Tsjang Kai Sjek weer vrij?
Toestand om Madrid vrijwel
ongewijzigd
>1
Het nieuws van heden
LOYALEN ZOUDEN HEM
GERED HEBBEN
ACHTTIEN JAAR VOOR
FRANKFURTER
De bemiddeling in
Spanje
w
DE ONDERGANG VAN DEN
ONDERZEEËR
Filmcongres te
Rome uitgesteld
KRACHTIGE WOORDEN
VAN EDEN
DE BAROMETER
gp
s
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
JINSDAG 15 DECEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
ipost. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20308
Vanuit alle deelen van China
veroordeelt men het op
treden der rebellen
Regeeringspolitïek blijft
dezelfde
Geen wijziging in regee-
ringspolitiek
Japansche meening
Het Weer
Uitspraak van rechtbank te Chur
gelijk aan den eisch
Italië's antwoord komt overeen
met dat van Duitschland
Eert der geredden doet het verhaal
van zijn strijd met de golven
voor de reede van Malaga
Staat van alarm door
Valencia verlengd
De gezonken onderzeeër
Vreeselijke oogenblikken
gBBMeai
De 2200 Meter hooge vulkaan op
drietal Noren,
het Jan Mayen eiland is tot uitbarsting gekomen. De eenige bewoners, een
die het meteorologisch station bedienen, be vinden zich in gevaar
Omdat Z. H. de Paus geen
audiëntie zal kunnen
verleenen
De Turksche klacht
over Sandjak
Voor den Volkenbondsraad
besproken
Ongevraagd advies
Er mag geen verdrag meer een
zijdig worden opgezegd
Motta bondspresident
van Zwitserland
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Inge»,
mededeelingen SO cent; Idem op psg. één £5 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" rfe de rubriek.
PEKING, 14 Dec. (Reuter). Vol
gens hier uit gewoonlijk geloofwaar
dige bron ontvangen berichten zou
maarschalk Tsjang Kai Sjek op vrije
Voeten zijn gesteld en op weg zijn
Haar Nanking. De desbetreffende be
richten voegen hieraan toe, dat thans
Tsjang Soe Liang te Siangfoe ge
vangen wordt gehouden, hetgeen er
°P zou kunnen wijzen, dat zich een
contra-revolte heeft voorgedaan. Dit
bericht is echter nog niet bevestigd-
Echter maakt ook het D. N. B. melding van
gelijksoortige geruchten, volgens welke Tsjang
Kai sjek bij een achtergebleven deel van de
105e divisie, buiten Siangfoe zou zijn. Deze
troepen zouden de rebellen tot zijn uitlevering
gedwongen hebben.
Verschillende militaire leiders hebben in te-
Ie?rammen aan Nanking hun trouw aan de
Nationale Chineesche regeering betuigd. Naar
Verluidt, heeft Tsjang Sjoe Liang aan de auto
riteiten van Nanking verzocht, den president
Van de bank van China, Tsong, en den mi
eter van Financiën, Koeng, naar Siangfoe te
senden, om de onderhandelingen te beginnen.
De Chineesche pers veroordeelt eenstemmig
de houding van Tsjang Sjoe Liang, die het
land aan een burgeroorlog blootstelt en het ge-
Vaar van een buitenlandschen aanval verhoogt.
Door Hsjang Kai Sjek's bevrijding zou een
strafexpeditie worden voorkomen. Te Hangkau
en Foetsjang is de staat van beleg afgekon
digd.
De plaatsvervangende president der exe
cutieve, Koeng Sjan Si, heeft in een inter
view uitdrukking gegeven aan zijn vreug
de over het feit, dat uit alle deelen van
China loyaliteitsbetuigingen voor de re
geering worden ontvangen.
Zij bewijzen, aldus Koeng Sjan Si, de so
lidariteit van het land in de veroordee
ling van het verraderlijk optreden van
Tsjang Sjoe Liang.
Hij vermoedt, dat diens ontevreden on
derbevelhebbers het initiatief tot den op
stand hebben genomen.
Omtrent de persoonlijke veiligheid van
Tsjang Kai Sjek bestaat geen enkele reden tot
ongerustheid. Hij zoowel als mevrouw Tsjang
Kai sjek hebben van Tsjang Sjoe Liang de
verzekering ontvangen, dat Tsjang Kai Sjek
niets zal geschieden.
Wat de verdere behandeling der regee-
ringszaken betreft, verklaarde Koeng Sjan
Si, dat hij krachtens het besluit van den
Centralen Politieken Baad het presidium
van de rijksexecutieve ad interim waar
neemt, doch dat deze tijdelijke persoons
wisseling niet van invloed zal zijn pp den
koers der vastgestelde regeeringspolitiek.
Spr. hoopte ten slotte, dat het Chineesche
volk in vertrouwen op de regeering de rust zal
bewaren, opdat spoedig een einde kome aan
revolte.
Een telegram, afkomstig van Tsjang Sjoe
Liang, meldt, dat de chef van den Generalen
Staf van Tsjang Kai Sjek, Tsjen Ta Sjoen, de
hand aan zichzelf heeft geslagen. Autoriteiten
te Sjanghai echter houden staande, dat Tsjen
Ta Sjoen gedood is, toen de rebellen de lijf
wacht van Tsjang Kai Sjek overvielen.
Een felle strijdt woedt om Sien Yang, op
15 -mijl ten Noord-Westen van Siangfoe,
tusschen de regeeringstroepen en de opstan
delingen. Een divisie Nankingtroepen ver
dedigt de stad hardnekkig tegen de ster
kere opstandelingen.
Volgens het blad Asahi te Tokio zal Japan,
Zonder zich met de Chineesche crisis in te la
ten, voortgaan met de stabilisatie van den toe
stand, in Noord-China. De Japansche regee
ring zou echter bereid zijn bij de eerste de beste
gelegenheid de onderhandelingen met China te
teropenen, daar zij meent, dat de regeering
van Nanking op het oogenblik wel oor zal neb
ben voor de Japansche voorstellen. De samen
spanning van Tsjang Sjoe Liang met de com
munisten heeft immers de noodzakelijkheid
Aangetoond van een gemeenschappelijk optre
den tegen het communisme.
De Britsche regeering volgt nauwlettend de
ontwikkeling van den toestand in China en
wenscht levendig, dat deze niet een verzwak
king van de Nanking-regeering ten gevolge zal
hebben.
Volgens te Nanking ontvangen berichten zou
Tsjang Kai Sjek
zich een contra-revolte hebben voorgedaan on
der leiding van Jang Hoe Tsjen, den uitvoerder
der pacificatie van
Sjensi. Jang Hoe Tsjen
zou Tsjang Soe Liang
hebben overgehaald
Tsjang Kai Sjek on
der zijn hoede te
plaatsen.
Vervolgens zou hy
zijn aanhankelijkheid
aan de regeering van
Nanking bekend heb
ben gemaakt en zou
den strijd hebben aan
gebonden met zijn
troepen tegen die der
opstandelingen. Ne
gen regeeringsvlieg-
tuigen hebben een
vlucht gemaakt bo
ven Siangfoe om den
troepen van Jang Hoe
Tsjen hulp te verlee-
nen.
Maandagavond is te Sjanghai het bericht ont
vangen, dat Tsjang Kai Sjek in vrijheid is ge
steld. In officieele kringen heeft men dit bericht
echter met groote reserve opgevat, aangezien
men het onwaarschijnlijk acht.
Uit Peiping wordt gemeld, dat de militaire
leiders in Noord-China een afwachtende houding
aannemen, teneinde zich niet voor de toekomst
te binden. De bladen te Peiping zijn voorstan
der van een vermijden van burgeroorlog. In po
litieke kringen aldaar gelooft men, dat wanneer
Tsjang Kai Sjek nog in leven is, onderhandelin
gen een kans hebben het conflict tot een vreed
zaam einde te brengen.
Intusschen meldt een nader bericht uit
Peiping, dat een divisie van Tsjang Soe Li
ang genaderd is tot Toenkau, op de grens
van Sjensi en Honan. Hier ligt de voorhoe
de van de centrale troepen. De divisie heeft
een verdedigende positie ingenomen langs
de spoorlijn Toenkau-Siangfoe.
De gouverneur van Kansoe, de voornaamste
medewerker van Tsjang Sjoe Liang is te Siang
foe aangekomen met belangrijke versterkingen
De Nankingtroepen gaan voort zich te concen-
treeren in het Noorden van Honan en volgens
berichten uit Chineesche bron zouden zij aar
zelen de opstandige troepen aan te vallen, uit
vrees het leven van Tsjang Kai Sjek in gevaar
te brengen. Vliegtuigen uit Nanking hebben een
vlucht boven Siangfoe gemaakt, waar zy be
langrijke luchtafweer hebben gezien.
De woordvoerder van de Japansche strijd
krachten in Noord-China heeft verklaard, dat
dezen den toestand in Sjensi van zeer nabij
zullen blijven volgen. Welingelichte kringen ra
men, dat Tsjang Soe Liang beschikt over 50.000
man, zonder rekening te houden met de com
munistische versterkingen. Deze troepen zou
den echter over onvoldoende bewapening be
schikken.
Soeng, de zwager van Tsjang Kai Sjek, heeft
bevestigd, dat deze gezond en wel is. Hij voegde
er aan toe, dat hij bereid is naar Siangfoe te
gaan, om te onderhandelen over de invrijheid
stelling van den maarschalk, doch dat hij de
orders van de regeering afwacht.
Koeng, de minister van Financiën, heeft hem
verzocht, te Sjanghai te blijven om de leiding
der geldzaken op zich te nemen.
De aandacht is nu gevestigd op Donald, den
adviseur van Tsjang Kai Sjek, en vroegeren ad
viseur en vriend van Tsjang Tsoe Liang. Donald
is met een vliegtuig van Tsjang Soe Liang te
Siang Foe aangekomen.
Geheel China volgt de gebeurtenissen in
groote kalmte.
Naar verluidt, is op een vergadering van
vooraanstaande persoonlijkheden van het Hopei-
Tsjahar comité en van het 29ste leger besloten,
dat men zich onvoorwaardelijk onder de bevelen
der regeering te Nanking stelt.
Volgens een radio-bericht uit Tai-Joean,
de hoofdstad van de provincie Sjansi, heb
ben de regeeringstroepen Toengkwan aan
den Loengha-spoorweg bezet. Vanmiddag
kwam het tot kleine gevechten met de
strijdkrachten van Tjsang Soe Liang, die
Westelijk van Toengkwan worden samenge
trokken.
De Japansche minister van Marine, Nagano,
heeft vice-admiraal Hasegawa, den comman
dant van het derde eskader, dat in de Chinee
sche wateren ligt, opdracht gegeven, maatrege
len te treffen ter bescherming van het leven en
den eigendom der Japanners in China.
EË Verwachting: Des nachts nog storm-
achtige Zuidelijke wind, overdag krach-
tige, tijdelijk afnemende Zuid-Westelijke
tot Westelijken wind, betrokken tot E
EE zwaar bewolkt met regen, later wellicht E
EE opklarend, des nachts veel zachter, over- E
EE dag zachter. E
S Verdere vooruitzichten: Waarschijnlijk E
EE nog buiig. E
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
CHUR, 14 Dec. (D. N. B.) De Kantonna
le rechtbank van Graubuenden heeft heden
uitspraak gedaan in de zaak tegen David
Frankfurter, verdacht van moord op Wil
helm Gustloff, den leider van de groep-
Zwitserland der Duitsche Nat. Soc. Partij.
Frankfurter is veroordeeld tot 18 jaar ge
vangenisstraf, met aftrek van acht maan
den preventieve hechtenis. Hij verliest de
burgerlijke eererechten voor het leven; hej
verblijf in Zwitserland wordt hem voor zijn
leven ontzegd; en hij is in beginsel veroor
deeld tot vergoeding van alle door zijn mis
daad veroorzaakte schade en tot betaling
van de proceskosten.
ROME, 14 Dec. (Havas) Het Italiaansche
antwoord op de Fransch-Britsche bemidde
lingsvoorstellen inzake Spanje is in overeen
komstige bewoordingen vervat als het Duit
sche antwoord.
Van Be Burgos-regeering is hieromtrent nog
geen antwoord ontvangen. Te Genève neeft Del
Vayo te verstaan gegeven, dat de Madrileensche
regeering controle zou aanvaarden, op voor
waarde, dat deze volledig en onpartijdig zou zijn.
De Engelsche en Fransche regeeringen zijn
op het oogenblik bezig met bestudeering van de
antwoorden van Rusland, Italië, Duitschland en
Portugal. Men verklaart te Londen, dat deze
antwoorden hoop geven in zoo verre zij de ge
dachte aan bemiddeling niet verwerpen. Tevens
echter wijst men op de practische verschillen
ten aanzien van dezen maatregel.
De Fransche vliegers Jean Perraud en
Gilbert Denis zullen trachten met een
ééndekker het record ParijsTokio te
breken
Een overzicht over de Skoda-wapenfabrieken in Tsjecho-Slowakije, die in den laatsten
tijd hun netto-winst verdrievoudigden, en waar de Tsjechische regeering den invloed
van den Franschen groot-aandeelhouder Schneider-Creuzot tracht te beperken.
MADRID, 14 Dec. (Havas) De gedele
geerde raad ter verdediging van Madrid
heeft vandaag om 12 uur een communiqué
verspreid, waarin wordt medegedeeld, dat in
den sector Carabanchel de voormalige po
litiekazerne bezet is door een regeerings-
colonne onder kolonel Rovila. In de andere
sectoren van het Madrileensche front is de
toestand ongewijzigd. Een bombardements
vliegtuig der rechtschen is bij Colmenar
Viejo neergehaald.
Het evacuatiecomité, dat onder leiding van
Jimenez staat, heeft in den loop van één week
nog weer 60.000 personen, onder wie 30.000 kin
deren uit de stad gebracht.
Vanaf heden zullen de verschillende te
Madrid in de gevangenis opgesloten perso
nen weer, voorloopig, in verbinding treden
met de leden hunner familie.
Omtrent den regeerings-onderzeeër C 3, die
10 mijl buiten Malaga tot zinken is gebracht,
kan nog gemeld worden, dat het schip de om
geving afzocht naar een oorlogsschip der na
tionalisten.
De C 3 werd door een torpedo getroffen, en
ligt thans op een diepte van 30 Meter. De
juiste plaats is onbekend.
Aan een correspondent van United Press is
't gelukt, 'n kort onderhoud met een der opva
renden te hebben.
De koopvaardijkapitein Augustin Garcia Vinas,
vertelde, naar aan de Telegraaf geseind wordt,
o.m. het volgende:
Wij verrichtten Zaterdagmiddag als ge
woonlijk den patrouilledienst.
Hoewel niets duidde op de nabijheid
van een vijandelijk vaartuig, voelden wjj
plotseling een hevigen schok. Op dat mo
ment bevond ik mij met nog vier leden van
de bemanning aan dek en daaraan hebben
drie onzer het leven te danken.
Onmiddellijk nadat wij den schok ontvangen
had, begon de boot snel te zinken. Wij konden
nog de wanhopige kreten hooren van onze ka
meraden binnen in het vaartuig. Toen spron
gen we overboord.
Een geweldige zuiging ontstond, en aange
zien alles zoo verbijsterend snel in zijn werk
was gegaan, dat wij geen gelegenheid hadden
gekregen om ons zwemmende van 't schip te
verwijderen, werden wij meegesleurd, de diepte
in.
Het was een ontzettende gewaarwording. Ik
voelde hoe ik door een onweerstaanbare kracht
omlaag werd getrokken. Het kan hoogstens en
kele seconden geduurd hebben, maar het scheen
een eeuwigheid. Toen liet de zuiging mij los. Ik
steeg weer en bereikte half versuft de opper
vlakte.
Ik zag twee van de opvarenden in de onmid
dellijke nabijheid drijven. Wij verstonden alle
drie de zwemkunst uitstekend en beschikten
over een stevig uithoudingsvermogen. De krach
tige golfslag maakt* het ons echter niet moge
lijk, de kust te bereiken. Wij gaven het ten
slotte op en wachtten, zoo dicht mogelijk in
elkanders nabijheid blijvend, ons lot af.
Dat lot scheen bezegeld, toen kwartier na
kwartier verliep en nog steeds geen redding op
daagde. Maar eindelijk verscheen een kleine
boot van de kustwacht, die ons meer dood dan
levend oppikte. Het moet toen ongeveer ander
half uur na het zinken van de C 3 geweest zijn.
De permanente deputatie van de Cortes te
Valencia heeft het voorstel van de regeering
betreffende verlenging van den staat van
alarm met een maand goedgekeurd.
Volgens te Gibraltar uit goede bron ontvan
gen mededeelingen, zou een Sovjet-Russisch
duikbootflottielje Zondagochtend zijn opge
merkt, toen het ter reede van Palma (Majorca)
kruiste.
Onze Romeinsche correspondent seint onsd.d.
14 Dec.:
Het Internationale R.K. Filmcongres dat op
17 dezer te Rome zou beginnen is afgelast. De
reden is gelegen in den gezondheidstoestand van
den Paus, welke voorloopig nog geen publieke
audiëntie toelaat, zoodat het Congres deze be
kroning zou moeten missen. Ofschoon men
hoopt, dat het Congres midden Januari zal
kunnen worden gehouden staat daaromtrent op
het oogenblik nog niets vast.
Nu de H. Vader eenmaal rust genomen heeft,
komen uiteraard de kwalen voor den dag, waar
aan de stoere Grijsaard tot nu toe weigerde
aandacht te schenken.
De reactie op de periode van voortgezette
overwerktljeid, die reeds zes jaar en meer had
geduurd, uit zich nu dan ook in een groote
zwakte.
Het is daarom, dat de leiding van het Film
congres de hoop heeft moeten opgeven, dat
Z.H. het Congres binnenkort zou kunnen ont
vangen en toespreken.
GENEVE, 14 Dec. (Havas) Hedenmiddag is
de openbare zitting van den Volkenbon clsraad
geopend. De Turksche minister van Buitenland-
sche Zaken, Roestoe Aras, motiveerde de
Turksche démarche bij den Volkenbond inzake
Sandjak. Spr. verzocht den raad een objectieve
bestudeering van de kwestie ter verkrijging van
een billijke oplossing. In dien tusschentijd ver
zoekt spr. den Volkenbond het lot van Sandjak
in handen te nemen.
De Fransche gedelegeerde, Viennot, zal mor
gen antwoorden.
De Raad benoemde den Zweedschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Sandler, tot rappor
ten- voor de kwestie-Sandiak en Alexandrette.
Volgens sommige geruchten zou Tsjang Kai
Sjek weer in veiligheid zijn. Geheel China ver
oordeelt de daad van Tsjang Sjoe Liang. Japan
volgt het verloop met belangstelling.
David Frankfurter is wegens den moord op
Gustloff tot 18 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Weinig verandering aan het Madrileensche
front. Ontzettend relaas van een der geredden
van de gezonken duikboot. De staat van alarm
door de regeering te Valencia met een maand
verlengd.
Nu Z. H. de Paus geen audiëntie kan toestaan,
is het Int. R. k. Filmcongres te Rome afge
last.
Italië's antwoord inzake de bemiddeling in
Spanje overeenkomstig aan dat van Duitsch
land.
Krachtige woorden van Eden over de buiten
landsche politiek van Engeland.
Memorie van antwoord inzake de voorstellen
betreffende Grondwetsherziening verschenen.
Radio-programma ten behoeve van het Natio
naal Fonds voor Bijzondere Noodeno. m. hield
Prinses Juliana een korte toespraak.
Mr. L. J. Trip zal aftreden als president der
Bank voor Internationale Betalingen; mr. J. W.
Beyen zijn opvolger.
De thans bestaande regeling der minimum
prijzen voor consumptiemelk en aanverwante
producten wordt 1 April 1937 ingetrokken.
New-Yorksche beurs. Stemming prijshoudend,
doch het slot was onregelmatig.
Excerpt uit een schrijven van een
(veel) oudere aan een (veel) jongere
„Neen, neen, ik zal niet spreken
over den goeien ouden tijd. (Onder
ons gezegd, ik vind hem zoo goed
niet). En ik weet ook wel, dat de
grijsheid en de wijsheid niet altijd
een paar vormen. Maar ik heb in mijn
jongen tijd eens een goeden raad ge- m
kregen van een oudere in die dagen"
en er mij altijd wél bij bevonden. De
goede raad kwam hierop neer: Als
gij iemand wilt wijzen op een gebrek,
of hem wilt overtuigen van eenig on
recht, of ongelijk, zeg het hem dan
niet rechtstreeks. Er zijn maar heel
weinig menschen, die dat velen kun
nen. Heb het daarom altijd over „een
ander," een denkbeeldig persoon, die
juist daarin te kort schiet, waarin de
man, tot wien gij spreekt, tekort
schiet, en precies denzelfden nonsens
debiteert, of volmaakt aan dezelfde
onhebbelijkheid laboreert. Het is ver
wonderlijk zoo gemakkelijk als de
menschen schakel u zelf niet uit!
dit aanvaarden. Misschien bereikt
gij op die manier uw doel, om hem op
een bepaald punt te corrigeeren.
Maar zeg hem nóóit, dat hij-zelf die
andere is, want dan bereikt gij niets,
en loopt ge alle kans ruzie met hem
te krijgen."
LONDEN, 14 Dec. (Reuter). Te Bradford
heeft de minister van Buitenlandsche Zaken,
Eden, heden een groote redevoering uitgespro
ken over de buitenlandsche politiek.
Er moet een grens zijn aan de eenzijdige ver
dragsopzeggingen, aldus verklaarde Eden; en
verder: het is een overweging van belang voor
Groot Brittannië, dat de integriteit van Spanje
en zijn bezittingen gehandhaafd wordt. Deze
beide punten, die cle kern van zijn redevoe
ring vormden, bracht Eden met grooten nadruk
naar voren.
BERN, 14 Dec. (Havas) De Bondsraad heeft
Motta tot Bondspresident gekozen.
Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 745
Vorige stand; 748.9
