De algeheele val van Madrid
een kwestie van uren
Ramsay MacDonald
plotseling onwel
De geruchten omtrent een restauratie
der Habsburgers
Het nieuws van heden
Tegenstand en de wensch om de hoofdstad zooveel mogelijk
te sparen zouden slechts een vertraging van de
inneming kunnen beteekenen
De druk der rechtsche troepen wordt
voortdurend krachtiger
DE WEG A VILA-MADRID
ONDER ARTILLERIEVUUR
HEFT FRANKRIJK HET
WAPENEMBARGO OP?
HET HEFTIG VERZET VAN
JOEGOSLAVIË
De toekomst van
Danzig
SPANJE'S AMBASSADE
TE BERLIJN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen
per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 10 NOVEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20248
De verdedigingsraad in de hoofd
stad erkent nog steeds geen
enkel verlies der regeerings-
troepen
Groot offensief op
Malaga verwacht
Het Spaansche goud
Het besluit der regeering
te Valencia
Twee Schotten in Spanje
gevangen
Autonomie voor Spaansch
Marokko?
Het Weer
1
Tijdens een rede van Baldwin
bij een banket
Londen wacht nadere ophelde
ringen af
De kwestie der restauratie geen
punt van bespreking op de
conferentie van Weenen
De geheimzinnige reis
van Baron Weisner
In de PanharcL-fapriek te Parijs hebben de arbeiders gestaakt. Men ziet hier een
groep Mjeenjn de.labriek...
In 1937 zou de Vrije Stad weder
bij Duitschland worden gevoegd
Het incident van Schoeneberg
Storm
De voormalige ambassadeur treedt
op uit naam van de Franco-
regeering
Opstandig stamhoofd
verslagen
-MWMttW WtDkfóP-4
I//////SA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 «t» Inge»,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 55 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
A VILA. 9 Nov. (Havas). Een der
speciale correspondenten van Havas
seint: De tegenstand der regeerings-
troepen en vooral de wensch van
generaal Franco Madrid te sparen
zooveel dit mogelijk is, vertragen de
algeheele inneming van de Spaan-
sche hoofdstad met enkele uren. Wel
ingelichte kringen geven de verzeke
ring, dat de druk der rechtsche troe
pen voortdurend krachtiger wordt.
Alvorens het vliegveld Quatro Vientos te
verlaten hebben de regeeringstroepen het, naar
gezegd wordt, ondermijnd, hetgeen den recht-
schen luchtstrijdkrachten tijdelijk een gebruik
maken van het vliegveld onmogelijk maakt.
De correspondent van Reuter telefoneert,
dat de zware artillerie der rechtschen voort
gaat Madrid te bombardeeren. De grana
ten vallen met een gemiddelde snelheid van
drie per minuut rondom de slachtplaatsen,
waar de verdediging zeer sterk .is. Een
granaat is op 50 meter van het ministerie
van Oorlog neergekomen. Het park Casa de
Campo is thans voor een groot deel in
handen der aanvallers.
Tegen drie uur vanmiddag hebben vliegtuigen
der nationalisten 17 bommen op de stad ge
worpen in de wijk Salamanca. Bij een bom
bardement van Vallecas, op 8 K.M. ten Zuid-
Westen van Madrid, zijn 27 dooden gevallen.
Over het algemeen heerscht een paniekstem
ming onder de Madrilenen tengevolge van het
hevige bombardement.
De sector van Madrid heeft thans geen
zones meer ten Westen en Zuiden, maar
nog slechts een stads-strook, waarvan het
centrum practisch in handen van de troepen
van generaal Varela zou zijn. De vestiging
van versterkte stellingen op den rechter
oever van de Manzanares Is in de aan de
stad grenzende wijken voltooid door de in
neming van het station en den spoorweg
van Caceres, het hospitaal en de Cite Uni
versitaire, benevens de geheele zóne van
Real Casa del Campo, hetgeen het mogelijk
maakt, dat zes colonnes rechtschen naar
het hart van Madrid oprukken. De val der
stad is nog slechts een kwestie van uren.
Terwijl het offensief voor de poorten van
Madrid aan de Zuidzijde zich ontwikkelde,
hebben troependeelen van de colonne Castejon
pogingen in het werk gesteld ten Westen van
de hoofdstad den weg Avila-Madrid te berei
ken. Zij zijn hierin geslaagd. Sinds Zondag
ligt de weg onder artillerievuur op een tiental
kilometers van Madrid.
Tegelijkertijd vallen de colonnes van Rada
en Escamez, die ten Zuiden van het Escoriaal
opereeren, aan op den weg van het Escoriaal
naar Chapineria. De militie-troepen trekken
terug zonder strijd te leveren. Teneinde in
Oostelijke richting te kunnen retireeren, zul
len zij van de secundaire wegen ten Noorden
van Madrid gebruik moeten maken.
In den sector van Somosierra heerscht vol
komen rust. Ook daar zijn de regeeringstroepen
in gevaar te worden omsingeld door een even-
tueele operatie ten Oosten der hoofdstad. De
luchtstrijdkrachten melden trouwens, dat de
militiemannen zich terugtrekken naar Alcala
de Henares.
In den sector van Guadalajara rukken de
rechtschen zonder haast op langs de as van den
Weg Barcelona-Madrid. Het is mogelijk, dat zij
hun krachten sparen voor een eventueelen aan
val op Teruel.
De verdedigingsraad te Madrid heeft in een
communiqué medegedeeld, dat alle aanvallen
der nationalisten, die ten doel hadden, de
hoofdstad binnen te dringen, afgeslagen zijn.
De stellingen ten Zuiden van Madrid, die on
der den druk van den vijand ontruimd moesten
worden, zijn heroverd.
In den sector-Pozuelo zijn hevige aanvallen
afgeslagen. De luchtmacht heeft Madrid sedert
gistermiddag met^gebombaxdeerd^
Naar uit officieuze bron te Madrid wordt
vernomen, zouden de regeeringstroepen eenige
stellingen in den sector Quatro Vientos hebben
heroverd, en zouden zij elk oogenblik tot be
langrijke operaties kunnen overgaan.
De groep nationalisten, die tot de Casa de
Campo is doorgedrongen, schijnt van geen be-
teekenis te zijn, en de regeeringstroepen zouden
haar reeds omsingeld en in gevaar gebracht
hebben.
De Spaansche ambassade te Londen heeft
uit Madrid bericht ontvangen, dat de nationa
listen geen noemenswaardige vorderingen hebben
gemaakt. De bevolking van Madrid blijft moed
houden en in de stad is het rustig.
In het Zuid-Westen van Madrid maken de
nationalisten gebruik van ongeveer 15.000
Mooren, en volgens de ambassade strijden de
regeeringstroepen in dezen sector dan ook
slechts tegen vreemdelingen. Overigens wordt
m dezelfde streken als gisteren gevochten.
De rechtsche kruiser Almirante Cervera
is te Algeciras aangekomen uit Ceuta. Een
flottilje gewapende sleepbooten en ver
scheidene vliegtuigen escorteerden het schip,
dat bijna 1000 Marokkaansche soldaten en
40 stukken veldgeschut vervoerde.
De militaire autoriteiten hebben .alle
autobussen en vrachtwagens, die beschik
baar waren, gerequireerd voor het vervoer
van de manschappen en kanonnen naar het
front van Estepona, Een groot offensief op
Malaga zal spoedig ontketend worden.
Naar radio Sevilla meldt, hebben aan het front
van het Escoriaal de troepen van generaal Mola,
na een gevecht, waarin de regeeringsaanhangers
zware verliezen leden, Naval Gamella bezet.
De divisie-Soria heeft Castejon de Henares,
waar de regeeringstroepen een belangrijk wa
pendepót hadden ingericht, bezet.
In den sector-Santander hebben de recht
sche troepen het ten Zuiden van Santander ge
legen Espinosa de las Monteros bezet en hun
tegenstanders achtervolgd tot Alto de Berbaro,
dat zij eveneens bezetten.
In den sector-Aragon hebben de Catalaansche
aanvallen op Caladas het front niet kunnen
forceeren, dat door een te krachtig georgani
seerde divisie bezet werd. Sedert den aanvang
van het offensief zijn de rechtschen in de streek
van Guadalajara over een diepte van 100 K.M.
opgerukt. Ten Westen van Madrid wordt de
omsingeling bij het Escoriaal geleidelik gesloten
op de regeeringstroepen, die hun basis hebben
gevestigd in het klooster San Lorenzo del Es-
curial.
De Spaansche ambassadeur 'te Parijs heeft
medegedeeld, dat de administratie van de Bank
van Spanje is overgebracht naar Cartagena
en dat de goudvoorraden zijn ondergebracht op
een onbekende veilige plaats.
De ambassadeur voegde hieraan toe: „de aan
een overvloed van vertrouwen lijdende credi
teuren der rechtschen zullen nooit één korrel
tje van het Spaansche nationale goud ontvan
gen."
De Spaansche ambassadeur te Londen heeft
persoonlijk op het departement van Buiten-
landsche Zaken een nota overhandigd, waarin
de Britsche regeering er officieel van in kennis
gesteld wordt, dat de Spaansche regeering zich
tijdelijk te Valencia heeft gevestigd en vastbe
sloten is den strijd met verdubbelde energie
voort te zetten tegen de rechtschen op alle
fronten en in het bijzonder op het centrale
front.
In het Lagerhuis heeft lord Cranborne me
degedeeld, dat de aandacht van het departe
ment van Buitenlandsche Zaken gevestigd was
op het geval van twee leden der Schotsche am
bulance, die door particulieren naar Spanje
was gezonden. Deze beide mannen waren door
de nationalisten nabij Madrid gevangen geno
men. „Het derpartement van Buitenlandsche
Zaken," aldus Cranborne, „heeft stappen laten
doen bij de autoriteiten in Burgos, teneinde hun
invrijheidstelling te verkrijgen.''
De Times meldt uit Casablanca, dat er op
grond van inlichtingen, ingewonnen bij voor
aanstaande Marokkanen te Teoean, alle reden
is om te gelooven, dat de tusschen hen en den
leider der Spaansche nationalisten, generaal
Franco, gevoerde onderhandelingen hebben ge
leid tot de overeenkomst, krachtens welke aan
de stamhoofden der Riff-kabylen autonomie
zal worden verleend „in dier voege, dat hun op
binnenlandsch gebied volkomen de vrije hand
wordt gelaten, en dat van Spaansche zijde op
hun buitenlandsche betrekkingen toezicht zal
worden uitgeoefend."
Verscheidene namen zijn genoemd als moge
lijke hoofden van den nieuwen staat, doch het
meest schijnt wel een lid van het Ottomaan-
sche huis, de vroegere Turksche keizerlijke fa
milie, in aanmerking te komen. De autonomie
zou van kracht moeten worden, zoodra generaal
Franco er in geslaagd is, de orde in Spanje
te herstellen.
Uit Parijs meldt het blad, dat men in offi-
cieele kringen aldaar het bericht omtrent de
verleening van autonomie aan Spaansch-Ma-
rokko noch kan bevestigen, noch kan tegen
spreken. Van hoogst gezaghebbende zijde wordt
echter verklaard, dat de toepassing van een
dergelijk besluit voor Frankrijk volkomen on-
auzoutig»'' n,
9
Verwachting: Krachtige tot matigen,
Zuidwestelijke tot Westelijken wind,
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen,
H kans op regen- of hagelbuien, zelfde
temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Waarschijnlijk
nog buiig.
stormwaarschuwingsdienst.
E Geseind van De Bilt Maandagavond te
EE 20.00 uur aan alle posten: ,,Stormsein EE
neerhalen, blijft op uw hoede". EE
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinïl
LONDEN, 9 Nov. Terwijl op het jaar-
lijksch banket van den Lord Mayor van
Londen, minister-president Baldwin, na een
toast van Eden op het corps diplomatique,
een rede uitsprak, is Ramsay MacDonald
plotseling ongesteld geworden.
Zijn dochter leidde hem naar een neven-
liggend vertrek, waar Lord Dawson hem hulp
verleende.
Nadere bijzonderheden zijn nog niet bekend.
LONDEN, 9 Nov. (Reuter) De verklaring,
welke wordt toegeschreven aan Léon Blum,
dat Frankrijk bereid zou zijn het wapen
embargo voor Spanje op te heffen, wordt
in diplomatieke kringen te Londen met de
noodige reserve behandeld in afwachting
van verdere ophelderingen, temeer nu nog
geen officieele tekst bekend is.
Evenwel is men in diplomatieke kringen
van meening, dat Blum meer doelde op het
door Plymouth voorgestelde systeem van toe
zicht, dan op een Britsch-Fransche samenwer
king tot opheffing van het embargo.
De plaats, waar het lichtschip „Elbe 1"
met man en muis verging, is kenbaar
gemaakt door een wrakboei
WEENEN, 9 Nov. (Havas)De kwestie van
de restauratie der Habsburgers zal op de
drie-mogendheden-coaiferentie, die Woens
dag te Weenen wordt geopend, niet ter
sprake komen, evenmin als bij de voorbe
sprekingen, tusschen Ciano en de leidende
Oostenrijksche persoonlijkheden, aldus werd
hedenmorgen officieel met de grootste stel
ligheid verzekerd.
Hoewel men te Weenen van oordeel is, dat
het vraagstuk der restauratie uitsluitend van
binnenlandsch-politieken aard is en officieele
Oostenrijksche kringen weigeren het uit een
anderen gezichtshoek te bezien, is het niet min
der waar, dat overwegingen van buitcnlandsch-
politieken aard, de conferentie te Weenen ten
aanzien van dit vraagstuk een gereserveerde
houding opleggen.
Zooals men weet heeft Joego-Siavië zich
tot dusver hevig tegen de restauratie der
Habsburgers verzet. Men weet eveneens, dat
de Duce in zijn te Milaan gehouden rede
Joego-Slavië duidelijk een hand heeft toe
gestoken. In officieuze Weensche kringen
zou men het onlogisch vinden, wanneer
Mussolini de restauratie zou willen begun
stigen juist op het oogenblik, dat hij naar
toenadering tot Belgrado streeft.
Men heeft te Weenen tevens geconstateerd,
dat Duitschland in zijn verzet tegen restau
ratie volhardt. Naar men in welingelichte krin
gen doet opmerken, zal Rome, dat een zeker
parallelisme tusschen zijn buitenlandsche poli
tiek en die van Duitschland tot stand wil bren
gen, er zorgvuldig voor waken, op de confe
rentie te Weenen kwesties naar voren te bren
gen, die het van Duitschland zouden kunnen
scheiden.
Kortom men verklaart te Weenen, dat geen
enkele wijziging ten aanzien van het vraagstuk
der restauratie op komst is en dat de confe
rentie te Weenen in elk geval niet een derge
lijke wijziging zal brengen.
Het bezoek, dat Baron Weisner, de leider der
Oostenrijksche monarchisten, aan Rome heeft
gebracht, heeft, naar de Daily Telegraph meldt,
Opnieuw doen geruchten de ronde van
een aanstaand huwelijk tusschen Aarts
hertog Otto en Prinses Maria van Savoie
echter opnieuw geleid tot geruchten, dat spoe
dig de restauratie der Habsburgers verwacht
zou kunnen worden.
Nadat Mussolini de vorige week uit Milaan
was teruggekeerd, heeft hij Baron Weisner in
particuliere audiëntie ontvangen. Zijn naam
kwam echter niet voor op de lijst van bezoe
kers van het Palazzo Venezia en hij heeft Rome
even stil verlaten als hij gekomen was.
In Hongaarsche kringen gelooft men, dat
Baron Weisner voor den Duce het standpunt
der Oostenrijksche monarchisten uiteen heeft
gezet ten aanzien van een mogelijke restauratie
van aartshertog Otto op den Hongaarschen
troon en zijn verloving met prinses Maria, de
jongste dochter van den koning en de koningin
van Italië.
Deze geruchten vinden niet slechts hun
oorzaak in de geheimzinnigheid, waarin het
bezoek van Baron Weisner was gehuld, doch
ook in de passage van de rede, die Musso
lini de vorige week te Milaan heeft gehou
den.
Na gewezen te hebben op de sympathie en
de bewondering van de Italianen voor het Hon
gaarsche volk, zeide hij„Wellicht zal zich spoe
dig een plechtige gelegenheid voordoen, waarbij
deze gevoelens van het Italiaansche volk in
het openbaar tot uiting kunnen komen."
Men gelooft voorts, dat de Hongaarsche
rijksbestuurder, admiraal Horthy, tijdens het
bezoek, dat hij deze maand aan Rome zal
brengen zijn toestemming zal verleenen tot
de restauratie van aartshertog Otto.
Dit besluit zal, naar men verklaart, gepaard
gaan met de aankondiging van de verloving van
aartshertog Otto en prinses Maria.
Vertegenwoordigers van de landen der
Kleine Entente, Joego-Slavië, Tsjecho-Slo-
wakije en Roemenië, bezien deze geruchten
met een ander oog. Zij weigeren te gelooven,
dat Mussolini en admiraal Horthy de res
tauratie der Hongaarsche monarchie in ernst
overwegen. Zü verklaren, dat dit onvermij
delijk tot de hereeniging van Oostenrijk en
Hongarije zou leiden.
Officieele instanties te Rome weigeren, vol
gens Havas, verklaringen af te leggen of com
mentaar te geven op de berichten betreffende
een spoedig te verwachten restauratie der Habs
burgers in Oostenrijk en een huwelijk tusschen
aartshertog Otto en prinses Maria van Savoie.
Tot dusverre had men de restauratie altijd
een ,,niet-actueel probleem" genoemd, terwijl
de geruchten over genoemd huwelijk reeds zijn
tegengesproken.
WARSCHAU, 9 Nov. (Havas) De leider der
nationaal-socialistische partij in Danzig, For-
ster, heeft, naar Havas meldt, tijdens een bij
eenkomst der party o.a. verklaard, dat „de ge
heele oppositie in Danzig vóór 1 Januari a.s.
definitief uitgeschakeld zal zijn."
Forster gaf voorts als zijn overtuiging te
kennen, dat Danzig in den loop van 1937 we
der bij het Duitsche rijk zou worden gevoegd.
In Polen, o.a. te Gdynia, zijn groote betoo
gingen georganiseerd tegen de „willekeur der
Danziger autoriteiten". In een resolutie ver
klaren de betoogers, dat geheel Pommerellen,
het bolwerk van Polen, gereed is om te ant
woorden op de ruwheden en gewelddaden, door
de autoriteiten van de vrije stad tegen Pool-
sche onderdanen bedreven.
De diplomatieke vertegenwoordiger van Po
len, Papee, heeft den vice-president van den
senaat, Huth, heeft in een nota geprotesteerd
tegen 'de Danziger verordening inzake de cen
tralisatie van de arbeidsbemiddeling en ver
klaarde, dat men het incident in het dorp
Schoeneberg nog niet als opgehelderd en ge
ëindigd beschouwt.
De algeheele val van Madrid zou slechts een
kwestie van uren zijn; druk der rechtsche troe
pen steeds krachtiger; de weg AvilaMadnd
onder artillerievuur der nationalisten; groot
offensief op Malaga verwacht.
De voormalige Spaansche ambassadeur te Ber
lijn neemt uit naam der Franco-regeering bezit
van de ambassade.
Een restauratie der Habsburgers geen punt van
bespreking op de conferentie te Weenen.
Léon Blum zou bereid zijn het wapen-embargo
voor Spanje op te heffen; Londen wacht nadere
ophelderingen af.
Volgens den nazileider in Danzig, Forster, zou
de Vrije Stad in 1937 weder bij Duitschland ge
voegd worden.
Dr. J. B. Hubrecht, gezant te Boekarest, in ge
lijke hoedanigheid te Rome benoemd.
Snelle verzending van de mail naar Indië.
New Yorksche Beurs: Slot onregelmatig.
Het heeft weer gestormd over het
land en langs de kust. Angstig hoor
den we naar het gieren van den wind
en baden ons gebed in stilte voor al
len die de zee bevaren moeten.
Storm. Daaraan is niet te ontkomen:
er zijn tijden in het jaar dat de ele
menten los breken en de demon van
de luchten rondwaart in woeste
vaart! Zulke oogenblikken komen er
ook in ieders leven. Het kan óók stor
men in onze ziel. Gelukkig degeen die
het waarschuwingssein heeft gehoord
en begrepen, gelukkig degeen die pal
staat en zich verlaat op Gods hulp
en eigen standvastigheid. We moeten
op stormen rekenen. Niemand wordt
een storm bespaard. Laat hij ons ge
reed vinden. In den naam des Heeren.
BERLIJN, 9 Nov. (D.N.B.) De voormalige
Spaansche ambassadeur, Agramonte y Cor-
tijo, heeft uit naam van de Franco-regee
ring bezit genomen van het gebouw der
Spaansche ambassade in de Gross-Admiral-
Prinz-Heinrich-strasse.
In tegenwoordigheid van ongeveer 150 leden
der Spaansche kolonie werd vanmiddag de
rood-goud-roode vlag der Franco-regeering op
het gebouw geheschen, terwijl kennis werd ge
geven van het overnemen der leiding over de
werkzaamheden door Agramonte.
De vertegenwoordiger van de Spaansche
volksfrontregeering was Zaterdag uit de ambas
sade vertrokken. De sleutels van het gebouw
had hij aan een chauffeur overhandigd.
Wat het gebeurde in de Spaansche ambassade
betreft, verklaren politieke kringen, dat men in
Wilhelmstrasse deze aangelegenheid beschouwt
als een binnenlandsche Spaansche kwestie, die
de Duitsche regeering niet raakt.
ADDIS ABEBA, 9 Nov. (Stefani) Eén der
drie laatste opstandige stamhoofden in Choa,
Dedsjasj Balcia, die over 200 gewapende krijgers
beschikte, is tijdens politie-operaties nabij Abé
verslagen'door een onder bevel van Italiaansche
officieren en onderofficieren staand detache
ment inboorlingen, behoorende tot de troepen
van den vroegeren sultan van Djimma, Abba
Giofar, die de zijde der Italianen gekozen heeft.
De Italianen maakten talrijke krijgsgevangenen,
o.a. den dedsjasj zelf, die onmiddellijk gefusil
leerd werd.
Stand hp Dinsdag 1 uur v.m. 744^
yorige stand 742.2
