De betooging van de Rexisten te Brussel mislukt Een Zondag van beroering te Brussel Hun leider Degrelle werd gearresteerd en in den nacht van Zondag op Maandag weer in vrijheid gesteld Een rumoerige Zondag N Ciano's bezoek aan Duitschland Het nieuws van heden DE DRIE MEESPELENDE PARTIJEN DE BAROMETER 'VEREENIGDE katholieke pers De orde niet ernstig verstoord 60 dooden bij trein ongeluk in China „Weg met Van Zeeland Het Weer Cultureele betrekkingen worden uitgebreid Generaal Yang Yoeng Tai vermoord MAANDAG 26 OCTOBER 1936 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per ?*eek 25 cent; per kwartaal f3.25; per Post. per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20223 BRUSSEL, 26 Oct. (Reuter) Het is gisteren niet tot een marsch naar Brussel gekomen, terwijl evenmin op particulier terrein eenige betooging werd gehouden. De leider der Rexis ten Léon Degrelle, werd gearresteerd, toen hij probeerde uit een huis aan het St. Goedele-plein te Brussel de menigte toe te spreken. Alle samenscholingen werden verspreid. In den nacht van Zondag op Maandag om 1 uur werd Degrelle wederom in vrijheid gesteld. Ha het défilé der oud-strijders kwam het tot wanordelijk heden, doch de politie was de situatie ge heel meester Onder de slachtoffers bevonden zich S3 soldaten Feitelijk is geheel Brussel Zondag één groote demonstratie der rexisten geweest Een kijkje in het hospitaal te Salamanca, waar gewonde nationalisten worden-verpleegd Ciano weer te Rome DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Acht Chineezen gearresteerd Roode benden verslagen NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Inger mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. Vit Valladolid zijn afdeelingen cavalerie van Franco's leger vertrokken om aan de verovering van Madrid deel te nefnen ïïet défilé van de oudstrijders ter herden- lne van den slag aan den Ijzer verliep Zon- aSochtend geheel zonder incidenten. Velen aakten van dit défilé gebruik om hun aan- ahkelijkheid aan den vorst te betuigen. T3e Rexisten trokken na de ontbinding van eh stoet over de Boulevards naar het cen- rU»n der stad, onder het roepen van den eet: „Rex zal overwinnen". Socialisten en ^tnmunisten hielden tegenbetoogingen en rie- **eh hun leuzen, doch het kwam niet tot hand- lelijkheden. Het duel bleef geheel monde- dftg. Rexisten waren niet in bijzonder groot ahtal, men schatte hen op eenige duizenden. v °P het St. Goedele-plein verscheen Degrelle s°°r een venster om zijn aanhangers toe te jP''eken. De Rexisten-leider sprak slechts en- q e woorden. Hij spoorde aan tot kalmte en *e<id een aanval °P de regeering. Hij sloot zon met den uitroep: „Leve de koning", ii moest haastig zijn rede beëindigen, want Politie begon reeds het plein te ontrui- Politiemannen wachtten Degrelle op, ^°ei* hij het huis verliet, dat hem tot sPreekgestoelte had gediend, en met een SUmlach op de lippen liet hij zich weg- v°eren naar het hoofdbureau van politie. zijn arrestatie had een betooging plaats y de beurs, de politie dreef de betoogers uit- en arresteerde, een veertigtal personen. Graaf De Grunne en de Rexistische afgevaar- ^Me Knaepen werden gearresteerd, omdat zij ^'gerden gevolg te geven aan het bevel van Politie door te loopen. kerater °P den middag werd het steeds druk- °P de boulevards tusschen de beurs en de det)Ce ^r°uckère. De Rexisten stonden langs WeS en floten en riepen hun leuzen. Hun *erb tanders deden hetzelfde en de politie drev°°d 1)6 kijven staan. Bereden gendarmen tig®11 hun rijdieren tot op het trottoir. De Zij *st€n gingen uiteen, doch later kwamen b>ris]e®r samen. Dit ging zoo eenige malen en *ten, tte optstond hierdoor een nerveuze tegg/^hceks vier uur mengden zich politieke de Vl anders onder de Rexisten en de gebal- ^hd werd 0PSestoken tegen de gestrekte keajii 0p den kreet „Rex zal overwinnen", werd woord: „Fascisten maar Berlijn". Bjjna raakten beide groepen slaags en de politie trad steeds strenger op. Er werd met gummistok ken gezwaaid, doch nog niet geslagen. De stemming werd steeds meer gespannen en reeds begon men van kleinere gevechten te spreken. Een gendarme voerde zijn paard weg met een bloedenden achterpoot en het aantal arres taties nam toe. Er werden twee politiemannen en een bur ger gewond, ongeveer 250 personen werden ge arresteerd. De openbare gebouwen werden door militai ren bewaakt. Tijdens een vechtpartij in de omgeving van het volkshuis tusschen Rexisten en politieke tegenstanders, werd een persoon door een schot gewond. Om tien uur des avonds was het weer rustig op de boulevards in de binnenstad. De orde dienst hield zich toen veel meer op den achter grond. Men meldt, dat het nog eenigszins rumoe- fig was in de buurt van het hoofdkwartier der Rexisten. Om -een uur vannacht werden, zooals boven reeds gemeld, Degrelle en diens politieke vrienden in vrijheid gesteld. SJANGHAI, 25 Oct. (Reuter.) Op een hel ling van den spoorweg tusschen Kanton en Hankou zijn Donderdag j.l. twee treinen tegen elkaar gebotst. Hierbij zijn een zestigtal perso nen omgekomen, waarvan 53 soldaten. Het ongeluk had Donderdag j.l. plaats nabij Teng Tsjia Tang in Zuid-Hoenan, doch eerst nu werd het ongeluk bekend. (Van onzen correspondent te Brussel) Wanneer men in korte en sobere trek ken dezen somberen Brusselschen Zon dag wil weergeven, dan moet men vooreerst wijzen op drie meespelende partijen in dit treurspel. De oudstrijders van den we reldoorlog, de Rexisten, de Brusselsche bevol king. Slechts ééne instantie blijft in dezen moorddadigen strijd onaangetast, n.l. de Ko ning. Deze drie partijen verschilden in hunne re acties en drijfveeren zeer van elkaar, maar von den zich vereenigd in den kreet, die door den droeven avond langs alle zijden weerklonk, terwijl gendarmes te paard, politie met revolver in de vuist, straten schoonvaagden, pleinen ontruimden, heele stadsgedeelten leeg joegen: „Leve de Koning. Weg met de regeering". De dag begon met een schrijnende ruzie on der de oudstrijders, die moesten défileeren ter gelegenheid van den herdenkingsdag van den Ijzerslag. De oudstrijders voelden zich verne derd en zij wrokten. Met uitzondering van de Vossen (V.O.S., Vlaamsche oudstrijders), die uit oppositiegeest nog altijd niet meedoen, dé fileeren de oudstrijders van het IJzerleger van October 1914 elk jaar voor hun Koning. De IJzervaandels, glorieuze lompen, wapperen dan nog eens. Nu hadden de regeeringsmaatregelen in geheel het land en voornamelijk in Brabant en te Brussel getroffen, ook het défilé niet gespaard. Er was zelfs sprake van geweest het niet te laten doorgaan om te beletten, dat de Rexisten zich zouden vermengen met de oud- strijders of langsheen den doortocht zouden manifesteeren. Ten slotte zou het défilé zich beperken tot een cirkeltoer omheen het Stads park, even voorbij de koninklijke tribune, vervol gens tot aan den Onbekenden Soldaat, d.i. aan den voet der Congreskolom in de Koninklijke straat, terwijl het volk op een kilometer af stand zou moeten blijven en dan gauw naar huis. De federatie van Invaliden trok zich uit den optocht terug met het verwijt, dat de re geering de noodige politiemaatregelen had dienen te nemen om vooral in deze hachelijke oogenblikken deze IJzerplechtigheid niets van haren gewonen luister te ontnemen en desnoods maar met de Rexisten daarover had moeten onderhandelen. De „Union des Fraternelles de 1' Armée de Campagne", die hier zeer machtig is en vaak ook een politieke rol speelt (zij groepeert de meeste officieren uit het veldleger van 1914'18) liet 's ochtends in de pers een verklaring verschijnen, die zeer beleedigend was voor de regeering. En de socialistische oudstrijders kwamen thans zeer talrijk en ostentatief, n.l. in vaste groepen, naar den op tocht, waar zij vroeger niet te zien waren. Blijk baar alleen om een anti-rexistiseh accent te leggen op deze „geautoriseerde" betooging. Maar door de aanwezigheid van deze socialis tische oudstrijders, die niet voor een collectieve actie van oudstrijders waren te vinden geweest, dreigden andere groepen den optocht te verla ten. En er viel een zware herfstregen neer. De Koning kwam te 11 uur stipt op de koninklijke tribune. Elk jaar staat dan op hetPaleisplein een even dichte als enthousiaste menigte. Nu is het er eenzaam en haast luguber. Niets dan pelotons van een linieregiment, vele gendar mes te paard, een macht van politie. De gan- sche omtrek is door de politie ontruimd. Zelfs aan de vensters mag niemand kijken. Rechts van de koninklijke tribune is één groepje volk; de naastbestaanden van gesneuvelden, voor zien van een invitatiekaart, hebben daar mo gen plaats vinden. En als het défilé begint, gaa^jj uit dit groep je menschen naast de koninklijke tribune haast al de armen omhoog voor den rexistischen partij groet. De eerste rijen van oudstrijders gaan bootshoofds voorbij den Koning en de groote meerderheid van de volgende rijen brengt den Vorst haar groet op de rexistische wijze. Er gaat zelfs verschillende malen geroep op uit de rangen der voorbijtrekkende oudstrij ders, de kreten, die men tot in den nacht in de Brusselsche straten hoort: „Rex vaincra", „Rex ter zege", en „Leve de Koning, Weg met de regeering". Eerste minister Van Zeeland, die er zeer down uitziet, stond aan de zijde van den Koning. abij den Onbekenden Soldaat beleefde men trouwens on meer opvallende wijze de onthutsende verbroedering van de oud-strijders die men meende te moeten IIIIIIIIIIIUIIIIIIIIllllll iimiiinmiiii In tegenstelling met de alge meen andersluidende berichten, welke van een totale mislukking der Rex-betooging spreken, geeft onze correspondent te Brussel een geheel andere schil dering van de gebeurtenissen in de Belgische hoofdstad op Zon dag j.l. IMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItll beschermen tegen rexistische vermenging met de rexistische manifestanten. Want, de rexisten hebben hunne demonstra tie gehad. De reusachtige voorzorgsmaatregelen over het geheel het land, de buitengewone ont plooiing van troepen, gendarmerie, politie, heeft niet kunnen verhinderen, dat op twintig a der tig plaatsen van de hoofdstad feitelijk den gs- heelen dag is gedemonstreerd door Rex en dat Rex zonder twijfel meester was van de straat, ondanks zulk een aanzienlijke leger- en politie macht. In dit gedeelte der Koningstraat, dat links, en rechts, en achter den Onbekenden Soldaat is gelegen, werd het volk wél toegela ten. En wanneer het défilé hier voorbij kwam, bleek dat de opeengehoopte massa uit niets anders bestond dan uit Rexisten. Zij juichten leger en vaandels, oud-strijders en gendarmerie toe, riepen leve de Koning en weg met Van Zeeland, de rotten („les pourris" waarmede zij de huidige partijleiders bedoelen) in de ge vangenis, leve Degrelle, Rex aan het bewind, enz. Wat deden nu de oud-strijders, wier de- filé en inzichten zij aldus verstoorden? Spron gen zij verontwaardigd op? Integendeel, de overgroote meerderheid van oud-strijders keer de zich sympathiseerend naar de Rexisten, rie pen „Rex ter zege", en „Leve de Koning, maar weg met de regeering" en zongen mee „Vers l'avenir" en de „Vlaamsche Leeuw", het Vlaamsch-nationale strijdlied, dat door de Rexisten is geannexeerd. Eenige oud-strijders brachten den socialistischen vuistgroet onder oorverdoovend gejouw van de menigte en moes ten dan door de gendarmes worden beschermd. Want dit was een motief voor de keuze, die de Brusselsche bevolking duidelijk ten gunste van Rex had gedaan; men zag communisten en socialisten in benden, en gewapend met matrakken en stokken en vermoedelijk met nog wat anders op zak, de socialistische Volkshui zen verlaten, waar zü mochten verzamelen, zonder door politie en gendarmes verontrust te worden. Zij schreeuwden den Rexisten toe: „Nach Ber lin", een zinspeling op het zoogezegd Hitle- riaansch karakter van sommige Rexistische methoden (alhoewel in hunne ideologie werke lijk niets van het naziïsme te bespeuren is) en op een recent bezoek van rexistische voorman nen aan Berlijn en Neurenberg, maar de me nigte te Brussel antwoordde driftig en venijnig „Naar Moscou", „Weg met het Frente Crapu- lar", enz. Ook die ontzettende politie- en leger macht, die ontplooiing van maatregelen als voor 'n burgeroorlog met mitrailleurs vóór het radiogebouw en de meeste officieele gebouwen, ergerde den Brusselaar en het was duidelijk, dat de man in de straat reageerde door mee te doen al was het maar uitwendig met de Rexisten. En de derde meespelende partij, de Rexisten, zij hebben wel niet hun opmarsch, maar des te meer hunne demonstratie gehad. Na het voor spel bij den Onbekenden Soldaat, waar de oud- strijdersbetooging een Rexbetooging werd, on der het oog der gendarmerie, hadden de Rexis ten na een fluitsignaal hunne openluchtmeeting op het voorplein van Ste Goedele, waar na de laatste Mis Degrelle in een balcon verscheen, omringd met de rood-zwarte Rexvaandels met de Christuskroon en het kruis, met andere Rexistische voormannen, en de menigte toe sprak. Het was een heele proclamatie, die hij er las. Zonder dat de politie het had kunnen merken, was er een heele installatie met ge luidversterkers en alles wat er bij te pas kwam. „Hier zijn we in een belegerde stad", riep De grelle, „verdedigd door duizenden geweren en mitrailleurs. Men zou wenschen, dat wij zou den optreden als opstandeling. Voor wie neemt men ons? Eén enkele hartstocht drijft ons: het heil van het Vaderland. Er is geen redding in wanorde en anarchie, geen verzoening der bur gers in burgeroorlog. Geen machtig ideaal in den haat." Wij willen geen broedermoord. Wü zijn sterk genoeg om morgen het wettelijk gezag te ver overenwij Rexisten, wij zijn in het triom fantelijk aanvangsstadium van onze actie. Met zijn geweren en mitrailleurs die tegen het Bel gische volk gericht zijn loopt het regime naar den dood. Het uur zal weldra slaan, waarop de macht van den staat in onze handen zal zijn, zonder slag of stoot, zonder haat en zonder dat één druppel bloed worde vergoten...." Iemand heeft uit hetzelfde venster een groot Rexvaandel naar beneden geworpen, maar com munisten zij toegesprongen on verscheurden het vaandel, Intusschen komen versterkingen, politie en gendarmes aan, chargeeren de me nigte uiteen. De rexistische senator de Grunne wordt aangehouden, wanneer hjj de rexistische me nigte „En avant" commandeert, en over den grond gesleurd tot aan het politiebureau en hij kreeg ook nog een sabelhouw in den hals, de rexleider Degrelle wordt aangehouden wan neer hij van het balcon is afgedaald en zijn meeting op de straat wil voortzetten. Kort na dien worden nog de rexistische Kamerleden Knaepen en Leruitte aangehouden. Degrelle wordt door de straten gevoerd in een auto van de gerechtelijke politie van het parket van Brussel, omgeven door dertig gendarmes te paard, voorop politie met de revolver in de vuist en nog vroeg het moeite om hem veilig tot een politie-bureau te voeren, want duizen den rexisten trachtten den auto te bestormen. Vervolgens wordt de Groote Markt een klein slagveld onder de oogen van burgemeester Max, wanneer zij het stadhuis trachten te bereiken en de politie-centrale, en er hebben quasi epische schermutselingen plaats tusschen gen darmerie en de woedend geworden rexisten, ^T|É»iW jwmj Het Escurial, waarop de nationalisten den aanval begonnen zijn, is een schitterend gelegen Augustijnenklooster, op 50 K.M. afstand van Madrid, dat in het Spaansch den welluiden naam heeft van San Lorenzo el real del Escorial. Dit kolossale bouwwerk, in den vorm van een rechthoekigen rooster, werd gesticht door Koning Philips II volgens zijn belofte na de zege van St. Quentin op 10 Augustus 1557. Van 1563 tot 1584 heeft de koning er bovendien nog een bedrag van meer dan vijf mil- lioen ducaten aan ten koste gelegd. De bibliotheek, in het Escurial ondergebracht, is wereldberoemd. De lange zijde van dit bouwkundig meesterwerk is 225 meter, het klooster bevat 20 binnenplaatsen, 17 kruisgangen, 890 deuren, ongeveer 3000 pilaren en ruim 5000 vensters. In latere jaren diende het Escurial tevens gedeeltelijk als verblijf van het koninklijk hof, dat zich hier eenige maanden per jaar ophield Verwachting: meest krachtige, tijde- lijk wellicht stormachtige, later afnc- mende, Zuidelijke tot Westelijken wind, betrokken tot zwaarbewolkt, regen- buien, aanvankelijk zachter. =f Hoogste barometerstand 768.8 te Tou- louse. Laagste barometerstand 724.3 te Jan- mayen. Zon op 6.46 - onder 4.41 - Licht op 5.11 Maan op n.m. 2.42 onder v.m. 1.28 Volle Maan 30 October iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiK MUENCHEN, 25 Oct. (Reuter) Hedenoch tend heeft de Italiaansche minister van Bui- tenlandsche Zaken, graaf Ciano een commu niqué voorgelezen in een bijeenkomst van de pers. Hierin zeide hij o.m. dat hij een hartelijk onderhoud heeft gehad met den Fuehrer te Berchtesgaden en met Von Neurath te Berlijn over den algemeenen politieken toestand. Hier uit bleek, dat beide landen een anti-commu nistische actie zullen ontplooien ten gunste van den vrede. Ook werd gesproken over de onderhandelin gen tot vervangen van Locarno-pact. Beide landen verlangen een garantie-pact voor West- Europa. Verder werd de Volkenbond besproken. Inzake de Donaulanden zullen beide landen de tot nu toe gevoerde politiek voortzetten in vriendschappelijke samenwerking. Ten aanzien van de Spaansche kwestie werd overeengekomen, dat de regeering van generaal Franco door den vasten wil van het Spaansche volk wordt gesteund. Waar deze regeering heerscht wist zij de orde te herstellen, terwijl daarvoor de anarchie woedde. Beide landen verlangen, dat Spanje zoo spoedig mogelijk weer zijn plaats in de rij der volkeren inneemt. De Italiaansche minister van Buitenlandsche Zaken graaf Ciano, is hedenmiddag te 13.15 te Rome teruggekeerd van zijn verblijf in Duitsch land. Hij werd vergezeld door Von Hassel, den Duitschen ambassadeur te Rome. van wie de gendarmes er een zestigtal ineens gevangen nemen door omsingeling van de oude St. Nicolaaskerk. Het overige van den dag, van den namiddag tot middernacht is niets anders geweest dan één groot en voortdurend rumoer van troepen, gendarmerie en heele karavanen politie, met menigvuldige charges, massale aanhoudingen, versperring van straten, stillegging van alle verkeer, bezetting van gansche stadsgedeelten zonder te kunnen beletten, dat er voortdurend voor de Rex-idealen werd gedemonstreerd en voor de invrijheidstelling van Degrelle. De sprekers van Rex oreeren op balcons, op orkestpodiums in groote café's, in bioscoop zalen, in dancings, op pleinen en aan straat hoeken, zoodat Brussel rond 10 uur Zondag avond wel twintig groote café's telde die ge- improviseerde Rexmeetingszalen waren gewor den. Er waren te middernacht nagenoeg 300 rexisten door politie en gendarmes aangehou den. De meesten zullen echter denkelijk Maan dag reeds worden in vrijheid gesteld. Degrelle en een drietal anderen zouden nog opgesloten blijven. (Zijn inmiddels vrijgelaten Red.). Een rexist zou een schot hebben gelost tijdens een botsing met communisten en een commu nist hebben geraakt aan de knie. Meer bloed dan dat is er Goddank niet ge vloeid en dat is de eenige troostgedachte aan dezen dag van verscheurdheid en volksberoe ring, die nog vele politieke gevolgen kan krij gen in verschillende richtingen. De Rexisten-betooging te Brussel mislukt. De grelle en velen van zijn aanhangers gearres teerd, doch weer vrijgelaten. Het was een ru moerige Zondag in de Belgische hoofdstad, doch de politie bleef de sitnatie meester. Blum kondigt in een rede te Narbonne een nieuwe wet op de pers aan. De non-interventie. Frankrijk zou een verzoek der Russen om beschikking te krijgen over Fransche havens hebben afgewezen. De Spaansche nationalisten nabij Madrid. Generaal Yang Yoeng Tai, de gouverneur van Hoepch door Chineezen vermoord. Ciano's besprekingen met Hitier en Von Neu rath; een communiqué gepubliceerd. 60 dooden bij treinongeluk in China. Zondag gebeurden weer verschillende verkeers ongevallen, waarbij dooden te betreuren z(jn. Prinses Juliana en Prins Bemhard weer op 't Loo terug. Smokkelaar te Hazeldonk doodgeschoten. Hr. Ms. O 16, de grootste onderzeeboot der Kon. Marine, in dienst gesteld. SJANGHAI, 25 October. (Reuter). Gene raal Yang Yoeng Tai, de gouverneur van Hu- peh, is hedenmiddag te Hankou vermoord. Het slachtoffer had zich kort geleden aan gesloten bij maarschalk Tsjang Kai Sjek. Hij werd door vier kogels getroffen en overleed korten tijd later in het ziekenhuis. De moordenaar, een 20-jarige Chinees, werd gearresteerd, tezamen met twee andere Chi neezen. Hij bekende, dat hij Yang Yoeng Tai heeft vermoord omdat deze aanhanger was van de po litiek van diplomatieke onderhandelingen, in- plaats van krachtdadig optreden tegen Japan. Nog vijf andere Chineezen zijn gearresteerd in verband met dezen moord. m Uit Shanghai wordt gemeld, dat de regee- ringstroepen de roode benden nabij Hweiling, 200 K.M. ten Oosten van Lautsjou, de hoofd stad van Kansoe, hebben verslagen. De benden vluchtten met zware verliezen naar het Noord- Oosten. Stand op Maandag 1 uur n.m.: 753.4 Vorige stand. 755.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1