Slechts Kerst-wenschen aan
het front te Madrid
DE BLIJDE BOODSCHAP
OP KERSTMIS
De toevloed van
vrijwilligers
EEN ULTIMATUM AAN MAARSCHALK
TSJANG SOE LIANG
Tsjang Kai Sjek's vrijheid op Kerstmis ge-
eischt onder bedreiging van bombarde
menten en aanvallen
Het nieuws van heden
Notabelenvergadering
te Nanking?
De winst der rooden
bij Boadilla
DE NIEUWE PRESIDENT
VAN CUBA
De radiorede van
Z.H. den Paus
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 25 DECEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 centper kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKER ld DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20326
Ook Frankrijk tot een
démarche gereed
Regeling te Sianfoe
waarschijnlijk geacht
Het Weer
illiniumui
Uit Vaticaanstad
Oviedo's gasfabriek
in brand geschoten
Wegens het Hoogfeest van Kerst-
mis verschijnt het eerstvolgend
nummer op Zondagmorgen.
DE DIRECTIE
Laredo Bru legt den eed af
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Jacques Maritain schreef eens, dat wij,
christenen, allen zijn opgenomen in de
ontzettende dynamiek van de Mensch-
Wording, maar dat dit wonder te geheim
zinnig en te groot is om door ons ten volle
te worden begrepen. Toch is de jaarlijksche
Kerstviering van de kerkliturgie allereerst
een gelegenheid tot meditatie over dit die
pe mysterie van het geloof. Het historische
feit, dat de Zoon van God is mensch gewor
den, heeft in de geschiedenis der mensch-
heid een diep ingrijpende verandering ge
bracht. Die verandering is de verlossing.
Doch de Verlossing zou niet denkbaar zijn
zonder het evangelie, zonder de „blijde
boodschap", die in het feit der mensch-
Wording besloten ligt. Dat prediking en
kruisdood van Christus de phasen werden
van een felbewogen dramatiek en dat zij
onafscheidelijk bij elkander behooren,
hoewel de kruisdood alleen kan volstaan
voor de bevrijding van het gevallen mensch-
dom: het is een punt van overweging,
Waarnaar onze aandacht wel moet uitgaan,
zoodra zij zich in. het mysterie van Kerst
mis verdiept. De komst van den Zoon Gods
op aarde beantwoordde aan een zending.
Ze had ten doel, een boodschap Gods aan
de menschheid te brengen en wel op meer
verheven, meer pakkende, meer in het al-
gemeene menschenleven ingrijpende wijze
dan de openbaring Gods door middel der
aartsvaders en profeten van het Oude
Testament. Het was niet, zooals in de oude
tijden, de boodschap van Gods Gezag. De
ze boodschap van het gezag kon worden
ontvangen en doorgegeven door de men-
schelijke menschen, die Mozes en de pro
feten waren. Neen, het was de boodschap
van Gods liefde. „Zoozeer heeft Hij de we
reld liefgehad, dat hij Zijn eenigen Zoon
heeft gegeven." De „blijde boodschap"
staat in tegenstelling tot al het overige der
Openbaring. Het is er de vervulling van.
Het brengen dier blijde boodschap was
voorbehouden aan den Zoon Gods zelf.
Met woord en voorbeeld moest deze Gezon
dene, deze Gezalfde, aan den bestaanden
schat der Goddelijke Openbaring een op
perste boodschap toevoegen, waardoor de
Wet en de Profeten tot vervulling kwa
men. De menschheid ontving door Hem
iets nieuws. Iets, dat de Oudheid niet ken
de. Iets, dat de beweegkracht moest wor
den voor een nieuwe wereld. Dit was de
„blijde boodschap."
Die boodschap is de kern van de predi
king van Christus, en de grondslag van zijn
dood. „Hij kwam tot de zijnen, en de zijnen
hebben Hem niet aanvaard. Het licht
scheen in de duisternissen en de duister
nissen hebben het niet begrepen."
De nieuwe blijde boodschap is dus ver
worpen. Om welke reden? Wat is de on
dergrond van dit drama der verwerping?
Ziedaar hetgeen wij ons moeten afvragen,
willen wij „de dynamiek der Menschwor-
ding" begrijpen.
Als een wonder onder de wonderen wordt
medegedeeld: de blinden zien, de dooven
hooren, de lammen gaan, en aan de ar
men wordt de blijde boodschap verkondigd.
Deze verkondiging van de blijde boodschap
aan de armen wordt dus klaarblijkelijk op
één lijn gesteld met de meest onverwach
te, ja, de meest wonderbare gebeurtenis
sen. Er moet dus in deze „blijde bood
schap" iets gelegen zijn, dat de menschen
ten uiterste verbaasde en dat hen zelfs
zeer ergerde, want de leiders van het volk
besloten, den Verkondiger van deze blijde
boodschap uit den weg te ruimen, en voer
den hun besluit ook uit. De juridische
grond van hun veroordeeling ter dood was:
Hij heeft God gelasterd- De leiders van
het volk zagen dus in de verkondiging van
de blijde boodschap éen aanval op het
algemeen erkende, algemeen geëerbiedig
de gezag Gods. Zij beriepen zich zelfs op
dit gezag. In hun oogen was „er geen over
eenkomst tusschen de „blijde boodschap",
die aan de armen verkondigd werd en de
wetenschap omtrent Gods grootheid, welke
zij hadden uit de Openbaring.
Realiseert men zich op deze wijze de be-
teekenis van het evangelie, dan begrijpt
men lichter wat Maritain bedoelt met de
dynamiek der Menschwording, waarin wij
allen zijn opgenomen. Men ziet dan in,
dat de Geboorte van Christus, beantwoor
dende aan een zending, ook voor ons een
zendingsplicht, een plicht tot Katholieke
Actie inhoudt.
Welke was echter de boodschap van
Christus? De naam zelf zegt het: „Evange
lie" d. i. Blijde Boodschap. En wat is de
inhoud van deze blijde boodschap, het fon
kelnieuwe, waardoor ze ergernis gaf en
waardoor ze niet begrepen werd? De liefde.
De leer omtrent Gods Gezag, de leer om
trent gemeenschappelijke organisatie der
genen, die God beleden, de plichtenleer, dit
alles was bekend in het Oude Verbond.
Slechts de liefdeleer, de leer van den Ver
losser, die den liefdeband als bindmiddel
der eenheid van alle menschen tot kinde
ren Gods in de genade verkondigde, was
nieuw.
Onze Katholieke Actie zal onvruchtbaar
zijn, indien zij niet aan deze kerngedachte
vasthoudt. Alle apologie van het katholi
cisme, alle geloofspropaganda, alle predi
king moet hierop neerkomen. Zonder deze
liefde zou ze niet meer zijn dan een luid-
klinkend cymbaal. Slechts de leer der lief
de en de practijk der liefde vervult de
zending van Dengene, die de goede bood
schap bracht.
Is de moderne katholiek zich hiervan vol
doende bewust? Begrijpt hij voldoende,
dat het niet aankomt op het verwerven
van getalsterkte en van macht, doch op
de vervulling van het evangelie? Overschat
hij niet de propaganda van de zedenleer
ten koste van de practijk der liefdeleer? Is
zijn geloof niet te veel aan de letter van
de wet, maar te weinig aan den geest der
liefde verbonden? Het zijn ernstige vragen,
die niet gesteld worden uit geringschatting
voor het vele goede, dat wordt verricht en
die niet voortkomen uit ijdele zucht tot
kritiek, maar die afgedwongen worden
door de overweging van de beteekenis, die
het Kerstgebeuren voor de moderne
menschheid hebben moet.
Wij toonen in onze organen en organi
saties veel verontwaardiging tegen de bela
gers van de Kerk, maar wordt aan deze
armen wel de blijde boodschap verkon
digd? Geschiedt dit wonder nog? Gaat van
het hedendaagsche katholicisme nog in
voldoende mate die bezielende liefdes
kracht uit, die niet alleen voor de huisge-
nooten des geloofs is, maar voor alle men
schen? Wij hebben de blijde boodschap
ontvangen. Wij moeten haar doorgeven.
Het is onze volstrekte plicht. Kerstmis is
niet alleen stichtend en devoot en ontroe
rend, Kerstmis is ook veeleischend. Kerst
mis eischt ons katholiek gebed, ons „al
gemeen" gebed, dat niemand uitsluit.
Kerstmis eischt onze katholieke actie, een
algemeene actie, ook buiten de kerkdeuren
en de Roomsche vergaderlocalen.
De blijde boodschap is er, haar blijd
schap is er voor allen. Zij is een historisch
gegeven, iets in de tijdelijke orde binnen
gebroken uit den hooge met den engelen
zang, die vrede verkondigde. Wie deze blijd
schap verstaat, kan haar niet verzwijgen.
Hij wordt een geroepene, een mede-gezon
dene met Hem, die voor ons werd gezon
den.
Britsche stappen bij de regeeringen
te Berlijn, Rome, Moskou
en Lissabon
LONDEN, 24 Dec. (Reuter). De
Britsche regeering heeft haar ambas
sadeurs te Berlijn, Rome, Moskou en
Lissabon opgedragen, bij de respec
tieve regeeringen aan te dringen op
samenwerking bij het nemen van
maatregelen tot het doen ophouden
van den toevloed van buitenlandsche
vrijwilligers naar Spanje.
Men verneemt, dat ook de Fransche regeering
op het punt staat stappen bij de vier regeeringen
te doen. Men meent echter te weten, dat de
Fransche en Britsche démarches niet gemeen-
schappelijk zullen worden gedaan.
In Fransche kringen verklaart men met
nadruk, dat Frankrijk bereid is, vrijwel
eiken maatregel te treffen, die kan verhin
deren, dat zich buitenlandsche vrijwilligers
naar Spanje begeven, mits de andere be
langhebbende regeeringen dezelfde maat
regelen willen nemen.
Dit standpunt heeft Corbin in de bijeenkomst
der niet-inmengingscommissie op 9 December
duidelijk uiteengezet, zijn verklaringen zijn later
in mededeelingen aan het Britsche ministerie
van buitenlandsche zaken bevestigd en ver
ruimd.
De Fransche minister van Marine Gasnier-Duparc was te St. Nazaire aanwezig hij
de kiellegging voor een nieuw, 30.000 ton groot slagschip „Jean Bart", daarna
was hij tegenwoordig bij de tewaterlating van het 26.000 ton metende slagschip
„Strasbourg"
Een rondzendtelegram van de
autoriteiten van Hopei,
Tsjahar en Sjantoeng
SJANGHAI, 24 Dec. (Havas). Ho
Ying Tsjin, de minister van Oorlog
der Nanking-regeering en de leider
der verrichtingen tegen de muiters,
heeft Tsjang Soe Liang telegrafisch
medegedeeld, dat indien Tsjang Kai
Sjek op 25 December niet in vrijheid
zal zijn gesteld, leger en luchtmacht
opdracht zullen krijgen tot het bom
bardeeren en aanvallen van alle mid
delpunten van verzet en elk verzoek
om een wapenstilstand afgewezen
zal worden.
De president van den politieken raad van
Hopei en Tsjahar en de gouverneur van
Sjantoeng hebben een rondzendtelegram
opgesteld, waarin zij verklaren, dat het, met
het oog op de noodzakelijkheid een burger
oorlog te vermijden en Tsjang Kai Sjek de
vrijheid terug te geven, wenschelijk zou zijn,
indien de regeering de notabelen des lands
te Nanking zou bijeenroepen ter bespreking
van de politieke middelen, die een einde
zouden kunnen maken aan de crisis.
Chineesche kringen te Peiping hechten groot
belang aan dit telegram, dat geteekend is door
Soeng Sjen Yoean, den president van den poli-
Ij Verwachting: Matige Westelijke tot s
Zuid-Westelijken wind, nevelig tot half
j| bewolkt, weinig of geen neerslag, tem-
peratuur om het vriespunt des nachts, jË
overdag iets zachter.
Verdere vooruitzichten: Weinig veran-
II dering.
De wedstrijd-manie in Amerika blijft voortduren in allerlei onmogelijkste ver
scheidenheden. Nu is het weer een wedst rijd om uit de zes gezondste menschen
den gezelligsten eter te zoeken!
tieken raad van Hopei en Tsjahar en Han Foe,
den gouverneur van Sjantoeng.
Men verwacht van dit telegram te Nanking
en in de provincies een terugslag. De gezamen
lijke actie der generaals Soeng Sjen Yoean en
Han Foe wekt groote vreugde in Japansche
kringen in China.
Men meent te weten, dat een regeling van
den opstand te Sianfoe waarschijnlijk is.
Tsjang Soe Liang zou zich te Tai Yoeang
Foe onder bescherming stellen van Yen Hsi
Sjan, den gouverneur van Sjansi en hem
zijn troepen overdragen.
Tsjang Kai Sjek zou dan bevrijd zijn. Hij zou
te Sianfoe blijven om den toestand te regelen
en zijn aanzien terug te winnen. Men weet nog
niet, welke aanmoediging is aangeboden aan
de opstandelingen, maar in ieder geval zou hun
situatie ondraaglijk zijn geworden tegenover de
verpletterende meerderheid der regeeringstroe-
pen.
De troepen van Tsjang Soe Liang, die het
overblijfsel zijn van het oude leger in Mand-
sjoekwo, dat zich in 1931 op verzoek van Japan
terugtrok, waren steeds de voornaamste moei
lijkheid, daar zij geen doel en geen leider had
den en de ontevredenen op bevel van Tsjang
Kai Sjek naar Zuid-China waren overgeplaatst.
De etiquette in China eischt, dat een over
wonnen generaal, voor hij zich terugtrekt, maat
regelen neemt voor de toekomst zijner troepen.
Het schijnt nu, dat de voor de hand liggende
oplossing is hen naar Yen Hsi Sjan over te
plaatsen.
Japan tegen een vreedzame
oplossing?
Van semi-officieele Russische zijde wordt uit
Sjanghai gemeld, dat volgens aldaar ontvangen
berichten de Japansche gezant in China in zijn
onderhandeüngen met den Chineeschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken niet slechts zich
heeft uitgesproken tegen een compromis tus
schen de regeering van Nanking en Tsjang Soe
Liang, en vóór het zenden van een strafexpe
ditie, maar ook verwijdering van alle elementen
uit de centrale regeering heeft bepleit, die niet
tot een accoord met de Japanners op grond van
de Japansche eischen bereid zijn.
Dit streven van Japan zou gesteund worden
door eenige leden der regeering van Nanking,
die terstond na den opstand van Tsjang Soe
Liang besloten den in Europa vertoevenden
Wang Tsjing Wei uit te noodigen zich in de
plaats van Tsjang Kai Sjek aan het hoofd der
regeering te stellen.
De Japansche plannen, aldus de in deze
Sovjet-Russische kringen heerschende mee
ning, hebben blijkbaar ten doel de moge
lijkheid eener vreedzame oplossing van het
conflict weg te nemen en door een straf
expeditie tegen Tsjang Soe Liang dezen te
verlokken om met Tsjang Kai Sjek af te
rekenen.
Men wil hiermede klaarblijkelijk een grooten
burgeroorlog verwekken, waarbij Japan er op
rekent China verder te verbrokkelen en nog
meer provincies te bezetten.
De vervanging van Tsjang Kai Sjek door
Wang Tsjing Wei en de verwijdering der natio
naal gezinde elementen uit de regeering van
Nanking zou het centrale Chineesche gezag tot
een direct werktuig van de Japansche politiek
maken.
VATICAANSTAD, 24 Dec. (Stefani). Z. H. de
Paus heeft Mgr. Filippe Cortesi benoemd tot
Apostolisch nuntius in Polen.
De regeering te Belgrado benoemde Niko Mi-
rochevitich Sorgo tot gezant bij den H. Stoel.
De regeeringstroepen vertrouwen
deze winst zonder strijd
echter niet
MADRID, 24 Dec. In Madrid zelf
heerschte absolute rust. In plaats van
granaten op elkaar af te vuren, heb
ben de strijdenden elkaar door mid
del van luidsprekers Kerstwenschen
toegeroepen.
Na een vrij onrustigen nacht was het van
daag weer zeer kalm in den sector Boadilla.
Trouwens aan het geheele Madrileensche front
werden nauwelijks enkele schoten gewisseld.
De luchtmacht van Franco bombardeerde ge
durende korten tijd de stellingen der regee
ringstroepen bij Majadahonda.
Aan het front in Andalusië heerscht daaren
tegen een opvallende bedrijvigheid. Bij Malaga
worden de rechtsche troepen hergroepeerd. Men
brengt deze bedrijvigheid in verband met het
bezoek, dat Queipo de Llano onlangs aan
Franco heeft gebracht.
De bij Boadilla del Monte oprukkende re
geeringstroepen vonden bij het bereiken van
de linies van den vijand daar slechts de lijken
van officieren, regulares en eenige Duitschers
en Italianen.
In regeeringskringen gelooft men, dat de re
gulares tegen hun officieren in opstand zijn ge
komen en hen wellicht gedood hebben. Te
Madrid is echter nog geen enkel volledig be
richt over dit voorval ontvangen.
In kringen der regeeringstroepen is men
min of meer verrast door het feit, dat de
troepen ten Westen van de hoofdstad vijf
kilometer hebben kunnen oprukken. De
autoriteiten toonen zich dan ook zeer voor
zichtig, omdat deze terugtocht van den
vijand een list zou kunnen beteekenen.
Uitgezonden verkenningstroepen hebben geen
rechtsche troepen ontmoet. De artillerie der
regeering is vanmorgen een bombardement op
de stellingen van den vijand begonnen met de
bedoeling een reactie uit te lokken. De generale
staf acht het niet onwaarschijnlijk, dat de
troepen van Franco willen gebruik maken van
een onvoorzichtig oprukken der regeeringstroe
pen, men heeft alle maatregelen genomen om
een aanval af te slaan.
Radio-Sevilla heeft o.a. medegedeeld, dat het
front nergens verandering heeft ondergaan.
Slechts hier en daar werd een kanon- of een
geweervuur onderhouden.
De vlootbasis is met succes door de lucht
macht van Franco gebombardeerd.
De plegers van deil aanslag op Pablo Yague,
lid van den verdedigingsraad, zijn in hechtenis
genomen. De toestand van den gewonde is aan
merkelijk verbeterd.
Gisteren was het aan het front in Asturië
kalm. De regeeringsartillerie heeft de gas
fabriek van Oviedo in brand geschoten. De
rechtschen hebben nu dus nog slechts de
beschikking over een electrische centrale.
Over het geheele gevechtsterrein aan het
Baskische front heerscht een strenge koude.
Er valt geen enkele krijgsverrichting te meiden.
Uit San Sebastian wordt gemeld, dat het van
Hamburg komende Duitsche vrachtschip Palo,
dat 1500 ton verboden goederen vervoerde, door
vaartuigen der Spaansche regeering is gepraaid
en naar Bilbao opgebracht.
Uit Gijon wordt gemeld, dat een kruiser der
nationalisten vijf projectielen heeft afgeschoten
die bij het dorp Abono op eenige K.M. van
Gijon terecht kwamen.
Franco en de Rio
T into-mijnen
In Britsche kringen hecht men groote De-
teekenis aan een incident tusschen de Britsche
directie der Rio Tinto-mijnen en generaal
Franco.
Toen de troepen van Franco het gebied be
zetten, waarin de Rio Tinto-mijnen zijn gele
gen, beloofden de leiders der nationalisten for
meel aan de directie der Rio Tinto, dat het
mijnbedrijf normaal kon worden voortgezet.
Toen onlangs de Engelsche directeuren dezer
maatschappij de reeds sedert weken gedolven
erts wilden gaan leveren, ontdekten zij, dat alle
voorraden door Franco naar Duitschland waren
uitgevoerd. De maatschappij heeft terstond
een scherp protest bij generaal Franco inge
diend. Het is mogelijk dat de kwestie nog ver
dere gevolgen zal hebben.
Uit Tanger wordt gemeld: Gistermiddag zijn
tien Duitsche vliegtuigen van Larache naar
Cadiz vertrokken. Te Elksar zijn negen toestel
len van onbekende nationaliteit gezien.
Verder zijn eergisteren vele soldaten, paarden
en muilezels van Ceuta naar Spanje vertrokken.
Gemeld wordt, dat de aanwerving van inheem-
sche soldaten zeer moeilijk is geworden.
HAVANA, 24 Dec. (Havas) De nieuwe
president, Laredo Bru, heeft het presidentieele
paleis betrokken. Hij heeft vandaag den eed
afgelegd.
Gomez, de afgezette president van Cuba, heeft
van zijn woonhuis uit een manifest uitgegeven,
waarin hy felle aanvallen doet op kolonel
Batista, dien hij er van beschuldigt openlijk den
weg te banen voor de dictatuur.
Geen nadeelige reactie op de
inspanning van den
H. Vader
VATICAANSTAD, 24 Dec. (Havas). Een bij
zondere spanning heerschte hedenmorgen in
Vaticaanstad, vooral aan het secretariaat en
nabij de appartementen, bestemd voor het per
soonlijk gebruik van Z. H. den Paus.
Alle diplomaten bij den H.. Stoel en tal
rijke geestelijken van Rome verdrongen zich
om mededeelingen te ontvangen, hun wen
schen over te brengen en de registers te
teekenen.
Er bestond bezorgdheid in verband met de
ziekte van den H. Vader en de onregelmatigheid
van Zijn hartslag in verband met de groote in
spanning van den Paus wegens zijn radiorede,
vooral daar de rede zoo lang bleek te zijn. De
kalme stem van Z. H. echter stelde weder gerust
en men hoopt, dat Z. H. geen hinder zal onder
vinden van Zijn inspanning.
De nacht van het licht
Deze nacht was de nacht van het
licht. Het licht scheen in de duister
nis, maar de duisternis heeft het niet
begrepen. Dat deze woorden niet voor
ons geschreven mogen zijn! Laten wij,
in den eenvoud van geest, met de
simpele herders vol geloof uitgaan
naar het licht dat aan den hemel
verschenen is en ons leidt naar het
Eeuwige Licht in de Kerstkribbe.
Wij moeten worden de kinderen
des lichts, die met een ontvankelijk
hart en een buigend hoofd weten te
knielen voor het kleine Kind, dat de
Grootste Geheimenis omvat. Wij kun
nen dit Geheim nooit doorgronden
met ons eindig verstand maar onze
gewillige geest moet den zin ervan
begrijpen door het openstellen van
geest en hart voor de kerstverkondi
ging: dat heden Onze Heer geboren is!
Het licht schijne aldus in onze ziel
en ons wezen vange het op en be-
grijpe het als de groote gave van
den Vader die ons Zijnen eenigen
Zoon zond om ons te redden.
Ultimatum der Nanking-regeering aan Tsjang
Soe Liang; een regeling waarschijnlijk geacht.
Slechts Kerst-wenschen aan het front bij
Madrid; de gasfabriek te Oviedo in brand ge
schoten.
Britsche maatschappij opgericht voor ruilhandel
tusschen Duitschland en de Britsche Dominions.
Britsche démarche te Berlijn, Rome, Moskou en
Lissabon betreffende den toevloed van vrijwilli
gers naar Spanje; Frankrijk gereed tot eenzelfde
démarche.
De arbitrage-wet van Léon Blum door de
Fransche Kamer aanvaard.
Ivinderzanghulde aan Prinses Juliana.
Twee verdachten aangehouden in verband met
den moord te Leek.
Auto op onbewaakten overweg bij Edam door
tractor gegrepen; twee zwaargewonden.
Op de New Yorksche beurs was de koersbewe-
ging onregelmatig. De grondstemming was
evenwel niet ongunstig.
