m
^f!
m
m
m
m
m
m
IJ
1.95
Alleen ZIJLSTRAAT bij de Brug.
■mmatsmmam
IJ
il
I
MENSCHEN IN DEN KERSTNACHT
i
m
M
M
m
m
I
WA
KERSTMIS,
PERQUIN
RADIO!
RADIO!
PHILIPS-0F ERRESTOESTEL
J. G. KAASENBROOD
Ml
W:"Ipïl f sit:
x
w*
WÉmz
Advertentiën
HOTEL CAFé-REST. „DE ROEMER"
Extra Kerstdiners „voor iedere beurs"
Verpoorten's Rijwielhandel
LIEFDEWERK voor de ARME PAROCHIES
"'J&X HÉ
t uw* r ij t
t U SjST
e i
firf 'U
KERSTNUMMER
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
geeft evenals andere jaren wederom EÉN MOOIE ZWARE VETTE
Wk
■A
0?5
BIJ AANKOOP VAN EEN ONZER MODERNE
GOEDGEKEURDE 2 PITS GASFORNUIZEN
(geheel verchroomd)a
Groen 1-pits rond
gascomfoor
0.98
1-pits vierkant
gascomtoor
2. IS
4.8S
1-pits 1.95
2-pits 2.70
3-pits4.25
Petroleumvergassers
2.85
Electr. Waschmachines
met 3 jaar garantie
32.50
Zware
Wringerbokken
1.75
Solide Wringers
3 jaar garantie
5.95
Asphaltpapier, per rol
1.38
0.79
Verzinkte Tuinmatten
0.55
Prima gummilaarzen
2.98
|£o
Stalen Geldkistjes
1.65
Wij maken voor U alle soorten sleutels voor
0.35
Am. Rolschaatsen
0.98
0.25
0.95
klaar terwijl U wacht,
COMPLETE GARNITUREN
KERSTBOOM-VERLICHTING
DE RESIDENTIEBODE
oooooooo WAARHEEN MET DE FEESTDAGEN oooooooo
B A. J. v. d. MADE
ÏO BARREVOETESTRAAT ÏO
xs in KERSTGESCHENKEN het ruimst gesorteerd en
Met KERSTMIS en NIEUWJAAR en verder iederen
dag van het jaar kunt U genieten van de mooie
radio-programma's, mits U een
TECHNISCH IN ST ALLATIEBU RE AU
Speciale aanbieding 4000 mooie Kerstboomen
WORDT LID van het
IN HET BISDOM HAARLEM
ADRES: ADMINISTRATIE „ST. BAVO"
LEIDSCHEWEC 103 VOORSCHOTEN
Ontluikende bloemenweelde
op Kerstnacht
■4 iprf
fc
M
'F-,
Nïi
JD,e Gckoprte\ na^Hanfi.Jdj^n^,
S.J. DE GOEDE
Kerstgans Cadeau
Its.-
2-pits vierkant
gascomfoor
--
Petroleumstellen
Gegolfde Dakplaten
5jSB
ttttl?
UÜ1
Bakelietapparaat
met 10 mesjes
feest van huiselijkheid
Wat wordt het thuis weer knus
heeft ANTHRACIET gebracht,
De wijze doet aldus
bestemd voor Den Haag en
omliggende gemeenten, als
ook voor Schevenlngen, het
Westland. enz, plaatst men
het best ln
Rlvlervlschmarkt 2
1-GBAVEN HAGE
HEILIGENWEG 39/43/45 AMSTERDAM TELEF. 34342
SCHITTEREND VERSIERDE ZALEN
OÖOOOOOOOOOQOOOOOOOQOOOQOOOOOOOQOOOOOOOOQOQqS
IN PRIJZEN'T VOORDEELIGST
ELECTRISCHE LAMPEN COMPLEET vanaf 2.65
HANDWARMERS P8* Paar
JASBESCHERMERS
0.48
0.39
bezit.
Laat het installeeren door
GROOTE HOUTSTRAAT 131, hoek Cornelisstecg - TELEF. 10211
Vraagt vrijblijvend demonstratie
Betaling reeds vanaf S 4.— per maand.
die van 50 c.M. tot 8 M. voorradig zijn. Hulst, rijk bezet met bessen.
Mistletoe, dennengroen voor versiering. Hulstboomen vanaf 60 cent.
Kamerpalmen, Azalea's, Begonia's, Cyclames, Varens en diverse soorten
Poncetsia's, Capsicums, enz. enz. Losse bloemen. Chrysanten, Seringen,
Anjers, Rozen, Lelietjes van Dalen, Tulpen, Ornatussen, enz., enz. Even
een kijkje nemen in Makkelie's bloemen- en plantenpaleis verplicht U
niet tot koopen. Alles franco huis.
Alleen P. MAKKELIE BURGWAL 36 HAARLEM TEL. 12584
(HEEREN WEDERVERKCOPERS REDUCTIE)
CONTRIBUTIE SLECHTS EEN GULDEN
PER DRIE MAANDEN EN U ONTVANGT
GRATIS HET TIJDSCHRIFT „SINT BAVO"
In de nabijheid van het buffet leunt de kell-
ner voorzichtig tegen den muur. Hij is op van
vermoeidheid, suf van het heen en weer gaan
tusschen de druk bezette tafeltjes. Het onophou
delijk lawaai van de „band" dreunt in zijn
hoofd. Het schelle kunstlicht doet zijn oogen
Pijn.
Eventjes op adem komen. Maar onopvallend,
zoodat het net lijkt alsof hij bezig is. Zijn oogen
dwalen van gast tot gast, van tafel tot tafel.
Spiedend begluurt hij het sphinxengelaat van den
chef.
Lange rust is hem echter niet vergund, want
reeds wenkt ergens een bleeke hand. Ja, ik kom.
Het gezicht in de plooi, vooruit maar weer. Het
vooruitzicht van een goede verdienste aan fooien
is opbeurend. Maar dat is dan ook het eenige.
Er heerscht een feestelijke, roezemoezige stem
ming in het restaurant. Als de kellner niet zoo
vermoeid was geweest, zou hem dat prettig ge
stemd hebben. Een luchtige zwier was in de men-
schen gevaren, misschien iets al te luchtig. Het
getinkel van glas, een uitbundig gelach, de op
windende dansmuziek van de band, dat alles
klonk dooreen. De glinsterende ventilator snoof
den blauwen sigarettenrook op. Parfumgeuren
vulden de ruimte.
Het was als een verdooving.
Zich beheerschende drentelde de kellner langs
de tafeltjes van zijn wijk, voorkomend, hoffelijk,
gedienstig. Hij kende zijn vak. En hij hield er
ook wel van, maar nu zijn voeten gloeiden van
vermoeienis, was hij niet in staat na te denken.
Er was slechts één punt, waarop hij zich in
spanning concentreerde: opletten! Geen vergis
singen begaan!
En dan was er nog de chef, breed en stijf, maar
met een paar scherpe oogen, die alles zagen. De
uitdrukking op zijn gezicht bleef steeds dezelfde,
alleen die oogen konden lachen en fonkelen van
woede.
Zou de chef bemerkt hebben, dat hij tegen
den muur had geleund?
Die vraag kwelde hem langen tijd. Onder het
loopen hield hij tersluiks den gevreesde in het
oog.
„Twee zoet-mèt!"
Ook zijn stem moest hij beheerschen. Zijn voe
ten brandden. Gelukkig schoot de tijd op. Nog
even volhouden en dan kwam de verlossing.
„De hoogste tijd, dames en heeren!"
De feestvierenden trokken af. De band zweeg.
Opruimen. Afrekenen. Naar huis.
Buiten was het koud en stikdonker. De straten
waren bemodderd. Klokken begonnen te luiden.
Kerstnacht, dacht de kellner. Hij stelde het vest
als een feit, zonder opgewektheid, zonder be
langstelling zelfs. Er bleef hem slechts één
wensch over: slapen. Heel lang slapen en het
gedreun van de muziek, die hij nog hoorde, kwijt
raken. Meer niet.
II
Beneden joegen de rotatiepersen in moor
dend tempo. Door het geheele gebouw voel
de je het dreunen. Uit de zetterij kwam
het onophoudelijk geklikklak van de vallende
matrijzen, het ononderbroken gezoef van de
pneumatische buis. Deuren werden toegeslagen.
Ergens rinkelde een bel.
Maar de redacteur hoorde al die geluiden niet
meer. Je raakt er aan gewoon. Je voelt alleen
de drukkende, beklemmende stilte als alles tot
rust is gekomen. Hij zat in een breeden armstoel
voorovergebogen en liet zijn oogen gaan over
den stapel copie. Het zilveren potlood glinsterde
tusschen zijn vingers in het felle licht van de
laag hangende lamp. Nu en dan schoot het uit,
driftig enkele regels doorkrassend, andere woor
den invullend. En dan tikte het weer nerveus op
het vloeiblad.
De huistelefoon rinkelde snerpend. Zetterij.
„Wat?'t Moét er in!Kan me niet
schelenVoor mijn part gooi je alles er uit, maar
dit bericht....
Ja, ik kom wel."
Rang! De hoorn op den haak.
De redacteur stond op, schoof zijn stoel ach
teruit. Altijd weer hetzelfde! Je moest op alles
tegelijk letten.
Inderhaast raapte hij wat copie bijeen om mee
naar de zetterij te nemen en ging naar de deur.
Hij haastte zich naar boven. Bij het binnentre-
«63.
den in de zetterij viel het kletterend geluid van
de machines op hem. Overal fel licht en zware
slagschaduwen. Door het glazen dak zag 'e niets
dan een inktzwarte duisternis.
De opmaker was meer dan kwaad. De groote
electrische klok wees den hoogsten tijd aan. Bin
nen enkele minuten moesten de vormen geslo
ten worden en naar de stype.
Hard moest je hier schreeuwen om je ver
staanbaar te kunnen maken.
En dat was nu Kerstnacht, drong het opeens
tot den redacteur door. De Kerstnacht, die in
verhaaltjes altijd zoo idyllisch werd met sneeuw-
dons en pinkelende sterren en het wijde land in
serene stilte. Onwillekeurig moest hij even
glimlachen, 't Kon ook anders zijn.
Enfin, straks was alles afgeloopen. Dan ging
hij zonder zorgen en beslommeringen door den
koelen nacht naar de dichtstbijzijnde kerk, stil
genieten van de zuivere jongensstemmen, die
oude Kerstliederen zongen.
Dan was het toch ook nog een klein beetje
Kerstnacht voor hem.
„Daar! Klaar die vorm! Weg er mee!"
Een bel rinkelde. Telefoon!
„Brandje? Is het erg?Nou laat dan maar
schieten, jö! We hebben ai drie traditioneele
Kerstnacht-branden en de vorm is dicht. Voor
vannacht is het weer eens welletjes. Ja, maf ze!
O, 't zelfde hoor! Zalig Kerstfeest!"
Een half uur later verliet de redacteur het ge
bouw. Juist begonnen de persen de laatste editie
af te draaien.
III
Denderend jaagt de trein langs de glimmen
de rails. Vonken vliegen door den stik-
donkeren nacht. Een ijskoude wind snijdt
langs de locomotief.
Dé machinist met z'n strakken kop kijkt door
het ruitje in de duisternis. Het gele licht van de
lantraans straalt voor het jachtende monster uit.
De weg is eindeloos en de machinist tuurt in de
oneindige ruimte.
Naast hem gooit de stoker de ovendeuren
open.
Een verblindend rosse gloed zet hem als in
vlammen.
Zijn gezicht lijkt demonisch.
Nog tuurt de machinist in de duistere verte.
HÜ verwacht een seinlicht. Zal het veilig zijn,
zooals altijd? of.
Maar het brengt hem niet in spanning. Als je
jaren achtereen op de machine staat, doe je je
werk zonder opwinding. Je voelt je verantwoor
delijkheid. maar je weet wat je doen moet.
Je kunt zelfs je gedachten nu en dan den
vrijen loop laten gaan. Laat ze de oneindige
ruimte invliegen, ongebonden als locomotieven
zonder rails.
Vandaag is het Kerstnacht. De internationale
trein dreunt door de stilte van het wijde land.
Straks komen de menschen uit hun huizen, de
klokken gaan luiden, in de kerken klinkt het
orgel. Uit alle hoeken komen de menschen
samengestroomd naar de Nachtmis, feestelijk ge
stemd, ondanks de snerpende kou. Blije gezich
ten, glanzende oogen.
Het is goed daaraan te denken, terwijl je op de
snuivende locomotief door de duisternis jaagt.
Er is hier geen feest en geen blijheid. Hoogstens
een grijnslach van den stoker, die een opgewekte
vent is. Hier is alleen werk en plicht.
Maar toch voel je, dat het nu anders is dan op
andere nachten. Er zijn wel menschen, die be
weren, dat het larie is, maar de machinist weet
wel beter.
Als je zoo voortstuift door den nacht, ben je
los van de aarde. Je kunt je verbeelden, dat je
door de wereldruimte vliegt. Je zou zóó den he
mel kunnen binnenstormen.
Dat, voel je iederen nacht.
Maar nu is het anders. Nu voel je, dat de
hemel werkelijk openstaat. En al die millioenen
menschen op aarde turen naar binnen, naar het
Kerstkind, dat straks komen gaat.
Het is goed, daaraan te denken.
Ha! Daar was het verwachte sein.
De machinist trok zich van het venster terug
en controleerde de instrumenten.
Even later denderde de trein over de spoor
brug, welker stalen bogen zich in de donkere
ruimte verloren. Seconden lang dreunde het hel-
sche geratel van staal op staal door de wijde
stilte. Beneden in het dal schemerden enkele
verspreide lichten, bleek-geel in de duisternis.
Nu beierden alom de Kerstklokken, maar ma
chinist noch stoker vernamen het geluid.
Het Kerstkind daalde uit den hemel neer.
„Zalig Kerstfeest!" schreeuwde de machinist
den stoker toe.
De stoker grijnsde breed. Zijn tanden schit
terden blank in het zwarte gezicht.
Nog een half uur. Dan was de reis ten einde.
Uit Beiersche glasblazerijen komen deze
sprookjesvogels, om er de Kerstboomen
mede op te sieren.
Ook de bloemenwereld speelt in den Kerst
nacht een groote rol en verschijnt vol
gens oude volkssagen in haar mooisten
tooi. Reeds Abraham a Santa Clara meldt:
„Toen God de Zoon geboren werd, voltrokken
zich vele wondere dingen. De pas gevallen diepe
sneeuw verdween oogenblikkelijk, en de boomen
kregen bladeren en gingen bloeien en de aarde
werd in haar schoonsten bloementooi gesierd."
Vanaf de vijftiende eeuw berichtten verschil
lende schrijvers over appelboomen, welke met
Kerstmis bloesems en vruchten droegen. In 1430
vertelde Johannes Nider van een wonderbaren
boom, welke in den nacht van Christus' geboorte
appels droeg. Een zelfde verschijnsel vertoonde
een boom in het diocees Bamberg.
Iets dergelijks schreef aan het einde van de
zestiende eeuw Striegnitz van een appelboom
bij Wlirzburg: Men zegt, dat in het Franken
land onder het sticht Wlirzburg twee boomen
worden gevonden, die telken jare in den Kerst
nacht appels dragen. Den vooravond van Kerst
mis bemerkt men nog niets. Op middernacht
krijgen de boomen knoppen, welke opensprin
gen, en beginnen de boomen te bloeien; tegen
den morgen dragen de boomen rijpe appels.
Deze volksverhalen van in den Kerstnacht
bloeiende boomen en bloemen gaan zeker terug
tot den oud-Germaanschen voortijd.
Toen het Christendom bij de Germaansche
volkeren ingang vond, bleef het oude volks
geloof, maar werd dit op Kerstmis overgedra
gen. Hiervan komt ook het gebruik, om de
fruitboomen in den Kerstnacht met stroohai-
men te omwinden, en hen krachtig te schudden,
opdat zij in het nieuwe jaar rijke vrucht zou
den dragen.
In het zuidelijk deel van den Harz leeft nog
het volksgeloof, dat in den Kerstnacht de slee
doorn zijn glinsterenden bloementooi aantrekt,
en in Solling gelooft men, dat de hop uit de
sneeuw te voorschijn komt en gaat bloeien.
Ook bloeit op Kerstnacht de blauwe geluks-
bloem. In Tirol vertelt het volk, dat in den
Kerstnacht de varens bloeien. Wie haar zader.
bezit, zal rijk worden.
Nog onder Karei 1 van Engeland werd op den
Kerstdag aan den Koning en de Koningin in
feestelijken optocht een tak van den beroemden
witten doorn van Glastonbury, welke eiken
Kerstdag bloeit, als gift overhandigd. Volgens
de legende is deze beroemde struik een spruit
van den staf van Joseph van Arimathea, die
dezen eens met Kerstmis in den grond stak.
Eén bloem bloeit werkelijk met Kerstmis. Het
is de Kerstroos, of nieskruid; met haar licht
groene bladeren met helwitte bloemen, in de
sneeuw uitstekend, is zij het teeken van rein
heid en vertrouwen.
Reeds bij de oude Grieken en Romeinen was
het gebruikelijk om helsche geesten met het
Melamuskruid, zoo werd zij door hen genoemd,
te verdrijven. Omdat deze plant met Kerstmis
bloeide, werd zij later ook door het Christenvolk
voor een heilige plant aangezien. Men gebruikte
haar als weermiddel tegen de pest, en droeg
haar wortel als amulet.
s> -
M f
W'.i
■1
w j,
ié - -
1$
jüd-A
V..
g*
