Ontploffing en brand op een
Grieksch stoomschip
X
Hoe Amerika's president
gekozen wordt
De Duce te Milaan
Zeer groote ramp op het tankschip Petrarkis Nomikos,
dat op de Wilton-Feijenoord-werf te
Schiedam ligt
Vele slachtoffers onder de bemanning
en arbeiders van de werf
GROOTE ONTSTELTENIS
IN HEEL SCHIEDAM
Kalmte in Bagdad
teruggekeerd
GETRAPTE VERKIEZING
GEVECHTEN IN OVIEDO'S
STRATEN
Het nieuws van heden
J<ó 't houd oJf. nat,
JCoJlcn van
3-e Jpaakneótad
DE BAROMETER
Gem Foanco
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 31
OCTOBER 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
.post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20233
De brandweren van Schiedam en
Rotterdam\ snelden ijlings te
hulp, doch moesten tijde
lijk hun arbeid staken
Droeve tooneelen onder
de wachtenden
Hedenmorgen omstreeks tien
minuten voor tien heeft op het
6rieksche stoomschip Petrar
kis Nomikos, dat voor het vier-
jaarlijksch survey bij de werf
Feyenoord te Schiedam lag,
een zeer ernstige ontploffing
plaats gehad in het ketelruim.
IntuJ .•'■-Pr. n de geneeskundige diensten
van de gemeenten Schiedam en Rotterdam
gealarmeerd en wordt veel materiaal naar de
Werf gezonden.
Uitbreiding naar den wal?
Reeds zes dooden
Mussolini zal Zondag een groote rede
houden over de internationale politiek.
Naar verluidt zal hij een beroep doen op
de Westersche mogendheden om samen
te werken
Bombardement in de omgeving
der ministeries verwondde
26 menschen
DEOMSlhlGEUUG VAU Y\kDQ\D
gnadalaMra
el tie
ADRID
M.LEC.AS
YAGUE
Toledo
GEN. VAREL
President Roosevelt steunt
in hoofdzaak op de
„kleine luyden"
Een wereldbelang
Landon
Bij het bombardement van Madrid
zijn 41 personen gedood
en 130 gewond
Successen der Rooden
bij Sesena
Tanks der rooden in actie
Rosas gebombardeerd
POSTVLUCHTEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Het WeeriiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiniiiL-
Hij zal morgen een belangrijke
rede houden over de inter
nationale politiek
Een beroep op samen
werking
SWl'WWKWUV/ZPt
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Inge»,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
Onmiddellijk na de ontploffing
krak aan boord van het schip brand
hit. De brandweren van Schiedam
en van Rotterdam rukten direct na
Het eerste alarm met groot materiaal
uit.
Ook de drijvende stoomspuit van de
Rotterdamsche brandweer werd on
middellijk naar de werf van Wilton-
Feyenoord gedirigeerd.
Men vreest met reden, dat de ont
ploffing een groot aantal slachtoffers
zal eischen.
Van den Rotterdamschen Geneeskundigen
Dienst zijn vier wagens naar. Schiedam ge
gaan.
Onmiddellijk is men op de werf begonnen
met hulp te verleenen aan de arbeiders, die
°P het brandende stoomschip in gevaar ver.
keeren.
Het stoomschip Petrarkis Nomikos is een
tankschip, metende 7.020 ton. Het is in 1914
gebouwd en is eigendom van de reederij Pe
tros M. Nomicos Ltd. te Piraeus.
Het schip was 21 October van Le Havre
haar Rotterdam gekomen voor bovengenoemd
vierjaarlijksch survey.
De ontploffing heeft in Schiedam groote con
sternatie verwekt. Tot ver in den omtrek werd
de ontploffing gehoord en van alle kanten
stroomden de inwoners van Schiedam en vooral
ZÜ. die bloedverwanten hebben die in het be
drijf van WiltonFeyenoord werkzaam zijn,
haar den ingang van de werf.
Voor de hekken van de werk stonden spoedig
ha het bekend worden van de ontploffing
duizenden menschen, onder wie velen, die zich
smgstig afvroegen wat er met vaders, zoons of
broeders zou zijn gebeurd.
op de werf zelf ontstond direct na de
ontploffing een groote consternatie. Onmiddel-
bjk toen bekend werd, wat er gebeurd was,
Werd het geheele personeel der werf 'gerequi-
merd om zoo veel mogelijk hulp te verleenen.
Aan boord van het Grieksche
tankschip bevonden zich op het
oogenblik der ontploffing waarschijn
lijk alle leden der bemanning en ver
moedelijk tusschen de twintig en
dertig arbeiders van de werf.
Tegen elf uur konden wij nog niet verne
men, op welke wijze de ontploffing is ge
schied. Dat deze echter zeer ernstig geweest
moet zijn blijkt wel uit het feit, dat direct
ha de Ontploffing aan alle kanten op het
Schip de vlammen uitsloegen.
Het schijnt, dat brandende olie zich over
bet schip heeft verspreid.
Nader wordt gemeld, dat er drie
ontploffingen zijn geweest. Tegen elf
uur moest de hulpverleening voorloo-
pig gestaakt worden uit vrees voor
nieuwe ontploffingen. Op dat tijd
stip waren twee dooden en 23 zwaar
gewonden van boord gebracht.
De eerste ontploffing geschiedde in een olie
bunker. Tengevolge hiervan is de boven dezen
bunker gelegen ketel door het dek van het
schip geslagen.
Tijdens de ontploffing waren ongeveer der.
tig personen aan boord.
De hulpcolonne van de Werf Wilton en de
Roode Kruis-transport-colonne verleenden de
eerste hulp.
De brandweren van Schiedam en Rotter
dam, die korten tijd na de eerste ontploffing
ter plaatse verschenen, stonden tegenover de
vuurzee aan boord vrijwel machteloos.
Omstreeks tien uur volgde de tweede
ontploffing, welke, naar het schijnt, nog
ernstiger is dan de eerste en ten gevolge
waarvan, voor zoover op het oogenblik be.
kend is, verscheidene personen het leven
hebben gelaten.
Van het brandweerpersoneel van Schiedam
zijn eenige leden gewond, onder wie de brand
meester van de Schiedamsche brandweer, de
heer J. van der Plas. Deze kreeg bij het blus-
schingswerk een ernstige wonde aan het ach
terhoofd.
Dikke zwarte rookwolken stijgen uit het
schip op en verspreiden boven de werf en
omgeving een verstikkenden rook.
Zooals gemeld, vreest men nog meer ontplof
fingen aan boord van de „Petrarkis Nomikos"
en in verband hiermede is te kwart voor elf
hedenochtend bevel gegeven de machinefabriek
van Wilton Feyenoord, welke dicht bij het water
staat, te ontruimen.
Het is niet bekend hoeveel personen zich
nog precies aan boord van het brandende
stoomschip bevonden. Onmiddellijk na de
eerste ontploffing snelde van alle kanten
hulp toe en daardoor bevinden zich aan
boord van het schip niet alleen nog leden
van de bemanning en arbeiders van Wilton
Feyenoord, die bij het plaats hebben van
de ontploffing aan boord waren, doch ook
waarschijnlijk nog brandweerlieden en an
der personeel van Wilton, die te hulp waren
gesneld.
Wat het lot van al deze personen is, kan
nog niet worden nagegaan.
Na elf uur werd aan boord van de „Pe
trarkis Nomikos'' geen mensch meer toege
laten in verband met het gevaar van
verdere ontploffingen.
Om half twaalf heeft het geheele personeel
van Wilton, zowoel de arbeiders als het kan.
toorpersoneel, voor zoover zij geen deel uit
maken van de hulpcolonnes, bevel gekregen
de werf te ontruimen.
Op dat uur waren zes dooden ge
teld. Behalve de drie reeds genoem
den zijn tengevolge van deze ramp
nog om het leven gekomen de heer
Hoek, hoofdagent van politie te
r
Schiedam, en de heer Nieuwenhuis,
die deel uitmaakte van een der hulp
colonnes. De identiteit van het zes
de slachtoffer is nog niet vastgesteld.
Een groot aantal autoriteiten uit Schiedam
en Rotterdam heeft zich naar de werf Wilton
Feyenoord begeven. Onder hen merkten wij
op den burgemeester van Schiedam, mr. dr.
F. L. J. van Haaren, den subst._officier van
justitie, mr. Beumer, en leden van het parket
uit Rotterdam.
Twee schepen van den Rotterdamschen Lloyd,
die in de buurt van het brandende schip la
gen, zjjn verhaald.
Intusschen duurde bij het afzenden van dit
bericht het vervoer van gewonden met bran
cards, ziekenauto's en tot ziekenauto's ge-
improviseerde vrachtauto's naar het zieken,
huis voort
LONDEN, 31 October (Reuter) Uit
Bagdad wordt gemeld, dat door het af
treden van het kabinet voorkomen is, dat
de troepen naar Bagdad oprukten. De troe
pen waren te Quaraghan, 110 K.M. ten
Noord-Oosten van de hoofdstad, geconcen
treerd voor het houden der jaarlijksche
manoeuvres.
In de pamfletten, die door vliegtuigen boven
de stad werden uitgeworpen, werd gezegd, dat
het leger zijn geduld had verloren door het
optreden van het kabinet. De bommen, die la-
er in de omgeving der ministeries werden ge
worpen, richtten weinig materieele schade aan,
maar 26 personen moesten naar een ziekenhuis
gebracht worden. Alle «winkels zijn gesloten, de
stad is echter rustig.
Men gelooft hier, dat de nieuwe regeering "n
soepeler houding tegenover het leger zal aan
nemen, zoodat men zelfs in zekeren zin zou
kunnen spreken van een soort militaire dicta
tuur. Niettemin meent men, dat Irak niet
agressief tegen andere mogendheden zal op
treden; de nieuwe regeering heeft reeds den
wensch uitgesproken, de bestaande vriend
schappelijke betrekkingen met Engeland te
handhaven.
OPPER COM
Uoord-West-frout
Gem Mola
Escamez
hl/MGUEUZü
lORATllLA
POMTf
Upper Com
5OM0
roltregor
ZU1D-WE<5TFR0UT
BUITRMjO
Yague 1
I VARELA
Lozoya ^loz
RIOFRIC
PIH0SA-'
IUMAUK
VlUCASTW OTEH
RASCAFRIA ^LACABREA
V/HitA'
AVEHfURADA \lli/ S
'ACEPRADA S^-M0LARWQUER7i»IOTÉoLA
MAMZAWAREE, 'j\U" KL'
ARRAiHA /)»NA«ACERA
BPIHUEGA
ESpiHAR
SRAFAEL
VlU AlB/ta ColMEM AR/
^fSSEBASFlAH
ïtKAfJEMOAF, T^QUftA
NAVAIjPERA^
aiapa&ap
LE5C0RIM.
ShElPRADO
LA palam
CEBjREOS
Todrejou
CALA
OO POZOBLQ
ARMUWA
(OB WE WARES)
SACEDOU
PASTRAH
BRUMELE»
AltÖRCO
DECOFOO'j
CEUIClkwroF> O
WLMOROX
kVALCARWERcr
Albares
PWT0
MEUfRlOA
/VAtMOjiDO rtYAiDEMORöf f
HIMCHOkJ
kCOlMEHA
ytoRREJOH
0EHTIDUEWA
AUC0U
ILLE5CAS
s,ieoRA oe
AÖUEDA
aTÖLALLA
LLALUEU6A
APAUJUEZ
OCAUA
TacLAVERA
N.e.U«G,0
valladolio
qMADPID
WATIOMALISTISCHE STeLUUGDI
RE&EEDIWG&
SpOORWEGEH ACTl^jgjteAlEU
Verbindih&swegem y 2o1cm
O O Nationalen Regeebimg
talavera
^4UCCh\
Het presidentschap van de Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika is een der belang
rijkste functies, welke in de wereld door een
mensch bekleed kunnen worden.
De Wreenigde Staten zijn een werelddeel
op zichzelf en van den persoon, de er meer
macht dan een constitutioneele koning of kei
zer en maar weinig minder dan een „Duce"
of een „Führer" uitoefent, gaat een invloed
uit, welke zich ook op de andere continenten
doet gevoelen.
Hoe zou de wereldoorlog zyn afgeloopen, in
dien de Vereenigde Staten zich afzijdig zou
den hebben gehouden? Hoe zou de monetaire
toestand van vandaag zijn, wanneer de Ame-
rikaansche dollar op zijn oude goudbasis was
gebleven? Wat zou het prestige van den Vol
kenbond zijn geweest indien de Vereenigde
Staten er lid van waren geweest en welke wen
ding zouden dan de niet-verklaarde oorlog
tusschen Japan en China, de strijd in Abes-
sinië en tal van andere hoogstgewichtige ge
beurtenissen hebben genomen?
De president heeft de leiding van de buiten-
landsche politiek, hij benoemt de belangrijkste
ambtenaren, hij kan met zijn veto-recht wetten
tegenhouden, hij blijft de leiding behouden van
zijn party, hij beschikt over schier onbeperkte
middelen om zijn ideeën te propageeren en de
publieke opinie naar zijn hand te zetten.
Hoe wordt nu beslist over de vraag, in wiens
handen voor de komende vier jaren deze ge
weldige bevoegdheden zullen worden gelegd?
Roosevelt
De Amerikaansche kiezers zullen den 3en No
vember a.s. een aantal kiesmannen aanwe
zen, die twee maanden later den president
rechtstreeks zullen moeten kiezen. Elke staat
kiest evenveel kiesmannen als hij afgevaardig
den in den Senaat en in het Huis der Afge
vaardigden heeft. In totaal moeten er 531
kiesmannen worden aangewezen door de 48
staten.
Van de kiesmannen staat tevoren vast op
welken candidaat zij hun stem zullen uitbren
gen, zoodat na hun verkiezing met zekerheid
gezegd kan worden, wie straks definitief de uit
verkorene voor 't Witte Huis zal zijn. De namen
der candidaat-kiesmannen, die zich dus van
te voren op een bepaalden presidentscandidaat
hebben vastgelegd, worden op partijlijsten ge
bracht en de Amerikaansche staatsburgers met
stemrecht brengen dus hun stem op de demo
cratische, de repulblikeinscbe, de communis
tische enz. ïyst uit. Behaalt in een staat een
der partijlijsten de meerderheid, dan worden
alleen van die partij kiesmannen naar het
kiescollege gestuurd. De stemverhouding in
het kiescollege geeft dus niet een juist beeld
van de stemverhouding der in de verschillende
staten op de verschillende lijsten uitgebrachte
stemmen.
De keuze van een president beslist tevens
over de keuze van den vice-president en over
de samenstelling van het Huis van Afgevaar
digden. De Senaat wordt slechts om de twee
jaren voor een derde vernieuwd. Het Huis van
Afgevaardigden wordt in zijn geheel om de
twee jaar door algemeen kiesrecht gekozen.
Sinds George Washington geweigerd heeft
voor de derde maal het presidentschap van
Amerika te bekleeden, is het traditie gewor
den, dat dezelfde president slechts éénmaal
herkozen kan worden.
Roosevelt zal dus geen derde maal aan bod
kunnen komen, en velen verwachten daarom,
dat hij, indien hij herkozen mocht worden, wat
conservatiever zal worden, aangezien hij dan
niet meer rekening zal behoeven te houden
met de mogelijkheid van een herkiezing. Pre
sident Roosevelt steunt echter in hoofdzaak op
de „kleine luyden", de massa, en al zal hij
misschien trachten door een wat zuiniger be
heer het formidabele begrootingstekort te ver
minderen, hij heeft bewezen sociale overtuigin
gen te hebben, welke te vast en te sterk zijn,
om hem by voorbaat van mogelijke ontrouw aan
zijn principes te mogen verdenken.
MADRID, 31 Oct. (Reuter). De nationa
listen hebben gisteren Madrid hevig ge
bombardeerd. Vrijdagavond elf uur bedroeg
het aantal slachtoffers 41 dooden en 130
gewonden, waarvan velen in hopeloozen
toestand verkef ten.
Het hoofdkwartier der nationalisten deelt
officieel mede, dat de zuivering in Asturië
succesvol verloopt, niettegenstaande den hefti-
gen tegenstand van de regeeringstroepen. Ver
scheidene aanvallen van den vyand werden
afgeslagen. De aanvallers leden aanzienlijke
verliezen aan menschen en materieel. Gene
raal Queipo de Llano heeft in een radiorede
een feilen aanval gedaan op de Sovjet Unie,
welke volgens hem wapens leverde aan de re
geeringstroepen.
Het hoofdkwartier van generaal Franco
deelt ten slotte nog mede, dat de nationalisten
zullen schieten op elk vliegtuig, dat niet tot de
luchtmacht der rechtschen behoort. Er zal geen
rekening worden gehouden met de nationaliteit
van het toestel. Iedere verantwoordelijkheid
voor mogelijke incidenten wordt bij voorbaat
van de hand gewezen.
Het radiostation Lo Coruna heeft medege
deeld, dat volgens de in omloop zijnde geruch
ten de regeering te Madrid, met uitzondering
van Largo Caballero, in haar geheel de hoofd
stad zou hebben verlaten.
Het Spaansche ministerie van Oorlog heeft
het volgende communiqué uitgegeven:
Aan het noordelijk front zet de rechtervleu
gel der regeeringstroepen zyn opmarsch voort.
Te Oviedo maken de regeeringstroepen zich
stuk voor stuk van de straten van de stad
meester. Aan het front van Aragon werden de
tegenstanders, die onze stellingen trachtten
aan te vallen, met zware verliezen teruggesla
gen. Aan het centrale- en Sierrafront verster
ken de troepen hun posities. Aan den Taag
hebben wij de gisteren begonnen actie geëin
digd en versterken wij onze posities. Aan den
rechtervleugel van dat front trekt de vijand
terug.
Uit Valencia wordt vernomen, dat de re
geeringstroepen op 2 K.M. van Teruei gena
derd zyn, ten gevolge van een cavalerie-
charge, onmiddellijk gevolgd door infante
rie.
Uit Gijon wordt gemeld, dat de Asturi-
sche mijnwerkers hun aanval op Oviedo
voortzetten, zy hebben succes in de wijk
San Claudio en in de straten worden
hevige gevechten geleverd.
In het noorden van de provincie Leon is
Puerto Ventana genomen, waardoor het
de regeering mogelijk wordt haar colon
nes in Asturië van voorraden te voorzien.
In de actie van de regeeringstroepen bij Se
sena hebben gisteren de nieuwe tanks een
groote rol gespeeld. Hun kanonnen en mitrail
leurs doodden of wondden een duizendtal na
tionalisten.
Volgens een ooggetuige drongen de tanks
Sesena binnen en vernielden hier een battery
artillerie van de nationalisten; vervolgens ver
trokken de tanks naar Esquivias, waar even
eens vijf stukken geschut werden vernield.
Daarna werden twee escadrons cavalerie der
Marokkanen gedeciméërd, waarna de oorlogs
machines naar Sesena terugkeerden en de ba
rakken van de rechtschen vermelden, steeds
dood en verderf zaaiend.
De berichten uit Oviedo en Huesca veroorza
ken een optimisme in de hoofdstad, niettegen
staande de bombardementen van de lucht
macht der nationalisten.
De regeeringsluchtmacht heeft wederom het
vliegveld van Sevilla gebombardeerd. Vier han
gars en het verblijf der officieren geraakten
in brand. Uit Bilbao wordrt gemeld, dat de
luchtmacht van de regeering de stellingen van
de nationalisten bij Elgeta heeft gebombar
deerd.
Volgens mededeelingen van reizigers, komen
de uit Spanje, heeft een onbekend vaartuig de
haven van Rosas gebombardeerd. Het schynt
echter, dat het schip geen troepen aan land
heeft gezet. De expresse uit Barcelona is gister
avond op normale wijze te Cerbere aangeko
men.
Hedenmorgen 7.30 uur is de Perkoetoet van
Schiphol naar Indië vertrokken.
De Kwak (uitreis) is te Basra aangekomen.
Bij het bombardement van Madrid zijn gis
teren 41 personen gedood en 130 gewond.
Rooden melden talrijke successen.
Mussolini zal Zondag een rede houden over de
internationale politiek.
Ontploffing op Grieksch stoomschip op Wilton-
Feijenoordwerf te Schiedam. Het aantal slacht
offers is groot.
3 November begint in hooger beroep voor
het Amsterdamsche hof de behandeling der
N ijenrode.zaak.
Voorloopige Verslagen der Tweede Kamer over
verschillende begrootingen.
Het zeventig-jarig bestaan van den Nieuwen
Waterweg te Rotterdam herdacht.
Verwachting: Zwakke tot matigen wind
uit Noordelijke tot Westelijke richtingen,
H gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk nog H
Hï kans op eenigen regen en iets kouder.
Hoogste barometerstand 772.0 te Valen-
cia.
Laagste barometerstand 739.0 te Isafjord |f
Zon op 6.56 - onder 4-31 - Licht op 5.01
Maan op n.m. 5.00 onder v.m. 8.42
Laatste kwartier 6 November
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
//I
FR. VARKENMARKT 6-10 - TEL. 1-4-1-6-4
ROME, 31 October. (Reuter). Mussolini,
die zich op het oogenblik te Milaan be.
vindt, zal Zondag een groote rede over de
internationale politiek houden, waarvan
het hoofdpunt vermoedelijk de stryd te
gen het communisme zal zijn.
Naar Reuter verneemt, is men in politieke
kringen van oordeel, dat de duce een zeer
belangrijke geste zal verrichten ter ophelde
ring van den toestand in Europa. Men is te
Rome van oordeel, dat het de plicht der
groote mogendheden is de gevaren van een
conflict te doen verdwenen, welke op het
oogenblik, mede als gevolg van de gebeurte
nissen in Spanje, Europa bedreigen.
Sedert de besprekingen tusschen de minis,
ters Ciano en von Neurath hebben Italië en
Duitschland officieel besloten een geiyk-ge-
richte politiek te voeren. De Italiaansche
staatslieden meenen echter, dat die overeen
komst dé kern moet vormen van een uitgebrei.
der accoord en niet moet leiden tot de vorming
van tegenover elkaar gestelde groepen staten.
Daarom bestaat er alle reden te gelooven, da*
Mussolini wel is waar zal beginnen met vast
te stellen, dat voor Europa een gevaar is ont
staan door het Spaansche conflict en de com
munistische invloeden daarop, doch tevens een
beroep zal doen op de samenwerking van alle
groote Westersche mogendheden.
I\\\\\\\\\\\lll[IIllll/(77/////'/'/ "ijs?
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 758.9
Vorige stand; 759.4
