Wreedheid in den Spaanschen
burgeroorlog
Het nieuws van heden
Gpoe-commissaris
gearresteerd
De staking bij de
Gen. Motors
De onlusten te
Sianfoe
JAPANS LAGERHUIS
VERZET ZICH
DE BAROMETER
-.r
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1937 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DA*G BLAD-UI TG EG EVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20394
Slechts zes veroordeelden te
Moskou zouden zijn terecht
gesteld
Besprekingen geven hoop op
overeenstemming
Een voorstel van Murphy
Generaals krygen genoeg van
communistische eischen
Door den Oostenwind is het water van de Elbe zoo sterlc gedaald, dat de hoofdverkeersbrug bij Altona „aan den grond" zit
en het verkeer onmogelijk is geworden
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
Volgens de laatste berichten is het wassen der rivieren in Amerika tot stilstand
gekomen. Duizenden en duizenden menschen zijn echter in de grootste ellende
gedompeld en hebben in onbedreigde plaatsen zoo goed en zoo kwaad als het kon
een onderdak gevonden. De straten in de groote steden gelijken op snel stroo-
mende rivieren
Hoe kon het Spaansche
volk zoo ver komen?
De katholieken zouden te weinig
gedaan hebben om de verbrei
ding van het anarchisme
en communisme tegen
te gaan
De onderscheiding van
de Gouden Roos
Ontzettend démasqué
Het program der nieuwe
Japansche regeering
De toestand van den
H. Vader
Z. H. wil reeds in Mei naar zyn
zomerverblijf
Koning Carnaval is te Nice ingehaald.
De carnavalsstoet stond dezen keer in
tiet teeken der naiionale loterij
BOSCHBRAND IN CHILI
Worosjilof terug naar
Moskou
De Keizer beveelt een verdaging
van het parlement
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De vrq williger skwes tie
Een zes jarenplan van
Roosevelt
Volgende week de niet-inmengings-
commissie bijeen?
O.m. zullen waterkeeringen worden
aangelegd
-V'
•M"'.-; „«jg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
WARSCHAU, 3 Pebr. (D.N.B.) Volgens
berichten uit Moskou is thans ook de Gpoe-
commissaris, Woronkin, die dienst doet in de
Loeblianka-gevangenis, gearresteerd. Hij zou
Pjatakof hebben geholpen bij een poging om
te ontvluchten.
Het gerucht gaat, dat slechts zes der tijdens
het proces te Moskou ter dood veroordeelden
terecht gesteld zijn, daar de anderen niet anders
dan agents-provocateurs van de Gpoe waren.
In verband met het bericht, volgens hetwelk
de Sowjets een protest zouden hebben inge
diend bij de Mexicaansche Regeering, met het
doel een uitzetting van Trotski te verkrijgen,
dan wel een verbod voor deze om verklaringen
af te leggen, wordt in welingelichte kringen
verklaard, dat de Mexicaansche regeering geen
enkel protest heeft ontvangen, direct noch in
direct, in deze aangelegenheid.
De vrouw van Sokolnikof is Woensdag uit
de communistische partij gezet.
Ofschoon de leider van de vakvereeni-
gingsbeweging, Lewis, en de vice-president
der General Motors, Knudsen, Woensdag
gedurende zes volle uren geconfereerd heb
ben, zijn zij er nog niet in geslaagd een
basis voor „vredesonderhandelingen" te vin
den, ter beëindiging van de staking in de
automobielindustrie, die thans reeds vijf
weken duurt.
Gouverneur Frank Murphy heeft echter ver
klaard, dat de besprekingen hedenmorgen om
tien uur zouden worden hervat. Hij zeide ver
der: „Beide partijen zijn bezield geweest door
den oprechten wensch te helpen een overeen
stemming te bereiken".
Knudsen antwoordde op de vraag: „Is alles
geregeld?" met de korte woorden: „Neen, geen
enkel punt".
Omtrent den inhoud der onderhandelingen
verluidt, dat Murphy, die optreedt namens de
regeering, den partijen een tweeledig voorstel
heeft gedaan. Knudsen heeft hij gevraagd de
United Automobile workers of America te er
kennen als de eenige organisatie, die bij dit
conflict betrokken is. Lewis heeft hij gevraagd
alle stakers te doen terugtrekken uit de eigen
dommen van de General Motors, waarbij hij,
gesteund door de regeering, de verzekering gaf,
dat het werk niet hervat, noch machines in
werking gezet zullen worden gedurende de on
derhandelingen over een permanente regeling.
Intusschen hebben op verzoek van Murphy
de autoriteiten te Flint nog gewacht met het
nemen van maatregelen om met geweld uitvoe
ring te geven aan de rechterlijke uitspraak en
de stakers uit de door hen bezette werkplaatsen
te verwijderen.
De voormalige .radio-priester" father E.
Coughlin heeft ten aanzien vande stakings
beweging bij de General Motors verklaard, dat
dit een „bedroevende historie" is. Hij voegde
hieraan toe, dat er „meer wordt gezondigd te
gen de arbeiders, dan dat de arbeiders zondi
gen."
NANKING, 4 Febr. tHavas). De onlusten,
die Dinsdagavond te Sianfoe hebben plaats
gehad, vonden hun oorsprong in de muiterij
van een garderegiment van Tsjang Soe Liang,
dat door de communistische propaganda was
bewerkt en dat den generaals den eisch stelde
alle besprekingen met de Nanking-regeering
te staken, en een onmiddellijk offensief tegen
de regeeringstroepen te beginnen. De generaals
weigerden en slaagden er na een bloedigen
strijd in, de muiterij te onderdrukken.
Generaal Li Tsji Ken, de vertegenwoordiger
van Liang Hoe Tsjeng, is te Toengkwan aan
gekomen voor het voortzetten der onderhan
delingen met generaal Koe Tsjoe Toeng, den
commandant der Nankinglegers.
De revolte der communistische elementen
van het vroegere leger van Tsjang Soe Liang
zou een toenadering tot stand hebben gebracht
tusschen alle hooge officieren van dit leger en
de commandanten van het Nankingleger.
Het terugtrekken van de troepen van
Tsjang Soe Liang en Liang Hoe Tsjeng in
Westelijke richting gaat langzaam voort, het
geen er op zou kunnen wijzen, dat de generaals
dezer troepen niet geweken zijn voor de som
matie der communisten.
Tsjang Soe Liang heeft te Hangtsjoe een
onderhoud gehad met Tsjang Kai Sjek, die
hier gisteren uit Fenghoe is aangekomen. In
welingelichte kringen verwacht men, dat Tsjang
Kai Sjek voorzitter van den executieven Yoean
zal blijven. Hij zou, naar verluidt, deze functie
aan Wang Tsjing Wei hebben aangeboden, doch
deze zou hebben geweigerd.
VERWACHTING: Krachtige tot ™»ti-
gen, Zuidelijke tot Zuid-Westelijken wind,
zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijn-
lijk eenige regen, weinig verandering in
temperatuur.
waarloosde Spaansche volk iets gelegen liet
Elke medaille, helaas ook die van mijn vriend
uit Aragón, heeft haar keerzijde. Ik had ge
wild, dat niet ik, maar een geestelijke in voort
durend contact ware geweest met dien toekom-
stigen Meester in de rechten. Maar ook te dien
opzichte heb ik in Spanje bittere ervaringen
opgedaan. Ikzelf kon in Madrid drie en in
Sevilla twee keer naar een andere parochie
verhuizen, zonder ooit een geestelijke bij mij
thuis te hebben gehad. Het werd de klacht van
vele Spanjaarden, vergeten te worden.
Was er dan in Spanje niet één organi
satie, niet één vereeniging of een klein on
derdeel daarvan, die zich wèl aan het ver-
Hoogste barometerstand 766.2
te Boedapest
3 Laagste barometerstand 732.8 te Blacksod |j
Zon op 7.38 - onder 16.52 - Licht op 17.22
Maan on 2.17 onder 10.29
11 Februari N. M.
(Van een bijzonderen correspondent)
Een der meest in het oog loopen-
de, meest verwerpelijke elementen
den Spaanschen oorlog, is de
menschonteerende wreedheid, waar
mee de eene Spanjaard den ander
het leven ontneemt.
Ontstellender nog wordt het, wanneer men
^denkt, dat hier broeders, leden van één en
hetzelfde gezin, tegenover elkaar staan, gereed
elkander te dooden of onherkenbaar te
Verminken.
Immers, de uitééngeslagenheid van het
Spaansche gezinsleven (zooals ik dat gedu-
Iende de laatste drie jaren vóór het uitbreken
van den opstand van heel dichtbij heb gekend)
hi Midden- en zuid-Spanje schept voor zichzelf
Voldoende aanleiding, dezen burgeroorlog te
2ien als een broedermoord op groote schaal.
Een nog grooter, nog dieper treffende wreed
heid echter is de volgende: zeer talrijk waren
'1 genoemde streken de katholieke gezinnen
tot wier besloten, maar voor verderfelijke in-
vloeden te zeer opengelaten kring, langzaam
en zeker, het gif kon doordringen, dat, meer
h°E dan cocaïne, onweerhoudbaar tot de mis-
aad leidt. En tot welke misdaad!
Ih het begin wist men van dit narcoticum den
f'aren naam niet. Men kon er moeilijk toe ko-
l"6'!. geloof te hechten aan de beweringen op
msse schroeven, geuit door menschen „de ideas
jivanzadas", een categorie van Spanjaarden, die
"toomden van een groot Spanje op anarchisti
sche leest geschoeid. Een tweede omstandig
heid bracht nog meer verwarring te weeg. De
"leeste dezer „geavanceerden" n.l. hadden
°hdanks hun godloosheid niet den moed
^an alle herinneringen aan hun godsdienst af
tand te doen. Een typisch staaltje van dit,
misschien niet direct misleidend, maar toch wel
edenkelijk verschijnsel moge hier volgen.
Gedurende een verblijf in Madrid, in het
°°rjaar van 1934, maakte ik kennis met een
aantal katholieke studenten. Eén onder hen,
®eh Aragonees van zeer goeden huize die in de
hoofdstad rechten studeerde, geraakte in vlam
mor alles wat zich, direct of indirect, tegen het
katholicisme keerde. Hij gaf, overal waar zich
~e gelegenheid voordeed, als zijn meening te
kennen, dat de curas (pastoors) zoo spoedig mo-
|elbk moesten worden uitgeroeid, en er in
Panje geen steen mocht overblijven, die aan
et bestaan van een Kerk herinnerde. Al mijn
hogingen, hem aan het verstand te brengen,
er in den godsdienst toch wel „iets" moest
bh, aantrekkelijk genoeg om zijn belangstelling
voor gaande te houden, liepen op niets uit. Hij
0 Ct'f "hombre de ideas avanzadas". Aan zijn
^ertuiging, verdedigd met een koppigheid den
agonees eigen, viel niet te tornen,
geb nS hoodigde hij mij uit samen de koffie te
be en' het betalen vielen er voorwer-
Voo Uit zbn zak °P den grond. Ik raapte ze
r hem op: een sleutel en een medaille
Sar Öe beeltenis der Virgen del Pilar, de in
q ag°ssa vereerde H. Maagd van den Pilaar,
kon i "geef hier dat ding" van mijn vriend,
dat slechts antwoorden met: „dus, toch iets,
6ezi hhnitroeibaar is!" Ik heb hem nooit terug
een 1' Wél kreeg ik h62061^ van zijn vader, die
js kwam informeeren naar zijn zoon. Ik ver-
n,e hem alles. „Hoe is het mogelijk," zei de
h, „mijn zoon anarchist!"
jjj e lezer vergeve mij dit wat lange relaas,
dat i,ilet was noodiS niets onvermeld te laten,
geijj klaarheid zou kunnen brengen in de mo-
sParij! oorzaken van den bloedigen strijd in
a *k heb hierboven gewezen op het gemis aan
hiteit in Spaansch-katholieke kringen en
q li niet geaarzeld, de uit deze futloosheid
's,ane situatie te brandmerken als wreed.
°ed in nog hoogere mate dan die wreedheid,
-c als masker van goedheid tot ons komt,
de uitwerking is van het gif, waarvan men
e juisten naam op dit oogenblik, in Spanje
daarbuiten, heel goed kent: het communis-
Wreed was het van de Spaansche katholie-
h voet te geven aan de verbreiding van een
eti door niets, niets te doen, dat paal
berk had kunnen stellen aan die maskerade,
Ig^ht zulk een ontzettend démasqué heeft ge-
Z. H. de Paus heeft, zooals wij reeds eerder
berichtten, de Koningin van Italië onderschei
den met de Gouden Roos ter gelegenheid van
haar veertigjarig huwelijksfeest.
Betreffende deze onderscheiding door den H.
Vader aan de Italiaansche vorstin verleend,
geven wij hier enkele bijzonderheden. De „Gou
den Roos" wordt volgens een Middeleeuwsch
gebruik op den Zondag van Laetare gewijd en
is een onderscheiding, welke Z. H. de Paus niet
alleen schenkt aan leden van regeerende vor
stenhuizen, doch ook aan beroemde kerken. De
Gouden Roos zelve is een meesterwerk van
goudsmeedkunst. De verleening der onderschei
ding heeft steeds een bijzondere beteekenis ge
had. Zoo b.v. schonk Z. H. Paus Leo X de
Gouden Roos aan den vooravond der Hervor
ming van 1519 aan Keurvorst Frederik van
Sachsen.
Z. H. Paus Pius XI heeft deze bijzondere
onderscheiding reeds tweemaal eerder verleend.
Voor de eerste maal werd de Gouden Roos in
1923 aan de Koningin van Spanje geschonken
en in 1925 aan de Koningin van België. Het is
thans de eerste maal, dat de Gouden Roos
wordt geschonken aan een Koningin van het
vereenigde Italië en kan als een bewijs te meer
gelden voor den gelukkigen en door een verdrag
verzekerden vrede tusschen Rome en het Vati-
caan.
TOKIO, 3 Febr. (Domei) De Yomioeri Sjim-
boen vermoedt, dat het program van het nieuwe
kabinet zal inhouden:
1. opheldering van de nationale politiek;
2. ontwikkeling van den constitutioneelen re-
geeringsvorm met in achtneming der voor Japan
geldende bijzondere omstandigheden;
3. de geleidelijke tenuitvoerlegging van be-
st uursher vormingen, evenwel met vermijding
van radicale maatregelen;
4. perfectionneering van de nationale verdedi
ging;
5. ontwikkeling van handel en industrie;
6. stabilisatie van het nationale leven;
7. tot stand brenging van eensgezindheid ten
aanzien van de buitenlandsche politiek.
Behalve de reeds gemelde punten, heeft het
nieuwe kabinet besloten niet over te gaan tot
vervanging van de vice-ministers, wier posten
vacant geworden zijn door het aftreden der
vorige regeering. Voorts besloot het kabinet, dat
het politieke program der regeering binnen en
kele dagen zal worden vastgelegd. Het kabinet
zal iederen dag in vergadering bijeenkomen, tot
dat het mogelijk zal zijn naar het gebruikelijke
aantal van drie kabinetsvergaderingen per week
terug te keeren.
liggen? Zeker, die waren er. Die waren er
al, lang vóór in Spanje het woord vrijheid"
van mond tot mond ging. De actie van deze
organisaties echter, is van zeer recenten
datum. Zjj kwam te laat.
Het is niet mijn bedoeling, en in strijd met
den eigenlijken opzet van dit artikel, lang stil
te staan bij dezen onhoudbaren toestand in
katholiek Spanje. Ik heb alleen willen consta-
teeren, dat het Spaansch-katholieke volksbe
wustzijn ook toen het conflict er was en hes
dus de kans kreeg te reageeren en zich te ont
wikkelen afwezig was, en dit practisch ook
bleef. Men kan, het is waar, moeilijk een ver
gelijk treffen tusschen onze, Nederlandsche ka
tholieke beweging en de Spaansche. De ver
schillen in karakter en mentaliteit zijn daar
voor te zeer uitéénloopend. Maar waarom wor
den in ons land alle kansen benut terwijl men
in Spanje iedere mogelijkheid stelselmatig liet
voorbijgaan? Toch niet om de communistische
onruststokers, die zich kansen scheppen, wan
neer en waar dit mogelijk is, aan het werk te
zetten? Heusch, er is reden te over om de hou
ding der Spaansche katholieken te laken ook
al staat tegenover elke actie van katholieke
zijde de wil van het Spaansche volk gereed ver
zet te plegen, hetgeen bij voorbaat aan elke
beweging de kans van slagen ontneemt. Dit
verzetplegen om het verzet zelf het is iets
Spaansch, 't is (en zal altijd blijven, misschien)
de hinderpaal, die nooit genomen wordt,
tenzij door de vijanden van Spanje's welvaart!
door de communisten, die van deze zwakke zijde
der Spanjaarden speciale studie schijnen te
hebben gemaakt. Dit op grond van hun vorde
ringen in dat land. Zij zijn het geweest en
niet de Spanjaarden die van geleende din
gen, van hamer en sikkel, misbruik maakten.
De wreedheid-bedrijvende, Spaansche handen:
zij waren bezeten door den geest van Moskou.
De plicht der katholieken der geheele wereld
moet dringend gericht zijn op één doel: het
kwaad overwinnen. Het tegengif is er: christen
zijn.
VATICAANSTAD, 4 Febr. (Stefani) Naar ver
luidt, wenscht E. H. de Paus dit jaar zijn ver
blijf in de villa Castel Gandolfo te vervroegen
en zich daarheen reeds in Mei, in plaats van
in Juli, te begeven, hopende op deze wijze vol
ledig herstel te vinden.
Het oordeel van den behandelenden genees
heer dienaangaande is nog niet bekend.
MOSKOU, 4 Febr. (Tass.)De volkscommissa
ris van defensie, Worosjilof, is uit Leningrad te
Moskou teruggekeerd.
SANTIAGO, 3 Febr. (Havas) In Magallanes
is een boschbrand uitgebroken in de omgeving
van een stad. Het vuur heeft zulk een grooten
omvang aangenomen, dat de stad en de nabu
rige boerderijen bedreigd worden.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 751.4
Vorige stand; 751.6
De H. Vader is voornemens, reeds in Mei naar
Zijn zomerverblijf te gaan.
Het Japansche Lagerhuis verzette zich tegen
een verdaging van de zitting, waarop de Keizer
een desbetreffend bevel uitvaardigde.
TOKIO, 4 Febr. (Havas). Dinsdag heeft gene
raal Hayasji allen partijen voorgesteld te be
sluiten tot nog een verdaging van de parle-
mentszitting, teneinde de nieuwe regeering in
staat te stellen de financieele ontwerpen te her
zien. Na een gemeenschappelijke conferentie
hebben alle fracties van het Lagerhuis zich te
gen deze verdaging verzet.
Daarop heeft generaal Hayasji zich tot
den keizer gewend met het verzoek in te
grijpen. De keizer heeft hedenmorgen een
bevelschrift onderteekend, waarin deze ver
daging opgelegd wordt.
De G. P. Oe-commissaris Woronkin zou zijn
gearresteerd.
De stakers bij de Gen. Motors overleggen thans
met hun werkgevers. Gehoopt wordt op een
gunstig resultaat.
De Nederlandsche sectie op het Eucharistisch
Congres te Manilla heeft haar eerste vergade
ring gehouden.
L. F. J. M. baron van Voorst tot Voorst, lid der
Tweede Kamer en voorzitter van den A. B. T. B.,
is voorzien van de H. H. Sacramenten der Ster
venden.
Hoofdredacteur van Het Volk vrijgesproken in
de bekende zaak van de publicatie van een
politieke plaat betreffende Hitier.
In politieke kringen is men van meening, dat
de partijen uiting gegeven hebben aan hun on
tevredenheid over het kabinet Hayasji, waarin
zij niet vertegenwoordigd zijn, door het ver
zoek om vrijwillige verdaging van het Lagerhuis
te verwerpen.
De besprekingen in zake den aanleg van vlieg
veld Nerhoven te Gilze hebben tot resultaat ge
had, dat binnenkort met de werkzaamheden
kan worden begonnen.
Pater M. A. van Everdingen S. J. overleden.
O
De Asa hi Sjimboen" meldt, dat Hayasji be
sprekingen heeft gevoerd met den afgetreden
minister van Buitenlandsche Zaken, Arita, over
de bezetting van dezen post. Er is nog geen defi
nitieve keuze gemaakt. Het blad is van meening,
dat de sterkste candidaat Satoh is, de Japan
sche ambassadeur te Parijs, die zich thans on
derweg naar Japan bevindt.
WASHINGTON, 4 Febr. (Havas) President
Roosevelt heeft het Congres een door de com
missie der nationale hulpbronnen opgesteld
rapport voorgelegd, waarin voor de komende
zes jaren een uitgebreid programma van open
bare werken wordt voorgesteld.
Dit programma, waarvan de uitvoering vijf
milliard dollar zal kosten, omvat o.a. den aan
leg van dijken en stuwdammen, met het doel
overstroomingen tegen te gaan.
LONDEN, 4 Febr. (D.N.B.) Waarschijnlijk
komt de niet-inmengingscommissie de volgende
week in plenaire vergadering bijeen. Volgens
de „Daily Telegraph" zou het controleplan zich
zoowei over vrijwilligers als ever oorlogsmate
riaal uitstrekken, en zouden internationale
waarnemers op alle voor Spaansche havens be
stemde schepen medereizen.
