De erkenning der regeering
van generaal Franco
De verschrikkingen
te Madrid
Het nieuws van heden
ZULLEN OOSTENRIJK EN
HONGARIJE VOLGEN?
h 't koud oJf> ft at,
JC&i&ti vatt
Se „&paa\*ie4tad
DE DUITSCH-JAPANSCHE
OVEREENKOMST
DE BAROMETER
Na den dood van
Salengro
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20265
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
De motiveering van het Duitsche
besluit door de Völkische
Beobachter
Gevaren voor den vrede
in Europa
Parijs is niet verrast
Het Weer iiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiijg
Uit Vaticaanstad
Protest van Madrid
De zeeliedenstaking
in Amerika
Geen regeerings-schepen beschik
baar voor Alaska
Dr. Schacht te Ankara
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Italië interesseert zich levendig
voor dit verbond
ITALIË EN DE SANCTIES
Marokkanen beheerschen achter een
der toegangsioegen
Voortdurend hebben ontploffingen
plaats, terwyl nog overal de
branden voortwoeden
Nieuwe straten door de
rechtschen bezet
Brieven, die hij heeft achter
gelaten voor Blum en
zijn broer Henri
haastig opgeworpen barricade een
naar Madrid
De Locarno-conferentie
f - -
Na den dood van Salengro
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Inger
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één <5 cent
pveek 25 cent; per kwartaal f3.25; per DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE KV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 regel. Bg contract sterk verlaagde prijzen, voo»
post per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
WEENEN, 19 Nov. In politieke-
kringen bevestigt men, volgens het
agentschap Stefani, dat Oostenrijk en
Hongarije, in navolging van het door
Italië en Duitschland gegeven voor
beeld, zich voorbereiden eveneens de
regeering-Franco te erkennen.
Over de erkenning der regeering van Franco
door Duitschland, schrijft de Volk. Beob. o.m.:
Het is niet in overeenstemming te brengen
met de waarheid en de eenvoudigste nationale
verplichtingen van een regeering, wanneer zij
aan een systeem de handhaving van zijn er
kenning naar buiten verschaft, terwijl het in
werkelijkheid aan geen enkele vcrorwaarde
meer voldoet voor een zoodanigen invloed.
Duitschland heeft zich tegenover de z.g.
Spaansche regeering van Caballero in deze
positie geplaatst gezien en daaruit de conse
quentie getrokken, welke volgens onze meening
een zich van haar plicht bewuste regeering
daaruit moet trekken.
Niemand kan thans meer betwisten, dat de
machtsbevoegdheden der regeering van Cabal
lero, welke haar zetel reeds naar Valencia
heeft moeten verplaatsen, thans zijn overge
gaan op kracht, die op geen enkele wijze
noch naar binnen, noch naar buiten bereid of
in staat waren een verantwoordelijkheid op zich
te nemen voor eenige gebeurtenis.
Wanneer het zoover komt, dat tegen de toe
zeggingen der regeeringsautoriteiten te Barce
lona in, en in strijd met de verordeningen der
haar overgebleven politiestrijdkrachten, anar
chistische groepen wekenlang steeds opnieuw
Duitsche bezitsrechten op de ergste wijze
schenden, dan is dat het ondubbelzinnige be
wijs er voor, dat verdere erkenning van een z.g.
regeering niets anders meer is, dan de hand
having van een schijn.
De Duitsche regeering heeft zich genood
zaakt gezien er de consequenties uit te
trekken, dat de moord op vier Duitsche
onderdanen te Barcelona gepleegd, nog niet
is vergolden, dat het geval van het door
zoeken van het Duitsche stoomschip Ka-
merun in strijd met het Volkenrecht nog
niet is afgehandeld, dat de bescherming der
Duitsche ambassade te Madrid niet langer
kan worden gewaarborgd, dat bureaux van
organisaties, welke in zeer nauwe betrekking
tot den Staat staan, werden verwoest, dat
de wil tot vernietigen der communistische
en anarchistische groepen geen halt heeft
gehouden voor Duitsche schoolgebouwen.
Er zijn, aldus vervolgt de Völk. Beob., grenzen
van zelfrespect, zoowel voor een individu als
voor een staat.
Deze grenzen zijn voor Duitschland bereikt,
op het oogenblik, dat Duitsche menschen, Duit
sche grond en Duitsch eigendom, ondanks of
juist wegens uitdrukkelijke kenteekening, niet
meer de behandeling genieten welke hun naar
onze meening toekomt.
In den zin van een politiek der feiten, heeft
Duitschland uit de situatie in Spanje de con
sequenties getrokken en die krachtsgroep er
kend, welke alleen over een werkelijk gezag be
schikt.
Duitschland heeft een nieuwen zaakgelastigde
naar Madrid gezonden, niet om eenige situatie
ingewikkeld en nog moeilijker te maken, doch
om voor zich klaarheid te scheppen in de over
tuiging, daarmede op de beste wijze ook andere
belangen te dienen.
Te Parijs is geen verrassing gewekt. In feite
wist men sinds langen tijd, dat de kabinetten
te Rome en Berlijn dit voornemen hadden, dat
zij overigens officieel bevestigden bij de be
sprekingen van Ciano in Duitschland.
Deze maatregel komt misschien wat vroeger
dan verwacht werd, daar men dacht, dat
Duitschland en Italië pas na de bezetting van
Madrid tot erkenning zouden overgaan.
Men vraagt zich af, of deze snelle beslissing
geen verband houdt met het bericht van Burgos
aangaande eventueele operaties vóór Barcelona,
om de voorziening van Catalonië met oorlogs
materiaal te verhinderen.
Officieele kringen te Londen verklaren, dat
hier een „practisch blijk van sympathie is, dat
nimmer werd ontveinsd", met andere woorden
en ondanks den onaangenamen indruk, welken
het nieuws heeft gewekt, men wil gelooven, dat
het niet van kwaadaardigen invloed op het stel
sel der niet-inmenging zal zijn.
Maar in feite vraagt de Engelsche openbare
meening zich af of het Duitsche en Italiaan-
sche gevaar welks gelijktijdigheid men on
derstreept niet een wijziging van standpunt
jegens de tot nu toe gevolgde politiek doet
vreezen.
Met eenig ongeduld wenscht men dan ook op
dit punt de bedoelingen van Italië en Duitsch
land te vernemen.
Als gevolg van de erkenning der regeering
van Franco, zal Attlee in het Lagerhuis vragen
richten tot minister Eden met betrekking tot de
houding der Engelsche regeering.
Echo de Paris schrijft, ctat de nationalisten
Voor Madrid groote moeilijkheden ondervinden.
M VERWACHTING: Krachtig» tol matigen H
Oostelijke tot Noord-Oostelijken wind, ge-
S decltelijk bewolkt, aanvankelijk nog
EE eenige kans op regen, later weinig of geen
EE regen, iets kouder.
M Geseind van De Bilt, hedenmorgen om
EE 9.20 uur aan de posten van Delfzijl tot
Hoek van Holland: „Stormsein neerhalen,
blijft op uw hoede".
Hoogst» barometerstand:
EE 775.3 te Karlstadt.
Laagst» barometerstand:
EE 734.9 te Janmayen.
EE Zon op v.m. 7.20 onder n.m. 4.01 uur.
EE Licht op n.m. 4.31. Maan op v.m. 11.41
onder n.m. 8.37. Eerste kwartier 22 Nov. EE
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllillilllllllllli
FR. VARKENMARKT 6-10 - TEL. 1-4-1-6-4
Zij zullen de stad binnendringen en bezetten
doch tegen welken prijs? Zullen zij nog in staat
zijn op te rukken naar Valencia en Barcelona?
Deze vragen stelde men ook te Rome en Berlijn
en als eerste maatregel scheen noodig den toe
voer van wapenen door de Sovjets te verhin
deren.
Hitler en Mussolini zijn evenals Stalin
bij Spanje betrokken en kunnen niet terug.
De blokkade van Barcelona wordt een
kruitvat in Europa.
De laatste phase van den burgeroorlog levert
zoo een grooter risico voor den vrede in Europa,
grooter dan Europa sedert 1914 heeft geloopen.
Gistermiddag werd te Salamanca bekend, dat
Duitschland en Italië de regeering van Burgos
hadden erkend. Omstreeks 6 uur ontving gene
raal Franco den Duitschen gezant in Portugal,
die als buitengewoon gezant van zijn regeering
optrad.
Hij deelde mede, dat de Duitsche regeering
binnenkort Baron von Stchref zou zenden
om haar te vertegenwoordigen. Ook deelde hij
mede, dat de diplomatieke betrekkingen met de
regeering te Valencia waren verbroken.
De erkenning door Italië werd Franco mede
gedeeld door de 'officieele vertegenwoordigers
van de Italiaansche regeering te Burgos. Zij
deelden mede, dat de Italiaansche regeering
binnenkort een buitengewoon gezant naar Sa
lamanca zal zenden.
Het nieuws van de erkenning verwekte een
groote vreugde in de stad. De Italianen en
Duitschers. die herkend werden, werden op de
schouders rondgedragen en 20.000 personen
trokken in optocht naar het hoofdkwartier van
Franco en riepen „Leve Franco", „Leve Musso
lini", „Leve Hitier".
Franco verscheen op het balcon en hield een
toespraak, waarin hij o.a. zeide, dat deze erken
ning door twee groote bevriende mogendheden
het succes van de eerste etappe kenmerkt.
Maishi, de Sowjetambassadeur te Londen,
heeft onverwijld bijeenroeping van de n<Jh-
interventie-commissie verzocht om de ge
volgen van de erkenning van de regeering-
Franco door Duitschland en Italië aan een
onderzoek te onderwerpen.
De radiozender van Valencia deelde he
denochtend medé, dat de Spaansche regee
ring voornemens is een scherp protest in te
dienen bij den Volkenbond tegen het er
kennen van de regeering-Franco door de
regeeringen van Duitschland en Italië,
WASHINGTON, 19 Nov. (D.N.B.) Het mi
nisterie van binnenlandsche zaken deelde mede,
dat de besprekingen, welke zijn gevoerd inzake
het voorzien van Alaska van levensmiddelen en
brandstof, hebben uitgewezen, dat geen doel
matige regeeringsschepen beschikbaar zijn. Er
zullen dus particuliere schepen gecharterd moe
ten worden om Alaska, dat door de staking der
zeelieden geheel afgesloten is, van voorraden te
voorzien.
Te Tampa hebben botsingen plaats gehad
tusschen de politie en stakers. Hierbij werden
verscheidene personen gekwetst.
ANKARA, 19 Nov. (D.N.B.) De president van
den Turkschen staat, Kemal Ataturk, heeft
gisteren den president van de Duitsche rijks
bank, dr. Schacht, in audiëntie ontvangen.
Schacht overhandigde Ataturk een portret van
Hitler met opdracht.
Vervolgens ontving dr. Schacht de vertegen
woordigers van de Turksche pers. Hij ver
klaarde, dat hij naar Turkije is gekomen om
een tegenbezoek te brengen aan de vele per
sonen uit het Turksche bankwezen, die een be
zoek hebben gebracht aan Berlijn. Hij is niet
gekomen om kwesties van bijzondere beteekenis
te bespreken.
Van 29 November tot 5 December a.s. zal in
het Vaticaansch paleis een retraite worden ge
houden, waaraan Z.H. de Paus deelneemt. De
gewone audiënties blijven gedurende deze re
traite achterwege.
Tot nuntius in Bolivia is benoemd mgr. Fe
derico Lunari, tegenwoordig gezantschapsraad
van de nuntiatuur in Brazilië.
Op den onbewaakten overweg bij de Runxputte te Heiloo is een vrachtauto door een electnschen trein gegrepen en totaal
verwoest. De bestuurder liep slechts lichte verwondingen op.
Verschrikkingen van bombardementen, gevech
ten, ontploffingen en branden blijven Madrid
onverminderd teisteren; de strijd duurt zonder
genade voort.
Levendige interesse bij Italië voor de Duitsch-
Japansche anti-communistische overeenkomst.
De Völkischer Beobachter motiveert de Duitsche
erkenning van de regeering van generaal Franco.
Betoogingen te Parijs naar aanleiding van het
overlijden van minister Salengro.
Prins Bernhard vliegt van Soesterberg naar
Waalhaven en Schiphol.
Vrachtauto op onbewaakten overweg bij Meppél
door trein gegrepen; inzittenden ongedeerd.
Het in nood verkeerend motorschip „Prinses Ju
liana" in de haven van Terschelling binnen
gebracht.
De machinist, die verantwoordelijk wordt ge
steld voor het spoorwegongeluk te Woerden,
gedegradeerd.
O
ROME, 19 Nov. (Havas). Het is onmoge
lijk in bevoegde kringen te vernemen, in
welke mate Italië deelneemt of zal deelne
men aan de Duitsch-Japansche anti-com
munistische overeenkomst.
In politieke kringen verklaart men slechts,
dat deze overeenkomst Italië levendig interes
seert eh zij met groote aandacht gevolg wordt.
Men erkent dat Italië ten aanzien van het
vraagstuk van het communisme dezelfde op
vatting heeft als Duitschland en Japan.
De ambassadeur van Japan, Yotaro Sugimu-
ra, is gastermiddag door graaf Ciano ontvan
gen.
ROME, 18 Nov. Vanmiddag te vijf uur is in
alle Italiaansche gemeenten een gedenkplaat
op de gevels der raadhuizen aangebracht, om
de toekomstige generaties te herinneren aan
het economisch beleg van Italië, dat een jaar
geleden, naar aanleiding van den oorlog in
Abessinië, begon.
Stand op Donderdag 1 uur mm.: 766.4
Vorige stand: 766.3
RIJSSEL, 19 Nov. (Havas). Het blad .Grand
Echo Nord deelt mede, dat het parket van Rijs-
sel op verzoek van minister-president Blum in
in te stellen naar de omstandigheden, welke
overeenstemming met de familie van wijlen
minister Salengro besloten heeft een onderzoek
den dood van den minister vergezelden.
Havas deelt ook mede. dat Salengro voor mi
nister-president Blum een brief had achterge
laten van den volgenden inhoud;
„Rijssel, 16 November.
Waarde Blum,
Mijn vrouw is, het zal spoedig achttien maan
den geleden zijn, gestorven door den laster,
dien men haar niet heeft bespaard en waaron
der zij zoozeer heeft geleden. Mijn moeder
herstelt niet van de gevolgen van de operatie,
die zij heeft ondergaan en de laster knaagt
haar aan het hart. Wat mij betreft, ik heb
dapper gestreden, maar ik ben öp. Nu zij er
niet in geslaagd zijn mij te onteeren, zullen ze
ten minste de verantwoordelijkheid voor mijn
dood dragen, want ik ben geen deserteur en
geen verrader. Mijn partij zal mijn vreugde en
Hedenochtend half drie werd de stad
weer door vliegtuigen van de rechtschen ge
bombardeerd. Hevige ontploffingen werden
gehoord, doch het is nog niet mogelijk na
dere bijzonderheden te verschaffen.
Het Madrileensche radiostation-Espana heeft
medegedeeld, dat door een lichte beschadiging
van de zender-installatie de uitzendingen van
het station Union-radio zouden worden ge
staakt.
Radio Cadix heeft medegedeeld, dat van
daag veel artillerie en tanks en alle troepen
der colonne Sarron zijn getrokken over een in
de Manzanares gelegde schipbrug. Ook de
colonne Telia zal de rivier overtrekken.
In den sector Robledo Chavela hebben de
nationalisten de' regeeringstroepen verslagen,
die 50 dooden en belangrijk materiaal moesten
achterlaten. Ook zijn drie vliegtuigen der re
geering omlaag geschoten.
De Spaansche ambassadeur te Londen heeft
na een telefoongesprek met de autoriteiten te
Madrid den journalisten een verklaring over
handigd, volgens welke „de indruk over-
hjerscht, dat de regeeringstroepen de opstan
delingen in bedwang houden."
De Zonnepoort in het centrum van
Madrid gelegen, stond om twee uur gister
middag in brand, nadat de rechtschen
brandbommen uit vliegtuigen hadden ge
worpen. Het bombardement was hevig.
In de mate, waarin men er zich rekenschap
van kan geven, is het onwaarschijnlijk, dat
Madrid in de eerstvolgende dagen zal worden
bezet. De strijd gaat zonder genade voort.
De minister van Buitenlandsche Zaken van
Paraguay heeft de regeering van Madrid ver
zocht gratie te verleenen aan den consul van
Paraguay te Bilbao, Arias Martinez, die kort
geleden ter dood veroordeeld is.
Het bestuur van de socialistische partij is
gisteravond bijeengekomen en heeft een dag
order opgesteld, waarin o.a. wordt gezegd, dat
Salengro aan het einde van zijn kracht was
door de lastercampagne en zelfmoord pleegde.
Men heeft Salengro vermoord, zooals Jaures
vermoord werd. De socialistische partij betreurt
een man, die nooit in zijn plicht tekort schoot,
een van haar beste strijders. De arbeiders
moeten zich herinneren, dat Salengro 't laatste
slachtoffer moet zijn van het fascisme.
Om half elf gisteravond hebben twee groepen
van betoogers, ieder voor het meerendeel be
staande uit honderden jongelieden, met een
kwartier tusschenpoos gemanifesteerd op de
Champs-Elysées voor het gebouw van het dag
blad „Le Figaro".
Zjj uitten vijandige kreten en wierpen stee-
nen tegen dén gevel van het gebouw. De politie
heeft de betoogers snel verspreid.
LONDEN, 19 Nov. (Havas). Volgens in par
lementaire kringen ontvangen inlichtingen zou
het Britsche kabinet gisteren den tekst hebben
goedgekeurd van de nota, welke Groot-Brittan-
nië binnenkort zal richten tot dé mogendheden
van Locarno.
De nota zou zekere opmerkingen formuleeren
aangaande de antwoorden van Frankrijk,
Duitschland, Italië en België op de Britsche
voorstellen van 18 September.
Het nieuwe document zou niet den datum
vaststellen voor de conferentie, waarop de
laatste nota doelt.
De nota zou met name de opmerkingen for
muleeren aangaande het verband tusschen een
pact voor het Westen en het Volkenbondshand
vest.
TENERIFFE, 19 Nov. (Havas).
De radioclub-Teneriffe deelt mede,
dat de troepen van kolonel Asencio
de calle Del General Ricardo en de
calle Antonio Lopez hebben bezet.
In den strijd van gisteren verloren de regee
ringstroepen 3.000 man, waarvan 700 man van
de internationale kolonne.
mijn leven zijn geweest. Mijn liefde gaat uit
naar de mijnen, mijn herdenken naar onze be
weging, u allen ben ik dankbaar. Roger Salen
gro."
Nadat de journalisten weer waren toegelaten,
overhandigde Blum, die zijn tranen den vrijen
loop liet, hun den brief en verzocht Henri Sa
lengro ook zijn brief voor te lezen, waartoe
deze echter niet in staat was.
Deze brief was aanvankelijk gedateerd 16
Mei, doch deze datum was geschrapt en ver
vangen door 17 November. De tekst van den
brief is als volgt:
„Mijn beste Henri,
Overwerkt te zijn en belasterd te worden, dat
is te veel; dat en het verdriet hebben mij over
wonnen. Groet moeder. Jeannette en de jouwen,
ik keer nu naar Léonie terug. Roger."
Voor zijn huishoudster, madame Renard,
heeft Salengro een visitekaartje achtergelaten
met de woorden: „Madame Renard, wilt u den
last verontschuldigen, dien ik u veroorzaak."
Het bestuur van de vakvereeniging van boek
drukkers heeft het volgende communiqué ge
publiceerd; „Gezien de opwinding, veroorzaakt
door het overlijden van Roger Salengro, oudlid
der federatie, die het slachtoffer is geworden
van een hevige en afschuwelijke lastercampag
ne, heeft het bestuur besloten de verschijning
van het nummer van 20 November van „Grin-
goire" te verhinderen."
Gisteravond zijn bij het verkoopen van spe
ciale uitgaven van de bladen van 't volksfront
in verschillende wijken der stad optochten ge
vormd. Onder het roepen van „Leve Blum" en
„Wij zullen Salengro wreken" trokken de de
monstranten door de straten. Incidenten deden
zich niet voor. De radicaal-socialistische partij,
de communisten en verscheidene vakvereeni-
gingen hebben den SFIO hun leedwezen be
tuigd met het overlijden van Salengro en zij
verzochten de regeering maatregelen te nemen
om dezen dood te wreken.
Op de Parijsche luchtvaarttentoonstelling is o.a. deze Poolsche bommenwerper
geëxposeerd. De lading bommen ka n bij dit toestel onder den romp
worden meegevoerd
