„Madrid zal vallen" zegt
generaal Franco
Duitsch-Italiaansch blok is
onaantastbaar
Duitsche prelaten
bij den Paus
THE WHISPERING
BARITON
Het nieuws van heden
Een treinramp bij
Kanton
EEN INTERVIEW MET
MUSSOLINI
m
Muiterij in een
gevangenis
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het nieuwe Spanje zal
een vrij land zijn
Aan de fronten vallen
slechts Spanjaarden
Ver. Staten van Europa
een utopie
Het Weer
„DE SPAARNESTAD"
Na de verovering van
Abessinië
Brandstoffennood in
België
De f 25.000
MAANDAG 18 JANUARI 1937 - AVONDBLAD
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 centper kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.Y. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20364
De opperbevelhebber der nationa
listen over het heden en de
toekomst van zijn
vaderland
Het communisme moet
Spanje uit
Reizigers sprongen uit brandenden
sneltrein; reeds 85 lijken
geborgen
Een aanslag
CordoUi
Valenzuela °3aén
■4itivcfuem
Granada
o
Almeria
Ten gevolge van de inname door de
nationalisten van Ronda, Estepona en
Marbella is de druk op de regeerings-
haven Malaga versterkt
ran
De voortdurende bombardementen van Spaansche steden en dorpen brengt aan
veler bezittingen groote schade toe
Het agreement met Londen be-
teekent geen verzwakking
van den band tusschen
Rome en Berlijn
lp yp
1
«SBH -
In Hsinking, de hoofdstad van Mandsjoelcwo is een groote anti-bolsjewistische
demonstratie gehouden
Mussolini
„SEVEN SISTERS" WALES
vanaf 1.95 per H.L.
Het Turkse he gezantschap in..
Addis Abeba opgeheven
De Hertog van Kent, slachtoffer van
„gossip"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
150 gedetineerden in Ontario
ontsnapt
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct„ fngez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SALAMANCA. 1 8 Jan. (Havas).
Generaal Franco heeft in het groote
hoofdkwartier der nationalistische
strijdkrachten een specialen verslag
gever van Havas ontvangen, die om
trent dit bezoek en het daaruit
voortvloeiend interview het volgen
de verslag uitbracht:
De opperbevelhebber ontving mij op zijn bu
reau, dat is ingericht in een vertrek van het
Bisschoppelijk paleis. Generaal Mola, de be
velhebber van het Noordelijk leger, verliet juist
het bureau. Toen ik binnentrad, ontving ge-
heraal Franco mij glimlachend en met uitge
strekte hand: „Ik sta geheel te uwer beschik
king".
Ik bracht het gesprek op de beroering, die
de berichten omtrent het ontschepen van
Buitsche troepen in Marokko in de wereld
hebben verwekt.
Hierop antwoordde Franco: „Er zijn
geen Duitsche soldaten in Spaansch Ma
rokko. Ik dementeer formeel de berichten
omtrent de vermeende ontscheping van
Duitsche troepen of vrijwilligers in onze
bezittingen in Noord-Afrika.
Merkwaardigerwijze is het aantal Duitsche
burgers in deze streken nooit zoo gering ge
feest als op dit oogenblik. Het constateeren
Van het feit, dat het aantal valsche geruchten
toeneemt, is verontrustend, omdat het bewijst,
hoezeer de zenuwen van Europa gespannen
2ijn, dat het een oogenblik geloof kon slaan
dan een dergelijke fabel.
Het volgende punt, dat ik aanroerde, was
het internationale karakter van den oorlog,
franco onderbrak mij daarbij en zeide: „Wij
hebben dat internationale karakter niet ge
bild. Wij strijden en zullen strijden tot de uit-
eindelijke overwinning behaald is, uitsluitend
°hi de slechte invloeden van het communisme
Van onzen bodem te verdrijven. Wij willen en
2Ullen ons land bevrijden uit den greep van
een ideologie, die ons op alle punten vreemd
's. Slechts dat wenschen wij en slechts daar
voor strijden wij. Wij wenschen ons land slechts
herstel te brengen door de vernietiging van
het communisme.
Duitschland en Italië, elk naar eigen inzicht,
Voeren een zelfden strijd; dat is het geheele
koheim van hun sympathie ten opzichte van
°us streven. Indien het dan waar mag zijn,
hat onze legers profiteeren van den steun van
klein aantal buitenlandsche technici, het
®ujn Spanjaarden en Spaansche onderdanen, die
®an de fronten vallen. Met uitzondering van
he vreemdelingen, die regelmatig in ons legioen
hienst nemen, zijn het Spanjaarden, die ster-
Ven voor hun God en vaderland.'
.Aan onzen kant", ging Franco voort, „wor-
h®n zij, die strijden, niet in het buitenland
aangeworven, dank zij hoogen premies, die be-
'aald worden met goud, dat uit de schatkist
Bestolen werd. Ondanks een zekere diplomatie
*et de opinie der wereld dit duidelijk in en
begint zij ons recht te doen wedervaren. Zelfs
'h Frankrijk en Engeland, waar de Komintern
het meest actief is, bemerkt men het commu
nistisch gevaar. Volgens mü accentueert dit
Bevaar zich vooral in de koloniën dezer beide
'ahden. ik zou geen ongeluksprofeet willen
pju, doch Frankrijk en Engeland, met welke
'anden wij steeds vriendschappelijke betrek
kingen hebben gehad, waken wèl over hun be-
tingen; zij worden bedreigd."
Wijzigt de evacuatie van de burgerbevol
king van Madrid uw plannen ten aanzien van
he verovering van de stad?
Er verandert niets. Madrid zal vallen,
sooals wij het hebben voorzien. Na de over
winningen van Iilescas, Naval Carnero en
he aankomst van onze troepen bij Cara-
banchel, was het een misdaad van de roo-
hen, verstaat ge, Madrid niet te verlaten.
Öile:
Ivei
een week of zes maanden zal zijn gewonnen,
maar hij zal gewonnen worden."
En het nieuwe Spanje?
Het nieuwe Spanje zal in de eerste plaats
een vrij Spanje zijn. Men verdenkt ons er
in het buitenland van, de sociale kwestie
te zullen verwaarloozen, men behandelt
ons als vijanden van het volk. Dat is on
juist. Wij zullen den klassenstrijd onder
drukken, doch wij zullen aan den arbeid
waardigheid en vrijheid geven, wij zullen
met het volk zijn tegen de slechte rijken.
Wij hebben reeds een reeks maatregelen ge
nomen met betrekking tot de werkloosheid, hy
giëne, woningbouw en openbare gezondheid.
Wij hebben de vakorganisatie op gang gebracht,
die later in de corporatie zal opgaan.
Een laatste vraag: Hoe zullen de verhou
dingen tot het buitenland zijn?
Wij hebben niemand iets te vragen. Wij
zullen zoo spoedig mogelijk hartelijke betrek
kingen trachten aan te knoopen met alle lan
den, zonder uitzondering. Wij zullen echter
met name het oog gericht houden op de landen
van Spaansch-Amerika. Het is in de verster
king dezer vriendschapsbanden dat men voor
namelijk den zin moet zoeken der woorden die
het volk van geestdrift vervullen: „Een
Spaansch imperialisme".
Men schrijft ons van de grens:
De ouders van een jong soldaat, die in het
Duitsche garnizoen Halle lag kregen dezer da
gen de officieele mededeeling thuis, dat hun
zoon naar een ander garnizoen was overge.
plaatst en vooreerst niet meer zou schrijven.
Er was voor de ouders evenwel geen reden tot
ongerustheid. Niettemin wilde de vader en
moeder van den jongen soldaat hooren, waar
om deze overplaatsing was geschied. Zij vrees
den, dat hun zoon een of anderen misstap had
begaan. Weer werd him van officieele zijde be
richt, dat hun zoon volkomen vrijuit ging. Tot
verbazing der ouders ontvingen zij een goede
week later een briefkaart van hun jongen met
de mededeeling, dat hij aan het Spaansche
front stond. Hoe hij daar gekomen was en
waarom hij gegaan was, stond er niet bij ver
meld.
Daarmede werden wij voor een vreesdij k
nima geplaatst: ons meester te maken van
stad en haar te vernietigen en den dood
Veroorzaken van tallooze onschuldigen of
den oorlog naar elders te verplaatsen. Wij
nebben een andere oplossing gevonden: wij
^bllen Madrid nemen en de stad niet vernie
len.
jHet is de eerste maal in de wereldgeschiede-
3. dat een aanvaller een wijk aanwijst, waar
non-combattanten geïsoleerd zullen zijn. In-
Jen vrouwen en kinderen zijn gedood, staan
J2 moordenaars tegenover ons, want in deze
bk is nog nimmer een bom terechtgekomen.
s v'ïanco kwam vervolgens op tegen de ver-
bveide berichten, dat de nationalisten iederen
^aat. dien zij gevangen nemen, zouden doo-
"Wy zullen den oorlog „militairement" win-
*V' zoo zeide hij. „Ik zeg u niet, dat hij in
KANTON, 18 Jan. (Reuter). De sneltrein
tusschen Kanton en Kowloen is nabij het
station Sji Ten in brand gevlogen.
Meer dan veertig reizigers zijn gedood of
gewond, hetzij door brandwonden, hetzij
doordat zij uit den rijdenden trein spron,
gen.
Nader meldt Reuter, dat reeds 85 lijken van
slachtoffers van de treinramp naar Kanton
werden overgebracht. Men vreest, dat het aan
tal dooden meer dan honderd bedraagt.
De brand in den trein is ontstaan door een
helsche machine, die den brand stak in een aan
tal mandjes met celluloidwaren, zorgvuldig tus
schen twee wagons verborgen.
Linares
•Porcuna
•Roxda
Estepona /MalacicC
qrbeUa -=^
Gibraltar
BERLIJN, 18 Jan. (Havas) De „Voeiki-
scher Beobachter" van gisteren publiceert
een Interview, dat Mussolini aan den bij
zonderen correspondent van het blad heeft
toegestaan. Het onderhoud had voorname
lijk betrekking op den Spaanschen burger
oorlog.
Op een vraag of de burgeroorlog in Spanje
tot internationale complicaties zou kunnen
leiden of zelfs tot een Europeeschen oorlog,
antwoordde de Duce ontkennend.
Naar aanleiding van het gentlemen's agree
ment tusschen Rome en Londen verklaarde
Mussolini: „Men wilde deze overeenkomst in
de war sturen. Ik heb dat niet gewild. Wij ga
randeeren den status quo in de Middellandsche
Zee. Deze overeenkomst is in elk geval het
begin eener ontspanning van een zeer gespan
nen toestand. Wij hebben daardoor eenige jaren
van rustige ontwikkeling voor ons. In dien tijd
kan het werk van den vrede worden voortgezet.
Wat de geruchten, als zou de Italiaansch-
Engelsche overeenkomst een verslapping be-
teekenen van de betrekkingen tusschen
Rome en Berlijn, dat is alleen maar de
wensch van de tegenstanders van ons nieuw
geschapen, maar onaantastbaar Duitsch-
Italiaansch blok.
Neen, daaraan is niets veranderd en zal ook
niets veranderd worden. Integendeel, de over
eenkomst betreffende de Middellandsche Zee
met Engeland versterkt slechts de as Berlijn-
Rome en is een logische consequentie van ons
streven naar den Europeeschen vrede."
Mussolini verklaarde vervolgens: „Wij hebben
geen enkel plan tot grondgebied-uitbreiding in
verband met den toestand, die door de Sovjet-
Russische inmenging is uitgelokt." De Duce
achtte het vanzelfsprekend, dat de vorming van
een Sovjet-republiek in Spanje of in een deel
van dit land, byvoorbeeld in Catalonië, een be
dreiging zou vormen voor den bestaanden toe
stand.
De Duce besprak daarna de politieke struc
tuur van Europa.
„Wh hebben de as Berlijn-Rome gesmeed. Dit
is het begin van een nieuw consolidatie-proces
voor Europa. Ik geloof niet aan de Vereenigde
Staten van Europa. Dit is een utopie. Wij zijn te
oud in dit werelddeel. Ieder volk heeft zijn
eigen geschiedenis, waaruit zijn nationale en
Ssswrwss»
*1
s;::
VERWACHTING: Krachtige tot matigen
Zuid-Oostelijke tot Zuidelijken wind, be
trokken tot zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaring, regen of sneeuw en temperatuur
om het vriespunt in het Noord-Oosten, in
het Zuid-Westen tijdelijk regen met wei
nig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand:
782.8 te Sortavala (Finland)
Laagste barometerstand:
731.9 te Vestmanör.
Zon op 8.01 - onder 16.21 - Licht op 1Ó.51
Maan op 9.56 onder
19 Januari E. K.
STOOKT steeds
FR. VARKENMARKT 6—10 - TELEF. 14164
politieke karaktertrekken voortvloeien. Amerika
is nog maar zeer jong, althans volgens de tra
ditie. Europa is in de diepte georganiseerd,
Amerika ontwikkelt zich in de breedte en aan
het oppervlak. Maar als men erkent, dat het
bolsjewisme het eenige gevaar is, dat onze
cultuur bereigt, komt men tot een soort „Euro-
pesche idee".
Mussolini verklaarde verder, dat het werk der
democratieën is afgeloopen. Bewust of onbewust
zijn ze nog slechts haarden van corruptie,
bacillendragers, die de handlangers zijn van het
bolsjewisme. Zij vormen één groep, wij vormen
de andere groep. De toekomst wendt zich af van
de collectiviteit, van de massa, die op duistere
wijze reageert. De democratieën zqn drijvende
zandmassa's. Ons politiek ideaal vormt een gra
nieten rots."
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 18 Januari:
Z.H. de Paus heeft Zondagmiddag om een
uur de Duitsche Kardinalen en Bisschoppen
in audiëntie ontvangen; na hun bezoek aan
den H. Vader hadden de Duitsche Prelaten
een langdurig onderhoud met Kardinaal
Pacelli.
In Vaticaansche kringen acht men deze ge
meenschappelijke audiëntie zeer belangrijk. Men
is er vrijwel zeker van, dat de tegenwoordige
toestand der kerk in Duitschland besproken werd,
vooral in verband met den laatsten collectieven
herderlqken brief der Duitsche Bisschoppen,
waarin stelling genomen werd tegen het bolsje
wisme, en waarin de beschuldiging, dat de kerk
met de communisten zou samenwerken, nadruk-
kelqk van de hand werd gewezen.
In welingelichte kringen acht men den toe
stand der kerk in Duitschland met het oog op de
herhaalde aanvallen van nationaal-socialistische
zqde bedenkelijk.
In. dep gezondheidstoestand van den H. Vader
is-geen wijziging gekomen: over het algemeen is
men gerustgesteld. Na de audiëntie der Duitsche
Bisschoppen ontving de H. Vader nog den
gouverneur van Vaticaanstad, markies Serafini.
Indertijd genoot één der vele duizenden
Smith's, die in het British Empire wonen,
een groote vermaardheid als „the whisper
ing bariton" (de fluisterende bariton). De man
had niet veel stem, maakte van den nood een
deugd, en declameerde half fluisterend, half
„zingend" de liedjes van zijn doorgaans humo
ristisch repertoire. Zoowel door de radio als
door middel van- gramofoonplaten werd zijn
gefluister de wereld rond gezonden, maar lang
hield het snobistisch enthousiasme voor zijn
„origineel" gebrek aan stemvolume het niet
vol. Toen het „nieuwtje" eraf was, zonk de
fluisterende heer Smith weer terug in de on
bekende massa der duizenden Engelsche
Smith's en zijn succes van Weleer was zelfs niet
meer het onderwerp van het vluchtigst ge
fluister. Maar al behoort „the whispering ba
riton" alias Mr. Smith ook tot het snel ver
geten verleden van slechts enkele jaren oud,
de groote „whispering bariton" van een zeker
deel van het „gossip" of lasterlijke kletspraat
jes verspreidende publiek kan nog steeds op
succes bij het kwaaddenkende, kwaadzoekende
en kwaadsprekende deel van het menschdom
rekenen. Het plegen en verspreiden van
„gossip" (wij zouden met een typisch vak
woord zeggen „geroddel") is een der meest ge
liefde bezigheden van zekere Engelsche society-
kringen en hun aanhang van personeel, leve
ranciers enz., en ook een deel van de Britsche
pers, die belust is op allerlei echte of vermeen
de schandaaltjes, beoefent deze „sport" met
boosaardigen ijver. Er zijn zelfs Engelsche pe
riodieken, die een vaste rubriek „Gossip" heb
ben, welke minstens evenveel belangstelling ge
niet als de geliefde rubriek „society", waarin
men lezen kan van allerlei feesten en partijtjes
in de „hoogere kringen" en van de toiletten
en kapsels en juweelen, welke bij die geweldige
gebeurtenissen door ladies zoo en zoo worden
gedragen.
Op het oogenblik heeft zich deze „gossip"
geconcentreerd op het huwelijksleven
van den ook in ons land bekenden Duke
of Kent, die zooals men weet met de Grieksche
prinses Marina getrouwd is. De hertog van
Kent zou in het hartje van Londen en nog wel
in de krantenwijk Fleetstraat in gezelschap var.
een zekere mevrouw Allen uit de provincie een
bezoek hebben gebracht aan een zgn. schedel
kundige, een man, die uit den vorm en de indi-
vidueele eigenaardigheden van den mensche-
hjken schedel de ziel en de toekomst en nog
veel meer van den onderhavigen bezitter be
weert te kunnen „lezen". Aan dit van meer bij-
geloovigheid dan intelligentie getuigend bezoek
worden nu allerlei veronderstellingen en
kwaadsprekerij vastgeknoopt. Het huwelijk van
den Hertog van Kent, dat tot nu toe algemeen
zeer gelukkig werd geacht, wordt in opspraak
gebracht aonder eenigen steekhoudenden grond,
en ook in Nederlandsche bladen vindt het ge
roddel een weg. De eenige blijkbaar vaststaan
de feiten zijn de volgende: Mrs. Allen is een
kennis van de hertogin van Kent. Zij kwam op
bezoek bq het hertogelijk paar om diens jongst-
geborene te bewonderen. Mrs. Allen wilde bij
die gelegenheid, nu zij toch in Londen was, een
schedelkundige raadplegen. Daar de hertogin
van Kent geen gelegenheid had om haar te
vergezellen, deed haar gemaal het. Ziedaar
alles, maar dit is blijkbaar voor een zeker deel
van het publiek voldoende om er allerlei gif en
verdachtmaking uit te zuigen. Wij maken van
dit alles slechts melding, omdat in een zeker
deel van de pers in ons land de boosaardige
geruchten zqn doorgedrongen. De trieste ge
schiedenis van EdWard VIH en mevrouw
Simpson heeft blijkbaar den eerbied voor de
Engelsche Koninklijke Familie zulk een knak
gegeven, dat een zeker deel der Engelschen
maar al te zeer bereid is al het kwaad, wat er
van haar leden verteld of geconstrueerd wordt,
grif te gelooven. Dit is een ernstig en diep be
treurenswaardig verschynsel, dat zoowel het
belang van het Engelsche Koningshuis als van
het Britsche Rqk als het persoonlijk geluk van
de leden van het Hof kan schaden. Moge „the
whispering bariton" van een zeker deel van het
Engelsche publiek sneller tot zwijgen worden
gebracht dan de heel wat onschuldigere van
den indertyd vermaarden en slechts humoris-
tischen Mr. Smith.
ROME, 17 Jan. (Havas) De Turksche
ambassadeur heeft den Italiaanschen minister
van Buitenlandsche Zaken, Ciano, medegedeeld,
dat de Turksche regeering, terwpl zy zich
voorbehoudt zoo noodig een consulaat in te stel
len heeft besloten het gezantschap in Addis
Abeba op te heffen. De Italiaansche regeering
wordt verzocht, de bescherming der Turksche
burgers op zich te blijven nemen.
BRUSSEL, 18 Januari (Havas). Het blad
„Dernière Heure" maakt bekend, dat de Bel
gische regeering besloten heeft, alle invoercon
tingenten voor buitenlandsche steenkool op te
heffen, in verband met de schaarschte aan
brandstoffen in België.
Mussolini verleent een interview aan den cor
respondent van de Voelk. Beobachter. De Duce
verklaart, dat de vriendschap tusschen Berlijn
en Rome onaantastbaar is.
De Fransche regeering behoudt zich het recht
voor, de t.o.v. Spanje aangegane verplichtingen
op te zeggen. Rusland gaat met het Britsche
voorstel wel accoord, maar wil geen „eenzijdige
maatregelen".
In een onderhoud zette generaal Franco zijn
inzichten over het heden en de toekomst van
Spanje uiteen.
In China vloog een sneltrein in brand. Men
vreest, dat er meer dan honderd dooden te be
treuren zijn.
Volgens geruchten zouden de opstandelingen in
Sjensi zich aan de uitspraak van de Kwo Min
Tang willen onderwerpen.
De Duitsche bisschoppen hebben een bezoek
gebracht aan Z. H. den Paus, waarbij de toe
stand der Kerk in Duitschland besproken is.
Drie Iinksche partyen in Engeland hebben be
sloten tot de vorming van een eenheidsfront.
In een gevangenis in Canada brak opstand uit.
IVaarschijnlqk z(jn 150 gedetineerden ontsnapt.
Benoemingen in het bisdom Haarlem en bq de
Paters Jezuïeten.
Bij een verkeersongeval op den weg EdeArn
hem is een dame levend verbrand.
In de vijfde klasse der Staatsloterij is de prijs
van f 25.000 gevallen op nummer 20172.
GUELPH (Ontario) 18 Januari (Reuter).
Alle zevenhonderd gedetineerden in de
staatsgevangenis van Ontario zijn gister
avond in opstand gekomen. Men vreest, dat
150 gevangenen bq de muiterij ontsnapt zijn.
De muiters waren op een gegeven oogenblik
de situatie volkomen meester. Zq waren er toen
in geslaagd de bewakers en andere beambten in
het administratiegebouw te örqven.
In het geheel hebben zq een schade aange
richt van veertig duizend pond sterling.
Brandweer en honderden gewapende politie
beambten konden tenslotte de orde ten deele
herstellen en de gevangenen opsluiten in de
gehavende slaapzalen.
Het is tot deze ongeregeldheden gekomen uit
ontevredenheid over de kwaliteit van het ver
strekte voedsel.
Bq de hevige gevechten zqn tal van bewakers
en gevangenen gewond.
In de vqfde klasse der Staatsloterq is de prijs
van 25.000 heden gevallen op nummer 20172.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 747.?
Vorige stand: 749.3