Wat speelde zich af
te Berchtesgaden?
m
De H. Vader voelt
zich steeds beter
De ontschepingen
in Marokko
«I
K.L.M. verovert
de West
Het
heden
LAM RIS
De verhoudingen
in Alexandrette
mui
nieuws van
DE BAROMETER
Franco eischte 60.000
duitschers voor Spanje
SI
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG 10 JANUARI 1937 - OCHTENDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20351
y>Een oorlog, begonnen met brood
kaarten, is een verloren oor
log," verklaarde een hoog
geplaatst Duitsch militair
Hitier volgt den raad
van zijn adviseurs
In Spanje noch in Spaansch
Marokko bevinden zich
„Duitsche troepen"
„Duitsche vrijwilligers"
worden niet genoemd
UURWERK HANDEL
Engelsche persstemmen
De stakingen bij de
General Motors
In Michigan zijn reeds
135.000 stakers
Het herstel overtreft tot nu toe
alle verwachtingen
De algemeene zwakte
echter nog zeer groot
Degrelle blijft spreken
Italië antwoordt niet
Italië's ministerraad
vergadert
Het Weer
Eden zal te Genève de vergadering
over de kwestie bijwonen
De vliegdiensten in West-Indië
zullen aanzienlijk worden
uitgebreid
Industrie-spionnage
kan hoogverraad zijn
Ongekende sneeuw
storm in Amerika
Aansluiting op de Pan
American Airlines
Uit Vaticaanstad
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
BERLIJN, 9 Januari. Hitier zal Zondag
avond uit Berchtesgaden naar Berlijn terug-
keeren, seint Havas en het Fransche pers
bureau verbindt aan deze mededeeling de
v°lgende sensationeele mededeelingen:
Pe „diplomatieke wapenstilstaÉd", die naar
bet zeggen van de officieele verstrekkers van
dichtingen moest samenvallen met de afwezig-
beid van Hitler, is niet gestreng in acht ge
komen tengevolge van de ontwikkeling der ge
beurtenissen met de Palos. Gedurende dien tijd,
2ijn teruggetrokken verblijf, bepaalde Hitier
auwkeuriger zijn politiek in de Spaansche
«Westie.
Op 3i December werd admiraal Poerster,
be commandant van de Duitsche Baltische
vloot, officieel op pensioen gesteld. Het ge
acht deed toen de ronde in Berlijn, dat
boerster geweigerd had de Duitsche vloot
uan de Spaansche kusten te mengen in een
actie, die de ernstigste consequenties kon
bebben.
Admiraal Carls, die van den aanvang van het
*eöden van Duitsche oorlogsschepen naar Span-
Je af, zich had doen opmerken door zijn energie,
v°lgde Foerster op.
In Berchtesgaden arriveerde korten tijd
na Kerstmis generaal Faupel, de Duitsche
Vertegenwoordiger bij Franco en bracht
Hitier een eisch van Franco over. Deze vroeg
°ui voor Madrid te kunnen winnen, het
kirden van een expeditieleger van 60.090
Uian.
Hitler, die Faupel opdracht had
begeven tot iederen prijs te overwin
nen, legde dezen eisch onmiddellijk
v°or aan zijn militaire raadgevers.
Generaal von Fritsch, de comman
dant van het landleger, deed opmer
ken, dat noch het Duitsche rijk, noch
Let Duitsche leger op dit oogenblik
een dusdanige actie op zich kon
nemen, daar een oorlog op korten
'ermijn daaruit kon voortvloeien.
H« ging zelfs zoo ver te dreigen uit zijn
'unctie te treden, wanneer men niet naar
gezaghebbende meening luisterde. Ter-
'elfdertijd verklaarde een hooggeplaatst
Huitsche militair openlijk in de Berlijnsche
s°ciety, dat „een oorlog, die met broodkaar-
'eu begonnen wordt, een verloren oorlog"
is.
minister van oorlog, von Blomberg, steun-
biet zijn geheele gezag eri het geheele ver-
v°Uwen, dat hij bij Hitier geniet, de opvatting
11 generaal von Fritsch.
Het gerucht van deze besprekingen, die,
**aar men zegt, stormachtig verliepen, drong
In zijn woning te Obersalzburg heeft Rijkskanselier Hitier den Engelschen
courantenuitgever en politicus Viscount Rothermere ontvangen
tot
Berlijn door. In militaire kringen ver
achtte men zelfs inderdaad tegen 't einde
van Dec. 't aftreden van von Fritsch en zijn
Vervanging door generaal von Reichenau,
earhizoenscommandant van München en
®ersona grata bij Hitier en de nat. soc.
bartij.
Het
gerucht, dat een tweede dertigste Juni
unden was, verspreidde zich. De S.S. zou
het geregelde leger worden ontwapend.
- van dit alles gebeurde. Hitier wilde het
«o0r
^ets
ra °P zich nemen den raad van zijn militaire
a«slieden
in den wind te slaan.
Dp dit oogenblik heeft Duitsch-
ahd niet het door Franco gevraagde
het rijk S.S.-mannen aangeworven, die
Spanje gezonden zijn. Bovendien werden
e5fPeditieleger gezonden.
V** heeft te München en in andere deelen
«aar
V ^dingen speciale wapenen en technici
tv. ®ezet. De uiteindelijke houding van
Oio Scbland ten aanzien van de niet-inmen-
N8 2a' aan den eenen kant afhankelijk zijn
«e reactie der mogendheden op het Duit-
Uhtwoord van 7 Januari, aan den anderen
stfi. Van het min of meer snelle succes der
kt Verrichtingen voor Madrid, waar Berlijn
Ve>-,0<3eren PrÜs Franco een algeheel succes wil
Oberen.
BERLIJN, 9 Jan. (DNB) De buitenland-
sche dienst van het Duitsche nieuwsbureau
is in verband met de in het buitenland ver
spreide berichten over een beweerde Duit
sche infiltratie van Spaansch Marokko ge
machtigd te verklaren, dat zich noch in
Spanje, noch in Spaansch Marokko Duit
sche troepen bevinden.
Volgens de opvatting van politieke kringen
te Berlijn, dienen deze berichten slechts om de
Europeesche openbare meening opnieuw te ver
ontrusten en de Spaansche aangelegenheid,
welke de Duitsche en Italiaansche regeering
blijkens hun nota van antwoord probeeren op
te helderen, verder te vertroebelen.
In welingelichte kringen legt men er even
eens nogmaals den nadruk op, dat zich noch in
Spanje, noch in Spaansch Marokko Duitsche
troepen bevinden.
In dit verband wijst men ook op de ter ge
legenheid van het bezoek van graaf Ciano aan
Duitschland, op 25 October, gepubliceerde ver
klaring, waarin uitdrukkelijk de gemeenschap
pelijke wensch van Duitschland en Italië ten
aanzien van de handhaving der absolute, zoo
wel nationale als koloniale integriteit van
Spanje werd uitgesproken.
Naar men te Londen meent te weten heeft
de Fransche ambassadeur instructie ge
kregen zich gereed te houden samenwerking
voor te stellen tusschen de Fransche ma
rine en de Engelsche oorlogsschepen, wan
neer de inlichtingen over Spaansch Marok
ko zullen zijn uitgewisseld.
Een zoodanig voorstel zou slechts gedaan
worden, wanneer de inlichtingen over Duitsche
activiteit officieel door Parijs geverifieerd zou
den zijn.
LEfDSCHESTRAAT 10
(10 1112 I 2
9 -» 3:
|s 7 6 k di
De actie op de stammen en de nieuwe pres
sies uitgeoefend door Berlijn, zoowel in Ma
rokko als in Algerije, brengen de kwestie der
verdeeling der koloniën, welke door Schacht
geëischt is, op het tapijt.
Slechts een Fransch-Britsche blokkade van
Spanje en bezittingen, te land en ter zee, zou
de schade kunnen beperken.
d'Ormesson schrijft in de „Figaro", dat het
verluidt, dat contingenten Duitschers binnen
kort in het gebied van Larache zullen aanko
men.
„Laten wij dan zonder stemverheffing met
vastbeslotenheid en zonder ruimte te laten voor
eenige dubbelzinnigheid zeggen, dat een der
gelijke gebeurtenis ontoelaatbaar zou zijn."
Betreffende den toestand in Spaansch Marok
ko merkt de „Times" op, dat Duitschland in de
ze zóne een handelsmonopolie heeft gevestigd,
en dat de haven van Ceuta in een moderne ver
sterking is getransformeerd, gewapend met
zwaar Duitsch geschut.
Duitsche ingenieurs hebben daarvoor de aan-
wijzigingen gegeven. „Zelfs indien het Duitsche
Rijk daarmede zijn actie eindigde, zou het reeds
het begin zijn van een ernstige bedreiging voor
den status van de zóne. Maar volgens geruch
ten uit geloofwaardige bron wordt Zondag te
Ceuta een belangrijke Duitsche strijdmacht ver
wacht. Men kan niet vaak genoeg herhalen, dat
de integriteit van Spaansch Marokko door
Frankrijk wordt beschouwd als een vitaal be
lang, dat de huidige regeering niet uit het oog
zal verliezen."
De Manchester Guardian acht het zeer wel
mogelijk, dat het „Marokkaansche probleem",
dat Europa voor den grooten oorlog zoo zeer
heeft bezig gehouden, thans onder een anderen
vorm opnieuw zal verschijnen.
Voor het oogenblik heeft het probleem even
wel nog geen buitengewonen ernst; zijn evolutie
zal afhangen van het resultaat van den bur
geroorlog en van de houding van Duitschland.
De Fransche bladen verhelen bij hun commen
taar op het begin der bezetting van Spaansch
Marokko door de Duitschers niet den ernst van
den toestand en de noodzaak voor Frankrijk een
vastbesloten houding aan te nemen.
Pertinax schrijft in de „Echo de Paris", dat
de onvergetelijke kruiser „Agadir" zich aan ons
in een anderen vorm voordoet. Duitschland
ziet zich nuttige vooruitzichten openen door voet
te zetten in Noord-Afrika. De Riff-mijnen zijn
het minste profijt van het avontuur.
DETROIT, 9 Jan. (Havas) De gouverneur van
den staat Michigan, Murphy, heeft een beroep
gedaan op de belanghebbenden bij het gescnil
in de automobielindustrie. Hij beoogt een bij
eenkomst te beleggen van afgevaardigden van
werkgevers en werknemers. Het aantal stakers
bedraagt thans reeds 135.000.
Tijdens het weekeinde moeten de besprekin
gen voortgezet worden, maar men blijft daarbij
stuiten op de impasse, tengevolge van het feit,
dat de General Motors er op staat, dat de sta
kers de fabrieken ontruimen, voordat onder
handelingen over een regeling geopend worden.
De arbeidersorganisatie verklaart op zich te
nemen de fabrieken te doen ontruimen, wan
neer verzekering wordt gegeven, dat in de fa
brieken het werk niet hervat zal worden voor
een algemeene regeling der staking tot stand
is gebracht.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 9 Januari:
De gezondheidstoestand van den H. Vader
blijft stationnair. De pijnen zijn geleidelijk
verminderd en deze rustiger toestand stelt
den H. Vader in staat zich meerdere uren
per dag aan zijn geliefkoosde werkzaam
heden te wijden. De bevrediging, die de H.
Vader in het werk vindt, draagt er toe bij
zijn persoonlijk bevinden gunstig te bevor
deren.
De behandelende arts, prof. Milani de ge
ruchten der persbureaux omtrent een consult
van een specialist zijn volkomen uit de lucht
gegrepen en de beide secretarissen moeten
zich alle moeite geven om den ongeduldigen werk
lust van den H. Vader binnen de voorgeschreven
perken te houden, daar elke overspanning in
dit stadium van licht herstel de hartwerking
ongunstig zou beïnvloeden.
De verbetering, die geconstateerd wordt,
overtreft echter de verwachtingen. Men
hoopt, dat de H. Vader binnenkort, als de
verbetering aanhoudt, eenige uren van den
dag in den speciaal geconstrueerden ligstoel
zal kunnen doorbrengen.
Terwijl de behandelende geneesheer eener
zij ds de uiterste voorzichtigheid in acht neemt,
speelt anderzijds de psychische factor van zicht'
bare opgewektheid door de bedaring der pijnen
een groote rol. Intusschen blijft de algemeene
zwakte nog zeer groot.
Om deze reden zal de H. Vader de a.s. cere
moniën niet kunnen bijwonen, die in den Vati-
caanschen kalender staan aangegeven, nJ. het
jaarljjksche Requiem van Paus Benedictus XV
op 22 Januari, de aanbieding der kaarsen op
Maria Lichtmis en de jaarlijksche dienst van
's Pausen Kroning op 12 Februari.
Bij al deze gelegenheden zal de H. Vader
zich waarschijnlijk doen vertegenwoordigen door
den Kardinaal-staatssecretaris of den Kardi
naal-deken van het H. College.
BRUSSEL, 9 Jan. (Havas) De leider der
rexisten, Léon Degrelle, heeft meegedeeld, dat
hij zijn redevoeringen voor Italiaansche radio
stations zal hervatten. Turijn was slechts een
begin, zijn redevoering aldaar was zuiver theo
retisch en historisch. Dat zal den volgenden
keer niet het geval zijn.
De Italiaansche regeering schijnt nog niet
geantwoord te hebben op het officieele protest
van de Belgische regeering, na Degrelle's radio
rede in Turijn.
ROME, 9 Jan. (Stefani). De ministerraad is
hedenmorgen in het paleis Viminale onder voor
zitterschap van Mussolini bijeengekomen en
heeft o.a. de volgende decreten goedgekeurd:
1. de secretaris der fa|cistische partij krijgt
den titel van minister en staats-secretaris.
2. elke Italiaan, die huwelijksbetrekkingen
onderhoudt met onderdanen uit Italiaansch
Oost-Afrika, stelt zich aan straffen bloot.
De ministerraad hechtte zijn goedkeuring aan
de begrooting van het ministerie van Finan
ciën, welke een tekort vertoont, dat zijn oor
zaak vindt in de groote uitgaven voor de ont
wikkeling van Oost-Afrika, de reorganisatie van
het leger, vooral van de marine-luchtvaart, de
verhooging der ambtenaarssalarissen, enz.
m
Volgens Italiaansch gebruik ontvingen
de Italiaansche verkeersagenten op het
feest van Driekoningen geschenken
van de weggebruikers. Een gelukkige
agent in de straten van Rome
Verwachting: Zwakke tot matigen,
Zuidelijke tot Zuidoostelijken wind, ne
velig tot licht bewolkt, weinig of geen
neerslag, lichte vorst des nachts, over
dag temperatuur om het vriespunt tot
lichte dooi.
Verdere vooruitzichten: Weinig veran
dering.
ALEXANDRETTE, 9 Jan. (Reuter). De
Volkenbondswaarnemers, die den toestand
in Antiochië en Alexandrette moeten be-
studeeren, zijn thans bezig met het peilen
van de plaatselijke opvattingen.
De Armeniërs en Arabieren wenschen hand
having van den huidigen toestand, de Turken
zijn aldus verdeeld, dat de conservatieven pro-
Syrisch zijn en de jong-Turken voorstanders
van een bestuur van Antiochië en Alexan
drette, dat volkomen onafhankelijk zou zijn
van de rest van Syrië.
De waarnemers zijn gisteren door Beylan ge
reisd, waar tweehonderd Turken betoogd heb
ben tegen Frankrijk en Syrië.
De komst van Kemal Pasja in Konia is
het signaal geweest voor de Turken in An
tiochië tot het sluiten van de winkels bij
wijze van protest.
Ter beantwoording hiervan hebben driedui
zend Arabische studenten een rustige betoo
ging op touw gezet, waarbij zij met Syrische
vlaggen in optocht voorbij trokken en het Sy
rische volkslied zongen voor het hotel, waar de
Volkenbondswaarnemers hun intrek hadden ge
nomen.
De Agence économique et financière meldt:
Officieele Fransche kringen verklaren, dat de
berichten dat 35.000 man Fransche troepen in
Alexandrette zouden zijn geconcentreerd, on
gegrond zijn.
In Engelsche diplomatieke kringen meent
men te weten, dat minister Eden Groot-Brit-
tannië zal vertegenwoordigen op de komende
vergadering van den Volkenbond, welke is
vastgesteld op 18 Januari a.s. te Genève. De
zelfde kringen hechten groote beteekenis aan
deze vergadering, waarin de kwestie van
Alexandrette zal worden besproken en zeer
waarschijnlijk ook de jongste ontwikkeling van
den toestand in Spanje en het vraagstuk der
niet-inmenging.
In Birkenhead is de
kiel gelegd voor het
grootste slagschip der
wereld. Het schip zal
35000 ton meten en
den naam dragen van
„Prins van Wales"
BERLIJN, 9 Jan. (Havas). Industrie-spion
nage zal in zekere omstandigheden beschouwd
worden als hoogverraad en met den dood kunnen
worden bestraft. Deze bepaling zal opgenomen
worden in het nieuwe wetboek van strafrecht,
dat binnenkort zal worden afgekondigd. Als
industrie-spionnage zal worden beschouwd; het
uitleveren van economische geheimen aan een
buitenlandsche mogendheid, verduistering van
plannen en formules en het bekend maken van
kostprijzen.
NEW YORK, 9 Jan. (Havas) In de cen
trale en Midden-Westelijke staten woedt een
sneeuwstorm, als men hier in geen vijftig jaar
heeft meegemaakt, en welke direct of indirect
den dood van elf personen heeft veroorzaakt,
terwijl de aangerichte schade verscheidene mil-
lioenen dollars bedraagt. In zes staten zijn de
luchtvaartdiensten volkomen gestaakt.
Twee jaar nadat de K.L.M. haar
eerste lijn in West-Indië heeft ge
opend, na de prachtig geslaagde
Atlantische vlucht van de Snip, heeft
het luchtverkeer in West-Indië zich
zoodanig ontwikkeld, dat thans op
nieuw tot twee belangrijke uitbrei
dingen kan worden overgegaan.
De eerste luchtlijn, die op 19 Januari 1935
werd geopend, beperkte zich tot het onderhou
den van een dagelijkschen dienst tusschen
Aruba en Curasao. In Juli 1936 verkreeg men
van de Venezolaansche regeering de voorloo-
pige toestemming om naar Maracaibo te
vliegen, en opende men een nieuwen dienst
van de beide genoemde West-Indische eilan
den naar Maracaibo, welke twee maal per week
gevlogen werd. In de laatste 6 maanden van
1936 werden op deze lijn 301 passagiers ver
voerd, terwijl over het geheele jaar 1936 tus
schen Curasao en Aruba 2824 passagiers wer
den vervoerd. Bovendien werden in den loop
van dat jaar verscheidene bijzondere vluchten
gemaakt naar Bonaire en Coro, waarbij resp.
112 en 254 passagiers vervoerd werden.
Op 18 December jJ. heeft de Venezo
laansche regeering uiteindelijk goedkeuring
gegeven aan een contract, inhoudende de
toestemming tot het onderhouden van
regelmatige luchtdiensten van en naar het
gebied der Venezolaansche republiek.
Dientengevolge zal met ingang van
19 Januari a.s., dus precies twee jaar
na de opening van den eersten K.L.
M.-dienst in West-Indië, een nieu
we luchtdienst geopend worden van
Curasao naar La Guaira, de haven
plaats van de Venezolaansche hoofd
stad Caracas en een belangrijke
schakel in het luchtverkeer naar Zuid-
Amerika van de Pan-American Air
lines. Deze dienst zal twee maai per
week gevlogen worden.
Tegelijkertijd zal de dienst Curaqao-
Aruba-Maracaibo met een vlucht per
week in beide richtingen worden
uitgebreid, dus voortaan driemaal
per week worden gevlogen.
Sensationeele mededeeling van het Fransche
peisbureau Havas over de houding van Hitier
in de Spaansche kwestie.
Te Berlijn wordt verklaard, dat geen Duitsche
troepen zich in Spaansch Marokko en ook niet
in Spanje bevinden.
Generaal Franco zou voornemens zijn het of
fensief onverbiddelijk te laten voortduren tot
Madrid is ingenomen; alle strijdkrachten zul
len in het vuur worden gebracht.
Het herstel van den II. Vader overtreft tot nu
toe alle verwachtingen,- de algemeene zwakte
blijft nog zeer groot.
Eden zal te Genève de vergadering bijwonen
over de kwestie-Alexandrette.
Belangrijke uitbreiding van de K.L.M.-diensten
in West-Indië.
Op de exploitatie der tribunes te Den
moeten groote verliezen geleden zijn.
Haag
Beurs van New York: Stemming onregelmatig.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
9 Januari:
De Congregatie van het H. Officie heeft het
in 1935 verschenen boek „Etudes sur Descartes"
van pater Lucien Laberthonnière op den Index
geplaatst.
Het betreft hier een nagelaten werk van den
vier jaar geleden overleden Franschen Orato-
riaan, van wien reeds sedert 1906 verschillende
boeken wegens Modernistische dwalingen zijn
veroordeeld.
Stand op Zondag I uur n.m.: 778.8
"horige stand: 778.9
