Baldwin's verklaring geen
mededeeling eener beslissing
Churchill lokt hevig
protest uit
De toestand van den
H. Vader
Een nieuwe nota van
Rusland te Londen
De Britsche premier zet in het Lagerhuis
het huidige stadium der constitutioneele
crisis uiteen; zijn verklaring daarna
in het Hoogerhais voorgelezen
m
Tot nu toe geheel
bevredigend
Auto te water
gereden
VEREENIGDE katholieke pers
NOODLANDING MISLUKT
Overstroomingen in het nJguws Van heden
DINSDAG S DECEMDER 1936 - OCHTENDDLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
V'eelc 25 cent; per kwartaal f3.25; per
ipost* per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20296
Luide sympathiebetuigingen in het
Lagerhuis voor den minister
president
Enorme schade als de
kroning niet doorgaat
Een verklaring van
Mrs. Simpson
Franco's troepen werven in de bezette gebieden nieuwe recruten. De beëediging
der vrijwilligers
Militair vliegtuig kwam tegen een
boom terecht; beide inzit
tenden ongedeerd
Waarom Léon Blum zijn
bewind handhaaft
Een verklaring van den Franschen
premier aan de pers
Men hoopt, dat Z. H. de Paus nog
meerdere dagen rust zal wil
len nemen tot volledig
herstel
mêËmm
Een gemotoriseerde colonne gaf in Wünsdor f bij Berlijn een demonstratie voor de pers
Groeiend vertrouwen
en optimisme
Een protest bij de non-interventie
commissie, dat naar den inhoud
een ultimatum gelijkt
Dë vrijwilligers voor het
leger van Franco
Eden over de vrijwilligers
Het Weer
innminimminim!
De uitgever De Boer uit Den Hel
der en zijn moeder om het
leven gekomen
Reddingspogingen niet
geslaagd
Het internat, statuut
van Luxemburg
Het stormweer der laatste dagen heeft ook aan de Duitsche Noordzee-kust huis
gehouden. Een duidelijk beeld van de aangerichte schade in de badplaats Borkum
Turksche Rük
De Negus gaat zilver
verkoopen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Inge*,
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 een!
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek.
Gistermiddag kwam het Lagerhuis
°m 3.45 uur bijeen. Attlee, de leider
der Labour-oppositie stelde eenige
dragen aan den minister-president,
Baldwin, die antwoordde met de vol
gende verklaring:
Ik ben gelukkig, dat ik in de gele
genheid ben een andere verklaring
te geven van de situatie. Het is de
vurigste wensch van de regeering,
°m den Koning ten volle gelegenheid
te geven om zijn beslissing te over
wegen, die zijn eigen toekomstig ge
luk en dat van zijn onderdanen zal
bepalen.
Tegelijkertijd is het Kabinet meer dan iemand
Obders overtuigd van de noodzaak, dat een
Voortduren van de onzekerheid de nationale
gangen Schaadt. De ministerraad heeft den
■Koning alleen maar raad gegeven betreffende
*Jet morganatisch huwelijk; het onderhoud met
öeb Koning was strikt persoonlijk en droeg
informatief karakter. Overigens werd dit
öünt door den Koning zelf het eerst aange-
r°erd tijdens de besprekingen, die hij met mij
®enige weken geleden voerde. Hij deelde toen
dat hij voornemens was mrs. Simpson
e huwen, zoodra deze vrij zou zijn.
Zoodra de Koning zijn beslissing genomen
heeft, zal hij zeker terstond de regeering
van deze en die van de Dominions verwitti
gen.
Baldwin beëindigde zijn verklaring in het
lagerhuis als volgt:
„Na de beslissing van den Koning
Zal het de taak zijn dezer regeering
«n die der Dominions om te beslis
sen, welken raad zij, wanneer zij dit
baar plicht zouden achten, den
Koning zouden moeten geven betref
fende zijn besluit. Ik kan deze ver
klaring niet besluiten zonder uitdruk
king te geven aan hetgeen het geheele
Huis gevoelt, n.I. onze diepe en eer
biedige sympathie voor den Koning
m dit oogenblik."
Ue leider der arbeidersoppositie, Attlee, deed
®a het aanhooren van de verklaring van Bald
uin opmerken, dat het Huis en het iand leven
ds wensehen zoo spoedig mogelijk volledige
dichtingen te ontvangen, daar zonder deze het
°nmogelijk is de kwestie behoorlijk te bespreken.
Baldwin antwoordde: „Het zal mij ten zeer-
aangenaam zijn op het passende oogenblik
e volledige inlichtingen, die ik in staat zal
2ijn te geven, te verstrekken, maar ik hoop, dat
het Huis zal toegeven, dat ik, nu de toestand
?°0 ernstig is en de Koning nog oezig is met
het overwegten van deze problemen en nog geen
beslissing genomen heeft, groote moeilijkheden
u ondervinden in het antwoorden op vragen
Qrn aanvullende inlichtingen, te meer, daar de
antwoorden, die ik geven zou, geïmproviseerd
a°Uden moeten zijn."
Toen Churchill vervolgens d° in de laatste
dagen reeds eenige malen door hem gestelde
Waag herhaalde, dat geen onherroepelijke
hesluiten zouden genomen worden, ant
woordde Baldwin: „Ik moet Churchill er
van in kennis stellen, dat het mij op dit
oogenblik onmogelijk is een antwoord te
Keven. Ik weet nog steeds niet, ik kan nog
hict weten, wat de Koning zal besluiten, of
hoe hij wil besluiten op te treden. Het is
'hij volkomen onmogelijk in te gaan op hy
pothetische overwegingen." (Applaus)
De woorden van Churchill wekten hevig
Protest en men riep, dat hij geen vraag
stelde, maar een rede begon te houden. Hij
had moeite zich verder verstaanbaar te
hi aken. Tenslotte ging hij zitten, zonder zich
te hebben kunnen uitspreken.
De liberale afgevaardigde Larnbert vroeg ver-
Volgens of Baldwin wist, welke kracutige sym-
Pathi,
Plaus
■e er voor hem bestond, hetgeen luid ap-
van alle banken ontlokte. Baldwin stond
toen weer op en richtte eenige verzoenende
woorden tot Churchill, waarmede het incident
gesloten was.
In d« wandelgangen van het Lagerhuis
wordt het onderwerp van gesprek gevormd
door het slechte onthaal, dat de woorden
van Churchill gevonden heeft. De aanhan
gers der regeering beschouwen Churchill's
vraag meer als één tegen Baldwin gericht,
dan vóór den Koning gesproken.
In het Hoogerhuis heeft lord Halifax de rede
van Baldwin voorgelezen. Lord Snell wees er
vervolgens op, dat iedere bespreking zonder de
noodige feitenkennis onwerkelijk zou zijn en
schadelijk zou kunnen worden. De zaak moet
echter niet voor onbepaalden tijd gerekt wor
den. Lord Crewe, van de liberale oppositie, ver
klaarde, dat het inderdaad onjuist is, dat de
regeering onbehoorlijken druk op den Koning
heeft uitgeoefend.
Het publiek stelt groot belang in het feit,
dat op Fort Belvedère de standaard van
den Hertog van Cornwallis wappert. Men
hecht er eenige beteekenis aan, dat de
Koning zijn tegenwoordigheid aangeeft
door een persoonlijk embleem, waar anders
altijd de koninklijke standaard de residen
tie van een regeerend vorst aangeeft.
De koninklijke standaard is wel geheschen
boven Marlborough Horuse, waar op het oogen
blik Koningin Mary verblijf houdt.
Winston Churchill heeft in een tafelrede een
dronk uitgebracht op den Koning, zeggende:
„Ik heb Z. M. sedert zijn prille jeugd gekend
en ik kan u zeggen, dat gij er van overtuigd
kunt zijn, dat hij nooit, noch naar de letter,
noch naar den geest, zal handelen in strijd
met de Britsche constitutie."
Naar een lid van het kabinet gisteren mede
deelde, heeft de Australische regeering een be
sluit in voorbereiding, waardoor, indien Koning
Edward afstand doet van den troon en me
vrouw Simpson huwt, de kinderen uit dit hu
welijk van recht tot opvolging worden uitge
sloten.
Het aan handel en industrie berokkende
verlies, indien de kroning van den Koning niet
zou doorgaan, wordt geschat op een bedrag
van 100 millioen pond sterling. De fabrikanten
van aardewerk, vlaggen, galanterieën, papier
handelaars, drukkers en kleermakers hebben
bii de feestelijkheden groot belang. Den sterk-
sten terugslag zal de aardewerk-industrie van
Staffordshire ondervinden. Hier worden 6 tot
8 millioen stuks aardewerk vervaardigd, waar
in 80.000 arbeiders werk vinden. Ook voor het
hotelbedrijf zou de tegenslag groot zijn. Par
ticulieren in Londen rekenden op de huisves
ting van ruim twee millioen bezoekers; pen
sions en kleine hotels verwachtten hun 200.000
kamers bezet te krijgen, terwijl het meerendeel
van de 12.000 kamers in de voorname Londen-
sche hotels reeds besproken is.
Door mevrouw Simpson is aan een twintig
journalisten in hotel Majestic te Cannes Maan
dagavond een verklaring verstrekt, welke
luidde:
„Mrs. Simpson heeft gedurende de laat
ste weken slechts het onophoudelijk ver
langen gehad elke handeling of elk voor
stel te vermijden, dat pijnlijk kon zijn of
schade berokkenen zou aan Zijne Majes
teit of aan den troon. Thans is haar hou
ding in geen enkel opzicht gewijzigd en is
zij bereid, indien deze daad de moeilijk
heden zou oplossen, zich onmiddellijk terug
te trekken uit een situatie, welke aanleiding
heeft gegeven tot zoo ongelukkigen en on-
houdbaren toestand."
Deze verklaring werd door lord Bronley, den
privé-secretaris van Koning Edward, aan de
Fransche en Britsche journalisten voorgelezen,
onder mededeeling dat mrs. Simpson aan nie
mand een interview zou toestaan. De ver
klaring is als officieel te beschouwen van de
zijde van mrs. Simpson en als zoodanig door
haar zelf onderteekend.
Maandagmiddag omstreeks half een moest een
militair vliegtuig, bestuurd door den leerling-
vlieger luitenant J. L. J. Swartjes wegens een
defect aan den motor te Lekkerkerk een nood
landing maken.
De bestuurder trachtte het toestel veilig aan
den grond te zetten, doch wegens de gladheid
van het terrein slaagde hij hierin niet en kwam
hij tegen een boom terecht, waardoor een der
vleugels afbrak.
De bestuurder, luitenant Swartjes en zijn
mede-inzittende, de mecanicien, sergeant G. A.
van Heere, kwamen er zonder letsel af.
Het toestel, een verkenner van het type Fok
ker C 1, werd zwaar beschadigd. Het zal ter
plaatse gedemonteerd en naar Soesterberg over
gebracht worden.
Na het debat in de Fransche Kamer over de
buitenlandsche politiek lag de minister van
binnenlandsche zaken de volgende verklaring
van Blum aan de pers voor:
„Ofschoon de communistische partij niet te
gen de motie van vertrouwen heeft gestemd,
deed zich voor mijn collega's en mij toch de
vraag voor, of de opzettelijk agressieve bewoor
dingen, waarin Duclos de onthouding van zijn
vrienden toelichtte, het ons niet onmogelijk
maakte, onze taak voort te ze ten.
Wij hebben eenstemmig besloten, aan 't be
wind te blijven. Wat ons daartoe deed besluiten
is, dat een openlijke crisis in de tegenwoordige
omstandigheden en op een zoo ernstig oogen
blik noch in Frankrijk, noch in het buitenland
zou worden begrepen, onrust en verwarring bij
de openbare meening, bij het Volksfront en in
de arbeidersklasse zelf zou verwekken, verzwak
king van het land zou riskeeren en die zaak der
sociale hervormingen in gevaar zou brengen.
Het betreft hier niet de moeilijkheden
van het oogenblik te boven te komen. Het
gaat er om, ze op te las,sen op zoodanige
wijze, dat morgen de gemeenschappelijke
actie kan worden voortgezet in omstandig
heden van vertrouwen en loyauteit. Zie
hier de kwestie, die gesteld blijft. De naaste
toekomst zal uitwijzen, hoe de communis
tische partij ze denkt op te lossen."
Onze Romeinsche correspondent
seint ons d.d. 7 November:
De gezondheidstoestand van den
H. Vader is heden volkomen bevre
digend gebleven. De groote be
zorgdheid die in het Vaticaan overal
merkbaar was, begint plaats te
maken voor vertrouwen en opti
misme.
Intusschen gaat men daarin niet zoover als
een Zwitsersche poortwachter, die heden de
teleurgestelde jonge paartjes, welke voor de da-
gelijksche audiëntie kwamen, troostte met de
verklaring, dat de H. Vader reeds morgen weer
ontvangen zou.
In de omgeving des Pausen hoopt men
integendeel, dat de H. Vader nog meerdere
dagen het bed en rust zal houden om aan
de vermoeide organen de gelegenheid tot
volledig herstel van hun functie te bieden,
daar by het snelle hervatten van zijn werk
zaamheden de H. Vader zich zou blootstel
len aan een hernieuwde attaque van uraemie.
Het schijnt, dat professor Gemelli, die het
vertrouwen van Z. H. den Paus in hooge mate
geniet, den aandrang van de artsen onder
steunt, die den H. Vader ervan willen weer
houden al te spoedig zijn werkzaamheden
te hervatten.
Een teeken van deze neiging des Pausen kon
men heden zien in het feit, dat de H. Vader last
had gegeven om de kapel, waarin de eerste ad-
ventspreek werd gehouden, voor te bereiden voor
zijn eventueele aanwezigheid. De H. Vader heeft
deze preek echter niet bijgewoond. Daarentegen
waren bijna alle Rcmeinsche kardinalen aanwe
zig. Na de preek werden zij op de hoogte ge
steld van de gunstige berichten omtrent den ge-
zondheidstoestand van den H. Vader.
Dr. Aminti Milani, die als pauselijk lijf
arts den titel Archiater heeft, is sedert Vrij
dag in het Vaticaan en heeft aldaar ook de
nachten doorgebracht. Dit is echter slechts
een voorzorgsmaatregel, daar de H. Vader
steeds een flinke nachtrust heeft genoten
en eerst des morgens het bezoek van den
dokter ontving.
Op grond van 't huidige verloop van de ziek
te meent men, dat de H. Vader Zijn werk
zaamheden vrij spoedig zal kunnen hervat
ten, doch men hoopt, dat Hij zich nog ver
scheidene dagen rust zal gunnen in het be
lang van het verdere herstel van krachten.
LONDEN, 7 Dec. De voorzitter
van de non-interventie-commissie te
Londen, lord Plymouth, heeft
door den Sovjet-Russischen gezant,
Maisky, wederom een protest-nota
ontvangen, welke ditmaal naar den
inhoud veel op een ultimatum ge
lijkt, seint United Press.
In deze nota eischt de Sovjet-regeering in
verband met het feit, dat „onlangs duizend
Duitsche militairen te Cadiz en aan andere
plaatsen van de Spaansche kust zijn aangeko
men om als vrijwilligers dienst te nemen in het
leger van generaal Franco", dat de commissie
aan de zending van militaire vrijwilligers naar
Spanje onmiddellijk een halt zal toeroepen.
De nota verlangt o.a. dat het non-inter-
ventie-accoord ook van toepassing zal zijn
op het zenden van buitenlandsche vrijwil
ligers naar Spanje en dat de 27 regeerin
gen, die zich bij dit pact hebben aangesloten,
de toezegging zullen doen, dat over hun
grondgebied troepentransporten naar beide
oorlogvoerende partijen niet zullen plaats
vinden.
De nota eischt ook, dat de agenten van de
non-interventie-commissie in Spanje eveneens
controle zullen uitoefenen op de aankomst van
dergelijke vrijwilligers.
In het Lagerhuis zijn Maandagmiddag een
reeks vragen tot de regeering gericht over de
aankomst in Spanje van Duitsche vrijwilligers.
Eden antwoordde, dat volgens inlichtin
gen, die door hem ontvangen waren, 5000
Duitschers te Cadiz aan land zijn gegaan.
Deze inlichtingen had hij rechtstreeks uit
Cadiz ontvangen. Eveneens heeft hij ver
nomen, dat een groot aantal Italianen die
nen bij de troepen op het eiland Majorca
en dat een belangrijk contingent Russen
en andere buitenlandsche elementen dienst
hebben genomen in de gelederen van de
regeering te Madrid.
„Zooals ik reeds de gelegenheid heb gehad
te zeggen, aldus Eden, keurt de Britsche regee
ring deelneming van vrijwilligers aan den oor
log in Spanje streng af.
llllllllllllijllllllllllllllllllllllllllllllllllllli*
Verwachting: Matige tot krachtigen,
Westelijke tot Zuidelijken wind, zwaar 5
bewolkt tot betrokken, later waarschijn-
lijk natte sneeuw of regen, koude ochtend,
later zachter.
Verdere vooruitzichten: Zacht, regen- p
achtig weer.
Maandagavond te zeven uur is te
Schoorldam, gemeente Warmenhui-
zen, een auto-ongeluk gebeurd, dat
aan den heer C. de Boer Jr., direc
teur-hoofdredacteur van de Helder-
sche Courant, en zijn moeder het
leven heeft gekost.
De heer De Boer was met zijn auto, waarin
ook mevrouw De Boer zat, van Alkmaar op weg
naar Den Helder. Te Schoorldam moest hij even
voor het huis van notaris Pinxter langs een
stilstaanden vrachtauto van den heer Louter
uit Schoorldam rijden. Bü het passeeren kon
de heer De Boer vermoedelijk wegens gebrek
kige verlichting zich niet goed oriënteeren.
Hij raakte met den voorkant van zijn
auto den vrachtauto van den heer Louter.
Dit was echter niet zoo erg geweest, indien
zich op den weg niet een laagje ijzel bad
gevormd, waardoor de auto van den heer
De Boer slipte en het diepe Noord-Hol-
Iandsch kanaal inreed.
Onmiddellijk schoten een drietal daar ter
plaatse liggende schepen te hulp. De schip
pers probeerden met hun laadboomen den
auto weer op het droge te brengen. Juist
toen men erin zou slagen, brak echter het
touw, waarmede de auto vast zat, zoodat
de wagen weer in het water viel. Na ver
scheidene vergeefsehe pogingen gelukte het
den auto op den kant te halen, doch toen
bleken de levensgeesten van beide inzitten
den reeds geweken te zijn.
Dr. van Hesteren paste nog kunstmatige
ademhaling toe, doch dat mocht niet meer
baten.
De heer De Boer was ruim veertig, zijn moe
der ongeveer zestig jaar oud.
BRUSSEL, 7 Dec. (Havas). De president der
Luxemburgsche regeering, Bech, heeft vanmor
gen een langdurig onderhoud gehad met van
Zeeland en Spaak.
Men- meent te weten, dat het onderwerp van
gesprek geweest is het internationaal statuut
van Luxemburg en de schikkingen die getrof
fen moeten worden bij een toekomstig Westelijk
pact, zulks in verband met de remilitarisatie
van den linker-Rünoever.
ANKARA, 7 Dec. (Havas). Tengevolge van
de overstrooming in Adana zijn verscheidene
huizen ingestort. Op sommige plaatsen in de
stad staat het water tot twee meter hoog.
Eenige honderden personen zijn om bet leven
gekomen en men schat het aantal dakloozen op
30.000.
Het plotseling opkomen van de overstroo
ming veroorzaakte een paniek, waardoor het
vrijwel onmogelijk was hulp te organiseeren.
Alle spoorweglijnen zijn verbroken, evenals de
telegrafische en telefonische verbindingen. Het
water is nog niet teruggetrokken.
LONDEN, 7 Dec. (Reuter). De Negus van
Abessinië zal een groot deel van zijn zilverschat-
ten verkoopen, waaronder verscheidene servie
zen, bokalen en zilveren borden, afgezet met
goud en edelgesteenten.
De gezondheidstoestand van Z. H. Paus Pius XI
is tot nu toe bevredigend gebleven.
Baldwin's verklaring brengt geen mededeeling
van een besluit van Koning Edward; Churchill
lokt hevige protesten uit in het Lagerhuis.
Léon Blum legde voor de pers een verklaring
af omtrent het handhaven van zijn bewind.
De bombardementen op Madrid duren voort;
Guadalajara door bommen zwaar beschadigd.
Sovjet-Rusland dient een nieuwe protestnota in
bij de non-interventie-commissie inzake het
zenden van buitenlandsche vrijwilligers naar
Spanje.
Auto te Schoorldam in het Noord-Hollandsch
kanaal geraakt; twee dooden.
Militair vliegtuig ernstig beschadigd bjj nood
landing te Lekkerkerk.
Twee auto's zijn bij Laren tengevolge van de
gladheid van den weg tegen elkaar gebotst.
Memorie van antwoord aan de Tweede Kamer
over de begrootingen van Landbouw en Via-
scherij en van het Landbouwcrisisfonds.
New Yorksche Beurs: Slot onregelmatig.