Tweede Kamer arbeidt in een
vlot tempo
WEE UIT EEN NEST
WEINIG DEBAT BIJ DE
WETSONTWERPEN
VERDUISTERING BIJ EEN
COÖPERATIE
DE VERMOEIDE WERELD
REIZIGER
DONDERDAG 22 OCTOBER 1936
Philippica van mr. Teulings in
verband met de contingen-
teering van den invoer
van koffie
Contingenteerings-
politiek
Saneering trambedrijf
Mosterd na den maaltijd
H.M. de Koningin te
Soestdijk
Bij haar aankomst ten paleize
luide toegejuicht
EERSTE KAMER
Begin November weer bijeen
LEENING ENSCHEDE
DE LOONIEN IN DE MIJNEN
Voorstel tot nieuwe overeenkomst
wegens betere positie
Taxe-gedeelte consumptiemelk
Hofbericht
Obligatie-kapitaal voor de
Staatsmijnen
Oud-directeur van „De Toekomst"
te Groningen gearresteerd
Oude roofoverval te Oss
Veroordeelde komt op zijn
bekentenis terug
DE NIEUWE WATERWEG
70 JAAR
Contingenteering verlengd
Feestelijke herdenking op 31 Oct.
te Rotterdam
DE ONGEREGELDHEDEN IN
DUINDORP
Bevestiging van het vonnis
geëischt
ENGE1LSCH SCHIP LOOPT
STORMSCHADE OP
Ondeugdelijke makreel
Ook in Groningen een ver gif ti-
gingsgeval
Geen audiëntie
PERSONENAUTO TEGEN
BOOM GEREDEN
De twee inzittenden ernstig
gewond
Te weinig nachtrust op de groote
luchtlijnen?
WIELRIJDSTER GEDOOD
Bij het plotseling oversteken van
den weg door auto gegrepen
DE „OKEANIS" BINNEN
Noorsch stoomschip aan
den grond
De gestolen Mar ie-Antoinette
TREURIG GEVOLG VAN
GLADDEN WEG
Meisje te Almelo tengevolge van
aanrijding overleden
UIT DE STAATSCOURANT
Raad van beroep
Rechterlijke macht
Gevangeniswezen
Onderscheiding
Visschery
DOOR ANNY VAN PANHUYS
Den Haag, 21 October 1936.
Tweede Kamer is thans aan de Pachtwet
Zij heeft ook op den tweeden dag het vlotte
tempo van den eersten dag keurig gehandhaafd.
nieuwe Landverhuizingswet en de daardoor
bo°dig geworden wijziging van de Schepenwet
^kwamen de goedkeuring der Kamer vrijwel
2°nder debat. Bij het eerste ontwerp verkreeg
Katholieke afgevaardigde mr. Teulings van
Minister Slingenberg een iets scherper omschrij-
ving van het begrip transmigranten en bij de
"ijziging der Schepenwet maakten de sociaal
democraat Drop en de liberaal Boon een en-
'!ele opmerking. Maar overigens was ook bij
^eze ontwerpen de schriftelijke voorbereiding
^eder zóó effectief geweest, dat een bepaalde
^dachtenwisseling overbodig bleek.
Ook het wetsontwerp, dat het betrekken van
Jjectriciteit uit het buitenland aan een vergun-
ung bindt, was betrekkelijk spoedig in veilige
daven. De anti-revolutionnair Schwartz, die zijn
^sidsnspeech hield, vroeg, of eenzelfde regeling
«iet tegelijk had moeten worden voorgesteld
^°or het betrekken van gas en water, een vraag,
?le minister Van Lidth de Jeude ontkennend
^antwoordde, al blijft de Begeering aandacht
aan deze kwestie schenken en kan zij de rege
ls later altijd nog in dezen zin aanvullen. De
katholieke afgevaardigde ir. Bongaerts, de so-
?aal-democraat Vliegen en de Christelijk-
k'storische afgevaardigde Rutgers van Rosen-
fg drongen op soepelheid bij het verlesnen
"er vergunningen aan, omdat verschillende
sfensgemeenten groote belangen hebben bij de
®ttoomleverantie door het buitenland. En zij
'°hden bij den minister een gewillig oor.
Voorts waren evenmin erg tijdroovend eenige
tltwerpen betreffende tramwegen in yerschil-
ehde deelen des lands. Het ging over reorga-
"Satie van tramwegen in Noord-Brabant en
,eh daaraan gepaard gaande kwijtschelding
,ap vorderingen op verschillende lijntjes, over
^Vordering van de samenwerking tusschen
rentsche en Overijselsche tramwegen en over
vermindering van een vordering op de
jreeuwsch-Vlaamsche Tramweg Maatschappij.
Ueh ziet: de saneering en coördinatie van het
'arn bed rijf zijn in diverse deelen des lands nog
kijd rustig aan den gang.' En rustig was ook
Öe
sfeer, waarin verschillende Kamerleden dé-
van de ontworpen regelingen bespraken
i?et minister Van Lidth de Jeude. Uit de Ka-
«oliekg fractie had cie heer IJsselmuiden eenige
,,ritiek op onderdeelen in de financieele rege-
ltlgen, terwijl de heer Lockefeer, wijzend op het
gechte beheer, dat bij de maatschappij in
.eeu\vsch-Vlaand eren is gevoerd, opkwam voor
ee belangen van het personeel, dat daar zonder
®hige uitkeering ontslagen is. De minister
jSde toe te zullen nagaan, wat voor cleze gedu
peerden als nog gedaan kan worden,
j. ^e contingenteering van den invoer van kof
je heeft Mr. TEULINGS tot de Regeering een
P-ilippica doen richten, die niet mis was. Het
leid te dezer zake is ook inderdaad weinig
etyonderenswaardig geweest, al kreeg Minister
jf®hssen dan ook verwijten te hooren, die eigen-
door andere ministers verdiend waren.
Mr. TEULINGS klaagde op de eerste plaats
er de miskenning van het parlement. Zoowel
de
Crisisinvoerwet als de Landbouwcrisiswet
kfen niet behoorlijk nageleefd, want het K. B.
tot contingentee
ring was pas zóó
laat door het wets
ontwerp tot be
krachtiging gei-
volgd, dat de in
diening van dat
ontwerp toevallig
viel op den dag,
dat het K. B. we
der werd ingetrok
ken en het ont
werp, dat de aan
wijzing van koffie
als crisisproduct
krachtens ide Land
bouwcrisiswet „on
verwijld" had moe
ten volgen, is zelfs
nu nog niet bij de
0jher ingediend. Debatteeren over de vraag,
men in juridisch opzicht terecht de koffie
last had met een heffing krachtens de Land-
gg^crisiswet, kon men dus eigenlijk nog niet
Mr. Teulings beantwoordde die vraag be-
Sli-st ontkennend. Hij was, gelijk gezegd, over
Mr. Teulings
het gevoerde beleid in het geheel niet te
spreken. De Regeering had, door de heffing
op koffie te doen voorafgaan door een con
tingenteering, degenen, die toevallig met
groote voorraden zaten, bevoordeeld, zoo was
zijn grief.
Want het mocht waar wezen, dat de Regee
ring door overleg met den koffiehandel een
plotselinge prijsstijging had tegengegaan, dege
nen, die geen voorraad hadden, hadden de cri
sisheffing op hun prijzen moeten leggen en
kwamen dus onmiddellijk ten achter bij de
voorraadhouders, omdat van deze iaatsten de
heffing niet nagevorderd was.
Daar lag volgens mr. Teulings de fout: men
had een gewoon invoerrecht op de koffie moe
ten afkondigen en het dan moeten navorderen.
Wel was dan de prijsstijging, die de Regeering
tegenhouden, althans remmen wilde, onmiddel
lijk ingetreden, maar dan had men tenminste
de verhoudingen in den koffiehandel niet ont
wricht., Dan had men het Parlement op een
behoorlijke wijze in de zaak gekend en dan had
men ook dadelijk geld binnengekregen voor den
steun aan de Indische koffiecultuur. Want, zoo
als thans de zaak geregeld is geworden, is over
1936 nog geen cent aan deze cultuur ten goede
gekomen.
Minister GELISSEN heeft op deze klachten
het verloop van zaken nog eens uiteengezet,
om ten slotte te constateeren, dat eigenlijk het
geheele debat mosterd na den maaltijd was,
omdat ook deze steunverleening in een geheel
ander licht gekomen is door de depreciatie van
den gulden. Dat is ongetwijfeld waar, doch het
neemt de verdienste van mr. Teulings niet
weg, dat hij de onbevredigende punten in het
terzake gevoerde beleid nog eens grondig on
der de loupe heeft genomen.
Een stel andere contingenteeringen heeft de
contingenteeringspolitiek in het algemeen ter
sprake doen brengen. Vrijhandelaars uit vroe
ger dagen, de vrijzinnig democraat Schilthuis,
de sociaal-democraat ir. Van der Waerden en
de liberaal dr. Bierema, wilden de contingen
teeringen nu maar liever liquideeren. Maar dr.
KORTENHORST kwam daartegen op en noem
de verschillende motieven (concurrentie van
sociaal achterlijke landen als Rusland en Ja
pan, mogelijkheid van nieuwe valutadumping
door nieuwe devaluaties elders, de gewenscht-
heid, om met contingenten te „marchandee-
ren", de mogelijkheid, om door middel van de
contingenteering „verkeersagent" over de han
delsbeweging te spelen), motieven, die zich te
gen de liquidatie der contingenteeringspolitiek
verzetten. En minister Gelissen bleek het hier
mede eens. Ook hij acht het mogelijk, de Cri
sisinvoerwet te blijven hanteeren met handels
politieke overwegingen. Wèl zal hij streven
naar meer soepelheid op dit gebied, maar niet
uit internationale courtoisie, waarvoor onze in-
dustre en onze handel nu eenmaal niets koo-
pen kunnen. De minister zal volgens dr.
Kortenhorst's wensch met het bedrijfsleven ook
over opheffing van contingenteeringen overleg
plegen, maar persoonlijk is hij (ondanks aile
platonische betuigingen uit het buitenland) ge
neigd, zoo weinig mogelijk invoerbeperkingen
af te schaffen.
Zij zijn langzamerhand een veel te mooi or.-
derhandelingsobject geworden, verklaarde hij
met nadruk.
De gisteren door den communist Schalker
aangevraagde interpellatie over de houding der
Regeering ten opzichte van den burgeroorlog in
Spanje en haar positie in de zoogenaamde
niet-inmengingscommissie is terecht niet toe
gestaan. President Aalberse was van oordeel, dat
men deze kwestie best bespreken kon bij de be
grootingen van Defensie en Buitenlandsche
Zaken. En al deelde zij dit argument niet, ook
de S. D. A. P. wenschte den communist, die
Moscou's onwaarachtig spel ook in de Neder-
landsche Kamer spelen wilde, daartoe niet in
staat te stellen.
keursrecht overblijvende gedeelte der leening
is voor vrije inschrijvingen beschikbaar.
De voor de uitoefening van het voorkeurs
recht aangemelde obligatiën moeten, voorzien
van alle nog niet verschenen coupons, op Don
derdag 12 November 1936 ten kantore van in
schrijving worden ingeleverd, waartegen 4 pCt.
obligatiën, eventueel recepissen, worden uitge
reikt onder vergoeding aan de inschrijvers van
rente- en koersverschil.
De betaling der op de vrije inschrijving toe
gewezen obligatiën moet geschieden op Don
derdag 12 November ten kantore van inschrij
ving met f 985.per obligatie van f 1000.
vermeerderd met f 1.22 voor 11 dagen rente
a 4 pCt.
De leening is a pari aflosbaar in 35 jaar.
H. M. de Koningin heeft zich Woensdagmid
dag na de onthulling van het monument voor
wijlen de Koningin-Moeder te Soest, naar het
paleis te Soestdijk begeven.
Hier heeft zij met haar gevolg de lunch ge
bruikt.
Dat de Koningin vandaag ook een bezoek
zou brengen aan het paleis van wijlen de Ko
ningin-Moeder, was in den loop van den och
tend bekend geworden.
Een vrij groote menigte had zich tegen het
middaguur bij den paleistuin opgesteld, waar
onder bijna het geheele vroegere personeel. De
Koningin werd bij haar aankomst luide toe
gejuicht.
De voorzitter van de Eerste Kamer is voor
nemens de Kamer Bijeen te roepen tegen Dins
dag, 3 November a.s., des avonds te half negen.
In openbare behandeling komen op Woens
dag 4 November te elf uur de ontwerpen van
wet houdende wettelijke bepalingen omtrent
handelsagenten en handelsreizigers, houdende
tijdelijke maatregelen betreffende de mechani
satie in de sigarenindustrie en het ontwerp-
rijtijdenwet, terwijl in den loop dier week in de
afdeelingen zullen w'arden onderzocht verschil
lende wetsontwerpen, welke alsdan door de
Tweede Kamer zullen zijn afgedaan.
De inschrijving op f 1.800.000.4 pCt. Obli
gatiën ten laste der gemeente Enschede tot
den koers van 98 K PCt. zal zijn opengesteld
op Woensdag 28 October te Amsterdam bij de
Hollandsche Bank-Unie N.V. en H. Oyens
Zonen N.V., te 's-Gravenhage bij de N. V.
Bankierskantoor van Lissa Kann, te En
schede bij den Gemeente-ontvanger.
De Obligatiën zijn voorzien van halfjaarlijk-
sche coupons, vervallende 1 Mei en 1 Novem
ber.
Houders van de per 1 Juni 1937 aflosbare
obligatiën der 5% pCt. leening 1932 ten laste
der Gemeente Enschede en van de per 1 Maart
1937 aflosbare obligatiën der 5% pCt. leening
1932 ten laste der voormalige Gemeente Lon-
neker, kunnen bij de inschrijving op de 4 pCt.
leening een recht van voorkeur uitoefenen in
dier voege, dat de aanmelding der bovenge
noemde 5% pCt. obligatiën bij de inschrijving
recht geeft op toewijzing van een gelijk nomi
naal bedrag 4 pCt. obligatiën, leening 1936,
echter met het voorbehoud, dat systematische
reductie zal plaats vinden, indien van voren-
omschreven voorkeursrecht wordt gebruik ge
maakt tot een hooger bedrag dan het beschik
bare aantal 4 pCt. obligatiën.
Het na uitoefening van bovenbedoeld voor-
De voorzitter van den Prot. Christ. Mijnwer-
kersbond heeft aan de contactcommissie voor
het mijnbedrijf medegedeeld, dat hij voorne
mens is een voorstel in te dienen, om de be
sprekingen te openen over wijziging der be
staande loonovereenkomst tusschen de directies
en de beide christelijke bonden in dien zin, dat
de in 1934 en 1932 ingestelde loonsverlagingen
worden hersteld.
De bond meent, dat het voorstel gewettigd is
door de verbeterde positie van het mijnbedrijf,
zooals deze o.m. blijkt uit het jaarverslag der
Oranje Nassaumijnen over 1934 en de begroo
ting van de Staatsmijnen voor 1937.
Nederlandsche Zuivelcentrale, 25 Octpber t/m
31 October Consumptiemelk regeeringscontract,
taxegedeelte 6,26 cent, eventueel verhoogd met
premie of verminderd met afdracht voor de
kwaliteit; overmelk regeeringsminimumprijs 4,60
cent.
Afdracht bij levering in consumptie van an
dere dan taxemelk 2,50 cent.
H. M. de Koningin heeft Dinsdag ten paleize
Het Loo in gehoor ontvangen Z. Exc. gep. lui
tenant-generaal J. C. Koster, oud-legercom
mandant in Ned. Indië.
Ingediend is een suppletoire begrooting van
de Waterstaatsbegrooting 1935.
Uit de begrootingsrekening van de Staats
mijnen over 1535 vloeit voort de vaststelling van
het bedrag, wegens verstrekking van obligatie
kapitaal over 1935. Tegenover een raming van
f 3.480.000 is hierop geboekt een bedrag van
f 7.515.117,20 of f 4.035.117,20 meer.
In verband hiermede behoort het betreffende
artikel te worden verhoogd met een bedrag van
rond f 4.035.118.
Op verzoek van den Officier van Justitie te
Groningen is Woensdagmorgen te Amsterdam
aangehouden de 45-jarige J. H. G„ oud-direc
teur van de Coöperatie de Toekomst te Gronin
gen en gewezen lid van den gemeenteraad al
daar, als verdacht van verduistering van gel
den ten nadeele van deze Coöperatie.
G. is naar Groningen overgebracht en voor-
loopig in het hoofdbureau van politie aldaar in
verzekerde bewaring gesteld.
Wegens het plegen van een roofmoord fn
den nacht van 19 op 20 April 1927 te Oss op
J. H., stonden voor het Bossche gerechtshof
terecht de arbeiders J. C. van G. uit Oss en
J. A. van Sch. uit Eindhoven, ieder door de
rechtbank veroordeeld tot vier jaren gevan
genisstraf.
Van Sch. kwam nu op zijn vroegere beken
tenis terug, terwijl Van G. beweerde, onschul
dig veroordeeld te zijn.
De verdediger van den laatste wees in zijn
pleidooi op het feit, dat Van G. heeft ver
teld, door de politie te zijn mishandeld.
Ook de verdachte Van Sch. heeft dat ver
teld, maar terwijl Van Sch. voor deze mis
handeling is bezweken en een bekentenis heeft
afgelegd, welke hij later weer herroepen heeft,
heeft verdachte Van G. nooit een bekentenis
afgelegd.
Daar getuigen Van B. en Van Sch. hun
verklaringen hebben herroepen en de verdach
te altijd ontkende, meende de verdediger, dat
het bewijs tegen Van G. niet is geleverd. Hij
concludeerde dan ook tot vrijspraak.
De Procureur-Generaal eischte bevestiging
van het vonnis der rechtbank.
Uitspraak over veertien dagen.
Naar wij vernemen, zal de contingenteering
van kunstzijden garens met ingang van 1 No
vember a.s. voor een jaar worden verlengd.
Als basistijdvak is vastgesteld 19331934.
Het percentage bedraagt 40 van het netto-ge
wicht.
Zaterdag 31 October a.s. zal het feit her
dacht worden, dat voor zeventig jaren, door
den Prins van Oranje te Hoek van Holland
de eerste spade in den grond werd gestoken
voor het graven van den nieuwen waterweg.
Om kwart over elf zal, op uitnoodiging van
de stichting havenbelangen, in overleg met B.
en W. en het bureau der K. van K. van
Rotterdam, te Hoek van Holland een groot
aantal genoodigden zich aan boord begeven
van het s.s. „Batavier II", waarmede naar
Rotterdam wordt gevaren.
Aan boord zal de minister van Waterstaat
een gedenkrede uitspreken, terwijl er een een
voudige koffiemaaltijd wordt aangeboden. Om
twee uur zal het gezelschap aankomen aan de
St. Jobskade. Per autobus wordt dan gereden
naar het gebouw van den Rotterdamschen
Kunstkring, alwaar een tentoonstelling is in
gericht gewijd aan de verschillende verbindin
gen van Rotterdam met de zee.
Nadat deze tentoonstelling door den burge
meester van Rotterdam zal zijn geopend, gaat
men per autobus naar het stadhuis voor een
officieele ontvangst aldaar. Daarbij zal de
voorzitter van de K. van K., mr. Engelbrecht.
een korte rede uitspreken.
De advocaat-generaal bij het Haagsche Hof
mr. Vermeulen, heeft na getuigenverhoor ge
concludeerd tot bevestiging van het vonnis
van den Haagschen politierechter, waarbij de
42-jarige juffrouw V. geb. Z. wegens opruiing
is veroordeeld tot een voorwaardelijke straf
van drie weken.
Arrest 4 November.
Het Engelsche stoomschip Uskmouth, dat
met een lading ijzererts, bestemd voor de Hoog
ovens te IJmuiden, van Oxelosund kwam, heeft
het tijdens den jongsten storm op de Noordzee
zwaar te verduren gehad. Door de overkomen
de hooge stortzeeën is aan het logies van de
bemanning nogal schade toegebracht.
Het schip is behouden in IJmuiden aange
komen. Tijdens het lossen van de lading zal de
schade hersteld worden.
O, het is heel eenvoudig. De
slager vertelde mij, dat de boer
niets op zijn koeien verdient, als hij
ze verkoopt.... en de slager ver
liest zelf op zijn vleesch. (Marius).
De provinciale keuringsdienst van waren te
Groningen heeft een uitgebreid onc'terzoek in
gesteld naar de deugdelijkheid van dezer da
gen, zoowel in Groningen zelf als in de provin
cie verkochte makreel
In samenwerking met de politie is de keu
ringsdienst een vergiftigingsgeval op het spoor
gekomen, waarbij een taxi-chauffeur is betrok
ken, die in de directe nabijheid van het station
een makreel had gekocht.
Het gevolg was, dat bij vijf winkeliers de
aanwezige voorraad makreel in beslag werd ge
nomen. Bij twee van deze vischhandelaren bleek
de gestoomde makreel in kennelijken staat van
ondeugdelijkheid te verkeeren. Tegen beide per
sonen is proces-verbaal opgemaakt. De toe
stand van den chauffeur is gunstig.
De gewone audiëntie van den minister van
Justitie zal Vrijdag 23 October niet plaats
hebben.
Woensdagmorgen is tusschen Rolde en Gie
ten een personenauto, bestuurd door den 27-
jarigen H. B., wonende te Winschoten, tegen
een boom gereden.
De botsing was zoo hevig, dat zoowel de heer
B. als zijn naast hem zittende echtgenoote uit
den wagen werden geslingerd. Met ernstige
wonden zijn beiden naar het Wilhelmina-zie-
kenhuis te Assen vervoerd.
Het ongeluk is vermoedelijk te wijten aan het
gladde wegdek.
De K. L. M. schrijft ons:
De Amerikaansche journalist Ekins verklaar
de na zijn snelle wereldreis, dat hij zeer ver
moeid thuis was gekeerd, daar hij onderweg
vrijwel niet had kunnen slapen.
Naar aanleiding hiervan hebben wij onder
zocht of het vliegen op de groote luchtlijnen te
weiiig nachtrust biedt aan de luchtreizigers. In
verband daarmede volgt hieronder een staat
van de vlieguren, welke Ekins in zijn boekje
heeft staan:
Traject LakehustFrankfort 52 uur vlieg-
tjjd, FrankfortAthene 8 uur, AtheneAlexan-
drië 4 uur, AlexandriëBasra 7 uur, Basra
Jodhpoer 13 uur, JodhpoerRangoon 10 uur,
RangoonSingapore 9 uur, Singapore—Bata
via 4 uur, BataviaManilla 13 uur, Manilla
San Francisco 60 uur, San FranciscoNew
York 19 uur., tezamen 199 uur.
Ekins is 18 dagen en 14 uur onderweg ge
weest, d. w. z. 446 uur. Hiervan heeft hij 199
uur gevlogen en 247 uur op den beganen grond
vertoefd, of in dagen berekend: acht gevlogen
en tien gerust. Deze verhouding is nog niet
juist, daar Ekins voor zijn vlucht met de Hin
denburg een slaapkajuit gereserveerd had en
dus bij wijze van spreken drie volle dagen heeft
kunnen rusten.
Met terzijde-lating van dit laatste argument
komen wij nog op een gemiddelde van 13 uur
per dag en 11 uur vliegen. De heer Ekins heeft
dus tijdens zijn wereldvlucht genoegzaam van
de schoonheden der steden en landen, waar
heen het vliegtuig hem bracht, kunnen genieten
enkunnen slapen.
Deze bijzondere vlucht is den Amerikaanschen
journalist op 5000 dollar komen te staan. Een
normale vlucht met bestaande luchtverkeers-
dienster. had hem echter niet meer dan 2485
dollar behoeven te kosten en wel volgens deze
begrooting: LakehustFrankfort 1000 mark,
FrankfortBatavia 1350 gulden, BataviaMa
nilla 500 gulden en ManillaSan Francisco
1000 dollar, waarbij nog 160 dollar voor het
traject San FranciscoNew York komt. Voor
nog geen 2500 dollar vliegt men dus in 18 da
gen de wereld rond.
Woensdagmiddag omstreeks vijf uur is op
den rijksstraatweg DenekampOidenzaal een
verkeersongeval geschied, waarvan een 40-ja-
rige vrouw het slachtoffer is geworden.
Ter hoogte van Losser wilde de vrouw van
den landbouwer Stenebrink uit Beuninger.
(gem. Losser) per fiets den straatweg over
steken. Zij deed dit zonder eenig teeken te
geven, waarop een haar achterop rijdende per
sonenauto uit Oidenzaal haar aanreed. De 40-
jarige vrouw bekwam ernstige verwondinger
aan het hoofd en.overleed bijna onmiddellijk
na het ongeluk.
Het stoffelijk overschot is naar het zieken
huis te Denekamp vervoerd.
Den bestuurder van den auto treft geen
schuld.
De „Witte Zee" van L. Smit Co.'s Intern,
sleepdienst, is er in geslaagd de „Okeanis", die
van een uur Woensdagnacht af voor den mond
van den Nieuwen Waterweg had gelegen, om
half drie binnen de pieren te brengen, waarbij
de „Plankenburg" en de „Maas" van dezelfde
Maatschappij, assisteerden.
De sleep heeft den tocht naar Waalhaven
voortgezet en is daar te ongeveer half acht
Woensdagmorgen gearriveerd. Het schip ligt
thans aan boei 99 in de Waalhaven te Rotter
dam, waar het bergingsvaartuig „Meermin"
het leegpompen voortzet.
Woensdagnacht is het 6852 ton meten
de Noorsche stoomschip „Beth" nabij fort
Rammekens aan den grond geloopen. Het schip,
dat van Casablanca naar Vlissingen onderweg
was, lag sinds Zondag op de reede van Vlis
singen voor anker, doch is, door den storm, af
gedreven. Er zijn twee sleepbooten in de nabij
heid en men verwacht, dat de „Beth" in den
namiddag met hoog water wel zal vlotkomen.
Het Htaagsche Gerechtshof bevestigde het
vonnis der Haagsche rechtbank, waarbij de kan
toorbediende N. K. wegens diefstal is veroor
deeld tot acht maanden gevangenisstraf.
K. had bij een antiquair een porceleinen
Marie-Antoinette-beeldje uit de etalage ont
vreemd, doch werd korten tijd daarna door den
eigenaar betrapt, toen hij dit beeldje bij een
concurrent te koop aanbood.
In het R. K. ziekenhuis te Almelo is Woens
dag overleden mej. M. ter Bekke, wonende te
Albergen bij Almelo, olie Zondagavond te Zen
deren, gemeente Borne, door een auto, bestuurd
door den heer ten B. uit Almelo werd aange
reden. Volgens den automobilist moest hij plot
seling remmen voor twee wielrijders, die aan
zijn linkerkant uit een café kwamen. Zijn wa
gen is toen op den spiegelgladden weg komen
te slippen, tengevolge waarvan hij inreed opeen
groepje meisjes, die met cie fietsen "aan de hand
voor een café stonden, waar zij hadden ge
danst. Mej. ter Bekke werd, oogenschijnlijk niet
ernstig gewond, naar het ziekenhuis vervoerd.
Haar toestand verergerde echter steeds en thans
is zij aan de bekomen verwondingen overleden.
Het meisje was in Almelo in betrekking.
De politie stelt een uitgebreid onc'terzoek in.
Een tweede meisje, dat naast het slachtoffer
heeft gestaan, toen de aanrijding geschiedde,
had geen noemenswaardig letsel gekregen.
Benoemd tot plaatsvervangend griffier bij den
raad van beroep (S. V.) te 's-Gravenhage: mr.
dr. W. Schuurmans Stekhoven, arts en advo
caat te Utrecht.
Op verzoek eervol ontslag verleend aan jhr.
mr. W. G. van der Wyck als rechter-pl. verv. in
de arr. rechtbank te Almelo, onder dankbetui
ging.
Op verz. eervol ontslag verleend aan M. P.
Ringelberg als kantonrechter-pl. verv. in het
kanton Sommelsdijk, onder dankbet.
Op verz. met 1 Nov. eervol ontslag verleend
aan jhr. mr. D. J. den Beer Poortugael, als lid
van het cohege van regenten over de gevan
genis te Assen, onaer dankbet.
Benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau J. M. Everts, te Wildervank, voorzitter
van de kamer van koophandel en fabrieken
voor de veenkoloniën te Veendam.
Benoemd tot lid van de afdeeling voor de
riviervisscherij van den raad voor de vissche-
rij de heer J. Sprik te Ammerstol.
Vq? Voltooide den zin niet het oudje wist
^j j rs Wat ziJ neggen wou, want indertijd had
Jiaar dit eens geschreven,
besje mompelde:
j schoenlapper Kalschner, die nauwelijks
brood heeft, kraait het tiende kind in de
öjj® eh jij mag er- niet één hebben. De hemel
weet waarom." Ze scheen niet meer aan
^es Marietje te denken en vroeg: „Wil je het
<ja r goed maken met Francisca, je gaat zeker
^jV°or naar Buchen?"
Vqj bist, peettante," Therese lachte blij en
fy,., Overtrouwen „ik verheug mij er al op,
jjg ee«s bij haar te zijn."
^hd °U(ie vrouwtie vertrok meewarig den
'°bsrfar man hoest erg hij heeft een leelijke
■j^htsteking gehad."
Grase voelde medelijden met haar zuster in
Jat opkomen en dacht: „Ik zal er voor zorgen,
zwager naar het Zuiden kan gaan om
'«aai beter te worden.
a stond zy op om naar het kerkhof te
gaan. De peettante kon zoo ver niet meer loopen
en bovendien ging Therese liever alle'en.
Een jongen uit het dorp ging met haar mee.
Hij droeg de beide bouquetten, die Therese zorg
vuldig ingepakt uit Frankfort had meegebracht.
Bij het hek van het kerkhof betaalde zij hem
en keek hem even na, omdat hij zoo met zijn
geld in zijn schik was, dat hij naar huis huppel
de. Daarna ging zij door het op 'n kier staande
hek naar binnen en langzaam langs de graven
op haar doel af. De avond begon reeds te vallen
en in de verte hing over de bergen reeds een
eerste vriendelijke schemering. Opeens zag zij
het graf van haar ouders, sneller liep zij voort,
totdat zij aan de laatste rustplaats stond van
hen, die haar het leven geschonken hadden.
Therese boog zich diep en versierde het graf
met de prachtige rozen en leliën, die zij in een
duren winkel van de groote stad had gekocht
losgemaakt staken de prachtige bloemen vreemd
af op het armelijk grafheuveltje.
Therese stond met den rug naar den ingang
van het kerkhof voetstappen deden haar ech
ter uit haar gepeins opschrikken. Een magere
vrouw in het zwart kwam achter de struiken te
voorschijn en een klein meisje, dat een krans
van glasparels en kunstbloemen droeg, liep ach
ter haar aan.
„Fransje!" Van verrassing riep Therese het
hardop en haar kreet was bijna e'en wanklank
in de rust van het kerkhof.
De in het zwart gekleede, magere vrouw hief
als in heftigen afweer de armen omhoog en de
cogen in het schrale, gelige gezicht schitterden
van toorn.
„Men roept op deze plaats niet als op de ker
mis," zei Francisca, keerde zich om en nam het
meisje, dat haar met verwonderde oogen aan
keek, de krans van kunstbloemen af.
„Barbara, nu leggen wij de krans op het graf
van grootvader, wiens sterfdag het morgen is,"
zei ze tegen het meisje, dat gehoorzaam knikte
en neerkeek op het heuveltje. Maar toch dwaal
den de groote oogen vragend nu eens naar moe
der, dan weer naar de vreemde dame.
Barbara had precies dezelfde oogen als Maria,
merkte Therese onwillekeurig op, en zij vergat
de harde stem van Francisca, die haar hart had
doen sidderen) en trad naderbij.
„Zullen wij onze ruzie maar vergeten, Frans
je," vroeg zij zachtjes en ontroerd, „vergeef mij
het onrecht, dat ik tegenover je begaan heb, zoo
als ik ook vergeef, wat je mij hebt aangedaan."
Deze woorden waren niet gelukkig gekozen en
de toorn van Francisca, die als een halfgesmoor
de vlam onder de asch heimelijk maar heftig
gegloeid had, brak nu opeens naar buiten, alsof
een felle windstoot ze aangeblazen had en laaide
hel op.
„Zwijg, en ontwijd de rustplaats der dooden
niet," siste zij en keerde zich nogmaals af, bukte
nog even naar het graf en verliet daarna het
kerkhof, Barbara aan de hand meenemend.
Alles gebeurde zoo snel, dat Therese, volkomen
verrast en in de war, achterbleef.
Nauwelijks was het echter tot haar doorge
drongen, dat zij nu nog in slechter verhouding
tot haar zuster stond dan tevoren, of zij snelde
haar na zoo vlug als zjj maar kon. Ze haalde
haar ook in, daar Francisca juist de richting
naar Buchen had ingeslagen.
Nergens was iemand te zien dat gaf The
rese moed tot spreken.
„Wees nu niet zoo onverzoenlijk," smeekte zij,
„wij zijn toch kinderen van dezelfde ouders.
Kleine Marietje maakt het uitstekend."
„Ik zou maar zwijgen," onderbrak haar Fran
cisca, „mijn leven is koud en leeg geworden door
jouw schuld. Als was ik een misdadigster, zoo
heeft jouw man mij bedreigd, toen ik mijn kind
opeischte. Nu heb ik daarin leeren berusten en
ik wensch niet opnieuw gekweld te worden." Ze
lachte kwaad: ,,Je hebt nou op papier, dat Maria
jou toebehoort. Wees daarmee tevreden. Kom
mij en de mijnen echter niet te na, want dan zal
ik je niet ontzien, ik heb toch minstens het recht
met rust te worden gelaten. Dat verlang ik
begrijp je?"
Met echte boerenkoppigheid kneep zij de lip
pen op elkaar.
„Fransje," zei Therese nog eenmaal smeekend.
„Verbeeld je nu maar niet, dat ik achting voor
je heb, omdat je een zijden japon draagt en
schoenen met hooge hakken en steenen in je
ooren, die mischien wel meer dan honderd mark
kosten. Ik verlang heelemaal niet naar dien
nietszeggenden opschik en mijn Barbara zal eens
worden zooals ik ben daarvoor zal ik zorgen.
En pas nu op, mij niet nog eens in den weg te
loopen en oude kwesties op te rakelen!"
Grof draaide Francisca Kaiser Therese den
rug toe en ging langs den breeden straatweg
naar Buchen.
Therese zag haar door een waas van tranen
na. Het kind keek nog een keer omtoen werden
de gestalten van de twee kleiner en kleiner, om
bij een kromming van den weg geheel te ver
dwijnen.
„Vaarwel, vader en moeder," zei Therase, sta
rend naar het kerkhof, zachtjes binnensmonds,
„vaarwel, zuster!"
Het was haar te moede alsof ook haar zuster
in het graf bij haar gestorven ouders lag. Een
bitter verdriet overmeesterde haar en alle vol
doening en vreugde, weer eens in haar geboorte
plaats te zijn, waren op slag vernietigd.
De schemer daalde van de bergen en legerde
zich over 't land, een vogel deed zijn roep hooren
en een huivering doorvoer de eenzame vrouw.
Moedeloos ging zij naar het dorp terug.
De kleine huisjes kwamen dichter en dichter
bij, maar de schemering omhulde ze nu als met
een reusachtig, grauw spinneweb. De harde,
steenachtige grond deed haar voeten pijn en
haar geboorteplaats was opeens zoo somber ge
worden, zoo verschrikkelijk somber, dat Therese
wel in tranen had kunnen uitbarsten. Haar ge
boorteplaats, die haar een paar uur geleden nog
zoo zonnig, vertrouwd en vriendelijk had toege
schenen!
Het oude besje wachtte reeds op haar. Ze had
wijn op tafel gezet bij het brood en de zelf-ge-
rookte .worst. Therese at iets om het oudje ge
noegen te doen, maar het wilde haar niet door
de keel. Ze at tegen heug en meug.
„Morgen vroeg reis ik alweer af," zei ze tegen
de oude vrouw. „Ik heb Francisca al op het kerk
hof getroffen; zjj wil niets van een verzoening
weten."
„Ze is hard en stijfhoofdig," antwoordde het
besje, „men moet haar maar in haar eigen sop
laten gaar koken."
Ja, zoo was het Francisca was hard en
stijfhoofdig. Alleen de hemel kon weten of The
rese en Francisca elkaar nog ooit zouden ont
moeten.
Een hevig verlangen naar haar eigen huis
maakte zich van Therese meester, een verlangen
naar man en kind, leeg en arm leek nu haar
oude woonplaats, die haar niets meer te geven
had.
Ze praatte wat met het oude vrouwtje, een
paar nieuwsgierigen bekenden van vroeger
kwamen haar goedendag zeggen en het werd
Therese te moede, alsof niet zij sprak, maar een
andere, een vreemde.
In het zware veeren bed bracht zij een slape-
loozen nacht door. Vroeg stond zij op met
barstende hoofdpijn en in een erg gedrukte stem
ming. Nadat zij het oudje een rijk geschenk in
geld had gegeven, liet zij zich door haar naar
het station brengen. Ze kreeg een bevenden kus
van twee dunne, bloedlooze lippen, en stapte
toen in den trein.
De locomotief zette aan, het gerammel van
den vertrekkenden trein overstemde den Iaatsten
groet van de oude peettante.
