramma, en dat
de gebeurtenissen in het Verre Oosten niet
met onverschilligheid door Engeland kunnen
worden gadegeslagen.
De correspondent gelooft, dat bij een nieuwe
versnelling in de bewapeningsversterking een
keuze zal worden gedaan uit een der volgende
systemen, a! of niet onderling gecombineerd:
grootere staatscontrole op de wapenindustrie,
met de mogelijkheid dat deze wordt geschoeid
op een leest, die de basis van oorlog benadert,
aankoop van buitenlandsche vliegtuigen,
speciaal Amerikaansche, om de Britsche indus
trie voor een zékere periode aan te vullen,
grootere faciliteiten voor de industrie bij
de inrichting van speciale fabrieken voor oor
logstuig.
BURGOS, 17 Oct. (DNB) In het staats
blad is een decreet verschenen, waarbij
alle zilvermunten worden ingetrokken en
door papiergeld vervangen, totdat de nieu
we munten zijn geslagen.
Naar men te Burgos uit Madrid verneemt,
zou president Azana geen enkelen nacht meer
te Madrid verblijven. Tegen den avond ver
trekt hij per vliegtuig en keert des morgens
op dezelfde wijze naar de hoofdstad terug.
Men veronderstelt, dat Azana meestal te Va
lencia overnacht.
Radio Sevilla heeft vanmiddag met
name medegedeeld, dat de troepen der op
standelingen thans Naval Carnero bedrei
gen. Bij den val van Valmojado heeft de
vijand 250 dooden, tal van geweren en
eenige machinegeweren moeten achterlaten.
De radio-post Jerez de la Frontera. ver
spreidde de volgende berichten uit het hoofd
kwartier van Salamanca:
„In den sector Toledo hebben onze troepen
Vlamojado en Casas Rudio des Montes ver
overd. In Asturië vond een gevecht plaats,
waarbij de tegenstanders werden teruggedreven.
Gisteren zijn te Talavera drie en te Cordova
twee regeeringsvliegtuigen omlaag geschoten.
Te Malaga zijn vijf vliegtuigen op de vlucht
gedreven. In Madrid heerschen epidemieën, o.a.
koudvuur en stijfkramp en is men dringend om
medische hulp verlegen."
Radio Sevilla deelde nog mede:
„De nationale luchtmacht heeft de stad An-
dujar en het vliegveld gebombardeerd. Te Ma
drid heeft generaal Asencio Torrado verklaard,
dat het onmogelijk was, langer aan den op-
marsch der nationalisten te weerstaan, wegens
de ongehoorzaamheid en de voortdurende wei
gering der troepen aan het front."
In Asturië zouden de regeeringstroepen
thans door de uit Galicië afkomstige co
lonnes geheel zijn omsingeld.
De blokkade der havens in het Noorden
zou thans een feit zijn.
De beroemde, drie meter hooge gouden mon
strans, welke behoort tot de kerkschatten van
den Dom te Toledo en welke werd vervaardigd
uit het door Columbus naar het vaderland mee
teruggenomen goud, werd door de rooden ge
roofd en weggevoerd. Uit Burgos bericht men,
dat deze monstrans thans in Toledo geheel ver
nield is teruggevonden.
De radiozender van Cadiz heeft een algemeen
beroep gedaan op alle Spanjaarden en aan
gekondigd, dat Oviedo ontzet is door een co
lonne, bestaande uit „terzios" en geregelde
roepen.
Deze colonne bereikte de stad vanmiddag om
half zes.
Radio-Cadiz wijst op het belang ceaer over
winning, welke een tweede overwinning van
Toledo genoemd wordt.
LONDEN, 17 Oct. (Reuter). In een te
Stirling gehouden conferentie van den
Schotschen liberalen bond heeft de hertog
van Montrose de instelling bepleit van een
autonome regeering voor Schotland.
Hij diende een motie in, waarin op de nood
zakelijkheid gewezen wordt, dat Schotland een
eigen parlement heeft, dat zich bezig houdt
met alle dringende kwesties, die van vitaal
belang voor Schotland zijn.
Hij gaf als zijn meening te kennen, dat de
Britsche afgevaardigden te zeer bezet zijn met
kwesties van buitenlandsche politiek en van
rijksverdediging, om zich met de Schotsche
zaken te bemoeien. De conferentie nam een
motie aan, waarbij den bond verzocht wordt,
een comité te benoemen, dat een onderzoek
zal openen naar de maatregelen, die noodig
zijn voor het economisch herstel van Schotland.
TOKIO, 17 Oct. (Reuter) De ambassadeur
der Sovjet-Unie te Tokio heeft gistermiddag
aan Arita, den Japanschen minister van Bui
tenlandsche Zaken, het antwoord der Sovjet-
Unie overhandigd op de tegenvoorstellen, welke
Japan en Mandsjoekwo in het begin van het
jaar inzake de grensafbakening tusschen Sov
jet-Rusland en Mandsjoekwo en de regeling
der grensconflicten hebben gedaan.
In dit antwoord wordt verklaard, dat ge
mengde commissies dienden te worden ingesteld
met de opdracht om de grens vast te stellen,
hoewel de Sovjet-Unie, evenals Japan en Mand
sjoekwo erkent, dat de commissie, welke spe
ciaal belast is met de regeling der grensconflic
ten, zich in de eerste plaats dient bezig te hou
den met het Oostelijke grensgebied van Mand
sjoekwo, dat zich uitstrekt van het Khanka-
meer naar de Toemenrivier.
Verder drong de ambassadeur erop aan, dat
maatregelen zouden worden getroffen om den
vrede langs de grens te bewaren, in afwachting
van de benoeming van twee commissies. Ten
slotte uitte hij den wensch, dat Japan zooveel
mogelijk de benoeming en uitzending zou be
vorderen van dergelijke commissies naar de
grens tusschen Mandsjoekwo en Mongolië.
LONDEN, 17 Oct. (Reuter) In Engelsche di
plomatieke kringen voorziet men, dat de Bel
gische ambassadeur en het foreign office op
nieuw in contact zullen treden over de deze
week door koning Leopold gehouden redevoering.
Deze aanduidingen schijnen te bevestigen, dat
de uiteenzetting van den Belgischen ambassa
deur niet zoo volledig was, als men gewenscht
had. Echter wijst men erop, dat het tusschen de
drie partijen gesloten accoord van 19 Maart van
kracht blijft. De gedachten-wisseling met de
Fransche regeering over de interpretatie van
's konings rede en de daaruit te trekken conclu
sies wordt inmiddels voortgezet.
Schuschnigg voorziet de mogelijkheid van een
plebisciet over het toekomstig regiem in Oos
tenrijk.
De zilvermunt door papiergeld vervangen volgens
berichten uit Burgos; de blokkade der havens in
het Noorden zoti een feit geworden zijn; Naval
Carnero door de nationalisten bedreigd.
De voorstelling van de Prawda over Ruslands
houding en oordeel ten opzichte van Spanje.
Schotland verlangt een eigen parlement.
Bij den terugkeer van Nahas Pasja te Kairo
reed de trein op de enthousiaste menigte in.
Er werden 13 personen gedood.
De keizer van Japan is licht ongesteld.
Versneld tempo in de uitbreiding der Britsche
luchtvloot; zal geen nieuw Locarno-pact tot
stand komen?
Prinses Juliana .voor familiebezoek naar
Duitschland vertrokken.
Prof. dr. W. Mulder S. J„ hoogleeraar in de
geschiedenis aan de R, K. Universiteit, te Am
sterdam overleden.
Beurs van New-York: stemming vast.
O
UW KAMERS ZONNIG MAKEN
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
