INCASSO-BANK N.V.
Lugubere vondst
Haarlem, 27 Jan.
DE SNEEUWPRET
EFFECTEN
Fit en sterk
door brood van Van der Linden
WOENSDAG 27 JANUARI 1937
De Haarl. Zangvereeni-
gingen en het concert
bezoek
WANNEER IS EEN ZAAK
OPGEHEVEN?
Principieele kwestie voor de
Haarlemsche rechtbank
EEN COMMISSARIAAT TE
HEEMSTEDE?
Vragen van het raadslid S. Rijkes
SCHILDERIJEN ZIEN
Bij den Kunsthandel Reeker
Geen avondfeest op ,,'t Kopje",
omdat de vorst niet vol
doende doorzette
Weinig ongevallen
Te Heemstede
Enkele slachtoffers
Stcgei»»»
KRUISWEG 59
HAARLEM
EFFECTENORDERS
DE BOAZ BANK TE IJMUIDEN
Scherpe critiek van den curator in
het faillissement
Vervolging van bestuursleden en
Raad van Toezicht?
Vervolging van bestuursleden
De vischhal op de
Groote Markt
Het verkeer is veeleischend
Onder oogenschijnlijk verdachte
omstandigheden werd een lijk
in den kelder van „Cineone"
aan de Groote Markt
gevonden
Politie stond voor een
raadsel
Waarschijnlijke verklaring
Weldadigheid naar Vermogen
Pandpoort, Koningstraat
BILJARTEN
NEDERLANDSCHE BILJART-
BOND
Weekoverzicht competitie
voor Uw werk
AGENDA
Bioscopen
28 Januari
Bioscopen
INSTELLINGEN
ZANGSPEL VAN DE GRAAL
s Giften voor Pater W. de Rooij
S.M.A.
R.K. ORATORIUM-
VEREENIGING
Herwonnen Levenskracht
BURGERLIJKE STAND
STAD
In de afgeloopen weken hadden op initiatief
yan het Gemengd Koor „Polyhymnia" eenige
besprekingen plaats over de mogelijkheid door
betere samenwerking tusschen de verschillende
Zangvereenigingen van Haarlem, de verminder
de belangstelling voor de concerten hooger op
'e voeren. Wij publiceerden daarover reeds
enkele bijzonderheden. Een en ander is ons
inleiding geweest om hierop nog eens nader
terug te komen en te speuren naar de oorzaken
van dit verminderd concertbezoek.
En dan aarzelen wij niet om de radio als de
Wiereerste oorzaak te noemen, waardoor het
Concertbezoek in den loop der laatste jaren
Voortdurend is afgenomen, en onmiddellijk
daarnaast de in 1930 ingetreden crisis. Twee
°orzaken welke men niet over het hoofd kan
Wen, wanneer men zich zet tot het bestudee-
ren van de mogelijkheid van verbetering van
een toestand, welke, zoo deze bleef voortduren,
onherroepelijk het einde zou beteekenen van
Verschillende, natuurlijk in de eerste plaats
kleinere, vereenigingen.
Het mag natuurlijk aan gerechten twijfel
Onderhevig heeten, of er, wat de radio betreft,
IVel ooit eenige wijziging zal komen in de alge-
•beene mentaliteit ten opzichte van het concert-
V'ezen. Al hoort men vaak beweren, dat juist
tengevolge van het luisteren door de radio naar
Wuziek- of zanguitvoeringen, de menschen ge
bikkeld worden om uit eigen onmiddellijke er-
Varing naar de muziektempels onzer steden te
trekken, voor ons, die nogal eens in de ge-
'egenheid zijn, deze bewering aan de werkelijk
heid te toetsen, staat zulks nog lang niet vast.
tiet behoort nog altijd tot de uitzonderingen,
Wanneer men door de radio tot geregeld con
certbezoek komt. Zij, die tevoren niet voldoen
de kunstzinnig of kunstminnend waren aange
legd om vocale of instrumentale concerten te
bezoeken, zullen door de radio slechts spora
disch uiteindelijk worden aangespoord, om het
^el te doen. En dat is zeer begrijpelijk. De
'edenen daarvoor zijh al meer dan eens be
sroken, terwijl onzerzijds ook reeds meer dan
Shs is gewezen op het feit dat het directe ge-
boor veel meer voldoening geeft dan het ge
hoor via den luidspreker, hij zij dan nog zoo
berfect. En wanneer straks de televisie een
hitvinding wordt, die algemeen ingang vindt,
eb overal kan worden toegepast de radio had
°°k slechts enkele tientallen jaren noodig om
°Veral ingeburgerd te raken dan vreezen we
Set groote vreeze, dat men zich nog veel min
der moeite geven zal, om eenig concert te be
doeken. Als in een rijdenden winkel krijgt men
ban straks immers alles aan huis bezorgd. Over
bezwaren van kleinere of grootere perfectie
*ordt door de groote massa zoo licht heen ge
gapt.
En voorts is er de crisis, met al den nasleep
tan dien voor het vereenigingsleven. Dat dit
erdoor aan het kwijnen geraakte is voor nie
mand, die in zang- of muziekvereenigingen een
b«etje thuis is, een geheim. Men is er reeds toe
bekomen, om het feit, waartegen tóch niets te
°en is, zooals algemeen erkend wordt, men
®en zekere fatalistische gelatenheid te aan
aarden. Radio en bioscoop hebben het con
certbezoek en het concertleven wel zeer sterk
hoen inkrimpen. De eerste kost immers zoo
b°ed als niet, de tweede niet veel. Enmen
heeft het er voor over. De oppervlakkige kunst
en der menigte wordt er blijkbaar volkomen
°°r bevredigd.
Daar steekt al heel eigenaardig bij af het
h't, dat men bij een concert, gegeven door de
.''besten der verschillende omroepen zelf, veelal
,P een uitverkochte zaal kan rekenen. Maar
h'er spelen weer andere factoren van propa-
"andistischen en ideëelen, maar ook van psy-
bologischen aard een stevig woordje mee. Dit
vb dus geenszins als maatstaf mogen gelden
°°r het bewijs, dat het ook anders kan.
Er zijn evenwel nog een aantal andere fac-
°ren. en deze liggen dan wel voornamelijk in
hen boezem der vereenigingen zelf, die de
uPe worden van verminderd concertbezoek.
We vreezen hier een heel teere kwestie aan
J* snijden, omdat elke Vereeniging tenslotte
'aar best meent te doen met de beschikbare
h'iddelen ook het beste te bereiken. En wij
j'."en dan ook niemand hard vallen over het
.e't, dat niet altijd dit beste inderdaad wordt
uws
:reikt. Want er is hier wisselwerking, en het
al heel vaak zeer moeilijk uit te maken, waar
origine de fouten liggen, welke tot gevolg
adden een afbrokkelen van het contingent
°dcertbezoekers, ja, zelfs van het ledenaantal.
Het is ook moeilijk om dit complex van
,°rzaken juist aan te wijzen, omdat het
jb deze vereeniging mangelt aan dit inzicht,
een tweede weer andere oorzaken aanwezig
"b. Om er slechts enkele, zeer in het alge
meen, en op geen enkele vereeniging in het
"zonder doelend, op te noemen: is daar niet
,e programma-keuze, welke te wenschen over
hat? Kan het niet zijn, dat deze vernieuwing,
jbfrissching behoeft, een „bij den tijd" blijven?
Vjd zich aanpassen aan de modernere gedach
te* aan de huidige psyche? Kan het peil der
dfeeniging niet al te stationnair blijken, zoo-
et de bezoekers niet geboeid worden, en wel-
''a geheel wegblijven? Hoe vaak hoort men
,'et de verzuchting: ,,'t Is altijd weer hetzelfde
r'hgetje waar men in rondzwemt. Nooit eens
eh verrassend goed effect".
e Versnippering van klachten is natuurlijk
vveneens uit den booze. Van één goede, groote
beeniging kunnen onmogelijk twee, soms
1, er, even goede vereenigingen worden gescha
ad, of om een niets-om het lijf hebbend ge-
Uit den grond worden gestampt. Nieuwe
jbenigingen zijn er in een stad als Haarlem
soluut niet noodig. Eer zouden we willen
Je8gen dat er te veel zijn, zoodat er versnip-
,/r;ng van goede krachten plaats heeft ge
elden, die vereenigd, tot inderdaad indruk-
ekkende prestaties in staat zouden zijn.
De hooge huurprijs onzer Gemeentelijke Con-
dtzaai is natuurlijk een handicap, meer spe-
j.aal voor groote vereenigingen, daar de kleine
<,et meestal wel met een kleinere zaal kunnen
al zijn deze in Haarlem ook niet over-
°edig in aantal,
v ">oor dit groot aantal vereenigingen heeft
p vanzelfsprekend een versnippering gekre
nt van den aanhang dezer corporaties. Het
pb kringen, en vooral kringetjes geworden,
e'be elk voor zich voor de andere taboe zijn,
Eerst naar LINKS,
dan naar RECHTS
uitkijken vóór u
oversteekt, en
even uw beurt af
wachten. (Neem lie
ver een latere tram
dan., de auto van
den „Eerste Hulp
dienst".)
waar een buitenstaander zich niet gemakkelijk
in waagt, hetzij omdat hij er zich niet thuis
gevoelt, hetzij omdat de programma's hem niet
datgene bieden, wat hem aanlokt of boeit.
Moeilijkheden te over, zooals men ziet, waar
mee de bestuurders der vereenigingen hebben
te kampen, en waarvoor een oplossing niet zoo
dadelijk voor de hand ligt. Wel zijn wij over
tuigd, dat een verbetering in den economischen
toestand weer een opleving mee zal brengen in
het concertleven en in het concertbezoek. Dat
de bestuurders inmiddels de hoofden bij elkaar
hebben gestoken, om te trachten, door samen
werking iets te bereiken is in ieder geval toe te
juichen, al zal het moeilijk blijken hiermee
werkelijk een verbetering van eenigen invloed
te bereiken.
Wij échter van onzen kant zullen niet op
houden, om onzen lezers met klem te blijven
verzekeren: het met eigen oogen geziene en met
eigen ooren gehoorde concert biedt oneindig
veel grooter genot: het is toch beter!
Sch.
Na het overlijden van den heer F. A. Smit
Kleine, in leven oud-directeur van het Provin
ciaal Electriciteitsbedrijf voor Noord-Holland en
electrotechnisch adviseur te Bloemendaal, heeft
de weduwe, mevr. Smit KleineMisset, het ad
viesbureau van haar man voortgezet tezamen
met de heeren ir. Haga en M. Koning, en daar
toe een commanditaire vennootschap opgericht
onder den naam van Comm. Venn. Bureau F. A.
Smit Kleine. Ir. Haga werd beheerend vennoot
en de beide anderen commanditaire vennnooten.
De onderlinge verstandhouding liet echter te
wenschen over en dus werd de vennootschap
ontbonden. Mevr. Smit Kleine mocht den naam
van haar man blijven voeren, kreeg den inven
taris en 't archief, doch de loopende zaken werden
door ir. Haga afgedaan. De Kamer van Koop
handel schreef in dat de zaak werd opgeheven.
Toen daarop mevr. Smit Kleine aangifte bij
deze Kamer deed dat zij het Adviesbureau van
haar man onder den naam Bureau F. A. Smit
Kleine voortzette, weigerde de secretaris in
schrijving in het handelsregister op grond dat
de zaak was opgeheven en dus niet voortgezet
kon worden. Ook volgde een aanklacht bij de
Justitie tegen mevr. Smit Kleine, dat zij de wet
op den handelsnaam had overtreden. Zij zou
den naam Bureau F. A. Smit Kleine gevoerd
hebben zonder daartoe gerechtigd te zijn. De
kantonrechter heeft de weduwe op 28 Septem
ber ontslagen van rechtsvervolging, doch de
Ambtenaar van het O. M. ging in hooger beroep
en hedenmorgen stond mevr. Smit Kleine voor
de Haarlemsche rechtbank terecht. Mr. W. de
Rijke trad als haar gemachtigde op.
Ir. Haga verklaarde als getuige dat hij bij de
Kamer van Koophandel aangifte gedaan heeft
dat de Comm. Venn., niet dat de zaak opge
heven was. De betrokken ambtenaar heeft ech
ter blijkbaar opgeschreven dat de zaak opge
heven was.
Nadat nog de heer Koning en de boekhouder
als getuige waren gehoord/vroeg de officier van
Justitie bevestiging van het vonnis van den
kantonrechter. Spr. betoogde dat de Comm.
Venn, slechts een vorm is, waarin de zaak be
staat. Al heft men dezen vorm op, dan wordt
daarmede de zaak zelve nog niet opgeheven.
Mevr. Smit Kleine had dus terecht de zaak kun
nen voortzetten onder den naam van haar man.
Mr. de Rijke sloot zich hierbij aan. Bij de
opheffing van de Comm. Venn, werd de zaak
verdeeld onder de verschillende vennooten, doch
spr. achtte de meening van den secretaris van
de Kamer van Koophandel niet juist, dat zoo'n
verdeeling tevens opheffing van de zaak met
zich meebrengt. Met voorbeelden toonde spr.
aan, dat een zaak kan blijven voortbestaan al
gaan er deelen van weg. Een en ander is echter
niet erg precies in de wet geregeld.
Spr. concludeerde tot ontslag van rechtsver
volging.
Uitspraak 4 Februari as.
De heer S. Rijkes, lid van den Heemsteed-
schen raad, heeft aan den burgemeester de
volgende vragen gesteld:
Volgens een bericht in de bladen zal de in
specteur van politie, de heer C. Kemper, bin
nenkort den dienst met pensioen gaan verla
ten.
Zou de burgemeester, als Hoofd van de
Politie, aan den raad willen mededeelen, of
het zijn bedoeling is, zonder meer in de vaca
ture van inspecteur te voorzien, of acht
Z.Edelachtb. 't gewenscht om van te voren de
kwestie onder de oogen te zien, of het in 't
belang der gemeente Heemstede kan zijn, bij
de Regeering thans aan te dringen op het
vestigen van een commissariaat?
Tot 9 Februari a.s. exposeeren in de kunst
zalen der firma Reeker, aan den Wagenweg,
leden van het Kunstcentrum „D'olde Deel", te
Putten, op de Veluwe. Bovendien worden enkele
waardevolle, nagelaten werken van den eer
tijds Haarlemschen schilder Herman Kruyder
tentoongesteld.
Die schilders van de oude deel (ruimte in de
boerderij, waar ook gedorscht wordt) zijn, om
't maar eens zoo origineel mogelijk te zeggen,
lang „niet voor de poes".
Zij zijn allen min of meer eigen persoonlijk
heden, met een bepaald karakter, een zekeren
markanten vorm.
Noemen we b.v. Machiel Brandenburg, den
knappen schilder der roode-koolen, van de
prachtige blauwe flesch, de stijlvolle vetplant,
het vlotte visch-stilleven. Die kooien zijn mooi
en breed geschilderd, ze zijn „things of beauty"
geworden, zij spreken, hoe simpel de objecten
zelf ook zijn, sterk van de schoonheid van God's
Schepping. Qua stofuitdrukking is die groote
blauwe flesch ook een juweel van kunnen.
De schilder Cardinaals uit Putten verdient
evenzeer belangstelling en waardeering, al was
het slechts om zijn heerlijk doek „Het hek". Al
leen een super-dichterlijke ziel kan zóó een
hek zien en weergeven. Ook het landschap met
korenschoven vonden wij delicaat van toon en
voordracht, ondanks het decoratieve element.
Huysmans boeit ons met zijn kleine, fijne,
haast klassieke schilderingen (51, 52, 53) méér
dan met zijn grootere werken, ofschoon wij een
zekere bewondering hebben voor het decoratieve
„Giethoorn".
Van Jelle Troelstra, zoon van 'n groot Staats
man, apprecieeren we het frissche „Narcissen",
zoo lyrisch van compositie, alsmede het „Stil
leven" met witte schaal, vooral om de prachtige
sinaasappelen.
„Het veulen" van Dorus Roovers is sterk
van uitbeelding en originaliteit en kloek van
kleur.
Kees van Urk's „Avondlandschap" mag schoon
en van een hoogere stemming heeten; voor ons
gevoel is het echter wat te vaag.
Mevr. KruyderBouman bracht diverse „com
posities" van droome-onderwerpen, die een be
paalde bekoring ademen. Zeer mooi is „Com
positie met reuzen-salamander".
Noemen wij voorts de werken van Filarski,
die soms te monotoon van kleur zijn, maar ove
rigens eigen verdiensten hebben (b.v. „Giet
hoorn"), voorts de hoogst beschaafde droge-
naald-gravures van Jo Bezaan, de fraaie etsen
(in portefeuille) van Nanninga en het gave en
beteekenisvolle beeldhouwwerk van Hub. v. Lith
(No. 65: vrouwenkop).
Om dan te besluiten met nog eens onze be
wondering uit te spreken voor het meesterwerk
(wel eens al te subjectief) van Kruyder, waar
van we het zeer schoone „Sneeuwlandschap"
hoogelijk waardeeren om den diepzinnigen toon
en den voornamen stijl. Het is misschien het
beste werk ter expositie.
K. DE H.
Het was gisterennamiddag ook nog druk op
„Het Kopje", maar het verwachte avondfestijn
is niet doorgegaan, omdat het niet bleef vriezen
en daardoor al spoedig het asphalt voor den dag
kwam. Tot een uur of acht waagde men zich
nog op de bobslee, maar nadien verstomde het
feestelijk rumoer.
Zoovelen hadden gehoopt, dat de baan door de
vorst spiegelglad zou worden, dat na den sneeuw
val de lucht zou opklaren en een fiksche maan
voor de verlichting zou zorgen. Niets van dat
alles. Auto's hadden reeds een groot deel van
de sneeuw weggezogen en ook de sleeën hadden
het asphalt grootendeels opgediept, zoodat er
vanmorgen ook veel van het Zwitsersche ver
dwenen was.
Wie gisteren een wandeling „naar boven"
heeft gewaagd, en dat waren er velen, heeft van
een schitterend panorama kunnen genieten
In het eigen land is van sneeuw-toppen slechts
zelden iets te genieten, maar thans zijn onze
duintoppen werkelijk on-Hollandsch, daarom des
te sprookjesachtiger.
Er is gelukkig maar één ongeluk gebeurd. Om
4 uur kwam een 16-jarige jongeman gisteren
middag terecht tegen een betonnen paal op den
Hoogen Duin-en-Daalscheweg. De jongeman
brak zijn sleutelbeen en is per particulieren auto
naar zijn huis vervoerd.
Een ware sensatie veroorzaakte een jong-
mensch, dat zijn ski's aanbond en een houding
aannam alsof hij in Krynica of in Igls was. Hij
had bij het beoefenen van zijn sport veel bekijks,
maar heeft geen navolgers kunnen boeken. Als
er vannacht nog eens een pak sneeuw was ge
vallen dan zou erals, maar we hebben ons
eigen klimaat, nietwaar?
Voor vele slee-bezitters was het een teleur
stelling, dat ze met deze apparaten niet in den
autobus werden toegelaten. Na een moeizamen
tocht moesten ze nog te voet naar Haarlem
terug.
In Groenendaal, dat nu een prachtig winter
landschap is, kan de jeugd op den Dennenberg
van de ski- en sledesport profiteeren. Jammer
dat de weg naar de Belvedère, doordat deze pas
met bagger is bestrooid, daarvoor onbruikbaar
is gemaakt.
Ongelukken zijn vrijwel niet voorgevallen.
Alleen heeft er Dinsdag een botsing plaats ge
had tusschen twee auto's op den Heerenweg
daar een auto, doordat de bestuurder voor een
stilstaanden auto moest uithalen, ging glijden
en tegen een tegenligger opbotste, met alleen
wat materieele schade.
Ondanks de gladheid van gisteren, zijn er op
het officieele politierapport slechts weinig slacht
offers ingeschreven. Op het wandelpad achter
het café „Bolwerk" is een 28-jarige juffrouw zoo
onfortuinlijk geweest haar onderbeen te breken.
Na door den O. D. voorloopig te zijn bijgestaan,
is zij naar het Diakonessenhuis vervoerd. Bij het
baantje-glijden is op het Pretoriaplein een 13-
jarige jongen tegen een boom geslagen. Hij kreeg
een bloedneus en een lichte hersenschudding.
Aan Rookworst zit meestal
een loodje, als er
op staaf is dat wer
kelijk een garantie.
I
I
belast zich met de
uitvoering van
en verstrekt voor
schotten in reke
ning-courant tegen
onderpand van
I
(Financieel week
overzicht op aan
vraag gratis ver
krijgbaar)
Woensdagmorgen is voor de Haarlemsche
Rechtbank de verificatie-vergadering gehouden
in het faillissement van de Coöp. Spaar- en
Voorschotbank Boaz te IJmuiden.
De curator, mr. F. v. d. Goot, heeft een ver
slag uitgebracht, waarin hij verklaarde, dat de
bank van den aanvang af in IJmuiden vertrou
wen had. De omvang van de inlagen was van
dien aard, dat, gezien de veelal hooge rentever
goedingen en provisie op verleende credieten
(6 pet. en 6pet. was een gewoon verschijnsel)
en de bescheidener rentevoet op spaargelden,
het bedrijf bij beleidvol beheer en toezicht ook
in moeilijker tijden dan de gouden jaren, die
IJmuiden eerst nog beleefde, zich had kunnen
handhaven.
Dit Spaarbankje heeft, zonder daarvoor ook
maar eenigszins de outillage te bezitten, de al
lures aangenomen van een credietinstelling en
dan nog wel een die zich liet verleiden tot in
teressen in speculatieve zaken, zooals bouw
en visscherij-ondernemingen altijd zullen blij
ven. Er is blijk gegeven van ondoelmatig beheer
en de noodzakelijke liquiditeit der Spaarsaldi is
ten eenenmale verwaarloosd.
Er staat voor ongeveer 10.000 uit aan voor
schotten bij circa 4o middenstanders-leden,
60.000 is „belegd" bij zes nauw gelieerde in
stellingen en personen, waarvan de bank zelve
reeds 20.000 afschreef. De spaarders hadden
niet zonder grond een ander beheer mogen ver
wachten.
De dekking van deze vorderingen is zéér on
voldoende en er moet veel van ouden datum
van economisch zwakkeren door afbetaling en
anderszins verkregen worden.
De afwikkeling van grootere rekeningen geeft
vele moeilijkheden. Zoo zijn er met de activa
van de Scheepsbcuwhypotheekbank. Op den
stoomtrawler „Margaretha" is o.a. voorloopig
geen verhaal te nemen, omdat de Boaz Bank
verzuimd heeft voor hare vordering op dit vaar
tuig hypotheek te nemen!
Voor de crediteuren van den boedel zullen,
uit de baten der Coöperatie, geen middelen be
schikbaar komen, buiten hetgeen op de uitstaan
de vorderingen kan worden geïnd; de opbrengst
van het onroerend goed zal de le hypotheek
houdster niet kunnen bevredigen en de inven
taris heeft geen waarde van beteekenis.
De leden der Coöperatie zijn aansprakelijk
gesteld tot een bedrag van 25.—. Het is voor
velen een ware teleurstelling, maar er is niet
aan te ontkomen.
Ten aanzien van de aansprakelijkstelling van
de leden van Bestuur en Raad van Toezicht zal
met den Rechter-Commissaris overleg worden
gepleegd over de vraag of tot vervolging zal
w orden overgegaan, tegen bepaalde bestuursleden
wegens tekortkomingen in hun beheer, tegen
bepaalde leden van den Raad van Toezicht we
gens tekortkomingen in hun toezicht, een en
ander bezien in 't licht van hun verplichtingen.
Het uitdeelingspercentage van 28 pet. kan op
den duur wellicht bereikt worden.
Ter verificatie meldden zich aan 207 spaar
ders-crediteuren en 15 andere schuldeischers,
uitmakende een passief van 61.806,58 concur
rent en 652,53 preferent, benevens een door
het onderpand vermoedelijk slechts ten deele
gedekte hyp. vordering per resto 4300.in
hoofdsom.
Een ontwerp-accoord is niet gedeponeerd.
Het verkeer is veeleischend! He vischhal op
de Groote Markt tegen de St. Bavokerk aan
werd destijds daar gebouwd om het verkeer
ruimte te geven en zoowaar staat zij nu weer in
den weg voor het verkeer!
De Kamer van Koophandel te Haarlem heeft
aan het gemeentebestuur geadresseerd, dat het
parkeerterrein op de Groote Markt onvoldoende
is en gevraagd, waarom de vischhal nu niet
meer voor parkeerterrein wordt gebruikt, zooals
oorspronkelijk bepaald was. Het gemeentebe
stuur moet op deze klacht nog antwoorden,
doch het is wel merkwaardig, dat de vischhal
juist haar plaats daar gekregen heeft om het
verkeer dat haar van haar vroegere plaats
reeds verjoeg! Eerst is de markt geweest op
het Spaarne bij de Melkbrug (toen Vischbrug
genaamd). Daarna in 1603 werd de markt in
tweeën gesplitst: de markt voor riviervisch
werd gehouden op de tegenwoordige Rivier-
vischmarkt bij het Klokhuisplein, die voor zee-
visch op de Groote Markt tusschen de Jans
straat en de Smedestraat. Doch ook toen had
men zijn verkeersvraagstuk, al waren er nog
geen trams, fietsen, auto's en tandems, doch
bewoog men zich alleen voort per pedes apos-
tolorum, per paard of per rijtuig. De toegang tot
de Groote Kerk aan de Noordzijde en de in
gang van de Jansstraat, die destijds nog nau
wer was dan thans, werden versperd door de
vischmarkt en daaróm werd in 1769 de tegen
woordige vischhal aan de Groote Kerk ge
bouwd, op de plaats waar vroeger het „Dieven-
kerkhof" was. Men was er nog erg tevreden
over! Allan zegt, dat „ze veel minder in den
weg staat dan vroeger". Het komt hem zelfs
vóór, dat ze jnet het oog op de aanzienlijke
ruimte, welke de Groote Markt beslaat, vol
strekt 'niet, althans zeer weinig hinderlijk is
aan het vrije verkeer van voertuigen! (de brave
geschiedschrijver Allan moest nu eens komen
kijken!) Van de Markt zelve, „zeer zindelijk en
welingericht, met haar hardsteenen kolommen
en ijzeren hekdeuren, haar ruimen midden
gang, haar zuivere pompen en haar leien dak,
valt niets dan goeds te zeggen," aldus Allan,
die alleen vindt, dat ze de kerk ontsiert, omdat
volgens hem de aardige bijgebouwen niet bij de
kerk behooren.
De vischhal, zoo vertelt hij verder, staat
eigenlijk op kerkelijk terrein op zoogenaamden
kerkegrond. Voor dit gebruik van dit terrein
wordt van stadswege volgens een overeenkomst
van 1774 bij $ijze van pacht of recognitie een
gedeelte van de opbrengst van den vischafslag
ten bedrage van ƒ700 'sjaars aan het Kerk
bestuur uitgekeerd, van welke som slechts een
zevende deel uit de gemeentekas vloeit, omdat
het Kerkbestuur 600 per jaar moet betalen
aan de gemeente Haarlem voor het gebruik van
het Groote orgel in de St. Bavokerk, welk orgel
stadseigendom is.
Het aandeel van den vischafslag is het eenige
voordeel dat de Groote Kerk nog genieteen dat
ternauwernood nog de moeite waard 'is, ge
noemd te worden, vergeleken bij de groote in
komsten, welke de Kerk vroeger jaren uit de
markt trok: verhuren van turfmanden, van de
mosselmaat, van den wijn-, bier- en molen
accijns, enz., inkomsten, die sinds langen tijd
zijn vervallen.
Dit bedrag van ƒ700 wordt ook thans nog
ieder jaar door de gemeente aan het Kerkbe
stuur betaald. Weliswaar heeft de vischmarkt
niet veel meer te beteekenen er zijn nog
slechts enkele banken verhuurd en wordt
dit bedrag dus slechts weinig gecompenseerd
door de verhuur van de banken, doch, als de
vischhal voor parkeerterrein wordt gebruikt,
moet het bedrag geheel uit de gemeentekas be
taald worden.
De Haarlemsche politie stond vanmorgen
voor 'n raadselachtig geval, toen er om even
acht uur gemeld werd, dat in den verwar
mingskelder van het in aanbouw zijnde
theater „Cineone", aan de Groote Markt,
het stoffelijk overschot was gevonden van
een man. Het bleek te zijn de 40-jarige
Helmman, die sinds korten tijd door de direc
tie van het theater was aangenomen en als
portier in dienst zou treden.
Om kwart voor acht waren enkele monteurs
het gebouw binnengekomen, om met hun werk
zaamheden te beginnen. Na eenigen t;id had een
hunner een ladder noodig. Toen hij deze niet
vond, kwam hij op de gedachte ook eens in den
verwarmingskelder te gaan kijken. Hij trok het
luik open en werd teruggedrongen door een
zeer intense kolendamplucht. Tot zijn verbaeing
bemerkte hij, dat het licht aan was. Bij een
nader toezien bleek de ladder op den grond te
liggen, naast de uitgestrekte gestalte van een
man. De hevig geschrokken monteur waar
schuwde zijn collega's en met vereende krach
ten bracht men het lichaam naar boven. Kunst
matige ademhaling werd toegepast, de Onge-
iukkendienst was spoedig ter plaatse en ook de
politie begon onmiddellijk met het onderzoek,
onder leiding van inspecteur Oudman. Een dok
ter constateerde al spoedig den dood, maar
merkte op, dat de dood pas korten tijd kon
zijn ingetreden, daar het lichaam nog slap was.
Oogenschijnlijk was dit een gewoon verstik-
kingsgeval. De man kwam eiken morgen vroeg
de verwarmingsketels verzorgen, die extra hard
moesten branden, omdat het gebouw nog voch
tig is. Bij het onderzoek kwamen echter ver
schillende raadselachtige omstandigheden aan
het licht.
Wanneer de man op de gewone wijze de ver
warming was gaan verzorgen, zou het luik open
moeten staan en de ladder er tegen. Het luik
had de monteur echter gesloten gevonden, ter
wijl de ladder op den vloer van den kelder lag.
De man werd gevonden naast de ladder. Hfj
droeg zijn overjas en had zelfs zijn handschoe
nen nog aan. Een van zijn schoenen was echter
uitgerokken en lag midden op den keldervloer.
De hoed van den man hing aan den regulateur
van de verwarming.
Had hier toch een misdrijf plaats gehad? Had
de man zelf het zware kelderluik dichtgetrok
ken, of had misschien....? En wat was de re
den, dat het slachtoffer slechts één schoen
droeg?
Een nader onderzoek bracht aan het licht,
dat hij oud-onderofficier van het Indische leger
was en dat hij eerst voor kort met pensioen
naar het vaderland was teruggekeerd. Met zijn
15-jarig dochtertje verbleef hij ten huize van
een vriend aan de Zaanenlaan.
Uit verklaringen van kennissen kwam vast te
staan, dat het slachtoffer de laatste dagen zie
kelijk was. Nadat hij gisteren met eenige oude
vrienden een vroolijk avondje had gepasseerd,
was hij betrekkelijk vroeg naar bed gegaan.
Huisgenooten konden tenminste verklaren, dat
hij om middernacht reeds vast sliep. Toen men
hem vanmorgen,om zeven uur wilde wekken
hij had dit verzocht om op tijd den verwarmings
ketel van Cineone te kunnen verzorgen bleek
hij het huis .echter reeds te hebben verlaten.
Het zal wel voor altijd een raadsel blijven, hoe
laat de man in het gebouw aan de Groote
Markt is aangekomen. In ieder geval is dit pas
in den vroegen morgen geweest en niet gister
avond, zooals men aanvankelijk vermoedde.
Aan de hand van de verklaringen van den
dokter, die den dood door kolendampvergiftiging
constateerde, heeft de politie de toedracht van
het gebeurde als volgt meenen te moeten re-
construeeren. De man is waarschijnlijk om on
geveer zes uur in den morgen in het gebouw
aangekomen en heeft eerst voor de verwarming
gezorgd. Toen heeft hij het misschien koud ge
kregen en heeft zich onprettig en slaperig ge
voeld. Om zooveel mogelijk van de warmte van
den verwarmingsketel te profiteeren, heeft hij
toen de ladder weggetrokken en het luik ge
sloten, niet vermoedende, dat zich in den kel
der kolendamp zou kunnen ontwikkelen.
Al zijn ook alle omstandigheden door dezen uit
leg niet opgelost, men neemt aan, dat hij de
juiste is. De ware toedracht van de zaak: waar
om de man reeds zoo vroeg naar de Groote
Markt is getogen en wat precies de reden is
geweest, waarom hij zich aan zulk een dreigend
gevaar heeft blootgesteld, zal wel voor altijd een
raadsel blijven....
Het stoffelijk overschot van het slachtoffer is
naar het St. Elizabethsgasthuis gebracht.
Gij bridgers altemaal, zoo matador of kruk,
Eikeen heeft op zijn tijd wel min of meer geluk.
Wij vragen u om aan Weldadigheid te denken,
En ons in dit seizoen, Uw winst van 't spel te
schenken.
Postgiro 212793, telefoon 11855.
De clubcompetitie nadert haar voltooiing.
Voor de klasse F, afd. 2 trok D.ES. in de af
geloopen week naar Amsterdam en wist het
team van „De Roemer" in eigen huis een puntje
te ontrooven.
De uitslagen waren:
De RoemerD.E.S.
A. v. d. Made (125) 65—W. Out (85) 85.
C. Dammen (78) 78—Terminga (67) 57.
Ch. Bolle (73) 73—v. Wunnik (65) 40.
H. Lammers (38) 30—Steenkist (56) 56.
De O geplaatste cijfers geven aan het aantal
te maken caramboles.
Het resultaat werd dus 2—2.
Gebouw „St. Bavo": College collectanten
Bavo", 8 uur; R. K. Bridgeclub, 8 uur; R. K
Schaakclub, 8 uur; „Proza", 8 uur; Ontwikke
lingsavonden, 8.15 uur; R. K. Kellners, half een
Cs nachts).
Stadsschouwburg; „Kunst aan het Volk"
Pianoconcert Nicolai Orloff, kwart over 8.
Frans Hals-theater: „Amsterdam bij nacht"
(geprolongeerd), 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt-theater: Harry Baur in „De Go
lem", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace; Palace Filmac, 115 uur;
Anny Ondra in „Wittebroodsweken", 7 en 9.15
uur.
Gebouw „St. Bavo": Feestavond Spoorweg
personeel, 8 uur; Bestuursraad R. K. Volksbond.
8 uur; Ziekenfonds „Hulpbetoon", 8 uur; R. K.
Bevolkingsregister, 8 uur.
Stadsschouwburg; Volksvoorstelling. De Boer-
van Rijk-ensemble: „Het zevende gebod", kwart
over 8.
Café restaurant Brinkmann: K. J. M. V. „St.
Augustinus", half 9.
Frans Hals-theater: „Amsterdam bij nacht"
(geprolongeerd), 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt-theater; Harry Baur in „De
Golem", 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Palace Filmac 115 uur
Anny Ondra in „Wittebroodsweken" 7 en 9.15
uur.
R. K. Pension-Bureau: Centraal Bureau voo
kosthuizen en pensions eiken dag geopend,
Parklaan 59, hoek JansWeg, telefoon 10394.
R.K. Leeszaal en Bibliotheek, Nieuwe Graehi
St. Elisabethvcreeniging Jansstraat 49
Spreekuur: 's Maandags van 2 tot 3 U"r;
- vergadering van 3 tot 5 uur. Spreekuur
Donderdag van 3 tot 4 uur.
Bisschoppelijk Museum Geopend op werk
dagen van 104 uur en op Zondagen van 12
tot 2 uur.
Wit-Gele Kruis (R. K. Kraamhulp), Zieken-
laan 75 (tel. 16391). Spreekuren: R. K. Wijk
verpleging, Magazijn verplegingsartikelen, in
schrijven lidmaatschap, inlichtingen alle
werkdagen van 10—5 uur.
Vrijdag 29 Januari a.s. zullen de Graalledeu
van de St. Anthoniusparochie aan de Groen
markt een zangspel geven voor de ouders en
belangstellenden. Deze uitvoering zal gehouden
worden in het gebouw der St. Jozefgezellen-
vereeniging aan de Jansstraat. Voor het goede
verloop van het geheel is plaatsbespreken ver
plichtend. Gelegenheid hiertoe bestaat aan het
Graalhuis Emmastraat 24 en wel op: Woens
dagavond van 7 tot 9 uur en Donderdagavond
van 6.30 tot 7.30 uur.
Vorig bedrag 778.00 j/2
H. en C. ter eere van St. Jozef1.—
C. C. A. v. Wi_
Wed. N.N. Al kan ik niet veel geven,
toch doe ik het met een blij hart;
uw gebed aan het Altaar is mij een
stille hope voor werk voor mijn
oudsten jongen. Ik wenschu goede
reis en rijkgezegenden arbeid 0.50
V L. tot zekere intentie aan O. L.
Vrouw van Altijdd. Bijstand0.50
N. N. Gebed voor mijn broeder Mis
sionaris 1.
Fam. de B1.
JB. H. 5.—
C. L., Bennebroek, 1.
'n Oud-parochiaan tot zekere intentie 0.75
Fam. T3.50
Totaal 793.25 y2
Mijn hartelijksten dank voor deze nagekomen
giften. God zegene u allen.
Pater W. DE ROOIJ S.M.A.
Het bestuur van de R. K. Oratorium-Veree-
niging deelt aan de koorleden mede, dat de re
petitie, uitgeschreven voor vanavond, niet plaats
vindt 'in café-restaurant Brinkmann, maar in
de tuinzaal van de Concertzaal Lange Begijne
straat, alhier. Deze repetitie is voor het geheele
koor en staat onder leiding van den heer Ed.
van Beinum.
Ter bespreking van een groote jubileum-actie
in het belang van Herwonnen Lévenskracht,
wordt een vergadering gehouden Dinsdag 2 Fe
bruari, des avonds acht uur, in gebouw St.
Bavo.
Geboren: 27 Jan. T. J. Tom-Weenink, d.
Ondertrouwd: 27 Januari: J. Zuiver en A.
Weiss; J. Breeuwer en J. A. Balk; L. A. Uitten-
daal en A. M. van Os; P. Vennik en J. van de
Lagemaat; P. Plooijer en B. Zandstra; J. Silvis
en M. Vierhout; J. Moolekamp en H. Chr. Roo-
sen; A. Terol en C. M. de Wolf; C. J. Kitseroo
en A. van Dijk; J. L. v. Dullemen en K. Glücks.
Getrouwd: 27 Januari: C. Chr. van Beaumont
en F. G. J. Geijl; H. van de Klashorst en M. W.
Fabriek; J. H. Leenaarts en IJ. Rienstra; J. J.
K. Kater en A. M. Kres; F. Huis in 't Veld en
W. Chr. Nouwland; G. Tervoort en M. C. Ver
happen; M. H. Govers en J. Berg; J. de Klerk
en E. J. Piepenbrink; R. van den Broek en J.
ter Pelle.
Overleden: 26 Januari: A. C. Sala-v. Nieu-
wenhuizen, 81 j. Ripperdapark; G. F. M., 5 md.,
z. van A. H. Burgers, Schagchelstr.; M. C. Bus
king, 85 j., Wouwermanstr.; A. C. van Leuven,
22 j., Overtonstraat.
