Een encycliek over
het communisme?
V
ff
I
De verdediging van Madrid
De non-interventie
Het vierjarenplan
in Duitschland
SÉtiï
u
Het nieuws van heden
vereenigde katholieke
MINISTER PEZAS MET
OPPERBEVEL BELAST
DE LEGERVERSTERKING
IN BELGIË
DE BAROMETER
I HEERKENS THIJSSEN C° I
PERS
WOENSDAG 21 OCTOBER 1936 OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post. per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20214
Geruchten in Romeinsche kringen,
doch van bevoegde zijde
niet bevestigd
Het Weeriiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiinj
Italië, Duitschland en Portugal
laten niets van zich hooren
houding van Rusland
New-Yorksche kappers
staken
VERZEKERINGEN
Zal Goering in plaats van Goebbels
invloed op de pers krijgen?
Ir. Keppler van zijn taak
ontheven
Gerucht over aftreden
van België's kabinet
Officieele kringen dementeeren
echter dat hiervan op het
oogenblik sprake is
Treinbotsing in Tsjecho-
Slowakije
Drie dooden, 23 gewonden
Wordt Rydz Smygly
maarschalk?
De nationalisten zouden het eiland
Fernando Po bezet hebben
Levensmiddelen voor
Oviedo
BURGOS, 20 Oct. (D. N. B.) Uit
Madrid wordt Vernomen, dat de mi
nister van Binnenlandsche Zaken
Pezas belast is met het opperbevel
ter verdediging van de hoofdstad.
Varela meldt Largo Caballero
verovering van Illescas.
Uitwisseling van gijzelaars
voorgesteld
BRANDSTOF bestellen - Van Altena bellen 11716
Verzet der Vlaamsch
nationalisten
Ciano in Muenchen
Het Britsche memo
randum
De verkiezingen in
Noorwegen
Hongaarsche parlement
bijeen
Tweeërlei maatstaf
Aanslagen op spoorweg
Addis Abeba-Djiboeti
Pantsertrein ontspoord
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cl, Inge»,
mededeelingen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent
per regel. BIJ contract steit verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
VERWACHTING: Matige, later toene- 1
mende Westelijke tot Zuid-Westelijken
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, later Ëj
regen, weinig verandering in temperatuur. §1
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Weinig 1
verandering.
1 STORM WAARSCHUWINGSDIENST
Geseind te De Bilt 20 October om 15.45 EE
uur aan de posten van Delfzijl tot IJmui- M
den: Blijft op uw hoede.
Onze Romeinsche correspondent seint ons illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
4.d. 20 Oct.:
In sommige Romeinsche kringen
gaat het gerucht, dat de Paus bin
nenkort een encycliek over het com
munisme of liever over de anti-reli
gieuze beweging van dezen tijd zal
publiceeren.
Van bevoegde zijde is vooralsnog
geen bevestiging te verkrijgen.
Zeker is, dat de H. Stoel de anti-religieuze be
weging, die vooral van de communisten uitgaat,
als het grootste gevaar van dezen tijd beschouwt
eh met de meest waakzame aandacht volgt.
Waarschijnlijk zal de H. Stoel niet nalaten bij
herhaling de katholieken en de gansche be
schaafde wereld tegen dit verderf van het gees
telijk bestaan der menschheid te weer te roepen.
De actie „Voor God" zooals die in Neder
land nog kort geleden na het schrijven der
bisschoppen is georganiseerd kan in menig
opzicht als een voorbeeld dienen van de be
weging, die de H. Stoel al lang wenscht op
te wekken.
Overeenkomstig het doel, dat de verdediging
van den godsdienst is in zijn primaire beteekenis
bioet deze actie op een zoo breed mogelijke
basis van samenwerking worden gesteld.
Anderzijds moet de afweer van een gevaar dat
langs zoo verscheidene wegen en onder zulke
Verschillende vormen zijn doel tracht te berei
den ook bij uitstek beweeglijk en levendig zijn
en moet deze actie „Voor God" zich aan de
Plaatselijke behoeften en omstandigheden aan
passen.
Op de krijgsschool in Polen worden de
officieren, die met succes hun examen
deden, naar oud gebruik met den
ridderslag tot luitenant bevorderd
LONDEN, 20 Oct. (Reuter). Lord Plymouth,
*te president der niet-inmengingscommissie in-
teke Spanje, heeft gisteren een schrijven ge
acht aan de Duitsche, Italiaansche en Portu-
Seesche gedelegeerden dezer commissie, waarin
1 hun verzoekt hun opmerking op de bewe-
^hgen van sovjet-Rusland ten aanzien van
^breuken op de niet-inmengingsovereenkomst
v°°r het einde dezer week in te dienen. De pre
sent hoopt de commissie voor a.s. Zondag te
bhnen bijeenroepen.
Tn Russische kringen te Londen acht men de
«chten, volgens welke de Moskousehe regee-
besloten zou hebben baar vrijheid in de
te sc^e kwestie te hernemen en zich terug
trekken uit de non-interventie-commissie.
°°rbarig.
dien voegt hier echter aan toe, dat het hier
Saat
j, - om een veronderstelling, die niet afgewe-
2?1 kan worden en welker verwerkelijking af
hert ^ansen van de houding der drie mogend-
Ur n> die beschuldigd worden van zekere in-
®uken op de niet-inmengingsovereenkomst.
Sj/*®t schijnt, dat het mogelijk is, dat de Rus-
sta regeering binnen een vrij korten tijd haar
nhpunt in dezen zal bepalen.
Pers YORK, 20 Oct. De bond van kappers-
kiup eel heeft met ingang van vandaag de sta-
geproclameerd in 3.000 kapperszaken te
2 Y°rk.
jy^hhzend bedienden hebben het werk neer-
1111111M11111111111111 i III11111111111M111111 i 111II111111111111111111H11111111111 II
I MAKELAARS IN ASSURANTIëN I
I TE AMSTERDAM
SLUITEN
OP ELK GEBIED
DAMRAK 60 - TEL. 45014 en 45016
^iii in mi mil mi in in mimi ii iiiiiiiiiiiii nun mi mui mi iiiniii mi iiiiiiiinm
BERLIJN, 20 Oct. (Havas) De richtlij
nen inzake de ten uitvoerlegging van het gis
teren door Hitler aangekondigde vier-jaren
plan zullen over enkele dagen worden bekend
gemaakt.
Tezelfder tijd zullen eenige door Goering,
den nieuwen dictator voor dit plan getee-
kende verordeningen worden gepubliceerd.
Zijn benoeming wordt in geheel Duitschland
breedvoerig gecommentarieerd. De pers spreekt
van niets minder dan een algemeene mobilisatie
van alle krachten des lands.
„De Goering toevertrouwde missie is totali
tair" schrijft het Berliner Tageblatt.
Zekere bladen wijzen op de aan Goering ver
leende volmachten, welke zich ook uitstrekken
op het gebied der pers.
Het is moeilijk te weten te komen, of deze op
merking niet tot op zekere hoogte de voldoening
dezer organen vertolkt, dat zij nu ontkomen aan
het toezicht van Goebbels, die tot nu toe pers
dictator is geweest.
Zeker is, dat Goering door 't jongste decreet
van Hitier het wint van zijn collega Goebbels.
De pers spreekt de hoop uit, dat Goering
krachtig de nieuwe prijzen zal handhaven en dat
zijn spreekwoordelijke energie van invloed zal
zijn op den handel.
De Führer heeft, zooals gemeld, Goering be
last met de doorvoering van het vier-jaren-plan.
Deze opdracht omvat ook de economische kwes
ties, welke de Führer indertijd heeft opgedragen
aan ir. Keppler, in het bijzonder de kwestie van
de grondstoffen.
Ir. Keppler wordt thans van deze taak onthe
ven en generaal Goering zal hem in het kader
van zijn opdracht een uitgebreid gebied ter be
handeling opdragen.
BRUSSEL 20 Oct. (Reuter.) In officieele
Belgische kringen wordt categorisch gede
menteerd, dat op het oogenblik sprake zou
zön van een aftreden van de Belgische re
geering, zooals hedenmiddag het gerucht
ging.
UNGWAR, 20 Oct. (D.N.B.) Tijder.s een bot
sing tusschen een personen- en een goederen
trein by het station Tacevo zijn drie personen
om het leven gekomen, terwijl 23 anderen ge
wond werden. Het ongeluk was ontstaan, door
dat de machinist van den personentrein, die
door een explosiemotor werd gedreven, tijdens
den rit door de uit den motor komende benzine
dampen werd bedwelmd en het bewustzijn ver
loor. De onbestuurde trein ijlde toen met volle
snelheid tegen den goederentrein.
WARSCHAU, 20 October. (Reuter). Volgens
de „Kurjer Czerwony" zou Generaal Rydz
Smygly, de opperbevelhebber van het Poolsehe
leger, op 11 Nov. a.s. ter gelegenheid van den
Poolschen nationalen feestdag ter herdenking
van den wapenstilstand, tot maarschalk van
Polen worden bevorderd.
De hevige storm van de laatste dagen dreef het water tot in de straten van Hamburg.. .Met bootjes werd het verkeer op vele
plaatsen onderhouden
Volgens nog niet bevestigde geruchten heb
ben de nationalisten de stad Antora aan den
grooten autoweg Jerez de la Frontera—Malaga
ingenomen. Hierdoor zouden de nationalisten
tot 40 K.M. ten Westen van Malaga zijn op
gerukt.
De vijfde divisie van de nationalisten, welke
naby Huesca strijdt, deelt mede, dat zij een
strategisch punt aan den straatweg Almudevar
Tardiente heeft ingenomen. Een aanzienlijke
hoeveelheid oorlogsmateriaal werd buitge
maakt.
Volgens betrouwbare berichten bevindt het
eiland Fernando Po, een Spaansche bezitting
in de baai van Biafra, aan de Westkust van
Afrika, zich thans in handen der nationalis
ten. De gouverneur is verbannen en er is een
voorloopig bewind gevormd, waarin ook in-
heemschen vertegenwoordigd zijn. Aanhangers
van Madrid zijn gevangen gezet, teneinde „bur
geroorlog te vermijden".
Er hebben zich opnieuw tamelijk ernstige
incidenten voorgedaan tusschen aanhangers
der nationalisten en aanhangers van het
Spaansche Volksfront te Tanger, waarin zich
eenige Italianen hadden gemengd.
Men vreest een toespitsing der tegenstellin
gen, welke de rust in de stad zou kunnen ver
storen.
Hedenmiddag deelde radio-Sevilla mede,
dat de colonne onder commando van gene
raal Varela, Illescas is binnengerukt. Toen
de nationalisten Illescas binnenrukten, was
de telefonische verbinding niet verbroken en
Varela maakte hiervan gebruik om minis
ter-president Largo Caballero op te bel
len, om hem mede te deelen, dat de natio
nalisten de stad hadden bezet.
Bij de verovering van Robledo Chavale door
de nationalisten verloren de regeeringstroepen
320 dooden.
Verder hebben de Witten Torrox nabij Ma
laga ingenomen,
Naar Sevilla verder mededeelde, zou Com-
panys gisteren aan Azana hebben medegedeeld,
dat Catalonië alleen strijdt voor zijn onafhan
kelijkheid
Zondagavond is de correspondent van Havas
met het eerste convooi levensmiddelen, bestaan
de uit 60 vrachtauto's, Oviedo binnengetrokken,
tezamen met andere Fransche en Britsche jour
nalisten. De bevolking kwam onmiddellijk van
alle zijden toegestroomd, om nieuws uit het
overige Spanje te vernemen.
De correspondent van Havas had de reis
gemaakt op een auto, volgeladen met zakken
rijst, aardappelen en hammen, welke gezonden
waren door de bewoners van de dorpjes in de
omgeving aan de „dappere verdedigers van
Oviedo", zooals met groote letters op de auto's
stond vermeld.
Het convooi reed langs denzelfden weg als
waarlangs de nationalisten de stad binnenruk
ten. De generale staf had besloten de stad snel
van levensmiddelen te voorzien. Langs den weg
was overal een nauwe doorgang voor het con
vooi opengelaten en op enkele punten reed
men onder het vuur van den vijand. Met spron
gen werd voortgerukt met gedoofde lichten.
Het convooi reed langs de eerste huizen der
stad, welke vernield zijn door granaten, bom
men en dynamiet. De loopgraven, welke op een
100 meter van den weg zijn gegraven zijn voor
loopig dichtgegooid met zandzakken, waarop
nog de bloedvlekken zichtbaar zijn. Deze loop
graven geven de grens van de stellingen van
de regeeringstroepen op 4, 5 en 6 October aan,
toen zij nog oprukten tegen de nationalisten,
die de stad bezet hielden. Eindelijk kwam het
convooi bij het Noorder-station aan, waar een
luitenant en 30 vrijwilligers van de nationalis
ten gedurende 15 dagen de oprukkende regee
ringstroepen tegenhielden.
LONDEN, 20 Oct. (Reuter). De minister van
Buitenlandsche Zaken heeft een telegram ge
zonden aan den Britschen zaakgelastigde te
Madrid, Ogilvie Forbes, waarin hij zijn goed
keuring uitspreekt over hetgeen deze heeft ge
daan met toestemming van de Britsche regee
ring, tot vermindering van het gevaar voor de
non-combattanten. In het telegram wordt ver
der gesproken over het groote getal personen,
dat gedurende de troebelen in Spanje als gijze
laars gevangen wordt gehouden. Er bestaat ern
stig reden te vreezen voör het lot van dezen en
de regeering van Zijne Majesteit voelt zich ge
dwongen op zuiver menschelijke gronden een
beroep te doen op beide partijen om te komen
tot een overeenkomst tot uitwisseling van deze
gijzelaars en vooral om de vrouwen vry te laten
en deze naar een veilige plaats over te bren-
Onder-koning Graziani verleende te Addis Abeba talrijke onderscheidingen ter gele
genheid van de herdenking van het begin van den veldtocht in Abessinië, thans een
jaar geleden
gen. Tot dit doel is de Britsche regeering bereid
mede te werken met beide partijen en indien
transport over zee gewenscht wordt, is zy be
reid de Britsche vloot hiervoor beschikbaar te
stellen.
Den gezant wordt opgedragen onmiddellijk in
dezen zin voorstellen te doen bij de regeering
van Spanje. Bovendien wordt hem opgedragen
in nauw contact te blijven niet de Britsche
vlootautoriteiten en hen op de hoogte te houden
met de ontwikkeling en met hen de eventueele
evacuatie in bijzonderheden te regelen.
Een soortgelijk telegram is gezonden naar den
Britschen ambassadeur te Henöaye, wien wordt
gelast met de leiding der nationalisten in ver
binding te treden.
BRUSSEL, 20 Oct. (Reuter.) Uit de be
sprekingen van de Vlaamsch nationalisti
sche groepen inzake de rede van den koning
blijkt, dat zij zich niet kunnen vereenigen
met het programma tot versterking van het
leger. Deze houding verbaast anderen even
wel niet, aangezien de nationalisten steeds
in de oppositie zijn.
De Vlaamsch nationalisten verheugen zich
over de jongste verklaringen van den koning,
doch betwisten de urgentie van de militaire
kwestie en zij ontkennen, dat de regeering en
de militaire chefs het noodige vertrouwen en
moreele autoriteit bezitten.
jTwee leden van de Vlaamsch nationalistische
fractie hebben opdracht een interpellatie in te
dienen over de internationale politiek van de
regeering en den aangekondigden strijd „tegen
de Vlaamsch nationalisten en de constitutio-
neele vrijheden."
BERLIJN, 20 Oct. (Reuter). De Italiaansche
minister van Buitenlandsche Zaken, Ciano, is
vanmiddag in Muenchen aangekomen. Na een
kort oponthoud is hij naar Berlijn vertrokken
in gezelschap van den Italiaanschen ambassa
deur Attelico, die hem naar Muenchen tegemoet
was gereisd.
BRUSSEL, 20 Oct. (Reuter.) Het telegraaf-
agentschap Belga meldt, dat het Belgische
antwoord op het Britsche memorandum van
18 September morgen (Woensdag) of overmor
gen zal worden overhandigd.
OSLO, 20 Oct. (D.N.B.) Volgens de voor-
loopige berekening van het resultaat van de
verkiezingen behaalde de arbeiderspartij 70 of
71 zetels tegen 69 in het vorige Storting, de
conservatieven 36 tegen 31, de Agrariërs 18 (23),
de liberalen 23 (24) en de kleinere partijen 2 of
3 (4).
BOEDAPEST, 20 Oct. (D.N.B.) De herfst-
zitting van beide huizen van het parlement is
heden geopend. Minister-president Daranyi en
de nieuwe regeering werden met levendigen bij
val ontvangen. De zitting was voornamelijk een
rouwdienst ter eere van den overleden minis
ter-president Goemboes.
Minister-president Daranyi kondigde aan, dat
de nieuwe regeering Donderdag aan het parle
ment zal worden voorgesteld, waarna de regee-
ringsverklaring aan het parlement zal worden
voorgelegd.
Er gaan geruchten dat de H. Vader binnenkort
een encycliek over het communisme zal publi
ceeren.
De Spaansche minister Pezas is benoemd tot
opperbevelhebber van de verdediging van
Madrid.
Officieele kringen in België dementeeren, dat
er op het oogenblik sprake is van aftreden van
liet kabinet.
Graaf Ciano is Dinsdagmiddag te München
aangekomen.
Zal Goering in plaats van Goebbels invloed op
de pers krijgen?
Wordt generaal Rydz Smygly tot maarschalk
bevorderd?
Treinbotsing in Tsjecho-Slowakije; drie dooden,
23 gewonden.
De werkzaamheden der non-interventie-commis
sie. Italië, Duitschland en Portugal laten
niets van zich hooren.
De Tweede Kamer heeft Dinsdag verschillende
wetsontwerpen, waaronder de nieuwe Vogelwet,
aangenomen.
Vergadering der R.K. Hanze in het bisdom
Haarlem.
Het Grieksche stoomschip Okeanis op sleep
touw genomen naar den Nieuwen Waterweg.
Motortjalk op het IJselmeer aan den grond;
de bemanning gered.
Te Amsterdam heeft Nida Senff het wereld
record over 150 Yards rugslag verbeterd.
New-Yorksche Beurs: Stemming gedrukt, slot
verdeeld.
Het gaat in den oorlog altijd zóó
en onveranderlijk herhaalt zich deze
geschiedenis dat de leelijke streken
van den vijand breed worden uitge
meten, of zonder eenige scrupule aan
gedikt, terwijl wat men zelf aan onbe
hoorlijke dingen deed en misdeed,
kalmweg wordt verzwegen, of brutaal
weg vergoelijkt. Dit geschiedt over en
weer. Het is zooal geen oorlogsrecht,
dan toch oorlogsgebruik, waarbij het
op sensationeele wijze vermelden, ver
oor deelen en brandmerken alleen
geldt voor datgene, waaraan de tegen
partij zich schuldig maakt, of heet
te maken.
Zóó gaat het in den oorlog. Gaat
het bij alle verschil van verhoudin
gen en praktijken in het maat
schappelijke verkeer, in het leven van
eiken dag, niet precies eenderIs
het ook daar niet altijd een ander, of
de ander, die verkeerd handelt en, bij
verschil van meening, leelijke dingen
doet, terwijl men zelf vrij uitgaat?
Wat men in anderen laakt vindt men
volmaakt geoorloofd, zoodra het de
eigen zaak, of de eigen persoon be
treft; of wel men doet er het zwijgen
toe, indien op dit punt eenige twijfel
mocht rijzen. Zóó is de regel: het
aanleggen van tweeërlei maatstaf,
een voor zichzelf en een voor anderen.
Maar de woorden duiden het reeds
aan: tot eigengerechtigdheid vervalt
wie eigen rechter wil zijn. En recht
en waarheid lijden geweld.
LONDEN, 20 Oct. De „Daily Telegraph" meldt
uit Djiboeti, dat de spoorlijn tusschen Addis
Abeba en Awasj, welke verleden week Woens
dag door Abessiniërs werd vernield, thans is
hersteld. Ten Oosten van Awasj hebben de
Abessinische benden echter nieuwe aanvallen
gedaan en de lijn tusschen Afdem en Mehesso
opgebroken. Dichte bosschen maken daar de
nadering der aanvallers gemakkelijk.
Eenige dagen geleden is een gepantserde trein
ontspoord, waarby de locomotief over den kop
sloeg en machinist en stoker ernstige brandwon
den opliepen.
Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat een aantal
kleine torpedobooten van de Italiaansche ma
rine thans een politiedienst op het Tanameer
onderhoudt.
Stand op Woensdag I unr v.m.: 759
Vorige stand: 758.6
