Het proces te Novosibirsk
Duikbootaanval op Spaansche
oorlogsschepen
Franco kan op Rome
en Berlijn rekenen
Blokkade van
Barcelona?
Het nieuws van heden
Het monetair
beleid
BESCHULDIGDEN TER
DOOD VEROORDEELD
CER VANTES" DOOR EEN
TORPEDO GETROFFEN
Avenol spreekt te
Oxford
Represailles van
Moskou
DE BAROMETER
VULPENHOUDERS^0*
MET
GARANTIE
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 23 NOVEMBER 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20271
Duitsche ambassadeur te Moskou
protesteert tegen de veroor
deeling van den Duitscher
Stickling
De onderzeeërs zouden van een
vreemde nationaliteit
zijn geweest
Offensief der Witten in
het zuiden van Madrid
Vrees voor bombarde
ment van Barcelona
Zij zouden bereid zijn de Witten
desnoods gewapenderhand
te steunen
Duitsch-Russisch
incident
Het Weer
Over de taak van den
Volkenbond
Britsche ministers bestudeeren
maatregelen om incidenten
te voorkomen
Heden verklaring van
Eden verwacht
Witten niet sterk genoeg
voor een blokkade
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Nederland stemt in met de begin
selen van Frankrijk, Engeland
en de Ver. Staten
Prinses Martha heeft
een auto-ongeluk
Rusland weigert visscherijverdrag
met Japan te onderteekenen
Verontwaardiging in de
Duitsche pers
Verkeersongelukken
in België
Veroorzaakt door den Duitschen
gezant te Boekarest
MOSKOU, 22 Nov. (D. N. B.) In
het proces te Novosibirsk, waarbij
negen personen als verdacht van sa
menzwering tegen de veiligheid van
den staat, onder wie de Duitsche
»»»wvv^
IENGRQ5. D. BLAZER S METZ N.V R'DAMl
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regei 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kieine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
IJit Berlijn meldt Havas, dat de Duitsche
bladen over het doodvonnis zeer veront
waardigd zijn. Met groote opschriften wordt
het vonnis gepubliceerd en in de commenta
ren wordt gesproken over een op willekeur
berustend vonnis, dat, volgens hen, tot een
internationaal schandaal zal leiden.
De „Montag" schrijft, dat deze uitspraak de
houding van Duitschland tegen de Moskousche
terroristen rechtvaardigt en de noodzakelijkheid
bewijst van de oproepen, die tot de beschaafde
wereld zijn gericht, ten einde tot de vorming
van een anti-bolsjewistisch blok ter bescherming
van den vrede te komen.
1. vermindering der bewapeningen;
2. eerbiediging van de territoriale onschend
baarheid;
3. nieuw onderzoek naar de verdragen, die niet
meer toe te passen zijn, en
MOSKOU, 22 Nov. (Keuter). Als ver
geldingsmaatregel voor het anti-commu
nistisch verdrag, dat Japan met Duitsch
land zou hebben gesloten, heeft de Sovjet-
regeering geweigerd het visscherü-verdrag
met Japan te onderteekenen.
mijnbouwkundig ingenieur Stickling,
hebben terecht gestaan, zijn allen ter
dood veroordeeld.
Dit vonnis moet als definitief wor
den beschouwd. De eenige mogelijk
heid is, dat de veroordeelden gratie
zullen krijgen.
MADRID, 23 Nov. (Reuter). In
een officieel communiqué wordt me
degedeeld, dat duikbooten, naar men
veronderstelt van buitenlandsche na
tionaliteit, Zondagochtend om ne
gen uur een aanval hebben gedaan
op Spaansche oorlogsschepen aan
de monding van de haven van Car
tagena.
Een torpedo heeft den regeerings-
kruiser „Cervantes" getroffen en be
schadigd.
Andere torpedo's gingen langs de
torpedoboot „Mendez Nunez" zon
der schade te veroorzaken.
De Britsche admiraliteit deelde hedenoch
tend mede, niets te hebben vernomen omtrent
het incident in de haven van Cartagena, waar
bij schepen van de regeering zouden zijn ge
troffen door torpedo's van buitenlandsche on
derzeeërs.
De Duitsche regeering deelt mede, dat
zich op het oogenblik geen enkele Duit
sche onderzeeër in de Middellandsche Zee
ophoudt.
land en Italië georganiseerd waren en
waaraan hij heeft deelgenomen, heeft ge
neraal Queipo de Llano Zondagavond zeer
laat het woord gevoerd voor de radio te
Sevilla.
Hij sprak de radioberichten der regee
ring tegen, die verklaarden, dat aanhan
gers van het volksfront in Sevilla tegen
Queipo de Llano in opstand zouden zijn
gekomen. Alle door de regeeringstroepen
medegedeelde berichten sprak de generaal
eveneens tegen. Met name zeide hy: het is
thans een poosje kalm. Het slechte weer
houdt aan. Bij de Casa del Campo hebben
wij een vijandelijken aanval afgeslagen.
De vijand moest honderden dooden en ge
wonden alsmede een hoeveelheid materiaal
achterlaten. Ook aan het front van Aragon
hebben wij den vijand teruggeslagen die vijf
dooden en vele kisten met Russische munitie
achterliet. Aan het Soriafront werd een vijan
delijk offensief bij Latosa door een hevigen
tegenaanval afgeslagen.
Wij gingen onmiddellijk tot een nieuwen
opmarsch over en veroverden een mitrailleur
en dertig geweren. De vijand liet vele dooden
op het slagveld achter. Aan het front van
Madrid vond geen enkele operatie plaats. Wij
verstevigden slechts de veroverde stellingen. In
den sector van Monoloa werd een poging tot
een aanval gemakkelijk afgeslagen.
Volgens uit Barcelona afkomstige berichten
zijn de Duitsche en Italiaansche winkels aldaar
in verband met de erkenning van de regee
ring-Franco door Duitschland en Italië ge
plunderd.
Talrijke reizigers, die te Perpignan uit Bar
celona zijn aangekomen, deelen mede, dat men
daar bevreesd is, dat de stad binnenkort door
de oorlogsschepen der nationalisten zal wor
den gebombardeerd.
Reuter meldt, dat Fransche oorlogsschepen
de haven van Barcelona verlaten hebben en
thans buiten de drie-mijls-zöne kruisen, doch
officieele kringen te Parijs verklaren volgens
Havas, dat dit bericht in dezen vorm onjuist
is, en waarschijnlijk zijn oorzaak vindt in het
feit, dat eenige oorlogsschepen in de haven
vervangen zijn door andere.
Direct na het bekend worden van het von
nis heeft de Duitsche ambassadeur te Moskou
stappen gedaan bij de Sovjet-regeering. Hij
wees daarbij op de „ongeloofwaardigheid der
tegen Stickling ingebrachte beschuldiging" en
eischte als eersten maatregel, dat tijdig zorg
zal worden gedragen, dat gratie kan worden
verleend.
LONDEN, 23 Nov. (Havas) De „Daily
Mail" publiceert een telegram van zijn cor
respondent te Berlijn, Ward Price, dat als
volgt luidt:
„Uit een onderhoud, dat ik gehad heb
met een der hoogst geplaatste staatslieden
in Duitschland heb ik zonder aarzelen kun
nen afleiden, dat de erkenning van de re
geering-Franco insluit een garantie tot
steun van Italië en Duitschland aan de
nationale beweging. Indien deze met mis
lukken zou worden bedreigd door het le
veren van wapenen en versterking, welke
de roode regeering uit Rusland en elders
ontvangt, zouden Duitschland en Italië
zelfs niet aarzelen, liever dan West-
Europa bloot te stellen aan een bolsjewisti
sche besmetting door een communistische
overwinning in Spanje, de nationale zaak
met hun wapenen te steunen."
Generaal Franco heeft den stichter van het
Spaansche vreemdelingenlegioen, generaal Mi
lan Astray, belast met de leiding van alle bui
tenlandsche zaken van Spanje, alsmede van
alle pers- en propagandazaken der nationa
listen.
De radioclub-Teneriffe heeft medegedeeld,
dat de hevige regenval de militaire operaties
te Madrid gisteren heeft stil gelegd. De regee
ringstroepen hebben in den ochtend aan het
front van Carabanchel getracht een tegenaan
val te ondernemen, welke door tanks werd ge
steund. Deze werd onmiddellijk afgeslagen.
Varela heeft aan journalisten verklaard, dat
op het oogenblik gevochten wordt in de om
geving van de modelgevangenis, die in de asch
werd gelegd. De nationalisten bepalen zich tot
nu toe tot de bezetting van verschillende hui
zen. Sterke zoeklichten werden in de gevechts
zone opgesteld, teneinde te voorkomen, dat de
tanks over de Manzanares trekken. Tijdens de
operaties van de afgeloopen dagen zijn aan
beide zyden de verliezen zeer aanzienlijk ge
weest. De branden te Madrid duren voort.
Wegens de feestelijkheden, die ter eere
van de vertegenwoordigers van Duitsch-
Op den Koningsioeg tusschen Utrecht en Bunnik reed een auto met volle kracht
tegen een boom. Vier der inzittenden werden ernstig gewond
Over het verloop van het proces meldt het
Russische agentschap Tass nog het volgende:
De getuige Chestof verklaarde dat Piatakof
hem o.a. belast had met de taak, daden van
terreur en sabotage te plegen in het Koesnetsk-
bekken. In het najaar 1934 bereidde de groep
een aanslag op Molotof voor, dde eveniwel mis
lukte. Chestof had de leiding over de Trotzki-
isten in het Koesnetsk-bekken, die in verbinding
stonden met een fascistische organisatie onder
leiding van Stroilof, welke relaties onderhield
met de Duitsche fascisten. In 1935 bracht Piata
kof aan Drobnis verslag uit over een te Berlijn
gehouden bespreking, waaraan werd deelgeno
men door Piatakof, Smirnof en Sedof, en waar
gesproken werd over daden van terreur tegen
Stalin en andere leidende persoonlijkheden
van party en regeering en over de te voeren
activiteit. Bij zijn aankomst te Kemerowo nam
Drobnis de leiding van de sabotage.
De rechtbank ging vervolgens over tot
het verhoor van den beklaagde Stickling,
die volgens de verklaringen van andere
beklaagden feitelijk de leider van hun con
tra-revolutionnaire groep was. Stickling
bekende, dat hij naar de Sovjet-Unie geko
men was voor het plegen van sabotage en
dat hy zulks deed volgens een vooraf op
gesteld plan, meenende aldus het fascisme
te steunen.
Verwachting: meest zwakke, Oostelijke
tot Zuid-Oostelijken wind, nevelig tot licht
of half bewolkt, weinig of geen neerslag,
lichte vorst tot temperatuur om het vries
punt.
Hoogste barometerstand 772.0 te Krakau.
Laagste barometerstand 753.2 te Anda-
Zon op 7.37 - onder 3.56 - Licht op 4.26
3 Maan op n.m. 1.05 onder v.m. 0.27 5
Volle Maan 28 November
lillllllllllillllllllllllilllllllllllllillllllllllllllflIlllllllllllillllilMllllilillfö
OXFORD, 23 Nov. (Havas). Joseph Avenol,
de secretaris-generaal van den Volkenbond
heeft bij bezoeken aan de universiteiten van
Oxford en Cambridge in een redevoering er
op gewezen, dat het Volkenbondspact voldoet
aan de noodzakeiykheid van een ideologie,
welke gebaseerd is op het respect van aange
gane verplichtingen.
Ei- aan herinnerende, dat ten tijde van de op
stelling van het pact de openbare meening de
voornaamste drijfkracht moest zijn, constateerde
Avenol, dat de bron der tegenwoordige moeilijk
heden berust op het verschil tusschen staten,
welke aan geen enkele critiek zijn blootgesteld,
en staten, welke nu gebonden zijn aan de vrye
meeningsuiting.
Avenol zeide van meening te zijn, dat hoe
meer de openbare meening geconcentreerd en
exclusief schünt, hoe noodzakeiyker het is, dat
een organisme van internationale samenwerking,
zooals de Volkenbond optreedt om zekere stroo
mingen in de openbare meening, welke tot een
oorlog zouden kunnen leiden, van richting te
doen veranderen.
Gevangen genomen soldaten van de regeeringstroepen bij Quatro Vientos, worden
door de nationalisten van het gevechtsfront weggevoerd
LONDEN, 23 November. Reuter verneemt,
dat Zondagmiddag in Downingstreet een
bijeenkomst is gehouden, welke werd bijge
woond door Baldwin, Neville Chamberlain,
Eden. Sir John Simon, Sir Samuel Hoare
en Inskip.
De ministers hebben tijdens hun byeen-
komst in Downingstreet de methodes bestu
deerd, welke het geschiktst zijn om incidenten
te voorkomen, welke zich zouden kunnen voor
doen in de Middellandsche Zee tengevolge van
de dreiging van Franco om Barcelona te blok-
keeren en de haven te bombardeeren. Eden
zal waarschynlyk vandaag in het Lagerhuis
aankondigen tot welke conclusie de Engelsche
regeering is gekomen.
Politieke kringen herinneren er aan, dat er
theoretisch twee methodes zijn:
1 Een waarschuwing aan generaal Franco,
dat Engeland niet zal dulden dat schepen,
welke de Britsche vlag voeren aan een onder
zoek zullen worden onderworpen.
2 De methode van de erkenning der auto
riteiten te Burgos als strijdende party, dus het
recht op visitatie toe te staan.
Volgens goedingelichte kringen zou Eden
heden mededeelen, dat de Britsche regeering,
welke op dit punt in voortdurend contact met
de Fransche regeering heeft gestaan, voor het
oogenblik niet tot de tweede oplossing zal
neigen.
Zonder de hoedanigheid van strydende
party aan beide partyen toe te kennen, zal de
Britsche regeering zich er toe bepalen, eenige
practische maatregelen te nemen, om even
tueel te vreezen incidenten onmogelijk te
maken.
De „Times" schryft, dat de nationalisten op
het oogenblik niet sterk genoeg zijn ter zee om
Barcelona of een andere haven aan de Oost
kust van Spanje te blokkeeren. Een ernstige
toestand zou evenwel ontstaan, als schepen of
vliegtuigen der nationalisten optraden tegen
Britsche schepen in volle zee. Het feit, dat geen
uitvoervergunningen voor wapenen door de Brit
sche regeering worden verstrekt, versterkt de
positie van de Britsche schepen tegen inmen
ging van beide partijen.
Naar de „Daily Mail" bericht zou Eden gisteren
na den buitengewonen ministerraad nieuwe in
structies hebben gezonden aan den Britschen
ambassadeur in Spanje, Sir Henry Chilton, die
momenteel te Hendaye vertoeft. Hij zou opnieuw
in contact moeten treden met de autoriteiten
te Burgos en opheldering moeten vragen over de
blokkade, welke de vloot der nationalisten voor
nemens is uit te oefenen op de havens van Ca-
talonië.
Duikbootaanval op Spaansche oorlogsschepen.
De Cervantes getroffen. De duikbooten ver
moedelijk van vreemde nationaliteit.
Britsche regeering bestudeert de te nemen
maatregelen voor het geval Franco tot de
blokkade van Barcelona zou overgaan.
Avenol houdt een rede over de taak van den
Volkenbond voor de studenten van Oxford en
Cambridge.
De begrafenis van Salengro. Reusachtige me
nigte op de been. Rede van minister-president
Blum..
Toenemende spanning tusschen Rusland en
Japan. Rusland weigert het visscheryverdrag
met Japan te onderteekenen.
Alle negen beschuldigden bij het proces te
Novosibirsk ter dood veroordeeld. Duitsche am
bassadeur protesteert.
Zondag zijn in heel Polen groote betoogingen
gehouden ten gunste van koloniën.
Tot Apostolisch Vicaris van het Vicariaat
Tanganyika in Midden-Afrika is benoemd de
Hoogeerw. Pater J. van Sambeek.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
Moord op twee oude menschen te Merkelbeek.
Tengevolge van den mist werden Zondag vele
schepen aangevaren. Eenige menschenlevens
zijn te betreuren.
De Nederlandsche regeering heeft de vol
gende verklaringen doen afleggen bij de re
geeringen te Parijs, Londen en Washington:
„De Nederlandsche regeering draagt kennis
van de verklaringen, waarbij de regeeringen
van Frankrijk, Engeland en de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika haar voornemens
te kennen hebben gegeven met betrekking
tot haar monetaire beleid en stemt in met de
algemeene beginselen, neergelegd n haar
driezijdige verklaring van 25 September
1936".
Aan het bovenstaande kan worden toegevoegd,
dat het noodige verricht wordt om te geraken tot
een technische samenwerking met de monetaire
autoriteiten in de genoemde landen.
OSLO, 22 Nov. (Reuter.) Prinses Martha
met haar beide dochtertjes Ragnhild en Astrid
heeft vandaag tijdens den mist een auto
ongeluk gehad by Oslo. De hofauto sloeg over
den kop. De inzittenden bleven ongedeerd.
Slechts de chauffeur liep een onbeteekenende
wonde op.
Met een toespeling op de hervorming van het
pact sprak Avenol als zijn meening uit, dat niet
het pact veranderd moet worden, doch veeleer de
vier voornaamste principes, waarop het berust,
t.w.:
4. de verplichtingen der Volkenbondsleden, in
geval van Oorlog, tegenover de bepalingen van
het pact.
Avenol zeide tenslotte dat het mogelijk is van
den Volkenbond een haardstede te maken van
de collectieve openbare meening tot eerbiediging
der verplichtingen, indien de in den Volkenbond
vertegenwoordigde staten en met name de groote
mogendheden, die als gidsen kunnen dienen, het
bewijs'leveren van moed en vastberadenheid.
Het visscheryverdrag, dat reeds geparafeerd
was, zou gisteren onderteekend zijn geworden.
In diplomatieke kringen houdt men ernstig
rekening met de mogelijkheid van andere te
genmaatregelen, zooals het afbreken der on
derhandelingen met Tokio voor de instelling
van een Mandsjoekwosch-Sovjet-Russische
grcnscommissie of de intrekking van de on
langs verleende concessie voor de olie-exploi
tatie op Sachalin.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 766.1
Vorige stand: 776.9
De correspondent van Havas meldt uit Avila:
De linkervleugel van generaal Varela's troe
pen, bestaande uit twee colonnes, heeft gis
terochtend het offensief geopend in het
Zuiden van Madrid bij de Princesa-brug in de
richting van de Las Delicias-wijk. Aan dit of
fensief was een heftig bombardement vooraf
gegaan. Naar hedenmiddag te vier uur werd
vernomen heeft dit offensief zich met succes
ontwikkeld.
In de Casa del Campo hebben de regee
ringstroepen een journalist uit Uruguay ge
arresteerd, alsmede twee fotografen en een
directeur en een redacteur van het te Sara-
gossa verschijnende dagblad „Heraldo de Ara
gon". Dezen waren tydens een bezoek aan de
linies der nationalisten verdwaald. Zy deelden
mede dat luitenant-kolonel Yague, die het be
vel voerde over een gedeelte der troepen, die
Madrid aanvallen, drie dagen geleden gevan
gen is genomen, en dat luitenant-kolonel
Castejon opnieuw gewond zou zijn.
ROME, 23 November (Havas) De Itali
aansche regeering ontkent officieel, dat de
onderzeeërs, welke oorlogsbodems van de
Spaansche regeering te Cartagena aanvielen,
Italiaansche schepen zyn geweest.
BRUSSEL, 23 Nov. Bij een botsing tus
schen een vrachtauto en een personenauto te
Begijnendijk, nabij Mechelen, zyn 3 personen
gedood.
Te Bergen is een tram ontspoord en, na met
een muur in botsing te zyn gekomen, omge
slagen. Zes passagiers werden ernstig gewond.
LONDEN, 23 Nov. (ANP) Tydens een bijeen
komst te Boekarest waar verschillende leden
van de society tegenwoordig waren, heeft zich
tusschen den Duitschen gezant te Boekarest,
von Fabritius, en den Russischen gezant,
Ostroffski, een incident voorgedaan, dat in po
litieke kringen sensatie heeft gewekt, aldus
meldt de Daily Telegraph. Toen Ostroffski op
den Duitschen gezant toekwam, om dezen de
hand te drukken, keerde Fabritius zijn Russi
schen collega den rug toe. Later verklaarde
hy: ik wil den vertegenwoordiger van een
land, dat Duitschers vermoordt, geen hand ge
ven. In diplomatieke kringen worden thans
stappen ondernomen, om Fabritius te bewegen,
zyn verontschuldigingen aan te bieden.
Generaal O'Duffy, de leider der Iersche blauwhemden, is met eenige aanhangers
naar Spanje vertrokken om de nationalisten te steunen. O'Duffy (in het midden)
bij het vertrek uit Liverpool
