Een groot Baskisch offensief
in Noord-Spanje verwacht
al
De ontvangst van
Horthy te Rome
PROTECTOR" I
Het nieuws van heden
D'Ormoy vervangt
Salengro
GOEBBELS PROPAGEERT
DEN VREDE
INTELLECTUEELEN GAAN
MADRID VERLATEN
De Nobelprijs voor
Ossietsky
Hevige gevechten
in Soei Joean
DE BAROMETER
I INBRAAK-VERZEKERING I
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20274
Advertentieprijzen: Per lossen regel SI ct, Inge*,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Rouwzitting van de Fransche
Kamer ter herdenking van
den overleden minister
Een toespraak tot de deelnemers
aan het reclamecongres
Geen Duitsch-Japansch
accoord?
Te Tokio wordt een dergelijk
bondgenootschap ontkend
Een geestdriftige menigte juicht
den Hongaarschen rijks
bestuurder toe
Daranyi en de Kanya
gehuldigd
Horthy Zondag te Weenen
Ji
De inwoners van Sjanghai hebben Tsjang Kai Sjek tien moderne oorlogsvliegtui
gen ten geschenke gegeven ter uitbreiding van de luchtvloot der Nanking-regeering
Slechts sneeuw en regen schijnen
een oorlog te kunnen
bedwingen
Een treinbotsing in
Roemenië
Geruchten over een val
van Oviedo
SAINT JEAN DE LUZ. 24 Nov.
Het W eer iiiiiiiiiiii)jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
I
Uitsluitend voor: Kerken, Pastorieën.
Kloosters en Kerkelijke Instellingen
Op 17 December 1915 werd de Duitsche
torpedoboot „V 191" getorpedeerd.
Thans, 21 jaar later, is uit de Elbe
een reddingsboei van dit
oorlogsschip opgevischt
Mussolini is een liefhebber van schermen. Tijdens een bezoek van Duitsche journalisten gaf de Duce een
vartiitie sabelschermen te aanschouwen met een van. zijn officieren
Verontwaardiging in Duitschland
Dialoogje
„Heeft hij geld?"
„Ja."
„Heeft zij geld?"
„Nee."
Lichte verbazing.
„Heeft zij geen
„Nee."
„Hé, ik dacht toch, dat
„Nee, hij alléén heeft geld."
Een oogenblik pauze.
„Maar dan had hij toch een veel
betere partij kunnen doen!"
Beminnelijke lezeres en geachte le
zer, u begrijpt nu wel dat het over
een verloving gaat in dit dialoogje. En
dat gij daarin de echo beluistert van
hetgeen tallooze malen het hoofdbe
standdeel vormt in de gesprekken
of moeten wij een ander woord ge
bruiken? welke een engagement
pleegt gaande te maken.
Maar nu de vraag: Is het in over
eenstemming met de hoogheid van
het huwelijk, dat men het „goede"
van een partij en het „betere" van
een partij, allereerst en allermeest
laat bepalen door de omstandigheid,
dat „hij", en vooral „zij" geld heeft!?
20 vliegtuigen uit Nanking zouden
aan den strijd moeten
deelnemen
De militaire wetten in
België
De regeering vraagt spoed-
behandeling
-MIMDM- (jOEDl/fijPyA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
PARIJS, 24 Nov. (Havas)Officieel wordt
medegedeeld, dat dOrmoy tot minister van
binnenlandsche zaken benoemd is in de
plaats van den overleden minister Salengro.
Te elf uur is heden de rouwzitting van de
Kamer ter nagedachtenis van minister Sa
lengro gehouden onder voorzitterschap van
Herriot.
De banken van de linkerzijde waren meer dan
vol, doch geen enkele afgevaardigde van de
rechterzijde was verschenen. Zwijgend verhieven
de aanwezigen zich van hun zetels en met be
wogen stem hield Herriot een toespraak, waar
in hij hulde bracht aan de nagedachtenis van
den op zoo tragische wijze om het leven geko
men minister.
Spreker laakte de lastercampagne en spoor
de de Kamer aan dergelijke campagnes voor
de toekomst onmogelijk te maken.
De rede van Herriot werd herhaalde malen
door applaus onderbroken.
Vervolgens sprak minister-president Blum
vanaf zijn plaats enkele woorden. „Ik dank de
Kamer van ganscher harte. Ik wenschte, dat
ik kon zeggen, de geheele Kamer", hierbij wees
Blum op de leege banken der rechterzijde.
Ten teeken van rouw werd de zitting hierna
te half twaalf verdaagd tot Donderdagochtend
half tien, wanneer het fiscale wetsontwerp zal
worden behandeld.
BERLIJN, 24 Nov. (D.N.B.). Vanmiddag
zijn de deelnemers aan het continentale
reclamecongres op uitnoodiging van den
rjjkspropagandaminister, dr. Goebbels, op het
ministerie van propaganda bijeengekomen.
Dr. Goebbels, die bij deze gelegenheid het
Woord voerde, zeide o.a. het is niet waar, dat
de volkeren den oorlog willen. Zij willen hem
slechts, wanneer de openbare meening hen tot
oorlog ophitst. Zij zijn vredelievend, wanneer de
regeeringen hen voor den vrede opvoeden.
Laat men den blik eens over Europa rond
gaan, en hoort men dan 18 jaar na het einde
van den grooten oorlog weder het onver
antwoordelijke geklets over den „komenden
oorlog", dan zou men aan de toekomst van
dit werelddeel kunnen twijfelen.
Ik hoop, dat de deelnemers aan dit congres
zullen medewerken om dit tegen te gaan en de
goede verstandhouding onder de volkeren te
bevorderen. Wanneer zij dit als den eigenlijken
zin en doel van dit congres beschouwen, zullen
zij zich voor het geluk en den welstand van alle
naties hoogst verdienstelijk maken.
TOKIO 24 Nov De woordvoerder van het
ministerie van buitenlandsche zaken heeft
buitenlandschen journalisten medegedeeld, dat
de in het buitenland verspreide berichten over
een Japansch-Duitsch bondgenootschap be
rusten op valsche geruchten en misverstand,
die binnenkort uit den weg zuilen worden ge
ruimd. Japan verlangt een goede verstandhou
ding met alle mogendheden. De woordvoerder
verklaarde verder, dat te Nanking Japansch-
Chineesche besprekingen over een gemeen
schappelijke actie tegen het communisme wor
den gevoerd. Dat met andere staten dergelijke
onderhandelingen gaande zijn, was hem niet
bekend. Ook met Italië wordt niet onderhan
deld,
ROME, 24 Nov. (Stefani). Rome heeft
den Hongaarschen rijksbestuurder, admiraal
Horthy, ontvangen met prachtig zonnig
weer. Overal wapperden de Hongaarsche
en de Italiaansche kleuren. Geruimen tijd
voor de trein met het hooge bezoek was
binnengeloopen, verdrong zich reeds 'n tal
rijke menigte in de straten, waar door een
uitgebreide politiemacht en troepen in pa-
rade-uniform de orde gehandhaafd werd.
Aan het station bevonden zich de hoogste
autoriteiten van Staat en leger. Om 15 uur 45
reed de trein binnen en zette de muziek het
Hongaarsche volkslied in. Hartelijk begroetten
admiraal Horthy en zijn vrouw het ter verwel
koming aanwezige Italiaansche vorstenpaar,
waarna Horthy de eere-compagnie grenadiers
de revue passeerde, begeleid door den Koning,
^e Koningin en Mussolini.
In den koninklijken salon werden vervolgens
verschillende persoonlijkheden aan den Hon
gaarschen rijksbestuurder voorgesteld.
Buiten het station juichte een zeer groote
menigte de gasten geestdriftig toe.
Geëscorteerd door eskadrons kurassiers en
troepen begaf de stoet zich naar het Esedra-
plein, waar prins Colonna, de gouverneur van
Rome, Horthy welkom heette in de Italiaan
sche hoofdstad.
Voortdurend toegejuicht door het langs den
weg geschaarde publiek, reed de stoet hierop
naar het Quirinaal. Ook voor dit paleis stond
een ontzaglijke menigte opeengepakt, die,
zwaaiende met vlaggetjes in de Hongaarsche
kleuren de gasten luidkeels toejuichte, en nog
bleef juichen, toen het gezelschap reeds het
paleis was binnengegaan, zoodat Horthy, zijn
vrouw, de Koning en de Koningin, op het bal
kon verschenen om de menigte voor deze be
tooging dank te zeggen, hetgeen verscheidene
malen herhaald moest worden.
Intusschen was Mussolini, in gezelschap van
den Hongaarschen minister-president Daranyi,
den minister van Buitenlandsche Zaken, de
Kanya, en gevolg, van het station naar het
Grand Hotel vertrokken, waar de genoemde
gasten verblijf zullen houden tijdens hun op
onthoud in Rome. Ook deze stoet werd door
een talrijk publiek geestdriftig toegejuicht.
Om vijf uur heeft Mussolini zich naar het
Quirinaal begeven, teneinde admiraal Horthy
zijn opwachting te maken.
Vervolgens had Daranyi in het Palazzo Ve-
nezia een onderhoud met Mussolini.
De bladen wijden geheele pagina's aan Hon
garije en het bezoek van het Hongaarsche
Staatshoofd aan Rome.
Rijksbestuurder Horthy, die Zondagmorgen
te Weenen zal aankomen, zal aan 't station wor
den, verwelkomd door bondspresident Miklas.
Van t station tot 't hotel waar hij zijn intrek zal
nemen, zullen troepen langs den weg opgesteld
staan, die hem de eerbewijzen zullen brengen.
Zondagavond zullen in het kasteel Schoen-
brunn een banket en een groote receptie plaats
vinden. Maandagavond zal Horthy in de opera
een galavoorstelling bijwonen.
«i*
BOEKAREST, 24 Nov. (Stefani) Vanmor
gen is de expresstrein van Warschau bij 't Roe-
meensche station Ghigavoda op een locomotief
geloopen. Zeven personen zijn ernstig gewond.
(Havas). Volgens aan de grens ont
vangen berichten kan spoedig een
offensief der Baskische troepen wor
den verwacht.
De militietroepen te Bilbao, die aan dit of
fensief zullen deelnemen, bestaan uit ver
scheidene duizenden manschappen, gewapend
met mitrailleurs en kanonnen van ieder kaliber.
Reeds hebben vliegtuigen verscheidene spoor
lijnen met bommen bestookt en vernield.
De autoriteiten der rechtschen in Guipuzcoa
blijven weigerachtig de meeste vreemdelingen
uit Spanje te laten vertrekken. Men wijt deze
houding aan hun vrees verschillende militaire
operaties, die in deze streek plaats hebben ge
vonden, bekend te zien worden.
Hedenmiddag deelde de verdedigingsraad
van Madrid mede, dat aan alle fronten voor
Madrid rust heerscht. Sneeuw en regen be-
Verwachting: meest zwakke wind uit Zui- jË
delijke richtingen nevelig of betrokken,
weinig of geen neerslag, temperatuur om
Ëj het vriespunt. Ëj
Ëj Verdere vooruitzichten: weinig verande-
ring.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
I ONDERL. VERZEKERING MIJ.
DAMRAK GO AMSTERDAM-C. i
Tel. 45014 en 45016
Directie: H. F. HEERKENS THIJSSEN
iMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiï
lemmeren de militaire actie. In de univer-
siteitswijk zijn de rechtschen geblokkeerd
bij de gebouwen, welke zij bij een aanval
van de regeeringstroepen moesten prijsgeven.
De verdedigers besloten de troepen te doen
rusten en de burgerbevolking te evacueeren.
Personeel en de instrumenten van de belangrijk
ste wetenschappelijke instituten worden in vei
ligheid gebracht, teneinde niet het risico van
een nieuw bombardement te loopen.
Radio-Sevilla deelde mede, dat door de be
zetting van oMeloa de rechtsche troepen in het
noorden van Madrid doelmatig gedekt worden
en zonder gevaar de Manzanares kunnen over
steken. Hun ravitailleering is verzekerd. Het
rechtsche opperbevel beoordeelt den militairen
toestand zeer gunstig.
Vanmiddag hebben een dertigtal regeerings-
vliegtuigen, jacht-, verkennings- en bombarde-
mentstoestellen, geruimen tijd boven de hoofd
stad gecirkeld, ondanks de laag hangende be
wolking. Waarschijnlijk gold het hier een ten
toonspreiden van optimisme ten behoeve van de
bevolking, maar het is ook mogelijk, dat ver
schillende loyale vliegtuigescaders later een
vlucht gemaakt hebben boven de linies der
rechtschen om die te bestoken.
In overeenstemming met het comité van ver
dediging heeft de generale staf van het vijfde
regiment militietroepen de verantwoordelijkheid
op zich genomen van de evacuatie uit Madrid
van de mannen, die de Spaansche intellectueele
elite vertegenwoordigen, teneinde hen te redden
van het vuur der rechtschen.
Het eerste contingent schrijvers en geleerden
is per auto naar Valencia vertrokken. Onder
hen bevinden zich de schrijvers Antonio Ma-
chado, Duperiel, Henriquez Moles, Hortega, An
tonio Madinaveitia, Sacristan, Sanchez Eovisa
en José Moreno Villa. In 'n pantserauto is een
groot deel van hun wetenschappelijk materiaal
en hun boeken naar Valencia gestuurd.
Het blad Intransigeant publiceert een tele
gram van den volgenden inhoud uit Gibraltar:
„De radiopost van Malaga heeft medegedeeld,
dat de regeeringstroepen zich zonder slag of
stoot zouden hebben meester gemaakt van
Oviedo, dank zij een tunnel van twee K.M.
lengte, die door de genie was aangelegd en die
het centrum van de stad in de lucht zou hebber:
doen vliegen."
De redactie van het agentschap Havas tee-
kende hierbij Dinsdagmiddag om 5 uur aan,
dat op het oogenblik nog geen berichten uit
Spanje waren ontvangen, noch van regeerings-,
noch van andere zijde, die melding maakten
van een innemen van Oviedo door de regee-
rignstroepen of die Heten vermoeden, dat dit
zou kunnen geschieden.
De Britsche regeering heeft Franco verzocht,
zijn oorlogsschepen in kennis te stellen van de
gisteren door Eden in het Lagerhuis afgelegde
verklaring, waarvan de tekst met een schema
der voorgenomen wetgeving op dit punt aan de
Franco-regeering is medegedeeld.
De Britsche ambassadeur, die zich te Hen-
daye bevindt, heeft opdracht gekregen, nog
maals te Burgos aan te dringen op de aanwij
zing van een neutrale zone te Barcelona, daar
het antwoord van Franco geen enkele nauw
keurige mededeeling daarover bevat.
Ten aanzien van het incident te Cartagena
hoort men thans in diplomatieke kringen te
Londen de stelling verdedigen, dat de kruiser is
aangevaUen door een duikboot, welke sedert
drie weken door de Madrileensche regeering
vermist wordt. Dit vaartuig, dat bij de straat
van Gibraltar moest kruisen/is niet naar zijn
basis teruggekeerd. Men acht het mogelijk, dat
de bemanning naar de rechtschen is overge-
loopen.
Admiraal Magaz, de vertegenwoordiger van
Burgos te Rome, heeft de Messagero naar aan
leiding van het bericht als zou de regeerings-
kruiser Cervantes door een duikboot van een
buitenlandsche mogendheid getorpedeerd zijn,
medegedeeld, dat dit bericht onjuist is en be
doelt de meening te verspreiden, dat buiten
landsche duikbooten ten dienste van het bewind
te Burgos staan en dat de neutraliteit ter zee
ersntig geschonden wordt. Magaz zeide verder,
dat in den loop van den oorlog verscheidene
duikbooten der Madrileensche regeering zich bij
de strijdkrachten der rechtschen gevoegd heb
ben. Onlangs nog aldus Magaz passeerden
eenige rechtsche duikbooten de straat van Gi
braltar, een dezer schepen heeft de Cervantes
getorpedeerd.
jv
Carl von Ossietzky wordt op het oogenblik
behandeld in het Westend-Krankenhaus in
Charlottenburg. Vandaag zijn eenige bezoekers
bij hem toegelaten. Ossietzky is gebogen en
mager geworden. Zijn haren zijn wit, al is hij
pas 48 jaar.
De schrijver wist reeds, dat hem de Nobel
prijs voor den vrede was toegekend en zeide:
„Ik verheugd mij over deze onderscheiding,
maar ik ben een poëtiek schrijver en ik hoop;
dat deze daad van het Nobelcomité geen on
aangename reacties voor Noorwegen zal heb
ben".
Op de vraag of hij naar Oslo zou gaan, om
den prijs in ontvangst te nemen verklaarde
Ossietzky, dat hij daarop niet kon antwoorden.
De behandelende geneesheer toonde zich zeer
gereserveerd en verklaarde, dat de zieke nog
de grootste zorgen noodig heeft.
Het Duitsche nieuwsbureau schrijft:
Met Carl von Ossietzky is de Nobelprijs voor
den vrede voor de eerste maal ten deel geval
len aan een door het hoogste gerechtshof van
zijn land veroordeelden landsverrader. Carl von
Ossietzky is op 23 November 1931, derhalve in
den tijd van de November-republiek, door den
vierden strafsenaat van het rijksgerechtshof
wegens landsverraad tot een gevangenisstraf
van VA jaar veroordeeld. Een verzoek om be
genadiging aan den rijkspresident, generaal
veldmaarschalk von Hindenburg, werd door de
zen afgewezen. Ossietzky is Kerstmis 1932 op
grond van een algemeene amnestie in vrijheid
gesteld.
In tegenstelling tot den Sovjet-staat, die
iederen poMtieken tegenstander tegen den muur
laat zetten, heeft het nationaal-socialistische
Duitschland zich ertoe bepaald Ossietzky op 28
Februari 1933 in verzekerde bewaring te doen
stellen Ossietzky is geruimen tijd geleden uit
deze hechtenis ontslagen en bevindt zich in
vrijheid.
De toekenning van den Nobelprijs aan een als
zoodanig bekend staanden landsverrader is een
zoo onbeschaamde uitdaging en beleediging van
het nieuwe Duitschland, dat daarop een dien
overeenkomstig duidelijk antwoord zal volgen.
Omtrent den levensloop van Carl von Os
sietsky deelt Havas mede, dat hij sedert 1926
de leiding had van het politieke weekblad „Die
Weltbuehne", dat gesticht is door Siegfried
Jacobson als litterair blad. In 1928 werd het
een politiek blad. Tijdens het regime van Wei-
mar vestigde Von Ossietsky voortdurend de
aandacht op de gevaren, welke het regiem en
den vrede bedreigden. Vanaf 1930 deed hy felle
aanvallen op de nationaal-socialisten en in zijn
blad spoorde hij alle democraten aan zich in
een Hnksch front aaneen te sluiten tegen de
aanvallen van het fascisme.
In 1931 werd hij op aanklacht van de Reichs-
wehr veroordeeld tot 18 maanden gevangenis
straf, omdat hfj in zijn blad onthullingen had
gedaan over de geheime militaire begrooting
van Duitschland. Zes maanden zat hij in de
gevangenis, waarna hy volgens de amnestie
bepalingen van 1932 in vrijheid werd gesteld.
In de binnenlandsche politiek verdedigde Von
Ossietsky steeds krachtig het liberaai-republi-
keinsche Ideaal en in de buitenlandsche poli
tiek bestreed hy elk imperialisme en wees hy
op het gevaar van een nieuwen wereld-oorlog.
In Maart 1933 werd hy, omdat hü weigerde
het land te verlaten, zonder vonnis opgesloten
in het concentratiekamp Oranienburg. Later
werd hy overgebracht naar het concentratie
kamp Rapenburg,
Groot Baskisch offensief verwacht in Noord-
Spanje; intellectueelen gaan Madrid verlaten;
geruchten over een val van Oviedo.
Geestdriftige ontvangst van den Hongaarschen
ryksbestnurder Horthy te Rome.
Hevige gevechten in het Noorden van Soei Joean
tusschen Chineesche en Mongoolsche troepen.
D'Ormoy benoemd als opvolger van Salengro;
de Kamer houdt een rouwzitting ter nagedach
tenis van den overleden minister.
Goebbels spreekt over den vrede op het reclame
congres te Berlijn.
De Tweede Kamer heeft de Justitie-begrooting
z. h. st. aangenomen; met 58 tegen 25 stem
men werd verworpen het voorstel K. ter Laan
c.s. tot wijziging der Leerplichtwet.
Nadere uiteenzetting van Minister van Schaik
in de Tweede Kamer over de Haagsche zeden
zaak.
Vergoeding voorgesteld aan het Landbouw
crisisfonds van de uitgaven, veroorzaakt door
den aanvoer van Java-suiker hier te lande.
De ramp van de Scheveningsche loggers; on
derzoek door den Raad voor de scheepvaart.
Vaste grondstemming ter New-Yorksche Beurs.
PEIPING, 24 Nov. (Havas) In de
streek van Woetsjnag Hoeyang, in het
Noorden van Soei Joean, werden hevige
gevechten geleverd tusschen de Chineesche
en Mongoolsche troepen.
Dit Chineesche bron wordt vernomen, dat
20 vliegtuigen uit Nanking te Kweithoa, de
hoofdstad van Soei Joean, zouden zyn aan
gekomen. zy zouden de opdracht nebben, on-
middeliyk aan den stryd deel te nemen.
BRUSSEL, 24 Nov. (Havas) De minister
raad heeft besloten het parlement te verzoe
ken, dat het militaire wetsontwerp met spoed
behandeld wordt. De regeering zal voorstellen
morgen met de debatten te beginnen, opdat
de stemmingen over het ontwerp voor 1 De
cember zyn geschied. Vanmiddag wordt het
rapport by de Kamer ingediend.
t wwwuwuumii u n i /t
Stand op Woensdag 1 uur v.m.: 760.6.
yorige stand 763.8,