m ft Nationalisten bezetten het Westerpark te Madrid Een religieus conflict in Hongarije Kec&co,ke.s Et Nobelprijzen voor den vrede Het nieuws van heden HET SLECHTE WEER HOUDT AAN Uit Vaticaanstad De strijd in Soei Joean JÊfe 'WM NIEUWE POLITIEKE SPANNING Monetaire samen werking Geen dictatuur in België 2).e „Jpaaknestad" POLITIECOMMISSARIS GESTRAFT DE BAROMETER ff sniiMÉÉ VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 24 NOVEMBER 1936 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 centper kwartaal f 3.25per post per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20273 DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 mm 'PIÊÈÈï- ""V De Regeering beweert, dat de nationalisten door de Duit- sche en Italiaansche vloot gesteund worden In de hoofdstad begint gebrek te heerschen Zullen ook vrouwen worden gemobiliseerd? De onderhandelingen tusschen Engeland en Burgos De Locarno-kwestie Als Berlijn niet op de Britsche voorstellen ingaat, zou het geïsoleerd komen te staan Aardverschuivingen in Alaska Mongoolsche troepen trachten van drie kanten aan te vallen Het Japansch-Russisch visscherijverdrag Scheepsbotsing Britsch schip ernstig beschadigd Bericht over Moskou s weigering het verdrag te onderteekenen, een misverstand? Joego Slavië en het Vaticaan mmm De oorzaak ligt in anti-katholieke uitlatingen van den voorzitter der Kamer Zijn aftreden geëischt Aan Ossietsky en Saavedra Lamas toegekend Amerika en Engeland verheugd over Nederlands toetreding tot het valuta-accoord Rede van minister-president Van Zeeland Trawl-visscherij De f 20.000 er uit DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Het W eeriiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinjiji v.aft WtD'/tYP-é HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Inge*, mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voof de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. i y .s. f 1 n De artillerie speelt de laatste dagen een groote rol in de belegering van Madrid. 15 c.M. geschut in stelling CASA DEL CAMPO, 24 Nov. (Reu ter) Met behulp van tanks hebben de nationalisten zich gisteren meester gemaakt van het Westerpark. Vervol gens vielen zij de model-gevangenis en de Don Jaime-kazerne aan. Deze wor den moedig verdedigd, doch men ver wacht, dat zy binnenkort zullen vallen. Door het slecshte weer kan de lucht macht weinig uitrichten, doch de artil lerie is aan beide zijden zeer actief. Tijdens een der jongste bombardementen is een bom terechtgekomen op een drukkerij nabij de San Bernardostraat. Bij het opruimingswerk zouden reeds 70 lijken onder het puin vandaan gehaald zijn. Waarschijnlijk bevinden zich nog 20 andere Slachtoffers onder de overblijfselen. Het bombardement van de artillerie met granaten gaat onophoudelijk voort, 's Nachts kan men het gehuil van de projectielen hooren. Een groot percentage ontploft niet. Toch maakt het gezicht van een man die met een pikhou weel een niet-ontplofte granaat aan het uit graven is, omringd door een nieuwsgierige me nigte, dat men gauw een anderen kant op wandelt. Een granaat vernielde, aldus lezen wij in het „Handelsblad", de rij brievenbussen voor het hoofdpostkantoor en een jongetje, dat naar de verwoesting keek, zei: „Generaal Franco heeft een brief willen posten." Een bom sloeg in den weg van het station en veroorzaakte een groot gat. Het gat werd niet gevuld, maar er werd ter Waarschuwing een paal in gestoken, 's Avonds reed er een auto in kapot omdat men geen lantaarn aan den paal had gehangen. In Madrid begint gebrek te heerschen. In dien de spoorweg naar de kust niet spoedig heropend wordt, moet men ernstig met dezen nieuwen gevaarsfactor rekening gaan houden. Een van de maatregelen van defensie is ge weest alle particuliere telefoons af te snijden, ook die van cjp journalisten. Gisteravond heeft het ministerie van Marine te Valencia een nota gepubliceerd, waarin de hulp van de Duitsche en Italiaansche vloot aan de nationalisten met zekere feiten wordt aan getoond. O.a. wordt verklaard, dat de Italiaansche en Duitsche schepen sedert het begin van den op stand de oorlogsbodems van de regeering be- spionneeren om de nationalisten op de hoogte te houden. Verder wordt gezegd, dat een Duitsch kabelschip mijnen heeft gelegd voor de haven van Bilbao; de nationalisten beschikken niet over mijnenleggers. Ten aanzien van het incident voor Car tagena van eergisteren wordt in de nota verklaard, dat het onderzoek naar de scher ven van de torpedo, welke de „Miguel Cer vantes" beschadigde, heeft uitgewezen, dat deze is afgeschoten door een buitenlandschen onderzeeër, niet door een Spaanschen of Ita- liaanschen. Tenslotte wordt medegedeeld, dat na den aanval de Duitsche torpedojager, welke voor Cartagena ligt en die zich tijdens het gevecht op een afstand hield, den ingang van die haven naderde om een onderzoek in te stellen naar den uitslag van den strijd. Daarna verwijderde hVt schip zich weer. Volgens een nieuw decreet, dat voorziet in cle opleiding van vrouwen tot mannenarbeid, zullen alle Catalaansche vrouwen, indien noo- dig, kunnen worden gemobiliseerd. .Volgens van het front in Aragon afkomstige berichten, zou den de regeeringstroepen in den sector van Vivel del Rio verscheidene kilometers zijn op gerukt. De ministerraad heeft gistermiddag te Valen cia een langdurige bijeenkomst gehouden. Na afloop van deze vergadering heeft de minister van Onderwijs, die als secretaris optrad, ver klaard, dat de regeering besloten heeft de Cor tes den eersten December bijeen te roepen, dit in overeenstemming met de bepalingen van de grondwet en het door de Cortes in cle laatste bijeenkomst genomen besluit. Naar de „Daily Express" uit Hendaye ver neemt, heeft de Britsche ambassadeur, Sir Hen ry Chilton, van generaal Franco antwoord ont vangen op het jongste verzoek om opheldering inzake de voorgenomen blokkade en een even tueel bombardement van Barcelona. Generaal Franco zou zich er toe beperkt heb ben een neutrale zóne aan te wijzen voor het ankeren van Britsche schepen te Tarragon, Va lencia, Alicante en Cartagena, zonder een woord te spreken over Barcelona. De ambassadeur zou dit antwoord onvoldoen de hebben geacht en zou den koerier, die hem dit antwoord bracht, opgedragen hebben nadere inlichtingen te gaan vragen. Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d. 23 Nov.: Hedenochtend is het Internationaal Thomis tisch Congres geopend met een H. Mis in de basiliek van St. Maria sopra Minerva, die werd opgedragen door den secretaris van de Studiën- Congregatie, Mgr. RuffinL Na de H. Mis gaf Kardinaal Laurenti den zegen met het Aller heiligste. In den namiddag werd in de groote zaal van de pauselijke kanselarij de openingszitting ge houden, waarin Kardinaal Laurenti de congres sisten begroette en de secretaris van het con gres, pater P. Boyer S.J., een rede hield. De Nederlandsche Thomistische Vereeniging is op het congres vertegenwoordigd door prof. P. de Jong, pater Huffer S.J. en door pater Nuy S.J. van het Berchmanianum. Het congres draagt een streng wetenschappelijk karakter. De meeste voordrachten worden in het Latijn gehouden. Pater L. Kierkels, Passionist, Apostolisch De- legaat van Britsch Indië is heden door den H. Vader in particuliere audiëntie ontvangen. LONDEN, 24 Nov. (Havas). De nota, welke de Britsche regeering aan de Locarno-staten heeft gezonden, behelst, volgens de „Morning Post" geen duidelijke voorstellen, doch is meer een verklaring in algemeene trekken, overeen komstig de réde, welke Eden Zaterdag j.l. te Leamington heeft gehouden. O. a. wordt in de nota gezegd, dat, indien geen nieuw verdrag in West-Europa zou worden gesloten, de bestaande overeenkomst tusschen Engeland, Frankrijk en België gehandhaafd zou blijven. Hieruit zou men kunnen afleiden, dat indien Duitschland de gelegenheid, welke het thans wordt geboden, om deel te nemen aan een algemeene overeenkomst, laat voorbijgaan, het in West-Europa geïsoleerd zal staan. Verder bevat de nota een aantal voorstellen, welke ten doel hebben Hitier elk geldig motief om zich terug te trekken te ontnemen. NEW YORK, 23 Nov. Uit Juneau in Alaska wordt gemeld, dat voortdurende regens twee aardverschuivingen hebben veroorzaakt op den berg Roberts, die zich boven de stad verheft. De in beweging geraakte aardmassa's hebben in één der wijken aanzienlijke schade aangericht. Acht inwoners werden gedood en een twintig tal zwaar gewond, PEKING, 24 Nov. (Havas.) Het schijnt, dat binnenkort een aanval op Soei Joean langs drie wegen door de Mongoolsche troe pen kan worden verwacht. Uit Kweiho.a wordt gemeld, dat de Mongoolsche troepen vanuit Pai Ling Miao een aanval doen op Oetsjoean, 40 K.M. benoorden Kweihoa, met het doel Noord Soei Joean te bezetten. Uit Kalgan wordt vernomen, dat de Mandsjoetroepen; welke aan de grens van Soei Joean geconcentreerd zijn, oprukken in de richting van Hsing Ho en Ping Ti Tsjoean. De Japansche pers in Noord-China deelt mede, dat de troepen van Soei Joean zich reeds uit Hoeng Ke hebben teruggetrokken en zich nu gereed maken om ook Hsing Ho te verlaten en zich op Ping Ti Tsjoean aan de spoorlijn PekingPao Toe terug te trekken. Men gelooft algemeen dat de Mandsjoe- Mongoolsche troepen, op aansporen van hun buitenlandsche raadgevers willen aanvallen, voor de Nanking-troepen zijn aangekomen. Saavedra Lamas PARIJS, 24 Nov. (D.N.B.) Zeventien mijl ten Zuid-Westen van Kaap Lizard is gisteren in dichten mist het Noorsche schip „Marina" uit Bergen, in botsing gekomen met het Britsche kustvaartuig „Colmith Force". De „Colmith Force" werd ernstig beschadigd en werd door de bemanning verlaten. De „Ma rina" kon alle schipbreukelingen opnemen. TOKIO, 24 Nov. (Reuter) De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt mede, dat het bericht over de weigering van Sovjet-Rusland om het Japansch-Russische visscherijverdrag te fcnderteekenen, op een mis verstand berust. De telegrammen van den Ja- panschen ambassadeur te Moskou over deze kwestie zijn onjuist en schijnen op een mis verstand te berusten. De minister-president van Joego-Slavië, Stoyadinowitsj, heeft de Kamer een wetsont werp betreffende het sluiten van een concor daat met den Heiligen Stoel doen toekomen. In een begeleidend schrijven herinnert hij er aan, dat dit concordaat een einde maakt aan de onevenwichtigheid in de betrekkingen met de Roomsch Katholieke Kerk. Tijdens de begrafenis van minister Salengro betoogden zijn aanhangers te Parijs op de Place de la Bastille De afgevaardigde der regeeringspartij en president van het Hongaarsche Huis van afgevaardigden Alexander Sztranyavszki is geheel onverwacht het middelpunt geworden van een religieus conflict, dat waarschijnlijk ook belangrijke politieke gevolgen zal hebben. Sztranyavszki, die tevens wereldlijk voorzitter der evangelische synode is, heeft eenige dagen geleden in de synodale vergadering een rede gehóuden, waarin hij een buitengewoon felle kritiek liet hooren op de praktijken en voor schriften van de Roomsche Kerkelijke autori teiten. Deze verlangden, gelijk hij zeide, zooals de N. R. Crt. meldt, van hun geloovigen verklaringen, waarvan de inhoud in strijd was met de Chris telijke leerstelling en met den geest van het Christendom. Zij trachtten ook in dingen, die met de Kerk niets te maken hadden, en in het bijzonder in politieke aangelegenheden hun aanhangers te influenceeren. Sztranyavszki sprak van een terreur-stelsel, dat aan de tijden van de inquisitie herinnerde en van prak tijken, die in de middeleeuwen thuis hoorden. In katholieke kringen heeft deze rede natuur lijk een stroom van verontwaardiging doen op steken met name de christelijk socialistisch oeconomische partij, waarin het Hongaarsche katholicisme politiek is georganiseerd, heeft den handschoen opgenomen en de kwestie tot een politieke aangelegenheid van den eersten rang gemaakt. De leider van deze partij, graaf Zichy, heeft den voorzitter van het Huis van afgevaardigden in een groote rede geantwoord, welke culmineerde in den eisch, dat Sztra nyavszki van zijn plaats moest verdwijnen. Hongarije kan een dergelijken president der Kamer niet gebruiken. Onder deze leus organi seert thans de Christelijk socialistische partij een omvangrijke actie tegen Sztranyavszki. Uit honderden gemeenten zijn telegrammen geko men, waarin het aftreden van den voorzitter der Kamer wordt verlangd. In deze depêches wordt van den president gesproken als van een trouw volgeling van den anti-christ. Een reso lutie der Christelijke soc. partij verklaart, dat Sztranyavszki een ongezond godsdienstig con flict teweeg heeft gebracht juist op een oogen- blik, dat in het buitenland besluiten vallen, die voor Hongarije van het grootste gewicht zijn en juistde grootste eendracht noodzake lijk is. Wanneer het gelukt Sztranyavszki ten val te brengen, dan verdwijnt daarmede het laatste lid van het driemanschap Antal-Marton- Sztranyavszki dat onder Gömbös de regeerings partij en eigenlijk het geheele land dictatorisch beheerschte. De interpellatie, die voor morgen werd voorzien, is ondertusschen op dringend verzoek van minister-president Daranyi uitge steld tot Horthy weer uit Rome terug zal zijn. OSLO, 24 Nov. (Havas). Het comité tot toekennen van den Nobel prijs voor den vrede heeft dezen prijs voor 1935 toegekend aan Carl von Ossietsky en voor 1936 aan den Argentijnschen minister van Buiten landsche Zaken Saavedra Lamas. WASHINGTON, 24 Nov. (Reuter). Mi nister Morgenthau heeft gisteravond mede gedeeld, dat Nederland, België en Zwitser land erin hebben toegestemd tot de Fransch- Britsch-Amerikaansche monetaire overeen komst toe te treden. Tevens verklaarde hij, dat alle zes de landen de zelfde voorrech ten zullen genieten. Of ook andere landen tot deze monetaire overeenkomst zullen worden toegelaten, zal naar minister Mor genthau verder mededeelde, uitsluitend worden uitgemaakt door de drie landen, wel ke oorspronkelijk de overeenkomst hebben aangegaan. In een officieele Engelsche verklaring aan gaande de samenwerking op monetair gebied wordt medegedeeld, dat de regeering met ge noegen heeft kennis genomen van de verkla ringen der regeeringen van Nederland en Zwitserland, gedateerd 23 November, waarin adhaesie wordt betuigd met de in de verkla ring der drie regeeringen van 25 September neergelegde principes. De Britsche regeering is verder in kennis ge steld van het feit, dat het Amerikaajische mi nisterie van Financiën de regelingen tot tech nische samenwerking op wisselgebied, waarnaar in de verklaring van 13 October wordt verwe zen, heeft uitgebreid tot België, Nederland en Zwitserland. De regeering juicht dezen stap toe, die in overeenstemming is met de reeds tus schen de Vereenigde Staten en Engeland en de Vereenigde Staten en Frankrijk getroffen re gelingen. Ook is de uitbreiding dezer regelin gen in overeenstemming met de algemeene ba sis van wederzijdsche samenwerking, welke tus schen de Britsche monetaire autoriteiten en die van België, Nederland en Zwitserland bestaat. BRUSSEL, 24 Nov. (Havas) De Belgische minister-president Van Zeeland heeft gis teravond te Louvière, het centrum van het Hcnegouwsche steenkoolbekkei^ een rede ge houden, waarin h(j o.a. zeide, dat de regee ring vast besloten is het land zoo te bestu ren. dat geen enkele dictatuur zich hier kan vestigen. Hij deed een beroep op zijn toehoorders om de noodzakelijke militaire maatregelen door te voeren. Hij motiveerde cleze noodzakelijkheid met den internationalen toestand. De buiten landsche politiek van België is er op gericht zich buiten elk conflict te houden. „We hebben de basis van onze politiek niet gewijzigd," zeide hij. „Wij willen dat tieze poli tiek Belgisch, dus onafhankelijk is, doch wel in het kader van de internationale gemeenschap. Indien niettegenstaande alles toch een oorlog uitbreekt, dan zullen wij alles doen wat moge lijk is om daar buiten te blijven, doch iedere eventueele aanvaller moet weten, dat wij ons zullen verdedigen en dat wij staat zijn ons doel treffend te verdedigen." Deze rede van den minister-president maakte een diepen indruk. LONDEN, 24 Nov. (Reuter). De internationale conferentie der trawl-visscherij waarop ook Ne derland vertegenwoordigd is, is gisteren alhier geopend. Morrison, de minister van Landbouw en visscherij zeide, dat de visscherij met onder gang werd bedreigd, tenzij een verstandige over eenkomst zou kunnen worden bereikt. Maurice, de secretaris voor visscherij van 't ministerie van Landbouw werd tot voorzitter gekozen. De conferentie heeft gisteren de kwesties der mazen van sleepnet en zegen en van de grootte der aan te voeren visch besproken. In de eerste klasse der Staatsloterij is de prijs van i 20.000 gevallen op nummer 15182. Carl von Ossietsky De nationalisten hebben het Westerpark te Ma drid veroverd. Nobelprijzen voor den vrede toegekend aan Carl Von Ossietsky en Saavetsdra Lamas. Amerika en Engeland verheugd over de toetre ding van Nederland, België em Zwitserland tot het valuta-accoord. Religieus conflict in Hongarije. De Belgische minister-president Van Zeeland verklaart, dat er in België geen dictatuur zal ko men. 35-jarig priesterfeest van Z. H. Exc. Mgr. N. Stam te Haarlem herdacht. Er bestaat weinig kans op het lichten van de Van der Wijck. De commissaris van politie te Nijmegen is ver oordeeld tot 3y. jaar gevangenisstraf. 1 VERWACHTING: Zwakke Zuid-Oostelijke 1 tot Zuidelijken wind, nevelig tot half be- wolkt, weinig of geen neerslag, tempera- tuur om het vriespunt tot lichte vorst. Hoogstü barometerstand: 776.4 te Warschau. Laagst) barometerstand: 754.4 te Vardoc. Zon op 7.38 - onder 3.55 - Licht op 4.25 EE Maan op n.m. 1.23 onder v.m. 1.50 EE Volle Maan 28 November EE iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii FR. VARKENMARKT 6-10 - TEL. 1-4-1-6-4 10 November stond voor de Arnhemsche rechtbank terecht "de Nijmeegsche politiecom missaris v. d. M„ die zich had te verantwoorden wegens valschheid in geschrifte en verduiste ringen, meermalen gepleegd. De officier van justitie eischte een gevan genisstraf van vier jaren. Hedenmorgen deed de rechtbank uit spraak en veroordeelde verdachte tot een gevangenisstraf van drie jaar en zes maan den met aftrek van preventieve hechtenis. Bij het bepalen van de strafmaat hield de rechtbank rekening met den ernst van het feit en de positie, die verdachte bekleedde eenerzijds, anderzijds met de conclusie van het psychia trisch rapport, volgens welke de gepleegde fei ten niet ten volle den verdachte kunnen worden toegerekend. Stand op Dinsdag 1 uur n.m.: 763.8 Vorige stand: 760.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1