Noord -Zuid aaneengeklonken
Moerdi jkbrug voor het verkeer
opengesteld
HOOFDPRIJS VAN
H.K.H. PRINSES JULIANA
KONINGIN VERRICHTTE
DE PLECHTIGHEID
TANDEM-PUZZLE VOOR HET
MISDEELDE KIND
VALDA PASTILLES
Z.H. de Paus
ZATERDAG 12 DECEMBER 1936
mmmtfé
rVERKOUDHEID^
k ECHTE VALDA A
De opening dezer grootste brug
voor gewoon verkeer in ons
land is een nationale ge
beurtenis geworden
Belangrijkst doorgaand
verkeer
Vreedzaam legerkamp
Officieele belangstelling
Aankomst van de Koningin
Toespraak minister
Openstelling
Koninklijke tocht over de brug
Meer dan 6000
Doktoren
snel helpt bij
pijnen in de gewrichten en ledematen
Rheumatiek, Spit, Ischias, Griep,
Hoofd- en Zenuwpijnen, Slapeloosheid
Er is een tijd van komener is eon tijd van gaan
Sterritters passeeren de brug
LANDBOUWCRISISWET
Koffie geen crisisproduct meer
Handelsvorderingen op Duitsche
debiteuren
ROZENHOUT EN IVOOR
Kostbaar radiotoestel voor
Maharadja
VAN HET HOF
Bestrijd
vóór zich complicaties voordoen
Gebruik
het sterk antiseptische geneesmiddel
Maar vraag naar de
§HW in Hollandsche doozen.
a 50 cent.
Heden heeft H. M. de Koningin
de nieuwe, ruim duizend meter lange
brug over het Hollandsch Diep bij
Moerdijk, de grootste brug voor ge
woon verkeer in ons land, plechtig
opengesteld, een plechtigheid, welke
het karakter heeft gedragen van een
nationale gebeurtenis en bij hen, die,
aan de Noord- of Zuidzijde, het
voorrecht hadden haar te mogen bij
wonen, in eerbiedige herinnering zal
blijven.
Vroeg in den morgen ligt een dichte mist
over Dordrecht, over zijn oude torens, be
sneeuwde daken, boomen en plantsoenen, over
het water waar een paar scheepsmasten en
takelages zwart uit afplekken, overe
straten, waar de booglampen en lichtslingeis
zijn gedoofd.
Bij het station heerscht intusschen een op
gewekte drukte. Iedere trein brengt gasten
voor de openingsplechtigheid voor de Moei dijk-
brug.
De politie heeft handen vol werk om alles
in goede banen te leiden.
Op den rijksstraatweg kreeg men den indruk
ergens in de steppen te zitten. Over groote af-
standen ziet men langs zij niets dan ruw veld,
Waarvan de omgespitte kluiten dwars uit de
dunne sneeuwlaag steken.
De mist sluit alles af en maakt het uitzicm
op den weg donker. Een heel enkelen keer doe
men de vage omtrekken van een boerderij op
Uit het monotone grijs en dan verdwijnen ze
Weer.
Hoe dichter men de brug nadert, des te le
vendiger wordt het langs en op den weg. Een
club jongelui van de Princevlag, ieder met een
nationale driekleur over den schouder, zingen
den moed er in.
Wandelaars van den A. N'. W.' B. met een
band om den mouw zijn hun al een eind voor-
Uit. Overal posteeren rijksveldwachters, die de
auto's, voor zoover ze op dezen weg thuis hoo
ien, in de goede richting dirigeeren.
Zachtjesaan vormt zich een heele file, rechts
van den weg. Een file van particuliere auto's,
groote en kleine, van overdekte en open vracht
wagens, een verhuiswagen zit er zelfs tusschen.
Slechts met moeite vindt een groepje ruiters
en amazones plaats om met hun snuivende
Paarden vooruit te komen.
De laatste pont over den Moerdijk moet net
Zijn binnen geloopen.
Een lange rij sterritwagens uit het Zuiden
nadert van den anderen kant. Het geeft een
oogenblik een opstopping, waaronder de men-
schen zich op den weg wat gaan vertreden.
Met den kraag opgestoken natuurlijk tegen den
scherp snijdenden wind op den dijk.
We moeten al dicht bij de brug zijn.
De vlaggende stad Dordrecht bood het aan
zien van een geweldig legerkamp, een uiterst
vreedzaam legerkamp echter, waarin burgerij
en gasten één waren in hun vreugde over der.
jongsten triomf der techniek en de daaruit
voor verkeer, handel en industrie voortvloeien
de gevolgen.
Ook Breda bood vanmorgen met haar vlag-
gentooi en versieringen een vroolijk aspect,
al zou in deze stad, die zich op grootsche wijze
had opgemaakt, voor de ontvangst der gasten,
de grootste drukte eerst in de middaguren be
ginnen.
Geruimen tijd voor de Landsvrouwe de plaats
van de plechtigheid had bereikt, waren de zeer
talrijke genoodigden op het gereserveerde ge
deelte aan de Noord- en aan de Zuidzijde bij
een gekomen.
Aanwezig wareen ongeveer 150 autoriteiten
aan de Noordzijde en 60 aan de Zuidzijde van
de brug. Tot hen behoorden de Commissaris
van de Koningin in de provincie Noord Bra
bant, jhr. mr. dr. A. B. G. M. van Rijckevor-
sel, de Minister van Staat en voorzitter van
de Tweede Kamer, Z. Exc. prof. mr. P. J. M.
Aalberse, leden van de beide Kamers der Sta-
ten-Generaal, leden van Ged. Staten van Zuid-
Holland en Noord-Brabant, vele hoofdambte
naren van het departement van Waterstaat
en van den Rijkswaterstaat en vele anderen.
Een reusachtig vlaggendoek sloot aan de
Noordzijde den toegang tot de brug af. Hier
was ook het groote verlichtingsornament aan
gebracht, dat het gemeentebestuur van
Dordrecht had doen plaatsen en dat in de
avonduren zijn lichtend welkom aan de drug
gebruikers zou toeroepen. Aan het einde der
brug vormde een losjes gespannen lint de
symbolische afsluiting aan de Brabantsche
zijde. De plechtigheid werd opgeluisterd door
de aanwezigheid van twee marinevaartuigen.
Aan de westzijde bij de brug lagen gemeerd Hr.
Ms. onderzeeboot O 16, onder commando van
luitenant ter zee eerste klasse Van Waning,
welke uit Nieuwediep was gekomen en Hr. Ms.
pantserboot Friso, die onder bevel van luite
nant ter zee eerste klasse Nieuwenhuisen van
Vlissingen uit de reis had volbracht. Den wach
tenden werd een muzikaal program geboden,
aan den Noordkant door de Kon. Militaire Ka
pel, onder leiding van kapitein Walther Boer,
aan de zuidzijde door het muziekcorps van het
zesde regiment infanterie te Breda.
Te 11.18 kwam de extra trein, waarmede H. M,
te half elf van het station H.S. te 's Gravenhage
was vertrokken, te Willemsdorp aan. Aan het
station, waarvan de omgeving geheel voor het
publiek was afgezet, werd H. M. begroet door
den burgemeester van Dubbeldam, tot welke
gemeente Willemsdorp behoort, den heer G. P.
de Roo, terwijl hiermede in zijn kwaliteit van
fungeerend directeur van politie aanwezig was
de procureur-generaal van het gerechtshof te
's Gravenhage, mr, A. Brants.
Nadat de echtgenoote van den burgemeester,
mevrouw R. J. J. de Roo, geb. baronesse Dir-
kinck of Holmfeld, de Koningin een tuil orchi
deeën had aangeboden, werd even later de klei
ne stoet van de gereedstaande auto's gefor
meerd.
Ongeveer op de kruising van den Stationsweg
en den nieuwen oprit werd halt gehouden. Het
was op dit punt, dat de Landsvrouwe een zang-
hulde werd bereid door 150 kinderen, leerlingen
van de hoogste klasse der scholen voor open
baar en bijzonder onderwijs te Dubbeldam, die
hier opgesteld waren onder leiding van de hoofd
onderwijzers, de heeren Van Oudheusden en
Van der Leeden.
H. M. nam hier een tweede bloemenhulde in
ontvangst, haar aangeboden door de dochter
van den vice-voorzitter der Oranje-vereeniging,
freule Van der Wal-Repelaer. De zanghulde be
stond uit het zingen van een ter gelegenheid
van de plechtige openstelling van de brug spe
ciaal vervaardigd liecl.
Na dit korte oponthoud zette de stoet zich
weer in beweging en toen deze in het zicht
kwam van de marinevaartuigen, werden aan
boord daarvan de pavoiseervlaggen geheschen,
terwijl, op het oogenblik dat de Koningin voor
bij reed, de over cle geheele lengte der schepen
aan dek aangetreden bemanning, op het sein
van het bootsmansfluitje, driemaal een Leve de
Koningin aanhief.
Het voorloopig eindpunt van den korten auto
tocht werd bereikt nabij het paviljoen, waar H.
M. haar auto verliet en de eerewacht inspec
teerde van het vrijwillige landstormcorps, ter
sterkte van ruim honderd man, onder comman
do van een reserve-kapitein en waarvan een
vaandelwacht deel uitmaakte. H. M. werd ver
volgens begroet door den minister van Water
staat, Z. Exc. Jhr. ir. O. C. A. van Liclth de
Jeude, mede waren hier aanwezig de directeur-
generaal van den Rijkswaterstaat ir. J P. van
Vlissingen, de hoofdingenieur-directeur van clen
Rijkswaterstaat, dr. ir. L. R. Wentholt, tevens
hoofd van het bruggenbureau. De minister ge
leidde de Koningin vervolgens naar het pavil
joen, waar de daar aanwezige autoriteiten haar
bij het binnenkomen eerbiedig groetten. Eenige
oogenblikken later sprak de minister H. M. toe.
De minister betuigde H. M. zijn groote dank
baarheid voor haar aanwezigheid, die grooten
luister bijzet aan deze plechtige gebeurtenis, die
alom in den lande met groote vreugde begroet
wordt.
Niet steeds werd van de plaats, waar wij ons
thans bevinden, van den Z. H. wal naar de over
zijde overgestoken, aldus cle minister. Oudtijds
na den St. Elisabethsvloed in 1421, toen Dor
drecht van de vaste verbinding met Brabant ver
stoken was, ontstond het veer, dat van het Bos
sche Hoofd te Dordt afvoer. In 1580 werd het
punt van afvaart verlegd naar de Vuilpoort te
Dordt en in 1667 naar het oude veer aan den
Wieldrechtschen Zeedijk, later naar het nieuwe
veer aan den Prinsenheuvel en eerst in 1821
werd Willemsdorp als plaats van afvaart geko
zen.
En thans is ongeveer 700 meter Oost
waarts van het pontveer de vaste overbrug
ging tot stand gekomen, die voor het door
gaande verkeer van groote beteekenis is te
achten.
Uit verkeerstellingen, in 1935, is gebleken,
dat het doorgaande verkeer over het Hol
landsch Diep belangrijker is dan bij eeni-
gen anderen rivierovergang in den lande,
en ongetwijfeld zal de vaste overbrugging,
nog meer dan het pontveer, hoe voortref
felijk dit ook was ingericht, dat verkeer tot
zich trekken.
Genoot reeds de spoorwegbrug groote ver
maardheid, ongetwijfeld zal de brug voor het
motorwegverkeer nog in hoogere mate de aan
dacht trekken van velen, niet alleen als plaat
selijke en gewestelijke, doch ook als nationale
en internationale verbinding van beteekenis,
Onmiddellijk na deze woorden begaf
H. M. zich naar de afsluiting van de
brug, waar zij door het trekken aan
een oranje-kleurig koord het mecha
nisme in werking stelde, als gevolg
waarvan het groote vlaggendoek om
hoog werd getrokken en de toegang tot
het grootsche bouwwerk van het be
letsel aan deze zijde was ontdaan.
Het was een plechtig oogenblik,
waaraan luister werd bijgezet toen de
Kon. Militaire Kapel het Wilhelmus
inzette.
Onmiddellijk na deze eerste plechtigheid
volgde een tweede: de onthulling door den
minister, in aanwezigheid der Koningin, van
het door K.N.A.C. in het voor-portaal van de
brug aangebrachte gedenkteeken, een monu
ment, dat naar de bedoeling der schenkers
niet alleen een bewijs wil zijn van de erkente
lijkheid der K.N.A.C. voor de tot stand koming
van het bouwwerk, maar veeleer nog een hulde
aan al het werk van het Departement van
Waterstaat voor wegen en bruggen.
Ten tweede male sprak de minister een kort
woord.
Met de verzekering, dat het geschenk van de
K.N.A.C. dankbaar wordt aanvaard, onthulde de
minister het monument.
Na de onthulling aanschouwde de Lands
vrouwe met groote belangstelling het gedenk
teeken, dat geheel in brons is uitgevoerd en ont
worpen is door den bekenden beeldhouwer L.
Bolle te Rotterdam. De kunstenaar is, naar het
oordeel van deskundigen, uitmuntend geslaagd
in de vervulling van zijn opdracht: ook voor het
nageslacht de herinnering levendig te houden
aan hetgeen de tot stand koming van bruggen
als die over het Hollandsch Diep voor het auto-
mobielverkeer hebben beteekend. Het hoofdmo
tief wordt gevormd door een reliefstuk van een
der laatste stoomponten van het veer Moer
dijkWillemsdorp, een tot in alle details na
tuurgetrouwe afbeelding van de pont, waarop
zelfs de aan alle automobilisten bekende bel,
welke ter waarschuwing werd geluid als het
oogenblik van vertrek was aangebroken, niet
ontbreekt. Dit reliefstuk wordt bekroond door
een symbolische voorstelling van het Hollandsch
Diep, waarboven zich een overspanning van de
nieuwe brug verheft. Het geheel wordt gedra
gen door een bronzen plaat, waarop de tekst is
te lezen: Bij de opening van deze brug aange-
De Centrale Propaganda-Commissie voor de Weldadigheidspostzegels verzoekt ons op
neming van onderstaande woordpuzzle:
OMSCHRIJVINGEN
Wie Uwer zou de actie voor het 55-65-11-16-50-32-31-67-53-64-13-14-1 niet willen steunen?
Wij gelooven: 56 41-5-6-4-19-17-47, als hij daartoe in 57-35-22-22-48 is. Daarom hopen wij
zeer vele 2-8-61-3-12-43-33-66-15-45-42 te ontvangen, alle voorzien van het voorgeschreven
27-7-20-21-10. Dit late men vooral 51-33-38-54 na! Want daardoor 11-44-59-46-39-44 men
juist de actie.
Er moeten 58-46-33-29-60-34-24-36-23 briefkaarten 49-25-35 weldadigheids 18-63-15-63-9-12
komen! Het zij herhaald: 62-28-33-30-38-51-40-45-47!
Aan U 22-9-9-25-14 om hiervoor te 37-7-20-15-6-14!
52-7-28-67-44 U met dit 26-7-7-33-17 werk even bezig!
HOOFDPRIJS
H. K. H. Prinses Juliana heeft den Hoofdprijs uitgeloofd, bestaande uit een geschenk ter
keuze van den prijswinnaar, ter waarde van HONDERD GULDEN.
H. K. H. heeft gemeend dat Haar prijs de grootste aantrekkelijkheid heeft als de geluk
kige winnaar daarmede zelf een grooten wensch kan vervullen.
Voorts o.a. 5 Tandems.
Als groote prijzen zijn beschikbaar o.a.: 5 Nieuwe Fongers Tandems, 2 Retourbiljetten
K.L.M. voor een vlucht Amsterdam-Rotterdam v.v., diverse paren Friesche Schaatsen,
eenige fraaie Albums v. d. A.N.W.B. en een groote hoeveelheid kleine smaakvolle voor
werpen. Tezamen 200 prijzen!
VOORWAARDEN VOOR OPLOSSING
De oplossing moet worden geschreven op een briefkaart, gefrankeerd met 2 Weldadig
heidspostzegels „VOOR HET KIND" van 6 cent frankeerwaarde (prijs 10 cent)Ten bate
van het Misdeelde Kind komt alles wat boven het verschuldigde port is betaald, en boven
dien de opbrengst van de geveilde afgestempelde postzegels.
De oplossing moet gezonden worden vóór 1 Januari a.s. aan „Tandem-puzzle voor het
Misdeelde Kind", Nicolaïstraat 17, Den Haag.
Trekking der prijzen ten overstaan van Notaris Mr. S. K. D. M. VAN LIER te 's-Graven-
hage, vóór 15 Januari a.s. Prijzen worden franco toegezonden.
Wie op 31 Januari niets ontvangen heeft, heeft geen prijs.
boden door de Koninklijke Nederlandsche Auto
mobiel Club als bewijs van waardeering voor
het werk van den Rijkswaterstaat aan bruggen
en wegen. 1936.
Na de korte plechtigheid op dit punt begaf
H. M. zich met de leden van het gevolg, terwijl
mede aan dezen eersten koninklijken tocht over
de machtige, stalen verbinding tusschen de
oevers van het Hollandsch Diep deelnamen de
minister en de heeren van Vlissingen, Wentholt,
Harmsen en de procureur van het gerechtshof
te 's Gravenhage, mr. A. Brants, naar het Zui
delijk einde van de brug.
Op den Brabantschen bodem wachtten o.m.
de Commissaris der Konining, jhr. mr. dr. Van
Rijckevorsel met den griffier, den heer Vincent
Cleerdin, de leden van het college van Ged.
Staten, de procureur-generaal van het Bossche
gerechtshof, tevens waarnemend directeur van
politie in het ressort van het Hof, mr. baron
Speyart van Woerden en vele anderen.
Ook hier voerde de minister het woord.
Ook van den N.-B.-wal, zeide hij, werd niet
steed's van deze plaats naar de overzijde over
gestoken. In 1480 bestond een overzetveer, dat
van Oudenbosch afvoer, dat in 1566 verplaatst
werd naar Btampersgat en in 1661 naar Moer
dijk. In 1677 werd de haven van Lage Zwaluwe
en in 1813 werd de Moerdijk weder als punt van
afvaart gekozen.
In de periode van 1877 tot 1911 was de veer-
verbinding verbroken, en na de totstandkoming
van de spoorwegbrug in 1871, scheen men de
spoorwegverbinding voldoende te achten. Te
genwoordig stelt het verkeer veel hoogere eischen
en wordt het ongerief en oponthoud van het
stoompontveer, dat sinds 1920 van rijkswege
wordt in stand gehouden, als een zoodanige be
lemmering gevoeld, dat de behoefte aan een
vaste overbrugging steeds luider weerklonk.
Mocht ik zooeven wijzen op de groote beteeke-
verklaren dal
Ook I» verouderde gevallen en indien andere
medicamenten gefaald hebben, Onschadelijk voor
maag hart en nieren. Duizenden die door pijnen
geplaagd werden verkregen door TOGALtabletten
weer het genot van een goede gezondheid. Neem
tn Uw eigen belang een proef met TOGAL maar
sta er op, dat U TOGAL krijgt! TOGAL is het
goedkoopste omdat het werkelijk helpt. Bij alle
Apoth. en Drog. verkrijgb. a f 0 80 en f 2. O.B.
en voor langer gebruik de kliniekverpakking f8.75
O B-, welke het voordeeligste is.
nis van deze brug voor het doorgaand verkeer,
uiteraard geldt dit voor het verkeer naar beide
richtingen.
Waar de Zuidelijke oever in Noord-Bra
bant is gelegen en de Noordelijke oever in
Zuid-Holland, daar is de verwachting ge
rechtvaardigd, dat Noord en Zuid zoodanig
verbroederd worden, dat de windstreken niet
meer in het oog springen.
Met een schaar, haar aangeboden door een
dochter vam ir. Mijnlieff, van den Rijkswa
terstaat, knipte H. M. het koord door, na
welke symbolische handeling de plechtige
openstelling van de Moerdijksche brug een
feit was geworden. Tijdens dit korte ceremo
nieel deed de muziek het Wilhelmus hooren.
H.M. inspecteerde dan de eerewacht van den
B.V.L., om vervolgens in haar auto plaats te
nemen.
De stoet van auto's reed daarop naar het sta
tion Lage Zwaluwe. Hier bevonden zich de
schoolkinderen van het dorp en van Moerdijk,
getooid met oranje en vlaggen, welke jeugdige
schare de Landsvrouwe een zanghulde bracht.
Na dit korte oponthoud betrad H.M. het per
ron, waar zij afscheid nam van de autoriteiten,
om zich vervolgens met den trein van 12.19 uur
naar de residentie te begeven.
En eindelijk was er dan het met spanning ver
beide oogenblik, dat de leider van de ordemaat
regelen bij de brug, de districts-commandant der
rijksveldwacht in het vijfde district, de heer A.
E. van der Lely, het teeken kon geven, dat de
brug vrij was voor het legioen der wachten
den.
De eerste auto's, die over de brug reden,
waren die van de bij de plechtigheid genoodig
den, voor zoover deze niet naar Dordrecht wa
ren'teruggekeerd. Daarna was het, dat de rijks
politie toestemming gaf voor het zich in bewe
ging zetten van den langen stoet der sterritters.
De moeilijke toegangswegen tot het eiland
van Dordrecht en het beperkte wegennet aldaar
ten spijt, was het mogelijk gebleken, de duizen
den deelnemers, waarvan ver over de duizend
automobilisten, op een zoodanige wijze bij de
brug te brengen, dat het verkeer regelmatig kon
geschieden en aan allen een goede opstellings
plaats kon worden gegeven.
Na het startsein waren het eerst de wielrij
ders en de wandelaars, die tot het machtige
bouwwerk werden toegelaten. De wielrijders wa
ren opgesteld op den rijksstraatweg; de kop
van dezen stoet bevond zich bij de afbuiging
naar den nieuwen toegangsweg; achter hen
waren de wandeltoeristen opgesteld, welke bei
de groepen het Westelijk rijwielpad van de brug
volgden.
Weldra zette zich ook de lange autofile in
beweging in de richting van de hoofdverkeers-
baan van de brug, gevolgd door de motorrijders
en tenslotte een groep ruiters.
Gelijktijdig trokken de watertoeristen, die
zich op korten afstand van de brug hadden ver
zameld, onder de brug door.
De enorme file was reeds lang het Brabant
sche land binnengetrokken, toen nog in het Bo-
ven-Moerdijksche gebied het einde van den stoet
bij lange na niet in zicht was.
Volgens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer inzake het wetsontwerp tot uitvoering
van artikel 137 der Landbouwcrisiswet 1933 ten
aanzien v«n het bepaalde in verschillende Kon.
besluiten stelden sommige leden de vraag of
het nog noodig is, irï de Landbouw-crisiswet
koffie onder de crisisproducten op te nemen.
Deze vraag zouden zij geneigd zijn ontkennend
te beantwoorden. Nadat reeds op 6 October 1936
de crisisheffing op koffie tot de helft verlaagd
was, is deze op 3 November j.l. geheel afge
schaft. Daarmee is h.i. de eenige reden voor de
aanwijzing van koffie als crisisproduct verval
len. Or.der de huidige omstandigheden schijnt
er ook geen aanleiding te bestaan om deze aan
wijzing met het oog op de toekomst te behouden.
In de week van 7—12 December heeft de
Nederlandsche Bank in totaal een bedrag van
omstreeks R.M. 800.000 van de op het Treu-
haenderkonto Niederlande uitstaande vorde
ringen met de begunstigden afgerekend. Het
hoogste afgerekende volgordenummer was
33604.
Het totale bedrag van de op het Treuhaen-
derkonto Niederlande uitstaande vorderingen,
die nog niet tot uibetaling zijn gekomen be
loopt op het oogenblik omstreeks R-M. 2,7
miliioen.
Aller aandacht is in deze dagen weer naar
Rome gegaan, naar het Vaticaan.
Ondanks Spanje, ondanks Engeland,
heeft de belangstelling van millioenen en mil-
lioenen over de geheele wereld zich gericht op
den verheven persoon van den H. Vader, en heeft
men, al het andere geringer tellende, zich de
bezorgde vraag gesteld: En de Paus? Hoe zal
het gaan met den Paus?
Zijne Heiligheid is, gelukkig, herstellende,
naar 't schijnt, en de berichten worden minder
alarmeerend.
Maar de spanning is nog niet geweken, en
de vraag blijft voorloopig een vraag, die katho
lieken en niet-katholieken bezig houdt.
Want niet enkel voor ons is de Wachter van
het Vaticaan een wereld-figuur, naar wiens
woord met eerbied, willig of desnoods onwil
lig, wordt geluisterd, en wiens zedelijke macht
en geestelijke invloed verre de grenzen over
schrijden van zijn beperkt grondgebied.
Door een onzer (niet-katholieke) ministers
werd het Vaticaan eens als belangrijkste „luis
terpost" gekarakteriseerd, waarmede men con
tact moest houdën.
Verschillende regeeringen, die in een bui van
anti-clericale verdwazing met den H. Stoel
hadden gebroken, zagen de noodzakelijkheid
in, de betrekkingen te herstellen.
En zelfs de gouvernementen van heidensche
en Mahomedaansche landen gaven blijk de
hooge waarde van het Pausdom te beseffen en
zochten relatie met het pauselijk Rome.
Welk een zegen zou het voor de menschheid
zijn, wanneer het Hoofd der Katholieke Kerk
zijne werkzaamheid ten volle ontplooien kon
tot heil der Maatschappij, zonder dat men
Hem daarbij hinderpalen in den weg stelde!
„Christus is niet alleen daardoor de Heiland
der wereld, dat Hij onze zielen verlost heeft,"
schreef Mgr. Von Ketteler, „Hij heeft ook voor
alle andere menschelijke verhoudingen, bur
gerlijke, politieke en sociale, het heil aan de
wereld gebracht."
De plaatsbekleeder van Christus brengt óók
dit heil.
Door de eeuwen heen zet Hij, de daartoe
door Christus-Zelf geroepene, het werk van
den Zaligmaker voort, en onmetelijk zijn de
schatten en weldaden, welke daardoor over de
aarde werden verspreid.
Ook niet-katholieken zagen zich gedrongen
en gedwongen het te erkennen.
Zónder den Paus zou de wereld tot bar-
baarschheid zijn vervallen, of in de barbaarsch-
heid hebben volhard.
Er zou geen ander geloof meer zijn, dan
wan-geloof en bijgeloof, dan afgoden-dienst
met al zijn afschuwelijkheden.
In zijn werk „Du Pape" citeert Joseph de
Maastre o.m. een woord van onzen Hugo de
Groot, dat „zonder het primaatschap van den
Paus, er geen middel zou bestaan om de mee-
ningsverschillen te beslechten en vast te stellen
wat te gelooven is."
En dezelfde Fransche schrijver wijst op de
groote taak, welke de Paus zou kunnen ver
vullen als Middelaar tusschen de vorsten en
volken.
Den „geboren Middelaar" noemt hij den Paus.
En hij zegt: „Ik kan mij niets schooners
Voorstellen, dan het optreden zijner gezanten,
die op de congressen vrede vragen, zonder oor
log te hebben gevoerd, die noch van gebieds
uitbreiding, noch van herstel, of teruggave be
hoeven te spreken, en die alleen opkomen voor
Het recht, de menschheid en den godsdienst."
Sublieme gedachte!
Stralend verschiet!
Indien de wereld en hare machthebbers
slechts wilden
P. S.
Onlangs heeft de Maharadja Djiraj van
Patiala (Britsch-Indië) aan Philips opdracht
gegeven tot het ontwerpen en leveren van
eenige speciale ontvangtoestellen. Behalve aan
technische perfectie werd door den Oosterschen
Vorst veel waarde gehecht aan het uiterlijk de
zer apparaten, zoodat hierbij vooral naar het
bevredigen van exotischen schoonheidszin moest
worden gestreefd. Zoo ontstond een aantal ap
paraten van ons onbekende luxe. De kast werd
vervaardigd uit vele kostbare houtsoorten, o.a.
mahonie- en rozenhout, terwijl de schaalhou-
der en de bedieningsknoppen van gesneden
ivoor zijn.
Om de toestellen in de groote zalen van het
paleis gemakkelijk verplaatsbaar te maken, zijn
zij op verchroomd stalen sleden geplaatst, wel
ke van kleine wielen zijn voorzien. Voor de
handbeugels der sleden werd van een kostbare
ledersoort gebruik gemaakt. De achterwand
van de toestellen is. met uitzondering van de
bedieningsknoppen, geheel gelijk aan de voor
zijde, zoodat de ontvangers van alle kanten
eenzelfden luxueuzen aanblik bieden.
De bouw van het toestel op een lage slede
dient om dit aan de gebruiken van het land
aan te passen, daar men in Patiala geen stoelen
gebruikt, doch op een tapijt of op kussens op
den vloer plaats neemt.
Hedenavond dineert in intiemen kring als
gast van H.M. de Koningin ten paleize Noord
einde H.K. en K.H. de aartshertogin Margare-
tha van Oostenrijk, dochter van wijlen aarts
hertog Leopold Salvator, die momenteel ver
toeft ten huize van den Oostenrijkschen gezant
te Den Haag.
