De koloniale eischen van
Duitschland
r
D
DE GOD BELIJDENDE
STAAT
DE MAND AA TBEZITTERS
WEIGEREN
POLITIEKE PLAAT NIET
BELEEDIGEND
VLIEGVELD NERHOVEN
HET EUCHARISTISCH
CONGRES
SCHRIJFWIJZE VAN ONZE
TAAL
Hoest en verkoudheid
antpo daar lucht lm van op!
DONDERDAG 4
FEBRUARI 1937
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Een oplossing schijnt
onmogelijk
Hoofdredacteur van Het Volk vrij
gesproken; de overwegingen
van het Amsterdamsche Hof
FLORIS VERSTER
Prof. Verwey over den schilder
HERSCHOLING VAN OUDERE
WERKLOOZEN
Centrale werkplaatsen dienstbaar
maken aan het plan
Met den aanleg zal binnenkort een
begin worden gemaakt
GELEIDEHONDEN VOOR
BLINDEN
De nieuwe Japansche premier generaal Lenjuro Hayasji te midden van zijn gezin
Nederlandsche sectie houdt haar
eerste vergadering
VOLKSDANS-LUSTRUM
WASCHPRIJS VERHOOGING
Taxe-gedeelte consumptiemelk
De nieuwe voorschriften bedoelen
de verwarring en chaos op
spellinggebied terug
te dringen
Rechtskundige, die geen
rechtskunde bezat
Op bevel van den kantonrechter
moest hy de rechtszaal
verlaten
Katholiek ziekenhuis
te Drachten
Plannen der Zusters Francisca
nessen te Aerdenhout
ERRATUM
VREUGDE IN ILPENDAM
Mej. Donker gehuldigd
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
Steunvergoeding erwten en
veldboonen
LEENING APELDOORN
Duitschland heeft thans wel ongeveer het
geheele verdrag van Versailles opge
zegd. In zijn laatste rede nam Adolf
Hitler nog plechtig de Duitsche onderteeke-
ning terug onder het eerste artikel, dat
alleen aan Duitschland de schuld aan de we
reldoorlog toeschreef. Geen mensch zal hem
dit kwalijk nemen, want de historie is thans
reeds zóóver, dat met zekerheid kan worden
vastgesteld, dat de leidende staatslieden in
JuU-Augustus 1914 onder den druk van aller
lei
omstandigheden en misverstanden tegen
hun persoonlijken wil eenvoudig in den oorlog
geglibberd.
Moreel schuldig, wat Duitschland betreft,
tvas wellicht Wilhelm II, die in zijn machts-
waan en door zijn onberekenbare imperialisti-
s°he politiek heel de wereld tegen het nog zoo
l°hge, maar machtig opgebloeide keizerrijk in
het harnas joeg. Duitschland heeft thans zijn
v°He souvereiniteit terug. Eén ding blijft nog
°Ver. Dat is het koloniale probleem. Een terri
toriale kwestie dus. Duitschland heeft ook in
Europa groote gebieden, vooral Elzas-Lotharin-
Sen, moeten afstaan, maar Hitier heeft her
haaldelijk verklaard, dat deze kwestie voor
e«ns en vooral „erledigt" is. Blijft dus over het
Sebiedsvraagstuk der koloniën. Wij weten
thans uit uitlatingen en uit de laatste rede
Vah den Führer, dat ten eerste Duitschland ko-
'°hiën noodig heeft en koloniën wil hebben en
'en tweede dat Duitschland geen koloniën van
andere landen wil trachten te verwerven, maar
eUkel en alléén zijn vroegere koloniën op-
eischt, die door het dictaat van Versailles bij
Wijze van mandaat aan Engeland en zijn do
minions, aan Frankrijk en aan Japan zijn toe
gewezen. De kwestie is tengevolge van het
tfoote gebrek aan grondstoffen en levens
middelen in het Derde Rijk in een acuut sta
dium gekomen. De Duitsche ambassadeur te
Eonden, Herr von Ribbentrop, die meer te
herlijn en Berchtesgaden dan te Londen ver
toeft, is naar zijn standplaats teruggekeerd.
Het heette, dat hij de Duitsche koloniale
ei«chen in een memorandum met zich voerde.
'Haar dit werd later door Berlijn gedementeerd.
Hit démenti lost de kwestie zelf natuurlijk
niet op, schuift haar hoogstens nog even op
eeh min of meer lange baan.
tief en afdoend antwoord en het zal in Duitsch
land werken als een koude straal water.
Rest nog Frankrijk. In dit land heerscht ook
slechts één meening: alle verdragsclausules
kunnen op vreedzame wijze worden herzien,
behalve deze ééne* categorie: de territoriale
kwesties. En of deze nu betrekking hebben op
de landsgrenzen in Europa of op koloniën, blijft
hetzelfde.
Uit deze uiteenzetting van het probleem der
Duitsche koloniale eischen kan iedereen ge
makkelijk afleiden, welke gevaren er in liggen
opgesloten en zal iedereen bemerken, dat er
nog geen enkel stapje, hoe klein ook, is gezet,
om tot een oplossing te komen. En toch zal er in
de toekomst iets moeten gebeuren. Want het
Derde Rijk zal zijn (niet ongerechtvaardigde)
eischen niet laten vallen. Gelukkig, dat Hitier
Zaterdag 1.1. verzekerd heeft, dat de ,,tijd dei-
verrassingen", de tijd der voldongen feiten dus,
voorbij is. Anders zou men moeten vreezen, dat
de Duitsche vloot aan de kusten der vroegere
Duitsche koloniën wellicht plotseling eens in
actie zou kunnen komen. En wat dan de ge
volgen zouden zijn....
interessant voor het verder verloop der
kwestie is de reactie, welke alléén
het bericht, dat Ribbentrop concrete
e'Schen zou medebrengen, te Londen en te
Harjjs teweeg heeft gebracht. Al de schendin-
of laten we het beter noemen de opzeg-
ethgen van het verdrag van Versailles door
Huitschland, zijn tot dusver beantwoord met
Papieren protesten. Die opzeggingen waren
Weliswaar onaangenaam en hadden hier en
^aar zelfs een gevaarlijk karakter, maar de-
^en. om het vulgair te zeggen, niets af aan
hat hebben en houden der wereldoorlogoverwin-
naars. Maar wat de koloniale eischen betreft
5taat de zaak heel anders. Bij toegeven moet
er van concreet goed, van verworven gebieden
afstand worden gedaan. Of Japan daartoe zal
zÜn te bewegen, is al heel twijfelachtig. Het is
2eker, dat het op de eilandjes in den Pacific,
Welke vroeger aan Duitschland toebehoorden,
st;erke vlootbasesheeft aangelegd. En het
vroegere Duitsche bezit in China (het steun-
hbnt Kiautsjou) is onder de tegenwoordige
0rnstandigheden voor het imperialistische Ja-
Pah wel onmisbaar. Maar Japan en Duitsch-
and hebben onlangs een verdrag gesloten, dat
(z°o wordt internationaal gefluisterd) verre
hitgaat boven de verplichting van wederzijd
se inlichtingen over den woelarbeid der Ko
mintern. Wat Japan betreft staat de zaak dus
Enigszins twijfelachtig.
Met bijna absolute zekerheid kan men echter
Wel beweren, dat de overige mandaatbezitters
er niet aan denken werkelijk afstand te
hoen van de hun toevertrouwde gebieden. De
Engelsche dominions Zuid-Afrika en Australië
hebben herhaaldelijk verklaard, dat zij alleen
hoor geweld gedwongen afstand zouden doen
Van het vroegere Duitsch West-Afrika, respec-
Hevelljk
het vroegere Duitsch Nieuw-Guinea.
Het moederland zelf, Engeland, toont ook
niet de minste neiging van toegeven. De
Engelsche bladen zijn zelfs zeer onge-
rUst over de eventueele Duitsche eischen en
v°or®l over de eventueele gevolgen. Men kan
de Engelsche opinie als volgt samenvatten:
1:1 terugkeer der mandaten naar Duitschland
2011 het uitgangspunt kunnen vormen voor
meuwe eischen. Hitier beweert wei geen enkel
Militair doel op het oog te hebben, maar wan-
haer hy eenmaal in het bezit zal zijn van ko-
lohiën, wie zal hem dan het recht kunnen be
twisten er mede te doen wat hij wil? Zou bij -
Voorbeeld het aanleggen van een duikbootbasis
aan de West-Afrikaansche kusten een kwestie
die alléén Duitschland aangaat? Zou het
haait van koloniën Duitschland niet in staat
steUen zijn oorlogsvloot uit te breiden? Er kan
v°or Engeland geen sprake van zijn zich klak-
hv'oos bloot te stellen aan een bedreiging van
mih ryksverbindingen door een mogendheid, die
e'hen dag onder militair opzicht machtiger
W°rdt. Dit is de schier algemeene meening ir.
bgeland. Deze ongerustheid kwam gisteren
°°k in het Lagerhuis tot uiting. Minister Eden
h^sft verklaard, dat de overdracht van man-
haatsgebieden onvermydelijk tot ernstige poli-
tieke en juridische moeilijkheden zou leiden,
Waarvoor de Britsche regeering geen oplossing
*°U kunnen vinden. Op de vraag, of hij de ver-
Sering kon geven, dat er geen sprake van een
hvfgelljke overdracht zou zijn, antwoordde de
h^Uster: Zeer zeker. Dit is wel een zéér posi-
Het Amsterdamsche Gerechtshof heeft
uitspraak gedaan in de strafzaak tegen den
hoofdredacteur van het dagblad Het Volk,
die terecht stond wegens beleediging van
het hoofd van een bevrienden staat, in casu
Hitier.
Het Hof vernietigde het vonnis van de
rechtbank en sprak den verdachte vrfj van
het hem ten laste gelegde.
In het blad was in Februari van het vorig
jaar een prent verschenen, waarop Hitler was
afgebeeld by de begrafenis van den in Zwit
serland vermoorden nationaal-socialist Gust-
loff, plechtig verklarend temidden van zijn
S. A.-troepen: Wij brave nazi's hebben nog nim
mer een politiek tegenstander vermoord. Op de
prent zag men voor den redenaar de grafzerken
van Rathenau, Ertzberger en Roehm.
Het gerechtshof overwoog, dat de plaat be
trekking heeft op een plechtige verklaring van
het Duitsche staatshoofd- Hitier, afgelegd ter
gelegenheid van de begrafenis van Gustloff,
waarbij hy te kennen gaf, plechtig te consta-
teeren, dat op den weg der nationaal-socialis-
tische beweging geen enkele politieke tegen
stander was vermoord. De plaat had kennelijk
ten doel, de onwaarheid van deze bewering in
het licht te stellen.
Het is rechtens geoorloofd, zulk een kritiek
te uiten. Ook den vorm, waarin ten deze de
kritiek gegoten is, acht het Hof niet beleedi-
gend. Ook niet de zwerende houding, waarin
Hitler is afgebeeld), omdat het Hof daarin
slechts ziet een overdriving van het plechtige
der constateering, temeer nu er van een eigen-
ïyke eedsaflegging uiteraard geer. sprake was
en er bovendien geen beleedigende op- of onder
schriften voorkwamen.
Bovendien heeft het Hof in den bundel ca-
ricaturen van Hitier, door den verdediger mr.
Mendels overgelegd, getiteld: Tat gegen Tinte.
en te Berlijn in 1934 verschenen, met Geneh-
migung van Hitier uitgegeven, gelijk de voor
rede vermeldt, een Fransche caricatuur uit de
Petit Parisien aangetroffen, in wezen geheel
gelik aan de onderhavige, die Hitier ook in
zwerende houding voorstelt en met het onder
schrift: Ik verklaar plechtig, dat ik den schrij
ver van Mein Kampf niet ken," waaruit dus
zou kunnen worden afgeleid, dat ook in het
Derde Rijk dergelijke teekeningen zyn toege-
staan.
Op deze gronden vernietigde het Hof het
vonnis der rechtbank en sprak den verdachte
vry.
Naar aanleiding dat het dezer dagen (21 Ja
nuari) 10 jaar is geleden, dat Floris Verster
overleed, zal in den Kunsthandel Huinck
Scherjoii, Heerengracht 469 te Amsterdam, een
overzichtelijke tentoonstelling van het werk van
dezen meester worden gehouden, waarvoor een
70-tal schilderyen, alle uit particuliere ver
zamelingen, kon worden bijeengebracht.
Hoewel direct na den dood van Verster, te
Leiden, Den Haag en Rotterdam, retrospectieve
tentoonstellingen van zyn werk werden gehou
den, geschiedde dit nog nimmer in Amster
dam.
De tentoonstelling zal Zaterdag 6 Februari,
des middags te 3 uur, door Prof. Dr. Albert Ver
wey worden geopend.
De minister van Sociale Zaken, mr. M. Slin-
genberg, heeft aan de besturen van de ge
meenten, waar centrale werkplaatsen zijn ge
vestigd dit zijn er ongeveer 30 een rond
schrijven gezonden, waarin hij de aandacht
van de gemeentebesturen vraagt voor de
kwestie van de herscholing der oudere werk-
loozen.
Het is wenschelijk, de bedrijfsvaardigheid
van arbeiders zooveel mogelijk weer op het ge-
wenschte peil te brengen.
By den minister is nu de vraag gerezen of
het niet mogeiyk zou zon centrale werkplaat
sen aan dit doel dienstbaar te maken, zonder
daarbij aan de bestemming dezer werkplaatsen
voor de jeugdige werklooaen afbreuk te doen.
Gedacht is aan een regeling, waarbij de cen
trale werkplaats gedurende drie middagen in
de Week voor oudere werkloozen wordt open
gesteld, terwyl op deze middagen de gewone
deelnemers geen toegang hebben, maar dan
dezen tyd door het volgen van cursussen of
anderszins nuttig besteden. De voor hen ver
loren gegane uren op de centrale werkplaats,
kunnen zij eenigermate inhalen, aldus schrijft
de minister, door des morgens een uur vroeger
te beginnen.
In het algemeen zal men de keuze dienen
te beperken, zoo gaat de aanschrijving ver
der, tot werklooze arbeiders tusschen 25 en 40
jaar, die, voordat hun werkloosheid optrad,
een groot aantal jaren geroutineerde vakar
beiders zijn geweest en van wie moet worden
verwacht, dat, indien zij zonder meer in het
bedrijfsleven worden opgenomen, zij moeilijk
heden zullen ondervinden door hun gedaald
arbeidsvermogen.
In een vergadering te Tilburg zyn de
voorbereidende besprekingen ten aanzien
van den aanleg van het vliegveld „Nerho-
ven" te Gilze tot een goed einde gekomen.
Dientengevolge zal zeer binnenkort met den
aanleg een begin worden gemaakt. Deze aan
leg zal in werkverschaffing geschieden.
De voorzitter van den Raad van Bestuur der
N.V. „Vliegveld Nerhoven" is mr. Vonk de
Both, burgemeester der gemeente Tilburg. De
burgemeesters van Breda en Gilze-Rijen alsmede
de voorzitter van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken, ir. Beukers te Breda zullen in
dien raad zitting hebben.
Van goed ingelichte zijde wordt ons mede
gedeeld, dat het Departement van Defensie by
de voorbereidingen voor het totstandkomen van
het Vliegveld Nerhoven alle mogeiyke mede
werking heeft verleend, daar dit vliegveld ook
voor 's lands defensie van het grootste belang
zou zyn.
De bestelling der zestien nieuwe luchtkrui-
sers brengt n.l. 41e noodzakelijkheid mede, zoo
spoedig mogelijk over te gaan tot decentrali
satie van de militaire luchtvaartafdeeling,
welke aan haar geboorteplaats Soesterberg is
ontgroeid. Daardoor is het voor de luchtmacht
noodig geworden, dat nieuwe bases worden ge
vormd. Natuurlijk zullen de voornaamste
dezer bases gelegen zijn in de vesting Holland.
Echter is de zachte bodem aldaar een bezwaar
voor het zeer zware moderne materiaal. Zoo
zullen de nieuwe Fokkers een gewicht hebben
van zeven en een halve ton waartegen de
grasmat van de meeste velden niet bestand
is. In het buitenland wordt daarom de bodem
van de vliegvelden dikwyis gebetonneerd. Dit
zal voor het vliegveld „Nerhoven" niet noodig
zijn, omdat de Brabantsche zandgrond een aan
zienlek zwaarder gewicht kan dragen dan de
vliegvelden binnen de vesting Holland.
Verwacht wordt, dat Nerhoven in de toe
komst een belangryke militaire basis zal wor.-
den, hetgeen voor de geheele streek van groot
voordeel zal zyn.
Onder voorzitterschap van Baron W. C. J. J.
Van Voorst tot Voorst en in tegenwoordigheid
van luitenant-generaal jhr. J. H. Röell, eersten
onder-voorzitter van het Nederlandsche Roode
Kruis, is in een der vergaderzalen van het ge
bouw van het Ned. Roode Kruis te 's Graven-
hage een vergadering belegd van het bestuur
der Stichting Nederlandsch Geleidehonden
fonds met de besturen c.q. directies van de
vereenigingen en inrichtingen van en voor
blinden in Nederland, teneinde te komen tot
een gezameniyke actie, welke ten doel heeft
om iederen blinde in het bezit te stellen van
een geleidehond.
In zijn openingsrede memoreerde de voorzit
ter dat de school, welke de stichting nu ruim
een jaar exploiteert, sedert de opening door H.
K. H. Prinses Juliana ruim 40 honden heeft
afgeleverd.
Omdat het overgroote deel der gegadigden
niet in staat is om den kostprijs van 200.
per hond te betalen, is een suppletiefonds op
gericht, waaruit de ontbrekende bydragen wor
den aangevuld. Een propaganda-commissie
zorgt bij voortduring voor aanvulling van dit
suppletiefonds.
Eenerzyds echter vloeien de geldmiddelen nog
onvoldoende, anderzyds is het aantal aanvra
gen om een hond niet in evenredigheid met de
onderstelde behoefte. Immers indien men aan
neemt dat er ongeveer 4000 blinden in Ne
derland zyn en dat in de verschillende blinden
instituten ongeveer 350 leerlingen worden op
geleid, dan is aannemelijk, dat een veel groo-
tere jaariyksche behoefte bestaat dan uit de
practijk van het eerste jaar, een aflevering n.l.
van 40 honden, zou zijn af te leiden.
MANILLA, 4 Febr. (Eigen telegram). He
den is de eerste vergadering gehouden van
de Nederlandsche en Vlaamsche sectie van
het Eucharistisch Congres, die werd gepre
sideerd door Z. II. Exc. Mgr. C. Jurgens,
Bisschop van Tuquegarao. Er waren niet
minder dan tweehonderdvijftig deelnemers
aanwezig.
Tijdens de vergadering kwam Z. H. Exc. Mgr.
Heylen, Bisschop van Namen, een bezoek bren
gen en de permanente voorzitter van het Con
gres-Comité werd, toen hij een vurige toespraak
had gehouden, langdurig toegejuicht, mede we
gens zijn verjaardag, dien hij morgen viert.
Onder de «es aanwezige Bisschoppen bevond
zich ook Z. H. Exc. Mgr. J. O. Smit.
Pater F. X. Duynstee O.E.SA. hield een uit
muntende redevoering.
Na de opening van de bijeenkomst werden
de Nederlandsche en Vlaamsche volksliederen
gezongen.
Heden, den „Vrouwendag" van het Congres,
naderden 80.000 vrouwen de H. Tafel; de H.
Communie werd dioor tweehonderd priesters
uitgereikt. t
In de Paaschvacantie zal van 29 Maart tot 3
April op De Meihof te Oosterbeek net eerste
internationale lustrum gehouden worden van
het Nederlandsch Centraal Bureau voor Volks
dansen (N.C.B.V.).
De saneeringscommissie, gevormd uit de bon
den van de Wasschery-ondernemers heeft zich
tengevolge van de devaluatie genoodzaakt ge
zien de waschprijzen te verhoogen.
Voor zoover dit nog niet geschiedt, zal van
elke wasch een extra-bedrag van 10 ct. worden
geheven, onder den naam van transportkosten
Daarnaast zullen de waschtarieven zelf een ma
tige verhooging moeten ondergaan.
Nederlandsche Zuivelcentrale, 7 Februari
t.m. 13 Februari 1937 consumptiemelk regee-
ringscontract, taxe-gedeelte 6.25 cent, eventueel
verhoogd met premie of verminderd met af
dracht voor de kwaliteit, overmelk regeerings-
minimumprijs 5 cent.
Afdracht bij levering in consumptie van an
dere dan taxemelk 2.50 cent.
Op de vragen van het soc.-dem. Tweede Ka
merlid Thyssen in verband met de strekking
van het op 21 December j.l. aan directeuren en
directrices der kweekscholen gezonden rond-
schryven van den inspecteur van de onder
wijzersopleiding inzake de schryfwijze der
Nederlandsche taal bü de kweekschooleind
examens en hoofdakte-examens, heeft de mi
nister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen geantwoord, dat dit rondschryven moet ge
lezen worden in het licht van het feit, dat de
eenig geldende regeling inzake de schryfwijze
der Nederlandsche taal voor de examens uit
gaat van de schrijfwijze volgens De Vries en
Te Winkel; dat dit volgens de regels 5 en 6
van het bedoelde Koninklijk besluit ook geldt
voor den naamvalsuitgang n en voor de voor-
naamwoordeiyke aanduidingen; dat echter van
deze regeling „mag" worden afgeweken, behalve
in bepaald aangegeven gevallen. Het bedoelde
rondschrijven beteekent nu, dat deze afwükin-
gen voorshands niet worden toegepast.
De vraag of het mogeiyk zal zyn in de nog
overbiyvende vyf maanden den aanstaanden
candidaten de noodige gewenning by te bren
gen, beantwoordt de minister in bevestigenden
zin, mede, omdat hy er geen bezwaar tegen
heeft, dat in 1937 by het schriftelijk werk voor
de examens de raadpleging van een woordenlijst
met de geslachtsaanduiding volgens De Vries
en Te Winkel wordt toegestaan en zulks te
minder, omdat hy moet aannemen, dat inder
daad sinds jaren op vele scholen met die ge
slachtsaanduiding geen rekening is gehouden.
De minister teekent hierbü overigens aan, dat
Borst inwrijven met Dampo»
Pot 50, Doos 30 ct. Bij Apotb. en Drogiiten,
Toen Woensdagmorgen aan het kantongerecht
te Breda een zaak werd aangekondigd, deelde
de kantonrechter, mr. Ter Veer mede, dat hij
gaarne eenige woorden wenschte te richten tot
den gemachtigde van gedaagde, den heer R.,
die zich directeur noemde van het rechtskun
dig bureau Raco te Breda, alvorens de zaak in
behandeling te nemen.
Ten aanhoore van het zeer talrijke publiek
deelde mr. Ter Veer mede, dat hy een schrijven
had ontvangen van een inwoner der gemeente
Breda, die zich beklaagde, dat hy door het
Bureau Raco op ongemotiveerde wijze werd las
tig gevallen ten bewijze waarvan afschriften
werden overlegd van door het bureau aan kla
ger gerichte brieven alsmede van een ontwerp
dagvaarding die zou worden uitgebracht, wan
neer niet voor bepaalden datum een beweerde
schuld werd betaald.
De kantonrechter deelde naar aanleiding hier
van mede, dat hy reeds eerder in bedekte ter
men tegen den houder van het bureau Raco
had gewaarschuwd, toen deze bij de behandeling
van een zaak als gemachtigde van groote on
kunde blijk gaf.
Thans is de maat vol, aldus de kantonrechter.
De rechtskundige heeft zich uitgegeven als lid
van de Nederlandsche Vereeniging van Rechts
kundige Adviseurs, doch na informatie kwam al
heel spoedig vast te staan, dat hy nooit lid van
die vereeniging was geweest noch een aanvrage
had gedaan, om als zoodanig te worden toege
laten. Zonder dat de rechtskundige een ver
zoek tot gratis-admissie had ingediend, had hij
boven de dagvaarding de woorden geplaatst
Vry van zegel ingevolge artikel 1250 van het
Wetboek voor Burgerlijke Rechtsvordering.
Deze vrystelling van zegel is een uitvloeisel
van de zegelwet, wat de rechtskundige blijkbaar
niet weet, terwijl ten overvloede het Wetboek
voor Burgerlijke Rechtsvordering geen artikel
1250 bezit.
De kantonrechter waarschuwde ten slotte te
gen dezen rechtskundige en weigerde hem als
gemachtigde te laten optreden weshalve hij de
zaak ambtshalve veertien dagen aanhield.
De rechtskundige kreeg hierop bevel, de
rechtszaal te verlaten, waaraan deze onder het
gelach der toehoorders voldeed.
de regel, welke sinds 18 Juli 1936 geldt en dus
in acht is genomen, heb vervallen van de uit
zondering in de nog resteerende vijf maanden
minder bezwaarlijk doet zijn.
Op de vragen van het R.K. Tweede Kamerlid
Moller betreffende hetzelfde onderwerp heeft
de minister o.m. geantwoord, dat de inspecteur
van de onderwijzersopleiding zich tot hem had
gewend met een vraag betreffende de in de
regels 5, onder b, en 6 van het Koninklijk be
sluit van 18 Juli 1936 voorkomende «uitdrukking:
„woorden, die een kennelijk mannelijke zelf
standigheid aanduiden". In de ontvangst van
het hem daarop gegeven antwoord heeft die
inspecteur aanleiding gevonden de bedoelde
mededeeling te doen aan de directeuren en
directrices van de kweekscholen voor onder-
wyzers en (of) onderwijzeressen.
Aangezien de inspecteur terecht in zijn rond
schrijven er op wijst, dat dit Koninklijk be
sluit, zooals mede uit den aanhef van de daarin
vervatte regeling blijkt, de schrijfwijze volgens
De Vries en Te Winkel als uitgangspunt neemt
en aangezien bovendien het besluit slechts een
uitzondering op den regel formuleert, kan kwa
lijk worden toegegeven, dat de aanschrijving
een wijziging in het besluit zou aanbrengen.
De suggestie, dat door de voorschriften inzake
de schrijfwyze der Nederlandsche taal verwar
ring en chaos op spellinggebied zouden worden
veroorzaakt, kan niet als gerechtvaardigd worden
aanvaaru.
Veeleer bedoelen deze de verwarring en den
chaos, die allengs in het onderwijs zijn ont
staan, zooveel doenhjk terug te dringen.
Dit doel zal zeker worden bereikt, wanneer
by het onderwys, dat tot de bedoelde examens
voorbereidt, men zich nauwkeurig houdt aan
den thans alleen geldenden regel. Het zal niet
als een gemis worden gevoeld, wanneer straks
na het verschijnen van de ïyst van kennelijk
mannelijke woorden meer vryheid inzake ge
slacht en voornaamwoord kan worden gelaten,
zonder dat daardoor regelloosheid optreedt.
In ontkennenden zin beantwoordt de minister
de vraag van den heer Moller of hy voornemens
is de mededeeling van den inspecteur ten spoe
digste in te trekken,
B. en W. van de Friesche gemeente Smal-
lingerland hebben dezer dagen den raad dier
gemeente medegedeeld, dat zy van den Overste
van het Minderbroedersklooster te Drachten
het verzoek ontvangen hebben aan dat Convent
in eigendom af te staan 'n strook grond gelegen
tusschen het perceel, waarop thans het voorge
meld klooster in aanbouw is en de in westeiyke
richting ontworpen straat.
Doel van dat verzoek is het samenvoegen van
dat 2400 M2. groot perceel by de aan het kloos
ter behoorende gronden, teneinde daarop een
ziekenhuis te bouwen.
In hun aan den gemeenteraad gericht desbe
treffend prae-advies voeren B. en W. voor de
inwilliging van het onderhavig verzoek o.m. de
volgende motieven aan: De stichting van een
ziekenhuis te Drachten heeft de volledige in
stemming van ons college. Wanneer de hierom
trent bij de Zusters Franciscanessen van het
St. Franciscusklooster te Aerdenhout bestaande
plannen uitgevoerd worden, krijgt Drachten een
aan de normale eischen des tijds beantwoordend
modem ingericht ziekenhuis.
Evenals zulks het geval geweest is met het
klooster der Eerw. Zusters Carmelitessen, vor
men het thans in aanbouw zynd Convent der
Paters Franciscanen en het eerlang daar te
stichten kath. ziekenhuis puike objecten voor
werkverschaffing aan de bouw- en aanverwante
vakarbeiders te Drachten en in de andere even
eens byna geheel door niet-katholieken bevolk
te dorpen van Smallingerland.
Tengevolge van een misverstand zijn in ons
Kamerverslag van hedenmorgen den heer Gose-
ling woorden in den mond gelegd, die hy niet
gesproken heeft.
Betreffende art. 194 in de Grondwet instel
ling nieuwe openbare lichamen) heeft de heer
Goseling gezegd, dat de grondwet sinds de wü-
ziging van 1922 aan nieuwe openbare lichamen
geen beletsel in den weg legde; art. 194 staat
echter op de verkeerde plaats enz.
De N.S.B. voert op haar manier óók
een Voor-God-actie. Zij verklaart
zich tot doodsvijand van het com
munisme met zijn georganiseerde god
loosheid, van de vrijdenkersvereeniging
„De Dageraad", waarvan zij vergaderin
gen verstoort, en veroordeelt ons huidig
staatsbestel mede, omdat God daarin
niet die erkenning zou kunnen vinden,
welke Hem toekomt. Maar terwijl in het
nationaal-socialistische Duitschland al
thans nog officieel gesproken wordt
over „positief Christendom" in wer
kelijkheid zijn de positief anti-christe-
lijken er vrijer dan de positieve chris
tenen als katholieken en geloovige pro
testanten spreekt de N.S.B. zich niet
zonder pathos slechts uit voor „den God
belijdenden Staat". Is de God belijden
de Staat echter een ideaal, waard om
er voor te strijden?
Voor een groot deel zal de beantwoor
ding van deze vraag afhankelijk gesteld
moeten worden van het antwoord op
de vraag, welk Godsbegrip achter het
woord God schuil gaat. Openlijke god
loochenaars kunnen officieel in de N. S.
B. niet terecht, maar verder kunnen alle
Godbelijders, van pantheïsten en staats-
en zelfvergoders af tot katholieken toe
er een partij-onderdak vinden. En dan
verwonderen de leiding van de N.S.B. en
haar zgn. Raad van Katholieken zich
er nog over, dat het Hoogwaardig Epis
copaat niet zoo bijster veel vertrouwen
in de N.S.B. en haar leiding heeft, en
de onder zijn hoede gestelde kudde drin
gend waarschuwt geen belangrijken steun
aan deze beweging te geven!
De leuze van een „God belijdenden
Staat" heeft voor ons, katholieken, niet
de geringste waarde, wanneer het niet
gaat om den eenig-waren Drie-eenen
God, Wiens Zoon voor ons is mensch ge
worden en aan het kruis gestorven is om
het menschdom van den greep van den
duivel te verlossen. Zelfs wanneer de
N.S.B. het eenig ware Godsbegrip hul
digde, dan nóg zouden wij ons voor haar
leuze van een God belijdenden Staat niet
warm kunnen maken. Immers, het is niet
voldoende God enkel te belijden, maar
het is ons onafwijsbaar levensdoel: God te
beminnen, te dienen en daardoor
in den Hemel te komen.
Elk katechismuskind weet dat na de
eerste les. Maar als katechismuskinde-
ren groot worden, ligt die eerste les blijk
baar zóó ver in het verleden, dat zij door
sommigen, óók katholieken, maar al te
gemakkelijk wordt vergeten.
Mej. Gonda Donker, de achttienjarige schaat-
senrydster uit Ilpendam, die de Nederlandsche
kleuren te Davos by de wedstrijden om het
wereldkampioenschap hardrijden op de schaats
voor dames heeft verdedigd, is Woensdagavond
in haar woonplaats door de burgerü een har
telijke hulde bereid. In gezelschap van familie
leden werd Mej. Donker toegesproken o.a. door
den burgemeester, den heer W. A. ran Oor
schot. In de haar gebrachte hulde werd ook
haar trainer de heer C. Jongert betrokken.
Plaatselijke vereenigingen boden hun favorite
bloemen en een medaille aan.
Mej. Donker dankte met enkele woorden voor
de spontane huldiging.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt
bekend, dat de steunvergoeding voor groene
erwten van de kwaliteitsklasse C, gedenatureerd
in het tijdvak van 25 Januari 1937 tot en met
30 Januari 1937 1.20 per 100 K.G. zal be
dragen.
Voor groene erwten van de laagste klasse
en voor andere erwten, in datzelfde tijdvak ge
denatureerd bedraagt de steunvergoeding 0.70
per 100 K.G.
De steunvergoeding voor veldboonen, welke
blijkens de dateering van het dorschbriefje in
bovengenoemd tydvak zijn gedorscht, is vast
gesteld op 1.75 per 100 K.G.
's Gravenhage, 3 Februari 1937.
De Nederlandsch-Indische Escompto Maat
schappij N. V., de Nederlandsche Bank voor
Zuid-Afrika N.V. en de Nederlandsche Midden-
standsbank N.V. berichten, dat, onder voorbe
houd en goedkeuring van het raadsbesluit, door
de Ged. Staten der provincie Gelderland, de
inschrijving op 1.550.000 3% pet. oblig. con-
versieleening 1937, deel uitmakende eener lee
ning groot 1.800.000, waarvan 250.000 op
emissievoorwaarden is geplaatst, der gemeente
Apeldoorn, zal zijn opengesteld tot 99% pc^., op
9 Februari
Houders van obligatiën van de 5% pet. lee
ning, welke leening per 1 April 1937 in haar
geheel aflosbaar is gesteld, kunnen by de in
schrijving een recht van voorkeur uitoefenen,
in dier voege, dat elke obligatie van de 5% pet.
leening zooveel mogelijk recht geeft op toewij
zing van een gelijk bedrag van de 3% pCt. lee
ning 1937. Op het bedrag, hetwelk resteert na
de uitoefening van het voorkeursrecht, worden
vrye inschrijvingen aangenomen. De betaling
moet geschieden op 1 Maart tegen betaling van
992.50 per obligatie.
Op denzelfden datum moeten de 5% pet. obli
gatiën 1932 worden ingeleverd; aan houders van
obligaties wordt bijbetaald 31.59 per obligatie
van 1000.
De Ijening is a pari aflosbaar in 35 jaar, aan
vangende in 1938. De gemeente behoudt zich de
bevoegdheid voor de leening te allen tijde ver
vroegd geheel of gedeeltelijk a pari af te lossen,
met de verplichting dat zy van haar voornemen
daartoe minstens één maand voor den aflos
singsdag kennis geeft. Coupons vervallen 1
Maart en 1 September. Belasting wordt op de
obligatiehouders verhaald.
De leening dient niet alleen ter aflossing der
5% pet. leening 1932, doch ook ter dekking van
uitgaven wegens uitvoering van openbare wer
ken.
