Vliegtuigen en stormtroepen
heroveren Oviedo
Vermiste bedrijfs
leider gevonden
Ekins te Frisco
'4
Het Oostenrijksche Vaderlandsche
Front demonstreert
Het nieuws van heden
URENLANG WOEDDE EEN
HEVIG GEVECHT
BELGIË EN COLLECTIEVE
VEILIGHEID
RUIM 300.000 PERSONEN
VEREENIGD
Aardbeving in
Italië
Ernstig ongeluk te
Luik
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 19 OCTOBER 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20211
Aan beide zijden werden zware
verliezen geleden
Illescas aan het front
van Toledo bezet
Aan het front van Toledo
De Stille Oceaan tusschen hem
en zijn concurrenten
Zijn zege onbedreigd
De positie van en om Madrid
Wil Spanje den Volken
bondsraad bijeenroepen?
Het Ween
Gaat minister Jaspar
aftreden?
Hij vraagt Degrelle geduld te
hebben om zich te ver
dedigen
Denkt aan Abessinië!" waar
schuwt minister Spaak
Reclame voor Mae West
m
In een hutje in de duinen bij
Cadzand werd de man in
deerniswekkend en toe
stand aangetroffen
De formule van Oostenrijk is
thans: Zorg voor de econo
mische belangen in een
sterken staat
Steenlegging voor een
Dollfuss-monument
Verklaring der legitimisten
De rede van Schuschnigg
Er werd geen geld op
hem bevonden
Verscheidene dood en en groote
schade in sommige plaatsen
Venetië opgeschrikt
DIT NUMM*"~ BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Zeventien passagiers van een
autobus ernstig gewond
De relletjes te Bombay
Britsche troepen worden ter
hulp gezonden
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingex.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
OVIEDO, 19 Oct. (Reuter). De recht-
sche troepen hebben zich Zaterdag
avond om 20 uur 30 te Oviedo genesteld.
Zaterdagmorgen in alle vroegte was de aan
val op Rio Nora ontketend. Om half twaalf
werd daar de vlag door de rechtschen gehe-
schen op den berg Narango en des middags om
drie uur tien trokken hun troepen het dorp
Loriana binnen. De gevechten waren buiten
gewoon hevig, de operaties stonden onder lei
ding van generaal Lombarde.
Zaterdagavond, precies half negen, kon
Generaal Aranda nabij het Noorderstation in
de Calle Uria zijn bevrijder, kolonel Martin
Alonso, begroeten. Deze begroeting beteeken-
de het einde van een belegering, die Oviedo
drie volle maanden te doorstaan heeft gehad.
Tijdens het beleg is de stad dagelijks gebom
bardeerd.
De schade die in artistiek opzicht aan de stad
is toegebracht, is onberekenbaar. Het totale
aantal slachtoffers is nog niet bekend, maar
volgens de rapporten van het garnizoen zou het
ruim 1000 gesneuvelde en gewonde manschap
pen bedragen. Het meerendeel der officieren is
gedood. Vijf hoofdofficieren en 35 officieren zijn
gesneuveld. De burgerbevolking had vrijwel geen
levensmiddelen meer, zoodat er een veertigtal
vrachtwagens leeftocht naar Oviedo gezonden
zijn.
Het ontzet der stad is bijzonder moeilijk ge
weest. Aanvallen en tegenaanvallen volgden el
kander gedurende vier dagen zonder ophouden
op.
Ten opzichte van het ontzet van Oviedo
deelt een communiqué nog het volgende mede:
Na de bezetting van den berg Narango, vroeg
op den dag, zijn drie stormcompagnieën en vrij
willigers uit Galicië als eersten de stad bin
nengedrongen. Vervolgens trokken de „Regu-
lares" en de soldaten van het vreemdelingen
legioen langs een andere zijde in de stad. Een
officier begaf zich terstond naar het radiosta
tion, teneinde de bezetting der stad bekend te
maken. Het oprukken der troepen was voor
afgegaan door een intensief bombardement. De
verliezen der regeeringstroepen zijn zwaar.
Radio Jerez deelde Zondagochtend mede,
dat Zaterdagavond de Phalanxisten en de ter-
cio's langs den - spoorweg den Narango afdaal
den. Zij zijn Oviedo binnengerukt, waar zij zich
vereenigden met de troepen van generaal
Aranda.
Oviedo werd ontzet door de kolonne uit
Galicië onder stroomenden regen en verbit
terde gevechten tegen de mijnwerkers uit
Asturië. Deze leden groote verliezen, hon
derden sneuvelden.
Het garnizoen van Oviedo onder commando
van generaal Aranda hield stand tegen de aan
vallen van de regeeringstroepen, hoewel het
gedurende de drie maanden van het beleg tot
300 man is gekrompen. Generaal Franco
wenschte Aranda telegrafisch geluk.
De commandant van de rechtsche troepen,
die in opmarsch naar Oviedo waren, heeft
verklaard, dat zijn troepen overmorgen de stad
kunnen binnenrukken, waar men thans bezig
is met „zuiveringswerk" en het opruimen van
de lijken der regeeringstroepen. De nationalis
ten hebben ook verliezen geleden.
De regeeringstroepen trachtten den ring om
Eibar te vernielen, doch zij werden afgeslagen.
Bilbao werd opnieuw gebombardeerd.
Aan het front ran Toledo hebben de troepen
van Franco de gestelde doelen bereikt.
Na de bezetting van Olias hebben de troepen
Generaal Mola, die belast is met
het opperbevel over de troepen,
die zich tot den aanval op Madrid
gereed maken
SAN FRANCISCO, 18 October
(Reuter) De journalist Ekins is
hier vandaag aan boord van de
China Clipper uit Manilla aange
komen. Zijn beide concurrenten in
de race om de wereld, Kieran' en
Miss Kilgallen, zullen waarschijnlijk
pas Dinsdag van Manilla vertrekken.
den opmarsch voortgezet tot zij de poorten van
het op 30 K.M. van Madrid gelegen Illescas be
reikten.
De verbindingen tusschen Madrid en Valen
cia, Ciudad Real en Andalusië zijn thans geheel
verbroken.
Naar de speciale verslaggever van Havas
meldt, zijn de rechtsche troepen Zondag
morgen Illescas binnengedrongen.
De voorhoede van generaal Varela's leger
bevindt zich thans nog op 37 K.M. van
Madrid.
De minister van Binnenlandsche Zaken te
Madrid deelt mede, dat de miliciens te Madrid,
behoorende tot verschillende colonnes en batal
jons, zich onverwijld in hun onderscheidenlijke
kazernes moeten melden, bij gebreke waarvan
zij met alle gestrengheid der wet zullen worden
gestraft.
Aan het front van den Col de Leon is de
Zondag kalm verloopen. Bij het Escuriaal wor
den de nationalisten, volgens mededeelingen
uit Madrid, in bedwang gehouden. Rondom
Na^al Garnero en Valmojado bezetten de loyale
troepen goedversterkte stellingen. Zij blijven
oprukken naar Santa Cruz de Retamar. In
den sector Olias Bargas hebben de rechtschen
den geheelen dag krachtig aangevallen. De
Mooren en soldaten van het vreemdelingen
legioen maken daarbij gebruik van tanks en
rupsbandauto's.
Pertinax maakt in de Echo de Paris melding
van een gerucht, volgens hetwelk de Spaansche
regeering in de breuk van de Russische re
geering met de Londensche controlecommissie
een voorwendsel zou zien om een bijeenroepen
te eischen van den Volkenbondsraad.
Ook madame Tabouis heeft desbetreffende
gr-uchten vernomen en wijdt er in de Oeuvre
een beschouwing aan.
x:-
ik
Verwachting: Matige tot krachtigen tij
delijk stormachtige Zuid-Westelijke tot
Noord-Westelijken wind, betrokken tot
zwaar bewolkt, met regenbuien later tij
delijk opklarend, aanvankelijk kouder.
Hoogste barometerstand: 767.1 te Biar
ritz.
Laagste barometerstand 736.6 te Hel-
singfors.
Zon op v.m. 6.33 onder n.m. 4.56
Licht op n.m. 5.26. Maan op v.m. 10.58,
onder n.m. 6.35. Eerste kwartier 23 Oct.
BRUSSELj 19 Oct. (Reuter). De liberale
bond heeft te Uccle een demonstratie geor
ganiseerd ter eere van den minister van ver
keer, Henry Jaspar. Zooals men weet is mi
nister Jaspar het slachtoffer van felle aan
vallen van den leider der rexisten, Degrelle.
Jaspar verklaarde, dat hij om Degrelle te
antwoorden, zijn vrijheid wilde hernemen,
.,1k vraag hem geduld te hebben om het
oogenblik af te wachten, waarop ik mijn mo-
reele vrijheid terug zal hebben genomen om
my te verdedigen".
Het kabinet van Jaspar deelt mede, dat er
geen sprake van is, dat de minister zal aftre
den zooals verscheidene bladen veronder
stellen naar aanleiding van de rede van
Jaspar te Uccle.
BRUSSEL, 19 October (Reuter) In een
rede, gehouden voor de federatie-Brussel
van de Belgische werkliedenpartij, heeft
de minister van Buitenlandsche Zaken,
Spaak, verklaard, dat België trouw blijft
aan de beginselen van de collectieve vei
ligheid en den wederzij dschen bijstand,
doch dat het onmogelijk was, deze grond
gedachte als uitsluitende basis voor de
buitenlandsche politiek van België te
aanvaarden.
Denkt, zeide hij, aan Abessinië, dat men
deed gelooven, dat het, door zijn verde
diging op de politiek van collectieve vei
ligheid te baseeren, gered kon worden.
Wilt gij, dat dit bij ons gebeurt?
De collectieve veiligheid en de wederzijd-
sche bijstand dienen aangemoedigd te wor
den, doch men dient tevens te erkennen, dat
zij nog gebrekkig zijn.
HOLLYWOOD, 19 Oct. (Stefani) Gemas
kerde bandieten zijn de woning van Mae West
in Hollywood binnengedrongen, waar zij de
filmster en acht gasten, die aan tafel zaten, be
roofden van hun geld en sieraden.
Een „openlucht"-cantine der Britsche troepen in Palestina
De aankomst van de Fransche troepen, die de republiek Andorra te hulp snelden,
om haar onschendbaarheid te waarborgen. Zooals wij berichtten, heeft het ér
allen schijn van, dat wen hiermede het paard van Troje heeft binnengehaald
In de haven van Barcelona meerde onlangs een Sowjet-Russisch vrachtschip,
welks inhoud „proviand" heette te zijn
WEENEN, 19 Oct. (Reuter). Zon
dagochtend is de groote demon
stratie van het Vaderlandsche Front
op het oude exercitieveld van Schmelz
gehouden.
Meer dan 300.000 personen waren hier ver-
eenigd met 1000 vanen. Alle provincies waren
vertegenwoordigd.
Na een H. Mis in de open lucht werden de
standaarden van de Oostenrijksche jeugd ge
wijd, waarna de leden van dezen bond den eed
van trouw aan Schuschnigg aflegden.
Onder groote stilte werd vervolgens een rede
van wijlen bondskanselier Dollfuss, welke op
gramofoonplaten was opgenomen, aangehoord.
Deze rede wekte groote ontroering en bijval
bij de luisterenden.
Hierna hield bondskanselier Schuschnigg een
rede, waarin hij de jeugd wees op den arbeid
en den Oostenrijkschen grond. Hij spoorde de
jeugd aan den door Dollfuss aangewezen weg
te volgen.
De arbeiders spoorde hij aan zich in corpo
ratief verband te vereenigen met de Oosten
rijksche patriottische beweging.
Hy herinnerde eraan, dat Oostenrijk niet
meer een staat is van werklieden, doch een
staat van boeren, handwerkslieden of amb
tenaren. Hieraan voegde hij toe, dat iédere
staat in den staat in Oostenrijk is. uitgesloten.
De formule van Oostenrijk is thans: „Zorg
voor de economische belangen in een sterken
staat."
De rede van bondskanselier dr. Schuschnigg
werd herhaaldelijk door heftig applaus onder
broken.
Zondagochtend is tevens in tegenwoor
digheid van mevrouw Diollfuss, bondskan
selier Schuschnigg, de ministers en vele
andere persoonlijkheden de eerste steen ge
legd voor een monument voor wijlen bonds
kanselier Dollfuss.
Schuschnigg hield een rede, waarin hij de
verdiensten van den bondskanselier-martelaar
uiteenzette.
De leider der Oostenrijksche legitimistische
beweging, baron von Wiesner, heeft voor de
buitenlandsche pers o.a. het volgende ver
klaard:
Het legitimisme heeft zich volkomen ac-
coord verklaard met den kanselier, waar deze
eischt, dat de kwestie der restauratie aan een
volksstemming wordt onderworpen.
De legitimisten hebben zich steeds tegen een
staatsgreep, tegen een putsch of eenige andere
onderneming verklaard. De verklaringen van
Schuschnigg bevestigen, dat de legitimisten en
de bondsregeering het geheel eens zijn over de
fundamenteele kwesties met betrekking tot een
eventueele restauratie.
In z|jn Zaterdag gehouden verklaring heeft
bondskanselier Schuschnigg ten aanzien van
de door Oostenrijk te volgen politiek o.m. nog
gezegd:
,,Er kan geen zwart of groen Oostenrijk zijn
en vooral niet een rood of bruin. Er is slechts
een rood-wit-rood Oostenrijk. (Dit rijn de na
tionale kleuren Red.) Ik ben en zal nooit
een dictator zijn. Ik wil slechts Oostenrijker
2ijn":
De spoorloos verdwenen Alkmaar
der Wietse N., die, zooals gemeld,
zich ten nadeele van den houthan
del Eecen te Oudkarspel en Alk
maar aan een verduistering van
f 40.000 had schuldig gemaakt,
teneinde het aldus verkregen geld
te gebruiken voor het wedden op
paarden, is Zondagavond gevonden
in een hutje in de verlaten
Zeeuwsch-Vlaamsche duinen, nabij
Cadzand gemeente Retranchement.
Een late wandelaar zag licht schijnen uit
een klein hutje, dat midden in de eenzaam
heid van de duinen stond. Een ruit was kapot
en voor het gat was een mat bevestigd. De
wandelaar waarschuwde den eigenaar, die
naar de hut ging en daarin een onbekenden
man vond, wiens handen en voeten waren
opgezwollen en die snijwonden had aan hals
en polsen, hetgeen kon wijzen op pogingen
tot zelfmoord.
De door den eigenaar gewaarschuwde politie
liet den ongelukkige naar het ziekenhuis te
Oostburg vervoeren, daar zijn toestand dringend
verpleging behoefde.
Uit het onderzoek van de plaatselijke politie
bleek, dat men hier te doen had met den voort-
vluchtigen Alkmaarschen bedrijfsleider Wietse N.
De man had geen geld bij zich.
Vandaag zal de Alkmaarsche recherche onder
leiding van den commissaris van politie, den
heer Walraven, naar Oostburg gaan voor het
instellen van een nader onderzoek, en voor het
overbrengen van N. naar Alkmaar.
ROME, 19 October (Reuter) Italië is
Zondag door een aardbeving geteisterd.
Te Caneva de Sacile zijn 15 personen om het
leven gekomen en velen gewond. Verscheidene
huizen werden vernield.
Te Conegliano werd één persoon gedood en
zes gewond.
Verscheidene andere plaatsen werden even
eens geteisterd, waarbij groote schade werd
aangericht en enkele personen niet ernstig
werden gewond.
Om 4 uur 's nachts is de stad Venetië
door een krachtige aardbeving opgeschrikt.
De beving deed zich het meest in of nabij Ve
netië gevoelen. De wakker geschrokken inwo
ners kwamen tot de ontdekking, dat de licht
voorziening gestoord was. Zij begaven zich
naar buiten, waar de nauwe straten reeds spoe
dig overvol waren. Voor zoover bekend is, zijn
geen slachtoffers gevallen en is geen schade
aangericht.
De aardbeving, die de stad getroffen heeft,
is een van de ergste geweest, die men zich hier
kan herinneren. De beving duurde in het ge
heel 10 seconden.
In de streek van Pordenone zijn nog zes
slachtoffers ontdekt van de aardbeving, die het
eerst te Venetië is waargenomen. Nabij Sarrono
zijn geweldige scheuren in den grond ontstaan.
In de provincie Belluno zijn niet minder
dan 150 huizen ingestort. Drie dorpen zijn
vernield. Ondanks den ernst van dezen
derden schok zijn er geen slachtoffers ge
vallen
President Lebrun aanwezig bij de onthulling
van een monument voor de gevallenen te
Straatsburg; premier Blum houdt een redevoe
ring te Orleans.
Minister Spaak verklaart, dat België zich niet
uitsluitend op collectieve veiligheid wenscht te
verlaten.
Demonstraties van het Oostenrijksche Vader
landsche Front te Weenen; eerste-steenlegging
voor een Dollfuss-monument.
Oviedo door de nationalisten ontzet; aan het
front van Toledo werd Illescas veroverd.
Een aardbeving in Italië maakt slachtoffers in
verschillende plaatsen.
Verschillende schepen verkeerden in nood,
tengevolge van den hevigen storm. Alles liep
echter ditmaal goed af. Een rijnschip vloog, na
losgeslagen te zijn, in brand, en werd vrij» el
vernield.
De Noord-Wester teistert ook de Duitsche
Noordzeekust, de Oostzee, Denemarken t-n
Schotland.
Vergadering van den R. K. Boeren- en Tuin-
dersbond te Den Haag.
Indische begrooting voor 1937 wijst een tekort
van ruim 42 millioen aan.
De verdwenen Alkmaarder, die zich aan ver
duistering van 40.000 schuldig maakte, is
gevonden in een hutje in de duinen bij Cadzand.
LUIK, 19 October. (Reuter). Nabij Bon
celles, op 11 K.M. van Luik, heeft zich een
ernstig autobus-ongeluk voorgedaan, waar
bij de autobus, die 25 passagiers vervoerde,
totaal vernield werd.
Zeventien inzittenden werden ernstig ge
wond. Vier hunner verkeeren in levensgevaar.
BOMBAY, 19 Oct. (Reuter). Zaterdag heeft
men een beroep moeten doen op de Britsche
troepen om steun te verleenen bij het onder
drukken van de relletjes.
Britsche militairen van het Durham-regi
ment lichte infanterie zijn daarop gezonden
om het hoofd te bieden aan den toestand,
welke steeds verergerde.
Op het oogenblik patrouilleeren 16 vracht
auto's met militairen door de straten.
Volgens opgave van de politie waren er
Zaterdagavond in totaal sedert het uitbreken
van de relletjes tusschen Mohammedanen en
Hindoes, 40 inboorlingen gedood en 380 ge
wond.
lN5 i l uumiiuiiiiiiim ifif; w 4*y7
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 751.1
Vorige stand: 754.9