Als de Westerstorm buldert
Onze buitenlandsche politiek
3WEE UIT EEN NEST
SCHIP BIJ IJMUIDEN
GESTRAND
mcuoK Riek
E
DE BEGROOTING IS
GOEDGEKEURD
WOENSDAG 2 DECEMBER 1936
Noodweer te Zandvoort
Oneerlijke magazijn
bediende
Werkloosheid minder
dan verleden jaar
Standpunt tegenover
den Volkenbond
Hoog water bij Texel; de oude
binnenstad van Rotterdam
gedeeltelijk onder-
geloopen
Toestand van dijk zeer critiek
Schip aan den grond
Scheepvaart gestremd
Loodsdienst nog niet
voortgezet
Ernstige schade te Zandvoort
Rotterdam in last
Goederen uit voorraad weg
genomen en verkocht
'NIEUWE ZEESLEIEPBOOT TE
IJMUIDEN
Voorloopig de Oceaan in charter
genomen
KUNSi IJSBAAN Amsterdam IJSHOCKEY en KUNSTRIJDEN
BLUE SIX-BERLIJN
MELITTA BRUNNeR
WERELDKAMPIOENE
Voor het eerst weer sinds
geruimen tijd
KANTOOR AFGEBRAND
In den Wieringermeerpolder
R.K. Universiteit
,DER STÜRMER"
Te Venlo in beslag genomen
OPLICHTING EN VERVAL-
SCHING?
Aanklacht tegen de Industrie-
Grondstoffen Mij.
ORANJE EN NEDERLAND ÉÉN
UIT DE STAATSCOURANT
Ond er scheid ingen
Waterstaat
Notariaat
Defensie
Belastingen
Vertegenwoordiging
Rechterlijke macht
TWEEDE KAMER
Nederland zal zeker niet aanvaar
den een uitnoodiging om tot
het Duitsch-Japansche ver
drag toe te treden
De Volkenbond
Acte van Mannheim
Puur verzinsel
Onze houding tegenover
Duitschland
Onderwijs
DOOR ANNY VAN PANHUYS
De springvloed en de storm hebben het
water rondom Texel buitengewoon hoog
opgestuwd. Dinsdagmorgen vroeg stond de
kade in de haven te Oude Schild ver on
der water. Men heeft de coupure in den
dijk gedicht.
De dijk in den polder De Eendracht
wordt ernstig bedreigd, zoodat men hem op
verschillende plaatsen door zandzakken
tracht te versterken.
In veertig jaar heeft het water rond
Texel niet zoo hoog gestaan.
De eerste boot, die om 6 uur 's morgens van
Texel naar Den Helder moest vertrekken, kon
niet uitvaren, aangezien ook de kade te Den
Helder onder water stond en de passagiers
daardoor niet in donker van boord konden
gaan.
De Noordkust van Texel heeft eveneens met
hoogen waterstand te kampen. Het poldertje
De Volharding staat geheel onder water. Het
water spoelt hier zelfs tegen de loods, die op
den verhoogden dijk staat. Het huisje van de
familie Van Heerwaarden, dat thans geheel
ontruimd is, staat mede geheel onder water.
De toestand van den dijk van den polder
De Eendracht was Dinsdagavond tegen
negenen zeer critiek. Hoe ernstig men de
situatie achtte, bleek wel uit het feit, dat
de boerderijen werden ontruimd; bij aanhou
den van den stormachtigen wind achtte
men een bezwijken van den dijk niet uitge
sloten. Den geheelen dag stelden de werk-
loozen van Texel dit zijn ongeveer een
honderd man pogingen in het werk, den
dijk te behouden.
In den dijk bevinden zich gaten van tien tot
twaalf meter breedte. Het aantal groote gaten
bedraagt 28, terwijl ook nog verschillende klei
nere openingen in den dijk zijn geconstateerd,
sommige zijn zoo diep, dat een deel van de
kruin is weggezakt.
De burgemeester van Texel heeft zich eenige
malen op de hoogte gesteld van den toestand.
De werkzaamheden werden Dinsdag geleid
door den opzichter van het waterschap „De
dertig polders op Texel".
In den loop van den avond arriveerde de
opzichter van den rijkswaterstaat te Den Helder,
die zich verder met de leiding zal belasten.
Het Dinsdagavond te IJmuiden binnengeko
men Noorsche motor-tankschip O. A. Knudsen
op weg van Amsterdam naar Aruba, groot 9000
ton, is in de buitenhaven uit zijn roer geloo-
pen en op het binnenstrand aan den grond
geraakt.
Sleepbooten van het bureau Wijsmuller be
vinden zich in de nabijheid van het schip ten
einde te trachten het vlot te trekken.
Ten gevolge van de stranding van het Noor
sche m.s. O. A. Knudsen is de scheepvaart te
IJmuiden door het Zuiderkanaal gestremd.
Het verkeer wordt nu door den Noorder-
Ingang geleid.
Voor IJmuiden liggen acht schepen, die in
verband met den storm hebben vastgemaakt.
Ook de loodsdienst kon Dinsdagavond nog niet
worden voortgezet.
Zandvoort is door het stormweer ernstig
geteisterd, daar er voor duizenden guldens
schade op het strand te herstellen valt.
Het bekende Noorderbad is wel zeer zwaar
door het noodweer getroffen, daar het zwem
bassin en het bootjesbassin op het punt van
invallen staan. De zee heeft n.l. zulke gaten
in de duinreep geslagen, dat er veei
meer noodig is om de beide bassins geheel
te verwoesten.
Vijf consumptietenten, welke over het strand
Verspreid stonden, zyn eenvoudig weggevaagd,
enkele van deze tenten bevatten veel inventaris.
Voorts stond Dinsdagavond om negen uur de
ijzeren dam ter bescherming van het Zuiderbad
op het punt van bezwijken.
De zee sloeg huizen hoog over den damwand
heen, waardoor zelfs ijzeren balken finaal door
midden braken en wegsloegen.
De duinreep is zeer zwaar beschadigd; op
sommige plaatsen zijn gaten van vijf meter ge
slagen, waardoor het duin geheel ondergraven
is. Het strand is vrijwel onbegaanbaar, want
overal liggen tonnen, houten palen, balken en
prikkeldraad.
Met vrees werd de vloed van hedenochtend 6
uur tegemoet gezien.
Nadat reeds Maandagochtend i 1t de vroegte
een zeer hoog tij het water in Rotterdam had
doen oploopen, over de kaden, zoodat verschil
lende brugkelders onder liepen, is Dinsdagmid
dag het water nog hooger gekomen.
Hoewel verschillende firma's en particulieren,
die in de lager gelegen deelen van de binnen
stad hun bedrijf of woning hebben, hierop had
den gerekend, heeft toch het bijzondere hooge
tü nog velen onaangenaam verrast.
Het hoogste tij was om 18.20 uur. De
schaal in de sluis aan de Vlasmarkt wees
toen een hoogte van 3.4G meter. Maandag
ochtend was het water tot 3.28 meter geste
gen. Het normale tij is 1.70 meter.
Het abnormaal hooge tij heeft vrijwel het
geheele gedeelte van de oude binnenstad
rondom de oude havens onder water gezet.
De Boompjes en de Oosterkade liepen het
eerst onder water. Overstroomd zijn de Leuve-
haven, de Nieuwehaven, het Haringvliet, de
Oude Haven, de Gelcterschekade, de Groote
Markt, de Noord- en Zuid-Blaak, de Wolfshoek
en een gedeelte van het Beursplein. Ook het
Boerensteiger en de Groenendaal liepen weer
onder, terwijl het water in alle zijstegen en
-straten van de Hoogstraat doordrong.
Het hooge water heeft het verkeer in de
oude binnenstad volledig gestremd. Bij de Oude
Plantage was het water gestegen tot aan het
uiteinde van den weg, welke naar den Maas
kant leidt.
Tot voorbij het Kralingsche Veer heeft het
hooge water veel schade en ongerief veroor
zaakt. De motorenfabriek van Deutsz stond ge
heel blank, evenals een nabijgelegen opzichters
woning.
Bij het Kralingsche Veer zelf waren tal van
parlevinkers door het hooge water tegen den
dijk gezet.
De drijvende ponton van de reederij op de
Lek stak enkele meters boven eten dijk uit
De Guyano-fabriek was gedeeltelijk onder
water geloopen. De scheepswerven van Mark
man en Vuyck hadden reeds Maandagochtend
veel hinder van het water ondervonden. Al het
losse hout dreef weg, zoodat de rivier als het
ware overdekt was het stutbouten en ancter
drijvend hout.
Bij het Kralingsche Veer was de rivier ge
zwollen tot een geweldige watermassa, die van
dijk tot dijk stond.
Op aanwijzing van een buitenlandsche firma
in pharmaceutische middelen, heeft de politie te
Rotterdam heeft gedurende geruimen tijd ar
resteeren, die zich aan zeer ongewenschte prak
tijken schuldig maakten.
Een magazijnbediende van een groothandel te
Rotterdam heeft gedurende geruimen tend ar
tikelen uit de voorraden weggenomen en deze
tegen zeer lage prijzen aan verschillende fir
ma's verkocht.
Door concurrentiezucht gedreven, gingen eeni
ge dezer firma's steeds lager met hun prijzen,
hetgeen tenslotte de aandacht van de bonafide
afnemers trok, die bij de Rotterdamsche en de
buitenlandsche leveranciers gingen klagen. Er
werd toen een onderzoek ingesteld, waarbij men
tot de overtuiging kwam, dat de onregelmatig
heden bij de Rotterdamsche grossiersfirma
moesten gebeuren. Bij verder speuren kwam de
heele zaak aan het licht.
De magazijnbediende werd gearresteerd en na
zijn bekentenis werden ook eenige zijner afne
mers, verdacht van heling, in arrest gesteld.
In aansluiting op het bericht, dat het bu
reau Wijsmuller te IJmuiden in de haven al
daar een zeesleepboot in station zal leggen,
welke in staat is ook by het slechtste weer
eventueele hulp aan in moeilijkheden verkee-
rende schepen te verleenen, kan worden me
degedeeld, dat deze sleepboot de Oceaan is
van de firma Doeksen op Terschelling. Het
bureau Wijsmuller heeft deze sleepboot in
charter genomen.
Wij vernemen voorts, dat het in de bedoe
ling ligt de Oceaan in het najaar van 1937
door een nieuwe grootere sleepboot te vervan
gen. Een opdracht voor den bouw van een der
gelijke boot is nog niet gegeven.
HEDEN WOENSDAG 2 DECEMBER 20 uur 30 GALA-AVOND
KUNSTRIJDEN DER
PROFESSIONALS
Prijzen (inclusief belasting)
Overd. zitpl1.80 Onoverd. zitpl1.20
Overd. staanpl0.60 Onoverd. staanpl. 0.40
VOORVERKOOP
Eilers, Kalverstraat 43 Kunstijsbaan, telef. 55179
De directeur van den Ryksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat in de week van 9 tot en met 14
November 1936 het aantal leden van ingevolge
het werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde
vereenigingen bedroeg 530.900. Hieronder zyn be
grepen 74.200 landarbeiders, te wier aanzien in
de maanden Mei tot en met November geen ge
gevens aangaande de werkloosheid ontvangen
worden.
Van de 456.700 verzekerden, niet behoorende
tot de landarbeiders, waren geheel werkloos:
In de week van 9 tot en met 14 Nov. 1936
29 pCt., in de vorige verslagweek (26 tot en
met 31 Oct. 1936) 28.7 pCt., in de overeenkomsti
ge verslagweek van 1935 29.4 pCt., in de over
eenkomstige verslagweek van 1934 25.8 pCt.
Voor het eerst sinds geruimen tijd is het
percentage van de geheel werkloozen lager
dan in de overeenkomstige verslagweek van
het vorige jaar.
By 1057 organene dr openbare arbeidsbemid
deling stonden 14 Nov. 1936 in totaal 418.852
werkzoekenden ingeschreven, onder wie 395.768
mannen. Van deze werkzoekenden waren er
402.755 werkloos, onder wie 384.875 mannen.
Blijkens mededeeling van den directeur-
generaal van werkverschaffing en steunverle
ning waren einde September j.l. 40.193 arbeiders
geplaatst by een werkverschaffing. Neemt men
in aanmerking, dat dezen zyn begrepen in de
ruim 402.000 werklooze ingeschreven werkzoe
kenden, dan volgt daaruit, dat rond 350.000 van
dezen in het geheel geen arbeid kunnen ver
richten. Met financieelen steun van de Overheid
waren 818 personen tewerk gesteld in het
landbouw- en tuinbouwbedryf, laatstbedoeld
aantal is niet begrepen onder de in een vorig
bericht als werkloos opgegeven personen op het
einde van September 1936.
Het testuur van 't Werkfonds 1934 deelt me
de, dat 13 November 1936 het aantal arbeiders
bij openbare werken, die op de bouwplaats zelf
werkzaam zyn, pl.m. 3100 bedroeg. Rekent men
daarby hen, die indirect door deze werken ar
beid hebben, dan komt men op globaal 8500
arbeiders.
Door onbekende oorzaak is Dinsdag brand
uitgebroken in het houten kantoorgebouw van
het Joodsche werkkamp in den Wieringermeer
polder. De sterke Noordwesten wind wakkerde,
het vuur, dat in het houten huis gretig voed
sel vond, nog aan, zoodat de brandweer van
het werkkamp genoodzaakt was zich te be
perken tot liet nathouden van de omliggende
houten gebouwen. ZJy slaagde er in deze te be
houden.
Het houten kantoorgebouw is geheel in vlam
men opgegaan. De geheele administratie van
het werkkamp is mede verbrand.
De schade wordt door verzekering gedekt.
NIJMEGEN, 28 Nov. Candidaatsexamen rech
ten de heeren Leo Ferdinand Berretty te Nij
megen, L. M. Hendricks te Venlo en in de Ned.
Letterkunde de heer H. M. J. Diester te Maas
tricht.
EXCELLENTIE. D'd
LIGT NOG EEN
5BETJE OUO VUIL
GOUD ....KAN DAT
WEG
in DE KEIMLR5 VAN UËT EGVDTI5CUE
MINISTERIE VAN FINANCIËN ONTDEKTE
MEN VOOR EEN MIlllüEN POND 5TER-
UNO AAN GOUD.
By een huiszoeking by verschillende Duit-
sche gezinnen in de omgeving van den Ham
burger Singel en de Schoolstraat te Venlo heeft
de politie ten huize van de weduwe T. in de
Schoolstraat, achter een kast verborgen een
tweetal pakken, inhoudende eenige honderden
exemplaren van „Der Stürmer", gevonden. Het
materiaal, dat blijkbaar bestemd was voor pro
pagandadoeleinden hier te lande, naar de
Telegraaf verneemt, is in beslag genomen. De
weduwe, die van Duitsche afkomst is, werd ge
arresteerd en voorloopig in het politiebureau
opgesloten, zy zal waarschijnlijk als onge
wenschte vreemdelinge over de Duitsche grens
worden gezet.
Tegen commissarissen en directie van de
N. V. „I. G. M. IJ." (Industrie-Grondstoffen
Maatschappij) te Rotterdam is, naar de Tele
graaf verneemt, een klacht ingediend by den
Officier van Justitie inzake oplichting, valsch-
heid in geschrifte en balansvervalschtng.
Een oud-directeur van de N. V. heeft deze
klacht ingediend, omdat hij zich benadeeld
acht, daar hem dividenden op 5000 aandee-
len worden onthouden. Bovendien heeft men in
de balans onder activa een post groot ƒ5000
opgenomen als Debiteuren onder Garantie, wel
ke post merkwaardigerwijze ook nog eens aan
de creditzyde van de verlies- en winstrekening
voorkomt.
Op Zaterdag 19 December, den dag van den
ondertrouw van Prinses Juliana en Prins
Bternhard, zal luitenant-kolonel P. W. Scharroo
voor het regiment genietroepen te Utrecht een
voordracht met lichtbeelden houden over: ,,Het
huwelijk van onze Prinses, Oranje en Nedei-
land één."
De voordracht zal worden opgeluisterd door
een uitvoering van nationale liederen door de
geniemuziek.
De eeremedaille der orde van Oranje-Nassau.
In brons, is toegekend aan J. Knap, lid van de
Rotterdamsche Harmonie; aan J. Steenpoorte,
pakhuisknecht bij de fa. H. C. Baarens te Krui-
ningen; aan Th. Sliepen, wonende te Melick en
Herkenbosch, knecht in de apotheek van me
vrouw M. LodewijkHaan te Roermond en aan
H. Veenendaal, metselaar by de firma Boescho-
ten, te Doorn; in zilver, aan; A. J. Berens, Vol-
lersbaas by de N. V. Lakenfabrieken voorheen
firma H. Elias, te Tilburg.
Benoemd tot ridder in de orde van den Ne-
derlandschen Leeuw H. P. van Vliet, wonende
te Wassenaar, commissaris van de N. V. Phs.
van Ommeren'» scheepvaartbedryf, te Rotter
dam.
Benoemd tot ridder in de orde van Oranje-
Nassau, H. van Everdingen, te Zoelmond (gem.
Beusichsm), dUkgraaf vain het polderdistrict
Buren.
Benoemd tot officier in de orde van Oranje-
Nassau mr. G. Parser, kantonrechter-pl. verv.
in het kanton Amsterdam.
Met 1 Dec., is aan den technisch-ambtenaar
van den rijkswaterstaat in vasten dienst K. M.
Vink te Vreeswyk op verzoek eervol ontslag ver
leend
Aan J. W. H. Rees is op verz. met 3 Dec. ont
slag verléend als notaris te Benningbroek
Met 1 Dec. benoemd tot hoofdcommies in
vasten dienst by het dep. van Defensie de
commies bij gen. departement G. W. Drost.
De ontvanger der directe belastingen, enz. A.
C. Otter, is verplaatst van het kantoor Den Hel
der naar het kantoor Velp.
De inspecteur der dir. belastingen, enz. J. Ti
chelman, hoofd van de inspectie der dir. bel.
te Dokkum, is verplaatst naar Sneek en aange
wezen als hoofd van de inspectie der dir. bel-
aldaar.
Benoemd ls tot vertegenwoordiger van Neder
land in het comité ter bestudeering van de
vraag van herziening van het volkenbondsver
drag prof. mr. V. H. Rutgers, hoogleeraar aan
de vrije universiteit te Amsterdam, oud-minis
ter van Onderwas, Kunsten en Wetenschappen.
Benoemd tot griffier by het kantongerecht te
Middelburg, mr. A. Tieleman, waarn. griffier by
de Arr. Rechtbank en het kantongerecht te
Zwolle, kantonrechter-pl. verv. in het kanton
Zwolle; Gorinchem, mr. E. R. van Eibergen
Santhagens, gewezen griffier by het voorm. kan
tongerecht te wyk by Duurstede, te Langbroek;
Steenwyk, mr. E. I. F. de Bruyn, waarnem.
griffier by het kantongerecht te Steenwyk, kan-
tonrechter-plaatverv. aid.
DEN HAAG, 1 December 1396
Nadat eerst nog een drietal sprekers (do
minee Kersten, de katholieke afgevaardigde
Van Poll en de liberaal mr. Boon) het woord
hadden gevoerd over de begrooting van Bui
tenlandsche Zaken, heeft Minister DE
GRAEFF op zijn bekende vlotte manier zijn
beleid verdedigd. „Verdedigd" is het juiste
woord niet. Want critiek op zün gestie was
er eigenlijk niet geweest, laat staan, dat
van „aanvallen" kon gesproken worden.
De minister heeft zich opnieuw een zeer kun
dig behartiger getoond van Nederlands buiten
landsche aangelegenheden.
Hij spreidt een aanmerkelijk gevoel voor tact
ten toon, legt zich overal, waar het noodig is,
reserve op zonder in geheimzinnig-doen te ver
vallen, weet critici, die niet op de hoogte zijn.
doch doen, „alsof zij er zelf bij zijn geweest",
aardig op hun plaats te zetten mr. Wester
man kan daarvan meepraten en toont zich in
zijn verkeer met de Kamer een uiterst hoffe-
ïyk en minzaam, zij het allerminst gedwee, lid
van het kabinet.
Zijn sympathiek woord aan het adres van den
heer Vliegen, die zeer vele jaren de woordvoer
der van de Sociaal-democratische fractie was
by Buitenlandsche Zaken, maakte een byzon-
der prettigen indruk.
De Volkenbond eischte uiteraard ook dit jaar
het grootste deel van 's Ministers rede op. Jhr.
De Graeff biyft ondanks alle resillusies, niet
tegenstaande ook de tragische mislukking van
Genève's bemoeiingen met het Italiaansch-
Abessijnsch conflict, den Volkenbond beschou
wen als een kostbaar internationaal bezit, ais
een lichaam, dat ook voor Nederland van groo
te waarde is.
Aan den Nederlandschen vertegenwoordiger
in de commissie, die 7 December a.s. de mo
gelijkheden, om tot een reorganisatie te komen,
onder het oog gaat zien, zal de minister hetgeen
in de Kamer is te berde gebracht over dit
punt, ter ernstige overweging aanbevelen. Een
algeheele herziening van het Pact lijkt hem in-
tusschen ondenkbaar. Moeilijk ook acht hij het
vinden van een geschikten vorm voor de los
making van het Pact uit het Verdrag van Ver
sailles, al is die losmaking zelf zeer zeker wen-
schelijk, vooral uit psychologisch oogpunt. Den
minister staan vooral voor oogen een wijziging
van art. 11 van het Pact, opdat de Volkenbond
óók kan ingrepen, als eenig oorlogsgevaar nog
maar dreigt, en een verzachting van art. 16,
opdat niet meer iedere staat bij voorbaat en
in ieder geval verplicht zal zijn tot de deelne
ming aan economische sancties. De collectieve
veiligheid, door dwang te bewerkstelligen, mo
ge essentieel zijn voor het bereiken van het
Volkenbondsdoel, die methode is eerst met kans
op succes toe te passen, als de Volkenbond uni
verseel zal zijn.
Daarom is het 's ministers meening, dat men
met tijdelijk ter zyde stellen van de krassere
middelen, die gefaald hebben, eerst naar de
universaliteit moet streven.
Van regionale verdragen, tusschen staten van
gelüke gezindheid, is de minister geen bewon
deraar. zy brengen meer nadeel dan voordeel.
En zij zyn overbodig ook.
Van de opzegging door Duitschland van de
bepalingen in het Verdrag van Versailles no
pens het internationaal rivierenrégime heeft
de minister een uiteenzetting gegeven. Zeker
99 van de Noo leden dezer Kamer, zoo zeide
hy, zullen met mij deze eenzijdige opzegging
zonder dat tevoren eenig overleg werd ge
pleegd, afkeuren; want, als dergelijke metho
den algemeen werden, zou de internationale
rechtszekerheid volkomen worden ondermijnd.
De Duitsche regeering stelt zich thans op
het standpunt, dat z;i ook de Rynvaartacte
van Mannheim niet meer als geldend erkent.
Over dit standpunt wilde de minister zich nog
niet uitlaten, zoolang hem de juridische argu
mentatie der Duitsche regeering niet be
kend is.
Wèl sprak hij uit, dat voor de Neder-
Iandsche belangen met kracht, zal worden
opgekomen, En wèl legde ook hij er met
ir. Bongaarts den nadruk op, dat de be
ginselen van internationaal rivicrenrecht.
die thans terzijde zijn gesteld door
Duitschland, reeds uit 1815 van het Ween-
sche Congres dateeren.
Wat het verdrag tusschen Japan en
Duitschland tegen de actie van de
Komintern betreft, heeft minister
De Graeff verklaard, dat een uit
noodiging, om tot dit verdrag toe
te treden, door Nederland zeker niet
zal worden aanvaard. Nederland zal
zelfstandig zijn beleid tegenover het
internationaal communisme vaststel
len. En bovendien zou het Duitsch-
Japansche verdrag best eens kunnen
blijken een van die politieke verdra
gen te zyn, waarvoor Nederland
reeds in het algemeen afschrik heeft.
Het geheim accoord, dat volgens de Eve
ning Standard tusschen Japan en Duitsch
land zou zijn aangegaan betreffende een
verdeeling tusschen beide landen van eco
nomische invloedsferen in den Oost-Indi-
schen Archipel, heeft den Minister geen
aanleiding tot bepaalde beschouwingen
gegeven. De katholieke afgevaardigde Van
Poll sprak er ondanks de Japansche te
genspraak nog dezen middag zijn be
duchtheid over uit. Maar de minister be
schouwt het bericht als een „puur verzin
sel", hetwelk trouwens niet het eerste is
van dit blad.
De verhouding met België, aldus de minister,
is van vriendschappelijken aard, al wordt van
beide zijden de tijd nog niet ryp geacht, om
nieuwe onderhandelingen te openen over het
netelig punt van de RijnScheldeverbinding.
Ook de Maaswaterkwestie, voorgelegd aan het
Hof te Den Haag, verstoort de goede verhou
ding niet.
Erkenning van Rusland blijft de Regeering
afwijzen. Belangen van economischen aard mo
gen hierbij niet in het geding worden gebracht.
Dat sommigen in Nederland een minder wel
willende houding tegenover Duitschland aan
nemen, kon volgens den minister wel eens aan
zekere Nederlandsche beweging liggen, die met
haar voortdurenden lof aan het in Duitschland
geldend systeem de menschen prikkelt. In dit
verband verdedigde de minister den afgetreden
gezant te Beriyn tegen de (door mr. Wester
man van de N.S. B. overgenomen) aantijging,
dat hij de Duitsche Regeering niet behooriyi:
zou hebben bejegend.
De uitnoodiging, om het Partijcongres te
Neurenberg bij te wonen, werd niet slechts door
hem afgewezen, maar ook door den nuntius,
ook door de gezanten van de Vereenigde Sta
ten, België, Frankrijk, Engeland, Noorwegen en
Denemarken. Ook deze diplomaten bleken af-
keerig van het aanhooren van redevoeringen,
die dwars ingaan tegen de rechtsovertuiging
van hun eigen volk. Alles is intusschen zeer
hoffelijk geschied. En by zijn afscheid kreeg
onze gezant van den Ftihrer de hoogste onder
scheiding met een persoonlijk door den heer
Hitier geteekende oorkonde.
De begrooting werd h. st. goedge
keurd.
Daarna is de Kamer begonnen aan de zeer
omvangrijke materie van de begrooting van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
De Katholieke afgevaardigde SURING bleek
by de Algemeene Beschouwingen de methode
van minister Slotemaker de Bruine, om aan
te pakken, wat in het kader der bestaande wet
geving voor dadeiyke herziening of verbetering
vatbaar is, te prefereeren boven de methode van
minister Marchant, die zijn loopbaan begon
met het op stapel zetten van een geheel nieu
we Grondslagenwet.
Indien de geldmiddelen weer wat ruimer
vloeien gaan, dan dient, aldus de heer Suring,
allereerst allerlei schade, in de crisisjaren aan
het onderwys toegebracht, hersteld te worden.
Sedert 1933 is op de onderwijsuitgaven 16 pet.
(en wanneer men een natuuriyk accres van 2'/
miliioen per jaar meetelt, zelfs 34 pet.) bezui
nigd. Daarop moet worden teruggekomen. Al
lereerst komt dan in aanmerking de verbetering
van de leerlingenschaal, die onder de onder
wijzers groote werkloosheid heeft veroorzaakt.
En vervolgens dient het vakonderwüs weer ver
beterd te worden, omdat er 'n nijpend tekort is
aan geschoolde arbeiders, en moet 't buitenge
woon onderwijs voor 't zwakzinnige kind worden
uitgebreid. Met de financieele gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onderwijs is het hier
trouwens, aldus de katholieke afgevaardigde,
treurig gesteld.
Als minister Slotemaker er nog in slagen
mocht, verschillende crisisbezuinigingen weer te
temperen en hij brengt dan behalve een be
vredigende concentratie van het Bijzonder On
derwijs ook nog de aanhangige wetswijzigingen
betreffende Hooger Onderwijs, Middelbaar en
Voorbereidend Hooger Onderwys tot stand, dan
acht de heer Suring het korte ministerieele le
ven van dezen bewindsman wèl besteed.
Nog verschillende sprekers van andere frac
ties hebben dezen middag het woord gevoerd.
Ook de spelling kwam weer in den breede ter
sprake. Aan de hand van 's ministers antwoord
in de avondvergadering zullen wy de behan
delde onderwerpen samenvatten.
41
Maria, waarom heb je mij dat aangedaan?"
IJskoud kwam deze vraag over de lippen van
tie grijze vrouw.
Maria lachte met vertrokken mond.
„Ik ben net zoo geschrokken als u, moeder,"
Antwoordde zi} beslist, „ik sta zelf ook voor een
raadsel."
Ze wilde nog meer zeggen, doch Therese Nor-
ftiann, die tot nu toe zwijgend geluisterd had,
schudde den bn, die haar met stomheid had ge
lagen, met geweld van zich af. Het woord „Moe-
tier," dat Maria de sombere vrouw toevoegde,
bracht haar tot bezinning. Ze keek bijna angstig
*>aar haar zuster, die haar in den loop der lange
Jaren haast tot een vreemde was geworden, ter-
MJl ze Maria verwytend toeriep; „Je moeder ben
Maar daarna zei ze niets meer, want dit
woord bracht Francisca Kaiser met een sprong
naast Maria.
„Ik ben haar moeder," stootte zy, naar adem
snakkend, met moeite uit, „en omdat ik het ben,
heeft God mij nog de vreugde bereid, my Maria
terug te brengen."
Ze wankelde plotseling en Maria sloeg haar
armen krachtig om haar heen om haar naar den
leuningstoel te brengen.
Volkomen uitgeput liet de zlekeiyke vrouw zich
er in neer.
„Je bent mijn dochter Maria," fluisterde zy
onderwijl een paar maal achter elkaar.
Maria wijdde al haar zorgen aan hgar. schoof
haar rugkussen goed, streek haar over heur ha
nen en zei:
„Wees nu kalm, moeder, ik ben uw kind, dat
weten wy immers allemaal. Maar u mag u niet
zoo opwinden."
Daarna vloog ze op Therese af en nam haar
slap neerhangende handen in de hare.
„U is ook mün moeder en u zult het altyd biy-
ven. Ik kan best twee moeders gebruiken, ik ben
heelemaal niet bescheiden."
Mevrouw Normann's gezicht was donkerrood.
„Hoe weet je het, Maria?"
Haar stem sloeg over.
Maria lachte.
„Och, moeder, ik weet zoo veel, ik weet alles,
maar hoe ik het te weten kwam, wie myn bloed
eigen moeder was, en hoe ik haar en mijn twee
lingzuster Barbara vond, dat vertel ik u een an
dermaal. Zeg u nu eerst eens, hoe u hier bent
gekomen."
Voorloopig zou het echter nog niet tot deze
verklaring komen, want mevrouw Normann had
nauwelijks acht gegeven op wat Maria tot haar
zeide. Het onverwachte weerzien met Francisca
had haar volkomen overweldigd. In haar bin
nenste zei een stemToe, druk je zuster aan het
hart en vergeef haar, zooals ook zy jou vergeven
zal. Maar haar voeten verroerden zich niet, geen
enkele beweging verried, hoe het in Therese
Normann stormde.
Francisca Kaiser verbrak plotseling byna
gillend het doffe zwygten.
„Ik zou graag alleen zijn in mijn huis. Maria
kan biyven. Maar wat die deftige dame aan
gaat, die ik niet heb uitgenoodigd ik zal haar
niet missen als ze heen gaat."
Het werd Therese Normann te moede alsof
iemand zich den tyd kortte door met scherpe
messen naar haar te werpen. In haar hoofd
warrelde alles door elkaar en haar hart klopte
snel en voelbaar. Francisca wees haar de deur!
Maar zij mocht niet weg gaan, ze moest een
brug slaan om over den diepen afgrond, welke
haar en Francisca scheidde, heen te komen en
den overkant te bereiken by haar zuster.
Maar daarvoor was lang en voorzichtig denken
noodig. Hier kwam het er echter op aan, snel
te handelen. Moedig zyn en er over springen,
fluisterde het in haar binnenste.
Francisca Kaiser kwam juist uit haar stoel
omhoog en keek haar met donkeren blik aan.
Toen hield zij op met denken en peinzen, snel
de op Francisca toe en trok de weerstrevende
zacht en toch met kracht tegen zich aan.
„Francisca, wees niet onverzoeniyk, ik houd
van je. Wij hooren toch by elkaar, wy zyn toch
uit één nest."
Ze begon luid te huilen.
Mevrouw Kaiser duwde haar zuster achteruit.
Haar stem klonk droog, maar haar handen
beefden.
„Het nest, waaruit ik afkomstig ben, was klein
en eenvoudig als de gryze vogel, die ik ben, en
die zich dat nest herinnert. Bonte vogels verge
ten gemakkelijk zoo'n eenvoudig nest."
Maria ging tusschen de beide vrouwen staan.
„Verzoen u met elkaar, sluit vrede, Barbara en
ik zullen u daarvoor dankbaar zyn," smeekte ze
bewogen en met heel haar ziel, terwyi ze de
handen van haar beide moeders in elkaar legde
met zachten druk.
Toen was het alsof een metalen pantser van
Francisca's borst los sprong. Zy boog zich naar
Therese over en trok het mooie, jong-gebleven
hoofd tegen zich aan.
„Wat ben je weinig veranderd, Trees," zei ze
halfluid, „maar het leven is voor jou ook wel
heel anders geweest dan voor my. Jij hebt een
warmen stal gehad, terwyi mij de storm om de
ooren heeft geblazen daardoor ben jij jong
gebleven en ben ik oud geworden."
zy kuste haar op het voorhoofd en haar ge
baar had iets moederiyks.
Maria keerde zich om en keek in de stille
straat beneden. In haar was louter jubel, omdat
het nu vrede was na zoo langen, boozen tyd.
Ze vouwde de handen en dacht er over,
hoe gauw dit alles tot stand gekomen was, hoe
onbegrypelyk snel
Weer keerde zij zich om. De beide zusters lie
ten elkaar lek en lachten daarby tegen elkaar.
Het was alsof zy zonder te spreken vele vragen
en antwoorden wisselden over dingen uit een ver
verleden en die alleen aan haar beiden bekend
waren.
Therese ging op de sofa zitten en trok Fran
cisca naast zich. Maria kwam er by staan.
Toen vertelde Therese van den brief, welken
zy dien ochtend ontvangen had en zij liet hem
zien, daar zy hem in haar taschje by zich had.
Maria schudde het hoofd.
„Dat is het merkwaardgste, wat ik ooit heb
beleefd," zei ze met eerlijke verbazing. Ze tracht
ten alle drie te bedenken, wie toch wel dien brief
geschreven zou hebben en om welke reden. Ze
hadden er echter geen vermoeden van, wie het
gedaan had geen flauw vermoeden.
„Wat komt het er ook op aan, wie het geweest
is," zei Maria tenslotte met stralende oogen,
„laat ons dankbaar zyn, omdat wy er gelukkig
door werden."
Maar niettegenstaande dit gezegde dacht zy
er zelf toch telkens weer aan, wie het wel ge
weest zou zyn en waarom die brief zou zyn ge
schreven.
Therese stond op en liep door de kamer, nu
eens stil stonde voor het eene meubelstuk, dan
weer voor Iret andere.
„Ik dacht haast, dat lk weer in het huisje van
conducteur Falk was," zei ze geroerd en streelde
daarby de oude commode. Ze lachte tegen Fran
cisca. „We moeten samen eens naar Hainstadt
sporen en al onze jeugdherinneringen eens opha
len. Dat zal heerlijk zijn, niet, Francisca?"
Ze werd zeer ernstig. „We gaan dan ook naar
het kerkhof om onzen ouders te zeggen, dat wü
weer goed met elkaar zyn en weer bij elkaar
hooren."
(Wprdt vervolgd)
