De dood langs den weg
Het stormt langs onze kust
De staatsgreep in Irak
goed smakend
STORM VEROORZAAKT
ONGELUK
P
GRIEKSCH STOOMSCHIP
IN NOOD
ENGELAND BEZORGD
Anti-papisme
Kerkelijk leven
MAANDAG 9 NOVEMBER 1936
Onder Moergestel geschiedde een
auto-ongeval, waarbij vijf per
sonen werden gewond
Geen voorrang verleend
Wielrijder gedood
Nog een doode
Aan zijn wonden overleden
Mooie betrekking werd
aangeboden
Doch reflectant raakte f 2000 kwijt
DOCUMENTENDIEFSTAL
TE PARIJS
Nederlandsche hoogleeraar
bestolen
REDDINGMAATSCHAPPIJ
IN NOOD
Nachtwaker overvallen
Vijf personen gearresteerdlater
twee vrijgelaten
Talrijke toeschouwers genoten te
IJmuiden van het schouwspel
der kokende golven
„Jos Maria" op
sleeptouw
„Jos Mariahad het benauwd
Loodsdienst gestaakt
Zuid-Wester dreigt
Ook in het buitenland
Veertien schapen door hond
verscheurd
Ilvili riÖB.
GÖÉdIiELPEND
Man steekt zijn vrouw
Felle brand te Soest
Brandstoffen-opslagplaats
door vuur vernield
Petroleumkachel gevallen
Sluiting van wegen voor wielrijders
Uiting van het groeiend Arabisch
zelfbewustzijn
Het leger dicteert
In latex-tank bedwelmd
en gedood
Adjunct-inspecteur van den Rot-
terdamschen Lloyd slachtoffer
RRAJND OP SCHIP DER K.P.M.
Vertrek der boot daardoor
vertraagd
Hijmans en Sluyters te Batavia
Vijf Chineezen verdronken
Benoeming in het Bisdom
Haarlem
Zondagmiddag omstreeks drie uur is on
der Moergestel op den Oirschotscheweg een
ernstig auto-ongeluk gebeurd, waarbij vijf
personen min of meer ernstig gewond wer
den.
In een der vele bochten ter hoogte van den
Heikant kwam een auto, bestuurd door ir.
Tromp uit Eindhoven, in botsing met een uit
de richting Oirschot komenden auto, welke be
stuurd werd door den heer van Ierland, even
eens uit Eindhoven.
Eerstgenoemde wagen werd in de flank aan
gereden en vloog vervolgens tegen een boom.
Mevr. W. uit Breda, die naast den bestuurder
zat, werd op den weg geslingerd en met een
ernstige hoofdwonde opgenomen. Mevr. Tromp
kreeg eveneens ernstig letsel aan het hoofd. De
drie inzittenden van den anderen wagen be
kwamen alleen kleine snijwonden. Mevr. W..
die er het ergst aan toe was, is door een toe
vallig passeerenden dokter naar het zieken
huis te Eindhoven vervoerd, terwijl mevr.
Tromp door een anderen geneesheer naar het
St. Elisabeth-Ziekenhuis te Eindhoven werd ge
bracht. Bij onderzoek bleek, dat zij een ern
stige schedelbreuk had bekomen.
De oorzaak van het ongeluk moet worden
toegeschreven aan het feit, dat de auto van
den heer van Ierland tengevolge van de he
vige windvlagen aan het slingeren was ge
raakt.
Het drukke verkeer ondervond geruimen tijd
vertraging. De beide vernielde wagens zijn weg
gesleept.
De 14-jarige wielrijder W. van Alpnen te
Rotterdam is Zondagnamiddag op den Groenen
Hilledijk, ter hoogte van het Sandelingeplein.
aangereden' door een personenauto, bestuurd
door den 24-jarigen W. K. G. van den B. te
Rotterdam, waarbij de jongen zoo zwaar werd
gewond, dat hy tydens overbrenging naar het
ziekenhuis overleed aan zyn bekomen verwon
dingen.
De oorzaak van het ongeluk moet gezocht
worden in de omstandigheid, dat de automobi
list geen voorrang verleende aan het van
rechts komende verkeer en nog juist langs
een auto, die de straat wilde oversteken, tracht
te heen te glippen.
Zondagmorgen te ongeveer half; twaalf heeft
naby de Duivendrechtsche brug by Amster
dam een ernstig auto-ongeval plaats gehad, dat
aan een dame het leven heeft gekost.
Een auto, bestuurd door den heer A. S., ko
mende uit de richting Amsterdam en afkomstig
uit Leiden, kwam in botsing met een auto, be
stuurd door den heer Huyten uit Heerlen, door
dat eerstgenoemde wagen den auto van den
heer H. niet tijdig genoeg opmerkte.
De Limburgsche wagen werd ernstig bescha
digd, terwijl de inzittenden, de schoonmoeder
en schoonzuster van den heer H. zoo ernstig
gewond werden, dat zy per ziekenauto van den
G.G.D. naar het O. L. Vrouwegasthuis tr. Am
sterdam moesten worden vervoerd.
De schoonmoeder van den heer H. heeft een
bekkenfractuur en inwendige kneuzingen opge-
loopen, terwyi zijn schoonzuster een wervel
fractuur heeft bekomen.
Een passeerende geneesheer uit Utrecht heeft
de eerste hulp verleend.
In den loop van den nacht is de 59-jarige
schoonmoeder van den heer H. in het O. L. V.-
ziekenhuis overleden.
De heer J. H. Maaskamp uit Lochem, die
Zaterdagmiddag te Twello van de duo van een
met groote snelheid rijdende motorfiets is ge
vallen, is Zondagmorgen in het ziekenhuis te
Deventer aan de bekomen verwondingen over
leden.
Een vader en een zoon hadden het plan op
gevat een nieuw blad uit te geven op het ge
bied van huisvlijt, althans zy gaven aldus vair.
Een advertentie werd in verschillende groote
bladen geplaatst, waarin een vertegenwoordi
ger gevraagd werd op een salaris van f35 per
week. Er was echter de voorwaarde aan verbon
den, dat hij 1 2000 borg mdest geven erf een
gelijk bedrag aan waardepapier.
Iemand uit Maassluis reflecteerde op deze
betrekking, wferd aangenomen en daarna werd
afgesproken, dat men elkaar zou ontmoeten
v in de hall van het Centraal Station te Amster
dam.
Hier werden de betreffende contracten we
derzijds onderteekend, waarop de toekomstige
vertegenwoordiger twee obligaties aan den va
der afstond.
Deze accepteerde de waardepapieren met de
woorden, tot zyn zoon gericht: „jy hebt den
sleutel van de safe, berg jy ze even op."
Spoedig bleek echter dat er geen safe was,
zoodat de zoon ook geen sleutel kon bezitten.
De zoon begaf zich met de obligaties, naar een
kassier en bood ze ter verzilvering aan. Hy
ontving f 1500 voorschot en later het restant,
bestaande uit f 500 plus f 50, omdat de obliga
ties boven pari stonden.
Het tweetal kocht voor het geld twee auto's,
betaalde zijn schulden en kocht nog enkele
dingen.
De toekomstige vertegenwoordiger, niets
meer van de zaak hoorende, nam de politie in
den arm en de Bussumsche politie wist den zoon
den 21-jarigen C., in de ouderlijke woning aan
de Boschlaan te arresteeren.
De vader, de 53-jarige C., bleek voortvluch
tig te zyn en was niet te vinden.
De Bussumsche politie wist hem echter op
te sporen en wel in een woning te Soest. Hier
werd haar echter de toegang geweigerd, waar
na de hulp van de politie aldaar werd inge
roepen. Het geheele huis werd toen doorzocht,
waarbij men boven op een slaapkamer C. aan
trof. Hij werd gearresteerd en naar Bussum
overgebracht.
Tegen den bewoner in Soest werd proces-ver
baal opgemaakt wegens het de politie belem
meren in de uitoefening van haar functie.
De gearresteerde C. blykt een recidivist te
zyn en een goede bekende der politie.
verlaging van den rentevoet zijn ook de inkom
sten uit ons kapitaal belangrijk achteruitge
gaan.
Wij doen daarom op onzen jaarlijkschen her
inneringsdag, thans den dag waarop de N. Z. H.
R. M. 112 jaar bestaat, een ernstig beroep op
uw steun. Als er een schip in nood is op onze
kust gaat de reddingboot uit. Daar kan op
gerekend worden. Vrijwillig wagen de beman
ningen van onze reddingbooten hun leven. Mo
gen wij rekenen op uw vry willige bydrage voor
het reddingwerk op onze kust? De minimum
contributie is 2.50 per jaar; giften ineens zyn
eveneens zeer welkom, op postgiro N. Z. H.
R. M. 26363; gemeentegiro N 289; Adtres:
Mauritskade 63, Amsterdam O.
Koning Leopold van
België heeft de redders
van La Bouverie hij
zich ontvangen en hun
een gastmaal aangebo
den. Tevens liet de
koning zich te mid
den dezer heldhaftige
mijnwerkers fotogra
feeren
In de gebouwen van het Int. Historisch-
Sociaal instituut te Parijs is tijdens de afwezig
heid van den directeur, den Nederlandschen
hoogleeraar prof. mr. dr. N. W. Posthumus, een
inbraak gepleegd, De dieven hebben daar 80
K.G. aan documenten, bestaande uit in de
Duitsche en Slavische talen gestelde geschrif
ten, gestolen. De diefstal werd ontdekt door den
assistent van prof. Posthumus, den Russischen
refugié Nikolajewski.
Men schrijft ons namens de N. Z. Holland-
sche Reddingmaatschappij
„Schip in nood"de reddingboot gaat uit!
Het is onze taak de kust te voorzien van
uitstekende reddingmiddelen en te zorgen, dat
dit materieel, bemand door geoefend personeel,
steeds gereed is om diensten te verleenen aan
in nood verkeerende schepen. Sedert de op
richting der N. Z. H. R. M. werden 5925 schip
breukelingen met hare middelen gered.
Doch ook strekt onze zorg zich uit tot het
ondersteunen van behoeftige oud-redders, die
zich t.o.v. het Reddingwezen verdienstelijk
hebben gemaakt. Voor een en ander is veel
geld noodig en wel pl.m. 150.000 per jaar.
Onze inkomsten, die sedert de oprichting der
N. Z. H. R. M. in 1824, uitsluitend uit vrijwil
lige bijdragen bestaan, worden geringer. Niet
alleen is het bedrag, dat wij aan jaarlijksche
contributies ontvangen gedaald doch door de
Vrijdagavond omstreeks elf uur werd te Made
een aanslag geplaegd op den surveilleerenden
nachtwaker C. van den Diepstraten. In ver
band met den laatsten tijd veelvuldig voor
komende kleine diefstallen uit aan den weg
onbeheerd staande auto's, had cle nachtwaker
in de omgeving der protestantsche kerk post
gevat. Omstreeks elf uur zag hij plotseling de
in het dorp niet gunstig bekend staande ge
broeders S., gevolgd door eenige familieleden.
Zij bedreigden den nachtwaker met een mes
en een stuk hout. De nachtwaker trok toen
zijn revolver. Op dat moment hoorde hy uit
een donkeren hoek een revolverschot lossen,
welk schot hy met een schot beantwoordde.
De nachtwaker vroeg assistentie van den veld
wachter T., die telefonisch de hulp inriep van
de marechaussee te Raamsdonksveer. Kort
daarna arresteerde de marechaussee het ge
heele gezin S. Allen werden in de marechaus
seekazerne te Raamsdonksveer ingesloten.
Nadat allen verhoord waren, zijn twee van
de vijf gearresteerden in vrijheid gesteld, dë
overige drie personen blyven voorloopig in ar
rest.
Het Grieksche stoomschip Aglio Nikolas be
vindt zich, naar uit Hoek van Holland gemeld
wordt, bij het vuurschip Maas in nood.
De sleepboot Humber van L. Smit en Co. en
de reddingboot President Leis zyn voor het ver
leenen van hulp uitgevaren.
Zondagmorgen omstreeks half tien heeft
het Schiedamsche motorschip „Jos Maria", ko
mende uit het Noorden, tengevolge van een
defecten motor, 600 M. van de kust van West-
kapelle, beide ankers uitgegooid. De zee was
erg woest, en de golven sloegen over het vaar
tuig heen. De „Jos Maria" zond noodseinen uit
en verkreeg weldra assistentie van de „Sim-
son", een sleepboot van de Duitsche maat-
schappy, die de „Jos Maria" op sleeptouw heeft
genomen en naar Vlissjngen heeft gesleept.
De Zuidwester storm, die Zondagmorgen by
een barometerstand van 739 opstak, heeft weer
tal van bezoekers naar IJmuiden getrokken.
Heel wat automobilisten zijn naar de Sema
phore gereden en hebben van een van de
mooiste zeegezichten, die ons land biedt kun
nen genieten. Zware brekers bogen hun kruin
weer over de Zuiderpier en de lichtopstand op
het eind van deze pier werd onophoudelyk door
de golven bestookt. Een bijzondere attractie
was het bezoek van de Canbia, die omstreeks
half twee, na passagiers te hebben ingenomen,
de haven verliet. En om half vier kwam de
Columbia van Hamburg binnen. De haven bood
daardoor een levendig schouwspel, dat vooral
op de menschen uit de provincie een grooten
indruk maakte.
In verband met den hevigen storm is de
loodsdienst te IJmuiden sinds hedennacht ge
staakt.
De depressie in het Westen werd Zondag nog
dieper. Vandaag is de kern wel minder diep
en iets Noordelijker, maar de secundaire daling
op de Noordzee brengt in verband met stijging
in het Zuidoosten hier te lande zwaren Zuid
westerstorm. Op de Britsche eilanden is de
storm tot de omgeving van 't Kanaal beperkt;
aan de Westkust waaien krachtige Noordwes
telijke winden, die geen afkoeling brengen,
zoodat vermoedelijk in het Westen een nieuwe
daling nadert.
In Engeland valt regen, verder is de lucht
tijdelijk opgeklaard. Aan de Fransche Kanaal-
kust woedt de storm zwaar. Zuid-Frankrijk
heeft minder wind en gedeeltelyk bewolkte
lucht. In Duitschland was de toestand in den
afgeloopen nacht vrij kalm met plaatselijke op
klaring, maar storm en regen zullen cok naar
West-Duitschland hun invloed doen gelden.
Scandinavië heeft matige Oostelijke tot Zuide
lijke winden met vrij veel regen, de vorst is
er geheel verdwenen.
De bovenlucht is weer vry sterk afgekoeld.
Voorloopig is buiig en guur weer te wachten
met tydelyke opklaringen.
LONDEN, 9 Nov. (Havas) De storm, welke
gedurende meer dan 24 uur woedde boven de
zee en de Britsche eilanden was vooral van
nacht buitengewoon hevig. De windsterkte be
droeg op sommige plaatsen meer dan 100 K.M.
per uur.
Te Deal hebben meer dan 30 schepen een
toevlucht gezocht in de haven, welke zij niet
kunnen verlaten.
Het Duitsche schip Isis heeft S.O.S. seinen
uitgezonden. Daarna heeft men niets meer
vernomen. Drie schepen zyn het schip op het
noodsein te hulp gesneld, n.l. de Queen Mary,
het Duitsche schip Westerland en het Britsche
schip Seminole, doch zij hebben niets gevon
den.
De Queen Mary, welke gisteravond te South
ampton werd verwacht, heeft een zeer moei-
lyken overtocht gehad, sedert gisterochtend
moest de snelheid tot 17 knoopen worden ver
minderd. Golven van 18 meter hoog stormden
op het schip aan. Negen passagiers liepen
kwetsuren op.
Het ministerie van luchtvaart deelde heden
ochtend mede, dat vannacht de wind op het
vliegveld Lympne een snelheid van 120 K.M.
per uur bereikte.
Op Croydon werd medegedeeld, dat de lucht-
diensten naar het vasteland van Europa ge
handhaafd bleven.
Zondagmorgen kwam de landbouwer R. van
't Klooster te Eemnes tot de ontdekking, dat
eenige schapen, toebehoorende aan hem en den
landbouwer R. Keizer, die weidden op het land
achter de boerdery van den heer Stalenhoef cp
den Wakkerendyk, dood lagen. By onderzoek
bleek, dat de dieren waarschjjnlyk door een
hond verscheurd waren. Bovendien had nog
een negen-tal schapen vreeselijke wouden opge-
loopen. Drie hiervan werden direct door de ge
meentepolitie afgemaakt, terwyl de overige zes
1 naar het slachthuis te Baarn werden vervoerd
om aldaar afgemaakt te worden.' Met elkaar
waren veertien schapen, ter gezameniyke waar
de van f300.het slachtoffer geworden.
De politie stelt een onderzoek in.
Zaterdagavond ontstond twist tusschen het
echtpaar S. te Voorburg. Deze liep zoo hoog,
dat de man zyn vrouw met een mes te lyf ging
en haar ernstig aan den bovenarm wondde. De
vrouw liep gillend de straat od en is door de
politie hevig bloedend naar het ziekenhuis St.
Antoniushoven overgebracht. S. is in verze
kerde bewaring gesteld.
Zondagavond omstreeks negen uur is te
Soest brand uitgebroken in het perceel Ko-
ninginnelaan 111, bewoond door den brand-
stoffenhandelaar G. Maassen. De brand, die
in het achterhuis ontstaan was, werd krachtig
aangewakkerd door den feilen wind. De vry-
willige brandweer was spoedig ter plaatse, maar
kon niet verhinderen, dat het huis en de daar
bij gelegen opslagplaats tot den grond toe af
brandden.
De brandweer moest zich beperken tot het
nathouden der belendende perceelen. Omwonen
den wisten een aantal vaten benzine, die in de
kolenbergplaats waren geborgen, in veiligheid
te brengen, waardoor het gevaar voor een ont
ploffing werd voorkomen.
De bewoners waren sinds 's middags half
drie afwezig. Omtrent de oorzaak van den
brand tast men volkomen in het duister. Een
groot aantal belangstellenden sloeg het blus-
schingswerk gade. Het huis en de brandstoffen,
eigendom van de firma Groenhuyzen te Baarn,
waren verzekerd.
Zondagmiddag brak te Zwolle brand uit in
het perceel Wilhelminasingel 9, waarin geves
tigd is het reclamebureau „Ankra" van den
heer E. Anholt. De brand ontstond, doordat een
brandende petroleumkachel, die de heer An
holt naar boven wilde dragen, op de trap open
sloeg en naar beneden viel. Behalve de heer
Anholt wonen in het perceel de families Everts
en van Munster. Buren en voorbijgangers heb
ben de inboedels van deze gezinnen in veilig
heid gebracht. Die van den heer Anholt ging
verloren.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was,
wist het vuur tot de bovenverdieping te be
perken. Deze brandde echter geheel uit. De
schade wordt door verzekering gedekt.
De A.N.W.B. meldt, dat Ged. Staten van
Noord-Holland hebben besloten af te sluiten
voor het verkeer met rijwielen het voor rij-
verkeer bestemde gedeelte van de volgende
wegen, omdat daarlangs goede rijwielpaden
gelegen zijn;
1. den Heerenweg in de gemeente Bergen in
beide richtingen.
2. den provincialen weg AlkmaarSchagen
tusschen de nieuwe brug bij de' Weel te Oude-
Niedorp en den Haringhuizerweg te Schagen
in beide richtingen.
3. den provincialen weg HaarlemSchiphol
Diemen, tusschen de Dorpsstraat te Amstel
veen en den Amsteldijk te Ouderkerk in beide
richtingen.
4. de Elswoutslaan inde gemeente Bloe-
mendaal in de richting van zuid tot noord.
(Byzondere correspondentie)
De staatsgreep, die in Irak heeft
plaats gehad, is zeker niet
zooals van verschillende zyden
verondersteld is aan Duitsche, Ita-
liaansche of Turksche machinaties te wy-
ten, maar vormt een schakel in een reeds
lange keten van gebeurtenissen, die wijzen
in de richting van de mogelijkheid van de
stichting van een Pan-Arabische federatie,
uitdrukking van de steeds grootere solidari
teit van de Arabische rijken in Azië en
zelfs in Afrika. Als zoodanig is wat dezer
dagen in Irak voorviel van groot belang,
vooral voor Engeland, dat in dit deel van
de wereld een positie te verdedigen heeft,
maar ten slotte ook voor alle andere sta
ten, in wier koloniën groote bevolkingsgroe
pen het woord van den Profeet als hoogste
wet beschouwen en waartoe ook ons eigen
land behoort.
Dat de gebeurtenissen in het land van koning
Ghazi, den jongen vorst, die drie jaar gele
den, op 21-jarigen leeftijd, zijn vader opvolg
de, te Londen zekere ongerustheid te weeg ge
bracht hebben, niets is begrijpelyker. Want
wel staat de koning van Irak, die in Engeland
gestudeerd heeft, als „vriend van Engeland"
te boek, maar het is in 't geheel niet uitgeslo
ten, dat de nationalistische en allerminst
Britsch-,,freundliche" denkbeelden der nieuwe
meesters' op den jeugdigen vorst grooter in
vloed zullen hebben dan de herinneringen aan
zijn verblijf in Engeland, herinneringen die
naarmate de jaren verloopen vervagen en ver
vlakken en in elk geval bezwaarlyk de over
hand zullen kunnen behouden op de eischen,
die zyn nieuwe positie stelt.
De crisis in Irak staat zeker slechts in ver
wijderd verband met wat in de laatste maan
den in Palestina voorviel, maar als men zich
herinneren wil, dat het de Arabische vorsten
waren, die, méér dan de Britsche troepen, tot
het sluiten van een voorloopigen vrede tus
schen Arabieren en Joden in dit land bijdroe
gen, wordt tegelijkertijd duidelijk, dat de En-
gelschen met dien invloed niet alleen rekening
hebben te houden, maar dat zy er alle belang
bij hebben er voor te waken dat het groeien
de Arabische zelfbewustzijn zich niet tegen de
Britsche meesters keert, wier macht én in de
Middellandsche Zee én in de ryken van het
Nabije Oosten veel minder hecht dan eenige
jaren geleden gegrondvest schijnt.
Irak zelf was tot voor eenige jaren Britsch
mandaatsland, maar het Britsch-Iraksche ver
drag van 30 Juni 1930 gaf Irak een groote
mate van onafhankelijkheid. Dit verdrag toch
verhief Irak tot den rang van „bondgenoot
van Engeland". De overeenkomst stipuleert,
da; Engeland en Irak elkaar zullen raadplegen
over alle vraagstukken van buitenlandsche
politiek, welke beide staten raken, en dat de
beide mogendheden elkaar zullen steunen, in
dien een van haar in een oorlog mocht wor
den gewikkeld. De zorg voor de verdediging
var, het grondgebied zou voortaan op de schou
ders van het nationale Iraksche leger rusten,
maar Engeland bleef in het bezit van een
aantal terreinen, die de Britsche luchtmacht
noodig had om de verbindingslijnen van het
Empire behoorlijk te kunnen beveiligen. Daar
enboven behield Engeland het recht op zekere
punten van het grondgebied van Irak troepen
te handhaven. Maar deze garnizoenen mochten
niet het karakter van bezettingstroepen dragen
noch zich met de handhaving van de orde
bezig houden, daar dit aan de Iraksche soe
vereiniteit afbreuk zou gedaan hebben.
Dit verdrag het is overigens nog al
tijd van kracht heeft de betrekkingen
tusschen beide landen eenige jaren lang
beheerscht. De termen er van zyn vol
doende soepel gebleken om ernstige wry-
ving te voorkomen en in de practijk heeft
de regeering te Bagdad zyn buitenland
sche en militaire politiek steeds aan die
van den machtigen bondgenoot aangepast.
Zal dit zoo biyven? Ziedaar de vraag die
men zich in Britsche politieke kringen
stelt en die men zeker niet zonder meer
bevestigend beantwoorden kan. Het verloop der
gebeurtenissen in de hoofdstad van Irak toont
aan, dat men hier niet met een plotselinge
gebeurtenis te doen heeft maar wel met een
plan, dat lang te voren is ineengezet en bij
de uitvoering waarvan niets aan het toeval
overgelaten is. De staatsgreep had plaats op
het oogenblik, dat de leiders het meest gun
stig oordeelden, namelyk tydens de manoeuvres
der troepen in de nabijheid van de hoofdstad.
Militaire vliegtuigen vertoonden zich boven
Bagdad en brachten, in naam van generaal
Sidky Bey, de regeering een ultimatum, waarin
het onmiddeliyk aftreden van het kabinet ge-
eischt werd. Toen op dit ultimatum niet bin
nen den bepaalden tyd een bevredigend ant
woord ontvangen was, verschenen de vliegtui
gen opnieuw en lieten enkele bommen vallen
op de wyk, waar zich de regeeringsgebouwen
bevinden. Deze waarschuwing miste haar effect
niet, generaal Yassin diende het ontslag van
het kabinet in en de koning vertrouwde de
vorming van het nieuwe ministerie aan den
leider der nationalistische party, Hikmet Su
leiman, toe. Daar deze de lijst der nieuwe mi
nisters reeds in den zak had, was er geen
sprake van een periode van onzekerheid. In
enkele uren bezat Irak een nieuwe regeering
en de kalmte in het land was nagenoeg niet
verstoord.
Deze nieuwe regeering is sterk-nationa-
listisch getint en daarby van het leger
nagenoeg geheel afhankelijk. Dat zy een
dictatoriaal karakter draagt lijdt geen twij
fel meer, nadat de eerste regeeringsdaad
van de nieuwe leiders geweest is de volks
vertegenwoordiging te ontbinden.
Dienstplicht is ingevoerd en nieuwe ver
kiezingen zullen te zyner tijd gehouden
worden.
Het lydt weinig twijfel of de eigenlijke
macht concentreert zich in de handen van
generaal Sidky, die drie jaar geleden tegen
de Christelyke Assyriërs optrad op een wyze,
die tot zeer gerechtvaardigde critiek aanleiding
gegeven heeft. Deze officier is van Koerdische
afkomst en was juist ten gevolge van zyn op
treden tegen de Assyriërs van zijn commando
ontheven. Dat de generaal dus ook persoonlijke
motieven had op de thans verdwenen regee
ring gebeten te zyn kan niet geheel over het
hoofd worden gezien. De nieuwe eerste minis
ter, Hikmet Suleiman, is van Turksche origine
en een krachtig voorstander van de volkomen
onafhankelykheid van zijn land. Trouwens,
alle nieuwe ministers zijn, in meerdere of min
dere mate, tegen het tegenwoordige verdrag
met Engeland gekant en weldra zal blyken of
de verhouding tot dit land ingrypende wyzi-
gingen zal ondergaan. Engeland zal zich er
zeker voor wachten in Irak's binnenlandsche
aangelegenheden in te grijpen het mist
daartoe trouwens het recht maar het zal
zich ook zeker niet zonder meer bij een ver
zwakking van zijn positie neerleggen in een
deel van de wereld, waar de Britsche invloed
overwegend moet zÜn> willen de imperiale ver-
bindingslynen geen gevaar loopen. De in Fa-
lestina geconcentreerde troepen zouden nu wel
eens een geheel andere rol te spelen kunnen
krijgen dan die, waarvoor zy naar het Heilige
Land uitgezonden werden.
De gebeurtenissen in het Nabye Oosten ont
wikkelen zich op logische wyze. Tydens den
grooten oorlog heeft kolonel Lawrence Arabi
sche hulp tegen Turkye kunnen krygen op be
lofte van de stichting van een groot Pan-Ara-
bisch ryk. Die belofte is nimmer gestand ge
daan, maar de Arabieren zyn haar nergens
vergeten. Dat wie wind zaait storm te oogsten
krijgt, is een spreekwyze, waarvan Engeland
thans de waarheid ondervindt.
Wanneer er sprake is van anti-pa
pisme wordt dikwijls nog te een
zijdig aan protestanten en met
name aan geloovige protestanten gedacht.
Nu zijn er inderdaad geloovige protes
tanten, die ijverig het anti-papisme culti-
veeren' en in de Kamer hun vertegenwoor
digers vinden.
Maar daartegenover staat, dat vele an
deren er beslist afkeerig van zijn en den
smaad trotseeren, welken zij deswege van
den kant der felle Rome-bestrijders on
dervinden.
Hoe dikwijls zijn de anti-revolutionnai-
ren en ook de christelijk-historischen niet
als slippendragers van Rome uitgekreten!
En welk een scherp verwijt maakte men
er eerstgenoemde partij van, dat zij in 1925
den moed had tegen de befaamde motie-
Kersten te stemmen!
Reeds in 1873 sprak dr. Kuyper in zijn
„Confidentie" een ongezouten oordeel uit
over „de anti-papisten der Aprilbeweging".
En jhr. de Savornin Lohman verklaarde
ons in een persgesprek, dat wij ter gele
genheid van zijn tachtigsten verjaardag in
1917 met hem hadden, het volgende: „Ik
ben geen anti-papist en ik ben het ook
nooit geweest. Natuurlijk werd ik als
protestant door mijn moeder, die van
streng orthodoxen huize was, opgevoed in
tegenstelling met Rome en de Roomsche
leer, maar dit beteekende niet, dat daar
door ook afkeer, of geringschatting van de
katholieken werd gekweekt. Het anti-pa
pisme was ook toen méér het werk van
liberalen, die toentertijd de Roomschen ge
woonweg bëschouwden als zijnde dom, of
te kwader trouw. En toen mijn werkkring
als lid der rechterlijke macht mij jaren
lang in N.-Brabant deed verblijven heb ik
vele katholieken leeren waardeeren, en in
den strijd om de school werkte ik al spoe
dig met hen samen."
Het kan zijn nut hebben eens aan der
gelijke uitspraken te herinneren nu nog
altijd, zooals wij boven zeiden, te eenzijdig
en ook grootelijks ten onrechte aan ge
loovige protestanten wordt gedacht, wan
neer er van anti-papisme sprake is.
Ook de feiten hebben sinds lang het be
wijs geleverd, dat men dan aan andere
kringen en partijen moet denken.
P. S.
SOERABAJA, 9 Nov. (Aneta). Bij de inspec
tie van het s.s. Soekaboemi daalde Zondagmid
dag de adjunct-inspecteur van den Rotterdam-,
schen Lloyd, de heer J. H. Bax, af in de latex-,m
tank, welke zich in de voorpiek van het schip
bevindt. De heer Bax moet daar gevallen zyn
en bedwelmd zijn geraakt.
Toen hij zoo lang wegbleef, is de derde stuur
man, voorzien van een gasmasker, in de tank
afgedaald. Deze bleef eveneens geruimen tijd
weg. Hij werd bewusteloos opgehaald en bijge
bracht.
Inmiddels werd ook de heer Bax opgehaald,
doch ondanks pogingen met kunstmatige adem
haling gedurende twee uren, keerden de levens
geesten niet terug.
Hedenmiddag zou de begrafenis plaats heb
ben.
MAKASSAR, 9 Nov. (Aneta). Aan boord van
het K.P.M.-schip Van Overstraeten is gister
morgen te zes uur brand ontdekt in het onder-
ruim van luik vijf. De brand is waarschynlyk
uitgebroken in een lading goenies.
Onder leiding van den havenmeester werd de
brand gebluscht door de haven-brandweerboot,
een sleepboot van de K.P.M. en de gemeente-
lyke motorspuit.
Nadat het ruim was leeggepompt, werd de la
ding gelost.
Het vertrek van het schip, dat te acht uur
door moest gaan naar Menado, is hierdoor uit
gesteld, waarschijnlyk tot 10 November.
De oorzaak van den brand is nog niet vast
gesteld.
BATAVIA, 8 Nov. (Aneta) Hedenmiddag zyn
de Nederlandsche sportvliegers Hymans en
Sluyters te Batavia gearriveerd.
BATAVIA, 9 Nov. (Aneta). Voor de aankomst
van de heeren Hijmans en Sluyters die met hun
sportvliegtuig van. Nederland naar Indië vlo
gen, bestond groote belangstelling.
Namens de Kon. Ned.-Indische Vereeniging
voor de luchtvaart bood de heer Ha jenius beiden
vliegers een krans aan. De heeren zullen drie
weken op Java en Bali verblijven en daarna
naar Holland terugkeeren.
BANDOENG, 9 Nov. (Aneta) Een Chineesch
gezelschap, bestaande uit negen volwassenen
en vyf kincleren, is gistermiddag in het meer
van Tjileuntja te water geraakt. Men was aan
het spelevaren toen het bootje lek werd. Twee
heeren en drie kinderen van resp. 6, 7 en 8 jaar
zijn verdronken. Eerst heden zyn de lyken ge
vonden.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem heeft den
weleerw. heer J. J. A. Kuilman, thans kapelaan
te Amsterdam (H. Vine, a Paulo) benoemd tot
pastoor te Schoorl.
