Crystal Palace in vlammen
Madrid thans half ingesloten
Het pact tegen de Komintern
Een duizendkoppige menigte slaat de ont
zettende vuurzee van het enorme
gebouw gade
Het nieuws van heden
Automatisch hulp
aan België
m
STRATEGISCH SUCCES
VAN DE WITTEN
GEEN GEHEIM VERDRAG
Spanje's beroep
op Genève
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DIMSDAfi 1 DECEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen
per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20284
TOREN INGESTORT
Brokstukken van een tweeden
brandenden toren dreigen
den spoorweg te
versperren
Orkestleden aan het
vuur ontsnapt
LONDEN, 30 Nov. (Reuter).
In het beroemde Crystal Pa
lace, het glazen tentoonstel
lingsgebouw in Sydenham te
Londen, is hedenavond een
hevige brand uitgebroken. De
laaiende vlammen van het
brandende gebouw zetten een
groot gedeelte van zuid-oos
telijk Londen in een feilen
gloed, terwijl mijlen in den
omtrek het gekraak hoorbaar
is van de brandende balken en
het splinterend glas. Reeds
spoedig stortte 't enorme dak,
dat het middengedeelte van
het gebouw bedekt, ineen.
Roosevelt te Buenos
Aires
Geestdriftige ontvangst door een
groote menigte
M
gen arbeider, die werkzaamheden verrichtte
aan een 60 M. hoogen schoorsteen van een
fabriek te st. Louis (Amerika) stortte naar
beneden, doch had daarbij het geluk met
zijn voet aan een kabel te blijven hangen.
Het duurde bijna twee uur vóór de
btandweer hem uit zijn benarde positie
iu>v.verJo£sm
Talrijke arrestaties van
communisten
Zestig beklaagden komen voor
Joegoslavische rechtbank
Het Weer iiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiuiiiiiiiiuii|
Successen van minister Van Zee
land bij zijn bezoek aan Londen
ISwsl
Een deel der burgerbevolking van Madrid zoekt een schuilplaats in den onder-
grondschen spoorweg en tracht zich aldus aan de gevolgen van de hevige bombar
dementen te onttrekken
Wh.
Welk een vernietiging de bombardemente n teweeg brengen toont deze foto van een
der drukke winkelstraten van Madrid
Aanval van Zondag eerste phase
in operaties, die met inname
der stad moet eindigen
Casanovas naar Parijs
Eden verklaarde in het Lagerhuis
ontkenningen van Duitschland
en Japan te hebben
ontvangen
Vrees voor Ned.-Indië
ongegrond
De erkenning van Mandsjoekwo
Chili erkent Italiaansch
Keizerrijk
Wapenvervoer naar Spanje
Duitsche belangen
Beschaving
Beschaving is niet gehouden aan
een stand. Een man van nederige ge
boorte kan méér beschaving bezitten,
en ook méér beschaving toonen, dan
een adellijk heer, die al de vormen en
manieren kent, aan zijn milieu eigen,
maar die leeg en waardeloos blijven,
wanneer hij de beschaving des harten
mist. Beschaving is in de allereerste
en allervoornaamste plaats iets inner
lijks. Zij straalt van binnen uit, en
kan alle weidsche praal ontberen. Zij
is in hoogste instantie een der vele
kostelijke vruchten van het Christen
dom, en zij vormt als zoodanig de
sterkste tegenstelling van hetgeen de
heidenen in vroeger en later tijd hun
„cultuur" noemden en noemen.
Beleefdheid is, dat men nooit ie
mand opzettelijk hindert, dat men
hem helpt, waar en voor zoover men
kan, dat men hem behandelt, zooals
men zelf behandeld zou willen wor
den, kortom de beoefening in het
dagelijksch verkeer van het groote
tweede gebod, dat aan het eerste ge
lijk is.
Al het andere raakt slechts den
buitenkant der dingen, en is maar al
te dikwijls comedie.
Zal Italië aan de zitting van den
Volkenbondsraad deelnemen?
Londen en de Duitsche
grieven
Een officieele tegenspraak
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Duizenden toeschouwers daan in de nabij
gelegen straten de vuurzee gade. De vlammen
laaien tot een hoogte van houderdvijftig meter
op; vonken stuiven in alle richtingen tot over
een afstand van drie kilometer. Vanaf het
centrum van Londen, dat op twaalf kilometer
afstand van den brand ligt, is de gloed van
de vlammenzee waarneembaar.
Nader seint men cms:
De geheele structuur van het gebouw is
thans een reusachtige vuurzee, ofschoon de
BUENOS AIRES, 30 Nov. (D. N. B.) Presi
dent Roosevelt is hedenmiddag aan boord van
den kruiser „Indianapolis" hier aangekomen.
Hij werd in de haven o.a. ontvangen door pre
sident Justo en den minister van Buitenland-
sche Zaken, Saavedra Lamas.
Een. groote menigte bracht Roosevelt een
geestdriftige hulde. President Justo vergezelde
Roosevelt door de feestelijk versierde straten
der stad naar de ambassade der Vereenigde
Staten.
Langs den geheelen weg stonden detache
menten van leger en vloot opgesteld.
Ki
'-N 1
brandweer met vijfenzestig slangen den
brand aantast. De vlammen bereikten de
beide torens, waarvan er een reeds met
donderend geweld instortte.
Ook de andere toren wordt door instorting
bedreigd; men vreest, dat de brokstukken er
van den spoorweg, die in de nabijheid ligt, zul
len versperren. De centrale bouw stort bij ge
deelten in.
Leden van het orkest, die juist in het ge
bouw bezig waren met repeteeren, konden nog
net ontsnappen aan den vuurdood. Op het ter
ras van het Londensche parlement komen de
afgevaardigden kijken naar het roode schijnsel
van den brand.
Chrystal Palace is het grootsche tentoonstel
lingsgebouw bij Sydenham in Z. O. Londen.
Het „glazen Paleis", dat geheel uit glas en
ijzer van 1851—1854 werd opgetrokken naar de
plannen van den Londenschen architect Jo
seph Paxton, was bedoeld als onderkomen voor
de eerste wereldtentoonstelling in Hydepark.
De kosten van den bouw bedroegen ongeveer
18 millioen gulden. Het middenschip heeft een
lengte van 490 M.; het middelste dwarsschip is
117 M. lang, 36 M. breed en 53 M. hoog.
BELGRADO, 30 Nov. (Havas)Er is nog geen
enkel communiqué gepubliceerd, betreffende de
talrijke arrestaties van communisten, die de
laatste dagen te Belgrado en in de provincie
zijn verricht. Een aantal hiervan zijn niet ge
handhaafd- Een zestigtal beklaagden zal zich
voor de rechtbanken tot bescherming van den
staat hebben te verantwoorden.
HE Verwachting: Stormachtige tot krach- s
H tigen, later afnemende Westelijke tot j|
Noordwestelijken wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaringen, enkele re-
gen- of hagelbuien, kouder.
Verdere vooruitzichten: Afnemende EE
EE wind, kouder.
If Stormwaarschuwingsdienst EE
|E Geseind, Maandag te 20.05 uur aan de
EE posten van Delfzijl tot Hoek van Hol-
ÊE land: Wordt verwacht storm uit het
EE Noordwesten.
BRUSSEL, 30 November. (Havas). Bij zijn
terugkeer uit Londen weigerde de Belgische
premier Van Zeeland iedere verklaring.
Vanavond zal een ministerraad worden ge
houden, waarin de minister-president zijn col
lega's op de hoogte zal stellen van zijn bespre
kingen.
In welingelichte kringen verklaart men,
dat België belangrijke grootere toezeggin
gen van Engeland heeft verkregen dan na
het opzeggen van het Locarno-pact: n.L
de definitieve garantie van automatische
Britsche hulp in geval van een niet-ge-
provoceerden aanval.
De clausule „niet-geprovoceerde aanval"
wordt niet als een restrictie beschouwd, want
men kan zich niet voorstellen dat België het
initiatief tot een aanval zou nemen. Naar ver
luidt heeft Van Zeeland zelfs de toezegging
verkregen, dat de Britsche hulp zonder dis
cussie zal worden gezonden. Zoo zou het vol
doende zijn, dat een mogendheid Belgisch ge
bied schond, om onmiddellijk Britsche troepen
te zenden.
Het is niet noodig te wijzen op de voldoe
ning, welke in Belgische politieke kringen
heerscht over deze Britsche garantie.
Verder wordt nog verklaard, dat v. Zeeland
te Londen een zeer gunstigen indruk heeft ge
kregen van de volledige overeenstemming tus-
schen Frankrijk en Engeland ten aanzien van
de internationale politiek.
Advertentieprijzen: Par lossen regal 30 «t, Inge»
mededeeHngen 50 cent; Idem op pog. één 45 eert
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voea
de kleine annonces „Omroepers" zte de n&rtalb
In het Londensche Crystal-Palace een he
vige brand uitgebroken.
Blijkens een verklaring van Eden ontkennen
Duitschland en Japan het bestaan van een
geheim verdrag.
Bij zijn bezoek aan Londen zou van Zeeland
aan België automatische Britsche hulp verze
kerd hebben bij een aanval.
De aanval op Madrid volgens de Witten een
strategisch succes.
President Roosevelt te Buenos Aires door en
thousiaste menigte ontvangen.
Het vorstelijk huwelijk; keuze gemaakt voor
officieel „Bruidslied".
Ingediend zijn wetsontwerpen tot goedkeuring
van een aantal besluiten van den Gouverneur-
Generaal van Ned.-Indië, houdende vaststelling
van aanvultingsbegrootingen.
New-Yorksche beurs: Stemming tuier.
O
RABAT, 30 November. (Havas).
Radio-Sevilla deelde mede, dat de
aanval aan het front van Madrid,
dien de rechtsche troepen gisteren
hebben ondernomen, tot een waar
strategisch succes is geworden. Thans
blijft ten Oosten van Madrid nog
slechts een halve cirkel open, die het
den regeeringsgezinden mogelijk
maakt te vluchten. Alle wijken in
het Noorden van Madrid, welke
thans bedreigd worden, worden als
oorlogsobjectieven beschouwd. Daar
de barometer stijgt, kan men den aan
val van gisteren beschouwen als het
eerste hoofdstuk van een nieuwe pha
se in de operaties, die moet eindigen
met de totale inneming van Madrid.
Zoodoende is, aldus Radio-Sevilla, het radio
bericht der regeering, volgens hetwelk de recht
sche troepen ontmoedigd zouden zijn, en van
de inneming van Madrid zouden hebben af
gezien, wel voldoende weerlegd.
De aanvallen, die de regeeringstroepen in
Asturië op de verbindingslinies der opstande
lingen hebben ondernomen, zijn op een misluk
king uitgeloopen. De aanvallers verloren in
totaal 1.000 dooden.
Volgens mededeeling van het hoofdkwartier
der opstandelingen was het gisteren een
dag van overwinningen. Het weer maakte on
mogelijk, dat de kolonne, welke den rechter
vleugel van het leger van generaal Varela uit-
LONDEN, 30 Nov. (Reuter). In
het Lagerhuis heeft Eden hedenmid
dag in antwoord op een desbetref
fende vraag geantwoord, dat de
tekst van het Duitsch-Japansche ver
drag kort voor de publicatie aan de
Britsche ambassadeurs te Berlijn en
Tokio is medegedeeld. Bij het doen
van deze mededeeling heeft de Duit-
sche minister van Buitenlandsche
Zaken den Britschen ambassadeur de
verzekering gegeven, dat tusschen
Duitschland en Japan geen militair
of ander bondgenootschap van wel
ken aard ook is gesloten, terwijl de
Japansche minister van Buitenland
sche Zaken verklaarde, dat er geen
geheim Verdrag bestaak
Ik heb, aldus verklaarde Eden verder, geen
enkel bericht ontvangen, dat Italië met Japan
een soortgelijk verdrag heeft gesloten. Wat het
Britsche standpunt betreft, het Lagerhuis weet,
dat de Britsche regeering uitdrukkelijk iedere
neiging om de wereld in twee kampen te ver-
deelen, inzonderheid wegens ideologische mo
tieven, afkeurt. De politiek der Britsche regee
ring blijft er op gericht, de vriendschappelijke
betrekkingen tusschen alle landen zooveel als
in haar vermogen ligt te bevorderen.
De woordvoerder van het Japansche ministe
rie van Buitenlandsche Zaken heeft in ant
woord op vragen, welke hem door buitenland
sche journalisten waren gesteld, gezegd, dat
de reactie in het buitenland op het Duitsch-
Japansche verdrag tegen de Komintern vrij
goed is geweest.
Hij uitte echter (volgens het agentschap
Domei) zijn verbazing over de bewering in de
Londensche „Times" van 26 November, volgens
welke „de geruchten waarschijnlijk niet geheel
ongegrond zijn, dat by de overeenkomst de
Duitsche en Japansche invloedssferen in Ne-
derlandsch-Indië, die zich later tot politieke
invloedssferen zouden ontwikkelen, zyn vast
gesteld."
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie legde er den nadruk op, dat er
voor deze bewering, welke ook In buiten
landsche bladen is overgenomen, geen en
kele grond bestaat.
Diplomatieke waarnemers, zeide hij, zijn van
meening, dat deze bewering waarschyniyk is
.voortgekomen uit de vrees, dat Nederland zich
by de Duitsch-Japansche overeenkomst zou
aansluiten.
In dit verband herinnerde de woordvoerder
aan een onlangs uit Singapore ontvangen be
richt, volgens hetwelk kapitein-ter-zee Heil-
frich, op 16 November jJ., bij gelegenheid van
een bezoek aan deze Britsche oorlogshaven, in
een gesprek met journalisten gezegd heeft, dat
„indien Nederland in oorlogstijd Singapore nut
tig zou kunnen vinden, Engeland Soerabaja ook
nuttig zou kunnen vinden". Zün verklaring
werd echter door den vlootvoogd in Ned.-Indië
op 19 November openiyk afgekeurd.
Na nieuwe besprekingen tusschen het Ita-
liaansch ministerie van Buitenlandsche
Zaken en de Japansche ambassade is, vol
gens Havas, een nieuwe formule opgesteld
voor de overeenkomst, teneinde alle ge
voeligheden te sparen bij de erkenning van
Mandsjoekwo. De erkenning zal meer fei-
tclijk dan rechtens geschieden.
Naar verluidt bestaat de formule uit twee
communiqué's. Een, dat heden gepubliceerd zal
worden en een ander, dat over een week zaï
worden gepubliceerd. In het eerste zal worden
medegedeeld, dat een Japansch Consulaat-Ge
neraal zal worden gevestigd te Addis Abeba en
in het tweede, dat een Italiaansch Consulaat-
Generaal wordt gevestigd te Hsingking.
De nadruk zal vooral gelegd worden op het
commercieele karakter van deze overeenkomst;
de Japansche belangen in Oost-Afrika zyn
zeer groot.
Graaf Ciano heeft heden den nieuwen am
bassadeur van Chili te Rome, Carmola, ont
vangen.
Deze overhandigde hem het schryven, waar
in zyn voorganger werd teruggeroepen, en een
afschrift van zyn geloofsbrieven. Deze ge
loofsbrieven zijn gericht aan „Z.M. dan Ko
ning van Italië en Keizer van Ethiopië",
maakt, tot den aanval overging. De vijand bood
weerstand, doch werd tenslotte teruggeslagen.
In dezen strijd sneuvelden 600 man en velen
werden gekwetst. Een groote hoeveelheid oor
logsmateriaal viel in handen der rechtschen.
De internationale kolonne van de regeerings
troepen viel den rechtervleugel van de opstan
delingen voor Madrid aan, doch werd door het
artillerievuur teruggedreven. De opstandelingen
maakten zich meester van een huis van zes
verdiepingen, dat tot een fort was omgebouwd.
Aan den rand van het Casa del Campo viel een
afdeeling Russen aan, doch zy werd door de
rechtschen teruggeslagen.
De luchtmacht trad niet nader in actie.
Bü het bombardement van de kust werden
te Andujar in de provincie Jean vy'f vlieg
tuigen op het veld der regeeringsluchtmacht
vernield.
De civiele gouverneur van Alicante heeft
aan een correspondent van Havas ver
klaard, dat het bombardement in den nacht
van Zaterdag op Zondag een doode en
zeven gewonden heeft geëischt.
Hy deelde verder mede, dat de vliegtuigen
meer dan 100 bommen hebben geworpen. Twee
watervliegtuigen, die aan den aanval deelna
men, vulden hun benzine- en munitievoorraad
aan bij een Duitsch vrachtschip, dat in volle
zee, tusschen Santa Pola en Guardamar voo'
anker lag. In Alicante is de aangerichte scha
de aanzieniyk.
De getroffen objectieven zijn niet van mili
tairen aard, doch particuliere woningen. In den
loop van den dag hebben talrijke gezinnen een
toevlucht op het open veld gezocht.
In te Londen ontvangen officieele berichten
wordt bevestigd, dat Cartagena en Alicante in
den nacht van Zaterdag op Zondag gebom
bardeerd zijn. Eenige bommen werden gewor
pen in de neutrale zone van de haven van
Alicante, waarop de zich daar bevindende
schepen terstond het anker lichtten.
Eenige honderden anti-fascistische buitenlan
ders, bestaande uit Italianen, Duitschers, Fran-
schen, Polen, Belgen, Oostenrykers en Hongaren
zy'n te Barcelona aangekomen om kort daarop
zich aan te sluiten by de internationale colon
ne te Madrid.
De voorzitter van het Catalaansche parle
ment, Casanovas, is hedenmiddag naar Parys
vertrokken. Naar men zegt, heeft hy eenigen
tyd verlof gevraagd,
Algeciras is hedenmorgen gebombardeerd door
een op groote hoogte vliegend vliegtuig.
Het wordt in Londen waarschijniyk geacht,
dat de arbeiders-oppositie tegen het wetsont
werp, dat het vervoer van krygstuig naar Span
je met Britsche schepen verbiedt, zal stemmen,
daar zij van meening is, dat het eveneens van
toepassing zou moeten zyn op het vervoer naar
Portugeesche havens en een eenzy'dige actie
van de zijde der Britsche regeering vormt. Zij
is van oordeel, dat alle mogendheden, die in
de non-interventiecommissie vertegenwoordigd
zyn, eenzelfden maatregel als Engeland moeten
nemen.
De „Times" meldt, dat uit betrouwbare
brom te Londen bericht is ontvangen, dat op
21 Nov. op het gewone executie-terrein van
Valencia negen priesters en 32 nonnen door
de Militia zijn doodgeschoten. Het is niet Bte-
kend wat hun ten laste werd gelegd.
De Duitsche ambassadeur te Buenos Aires
heeft stappen bü de Argentynsche regeering
gedaan om te verzoeken, dat de consul van
Argentinië te Barcelona de belangen van de
Duitsche onderdanen, die nog in die stad ver
toeven, op zich zal nemen.
De Duitsche gezant te Oslo heeft heden na
mens zijn regeering de Noorsche regeering be
dankt voor het heldhaftig optreden van den
Noorschen zaakgelastigde te Madrid by het red
den van de Duitsche onderdanen uit de Duit
sche ambassade en bij de verdediging van de
Spaansche vluchtelingen, die zich in dit ge
bouw bevonden.
In het Lagerhuis deelde Eden heden naar
aanleiding van een vraag over den toestand op
de Balearen mede, dat de Britsche consul te
Palma daaromtrent berichten gezonden heeft
en dat bepaalde mededeelingen, die zouden wy-
zen op een inbreuk op het non-interventie
verdrag, aan het internationale comité zyn
doorgegeven.
Eden zeide te weten, dat er op Mallorca Ita-
liaansche vrywilligers zyn, zoo goed als in alle
deelen van Spanje, maar daarmede kan men
zich niet gaan bezighouden.
LONDEN, 30 Nov. (Havas) De ambassadeur
van Chili te Londen, Don Augustin Edwards, de
voorzitter van den Volkenbondsraad, heeft he
den een bezoek gebracht aan minister Eden en
de vertegenwoordigers van de staten, leden van
den raad, om met hen den datum te overleg
gen, waarop de Volkenbondsraad bijeen zal ko
men om te beraadslagen over de klacht van de
Spaansche regeering.
Don Augustin Edwards zal Rivas, die om ge
zondheidsredenen naar Chili is teruggekeerd,
vervangen als voorzitter van den Raad en ver
moedelijk zal hij ook Chili vertegenwoordigen.
Htet is nog niet bekend, of Italië vertegen
woordigd zal zijn in de zitting van den Volken
bondsraad, die op verzoek van de regeering te
Valencia is bijeengeroepen. Men verklaart, dat
Italië zyn besluit zal laten afhangen van dat
der andere groote mogendheden.
Men spreekt officieel tegen, dat Engeland den
Volkenbond zou hebben doen weten, dat een bij
eenkomst ter bestudeering van den toestand in
Spanje naar haar meening geen nut zou heb
ben. Ofschoon bekend is, dat Engeland geens
zins enthousiast tegenover een dergeiyke by-
eenkomst staat, geeft men over het algemeen
toe, dat zü zal worden gehouden, hoewel de
datum nog niet is vastgesteld.
LONDEN, 30 Nov. (Reuter). De persberich
ten, als zou de Britsche regeering voornemens
zijn aan Duitschland te vragen zyn grieven
mede te deelen, worden officieel tegengespro
ken.
l I'O f-v MTllMimmilIM 1 17117?/77
Stand op Dinsdag 1 uur vjsl: 749
Vorige stand: 7554
