JL
Koningin Emma-monument onthuld
Spierpijn?
Sloan's Liniment
Nog een vermiste
De verduistering
te Alkmaar
Aanval op Vlaamsche nationalisten
en Rexisten
Storm op zee
H.M. DE KONINGIN TE
SOEST
MOGELIJKHEID VAN
POLITIEKE GEVOLGEN
WOENSDAG 21 OCTOBER 1936
■aa.
Hulde van de Soester burgerij aan
de geliefde Koningin-Moeder
Roerende plechtigheid
Aankomst van H. M.
De onthulling
Rede H. M. de Koningin
■fe* ii/i
Sloan's aanwenden! Niet wrij
ven - alleen maar betten. Dat
brengt onmiddellijk verlichting!
Sloan's zorgt voor nieuwe cir
culatie van frisch bloed door
de spierweefsels, waardoor de
pijn snel verdwijnt!
Prys 80 ct.
- doodt pijn/
TRAM TEGEN VRACHTAUTO
GEREDEN
Ongeval te Marum goed
afgeloopen
Bij de ramp van de Van der
Wijck" 13 Europeanen en
20 inlanders nog niet
gevonden
Rouwbetoon
Postvluchten
Nadere bijzonderheden over de
bekentenis van den bedrijfs
leider
Een sensationeel initiatief der
Zeelandisten in België
De rede van Spaak
Nationale jeugdstorm
De Groenloverliest een mast
en deklast
Schade wordt later hersteld
DOOR EEN VRACHTAUTO
GEGREPEN
Jeugdige fietser kort daarop
overleden
Begrensd door Torenstraat en Stations
weg, aan den grooten weg van Soest naar
Amersfoort, is, voor de Nederd. Herv. kerk
en tegen een achtergrond van hooge sparren
en een beplanting met coniferen, het mo-
nument verrezen, dat tot in lengte van dagen
de herinnering zal levendig houden aan
wijlen de Koningin-Moeder, wier nagedach
tenis door de ingezetenen van Soest, in wier
onmiddellijke nabijheid deze vriendelijke,
nobele vrouwe zoo dikwijls verbleef en zoo
menigmaal getuigenis aflegde van haar
Warme belangstelling voor hun welzijn, op
Seen betere wijze geëerd had kunnen wor
den en wien vandaag, bij de onthulling van
het in zijn eenvoud zoo fraaie kunstwerk,
het voorrecht te beurt is gevallen, dat deze
Plechtigheid zich voltrok in aanwezigheid
Van H. M. de Koningin, die hierdoor mede
heeft doen blijken van haar diepgevoelde
erkentelijkheid voor deze daad van piëteit
der Soester bevolking.
Be omgeving van het monument, waarvan het
te onthullen gedeelte door vlaggendoek was af-
Sedekt, bood tegen half elf een imposanten
Sanblik. Op den Stationsweg, aan den rand van
het kleine en frissche, zich voor het monument
Uitstrekkende plantsoen, dat in verband met
het wegprofiel den vorm van een langgerekten
uriehoek heeft gekregen, werd de aandacht ge
trokken door een klein paviljoen, dat daar voor
öe Koningin en de leden van haar gevolg was
°Pgetrokken.
Be gereserveerde plaatsen ter weerszijden
daarvan waren ingenomen door leden van het
comité en eereleden, zoomede, ter rechterzijde,
door een groot aantal autoriteiten.
Aan de overzijde, in de Torenstraat, was, dicht
hij het monument, de stafmuziek opgesteld van
het 5e regiment infanterie, dat onder leiding*
Van kapelmeester adjudant van der Glas het
muzikale gedeelte van het programma verzor
gen zou. Daarnaast twaalf honderd schoolkin
deren van de lagere en ULO-scholen uit Soest
en Soesterberg met hun geleiders en voorts vele
Benoodigden.
Tot de aanwezige autoriteiten behoorden o.m.
de militaire persoonlijkheden van het garnizoen
jut Amersfoort en van de L.V.A. Soesterberg en
led,
de
en van Ged. Staten, terwijl voorts, behalve
gemeenteraadsleden van Soest werden opge-
merkt Soests vroegere burgemeester, jhr P. P.
de Beaufort, de burgemeester van Baarn, jhr.
hih G. C. J. van Rhenen, zoomede de oud-
eommissaris van de Koningin in de provincie
Utrecht, de heer H. Th. s'Jacob. De huidige
commissaris, jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch ridder
jjan Rosenthal, was door afwezigheid in het
hbitenland verhinderd de plechtigheid bij te
Wonen.
Een gejuich, dat zich spontaan in de rijen der
Wachtenden voortplantte, weerklonk, toen de
auto met den koninklijken standaard en daar-
a°hter die met 't klein gevolg in zicht kwamen.
Onmiddellijk had de heer Van der Glas den
mrigeerstok opgeheven en zette, terwijl de
aUto's aanreden, de stafmuziek het „Wilhelmus:
ih
vertrouwde klanken, die luister bijzetten aan
b't plechtige oogenblik. Nadat de Landsvrouwe
deu auto verlaten had, werd zij begroet door
uen burgemeester van Soest, mr. G. Deketh en
«reeg diens dochter, mejuffrouw T. N. Deketh,
gelegenheid, de Koningin bloemen aan te
meden, waarna H.M. en haar gevolg naar het
Paviljoen werden geleid.
Onder doodsche stilte ving vervolgens de burge
meester zijn gedachtenisrede aan.
Be tegenwoordigheid van Uwe Majesteit al-
d°s spr. geeft een bijzonder licht aan de
Plechtigheid, welke gewijd is aan de nagedach-
tehis van haar, wier hart ons allen heeft orn
aat, die zich wist in te denken in de nooden
van geheel het volk, die steeds alles heeft ge
daan, wat in haar vermogen lag, om deze noo-
öen te verzachten.
Van alle zijden en door verschillende perso
den, is dat wondervolle rijke leven belicht. Dit
®ven is dan ook als een fijn geslepen diamant.
Welk licht men daarop laat vallen, en op welke
'Jde, steeds glanzend, in diepe volle fijne kleu
ren weerkaatst het terug. Zoo ergens in den
ahde, dan zeker wel in deze gemeente, heeft
sroote droefheid en diepe verslagenheid ge-
deerscht. Onverflauwd bleef steeds hare be-'
angstelling in alles wat de gemeente Soest be-
r°f, onze Koningin-Moeder was een onvergete-
Uke ware beschermvrouwe voor deze gemeente.
Na gëtuigd te hebben, hoe groot en diep, bij
aar verscheiden, de ontroering was in het hart
®n ieder Nederlander, deed spr. uitkomen, dat
det leven van de Koningin-Moeder een zegen-
v'Jk leven geweest is voor het Nederlandsche
ih het algemeen, doch ook in het bijzonder
°°r de bevolking van Soest.
Nadat de stafmuziek het „Wilt heden nu tre-
Jjd" ten gehoore had gebracht was het de voor
tter van het comité uit de burgerij, de heer
O. Dammers, die een korte rede uitsprak.
Va r' zeide dat het een gelukkige gedachte
den gemeentesecretaris, den heer Baten-
üfg geweest is, om te trachten in deze ge-
V eente te komen tot de oprichting van 'n een-
Udig gedenkteeken, gewijd aan de nagedach-
d's van H. M. de Koningin-Moeder.
dai n eenvoudiS gedenkteeken, niet alleen om-
gr de tijdsomstandigheden niet gedoogen iets
dpTSCh stichten, maar ook omdat dit H.M.
Koningin-Moeder het meest welgevallig zou
'Jn geweest.
V Shneer dan straks, aldus spr., in het daar.
vj geschikte jaargetijde het monument steeds
Sroen is voorzien, zal bij het zien van de
hls? 's van M' de Koningin-Moeder me-
ihn ,?6dachte levendig worden en menige her-
eiing rijzen aan de edele Landsvrouwe, die
Nefl200 uitnemende wijze de harten van het
de a®rlandsche volk in het algemeen en die van
- öoestdijker bevolking in het bijzonder heeft
mn te winnen.
Vervolgens sprak H. M. de volgende rede uit:
**et is mij een bijzondere voldoening, dat het
Mij mogelijk was, heden hier aanwezig te zijn
en gevolg te kunnen geven aan uw verzoek, het
monument ter nagedachtenis van Mijne ge
liefde Moeder opgericht persoonlijk te ont
hullen, temeer waar dit de liefde, de trouw en
de toewijding vertolkt van de bevolking van
geheel Soest.
Het waren hechte en zeer bizondere banden,
die deze gemeente aan Baar verbonden. Groot
was Hare belangstelling en groot was Hare
liefde voor de bevolking. Hare daden hebben
dit menigmaal bewezen. De gevoelvolle woor
den welke u, mijnheer de burgemeester, en u,
mijnheer de voorzitter van het comité, aan Haar
hebben gewijd, hebben Mij diep getroffen. Waar
dit gedenkteeken voor Mij het symbool is van
de liefde, welke het gemeentebestuur en de in
gezetenen van Soest Mijne Moeder toedroegen,
daar ga Ik thans gaarne over tot de onthulling
van het door u .opgerichte monument.
Het was na deze rede, dat Hare Majesteit
het monument onthulde. Een treffende
plechtigheid, waaraan de stafmuziek luis
ter bijzette door het spelen van het Wal
deck Pyrmontlied.
Ontdaan van zijn laatste beletselen stond daar
het monument in zijn volle schoonheid, waar
dig bouwwerk van zijn schepper, den architect
A. C, M. van Beers.
Waren veler oogen reeds vertrouwd geraakt
met den aanblik van de tien meter hooge zuil,
welke, met de twee haar flankeerende muren,
waarvoor een rustige beplanting is aangebracht,
in roode baksteen is opgetrokken, nieuw voor
de meeste van de aanwezigen, was het thans
onthulde gedeelte: het op de zuil in wit na
tuursteen gebeeldhouwde medaillon, hetwelk en
profiel de vriendelijke, minzame trekken doet
zien van wijlen H. M. de Koningin-Moeder, het
hoofd met het weduwenkapje getooid. Onder
het medaillon, eveneens in wit natuursteen uit
gevoerd, was de gedenkplaat aangebracht, waar
van de inscriptie gewaagt van de oprichting
van dit monument door de burgerij van Soest,
als dankbare herinnering aan de Koningin-
Moeder.
Onder advies van prof. Huib Luns is dit prach
tige beeldhouwwerk vervaardigd door den heer
M. J. Etienne te Delft.
Begeleid door den burgemeester begaf de
Koningin zich over het houten plankier, dat
van het paviljoen was uitgelegd naar den gras.
band van het smalle pad, dat voor het kunst
werk is vrijgelaten, naar het monument, dat zij,
terwijl het publiek onder begeleiding van de
stafmuziek het „Wilhelmus" zong, in diepe aan
dacht beschouwde.
Na de bezichtiging was het opnieuw de voor
zitter van het comité, die met een kore rede het
monument aan het gemeentebestuur overdroeg,
voor welk college de burgemeester het geschenk
met groote dankbaarheid aanvaardde en deze
aanvaarding bekrachtigde door namens het ge
meentebestuur een krans aan den vóét neer
te leggen.
g-pdl
Nadat, begeleid door de stafmuziek, de school
jeugd het eerste en derde couplet van „Geluc-
kig Vaderland" had gezongen, ving het défilé
langs het monument aan van de plaatselijke
vereenigingen.
Het voorbijtrekken van den langen stoet werd
door de Koningin met groote belangstelling
gadegeslagen, waarbij de Landsvrouwe tevens
getuige was van het feit, dat tijdens het défilé
tal van bloemen aan den voet van het monu
ment werden neergelegd.
Het was een treffend slot van deze plechtig
heid, voor het verloop waarvaji Hare Majesteit,
alvorens den terugtocht te aanvaarden, jegens
den burgemeester van Hare hooge ingenomenheid
heeft getuigd.
Dinsdagavond had op de lijn van de stoom'
tram GroningenDrachten een ongeval plaats,
dat wonder boven wonder nog goed is afgeloo
pen.
Om 7.10 uur arriveerde te Marum een stoom
tram uit Groningen. Even voor het station al
daar is deze tram in botsing gekomen met een
vrachtauto van een koek- en banketfabriek te
Surhuisterveen. De botsing werd veroorzaakt,
doordat de vrachtauto zoo dicht bij de rails
stond, dat de uitstekende kap van den auto bo
ven het wegdek van de tram kwam te hangen.
Er hadden geen persoonlijke ongelukken plaats,
doch bijna alle ruiten van de uit drie wagons
bestaande stoomtram werden aan een zijde ver
nield. Ook de vrachtauto, welke onbeheerd stond,
werd ernstig beschadigd.
De tram had een half uur vertraging.
Bij de huldiging ten gemeentehuize werd den Oisterwijkschen dilet
tanten, den Ghesellen van den Spele", die Alphons Laudy's treur
spel „De Paradijsvloek" opvoerden bovenstaande fraaie gedenkpen
ning overhandigd geslagen door de Koninklijke Begeer
BATAVTA, 21 Oct. (Aneta). Bij verifica
tie van de aankomst van de, als gered op
gegeven, passagiers van de Dinsdagmorgen
gezonken „Van der Wijck", welke verifi
catie na aankomst te Soerabaja geschiedde,
bleek het, dat 15 in plaats van 16 Euro-
peesche passagiers terecht waren.
De hoofdwerktuigkundige van de KPM,
de heer A. Kraanen, die als passagier aan
boord was en aanvankelijk als gevonden
werd opgegeven, wordt thans nog vermist.
Hedenmorgen meldden zich te Soerabaja de
lading-klerk Y. M. Hengst en de leerling
lading-klerk J. Latuperissa. Deze drenkelingen
konden gisteren de kust bereiken, doch deden
daarvan geen opgave.
Behalve mevrouw Wisse, wier stoffelijk over
schot reeds te Soerabaja is aangebracht, wor
den thans nog vermist 't echtpaar G. P. Carli,
de heer S. Raaff, de heer H. A. Exley, de heer
A. Kraanen, de baby van mevrouw Wisse, de
heer J. van Egmond, de heer A. Makatita en
gezin, de marconist M. J. Uytermerk en 20 in
landers. Van de landzijde wordt de kust
nauwkeurig onderzocht naar drenkelingen.
De president-directeur van de K. P. M., de
heer Everts, die hedenmorgen een vacantie-
trip naar Japan zou aanvangen, doch deze uit
stelde, is hedenmorgen met een vliegtuig van
de KNILM naar Soerabaja vertrokken, om
een onderzoek naar de ramp in te stellen,
evenals de chefs van de nautische en techni
sche diensten der K. P. M.
Niet alleen van de kantoren van de Paket-
vaart, doch ook van die van andere maat
schappijen werd de vlag halfstok geheschen,
als rouw over de geweldige ramp.
De havenmeester van Soerabaja, de heer van
den Heuvel, die met, verlof was, is met de een-
daagsche teruggekeerd in verband met een on
derzoek, waarbij, behalve het personeel ook de
passagiers zullen worden gehoord. Vertegen
woordigers van het parket zullen deze verhoo-
ren bijwonen, ter beoordeeling of er aanleiding
bestaat tot een strafrechterlijke vervolging.
De „Reaal" is gisteravond op de reede van
Soerabaja teruggekeerd, zonder schipbreukelin
gen, terwijl de torpedoboot-jager „Banckert"
sinds gisteren de plaats van het onheil niet
heeft verlaten.
De begrafenis van mevrouw Wisse zal heden
middag te Soerabaja op het kerkhof te Kern-
bang Koening plaats hebben.
Een vail de geredden, een Engelschman, ver
klaarde:
„Ik viel uit mijn cabine en begreep toen, dat
iets niet in orde was. Ik sprong onmiddellijk
naar de deur, doch deze viel met een harden
slag dicht. Het is eigenaardig, maar nu her
inner ik mij alle bijzonderheden. In de gang
heb ik nog verschillende andere menschen ont
moet. Ik greep een reddingsboei en sprong in
zee. In zee draaide ik mij om op mijn rug en
zag het schip zinken. Eenige oogenblikken later
kon ik mij aan een bank vastgrijpen. Later werd
ik door inlanders opgepikt. Op zee had ik mijn
pyama-pantalon verloren, maar ik kreeg van
mijn inlandsche redders een sarong om om te
doen.
Zü namen een houding aan van „maloe" (ver
legen) te zijn, alsof zij aan het ongeluk schul
dig waren.
Het zeewater was vettig van de olie. Ik ge
loof, dat dit de reden was, dat zich geen haaien
in de buurt bevonden.
De Djalak (uitreis) bereikte Basrah.
Maandagmiddag om vijf minuten over half
zes is de Kwak op Schiphol uit Indië terug
gekeerd.
Het 3Vi meter hooge standbeeld van
Christus-Koning, dat onlangs plechtig
onthuld werd op het Academieplein te
Groningen. Het imposante beeld is me
taalplastiek en drijfwerk van Jan Eloy
en Leo Brom te Utrecht.
Naar ons door den commissaris van politie
te Alkmaar, den heer Walraven, hedenmorgen
werd medegedeeld, heeft de in de duinen van
Zeeuwsch-Vlaanderen gevonden Alkmaarsche
bedrijfsleider, Wietse N., bij zijn bekentenis
tegenover den commissaris verklaard, geen
cent meer over te hebben van het door hem
verduisterde geld.
Bovendien schijnt het juist te zijn, dat hij
nog tal van schulden had aan bookmakers en
verschillende andere personen.
Hoe groot het verduisterde bedrag was, weet
N. zelf niet, daar hij het nimmer had bijge
houden. Hoewel de verduisteringen over ver
schillende jaren loopen, moet N. vooral het
laatste jaar zich veel geld hebben toegeëigend.
Het accountantsonderzoek is nog niet beëin
digd. Op het oogenblik staat juridisch een
verduistering van ongeveer f 7700vast, maar
men kan aannemen, dat het werkelijk ver
dwenen bedrag veel grooter is, omdat de ac
countants met hun werk nog lang niet klaar
zijn, terwijl het ook niet zeker is of men alle
verduisteringen zal kunnen achterhalen.
N. heeft voorts bekend het geld inderdaad
gebruikt te hebben voor het wedden op paar
den. De weddenschappen werden vooral afgeslo
ten in een café te Alkmaar, waar meerdere
wedders en bookmakers tezamen plegen te ko
men.
N. is Dinsdag door de Alkmaarsche poli
tie naar Alkmaar overgebracht en in het
Huis van Bewaring opgesloten. Hij staat
onder behandeling van een geneesheer, wijl
zijn toestand zeer beklagenswaardig is.
De man moet in de laatste dagen gees
telijk en lichamelijk zeer hebben geleden,
want hij is een menschelijk wrak geworden.
Waarom hij naar Zeeuwsch-Vlaanderen is
gegaan, weet hij zelf niet. Connecties had hij
daar niet en hij was er dit in tegenstelling
met vorige berichten behalve lang geleden
in Goes, nog nooit geweest.
(Van onzen correspondent te Brussel)
4
De politieke verhoudingen in België evo-
lueeren snel en fel, en wat in de laat
ste dagen is gebeurd, kan zoowel naar
een burgeroorlog leiden als naar een totale
opheldering (maar dan met geheel nieuwe po
litieke dominanten).
Drie markante feiten moeten vooreerst wor
den aangestipt.
Vermoedelijk mislukt de poging van de coa
litie Rex-Vlaamsch Nationaal Verbond, om
nieuwe verkiezingen uit te lokken door collec
tieve ontslagneming van alle Kamerleden en
Senatoren en van alle plaatsvervangers op de
Kamer- en Senaatslijsten. De heer Léon De-
grelle, leider van de Rexbeweging, heeft blijk
baar een tactische fout begaan door openbare
mededeeling te doen, Donderdagavond op een
Rex-demonstratie te Brussel, van 't plan, dat
de 60 parlementsleden van Rex en Vlaamsch
Nationaal Verbond zouden demissionneeren, op
dat de stemmen nog eens zouden kunnen ge
teld worden en de regeering aan het volume
der oppositie den barometer van het volkshart
zou kunnen aflezen.
Acht en veertig uren nadien had de Minister
van Binnenlandsche Zaken een wetsontwerp
klaar waardoor wordt bepaald dat er niet wordt
voorzien in ae vervanging van afgetreden Ka
merleden en senatoren vóór de eerstvolgende
wettelijk voorziene verkiezingen (in België om
de vier jaren) tenzij bij overlijden. Dit wetsont
werp kan weliswaar slechts bij de opening van
het nieuwe zittingsjaar van het Parlement, den
tweeden Dinsdag van November, worden inge
diend, maar ook de ontslagnemingen zelf zou
den slechts dan door het Parlement kunnen
worden aanvaard.
Vermoedelijk zijn Rex en Vlaamsch Nationaal
Verbond hiermede schaakmat gezet.
Het tweede markante feit waarop ik wijzen
moet, staat met het voorgaande in een innig
verband, het is n.l. de aangekondigde Rex-
mobilisatie der 200.000. Deze zou plaats vinden
Zondag a.s., Christus-Koning-feest, te Brussel.
Het is te zeggen, de Rex-bladen kondigen aan
dat er Zondag a.s. uit verschillende deelen van
het land 200.000 Rexisten zullen optrekken naar
de hoofdstad. Een zekere emphase is ongetwij
feld een eigenschap van de Rex-propaganda
in België, maar er is toch niemand die er aan
twijfelt dat Rex inderdaad in enkele dagen tijd
200.000 man kan mobiliseeren.
Mobiliseeren, bij wijze van spreken, maar
toch gelijkt het op een mobilisatie. Reeds twee
maal achter elkaar is Rex geslaagd in een blik
semsnelle mobilisatie van een massa Brussel-
sche Rexisten een eerste maal 10.000, een
tweede maal 20.000, op een bepaald punt
van de hoofdstad. De zoogenaamde mobilisatie
werd 's ochtends bevolen in 't Fransch en het
Vlaamsch orgaan van de Rex-beweging, om
's avonds tegen 8 uur 30 plaats te vinden,
slechts 's namiddags werd aan de groepleiders
de plaats voor het rassemblement aangeduid
en alles gebeurde zooals voorzien was. In regee-
ringsmilieux is men nu zenuwachtig geworden
door deze mobilisaties, die er inderdaad in ze
ker opzicht uitzien als generale repetities voor
de bewindsoverweldiging door Rex.
Vrijdagavond nu, en dit is het derde markan
te Heit, heeft de regeering bij monde van den
heer Spaak (den socialistischen minister van
Buitenlandsche Zaken) een oorlogsverklaring
in regel afgelegd, oorlogsverklaring aan Rex en
aan het Vlaamsch Nationalisme als den bond
genoot van Rex. De socialistische minister
Spaak verscheen in het partijlokaal, waar hij
zijn gewichtige rede zou houden, aan de zijde
van den heer Bovesse, den liberalen Minister
van Justitie, en in de zaal zaten socialisten,
communisten en liberalen bij elkaar. Namens de
regeering stelde Spaak voor en hij verklaar
de uitdrukkelijk dit voorstel te doen uit naam
van gansch de regeering Van Zeeland, dus
mede uit naam der katholieke leden van de
regeering om in plaats van een Volksfront
„met extremistische, communistische tendenz"
in België een Volksfront te stichten dat in
feite een Centrum-coalitie zou zijn en ten doel
zou hebben een bestrijding totter dood van
het Rexisme en het Vlaamsch Nationalisme.
De heer Spaak uitte de meening, dat dit
Volksfront zou kunnen bestaan uit het grootste
gedeelte van de socialistische partij, een deel
der liberalen, de christelijke arbeidersgroep, de
Katholieke Vlaamsche groepen van Kamer en
Senaat (een grove vergissing van Spaak) en
een deel van den conservatieven vleugel der
Katholieke partij in België. De regeering zou
zich aan het hoofd stellen van dit Volksfront
en den strijd inzetten. Volgens de mededeeling
van Spaak zou het hoofdmotief van den strijd
zijn het behoud van de Belgische eenheid
(blijkbaar als reactie tegen het accoord Rex-
Vlaamsch Nationaal Verbond dat o.a. behelst
een federale reorganisatie van de Belgische
staatsstructuur), en het verweer van de demo
cratie tegen een dictatuur. Spaak heeft dan
een lange opsomming gedaan van al de ver-
weermaatregelen die de democratische staat
zou treffen en zooals de meeste katholieke bla
den doen opmerken, komt dit neer op het
verleenen van dictatoriale machten aan het
zoogenaamde democratische staatsbestuur. Er
is immers sprake van het volledig ontnemen
van de vrijheid van het woord aan de bestrij
ders van het huidige staatsregime, van een in
krimping van de persvrijheid, van een verplaat
sing van bevoegdheden thans behoorende
aan de executieve macht naar de regeering.
In ruil voor het loslaten van hun bondgenoot
schap met de Rexbeweging biedt de heer Spaak
namens de regeering aan de Vlamingen cul-
tureele autonomie in België.
Een psychologische verklaring van het
wonderlijk initiatief der Van Zeeland-
regeering vindt men intusschen nog in
een opmerking die Spaak Zondagavond maakte
tijdens een beraadslaging van socialisten: on
ze regeering wil niet de rol spelen van de
Briining-regeerïng in Duitschland.
De rede van Spaak wekte, wat begrijpelijk is,
hevige sensatie. En had een slechten weerklank
voor de regeering, ook in de meeste tot nu toe
regeeringsgetrouwe bladen. Men doet in de
katholieke pers opmerken, dat deze krijg van
de Van Zeelandisten slechts den socialisten kan
ten goede komen en de katholieke krachten in
't land ontzenuwen door de wurging van vinni
ge vijanden van socialisme en communisme,
zooals de Rexisten, en door het drijven van een
nieuwe wig tusschen de katholieken der staats
party en de katholieken die in de rangen staan
van bet Vlaamsch Nationalisme.
Andere katholieke bladen en groepen bestrij
den de voorstelling der Van Zeelandisten alsof
de zaak van orde en gezag in België op het
oogenblik maar één vijand zou tellen: het
Rexisme. En men verwijst naar de communis
ten, en naar de actie van den socialistischen
extremen vleugel, de „Action socialiste Révo-
lutionnaire" van Walter Dauge, die onophou
dend blijft stoken in de Waalsche mijnstreek.
Men wijst op den enormen tactischen flater
dien de regeering begaat, door alle Belgische
burgers voor dit alternatief te stellen: voor of
tegen Rex. „De Belgen worden officieel uitge-
noodigd elkaar te verscheuren rondom Rex.
Het is Rex grooter maken zonder reden" oor
deelde een Franschtalig katholiek blad der
hoofdstad, dat steeds Van Zeeland steunde.
Bij de publieke opinie zooals deze zich hier
in de hoofdstad uit, heeft de regeering Van
Zeeland door dit sensationeel initiatief den
luister verloren van een nationale regeering.
Vaak legde de Eerste Minister van Zeeland er
den nadruk op dat zijn regeering geen samen-
regeeren door drie groepen was, maar een na
tionaal regeeren door ministers, afkomstig uit
de drie grondwettelijke partijen. Thans echter
is de regeering Van Zeeland een vechtregee-
ring geworden tegen Rexisme en tegen
Vlaamsch Nationalisme, onder de vlag en de
persoonlijke leiding van den socialist Spaak.
De strijd tegen het Vlaamsch Nationalisme
is nog zooveel te meer een slechte berekening
nu de Katholieke Vlaamsche Volksparty,
voortaan de officieele groepeering der staats-
katholieken van het Vlaamsche land en van
den Vlaamschen ring rond Brussel, in haar
programma-manifest zich heeft gesteld op een
Vlaamsch-nationalen grondslag en zoo pas een
plechtig beroep deed op alle Vlamingen, ook
op de Vlaamsche nationalisten, om in loyale
samenwerking een nieuwe orde te bouwen „op
christelijken, Vlaamsch-nationalen, en volk-
schen grondslag", de hoop uitsprekend dat deze
Vlaamach-nationale orde ingeschakeld worde
in een hernieuwd België, waarin Vlamingen en
Walen, geestdriftig en met overtuiging, onder
de leiding van de Kroon samenwerken voor de
welvaart van het gansche Koninkrijk."
Het initiatief der regeering Van Zeeland en
de rede van Spaak hebben nu ongetwijfeld
voor het land de regeeringsquaestie gesteld.
De reacties en de gesteldheden nagaande
van de publieke opinie, de pers en de politieke
groepeeringen, vrees ik dat de Van Zeelandisten
dezen strüd moeten verliezen.
Spaak verklaarde dat zün regeering niet hield
van de rol van een Brüningregeering. Maar
anderen stellen hier reeds de vraag: Waar is
von Papen?
Er worden namen genoemd
Mag comedie blijven spelen
De Haagsche Kantonrechter heeft
opnieuw uitgemaakt, dat het
dragen van de Nationale Jeugd
storm-uniform ni et strafbaar is, niet
valt onder de wetsbepaling, volgens welke
het dragen van een uniform, die de „uit
drukking van een staatkundig streven" be-
teekent, verboden is.
Een ieder weet, dat de Nationale Jeugd
storm van het begin af de jeugdorganisa
tie van de N.S.B. is geweest, en dit werd
waarlijk ook niet onder stoelen of banken
geschoven, dit werd geenszins verheime
lijkt.
De heer Van Geelkerken was als de Ne
derlandsche Baldur von Schirach met de
opvoeding der N.S.B.-jeugd belast, en
het zaakje marchéérde, letterlijk en fi
guurlijk.
Een uniform gaf lijn en kleur aan het
geval, een uniform, die al gold het
ook voor kinderen zeer zeker uitdruk
king was (en ook bedóélde te zijn) van
een bepaald staatkundig streven.
Tot het uniform-verbod kwam en de
Hooge Raad besliste, dat de uniform der
N.S.B.-jeugd verboden was.
De leiding der N.S.B. stelde zich nu de
vraag, hoe men de jeugdorganisatie, met
behoud van de uniform, in stand zou kun
nen houden, zonder weer met de wet in
aanraking te komen, en zooveel knappe
juristen zijn er indertijd door Mussert in
„Volk en Vaderland" wel voor de beweging
opgevorderd om gevallen van politiek en
ander bederf uit te pluizen, dat het middel
spoedig gevonden was: men stelde voor de
jeugdorganisatie een andere beginselver
klaring vast, een, waaruit niets bleek van
eenig staatkundig streven, en het wonder
was gewrocht.
Had men de gevaarlijke W. A. indertijd
ook niet omgetooverd in lieve wandelver-
eeniging?
Alles bleef in den Jeugdstorm natuur
lijk bij het oude; de heer Van Geelkerken
bleef met heel zijn persoon en met heel
zijn politiek karakter de leider, en de
N.S.B.-ouders bleven hun kinderen aan
de organisatie toevertrouwen, natuurlijk
juist, omdat zij, in hun N.S.B.-mentaliteit,
de kinderen daar op hun plaats vonden.
De formeele reconstitutie van den Na-
tionalen Jeugdstorm bleek aan haar doel
te beantwoorden: er zijn nu al twee rech
terlijke uitspraken, volgens welke de uni
form niet als verboden is te beschouwen,
nu toch de N.S.B.-leiding alle staatkundig
streven uit de nieuwe beginselverklaring-
op-papier heeft verwijderd.
De comedie kon dus voortgezet worden,
en zij wérd voortgezet!
Den laatsten tijd is ook niet alleen meer
de jeugd in den Nationalen Jeugdstorm
ondergebracht, maar zijn ook vele vol
wassenen, die algemeen bekend staan als
N-S.B.-ers (we lezen het zoo juist nog is
het verslag van het afdeelingsonderzoek
der Amsterdamsche gemeentebegrooting)
tot de organisatie toegetreden; in de Sta-
dionbuurt te Amsterdam werd zelfs in ti
railleursformatie geoefend, écht a la N. S.
B„ en in vol ornaat, met militaire al
lure, trekken de led^n naar de clublokalen,
waar regelmatig de oefeningen plaats vin
den.
Het is en blijft de zuiverste N.S.B.-„op-
voeding", en Mussert lacht de wet
gevende macht, die zich door hem zoo fijn
liet beetnemen, hoonend uit.
Evenals hij ook lacht om de domheid
der democraten, die in hun eerbied voor
de democratie hem de vrijheden dier-
zelfde democratie laten misbruiken tot
vernietiging van al die vrijhedenvoor
anderen.
We leven toch wel in een dwaze en....
gevaarlijke wereld.
Moeten wij dit allemaal nu maar over
ons laten gebeuren, tot het misschien een
maal te laat is?
In het stormweer, dat de laatste dagen boven
de Noordzee woedde, heeft het s.s. „Groenlo"
van de maatschappij „Noordzee", dat een la
ding hout in een haven van Noord-Rusland had
ingenomen, zün voormast en een gedeelte van
zijn deklast verloren.
Het schip is vanmorgen omstreeks half zes te
IJmuiden binnengekomen en is doorgevaren
naar Amsterdam om in de Coenhaven kolen bij
te laden.
Nader vernemen wy, dat de „Groenlo", na in
de Coenhaven te Amsterdam te hebben gebun
kerd, de reis naar Frankrijk (Rochefort) zal
voortzetten, aangezien voor het herstel van de
schade de lading uit de ruimen zou moeten
worden gelost. Het schip zal derhalve zonder
voormast vertrekken.
Dinsdagmiddag om vijf uur is de dertienjarige
A. Okkinga, zoon van den directeur van de Coö
peratieve melkfabriek te Bedum, toen hy per
fiets uit Groningen huiswaarts keerde, ter hoogte
van den spoorwegovergang te Bedum, by het
uitwijken voor een personenauto door een uit
tegenovergestelde richting komenden vracht
auto van de firma Beishuizien uit Groningen ge
grepen. De knaap bekwam verwondingen aan
het hoofd en is des avonds aan de gevolgen van
het ongeval overleden.
