De grootste slag aan het front
bij Madrid bleef onbeslist
Een nieuwe „groote
geste" van Hitier?
VERKRUYSEN DE LANGE-,
BOTERLETTERS
FRANKEN
WALES
Largo Caballero
spreekt
De Duitsche Jeugd
gelijkgeschakeld
Het nieuws van heden
Duitsche troepen
in Spanje?
CADEAU!
KAAN
RUIM 20.000 D00DEN EN
GEWONDEN
Japan en Italië's
keizerrijk
DE BAROMETER
BRILLEN VAN KEIP
Assorfiments-doos
fVEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
*week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
jpost. per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
WOENSDAG 2 DECEMBER 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20287
Het Weer iiiiiiiiiiiijjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiii|
„De Spaarnestad"
De Cortes vergadert en besluit tot
het eind toe te blijven
strijden
„In Spanje woedt een
Europeesche oorlog"
De z.g. internationale colonne zou
Madrid op het laatste oogenblik
voor de rooden hebben gered
Nieuwe geruchten over
gebruik van gifgassen
De nieuwste maatregel richt zich
op de eerste plaats tegen de
Katholieke Kerk
Een nieuwe Fransche
Kardinaal
verkrijgbaar bij den bezorger
of in onze filialen
FRANKEN' s Broodfabrieken
Instelling van een Japansch
consulaat te Addis Abeba
Z. H. Pangeran Adipati Ario Mangkoe Negoro VII met zijn reisgezelschap bij
zijn aankomst te Den Haag
De kanonnenkoning Basil Zaharoff, die
slot begraven. De rentmeester voerde
wilsbeschikking van den doode uit.
millioenen bezat, is in den tuin van zijn
op een ijselijk koude manier de laatste
Aldus gaat 's werelds glorie voorbij
DE BEROEMDE
Een formeele opzegging van de
non-interventie-overeenkomst
gevreesd
Ernstige beslissingen
worden verwacht
BETERE ZIJN ER NIET DAN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
GEN. CRONJÉSTR
129
Geruchten wekken onrustige
stemming in Londen
Het wapenvervoer met
Britsche schepen
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, fngei.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 55 cenl
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek.
Oorlogsbuit door de nationalisten op de roode Spaansche militie behaald. Duidelijk
blijkt wel van welke zijde de rooden steun ontvangen
l| VERWACHTING: Matige tot krachtigen
H Westelijke tot Zuid-Westelijken wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, af en toe
regen, aanvankelijk iets zachter.
Stormwaarschuwingsdienst: Geseind 2 De-
Ëj cember te 9.40 uur aan alle posten:
„Stormsein neerhalen, blijft op uw
hoede". TV
Hoogste barometerstand:
770.1 te Toulouse.
Laagste barometerstand:
730.8 te Hernösand.
Zon op v.m. 7.51 onder n.m. 3.48 uur.
Licht op n.m. 4.18. Maan op n.m. 7.04
onder v.m. 10.22. Laatste kwartier 5 Dec.
illllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
DE IDEALE BRANDSTOF
15/20 1.95 22/35 en 30/50 2.45
VARKENMARKT 6-10 TELEF. 14164
VALENCIA, 2 Dec. (Havas). De Cortes
zijn bijeengekomen. Tijdens de zitting heeft
Largo C aballero een rede uitgesproken,
waarin hij wees op het internationale be
lang van de erkenning van Franco door
Italië en Duitschland.
Hij verklaarc'ie: „Getrouw aan zijn internatio
nale verplichtingen heeft Spanje zich tot den
Volkenbond gewend en zal het naar Genève
gaan, uitsluitend in het belang van den vrede
TALAVERA DE LA REINA, 2 Dec. De
correspondent van Havas bij de natio
nalisten bericht, dat de grootste slag,
welke sedert de rechtschen voor Madrid
liggen, is geleverd, gisteravond laat is
beëindigd.
De slag begon te één uur in den ochtend met
een hevig vuur van de artillerie der regeerings-
troepen op de stellingen der rechtschen ten
Noordwesten van Madrid. Het geheele terrein
tusschen Pozuelo, Casa de Campo en de Man-
zanares lag onder geschut- en mitrailleurvuur.
In den ochtend verlieten de mannen der re-
geeringsmilitie hun stellingen, doch bij de loop
graven der rechtschen stuitten zij op zulken te
genstand, dat zij onder dekking van het vuur
hunner artillerie terug moesten trekken.
Te 10 uur in den ochtend deden zij een twee
den aanval, beschermd door zeven tanks. Twee
uur later moesten zij evenwel wederom terug
trekken. Drie tanks vielen in handen van den
vijand.
In den middag gingen de rechtschen tot den
aanval over. In twee kolonnes rukten zij op, één
naar Bodilla, de ander naar Aravaca. De recht-
sche artillerie legde een vuurgordijn voor de
oprukkende troepen, terwijl twee bombarde-
ments-escadrilles van de rechtsche luchtmacht
in de lucht cirkelden.
Te vier uur in den middag bezette de rech-
terkolonne Casaquemada en even later werden
de eerste huizen van Aravaca bezet. Omstreeks
half vijf maakte de linkerkolonne zich mees
ter van Bodilla. De strijd ten Noorden en ten
Westen van het Casa de Campo duurde voort
en 's avonds om negen uur deden de regee-
ringstroepen een vermetelen aanval op den
rechtervleugel van het leger van generaal Va-
rela voor Piniho, 20 K.M. ten Zuiden van Ma
drid en bij Iesenada, 7 K.M. ten N.W. van Aran-
juez. De troepen werden in drie treinen uit
Aranjuez aangevoerd en de regeeringsmilitie
opende een hevig mitrailleurvuur op de stellin
gen der rechtschen. De artillerie en de lucht
macht der rechtschen dwongen de treinen ver
volgens zich terug te trekken.
Het hoofdkwartier der rechtschen schatte
gisteren het aantal slachtoffers bij de ver
dedigers van Madrid op 20.000 dooden en ge
wonden. Gisteren is hier zeker nog een groot
aantal bijgekomen.
Het aantal gesneuvelde regeeringsmiliciens,
dat te Bodilla werd gevonden, bedraagt naar
verluidt 600, waarvan 80 pet. vreemdelingen.
Het offensief, dat de rechtsche troepen op
de Madrileensche fronten geopend hebben,
zou volgens mededeeling uit Madrid mislukt
zijn. Aan het einde van den dag zijn de re-
geeringstroepen tot den tegenaanval overge
gaan in den sector van Pozuelo en Aravaca
en bij dien slag werd de ziekenhuis-kliniek
by de universiteitswijk volkomen vernield.
Een verbeten strijd woedde ook in den sector
van Moncloa, waar de regeeringstroepen even-
eens de rechtschen zouden hebben teruggedre
ven. Te Villaverde, in het Zuiden van Madrid
bezetten de regeeringstroepen een huis, waai
de rechtschen zich verschanst hadden. In dezen
Zuidelijken sector wist een loyale patrouille zelfs
door te dringen tot op enkele meters van de
Vijandelijke linies.
Deze zouden bezet zijn door burgers, hetgeen
er op zou kunnen wijzen, dat de recente verlie
zen de rechtschen gedwongen hebben zekere
fronten van troepen te ontdoen, teneinde de
gaten in de gevaarlijke sectoren te stoppen.
Elders in dit blad zijn berichten opgenomen
over het besluit van het Duitsche Kabinet tot
volledige gelijkschakeling der Duitsche jeugd.
Dit is een tijding des te verpietterender, nu er
hoop was gewekt, dat ten gevolge van het be
zoek der Duitsche Kardinalen bq Hitier een
modus vivendi zou zijn gevonden. Dit blijkt
helaas niet het geval te zijn. Integendeel. Het
ergste is werkelijkheid geworden.
De Berl. corresp. van het Handelsblad sein
de heden (2 Dec.) aan zijn blad:
De verplichting voor alle Duitsche kinderen
zich bq de „Hitlerjugend" aan te sluiten, be-
teekent het einde van een strijd van drie en
een half jaar, welken Baldur von Schirach met
goedkeuring van Hitier heeft gevoerd, met de
bedoeling van een partieele en vrijwillige deel
neming aan deze staatsorganisatie der jeugd
tot een universeele aansluiting te komen.
Deze strijd richtte zich in de eerste
plaats tegen de R. K. kerk, die nu eenmaal
het allergrootste gewicht hecht aan het
streng geïsoleerd opvoeden van kinderen
van katholieke gezinnen, en die in de me
thoden der Hitlerjeugd bovendien een
streven meent te moeten ontdekken, het
jonge geslacht aan den invloed van de kerk
te onttrekken en tot een soort vrydenkerü
op te voeden, wat van staatszqde natuur
lijk categorisch werd tegengesproken. Maar
ook was tegenstand aanwezig bq taliqke ge
zinnen, die ook heden nog het Nationaal
Socialisme als een onvermijdelijk kwaad be
schouwen, maar in stilte andere over
tuigingen zijn blqven aanhangen en ongaar
ne hun kroost in de nieuwe leer zagen opge
voed.
Het gevolg daarvan was, dat het streven
naar gelijkschakeling der jeugj slechts ten
deele succes had, en de concordaatsbepalingen
een gedwongen inlijving ook van alle katho
lieke kinderen in den weg bleven staan, zoo-
dat men ten slotte slechts tot een overgangs
maatregel het instituut der „Reichsjugend"
overging dat ten minste een gedeeltelqke con
trole op de nog niet tot de Hitlerjugend be
hoorenden toeliet.
Eerst gisteren heeft de staat tot de verplich
ting voor alle kinderen besloten en is daar
mede blijkbaar over alle bezwaren heen ge
stapt, de verantwoordelijkheid voor de gevol
gen, vooral wat Rome betreft, op zich te ne
men. Het hoofdorgaan der Katholieken, de
„Germania", heeft hedenochtend nog niet ge
waagd ook maar een voorzichtig woord van
commentaar te brengen.
In Spanje woedt een Europeesche oorlog.
Wij zien een wereldcatastrophe naderen.
Wij gaan naar Genève om den Volkenbond
te waarschuwen voor het gevaar en ons van
de verantwooridclqkheid te bevrijden.
Wij zullen den steun loven, dien wij ontvan
gen van vriendelijk gezinde naties en wijzen op
de draagwijdte van de algemeene strooming, die
dagclqks toeneemt ten gunste van Spanje, dat
voor zijn vrqheid strijdt. Dien steun zullen wq
stellen tegenover de houding der fascistische
naties".
Wat de troepen der nationalisten betreft zeicte
Largo Caballero: „De regeering weet volkomen
van welken aard de huurlingen zijn, die in
Marokko zijn aangeworven tegen den wil van
den Sultan en zelfs in de Fransche zone".
Vervolgens wees Caballero op de heldhaftige
wijze, waarop Madrid thans reeds drie weken
aan alle aanvallen weerstand biedt.
Tenslotte gaf spr. een uiteenzetting van de
redenen, waarom de regeering zich te Valencia
heeft gevestigd: „Aan den eenen kant om Ma
drid te verdedigen in een plaats, waar de ver
dediging doelmatiger zal zqn en waar de regee
ring in volledige vrijheid van actie zal kunnen
optreden, aan den anderen kant om de over
winning in haar geheel te verdedigen en het
hoofd te bieden aan de oorlogsproblemen van
een nationaal standpunt".
Spr. eindigde met de anarchisten geluk te
wenschen met hun toetreding tot de regeering,
waarbij hij hulde bracht aan hun trouw en
begrip.
Na deze rede gaven verscheidene afge
vaardigden, die de meerderheid vertegen
woordigden, de regeering de verzekering van
hun steun. Zij prezen den door Rusland
verleenden steun, brachten hulde aan de ver
dedigers der republiek en gaven uiting aan
hun vastbeslotenheid tot het einde te blqven
strqden.
De Cortes namen vervolgens een motie van
vertrouwen aan en besloten een telegram te
sturen aan Herriot, aan den speaker van het
Lagerhuis, aan Mexico en Rusland, waarin zq
verklaren de verdediging van democratie en
vrede voort te zetten. Met den kreet „Leve de
republiek" werd de zitting gesloten.
Door den dood van kardinaal Maurin, Aarts
bisschop van Lyon, is het aantal Fransche kar
dinalen gedaald tot vijf: n.l. de Aartsbisschop
pen van Parqs en Reims, de Bisschop van Rqs-
sel en kardinaal Baudrillart, die in Parqs
woont.
De vijfde Fransche kardinaal Mgr. Ti.sserant
is aan de Curie verbonden en woont in Rome.
Daar de Bisschopszetel van Lyon steeds door
een kardinaal is bezet geweest, verwacht men,
dat de H. Vader in een volgend Consistorie een
nieuwen Franschen kardinaal zal creëeren.
Kardinaal Maurin was nog een der weinige
kardinalen, die uit de handen van Paus Bene-
dictus XV den rooden hoed ontving.
Stand op Woensdag I uur non.: 750.2
Vorige stand: 751-5
Nieuwe operaties ten Zuiden van den Taag
zqn schaarsch. Intusschen wordt vernomen, dat
de loyalen een trein met 32 wagons, die munitie
en 'oorlogsmateriaal naar het Madrileensche
front vervoerde, in de lucht hebben laten vlie
gen.
Tijdens de zitting van het Lagerhuis en de
debatten over het wetsontwerp inzake het ver
voer van wapentuig, verklaarde James, één der
Britsche afgevaardigden, die een bezoek aan
Spanje brengen en die reeds is teruggekeerd,
dat zonder een interventie de oorlog in Spanje
een doodelijke strijd zal worden, aangezien elk
der beide partijen vastbesloten is de andere uit
te roeien.
Beide partijen hebben ontvangen en ont
vangen nog een enorme hoeveelheid steun
uit het buitenland en het conflict is reeds een
internationale burgeroorlog op Spaansch ge
bied geworden. James voegde hieraan nog
toe, dat de z.g. internationale colonne een
prachtige strijdformatie is, welke Madrid op
het laatste oogenblik heeft gered.
Te Madrid wordt vernomen, dat uit projec
tielen, welke door de rechtschen bij Humera en
Pozuelo zijn afgeschoten, grijze dampen op
stegen. Soldaten van de regeeringstroepen
moesten met gasvergiftiging worden geëva
cueerd. De aard van het gebruikte gas is nog
niet bekend.
De correspondent van de Daily Mail bij de
rechtschen bericht, dat kortgeleden te Madrid
15.000 vreemdelingen zijn aangekomen om aan
de zijde der regeeringstroepen te strijden.
Het radiostation van Barcelona heeft mede
gedeeld, dat 500 vrijwilligers uit verschillende
landen te Barcelona zijn aangekomen. Zq gin
gen direct door naar Madrid.
Volgens te Tanger ontvangen berichten, zijn
zeven Duitsche driemotorige vliegtuigen te
Tetoean geland.
HAARLEM - HEEMSTEDE - BLOEMENDAAL
ROME, 2 Dec. (Stefani). De Italiaansche
minister van buitenlandsche zaken heeft he
den den Japanschen ambassadeur te Rome
ontvangen, die hem mededeelde, dat zijn re
geering besloten heeft de legatie in Addis
Abeba te vervangen door een consulaat-ge
neraal.
De Japansche regeering verzocht derhalve de
regeering van Zqne Majesteit den Koning van
Italië en Keizer van Ethiopië het exequatur te
willen verleenen.
Graaf Ciano verzekerde, dat de belangen van
Japan in Abessinië de bijzondere zorg van de
Italiaansche autoriteiten zullen genieten en hij
gaf uiting aan zijn voldoening over dé beslissing
van de Keizcrlqke Japansche regeering,
LONDEN, 2 Dec. (Reuter) Het Lagerhuis
heeft in nachtzitting' de debatten voortgezet
over het wetsontwerp betreffende het vervoer
van wapenen naar Spanje op Britsche schepen.
Verschillende amendementen der oppositie
werden na langdurige besprekingen verworpen.
Tenslotte kwam een compromis tot stand,
waarbq de regeering er in toestemde, de ter
men van het ontwerp aldus te wqzigen, dat
geen munitie, bestemd voor Spaansch gebied
of aangrenzende territoriale wateren met
Britsche schepen zal worden vervoerd. De
oppositie trok daarop haar amendement be
treffende munitie, vervoerd naar andere dan
Spaansche havens, in.
Het ontwerp werd tenslotte met 182 tegen 88
stemmen in derde lezing aangenomen en door
gezonden naar het Hoogerhuis, dat het morgen
in behandeling zal nemen.
BERLIJN, 2 Dec. (Havas). Het commu
niqué, dat gisteren over den ministerraad
werd gepubliceerd, gaf geen duidelqke aan
wijzingen ten aanzien van de uiteenzetting
van den internationalen toestand door den
Führer.
Zonder twqfel heeft Hitier den toestand van
alle zijden belicht en sommigen spreken zelfs
van ernstige beslissingen, welke in beginsel
zouden zijn genomen.
Men veronderstelt, dat het groot
ste deel van de uiteenzetting van
den Führer gewijd was aan de
Spaansche kwestie en men vraagt
zich af, of de nieuwe „groote geste"
van Hitier niet zal zijn de formeele
opzegging van de neutraliteits-over-
eenkomst, waarbij als reden zal wor
den opgegeven, dat Rusland de ver
plichtingen niet nakomt.
GROOTE HOUTSTRAAT naast Luxor
De grootste slag aan het front bij Madrid bleef
onbeslist; reeds meer dan 20.000 dooden en ge
wonden; nieuwe geruchten over het gebruik
van gifgassen.
Vergadering van de Cortes te Valencia; Largo
Caballero spreekt over een Furopeeschen bur
geroorlog in Spanje en de nadering van een ca
tastrophe.
Opzegging van de non-interventie-overeen
komst door Duitschland gevreesd.
De Javaansche zelfbestuurder Mangkoe Negoro
met zijn gezelschap in Den Haag aangekomen.
Het Noorsche motortankschip „O. A. Knudsen"
vlotgesleept.
Decnsche dricmastschoener bq de SpUkerpIaat
aan den grond geloopen.
Gr. Houtstr. 146. Tel. 11145
V I Zijlstraat 32. Tel. 10438
Inhoud naar keuze
GIBRALTAR, 1 Dec. (Reuter) Duitsche
stoomschepen en oorlogsschepen doen geregeld
de haven van Cadix aan, om er talrqke passa
giers te ontschepen. Het is onmogelqk telkens
vast te stellen, of de personen, die aan land
gaan, militaire afdeelingen zijn. Een nog niet
bevestigd gerucht, volgens hetwelk Duitsche
troepen te Cadix zijn ontscheept, deed gisteren
de ronde in Gibraltar.
Volgens welingelichte kringen in Londen zou
het aantal in Spanje aangekomen Duitschers
zes duizend bedragen. Men heeft geen nadere
inlichtingen omtrent de omstandigheden van
hun aankomst en bedoelingen kunnen krqgen.
Indien de Duitschers geen militaire formatie
innemen en niet gewapend waren, acht men
geen overtreding van het non-interventie ver
drag aanwezig. Dit is echter nog geenszins ver
zekerd, en hun tegenwoordigheid in Spanje ver
wekte onrust in Londen. Algemeen wordt ver
wacht, dat de Spaansche regeering de aandacht
van den Volkenbond op dit punt zal vestigen.
DE ZESDE FLESCH
Ter waarde van <1.30.
Bij een Assortimentsdoos inhoudende 12
llesschen, DE 12e FLESCH CADEAU, ter
waarde van I 2.25
VAN 1 TOT EN MET 24 DECEMBER 1936
Zij, die een hekel aan winterteenen hebben,
koopen ZOO SNEL mogelijk een paar
WOLLEN SOKKEN bij
