Nu onze Kroonprinses in het huwelijk treedt Hoe moet men vlaggen? liMlil Natuurlijke eenvoud Haar officieele taak Een goede keuze! Prins Bernhards Huis Zorgvolle tijden Opleiding van den Prins Kortè zakencarrière Juliana's leertijd Koningin als Moeder O familiegroep van den Prins en Prinses van Lippe-Biesterjéld met hun zoons Bernhard. en Aschwin on het landaoed Reckenwalde voor dynastie en voik Groote dag zich grootendeels binnenskamers heeft voltrok ken, al sloot daarbij een feestmaal aan, dat ve len in den Koninklijken kring bracht, maar ge heel Nederland heeft dit medegeleefd, gelijk Nederland in het algemeen het leven van Prinses Juliana met groote belangstelling heeft gevolgd. Men vernam toen ook, dat de Prinses zou gaan studeeren te Leiden, aan de Hoogeschool, waarme de nu eenmaal bijzondere banden 't geslacht van Oranje binden. Zij is er gedurende enkele jaren studente geweest met haar mede-studenten. Niet uit Den Haag, uit het Koninklijk Paleis, kwam zij naar de collegezaal, maar met haar eigen, op kleinen voet ingerichte hofhouding, wconde zij te Katwijk, aan den Zeeboulevard, welke villa gedurende die jaren een middelpunt van gezellig heid is geweest. De Prinses heeft inderdaad ge studeerd, en ook de genoegens van het meisjes studentenleven ten volle genoten. Vandaar, dat zij zoo gaarne in Leiden terugkeert; dat zij nooit ontbreekt als reünisten zich verzamelen, en dat zij dan een is onder de velen, die, krachtens haar eigen wensch, „zoo weinig mogelijk wordt op gemerkt"'. Want dat is wel een van de kenmerken, die Prinses Juliana onderscheiden, dat zij uitblinkt door grooten en natuurlijken eenvoud. Zij, die Prins Hendrik van meer nabij hebben gekend, hebben ook de gemoedelijkheid en de hartelijk heid, die hij in zoo ruime mate om zich heen kon verspreiden, gewaardeerd en zij weten, dat zijn dochter deze eigenschappen in groote mate van hem heeft overgenomen. Prinses Juliana heeft, nadat haar studiën in Leiden waren ge ëindigd, ruimschoots gelegenheid gehad, zelve ook gezocht en gevonden, van die eigenschappen blijk te geven. Zij kon niet als een gewone studente doctoraal examen doen; zij werd tot doctor honoris causa benoemd, en niemand minder dan de voortref felijke Huizinga heeft uitgesproken, dat deze toekenning meer dan een formaliteit was! Zij heeft zelve wel gevoeld, dat zij nu stond binnen te' gaan in een groote kilte, maar zelfs deze heeft zij door haar natuurlijke eigenschappen verwarmd. Reeds dadelijk vergezelde zij tal van malen haar Ouders, soms haar Moeder, soms haar Va der alleen bij officieele plechtigheden; zij ont brak nu nooit meer, wanneer de Staten-Gene- raal door de Koningin werden geopend; zij nam deel aan de groote ontvangsten ten Hove en aan het verkeer met de buitenlandsche gasten. Maar onmiddellijk, toen in 1931 de crisis een chro nisch karakter verkreeg, nam zij het initiatief tot de Stichting van het Koninkl. Nationaal Crisis Comité, dat weliswaar, gezien het langdurig ka rakter van deze crisis, zijn taak ten deele heeft moeten neerleggen, maar waarvan gedurende geheel zijn bestaan een weldadige invloed is uitgegaan, die veler zorgen heeft verlicht en wellicht opgeheven. Geen moeite is Prinses Juliana voor dit Crisiscomité te veel geweest; zij stelde haar Paleis aan den Kneuterdijk ter be schikking, zij offerde een groot deel van haar jaarlijksch inkomen, zij ging vooraan bij elke poging om de middelen te versterken, en meer dan eens heeft zij via de radio heel Nederland voor dit Crisiscomité trachten te winnen. Toen haar Vader, die kort tevoren zijn zilveren feest als Voorzitter van het Nederlandsche Roode Kruis had herdacht, kwam te overlijden, heeft de Koningin haar tot zijn opvolgster benoemd, en gedurende de paar jaar, dat zij deze functie uitoefende, heeft Prinses Juliana aan het Roode Kruis volledige aandacht geschonken, en tal van afdeelingen in verschillende plaatsen be zocht. Verschillende malen ook heeft zij de Koningin vertegenwoordigd bij plechtigheden; tal van rei zen heeft zij naar verschillende deelen des lands gemaakt. Zoodoende kent geheel Nederland haar van aangezicht en van persoonlijkheid. Gelijk de Koningin-Moeder, korten tijd na het overlijden van Koning Willem III, er zorg voor droeg, dat geheel Nederland zijn aanstaande Koningin leerde kennen, zoo heeft ook de Ko ningin zorg gedragen, dat men Prinses Juliana kende. En hoe men haar kent, en hoe men haar algemeene sympathie toedraagt, hoe zij, in het bijzonder door haar eenvoud van op treden en haar hartelijkheid van omgang in het hart der Nederlanders leeft, is wel gebleken op dien gedenkwaardigen Septem berdag, toen als een blijde mare zich de tij ding door het land verspreidde, dat de Prin ses verloofd was. Zeker, de residentie, die dienzelfden middag op onverwachte en on gedachte wijze het jonge paar zijn intrede zag doen, heeft de spontaneïteit tot den hoog- sten trap kunnen opvoeren. Maar A'dam en Rotterdam, die werden bezocht, zijn niet achtergebleven, en wanneer wij ons beden ken hoe de geestdrift is geweest op dien weg naar Amsterdam heen en terug, later op den weg tusschen Den Haag en Het Loo en eigenlijk telkenmale, wanneer het jonge paar zich hier of daar vertoonde, dan ligt het bewijs voor ons, dat Nederland zich over tuigd heeft gehouden, dat zijn Prinses niet anders dan een goede keuze kon doen! En inderdaad, al is er groote overeenkomst in de wijze, waarop Prinses Juliana en haar a.s. Gemaal Prins Bernhard hun jeugd hebben doorgebracht, voorzoover dit voor vorstenkinde ren, op of nabij grooter of kleiner troon gebo ren, nu eenmaal mogelijk is, verschillen zijn er genoeg. Prinses Juliana is de eenige dochter uit een vorstenhuis, dat met schier onverbreekbare banden aan het land is verbonden; Prins Bern hard is de oudste zoon van een zijlinie van het regeerend geslacht van een der kleinste, tot 1918 inmiddels onafhankelijke Duitsche vorsten dommen, hetwelk in den storm, dien nederlaag en revolutie van einde 1918 ontketenden, werd weggevaagd, gelijk 't met de grootere evenzeer geschiedde. Prins Bernhard's vader, naar wien hij is geheeten, die slechts 2 jaren geleden, op 19 Juni 1934 te München, op 62-jarigen leeftijd overleed, was de broeder van den laatsten re geerenden Vorst van Lippe, dat naar zijn hoofd stad wel eens Lippe-Detmold wordt gehee ten. De beide broers waren officieren; de oud ste, tot den troon van Lippe geroepen, moest den dienst verlaten; Prins Bernhard's vader bleef in dienst, kwam in garnizoen in Pader- born, in de onmiddellijke nabijheid van de voor vaderlijke bezittingen, waar hij kennis maakte met Baronesse Armgard von Cramm, tevoren gehuwd met den Graaf von Oeynhausen, van wien zij inmiddels in 1908 was gescheiden. Op 4 Maart 1909 trouwden ze; tevoren werd Prins Bernhard's Moeder door den Vorst van Lippe tot Gravin van Biesterveld verheven, welke titel gedurende de oorlogsjaren voor haar en haar afstammelingen in dien van Prinses von Lippe Biesterfeld werd veranderd. Prins Bernhard's vader maakte geheel den oorlog mede; hü en zijn jongere broeder waren te Jena, waar deze ^/Totdat het oogenblik aanbrak, dat ook voor fjihses Juliana de leertijd moest beginnen. «aar leeren is veelal spelen geweest in dezen ZT1' dat zij, naar het vrijwel eenparig oordeel r*n degenen, die geroepen werden om haar te hderwijzen, niet slechts een begaafde, maar Sebjk een goed willende leerlinge was. Zij Toen als enkele keeren tevoren en daarna, heeft het ook van de zijde van de Koningin niet ontbroken aan die uitingen, waarvan zij het geheim bezit, die ten volle weergeven de moeder liefde, die zij voor haar kind, en den rechtmatigen trots, dien zij voor haar opvolgster op den troon gevoelde. Het is een plechtigheid geweest, die destijds in garnizoen was, geboren. Erfenis van moeders zijde bracht de bezitting Woynowo in de familie, waarheen zij zich verplaatsten toen de oorlog ten einde was. Moeilijke tijden zijn op het slot Reckenwalde, drie uren sporen van Berlijn, tegen de Poolsche grenzen aan gelegen, doorgemaakt. Moeilijke tijden zoowel politiek als economisch, zoodat dan ook tengevolge van de inflatie een groot deel van de bezitting moest worden verkocht en slechts het kasteel met naaste omgeving en nabij gelegen meer het eigendom van Prins Bernhard's ouders bleven. Daar, in de betrekke lijke eenzaamheid, zijn Prins Bernhard en zijn jongere broeder opgevoed; daar hebben zü het voor vorstenkinderen zeldzaam geluk gesmaakt van den intiemen en hartelijken familieband. Prins Bernhard's vader was een hartstochtelijk jager; wie in Reckenwalde komt, ziet er de spo ren van. Maar hij was tevens een voortreffelijk vader, die groote zorg besteedde aan de opvoe ding van zijn beide zoons, en die, voordat hij aan zijn gezin werd ontrukt, nog heeft kunnen waarnemen, dat zij in ruime mate de eigen schappen in zich droegen, die hen in staat zou den stellen zich aan te passen bij de geheel veranderde omstandigheden van hun leven. Zoo is Prins Bernhard een gewone scholier geweest op een der Berlijnsche gymnasia, waar hij in een flat zeer eenvoudig met zijn ouders woonde. Wie een foto van hem ziet uit dezen tijd, het begin van den na-oorlogstijd, die zoo zwaar op Duitschland drukte, ziet geen verschil tusschen hem en de overige jongens, voor wie hij vermoedelijk niet anders dan Benno von Lippe of Benno von Biesterfeld was. In den tijd, dat de kleinkinderen van den vroeger al- machtigen Keizer als gewone schoolknapen op trokken, waren Prinsen von Lippe, die op de gewone harde schoolbanken plaats namen, geen bijzonderheden. Wie hoort èn van zijn schooltijd, èn van zijn studententijd, dien hij eveneens te Ber lijn heeft doorgebracht, begrijpt, dat Prins Bernhard als een gewone jongeman is op gevoed voor het gewone harde leven. Dat hij de mogelijkheid in het oog heeft gevat om op de wijze, aan gewone stervelingen eigen, voor het gewone dagelijksche brood te zorgen. Hij deed zijn examen; de om standigheden brachten vanzelf niet met zich, dat hij militaire functies vervulde; hij was èf te Berlijn voor zijn studie, óf te Reckenwalde bij zijn ouders thuis. En hij wijdde zich, gelijk het geslacht van zijn tijd, aan sport, waarbij hij reeds jong een groote voorkeur toonde voor alles wat auto's en vliegmachines betreft zonder intusschen de jacht en de wintersport te verwaarloozen. Het is dan ook, dank zij de belangstelling voor deze wintersport, dank zij wederzijdsche bezoe ken aan de winter-Olympiade te Garmisch, dat Prins Bernhard en Prinses Juliana elkander hebben leeren kennen. Zij, die deel uitmaakten van het gezelschap, dat de Prinses op haar buitenlandsche reizen vergezelde, hebben in hem slechts een von Biesterfeld gekend, wien zij sympathie toedroegen gelijk de vele vrien den, die Prins Bernhard zich in het leven heeft gemaakt, maar in wien zij niet, omdat hij geen vooraanstaande Europeesche positie innam, een a,s. Prins-Gemaal ontdekten! Voor velen ook van hen, die in de naaste omgeving van de Prinses vertoefden, is dan ook dit bericht onverwacht gekomen, al hebben nu natuurlijk allen, die dit hadden behooren te doen, het „tevoren zien aankomen." Niet veel meer dan een kleine twee jaren ge leden beëindigde Prins Bernhard zijn studiën in de rechten, en moest hij het werkelijke leven in. Hij aarzelde niet, de mogelijkheid te aan vaarden, die het reusachtig concern der Farben- industrie hem te Parijs bood om een, aanvanke lijk uiteraard bescheiden betrekking te verkrij gen, die zijn economisch inzicht zou verhelderen en een eerste sport op een wie weet hoe hoog reikende economische ladder zou beteekenen. Prins Bernhard heeft ook eenigen tijd op het hoofdkantoor te Berlijn doorgebracht, en, zonderlinge speling van het toeval, ware hij niet door het lot uitverkoren' om de hand van Prinses Juliana te verkrijgen, dan zou hij op 1 October 1936 ten kantore te Amsterdam van de Farben-industrie zijn plaats hebben ingeno men. Te Parijs kende men den vorst in Prins Bernhard nauwelijks; hij was kort en goed voor de hoogeren en lageren op het kantoor Monsieur de Lippe, die bij bijkans allen een sympathieken indruk heeft nagelaten. Nog dezer dagen werd verteld van het bezoek, dat Prins Bernhard, voor het eerst na zijn ver loving te Parijs, aan zijn oude kantoor bracht, in gezelschap van zijn jongeren broer. En hij deed dezen een hoed ten geschenke, dien hij op zijn kantoor had achtergelaten en die een historische rol in zijn korte zakencarrière heeft vervuld. Prins Bernhard toch had van zijn chef de opdracht ontvangen om voor hem de Fransche couranten te lezen en een over. zicht te maken van hetgeen hem daarin we tenswaardig voorkwam. Het was hem het aan genaamst deze couranten te lezen in een na burig restaurant, maar om zijn afwezigheid niet te doen merken, had hij een extra hoed naar zijn kantoor medegebracht, die daar bleef hangen wanneer hij afwezig was. Zoo dacht men hem slechts voor korten tijd uit het vertrek. Zijn practische werkzaamheid werd onderbroken door reizen, die hij hier- en daar. heen maakte. Naar Marokko is hij geweest en hij heeft er, het voorbeeld van zijn vader volgende, op groot wild gejaagd. Aan den Duitschen vliegdienst verbond hij zich als -ry- williger en hij heeft, gelijk een zijner vrienden heeft verteld, een gevaarlijk avontuur meege. maakt, dat hem, bij een beetje minder geluk, den dood door verdrinking had kunnen brengen. Van zijn belangstelling voor vliegsport be merkt Nederland reeds het noodige. Met Prins Bernhard is een nieuw type van een vorstelijke persoonlijkheid in ons midden gekomen. Eenvoud gaat er van hem uit, gelijk van Prinses Juliana, maar ook een oorspron kelijkheid, die niet anders kan doen dan de moeilijke positie, die hij inneemt, versterken. Een Jeugd als de zijne is te leerrijk geweest, dan dat hij daarvan bij de aanstaande hooge plaats, die hij inneemt, niet de voordeelen zou ondervinden! Aan den vooravond van het Prinselijk huwelijksfeest, wan neer onze Prinses haar jong meisjesleven afsluit, de Prins afscheid neemt van zijn vrijgezellentijd, op dat beslissend oogenblik in beider levensgang, gaan de herinneringen, als bij ieder mensch, terug naar de pe riode, die thans ten einde loopt: de jaren van zonnige, onbezorgde jeugd. Ook het Nederlandsche volk roept thans gaarne de beelden terug uit het Verleden, waarin men het kleine Oranje-Prinsesje zag opgroeien en groot worden. En het neemt met niet minder belangstelling kennis van de omstandigheden, waaronder de Prins, Wiens lot nu met zijn nieuwe vader land voor altijd is verbonden, van knaap rijpte tot man, gevormd en ge staald voor een onzekere toekomst. Op 30 April 1909 werd Prinses Juliana in het Jjtleis aan het Noordeinde geboren. Wie her- miert zich niet de ju- "®lende vreugde, die rich het eerst van de residentie, daarna, ^sarmate het nieuws rich verder verspreid- van het geheele meester maakte, men de tijding werd ontvangen, dat uit het kinderloos gebie sd huwelijk van onze 5°ningin een dochter ^as geboren. De om- atidigheden hadden m*3 ertoe geleid wat "^cheidener te zijn in 5|e Wenschen, die wij Meesterden; niet meer als gedurende een ge deelte van de 19de kon de oude Oranjeboom wijzen op verschillende manne- JMe nakomelingen. Uit genealogisch en staat kundig oogpunt moge ue opvolging via de Mannelijke lijn te ver hezen zijn boven die hhgs de vrouwelijke "7 Nederland toonde rich met de geboorte ^an een Prinses van °ranje al even ingeno men als het geweest ?°U zijn met die van 11 Prins. Niet lang duurde 't of het geschiedde reeds in 1910 de jonggeborene werd ook aan de enthousiaste bevolking der hoofdstad ge mond. Maar terecht heeft de Kroonprinses, die óaar twee doorluchtige moeders in haar ge dacht: Juliana van Stolberg en Louise de Co- 'Sny, Juliana Louise genoemd werd, haar aller eerste jaren in de rustige afzondering van de 'nderkamer doorgebracht. Zeker, wanneer de mogelijkheid daartoe bestond, toonden Konin- ï!n en Prins hun dochtertje aan de verheugde ederlanders, maar een openbaar leven had Ze Kroonprinses, gelukkig voor haarzelve, nog jJZij was kind, vorstenkind, in dat opzicht voorrecht boven velen, maar ook bezwaard aanstaande verplichtingen, die andere uideren niet of nauwelijks kennen. Van den aanvang af heeft bij de Koningin den voorgrond gestaan, dat Prinses Juliana aar jeugd tenvolle zou genieten, en de om- standigheden zijn haar daarbij, gezwegen dan Van leed en ellende van den grooten oorlog, te midden van welke ook Prinses Juliana op roeide, ten dienste geweest. Wij hoorden veel Tah ons Prinsesje, wij hoorden hoe zij zich tot vriendelijk, aantrekkelijk kind ontwikkelde, haar wij zagen haar niet meer dan noodig was f verband met constitutioneele vormen en 'radities. leerde gemakkelijk en zij leerde graag. Er was zorg voor gedragen, op advies van den beken den paedagoog Jan Ligthart, dat zij niet in eenzaamheid haar lessen zou krijgen. Heeft de Koningin zelve haar in bijbelsche geschiedenis onderwezen, voor het gewone onderwijs werd een klasje samengesteld uit leerlingen, die ten deele reeds met haar waren opgevoed en groot gebracht. Dat klasje van betrekkelijken omvang heeft Prinses Juliana de voordeelen doen ver krijgen, die het klassikaal onderwijs voor de levensvorming ongetwijfeld in zich sluit. Zij heeft er haar vorderingen en haar bekwaam heden kunnen vergelijken met die van anderen. Als men haar roemt als een ijverige leerlinge, lijkt het niet juist haar tegelijk te zien als een, die niet als elk kind grapjes uithaalde, wel eens het genoegen bij het werk voortrok of al thans trachtte het te doen! Neen, Prinses Juliana is een goede makker geweest voor de jongens en meisjes, die met haar in de klas zaten, en zij is gestraft gewor den gelijk de anderen, hetgeen voor haar zoo nu en dan een dubbele straf heeft moeten be teekenen, wijl aan Koningin en Prins daarvan zorgvuldig rapport werd uitgebracht. Op de la gere school volgde het gymnasiaal of daar mede gelijk staand onderwijs, en nu was het niet meer in de klas, maar door middel van voornamelijk particuliere lessen, dat de Prin ses werd onderwezen, Professoren en leeraren leidden haar in de vakken in, in het bijzonder in die, welke als a.s. Koningin voor haar noo- nig waren. Geschiedenis, vaderlandsche en bui tenlandsche staatsin richting, staathuis houdkunde en mo derne talen hebben haar wel zeer bezig gehouden, al werden vanzelfsprekend an dere vakken niet ver waarloosd. Reeds in die jaren trad Prinses Juliana meer op naar buiten. Zij die haar tot dusver wilden zien, moesten trachten het geheim te weten te komen van haar wan deling, die eiken dag op het program stond, zoo weinig opzienba rend mogelijk! Den eersten keer, dat zij in het openbaar aan de zijde van haar ouders verscheen, ge schiedde bij de 350-ja- rige herdenking van de inneming van Den Briel, een bij uitstek vaderlandsche plech tigheid, waarbij de Koningin niet naliet op de tegenwoordig heid van de Kroon prinses te wijzen. Prinses Juliana, die nog uit haar kinder lijken leeftijd indrukken moet hebben behou den van de ontvangst, die in de zoo roerige Novemberdagen van 1918 aan onze vorstelijke familie in Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en waar al niet ten deel viel; die mede cp rondreis is geweest, toen haar Koninklijke Moeder uit begrijpelijke politieke overwegin gen gedeelten van Zuid-Limburg en Vlaan deren bezocht, groeide op te midden van de onrust, die den na-oorlogstijd kenmerkte. En voordat wij eigenlijk beseften, dat zij het tijdstip harer meerderjarigheid had bereikt, stond zij voor dit, krachtens onze Grondwet, zoo belangrijke keerpunt in haar leven. Kort tevoren had hare aanneming in de Willemskerk te 's Gravenhage plaats gehad; in de Willemskerk, waarin zij is gedoopt, en waarin ook de Koningin zelve in het Chris telijk geloof is opgenomen. Tegelijk met haar meerderjarigheid trad zü als lid van den Raad van State op, aan welken bij haar in stallatie in 1927 het zeldzaam voorrecht ten deel viel, dat hij door de Koningin, die constitutioneel daarvan de Presidente is, werd voorgezeten. Prinses Juliana in de dagen vdn Haar zonnige, onbezorgde jeugd Nu in deze blijde bruidsdagen het rood-wit en blauw onzer vad'ren allerwege van daken en gevels wappert, is het wellicht nuttig, de aandacht te vestigen op eenige prac tische wenken, die zooals een tocht door stad en land leert bij velen onbekend zün. Met het naargeestig gevolg, dat het teeken hunner blijdschap er bij hangt als een afgezakte Vo- lendammerbroek. Maar de remedie is nogal eenvoudig, zoodat dit euvel gelukkig niet als hopeloos behoeft te worden beschouwd. Bij deze raadgevingen willen we eerst uitgaan van een normale vlag, waarbü de drie strooken vlaggedoek in een betrekkelijk stijf strookje lin nen zijn vastgenaaid, terwijl door dat linnen soms zeildoek een eind touw is gehaald. Dit touwtje heet lijk, aan de bovenzode bevindt zich een klein oogje, van onderen hangt een vrü krullend staartje naar buiten: de schoot. En om niets te vergeten: het linnen gedeelte heet broeking. Een dergelijke vlag nu moet ongeacht hoe de stok staat vóórgeheschen zijn, d.w.z. het rood moet pal tegen den knop of kloot zitten en tegen dit voorschrift wordt door burgerlieden vaak zwaar gezondigd. Door tweeërlei oorzaken. Allereerst doordat de beide einden van de vlaggelyn om elkaar heen loopen. Of wel, om dat er slagen inzitten. Het gevolg is, dat deze bij het ophalen, voor den knop zit, waar door het natuurlek onmogelijk is, zoo'n vlag ooit goed vóór te hijschen. Met andere woorden alvorens de vlag te hijschen, dient men zich te overtuigen, dat de vlaggelyn „klaar" is. Zie vervolg pag. 2 laatste kolom Prinses Juliana bij Haar meerderjarig heid op weg naar den Raad van State

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 11