Mijdrechtsche millioenenzaak
s
Nieuwe regeling van de pacht
WEE UIT EEN NEST
GETUIGENVERHOOR
VOOR HET HOF
EENIGE BEZWAREN TE
BERDE GEBRACHT
VRIJDAG 23 OCTOBER 1936
Hof heeft besloten een onder-
zoek naar de geestvermogens
van verdachte in te
doen stellen
fcijn gevangenneming
bevolen
J-kj de pauze vertelt een commies bij de re-
f®tratie, dat verd. in gezelschap van nog een
'fen,
Mr.
Onderzoek geestvermogens
De loonen van de
mijnwerkers
Herziening moet overwogen wor
den, indien het leven merk
baar duurder wordt
Denaturatie fabrieksaardappelen
Tentoonstelling Ned.
Fabrikaat
Donderdag te 'sGravenhage
geopend
Rede minister Slingenberg
GRIEKSCHE REDDINGBOOT
AANGESPOELD
Afkomstig van de „Okeanis"?
De branden te Hedel
Een man en een vrouw zijn
gearresteerd
HOE GOUD VERANDERDE
IN ZILVER....
Op een séance van spiritisten
Bejaarde actrice uit trein gevallen
TWEEDE KAMER
De kantonrechter mag wel over
een wijsheid beschikken,
waarbij die van Salo
mon verbleekt
Taak der pachtkamer
UIT DE STAATSCOURANT
Rechterlijke macht
Burgemeester
Ontvangers verplaatst
College van toezicht
NEDERLANDSCHE BANK
Mr. M. Burgerhout vraagt ontslag
als president der bij-bank te
Rotterdam
Postvluchten
DOOR ANNY VAN PANHUYS
Het Amsterdamsche Gerechtshof
•feeft na verdere behandeling van de
Hijdrechtsche millioenenzaak beslo-
fen, een onderzoek naar de geest
vermogens van verdachte in te doen
bellen.
Het onderzoek is voor onbepaal-
^en tijd geschorst en de stukken zijn
1,1 handen van den rechter-commis-
feris gesteld.
Voorts heeft het Hof de gevan
genneming van verdachte gelast,
'eet het oog op mogelijke samen-
sPraak met getuigen.
hieronder laten wij het verloop der rechts
afe na de pauze volgen:
in 1920 op zijn kantoor was geweest. De
jj^tracten waren niet in orde geweest en ze
war<
Hat
'en weggegaan. Het was getuige opgevallen,
in het arbeidscontract zoo'n hoog salaris
Tj1 verd. was toegekend. Ook was hij zenuw-
^htig geweest. Getuige wist niet, wie de twee-
nian was.
.Verd. ontkent, dat hij in gezelschap van
Jband anders op het registratiekantoor is ge
feest.
collega bevestigt de verklaringen van den
wmies. Hij had den indruk gekregen, dat verd,,
gezelschap was van een advocaat, althans van
intellectueel.
Vt>ar een volgende getuige vertelt, heeft mr.
cb^uizen na de registratie van deze zoo
.^baardige en kostbare stukken zich onmiddel-
'ijfe
verv,
fen kantore van de registratie te Breukelen
dat mevrouw Van W. niet zou te weten ko-
dat de documenten waren geregistreerd,
t Venhuizen zegt, dat hij bang was, dat
(V'r- Van W. boos zou worden, omdat een
derzoek na een vorige registratie haar ook in
°ge mate zou hebben opgewonden,
g "slangrijk zijn de verklaringen van een vroe-
j^fed pachter van mevr. Van W. Op zekeren dag
i933 is hij nadat hij van tevoren een ge-
j, rek met mr. Venhuizen had gehad door de-
°P diens kantoor ontboden. De advocaat had
gevraagd, verklaringen af te leggen over
v "bgen van mevr. Van W. Getuige had er niet
61 zin in, omdat hij vreesde ongenoegen te krij-
t fe Hij liet zich echter bepraten, om voor no-
Wildschut verklaringen af te leggen,
O'ha een acte werd opgemaakt. Aan getuige
gezegd, dat slechts de procureur-generaal
den inhoud kennis zou nemen,
^"ij verklaarde in die acte o. a., dat mevrouw
W. hem gezegd had, dat later, na haar
A verd. B. haar bezittingen zou erven. Voorts
Vj hij verklaard, dat mevr. Van W. niet veel
notaris Wildschut moest hebben,
fe- 2'Hmg geeft deze pachter een heel andere
ty'hg van het geval. Mevrouw Van W. had wel
tyjh Verd. B. als erfgenaam gesproken, maar dat
duidelijk een grapje. Get.'s verkalringen wer-
een heel ander licht op deze acte.
erd. heeft indertijd een uitvoerig schrijven
fj11 het Hof gericht, waarin hij het heele inte-
lj ^r van de villa beschrijft. Thans hoort het
drie dienstboden, om de juistheid van verd.'s
pbijvingen te controleeren.
't blijkt vrijwel niets van te kloppen, alleen
j. hingen, die bij een eersten oogopslag te zien
Weet verd. goed, wat den president doet
'ken: 't Bed stond zeker op de slaapkamer,
we er maar mee ophouden, ook aan ons
huid komt een einde.
Ög et Hof begint daarop het verhoor van de door
jfei'dediging opgeroepen getuigen.
(Jfeh Haarlemsche advocaat verklaart van een
jjhilielid van mevr. Van W. te hebben verno-
K dat de familie vreesde, dat de erfenis deels
de diaconie, deels naar „een verren neef"
!jd- B.) zou gaan.
tjjj"6 candidaat van notaris Wildschut, die bij
fet standkoming van de verklaring van den
ter aanwezig is geweest, legt hierover ver
engen af. De notaris stelde de vragen.
res.Dat kan niet. De notaris wist toch niet
het om ging, dat wist mr. Venhuizen.
lw*et.: Er was eerst een „voorbereidend" ver-
van den pachter waarbij de notaris nog met
L, ezig was. Ik heb toen die verklaring opge-
e>hd.
Ten Bokkel: Heeft de pachter niet uit
j,h beweging verklaard?
Er zullen wel vragen zijn gesteld.
6 Pachter bevestigt dit: Mr. Venhuizen heeft
J'fegen gesteld.
cand. notaris zegt, dat de verklaringen door
Pachter zelfstandig zijn afgelegd.
«j?6 president stelt voor het verhoor hier te
°feen, doch de procureur-generaal ar. D. Rei-
lingh, verzoekt mede met het oog op den in
houd en den aard van het cahier een onderzoek
naar de geestvermogens van verd. te doen in
stellen.
Ook verzoekt het O. M. een bevel tot gevan
genneming tegen verd. voor deze zaak.
De gevangenisstraf voor de eerste zaak loopt
ten einde en er bestaat wanneer verd. vrij komt,
alle kans, dat hij getuigen zal beïnvloeden; er
is in deze zaak al genoeg achter de schermen
gewerkt.
De verdediging kan met het psychiatrisch on
derzoek wel instemmen, niet echter met het be
vel tot gevangenneming.
„Deze man zit al gevangen, waarom zoudt v
hem er dit bevel nog bovenop geven?"
Mr. Ten Bokkel meent te weten, dat de mi
nister, juist omdat deze zaak nog hangende is,
de voorwaardelijke invrijheidstelling, die voor
verd. is aangevraagd, nu zijn straf op 28 Octo
ber voor 2/3 zal zijn uitgezeten, zal weigeren.
De procureur-generaal: Van dat laatste is mij
niets bekend.
Verd.: De reclasseeringsambtenaar vertelde
het mij
De procureur-generaal handhaaft zijn ver
zoek.
Het Hof gaat in raadkamer. Na heropening
deelt de president mede, dat het Hof termen
vindt om een onderzoek naar de geestvermogens
van verd. te doen instellen.
Te Heerlen kwam Donderdag de Contact
commissie voor het Mijnbedrijf bijeen.
De directies verklaarden zich bereid, mede te
werken tot een verbetering van de pensioenen
waarbij met name gedacht wordt aan de
oudere arbeiders en in de kosten daarvan haar
aandeel bij te dragen. Zij stelden voor, de ver
dere behandeling van deze aangelegenheid ever
te dragen aan vertegenwoordigers van de on
dernemingen en de vakbonden en aan de dage-
lijksche leiding van het Algemeen Mijnwerkers
fonds te verzoeken, deze commissie in haar ar
beid bij te staan.
De directies spraken de hoop uit, dat het al
dus mogelijk zal zijn binnen een redelijken ter
mijn tot een bevredigende oplossing te komen.
De vertegenwoordigers van den R. K. en den
Protestantsch-Christelijken Mijnwerkersbond
betuigden instemming met dit voorstel; zij zul
len dit aan hun hoofdbestuur voorleggen en de
personen opgeven, die namens die bonden in de
commissie zitting zullen nemen. De vertegen
woordiger van den Ned. Mijnwerkersbond zal
het voorstel eveneens in zijn hoofdbestuur be
spreken, doch wenschte voorbehoud te maken
ten aanzien van de voorgestelde wijze van be
handeling, zulks in verband met het feit, dat
zijn organisatie zich inzake het vraagstuk der
mijnwerkerspensioenen eenigen tijd geleden met
bepaalde denkbeelden tot de regeering' heeft ge
wend.
Aangaande de gevolgen der depreciatie valt
nog weinig positiefs te zeggen. De prijzen der
huisbrandkolen op de Nederlandsche markt lig
gen tot 1 April 1937 vast, terwijl ook ten aan
zien van de overige kolensoorten het streven
bestaat, de binnenlandsche prijzen over het al
gemeen op het bestaande peil te houden.
Tegenover de mogelijkheid van een betere
opbrengst van den export naar sommige landen,
staat een stijging van de prijzen van verschil
lende bedrijfsbenoodigdheden, die uit het bui
tenland moeten worden betrokken. Wat de door
den Ned. Mijnwerkersbond gevraagde 40-urige
werkweek betreft, bleven de directies van oor
deel, dat invoering daarvan niet in overweging
genomen kan worden, zoolang andere landen,
waartegen de mijnindustrie heeft te concurree-
ren, daartoe niet overgaan.
De mogelijkheid om, zooals thans op ver
schillende mijnen gebeurt, weder de volle week
te werken, komt aan den toestand der mijn
werkersgezinnen belangrijk ten goede.
Vanwege den R. K. Mijnwerkersbond werd te
kennen gegeven, dat deze een betere pensioen
regeling nog steeds als zeer noodig beschouwt.
Het streven naar verdere verbeteringen wordt
vooral beheerscht door de vraag, welken
invloed de gewijzigde monetaire toestand zal
blijken te hebben op de kosten van het levens
onderhoud en den gang van zaken in de mijn
industrie.
De directies gaven uiting aan de hoop,
dat dank zij den regeeringsmaatregelen, een
merkbaar duurder worden van het leven zou
kunnen worden vermeden.
Mocht dit onverhoopt niet het gev^l zijn,
dan zou inderdaad een herziening der loonen
in overweging moeten worden genomen.
Voorshands laat het zich aanzien, dat
door het grootere aantal werkdagen de
toestand der mijnwerkers dezen winter aan
merkelijk gunstiger zal zijn dan tijdens den
vorige'n winter.
In aansluiting op het persbericht inzake de
denaturatie van fabrieksaardappelen verne
men wij van bevoegde zijde, dat onder de fa
brieksaardappeltelers onzekerheid bestaat om
trent de eischen waaraan de na 1 April 1937
ter denaturatie aan te bieden fabrieksaard
appelen moeten voldoen om voor de in uit
zicht gestelde vergoeding in aanmerking te
kunnen komen.
Daarom wordt nog medegedeeld, dat de be
doeling van deze regeling is, ertoe mede te
werken, dat de telers van fabrieksaardappelen
een gedeelte kunnen reserveeren voor even-
tueelen export, zonder dat zij, indien er geen
vraag voor uitvoer mocht komen, schade zullen
lijden.
Fabrieksaardappelen worden bij deze rege
ling beschouwd als behoorende tot de in z.g.
rubriek B van de consumptie-aardappelsteun
regeling ingedeelde aardappelen.
Dit beteekent, dat van de ter denaturatie
aangeboden partijen de aardappelen welke
kunnen vallen door een opening van 35 m.m.
vierkantsmaat, moeten zijn uitgesorteerd, ter
wijl ook de z.g. nat-rotte aardappelen moeten
zijn verwijderd.
Partijen aardappelen welke zoodanig door
ziekte zijn aangetast, dat zij niet meer voor
veevoeder geschikt kunnen worden geacht en
partijen die stukken bevatten, welke op andere
wijze dan bij het rooien of omwerken of wel
door vreterij van insecten zijn ontstaan, komen
niet voor steun in aanmerking.
Z.g. bonken, aardappelen boven 60 m.m. vier
kantsmaat, zullen echter wel worden gesteund.
De Haagsche tentoonstelling van „Neder-
landsch Fabrikaat", welke tot en met 1 Novem
ber a.s. wordt gehouden, is Donderdagmiddag
geopend op het terrein aan de Kalvermarkt in
een houten tentoonstellingsgebouw met ruim
2400 vierkante meter expositieruimte. 70 inzen
ders zijn klaar om de duizenden bezoekers, die
zij mogen verwachten, te ontvangen en van
voorlichting te dienen.
Van de officieele stands mag in de eerste
plaats worden genoemd de inzending van het
hoofdbestuur der P. T. T., die een beknopt over
zicht van dit staatsbedrijf geeft en bij welke
men, na uit een der automaten zijn postzegels
te hebben verkregen, zijn brief of briefkaart ter
tentoonstelling kan posten, voorzien van een
speciaal poststempel.
Interessant is ook de inzending van de ge
meente 's Gravenhage.
Bij de openingsplechtigheid sprak de voorzit
ter van de vereeniging Nederlandsch Fabrikaat,
ir. M. H. Damme, woorden van welkom en hij
verheugde zich over de veelzijdige belangstelling.
Minister SLINGENBERG hield de openings
rede.
Het doel, dat deze vereeniging nastreeft en
hetwelk ook deze tentoonstelling beoogt, is mij
aldus de heer Slingenberg als minister van
Sociale Zaken in hooge mate sympathiek.
Belangstelling te wekken voor waren van Ne-
derlandschen oorsprong, is het streven van uw
vereeniging. Slaagt gij hierin, dan bevordert gij
de werkgelegenheid in ons land en tevens de
industrieele welvaart. Een taak voor de Neder
landsche regeering is het stellig, om den arbei
ders die werkloos zijn, geldelijken steun te ver-
leenen, maar een taak van hoogere orde is het
toch voor haar om zooveel als in haar vermogen
is, te bevorderen, dat er in Nederland werk is.
Wie echter meent, dat de overheid op dit ge
bied alles kan doen, vergist zich sterk. Veel be
langrijker toch dan de invloed van overheids
steun ten behoeve van werkverruiming, is voor
het bedrijfsleven de vraag, wat de Nederlandsche
burger dag in dag uit aan allerlei artikelen be
steedt. Voor millioenen van de meest uiteen-
loopende koopwaren wordt in ons land gekocht
en nu is het merkwaardig, maar ook teleurstel
lend, dat dikwerf uit sleur en gewoonte, waren
van buitenlandschen oorsprong worden gekocht,
die zonder bezwaar van Nederlandsche onder
nemingen kunnen worden betrokken. Het kan
niet genoeg worden herhaald, dat elke aankoop
van een artikel, gemaakt in een Nederlandsche
onderneming, er toe bijdraagt, de werkgelegen
heid te verruimen of in stand te houden.
Op het Nederlandsche koopende publiek nu
rust een eereplicht in dezen zin, dat het telkens
weer bij zijn aankoopen heeft te verlangen arti
kelen, in Nederland vervaardigd.
Moge ook deze tentoonstelling er toe bijdragen,
dat het Nederlandsche publiek beter nog dan tot
nu toe zal kunnen waarnemen, waartoe de Ne
derlandsche nijverheid in staat is en welke pro
ducten zij den koopers kan bieden.
Met dezen wensch verklaarde de Minister de
tentoonstelling voor geopend.
Nadat het Wilhelmus had weerklonken, werd
een rondgang langs de stands ondernomen.
Donderdagnacht is tusschen Katwijk en
Noordwijk, op Noordwijkseh grondgebied, een
Grieksche reddingboot aangespoeld. De boot
droeg den naam Lydia en is waarschijnlijk af
komstig van het dezer dagen gestrande Griek
sche stoomschip „Okeanis". De boot bevatte
koffers met lijfgoederen.
De politie heeft zich met het Grieksche con
sulaat in verbinding gesteld.
IJc ben op deze
plaats bijna verdron
ken.
Werkelijk?
Ja, het scheelde
naar één haartje.
(Gutierrez)
Dinsdagavond hebben, zooals gemeld, te He-
del resp. in een hooiberg van den landbouwer
Aart van Driel en in een geheel met graan
gevulde schuur van den landbouwer H. van den
Heuvel, branden gewoed. In verband met het
feit, dat de boerderijen van beide landbouwers
op 1^ kilometer afstand van elkaar liggen, is
het vermoeden gerezen, dat brandstichting niet
geheel uitgesloten moest worden geacht. Dit
vermoeden werd nog bevestigd door het feit,
dat zich in de onmiddellijke nabijheid van de
branden een man bevond, die zich bij een vo-
rigen brand, ongeveer twee weken geleden, op
verdachte wijze had opgehouden. De politie is
toen in deze richting haar onderzoek begon
nen en dit leidde Donderdag tot de arrestatie
van den recidivist M. van S. en de 36-jarige
vrouw P. v. d. B., beiden uit Den Bosch.
De mogelijkheid, dat nog een arrestatie zal
volgen, is niet uitgesloten.
Dinsdagavond heeft het vooral in het Oosten
des lands bekende medium, mevrouw Schiferli
uit Apeldoorn, te Zwolle een séance gegeven in
een der zalen van hotel Van Gijtenbeek, uit
gaande van de Spiritualistische vereeniging Har-
monia.
Zooals steeds bestond er voor dezen propa-
ganda-avond een groote belangstelling. Het ver
loop van den avond onderscheidde zich niet van
andere séances van mevrouw Schiferli, totdat,
zoo vertelt de "N.R.Crt., aan het eind van den
avond de ingeleverde voorwerpen, naar aanlei
ding waarvan het medium allerlei mededeelingen
doet weer aan de eigenaars zouden worden
teruggegeven. Een der bezoekers kwam n.l. tot de
onaangename ontdekking, dat zijn gouden hor
loge verdwenen was en dat er een zilveren uur
werk voor in de plaats was achtergelaten.
Goede raad was in dit geval niet duur, daar
immers mevrouw Schiferli bij de hand was! Het
medium slaagde erin den stoel aan te wijzen
waarop de bezoeker die de „vergissing" begaan
had, had gezeten. Geen der aanwezigen kon zich
evenwel den persoon herinneren, die op dezen
stoel gezeten had, zoodat er voor den gedupeer
den eigenaar niet veel anders opzat dan onge
troost met het zilveren horloge huiswaarts te
gaan.
De bejaarde actrice Marie van Westerhoven
is Woensdag! bij het uit den trein stappen te
Doetinchem gestruikeld en heeft haar rechter
voet ernstig verstuikt. Zij is niettemin den
zelfden avond nog opgetreden bij de opvoering
door het Ned.-Indische Tooneel van „Kilian en
Zoon".
Den Haag, 22 October 1936
5 Februari 1932 verwierp de Eerste Kamer het
ontwerp van een nieuwe Pachtwet, dat door
wijlen jhr. Ruys de Beerenbrouck, onder wien
toen de Landbouw ressorteerde en door mi
nister Donner bij de Staten-Generaal was aan
hangig gemaakt ter vervanging van de zeer
onvolledige en verouderde artikelen, die het
Burgerlijk Wetboek ten aanzien van de huur
van landerijen bevat. De behandeling, destijds
ia de Tweede Kamer had in het ontwerp het
zoogenaamde continuatierecht met prijsvast
stelling door den kantonrechter geïncorporeerd
door de aanneming van een desbetreffend
amendement-Fleskens-Goseling. Dit continua
tierecht werd de steen des aanstoots in de Eer
ste Kamer. Men zag er een te sterke aantas
ting van den eigendom der verpachters in. En
doordat ook eenige Katholieke senatoren zich
bij de tegenstanders voegden, haalde het ont
werp de meerderheid niet en bleven de onbe
vredigende leemten, die in dit deel van de wet
geving zijn aan te wijzen, voorloopig gehand
haafd. Het votum der Eerste Kamer verwekte,
met name in katholieken kring, de nooaige dei
ning. S. D. A. P. en communisten poogden uit
het geval politieke munt te slaan, doch zonder
succes. En tenslotte heeft volgehouden aan
drang tot de indiening van een nieuw ontwerp
geleid. Het kabinet-Colijn bleek reeds spoedig
na zijn optreden tot een herhaling van de po
ging, om het pachtrecht te verbeteren, bereid.
En het ontwerp, door de ministers van Schaik,
Steenberghe en Oud aan de Staten-Generaal
voorgelegd, is inderdaad van verregaande Strek
king te noemen.
Evenals het ontwerp-Ruys-Donner brengt het
een betere verdeeling van het bedrijfsrisico,
geeft het een regeling van de vergoeding voor
aan het goed aangebrachte verbeteringen, waar
op de pachter aanspraak maken kan na beëin
diging van de pachtovereenkomst, schept het
waarborgen, dat de pachtsommen niet uitslui
tend door de wet van vraag en aanbod worden
bepaald, en brengt het een regeling, waardoor
de pachter meer dan vroeger zekerheid erlangt,
dat hij, als hij zijn pachtersplicht goed vervult,
op den gepachten grond kan blijven. Vooral de
laatste twee punten, de controle op de hoogte
der pachtsommen en de nieuwe regeling om
trent den tijdsduur van de pacht, zullen ook
thans vooral de aandacht vragen
Minister Van Schaik, die de Pachtwet als
uitgesproken sociale wet buiten het nu een
maal op individualistische leest geschoeide Bur
gerlijk Wetboek wenscht te houden, heeft bij de
regeling dezer materie zeer veel overgelaten aan
het inzicht van den door twee landbouwdes
kundige bijzitters geassisteerden kantonrechter,
de zoogenaamde pachtkamer van het kanton
gerecht. Bij het begin van de pachtverhouding
wordt dat inzicht ingeschakeld, doordat de af
gesloten overeenkomst binnen acht dagen door
den verpachter aan de pachtkamer moet wor
den voorgelegd, die zich dan een oordeel vormt
over den inhoud, en, indien zij de verplichtin
gen van den pachter onredelijk zwaar acht,
Den heer R. A. Isselt, griffier bij het hof van
justitie in Suriname, is op verzoek, met 1 Dec.
1936, eervol ontslag uit 's lands dienst ver
leend, onder dankbetuiging voor langdurige
diensten aan den lande bewezen. Mr. G. Fik-
kert, waarnemend griffier bij de rechtbank te
'sGravenhage, is benoemd tot griffier bij het
hof van justitie in Suriname, met ingang van
den dag van vermoedelijk vertrek naar ge
noemd gewest.
Met 1 Nov. 1936, benoemd tot burgemeester
der gemeente Westdorpe: C. J. van Hootegem.
De nieuw benoemde burgemeester van West
dorpe, de heer C. J. van Hootegem, werd
5 September 1902 te Kapelle geboren en is dus
34 jaar oud.
Hij is thans commies ter secretarie van de
gemeente Neuzen.
De ontvanger der registratie en domeinen,
J. C. Versluijs, verplaatst van het kantoor der
successierechten te Rotterdam naar het kan
toor der registratie en successierechten te
Haarlem; de ontvanger der registratie en do
meinen C. J. A. Schmalhausen van het kan
toor der registratie en domeinen te Helmond
naar het kantoor der successierechten te
Utrecht; de ontvanger der registratie en do
meinen C. J. C. de Haan van het kantoor der
registratie en domeinen te Eindhoven naar het
kantoor dier middelen te Almelo; de ontvan
ger der registratie en domeinen G. W. J. de
Noojjer van het kantoor der registratie en do
meinen te Werkendam naar het kantoor dier
middelen te 's Hertogenbosch; en de ontvanger
der registratie en domeinen J. A. L. Cockx van
het kantoor der registratie en domeinen te
Boxmeer naar het kantoor dier middelen te
Breukelen.
Aan S. de la Bella Jr., te Amsterdam, is op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend als lid van
het college van toezicht, bedoeld in artikel 120
der Ziektewet, met dankbetuiging, en is be
noemd tot lid van genoemd college F. S. Noord
hof f, te Amsterdam.
Bij K. B. zijn opnieuw benoemd:
Met ingang van 15 November 1936 tot bur
gemeester der gemeente Bemmel, A. J. Her-
ckenrath.
Met ingang van 9 November 1936 tot burge
meester der gemeente Nieuwenhoom, mr.- F.
J. D. C. Egter van Wissekerke,
Met ingang van 4 November 1936 tot burge
meester der gemeente Avenhorn, J. de Groot.
Met ingang van 2 November 1936 tot burge
meester der gemeente Zonnemaire, H. J. Roel-
vink.
Met ingang van 5 November 1936 tot burge
meester der gemeente Krabbendijke, jhr. mr
G. A. Strick van Linschoten.
Met ingang van 1 November 1936 tot burge
meester der gemeente Leeuwarden, jhr. mr.
J. M. van Beyma.
Met ingang van 14 November 1936 tot bur
gemeester der gemeente Winsum, J. J. G. Boot.
Jhr. De Geer
eerst de partijen in minnelijk overleg tot een
andere regeling tracht te brengen, of, zoo dit
niet gelukt, de overeenkomst eenvoudig nietig
verklaart of wijzigt. En bij de beëindiging van
de pachtovereenkomst heeft wederom de pacht
kamer een taak, doordat zij de redelijkheid van
een door den verpachter gedane opzegging te
beoordeelen krijgt. Alle pachtovereenkomsten
(behoudens eenige uitzonderingen voor bijzon
dere gevallen) zullen namelijk voortaan voor
onbepaalden tijd worden aangegaan, al krijgt
dan ook de verpachter dit als veiligheidsklep
om de tien jaar gelegenheid, om de pacht
naar welgevallen te beëindigen.
Het ontwerp, waarvan het allervoornaam
ste in het bovenstaande is samengevat, heeft
de Kamer gunstig ontvangen.
Zelfs de liberaal LOUWES toonde geneigd
heid om mede te gaan met wat hijzelf noem
de „deze sterke aantasting van het eigendoms
recht". Aan drie voorwaarden diende dan
evenwel alsnog te worden voldaan. De be
voegdheid van de zoogenaamde „erkende
pachtbureaux", die ten doel hebben goede
pachttoestanden te bevorderen en door de or
ganisaties in den landbouw zijn opgericht,
moest nog wat worden uitgebreid, om het, zoo
noodig, zonder den rechter te kunnen doen.
Op de tweede plaats moest de verpachter de
pachtovereenkomst in ieder geval mogen be
ëindigen, als hij (uiteraard te goeder trouw)
den grond zelf zou willen gaan exploiteeren of
er een familielid op zetten. En op de derde
plaats moest in ieder geval de bepaling uit
de wet verdwijnen, dat de pachtkamer aan
partijen eenvoudig een geheel andere overeen
komst dan zij aan
gingen, kan opleggen.
Dit laatste punt
heeft ook de voorzit
ter der Christelijk-
Hisitorische fractie
Jhr. DE GEER, die
overigens de instem
ming van zijn partij
genoot Weitkamp
deelde, uitgewerkt.
Hij verwierp deze
bepaling en wilde, dat
de pachtkamer het
aangegane Contract
alleen zou kunnen
vernietigen, omdat de
oplegging van een gewijzigd contract beteeke-
nen zou, dat de pachtovereenkomsten, die
vrijwillig worden aangegaan, eigenlijk alle
blanco-contracten zouden worden, waarvan de
handteekening later een geheel anderen inhoud
zou moeten dekken.
Dit was, aldus spr., in een rechtsstaat een
niet te aanvaarden figuur. En bovendien zou
deze bepaling er toe leiden, dat minder se
rieuze aspirantpachters maar raak zouden
contracteeren en op die wijze aan ernstiger
medegegadigden vliegen afvangen, in de hoop
dan natuurlijk, dat de pachtkamer later de
zware verplichtingen wel verzachten zou.
Dit zelfde bezwaar ontwikkelden ook de an-
ti-revolutionnair VAN DEN HEUVEL en de
vrijzinnig-democraat EBELS, dei beiden ter
beveiliging van een redelijk voortduren van
het gebruiksrecht van den pachter de voor
keur geven aan, het goed functionneerende En-
gelsche systeem, waarbij de pachter bij on
redelijke opzegging van de pacht door den
verpachter recht heeft op schadevergoeding.
Deze beide afgevaardigden juichten overigens
de indiening van de nieuwe Pachtwet op zich
zelf zeer toe, al wil de heer Van den Heuvel
de wet buiten toepassing laten voor zeer kleine
perceeltjes grond, die niet verpacht worden, om
aan den pachter een levensbestaan te ver
schaffen. Ook de sociaal-democraat Van der
Sluis en de Christen-democraat Van Houten
waren uiteraard met het ontwerp zeer inge
nomen.
Een punt, dat heden ook nog ter sprake
kwam, is de taak, die dit ontwerp aan den
rechter oplegt. Die kantonrechter, aldus jhr
de Geer, mag zoo gaandeweg wel over een
wijsheid gaan beschikken, waarbij die van Sa
lomon verbleekt.
Maar de vrijzinnig-democraat Ebels wees
daartegenover op de practijk van de Crisis
pachtwet, om aan te toonen, dat het met de
afweging van belangen, waarmee de pacht
kamer zich zal moeten occupeeren, best zal
meevallen.
Naar wij vernemen heeft mr. M. Burgerhout,
wegens het bereiken van den pensioengerech
tigden leeftijd, met ingang van 1 April 1937
ontslag gevraagd als president van de bij-bank
van de Nederlandsche Bank te Rotterdam.
Het zou in de bedoeling liggen, dat de di
recteur der bü-bank, mr. W. H. Stenfert
Kroese, den heer Burgerhout in zijn functie
van president zal opvolgen.
De „Perkoetoet" is Donderdagmiddag om
17.31 uur op Schiphol van de Indië-reis terug
gekeerd.
th
ese 151661 voor raam van den coupé
iW1 en keek in de richting vanwaar zij' geko-
l>et w&s. De huisjes van het dorp werden klel-
eh kleiner, het station scheen weg te zin-
fei haar geboorteplaats dook als het ware
aarde weg. Het schoot haar door het hoofd,
beter heelemaal niet had kunnen komen.
«rl)eeldde zich haar zuster en Barbara op
e8', die zich onder langs den berg slinger-
i w6 z'en loopen, als gisteren op den weg naar
vNvm1' Haar zuster stÜf als een oude, onge-
e juffrouw in houding en gang. Naast
fet't de kleine, zwaarstappend in de plompe
Nfle^kers beslagen schoenen. Het slecht zit-
Japonnetje gaf de kindergestalte iets ouwe-
femps; de stijfgevlochten vlecht zwaaide
IK ket loopen als de slinger van een uurwerk.
Hti ht6«e trad van het raampje terug en dacht
\ilt ^ar eigen hui-s, om dit beeld en alle ge-
eh. die daarmee verontrustend en opwin-
Vf.,.yerbonden waren, uit haar gepijnigd hoofd
feannen.
Jaren gingen voorbij de machinefabriek en
gieterij van Herman Stinner te Frankfort werd
elk jaar uitgebreid en de hoofdoorzaak van de
zen bloei was de nieuwe gietmassa en gietme-
thode, die Robert Normann had uitgevonden.
Herman Stinner bleef nog een paar jaar te
Aschaffenburg, toen verkocht hij het fabrieks
terrein aldaar met opstand en ging ook in de
groote stad aan de Main wonen. Vanuit ëen
plaats kon men beter gecentraliseerd werken.
Herman Stinner en zijn voormalige technicus
hadden voortaan een gemeenschappelijk privé-
kantoor, dat slechts door een licht schot in twee
gedeelten gesplitst was. Ook buiten kantoortijd
zag men de heeren veel in eikaars gezelschap.
In het huis van zijn directeur voelde Herman
Stinner zich bijzonder op zijn gemak. Het In
tieme en toch voorname huishouden van Therese
had voor hem een bijzondere bekoring; als vrij
gezel voelde hij zich behaaglijk in de fraaie ver
trekken, waar de mooie blonde vrouw en haar
beeldschoon dochtertje zoo graag gasten ontvin
gen.
Reeds lang kende Therese al de menschen die
in het uitgaande leven der stad een rol speeelden.
In haar huis kwamen gasten van ouden en van
nieuwbakken adel, geleerden en kunstenaars. De
huisvrouw verstond meesterlijk de kunst om el-
ken artist iets zoo vleiends te zeggen, dat het
leek alsof zij hem voor een bijzonder begenadigd
talent hield.
In de kleine villa kwamen als geregelde gas
ten ook eenige heeren der fabriek Robert
Normann stelde daar bijzonder prijs op en The-
yese vond dien wensch billijk. De meesten van
hen waren gehuwd, maar er waren toch ook
enkelen, die nog geen trouwring droegen.
Zij kwamen graag op bezoek bij hun directeur
en Maria, die zoo gracieus en fijn was, maakte
direct op ieder diepen indruk.
Maria Normann, die nu negentien was, leek
'n lieftallig jong koninginnetje; ze deelde vrien
delijke blikken en innemende woorden uit als
evenzoovele bewijzen van haar gunst. Therese
kwam het soms plotseling voor den geest, hoe
geheel anders Maria zich zeker zou hebben ont
wikkeld, als zij de dochter van den volksschool-
onderwijzer van Buchen was gebleven.
Na den dag van de ontmoeting aan het graf
der ouders had Therese geen poging tot verzoe
ning meer durven wagen. Zeer lang had zij ech
ter nog in stilte gehoopt, dat haar zuster door
de een of andere droeve of prettige gebeurtenis
aanleiding zou vinden om toenadering te beproe
ven. Maar tenslotte had zij de hoop opgegeven.
Haar peettante, die nu ook reeds rustte op het
kerkhof van Hainstadt, had reeds vóór jaren in
een van haar zeldzame brieven geschreven, dat
Alois Kaiser gestorven was en dat zijn weduwe
met Barbara naar Heidelberg verhuisd was.
Maria had er geen vermoeden van, dat een
andere vrouw dan die zij moeder noemde, haar
het leven had geschonken.
Therese was bijna bang voor het oogenblik,
dat zij dit Maria zou moeten meedeelen. Ze was
er erg bang voor, omdat zij een heimelijken angst
had, dat Maria mischien zou verlangen, haar
werkelijke moeder te leeren kennen. Het zoo voor
indrukken vatbare jonge meisjeshart zou haar
misschien parten spejen en smart en zorgen zou
den het gevolg kunnen zijn.
Op een goeden middag vertelde Robert Nor
mann zijn vrouw, dat dien dag een hem bijzon
der aanbevolen ingenieur bij hem in betrekking
was gekomen, oogenschijnlijk een zeer begaafd
man, maar van een heel ander soort dan zijn
collega's gewoonlijk waren. Reeds zijn naam gaf
hem een bijzondere positie. Hij heette Stefan,
baron von Homstein en die naam paste in elk
opzicht bij zijn uiterlijk voorkomen. Den volgen
den morgen zou baron von Hornstein op uitnoo-
diging van zijn chef bij mevrouw zijn opwachting
komen maken.
Therese lachte.
„Werkelijk een prachtige naam, ik ben bijna
nieuwsgierig, den drager er van te zijn."
Stefan von Hornstein had minder plezier in
het af te leggen bezoek. Hij hield niet van visites.
Maar er zat weinig anders op, daar de directeur,
zijn chef, met wien hij gaarne in een goede ver
standhouding stond, hem daarvoor had uitge-
noodigd.
De baron was een slanke, rijzige jongeman en
Therese lachte welwillend toen zijn lippen haar
witte, van ringen fonkelende hand aanraakten.
Haar zelve waren de gedachten niet duidelijk,
welke op dit oogenblik bliksemsnel door haar
hoofd schoten. Maar het idee, dat op het zien
van den slanken jongen man, die zulk een goe
den indruk maakte, bij Therese was opgekomen,
bleef vast in haar hoofd hangen. Stefan von
Hornstein was een man voor Maria, en toen haar
dochter op haar verzoek binnen kwam, lette zij
scherp op of de bezoeker in Maria's smaak viel.
Maar dit was moeilijk vast te stellen. Maria
lachte als altijd en om den kleinen rooden mond
lag het spottende trekje,'dat Therese reeds zoo
dikwijls te denken had gegeven.
De indruk, dien het persoontje van Maria op
den bezoeker maakte, kon de opmerkster echter
zonder eenige bijzondere menschenkennis var.
zijn gezicht aflezen. Uit zijn bruine oogen sprak
de oprechte bewondering zoo duidelijk alsof don
kere vlammen uitschoten naar de blonde schoon
heid tegenover hem. Weer triomfeerde Therese's
moederlijke ijdelheid. Het was toch altijd het
zelfde de mannen keken Maria bewonderend
aan, alsof zij in gedachten de knie bogen voor
het beeldschoone jonge meisje.
Men converseerde.
Stefan von Hornstein verhaalde een en ander
uit zijn leven.
„Weenen is mijn vaderstad," vertelde hij,
„maar mijn ouders zijn vroeg gestorven. Een
tante te Berlijn heeft mij opgevoed en zich niet
verzet tegen mijn neiging om in den machine
bouw te gaan. Ik ben de eerste van mijn ge
slacht. die voor zoo een bij uitstek practisch be
roep iets voelde gezanten, natuuronderzoekers
en stille geleerden hebben vóór mij den naam
Hornstein gedragen. Voor mij gold echter reeds
in de kinderjaren als hoogste vreugde de een
of andere reuzenmachine van dichtbij te mogen
bekijken. Zoo'n geluk leek mij elk offer waard."
Maria's blauwe oogen, die zoo diep en fluweelig
glansden, staarden den spreker aan.
„Ik vind machines verschrikkelijk die mon
sters rooken en ronken en als je dicht bij ze
komt, krijg je de afschuwelijke olievlekken op je
kleeren."
Stefan von Hornstein lachte.
„Uw standpunt is gedeeltelijk juist, juffrouw
Normann, maar ik vind aan die monsters zoo
als u de machines noemt toch ook altijd iets
poëtisch, en als ik bezig ben met de teekening
van een nieuw ontwerp, denk ik er reeds aan
hoeveel werk het nog ongeboren monster wel
niet zal presteeren. In mijn verbeelding zie ik er
alreeds vlijtige arbeiders omheen, die met be
kwame handen de kracht van de doode en toch
zoo levende machine dienstbaar maken. Stoom
sist, raderen brommen en een krachtig onver
moeibaar zwoegen begint. De geweldige moderne
tijd ademt en werkt, brengt dingen tot stand,
waarvan onze voorvaderen gezegd zouden heb
ben.'dat het zotte sprookjes waren."
Maria lachte helder.
„U is zooiets als een verkapte dichter!"
De man met de glad achterover gekamde brui
ne haren keek scherp in het mooie gezichtje vóór
hem.
„Dat weet ik niet. Maar ik geloof, dat het op
dit oogenblik niet moeilijk is om een dichter te
zijn." Hij legde op de woorden „op dit oogenblik"
licht den nadruk, waardoor het antwoord de be-
teekenis kreeg van een compliment aan Maria.
Therese noodigde den jongen ingenieur voor
een der volgende avonden uit en meende, dat
Stefan von Homstein meer in haar smaak viel
dan een der andere heeren van de fabriek dit nog
ooit had gedaan.
(Wordt vervolgd)
