Geheim verdrag van Moskou
met Largo Caballero?
I
Frankrijk steunt
Engeland
Het nieuws van heden
OVER WAPENLEVERING
DOOR RUSLAND
De Amerikaansche
schulden
VAN ZEELAND SPREEKT
IN DE KAMER
Mislukte opstand
in Griekenland
DE NON-INTERVENTIE
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 3 DECEMDER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
«roor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE M.V. DRUKKERIJ DB SPAARNESTAO, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20288
Scherpe Duitsche ontkenning over
vrijivilligerstroepen voor de
rechtsche strijdkrachten
Nieuw bombardement
van Madrid
Naamsverand ering
Roosevelt weer naar
de V.S.
Voor de eerste maal sedert 1930
in de Fransche Kamer ter
sprake gebracht
Accoord met een amendement op
het militaire wetsontwerp
Het Weer lllllllllliiUllllillllllllllllillilillllllllllllll^
Aantal oud-ministers gearresteerd
en verbannen
Controle-plan op Spaansche toe
gangswegen zal aan Burgos
en Valencia worden
voorgelegd
V ri j willigerskwestie
Vrijdag aan de beurt
De hulp uit Rusland
Een noodlanding van
Mollison
Kwamen
Parlementaire hervor
ming in Japan
Democratische gedachte moet niet
het leidende beginsel zijn
Chineesch-Japansche
besprekingen
Een ultimatum van Tokio als ant
ivoord op een protestnota?
„Wanneer dit land slachtoffer
wordt van een niet-uitge-
lokten aanval
Britsch-Belgische samen
werking
Het regent protesten
te Berlijn
Tegen de opzegging van het ver
drag inzake de waterwegen
Drievoudige zegen
Baldwin door Koning
Edward ontvangen
De herziening van den
Volkenbond
Gedenkschrift met opmerkingen
van 26 landen uitgegeven
SWWWY
S
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Par lossen regel 30 et, Inge*,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per reget. Bij contract stede verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
BERLIJN, 2 Dec. (Havas). De of-
ficieele National-Sozialistische Par-
tei-Korrespondenz publiceert in sen-
sationeelen vorm bijzonderheden
omtrent een geheim verdrag, dat
volgens het blad tot stand zou zijn
gekomen tusschen Largo Caballero
en den Sovjet-Russischen ambassa
deur te Madrid, Rosenberg. Krach
tens dit verdrag zou Moskou zich
verbonden hebben, de regeerings-
troepen te Madrid en Catalonië te
voorzien van krijgstuig. Hier tegen
over zou Caballero zich verplicht
hebben 100 millioen pesetas ter be
schikking van Rosenberg te stellen.
Vandaag zijn de wijken in het N. en N. W.
van Madrid opnieuw gebombardeerd. Men tel
de een veertigtal buitengewoon zware ontplof
fingen, die de geheele stad deden trillen.
Het bombardement duurde nauwelijks een
kwartier. Er zijn talrijke slachtoffers gevallen,
terwijl de aangerichte schade aanzienlijk is.
Rechtsche vliegtuigen hebben eveneens de
Versterkingen van de regeering in de Univer-
siteitswijk gebombardeerd.
Gisterenavond hebben drie vliegtuigen der
Witten de stellingen der regeeringstroepen in
de Casa del Campo gebombardeerd. De nacht
was betrekkelijk rustig. De artillerie der re
geering bestookte rechtsche troepenconcentra
ties en in het begin van den middag viel van
de fronten voor de hoofdstad geen enkel be
langrijk feit te melden.
De verdedigingsraad van Madrid publiceerde
hedenmiddag een communiqué, waarin wordt
Verklaard, dat alle aanvallen aan het front
voor Madrid gedurende de laatste 24 uur zon
der resultaat zijn gebleven. De nationalen wer
den overal met zware verliezen teruggedre
ven. De regeeringstroepen gingen tot een te
genaanval over en rukten op in de Universi
teitswij k.
Aan het front in Asturië werden de stellin
gen der regeeringstroepen, welke den weg tus
schen Grado en Oviedo beheerschen, versterkt.
Aan het Baskische front gingen de witten
onverwacht tot een aanval op Eibar over, doch
deze aanval werd afgeslagen. De regeerings
troepen gingen verder voort met het bezetten
van Villa Real.
Tegen den middag versterkten de rechtsche
troepen opnieuw den druk op den sector Po-
euelo. Na aanvankelijk te zijn teruggeslagen,
wisten zjj tot het dorpsplein van Pozuelo door te
dringen, doch de regeeringstroepen wisten den
Vijand na een hevigen tegenaanval te verdrij
ven.
In de overige sectoren vinden kleine scher
mutselingen plaats o. a. te Villavorde.
Woensdagmiddag verschenen verscheidene
roode bommenwerpers, die beschermd werden
door eenige jachtvliegtuigen, boven Salamanca,
waar zij vier bommen uitwierpen. Levendig vuur
uit luchtdoelgeschut joeg het eskader op de
Vlucht. Er werden geen personen gewond; de
aangerichte schade is van weinig beteekenis.
Hedenochtend deelde Radio Sevilla mede,
dat aan het front van Avala, waar de zes
de divisie ligt, de vijand Villa Real aanviel,
doch hij werd verdreven.
Dertig gesneuvelde regeerings-miliciens en
drie pantserwagens bleven op het slagveld
achter.
In Andalusië viel de vijand Villa Harta aan,
ioch het garnizoen dreef de regeeringstroepen
terug. Deze zouden Grado zijn binnengetrokken,
en een convooi van de rechtschen hebben buit
gemaakt. Radio Sevilla verklaarde, dat weliswaar
een tank van de regeeringstroepen Grado
trachtte binnen te dringen, doch de oorlogs
machine werd buitgemaakt door de rechtschen.
Het hoofdkwartier der Witten meldde ten
slotte, dat in Asturië, en vooral rond Oviedo de
toestand normaal is. In Badajoz zijn 70 perso
nen naar de opstandelingen overgeloopen.
Het defensiecomité heeft vandaag zijn naam
Veranderd in „Gedelegeerd Comité voor de Ver
dediging van Madrid", teneinde goed te doen
Uitkomen, dat het alleen een verlengstuk vormt
Van de Republiek, die voorloopig te Valencia
haar zetel heeft gekozen. Het aantal leden van
het comité is teruggebracht tot tien, onder
Voorzitterschap van generaal Miaja.
BUENOS AIRES, 2 Dec. (A. N. P.) President
Roosevelt is vanmiddag weer naar de Veree-
Uigde Staten vertrokken. Hoewel het weer
slecht was, deed een groote menigte hem uit
geleide, terwijl langs den weg troepen waren
°Pgesteld. Roosevelt en Justo, de president van
Argentinië, namen hartelijk afscheid van el
kaar.
Van officieele Duitsche zijde wordt mede
gedeeld, dat geen Duitsche troepen naar
Spanje zijn of worden gezonden. Of zich
Duitsche vrijwilligers in Spanje bevinden, is
niet bekend en is ook niet te constateeren,
evenmin als Frankrijk, Engeland en België
tot nu toe de aanwezigheid van hun onder
danen als vrijwilligers in Spanje konden
controleeren.
Bij de Russen, die in Spanje strijden, is
evenwel, aldus de mededeeling, wel sprake
van georganiseerde troepenonderdeelen.
De Duitsche zaakgelastigde te Madrid, dr.
Voelckers, is, na de zaken te hebben overge
dragen aan den nieuwen zaakgelastigde bij de
regeeringFranco, Faupel, naar Berlijn ver
trokken.
Een commissie, bestaande uit Fransche ka
tholieken heeft, volgens Havas, een bezoek ge
bracht aan den minister zonder portefeuille,
Irujo, te Valencia, teneinde de noodige facili
teiten te verkrijgen voor een onderzoek naar de
religieuze toestanden in Spanje.
PARIJS, 2 Dec. (Havas). Voor het eerst
sedert de zitting van 14 December 1930, toen
het kabinet-Herriot ten val werd gebracht, is
hedenmiddag in de Kamer de kwestie van de
regeling der onderlinge schulden van de Ge
allieerden aangeroerd.
Deze kwestie is in de commissie van Buiten-
landsche Zaken besproken, ter gelegenheid van
de benoeming van een rapporteur over de door
den radicaal-socialist Réné Richard voorge
stelde resolutie waarbij de regeering wordt uit-
genoodigd, besprekingen te openen tot regeling
van de kwestie der oorlogsschulden.
De besprekingen liepen slechts over de pro
cedure; de kern van het probleem, aangaande
de wenschelijkheid van nieuwe besprekingen,
werd niet aangeroerd.
Vooraanstaande leden van het Congres
te Washington hebben te kennen gegeven
zich krachtig te zullen verzetten tegen
eventueele regelingen van de oorlogsschul
den, waardoor de verplichtingen van Euro
pa, welke in totaal meer dan 12 milliard
dollar bedragen, zouden worden vermin
derd.
BRUSSEL. 2 Dec. (Belga) In de Kamer zijn
de debatten over het militaire wetsontwerp
voortgezet. Minister-president van Zeeland zei-
de accoord te kunnen gaan met het door de re-
geeringspartijen voorgestelde amendement, vol
gens hetwelk de diensttijd van een deel van het
contingent gedurende cle periode van 1937 tot
1941 op 17 maanden wordt vastgesteld, terwijl de
rest 12 maanden dienst doet. Bij de bestaande
Europeesche situatie is het noodzakelijk, dat
men bij een mobilisatie van het leger over ge
noeg manschappen beschikt.
Van Zeeland herinnerde voorts aan cle be
kende rede van Koning Leopold en verzekerde,
dat de woorden van den Koning en de politiek
der regeering een geheel vormen.
Ten aanzien van de Locarno-accoorden zeide
Van Zeeland, dat België Frankrijk en Duitsch-
land de verzekering wil geven, dat het bereid is
de consequenties daarvan te aanvaarden.
„Wij bewapenen tegen niemand, maar wij
moeten sterk zijn om te voorkomen, dat een
naburige mogendheid een gemakkelijke over
winning op ons denkt te behalen. Ter vermij
ding van een catastrofe is het goed, dat landen
als Engeland en Frankrijk een tegenwicht vor
men tegen invloeden, die fataal kunnen zijn."
VERWACHTING: Matige tot krachti- g
gen, later afnemende Noordwestelijke tot
j= Westelijken wind, meest zwaar bewolkt,
enkele regen- en hagelbuien, zelfde tem-
peratuur.
Verde vooruitzichten: Afnemende wind,
aanvankelijk iets konder.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
ATHENE, 2 Dec. (Reuter). De autoritei
ten hebben hier een strenge censuur in
gevoerd. Men zegt, dat een aantal oud-mi
nisters gearresteerd en naar den Aegee-
schen Archipel verbannen is. Zij zouden
tezamen met officieren een complot hebben
gesmeed, om de regeering omver te wer
pen.
LONDEN, 2 Dec. (Havas). In het com
muniqué, dat na afloop van de zitting van
de non-mterventiecommissie is gepubli
ceerd, wordt o.a. gezegd, dat aan de Brit-
sche regeering door de commissie is opge
dragen aan Valencia en Burgos een plan
voor te leggen inzake controle te land en
te water op de wegen, die toegang geven
tot Spanje. De vertegenwoordiger van Por
tugal verklaarde niet zijn stem te kunnen
geven aan dit voorstel, dat echter toch
werd aangenomen.
Lord Plymouth verklaarde, dat de Britsche re
geering niet tevreden is over de werking van
het non-interventieverdrag en aan de andere
regeeringen zal voorstellen, het voorbeeld van
Engeland te volgen en maatregelen te nemen
om het vervoer van krijgstuig naar Spaansche
havens met de schepen, welke de vlag dezer
regeeringen voeren, te verhinderen.
Besloten is, dat Vrijdag in de zitting van de
sub-commissie de kwestie van de vrijwilligers,
die uit verschillende landen naar Spanje wor
den gezonden, zal worden besproken.
De Russische regeering heeft, naar het Han
delsblad meldt, te verstaan gegeven, dat zij on
middellijk bereid is een einde te maken aan
haar materieelen steun van de Spaansche re
geering, Indien de landen, die de opstandelin
gen helpen dat ook doen. Dit geldt onder voor
waarde, dat de meest volledige waarborgen ge
geven worden voor het gewenschte effect.
Het bestuur van de Fransche communistische
pariementsfractie heeft met algemeene stem
men de rede goedgekeurd, die Thorez te St.
Etienne heeft gehouden waarin hij als zijn
meening te kennen gaf, dat de politiek der
regeering niet in overeenstemming is met het
programma van het Volksfront, o.a. ten aan
zien van de verdediging van den vrede. Beslo
ten werd in het debat over de buitenlandsche
politiek te intervenieeren, o.a. om opheffing
van de „blokkade'' tegen Spanje te elschen.
KAAPSTAD, 2 Dec. (Reuter) Van Mollison
heeft men niets vernomen, sedert de vlieger om
half vier des middags door den vuurtorenwach
ter van Kaap Agulhas werd waargenomen. Het
gerucht gaat, dat hij ergens wegens slecht weer
heeft moeten landen.
Mollison is 200 mijl van zijn route afgeweken.
Slechts een half uur rest hem nog, om het re
cord over den afstand Engeland-Kaapstad te
verbeteren.
Het enorme oceaan-vliegtuig de China-Clipper, dat onlangs in de race om de
wereld door drie Amerikaansche journalisten, zoo'n belangrijke rol speelde, boven
Honoloeloe
Admiraal Raeder in gesprek met de overlevenden van de V 18 na de plechtige
bijsetting, van het stoffelijk overschot dergenendie hij, dose ramp om het leven
Allerwege wordt in Madrid door de volks
militie het plaveisel opgebroken en wor
den barricaden opgeworpen om zich tot
het uiterste tegen de oprukkende
nationalisten te verdedigen
TOKIO, 2 Dec. (A.N.P.) De commissie voor
de parlementaire hervorming heeft met den
minister van Oorlog, Terauchi, van gedachten
gewisseld, in tegenwoordigheid! van den eersten
minister Hirota. Terauchi sprak de berichten in
de pers tegen, volgens welke het leger een be
paalde houding ten opzichte van de parlemen
taire hervorming aanneemt.
Hij z®ide, dat het leger niet het voornemen
heeft de grondwet te wijzigen of het parle
mentaire stelsel te niet te doen. Ronduit
gesproken, aldus minister Terauchi, moet
de democratische gedachte, welke in Euro
peesche en Amerikaansche landen gelden,
niet het leidende beginsel zijn van een par
lementaire regeering in Japan.
De minister wees op de noodzaak, wijziging te
brengen in de wetten betreffende het parle
ment en de verkiezingen, teneinde een getrouwe
weerspiegeling te krijgen van de wenschen des
volks.
SJANGHAI, 2 Dec. (Havas) Het agentschap
Domei verneemt uit Nanking, dat in antwoord
op het verzoek van den Japanschen ambassa
deur om de op 21 October afgebroken bespre
kingen met China te hervatten, het hoofd van
de afdeeling Azië van het Chineesche ministerie
van Buitenlandsche Zaken zou hebben ver
klaard, dat China de besprekingen niet zal her
vatten, zoolang het geen bevredigend antwoord
heeft ontvangen op het krachtige protest, dat
de regeering binnenkort tot Tokio zal richten,
betreffende de hulp, welke door Japan is ver
leend aan de Mongolen, die Soeijoean aanval
len.
Men gelooft, dat Tokio zal antwoorden
met een ultimatum, waarin voor hervatting
der besprekingen een termijn zal worden ge
steld, na afloop waarvan alle onderhande
lingen als geëindigd zouden worden be
schouwd en de Japansche ambassadeur van
Nankins naar Sianehai zou vertrekken.
PARIJS, 2 Dec. (Havas). In de
Paris-Soir publiceert Sauerwein de
resultaten van een onderzoek, dat hij
zoo juist in Engeland heeft ingesteld.
Hij deelt mede, dat Delbos, de
Fransche minister van Buitenland
sche Zaken, Vrijdag in de Kamer zal
mededeelen, dat Frankrijk zich ver
plicht Engeland te hulp te komen,
indien dit land het slachtoffer wordt
van een niet-uitgelokten aanval.
Deze verklaring, aldus Sauerwein, die voor de
eerste maal wordt afgelegd, volgt op die van
Eden en zal in de geheele wereld zeer de aan
dacht trekken, niet omdat zij veel in den toe
stand verandert immers het is den laatsten
tijd volkomen duidelijk, dat beide landen hand
in hand gaan doch omdat zij het bewijs zal
leveren, dat zich de laatste maanden in Enge
land grondige wijzigingen hebben voltrokken.
Want het aanvaarden van een belofte tot steun
is voor Engeland heel wat ernstiger dan zelf
steun beloven.
In antwoord op een vraag, of de Britsche
garantie tot verdediging van België in een ge
val van agressie zich eveneens tot het overzee-
sche Belgische rijk uitstrekt, verklaarde Eden
in het Lagerhuis, dat de krachtens het Lo-
carno-pact verstrekte waarborgen blijkens den
tekst van het verdrag duidelijk tot Europa be
perkt blijven.
In antwoord op een andere vraag zeide Eden.
dat het de bedoeling der Britsche regeering is,
dat de draagwijdte harer verplichtingen op
grond van een nieuw Locarno-verdrag, die van
het oude Locamo-verdrag zoo dicht mogelijk
nabij komt.
Tijdens- de Belgische Senaatsdebatten over
de begrooting van Buitenlandsche Zaken heeft
minister Spaak een rede gehouden, waarin hij
zich aansloot bij de verklaringen van van Over-
bergh, die, naar hij zeide, de positie van België
duidelijk heeft uiteengezet.
„Ons land aldus Spaak blijft trouw aan
al zijn verplichtingen, maar met het oog op
onze aardrijkskundige ligging kunnen wij niet
in dezelfde rij als de groote mogendheden
plaats nemen. In de overeenkomst met de
groote mogendheden geeft België al wat het
kan geven. Wij werken op die wijze zoowel met
Frankrijk als met Engeland samen in het be
lang van den Europeeschen vrede. België zal
ook zijn bijdrage leveren tot het stelsel van
collectieve veiligheid en wederzijdschen bij
stand, zonder echter te vergeten, dat het zijn
plicht blijft zijn gebied te verdedigen."
PARIJS, 2 Dec. (Havas) De Fransche ambas
sadeur te Berlijn, Frangois Poncet, heeft heden
opdracht gekregen bij de Duitsche regeering te
protesteeren tegen het schenden van de clau
sule van Versaille inzake de Duitsche rivieren
Op het Foreign Office te Londen wordt mede
gedeeld, dat aan de Duitsche ambassade te
Londen een nota is overhandigd, waarin de
Britsche regeering verklaart te betreuren, dat
Duitschland eenzijdig het verdrag inzake de
Duitsche waterwegen heeft opgezegd.
De Tsjechische minister van Buitenlandsche
Zaken, Krofta, heeft den Duitschen gezant te
Praag een nota overhandigd, waarin de Tsje-
cho-Slowaaksche regeering verklaart te betreu
ren, dat Duitschland zijn verplichtingen inzake
geïnternationaliseerde waterwegen heeft opge
zegd. De regeering van Tsjecho-Slowakije pro
testeerde hiertegen en zette tevens haar stand
punt uiteen,
Frankrijk zegt Engeland steun toe bij een niet-
uitgelokten aanvaL
Opzienbarende Duitsche mededeeling over een
verdrag betreffende wapenlevering tusschen
Largo Caballero en Moskou.
Een mislukte opstand in Griekenland.
De Amerikaansche schuldenkwestie voor het
eerst sedert 1930 in de Fransche Kamer ter
sprake gebracht. Washington zal zich tegen
verminderings-voorstellen scherp verzetten.
Baldwin door koning Edward ontvangen.
Non-interventie-commissie zal een controle.pi an
op Spaansche toegangswegen aan Burgos en
Valencia voorleggen.
Onregelmatigheden in het Verband Alkmaar van
den Bijz. Vrijw. Landstorm ontdekt; ex-secreta
ris-penningmeester in arrest gesteld.
Poolsche onderscheidingen voor minister Van
Schalk en anderen.
Toegekend zijn eere-penningen in wedstrijden
in beeldhouw- en schilderkuhst.
Minister Slotemaker heeft de begrooting van
Onderwijs in de Tweede Kamer verdedigd.
New-Yorksche beurs: flauwe stemming; voor de
meeste fondsen lager koersen.
O
Men kent de schilderij van Whist-
Ier, een nobele vrouwefiguur voorstel
lende de Moeder met in het bij
schrift den aandoenlijken regel: ,Het
éênige leed, dat Zij ons aandoet is,
door te sterven van ons heen te
gaan."
Geen reiner geluk, dan het bezit
eener goede Moeder. Zij is onze groot
ste schat bij het begin, bij de ontlui
king en in den opgang van het leven,
en nooit wordt de zoete herinnering
aan haar liefde in ons uitgewischt. Het
eenige wat voor den man met dit ge
luk te vergelijken is en er als 't ware
de voortzetting van vormt, is het
bezit van een goede Vrouw en de toe
wijding van een goede Dochter.
Hij, wien deze drievoudige zegen
ten deel valt, heeft nóóit het recht
zich ook maar één oogenblik te be
klagen over het leven, hoevele teleur
stellingen en moeilijkheden het hem
overigens zou mogen brengen.
LONDEN, 2 Dec. (Havas) Koning Edward
heeft heden minister-president Baldwin ont
vangen.
Reeds eenige weken doen geruchten over een
aftreden van het Britsche kabinet de ronde.
Deze geruchten deden de New Yorksche beurs
heden reageeren, doch spoedig trad weer een
herstel in.
Het bezoek van Baldwin aan koning Edward
wordt volgens D. N. B. in verband gebracht
met tal van actueele vraagstukken.
Dit is de tweede maal in een week, dat de
koning Baldwin ontvangt.
GENèVE, 2 Dec. (D. N. B.) Met het oog op de
aanstaande bijeenkomst van de commissie voor
de herziening van het Volkenbondsstatuut, pu
bliceert het secretariaat van den Volkenbond
een omvangrijk gedenkschrift, dat de tot nu toe
binnengekomen opmerkingen van 26 regeeringen
bevat, waarbij de verschillende problemen van
de wijziging worden uitgewerkt.
Naar hier verluidt, bestaat het voornemen de
bijeenkomst van de commissie van wijziging, die
bepaald werd op 7 December, nog eenige dagen
uit te stellen.
Havas meldt uit Rome, dat het, onvoorziene
omstandigheden daargelaten, onwaarschijnlijk is,
dat Italië op de volgende bijeenkomst van den
raad vertegenwoordigd zal zijn.
twwwwwwuuiuiii un
Stand op Donderdag 1 uur v.m.; 748.5
horige stand: 750.2
