Het Portugal van Salazar
D
Pater Albada Jelgersma verlaat
de Kon. Marine
C3^aar droom oerould - -
'n Barstende Hoofdpijn
KRAS?
ZIN VAN 'T NATIONAAL
HERSTEL
HET EUCHARISTISCH
CONGRES
BRUNETTA
TEGEN LINTBEBOUWING
Kerkelijk leven
VRIJDAG 5 FEBRUARI 1937
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Voorbeeld voor Spanje
Eden neemt vacantie
Driehonderdduizend pelgrims
waren er bij de opening
De Nederlandsche sectie
Een hongersnood in
Brazilië
5000 half verhongerden vluchten
uit het binnenland
Staking in Fransch
Marokko
Fabriek te Casablanca bezet
Uit Vaticaanstad
Het water stijgt niet
meer in de V.S.
Bommen als ijsbrekers
Het herziene wetsontwerp bij de
Tweede Kamer ingediend
BIJ ZIJN HEENGAAN
Een Vlootaalmoezenier, wiens
naam nog lang zal naklinken
God loone hem voor
zijn werk
Blijmoedig reisgenoot
MGR. TH. VAN ROOSMALEN
Waardeerende gelukwensch bij
zijn zilveren bisschopsjubileum
van minister Colijn
EEUWFEEST TE DELFT
Eerste succursaalhuis der Zusters
van Tilburg
ACTIE ARIËNS-COMMISSIE
GESLAAGDE PROEFTOCHT
ESPERANTO-CONGRES IN DE
RIDDERZAAL
Bronzen eere-medaille toegekend
Uit den wereldoorlog en uit zijn politieke,
economische en sociale gevolgen zijn
verschillende regeerings- en staats
vormen voortgekomen, welke, de een na den
ander, met min of meer bloedig geweld het
°ude liberaliistische regeeringssysteem der 19e
eeUw verdrongen. Voorts trachtten de over
wonnen en onbevredigde, volkeren, die zoo
zwaar waren beproefd en in hun bestaan wer-
den bedreigd, op nationale basis weer tot zich
a^f te komen en een nieuw leven op te bou
wen. in het tragische Europa ontstonden
bolsjewisme, fascisme, nationaal-socialisme.
Het bolsjewisme was het logische resultaat, het
slotaccoord der moderne revolutie. Fascisme en
Nationaal-socialisme waren en zijn de eerste
Pogingen der contra-revolutie in de landen.
Waar tengevolge van politieke onrijpheid een
Gezonde democratie niet kon bestaan op den
duur, zooals in Rusland, Italië en Duitschland.
In kleinere landen van Centraal Europa en
ni verschillende Oostelijke randstaten ontstond
ten gevolge der zelfde omstandigheden een
s°ort half-fascisme, een ietwat gemitigeerd,
Verzacht staatsabsolutisme. In Oostenrijk pro
beerde men een nieuwe ordening op Christe-
bjken grondslag en tracht men een Christelij-
ken standenstaat in het leven te roepen met
sterk autoritairen staatsinslag. Al deze syste
men zijn nog in gisting.
Ook in Portugal is men aan een nieuwe
ordening getogen. Ook dit onophoude
lijk door militaire revoluties geteisterde
land was niet rijp voor een gezonden democra-
Hschen regeeringsvorm. De poging van Portu
gal. om tot een nieuwe staatsorde te geraken
1® om twee redenen interessant. Portugal is
°P de eerste plaats een klein land en daarom
is zijn poging tot nationale aaneensluiting en
°Pbouw voor andere kleine staten van meer
°hmiddellijk belang dan het nieuwe regeerings-
s.vsteem in de groote staten Rusland, Italië en
Huitschland. En ten tweede is het regime,
bat door minister-president Salazar in het
teven is geroepen, een oplossing, die wezenlijk
verschilt van de fascistische en nationaal-so-
eialistische en vooral natuurlijk van de sov-
letische oplossing.
Graaf Dr. Gonzague de Reynold, professor
a®n de Katholieke universiteit van Freiburg in
Zwitserland, heeft het Portugeesche systeem
ter plaatse bestudeerd en er een boek over ge-
^'hreven, dat hü den eenvoudigen titel gaf
O.Portugal". In het tijdschrift Schonere Zu-
kunft geeft hij een kort verslag van zijn studie.
He nieuwe Portugeesche staat, zegt hij, werd
Inderdaad opgebouwd op de grondslagen der
Christelijke philosophie en sociologie. Hij is niet
steatsabsolutistisch noch totalitair. Men noemt
bet nieuwe systeem wel dictatuur, maar in
Waarheid staat het tusschen dictatuur en libe
rie democratie in, en is eenvoudig een terug-
beer tot de autoriteit. Dictatuur en autoriteit
ztin volstrekt geen eensluidende begrippen. In
Portugal heerscht een gematigd nationalisme,
bat er niet op uit is een soort van nationalen
g°dsdienst te stichten, het wil niets anders
dan een bijdrage tot de internationale
°rbening op Katholieken en Latijnschen
Grondslag. Men kan het ook een poging noe
men van bevrijding uit twee grepen, waarin
*te Portugeesche regeering en het Portugeesche
v°lk bijna een eeuw gekneld zaten, uit de gre
eted van het godlooze liberale regime en der
vrijmetselaarsrepubliek. De Portugeesche revo-
tetie of beter gezegd contra-revolutie is niet
N'tgegaan van een vooropgezette ideologie, be-
Gripsleer. Zij is alleen maar eenvoudig natio
nal en Portugeesch. Zij is een terugkeer tot
de groote Portugeesche traditie. Zij is een be-
Kwekkende poging om deze traditie te ver-
eeuwen, te verjongen en haar aan de behoef
ten van den huidigen tijd aan te passen en
baar in verbinding te brengen met het streven
baar een nieuwe wereld. Verre er van verwü-
'terd, om met het verleden te breken, is zij een
ö°or en door moderne en verstandige poging,
^eer aan te knoopen aan den historischen sa-
m«nhang, welken het liberalisme der 19e
°euw bijna geheel had prijsgegeven en welke
ban door (je vrijmetselaars-republiek geheel
Werd afgebroken. De groote beteekenis van den
bieuwen Portugeeschen staat bestaat dus daar-
b'- dat deze het vraagstuk van verleden en
eben, van traditie en moderniteit heeft op-
Gelost.
in
oor den Spaanschen burgeroorlog is
Portugal in groote moeilijkheden ge
bracht. De Portugeesche ordening wordt
geval de extreem-roode elementen in
Patije zouden overwinnen ten zeerste be-
reigd. Maar Portugal is ook een bolwerk.
r°f. De Reynold beschouwt de Portugeesche
testauratie als een voorloopster der Spaansche,
b'e komen gaat als er weer orde en wet in
ongelukkige Spanje zullen heerschen.
A'enals de Portugeezen vóór de Spanjaarden
be eersten waren, die over de Oceanen gingen
nieuwe werelden ontdekten, evenals zij twee
eeUwen vóór de Spanjaarden de Mooren ver
beven en hun geheele land heroverden, zoo
S°biint ook het nationaal herstel van Portugal,
°hder den sterken Salazar in 1926 begonnen,
^an grooten invloed te zullen zijn op de toe-
bmst van Spanje, op de gedragslijn van
ie Werkelijk nationale Spanjaarden.
trjjkpbTDEN, 5 Febr. (Havas) Officieel wordt
Gedeeld, dat Eden Zaterdagmorgen Londen
'verlaten, teneinde twee vacantiedagen door
Pal fRngen in het Zuiden van Frankrijk. Lord
''ax zal optreden als minister van Buiten-
tehcis
iche Zaken ad interim.
Olivier Salazar, minister-president
van Portugal
MANILLA, 4 Febr. (Eigen telegram). Het
Eucharistisch Congres neemt zijn voort
gang in een atmosfeer van groote innigheid
en geestdrift.
Dit Oostersche congres onderscheidt zich
door een bijzonderen geest van eenvoud en
vurigheid, die een ware missiegeest mag hee-
ten.
Na den zwaren regenval van den eersten dag,
is goed weer gevolgd, zoodat de pelgrims nu de
gansche schoonheid kunnen genieten van de
eilanden, die, zooals de Kardinaal-Legaat in het
stadion zeide, het juweel van den Oceaan zijn
De deelneming aan het congres is groot; reeds
bij de opening schatte men de menigte op drie
honderdduizend
Niet minder dan 17 Chineesche Bisschoppen
hebben aan de uitnoodiging, om bij het Eucha
ristisch Congres van Manilla tegenwoordig te
zijn, gevolg gegeven. Vooral de Apostolische Pre
fect van Wweitehfoe (Honan) Mgr. Francis Xa-
ver Ochoh, die vroeger als Missionaris op de Phi-
lippijnen werkzaam is geweest, waaruit hij naar
China werd gezonden, is door de bevolking op
buitengewoon hartelijke wijze verwelkomd.
Groot is de verwachting van de toespraak
die de Heilige Vader op den sluitingsdag van het
congres zal houden. Men wijst erop, dat op
denzelfden zevenden Februari in Rusland een
congres van godloozen bijeenkomt.
Na de conferentie van pater Flamingh C.I.
C.M. op de Nederlandsche sectie over den Eu-
charistischen Kruistocht van Averbode ontspon
zich een debat tusschen mgr. Willekens en mgr.
Smit. Een pater, die op de Philippijnen werk
zaam is, sprak de vergadering in het Neder-
landsch toe, om zijn dank te betuigen aan de
Nederlandsche missionarissen. Daarna voerde
nog een Javaansche pater Jesuïet het woord.
Aan het slot van de vergadering klonken de
volksliederen van Nederland en Vlaanderen en
het „Aan U, o Koning der Eeuwen".
De H. Mis, die te middernacht werd opge
dragen, werd door een enorme menigte bijge
woond. In de openlucht werd gebiecht en ge
communiceerd.
Tot nog toe was het Congres één groot suc
ces.
In de kathedraal der Onbevlekte Ontvangenis
zijn op een speciaal uur alle in Manilla aan
wezige geestelijken bijeengekomen. Mgr. Guil-
lermo Piani, de permanente gezant van den
Heiligen Stoel op de Philippijnen, hield een
predikatie in het latijn.
RIO DE JANEIRO, 5 Febr. (Havas). Uit
Fort Alexa, in den staat Ceara, wordt ge
meld, dat in het stadje Itapipoca 5.000 groo-
tendeels verhongerde personen zijn aangeko
men, die de gebieden in het binnenland zijn
ontvlucht, omdat daar groote droogte heerscht.
De gouverneur van den staat heeft zich der
waarts begeven om de steunverleening te or-
ganiseeren.
CASABLANCA, 5 Februari (Bavas) Gis
termiddag hebben achthonderd arbeiders van
de Marokkaansche Suikermaatschappij het werk
neergelegd en de fabrieksgebouwen bezet.
Een honderdvijftigtal havenarbeiders van
Saint Denis is in staking gegaan, uit protest
tegen het niet tot stand komen van een over
eenkomst in de onderhandelingen over een
collectief contract.
VATICAANSTAD, 4 Febr. Onze Romeinsche
correspondent seint ons:
De R'itencongregatie heeft in haar laatste zit
ting verhandeld over de zaligverklaringsproces
sen van Mgr. Justinus de Jacobis, eerste ap.-
vicaris van Abessinië, Zuster Josephe Rossello,
stichteres der congregatie van O. L. Vrouw van
Barmhartigheid, Zr. Joachim da Vedruna, stich
teres der Congregatie van den Carmel, Zr. Maria
Mazzarello, eerste overste van de Congregatie
van Maria Auxiliatrix, en Zr. Louise Borgiotti,
medestichtster van de Congregatie van Jezus
van Nazareth.
Verder behandelde de Ritencongregatie o.a.
het voorbereidend onderzoek in het zaligverkla
ringsproces van Don Michele Rua, den opvolger
van Don Bosco, en van Zr. Eugénie Smet, stich
teres der Zusters Auxiliatricen van de Zielen
in het Vagevuur.
NEW YORK, 5 Febr. (Reuter) De bewakings-
en hulptroepen te Memphis (Tennessee) zijn
van meening, dat het ergste oogenblik der over
stroomingen voorbij is. Het peil van de Ohio
blijft hetzelfde. Te Cairo staat het water net
onder de kroon der dijken.
BELGRADO, 4 Febr. (Stefani) Doordat de
Morawa over een afstand van 12 kilometer be
vroren is, zijn vier dorpen bij Smederowo over
stroomd. Daar er gevaar voor uitbreiding der
overstroomingen bestond, heeft men uit vlieg
tuigen bommen op het ijs laten vallen. Men
heeft zoo het ijs kunnen breken, nadat men
vergeefs getracht had, met geschutvuur dit re
sultaat te bereiken.
Geen dof, glansloos haar meer, maar de
natuurlijke, fraaie tint en schitterende glans
door Blondona of Brunetta. Beide zijn absoluut
vrij van alkali, waardoor de zo gevreesde witte
neerslag op het haar voorkomen en de lastige
nabehandeling overbodig wordt. Bovendien
droogt hef haar opvallend vlug. Blondona is
het enige speciale haarwasmiddel voor blond
haar, dat het beroemde Kamilloflor bevat en
Brunetta Is het doeltreffende haarwasmiddel
voor de verzorging van donker haar, dat het
zuiver plantaardige preparaat Hequit bevat.
DONKER HAAR
WAARBORGEN VOLMAAKTE HAARVERZORG1NG
VH50-0331 A
Thans is ingediend het reeds aangekondig
de wetsontwerp ter vaststelling van bepa
lingen tot het in het verkeersbelang tegen
gaan van lintbebouwing langs wegen onder
beheer van het rijk of op het rijkswegenplan
voorkomende.
Met de thans voorgestelde regeling wordt al
lereerst tegemoet gekomen aan de bezwaren
tegen het vorige ontwerp, zooals die in het bij
zonder in de Eerste Kamer hebben gegolden, met
name tegen de bepalingen omtrent de uitwegen,
de vergoeding bij schade en de rechtspraak.
Daartoe wijkt die regeling in de artikelen 3
en 9 belangrijk af van de bepalingen, vervat in
de artikelen 9 en 10 van genoemd ontwerp en
is een nieuw artikel opgenomen (artikel 10).
Om twistvragen af te snijden over de vraag,
of een uitweg geacht kan worden van oudsher
te bestaan, is in artikel 9 een bepaald tijdstip,
namelijk 1 Januari 1925, aangewezen. Alle, op
dien dag en sedert dien onafgebroken bestaan
de uitwegen worden gelijkgesteld met de uit
wegen, waarvoor op grond van de thans gel
dende bepalingen vergunning is verleend.
Voorts is de bepaling opgenomen, dat dege
nen, die aantoonen vóór het in werking treden
dezer wet tegenover het rijk een burgerlijk
recht op uitweg te hebben verkregen, geacht
worden ontheffing van het bedoelde verbod te
hebben.
Nu het aantal door de wet beschermde uitwe
gen aanzienlijk wordt vermeerderd, dient er
echter tegen te worden gewaakt, dat deze uit
wegen door gewijzigde bestemming of sterk ver
zwaard gebruik het doorgaand verkeer op den
weg te zeer zullen benadeelen. Beschermd wordt
daarom slechts dat gebruik, hetwelk a. uitdruk
kelijk is toegestaan of b. indien omtrent het
gebruik niets bepaald is, ten tijde van de in
diening van dit ontwerp feitelijk plaats vond.
Het eerste lid van artikel 4 schept de gele
genheid desgewenscht op bij uitwegen aan
grenzend terrein parkeerplaatsen in te rich
ten.
Voorts is aan het artikel een nieuw vijfde
lid toegevoegd, volgens hetwelk ontheffingen
als in het artikel bedoeld, te allen tijde kunnen
die U kwelt en belet te werken? Neem
een "AKKERTJE" en binnen een kwartier
voelt Ge de hoofdpijn wegtrekken als mist
voor de zon. Heb steeds AKKER-CACHETS
in huis, vannacht kunnen zij te pas komen
bij Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijn, Spier
pijn. Slechts 52 cent per 12 stuks. Overall
Naar wij vernemen heeft de Vlootaalmoe
zenier te Vlissingen per 1 Februari aan
Hare Majesteit de Koningin ontslag uit
den dienst gevraagd. Sinds Mei 1927 als
Vlootaalmoezenier in Vlissingen werkzaam,
heeft de bekende „Pater Max" het op 57-
jarigen leeftijd beter geoordeeld zijn taak
neer te leggen om zijn superieuren in de
gelegenheid te stellen in zijn plaats een
jongere kracht aan te wijzen.
Overtuigd als wij zijn, dat behalve alle
marinemannen, ook zeer velen buiten de
marine zijn heengaan als een zwaar verlies
zullen voelen, willen wij aan den persoon
van den scheidenden Vlootaalmoezenier
enkele regels wijden.
Pater Maxentius (Albada Jelgersma) werd
geboren 4 Juli 1879 te Bolsward. Zijn voorbe
reidende priesterstudie maakte hij te Megen:
na zijn H. Priesterwijding werd hij achtereen
volgens als Pater-Assistent geplaatst te Wy-
chen, Woerden en Vorden.
Reeds als Pater-Assistent maakte Pater Jel
gersma twee oefenreizen mee met één van Hr.
Ms. schepen, n.l. in 1926—1927 een reis van een
half jaar met Hr. Ms. Tromp en in 1928 een
reis met Hr. Ms. Heemskerk.
De uitstekende manier, waarop de Pater
„vaarde", gaf aan de betrokken kerkelijke en
militaire autoriteiten, toen in 1929 een tweede
Vlootaalmoezenier met standplaats Vlissingen
moest worden aangewezen, van zelf in een
voordracht te maken met als eersten en eenig-
sten candidaat: Pater Albada Jelgersma.
In Mei 1929 kwam tot voldoening van allen,
die hem kenden, de benoeming af tot Vloot
aalmoezenier van den reeds ingewerkten Pater.
Met een heilig enthousiasme begon Pater
Jelgersma zijn werk en al degenen, die ooit met
hem mochten kennismaken, zullen begrijpen,
dat vooral de harten der ontvankelijke jonge
marinemannen voor hem opengingen.
Behalve de opleiding tot lichtmatroos en het
gedeelte van het oudere personeel, dat in Vlis
singen leeft, zag Pater Albada Jelgersma zich
toegewezen om de veertien dagen de opleiding
tot marinier te Rotterdam te bewerken en toe
te spreken. Ook Gorcum en Middelburg behoor
den tot het ressort van den Vlissingschen Vloot
aalmoezenier.
Hoevelen heeft hij in den loop van bijna acht
jaren niet onder zijn gehoor gehad en hoe-
velen zullen niet met groote dankbaarheid te
rugdenken aan de pittige woorden, die Pater
Albada Jelgersma hun in hun eersten moei
lijken marinetijd heeft toegesproken.
Bij allen zal zijn naam, zijn werk en ziin
persoon in dankbare herinnering blijven voort
leven.
Toen in 1934 ingrijpende veranderingen op
organisatiegebied bij de marine werden door
gevoerd, veranderde de koers in het Vlissing-
sche en Rotterdamsche werk. De godsdienstige
vereeniging „Stella-Maris" zal als een van haar
stichters en voorvechters den typisch Francis-
caanschen Majoor-Vlootaalmoezenier kunnen
blijven gedenken.
Zonder eenige overdrijving durven wij, wel
ingelicht, neer te schrijven, dat ook voor de
geheele bemanning van Hr. Ms. schepen, _d|e
jaarlijks voor het maken van oefenreizen naar
het buitenland vertrekken, het heengaan van
„den Pater" een verlies beteekent.
Katholiek en niet-Katholiek, meerderen en
minderen verliezen in hem een goeden vriend
en blijmoedig reisgenoot.
Als verzorger van de godsdienstige belangen
van de Kath. opvarenden maakte de Pater tien
oefenreizen a. b. van Hr. Ms. Heemskerk en
Hertog Hendrik mee. Wie men ook spreekt, al
len hebben eerbied en vereering voor den ac
tieven Majoor, die met zooveel opgewektheid
en energie zich telkens aan het dikwijls moei
lijke scheepsleven aanp'aste en zijn werk ver
richtte.
Wanneer men met Pater Jelgersma het werk
bespreekt en zijn indruk vraagt, dan getuigt hij
volmondig, dat het werk in den loop van zijn
diensttijd flink is vooruitgegaan, dan erkent hij
blijde, dat het instituut van Vlootaalmoezenier
steeds meer wordt gewaardeerd en dus steeds
vruchtbaarder kan werken en dan spreekt hij
zijn dankbaarheid uit over de medewerking, die
hij in steeds ruimer mate heeft mogen ontvan
genmaar, dan vergeet hij één ding te zeg
gen, één ding, dat dan maar door ons eraan
toegevoegd moet worden, n.l. dat dat alles voor
een zeer groot deel te danken is aan zijn royaal,
blijmoedig en tactisch optreden in dezen zoo
uitzonderlijken werkkring.
Alle ouders van R. K. Marinemannen mogen
weten, dat een zeer zorgzaam werk voor de
geestelijke belangen van hun kinderen, die bij
de Kon. Marine zijn ingelijfd, door het heen
gaan van den Vlissingschen Vlootaalmoezenier
wordt afgesloten.
En wanneer, mede door het optreden van
de Vlootaalmoezeniers, de geest onder het ma
rine-personeel is vooruitgegaan, dan moge ge
heel Nederland den man eeren, die met inzet
van zijn geheele, uitstekende figuur en kracht,
deze nationale zaak heeft bevorderd.
God loone hem voor zijn werk in het verle-
dene door hem te zegenen in het werk, dat op
hem wacht.
Naar wij vernemen, zal majoor Albada Jel
gersma benoemd worden tot Pastoor te Fra-
neker. Geheel Katholiek Nederland moge den
nieuwen Pastoor van Franeker vergezellen met
goede wenschen en gebeden, als dank voor het
vele, wat hij voor de Katholieke Jannen heeft
gedaan.
Pp Marine vergeet hem nooèfc,
worden ingetrokken en nieuwe voorwaarden
kunnen worden gesteld.
De bevoegdheid tot het intrekken van een
ontheffing zal slechts dan gehanteerd worden,
indien het verkeersbelang zich tegen het
voortdurend bestaan van den uitweg bepaalde
lijk verzet en in dezen strijd van belangen niet
te voorzien is door het stellen van nieuwe, den
belanghebbende zoo min mogelijk bezwarende
voorwaarden.
Artikel 9 wijkt aanmerkelijk af van artikel 10
van het vorig ontwerp in dien zin, dat le. het
kader, waarbinnen plaats is voor de tegemoet
koming, wordt uitgebreid; 2e. het karakter der
tegemoetkoming nader wordt bepaald; 3e. de
beslissing over het toekennen van een tege
moetkoming wordt onttrokken aan de admini
stratie en gelegd in handen van den rechter.
Het ontwerp gaat van het beginsel uit, dat
voor iederen uitweg naar een weg, waarop de
regeling van toepassing" is, een ontheffing
noodzakelijk is.
In het Petrus Donderstijdschrift wordt een
schrijven afgedrukt van minister H. Colijn aan
Mgr. Th. van Roosmalen, Apostolisch vicaris
van Suriname, bij gelegenheid van diens zil
veren bisschopsjubileum. Deze brief luidt als
volgt:
„Monseigneur,
Nu U den 15den November e.k. den dag
hoopt te herdenken, waarop Uwe Hoogwaardige
Excellentie voor vijf-en-twintig jaar tot die
Bisschoppelijke Waardigheid geroepen werd,
voel ik mij gedrongen uiting te geven aan mijn
groote waardeering voor hetgeen U in deze ver-
loopen kwart eeuw in het belang van land en
volk van Suriname heeft weten tot stand te
brengen en voor de wijze, waarop U zich al dien
tijd met volkomen toewijding aan Uw schoone
taak gegeven hebt,
Vóórdat U uwe taak in Suriname aanvaard
de, kon U reeds op een veeljarigen, gezegenden
missie-arbeid in Brazilië wijzen. Door hetgeen
U sedert, na uwe komst in Suriname, tot stand
hebt weten te brengen, zoowel op het gebied
van de verspreiding van het Evangelie onder de
Indianen, Boschnegers en Aziatische immigran
ten, als op dat van het onderwijs en het op
voedingsgestichtswezen, de ziekenverzorging, de
melaatschenverzorging, de melaatschenverple-
ging, het patronaatswerk en socialen arbeid,
heeft U zich in hooge mate en blijvend ver
dienstelijk gemaakt.
Met voldoening kan U terugzien op hetgeen
door U al die jaren verricht werd en van harte
wensch ik U geluk met Uw jubileum, tevens de
oprechte hoop uitsprekend, dat het God moge
behagen, Uwe Hoogwaardige Excellentie nog
lang de kracht te schenken tot verderen zegen-
rjjken arbeid in het belang van Suriname,"
Einde April van dit jaar zullen de Eerw. Zus
ters van het St. Anna-gesticht aan den Ouden
Langedijk te Delft herdenken, dat het als eerste
succursale werd gevestigd door de Congregatie
der Eerw. Zusters van O. L. Vrouw, Moeder van
Barmhartigheid te Tilburg.
De Congregatie zelve werd opgericht 23 No
vember 1832 te Tilburg door Z. D. H. Mgr. Joan
nes Zwijsen, Bisschop van 's-Hertogenbosch.
Er heeft zich bereids een comité gevormd,
om aan de Eerw. Zusters een huldiging voor te
bereiden, bestaande uit: mr. M. G. J. Bevers,
voorzitter; mej. Toos Post, secretaresse; M.
Jonckbloedt, penningmeester; F. B. Lubbers, 2e
penningmeester en Th. P. J. Hoppe.
Pater Elpidius Bruna O.FM., neer. van het
Ariënscomité, schrijft ons:
De actie van de Ariënscommissie en het
(uitvoerend) Ariënscomité door wijlen jhr.
Ruys de Beerenbrouck zoo gelukkig ingezet en
tijdens zijn laatste levensjaar zoo bezielend ge
leid, heeft ten gevolge gehad, dat in vele so
ciale, godsdienstige en cultureele vereenigin-
gen de belangstelling voor het gezegend leven-
van den voorbeeldigen priester werd verhoogd.
Ook mochten wij het beleven dat er in allerlei
plaatsen bij de geloovigen binnenshuis een
godsdienstige vereering begon op te bloeien,
terwijl menigeen getuigde van merkwaardige
gebedsverhooringen.
Na het overlijden van den eersten voorzitter
heeft de actie van het comité zich vooral ge
richt op het organiseeren van de viering van
Ariëns' sterfdag te Maarssen en op het ver
zamelen van gegevens voor een uitvoerige
levensbeschrijving.
Daarom nemen wij hier nog eens de gelegen
heid te baat om allen, die brieven van of over
onzen „Held in de Liefde" of andere documen
ten over zijn leven en streven hebben bewaard,
dringend te verzoeken, hiervan mededeeling
te willen doen aan den voorzitter van de com
missie, prof. dr. Gerard Brom, St. Anna-
straat 185, Nijmegen. Verder raadt de com
missie aan alle besturen van werkliedenbonden,
Derde-Orde-sodaliteiten, afdeelingen van Ge
loof en Wetenschap, Kruisverbonden, Maria-
vereenigingen, Jeugdvereenigingen, voort to
gaan met het beleggen van Ariënsavonden,
waardoor de sympathie voor onzen socialen
pionier bij velen zal worden gewekt of aange
wakkerd.
Voor het inrichten van een dergelijken avond
en het verkrijgen van een geschikten spreker
wende men zich tot het secretariaat Verver
straat 30, 's Dfcrtogenbosch,
Het is diep te betreuren, dat de R.K.
Sportbeweging nog altijd wegens
gebrek aan belangstelling, steun
en medewerking van vele katholieken
niet zóó haar vleugels kan uitslaan als
wel wenschelijk ware, terwijl de neu
trale sportbeweging bij vele katholieken
nog altijd meer belangstelling en zelfs
medewerking en steun oogst dan de eigen
katholieke sportbeweging. In 1933 reeds
heeft het gezamenlijke Episcopaat van
Nederland het zg.n. „sportmandement"
uitgevaardigd, dat op Zondag 6 Augustus
1933 in alle daarvoor in aanmerking
komende kerken en kapellen op de ge
bruikelijke wijze van den preekstoel werd
voorgelezen. Na een klacht, dat hun
waarschuwingen tegen de neutrale sport
organisaties niet voldoende geholpen
hebben, constateerden de Bisschoppen,
dat zelfs vooraanstaande katholieken
hun leiderstalenten, hun sympathie, hun
geld in dienst stellen der neutrale sport
beweging, en. dat mede door de schuld
van dezen de neutrale sport nog hoogtij
viert, terwijl de katholieke door het
Episcopaat gewilde sportbeweging door
dergelijke katholieken wordt geminacht
en tegengewerkt. In verband met dezen
veroordeelenswaardigen stand van zaken
deden de Bisschoppen op de geestelijken,
de katholieke schoolbesturen, de katho
lieke pers, tenslotte ook op alle katho
lieken een dringend beroep om zich in
geen enkelen vorm in te laten met een
sportvereeniging, die verderfelijk is voor
onze jeugd (de neutrale), en die daarom
streng door het Episcopaat wordt afge
keurd, en hun belangstelling ten volle
te schenken aan de wedstrijden der eigen
katholieke vereenigingen. Zij besloten
met de woorden: „Wij rekenen er op,
dat dit schrijven aanleiding moge zijn
om allen steun, in welken vorm ook, te
ontzeggen aan de neutrale beweging,
en aan de sportvereenigingen, die niet
kerkelijk zijn goedgekeurd."
In het jaarboek 1936 schrijft rector
Vissers, federatie-adviseur van de
R.K. Voetbalbonden in Nederland, dat
het resultaat van het sport-mandement
niet is geweest wat men er van had mo
gen verwachteh. Vooral van de zijde der
schoolbesturen werd tot op heden nog
weinig of geen medewerking ontvangen.
Aan de hand van het Bisschoppelijk
mandement en van hetgeen rector Vis
sers schrijft, meent óe bekende paeda-
goog Frater S. Rombouts in „Ons Eigen
blad" te moeten concludeeren, niet en
kel, dat het lidmaatschap van een neu
trale sportvereeniging volgens de Bis
schoppelijke directieven verboden moet
worden geacht, maar ook, dat het be
zoeken van door neutrale vereenigingen
georganiseerde sport-demonstraties tegen
betaling van entrée tot den door de
Bisschoppen verboden steun moef worden
gerekend. Wie daar anders over denkt,
geeft, volgens den Eerw. Frater, daardoor
blijk niet van breedheid, maar van
bekrompenheid van oordeel. Immers, zoo
redeneert hij, als één entréebetaler
niet steunt, steunen ook de 999 anderen
niet, en dus evenmin de 1000 toeschou
wers samen. „Zij, die de entrées op
strijken, denken er anders en......
gezonder over! Zelfs al zou in het ge
geven geval van geldelijken steun geen
sprake zijn, dan nóg bleef de zedelijke
steun, en die is véél ernstiger," aldus de
hoofdredacteur van „Ons Eigen Blad",
die' alle argumenten om het bijwonen
van neutrale wedstrijden te verdedigen
eenvoudig „smoesjes, om het kromme
recht te praten" noemt. Het komt na
tuurlijk niet bij ons op de interpretatie
van het sportmandement, gegeven door
Fr. S. Rombouts als onjuist te bestrijden,
want wij houden niet van smoesjes, wij
wenschen het kromme niet recht te
praten, wij stellen breedheid van oor
deel op hoogen prijs en dragen de R.K.
Sportbeweging een vele kolommen groot
en goed hart toe.
Gegeven echter, dat het bezoeken van
neutrale sport-demonstraties tegen en-
trée-betaling gerekend zou moeten wor
den onder den door de Bisschoppen voor
katholieken verboden steun aan de
neutrale organisaties, dan volgt daaruit
logisch de consequentie, dat het voor
katholieken Bisschoppelijk verboden
zou zijn door den neutralen K.N.V.B.
georganiseerde int^r-landenwedstrijden
te bezoeken.
Mocht U dit wat kras lijken, dan zijt
gij volgens Fr. S. Rombouts bekrompen en
vertoont gij neiging een smoesjesmaker
te worden. Men zij dus gewaarschuwd.
Donderdag is met goed gevolg de proeftocht
gehouden van het bij de Rotterdamsche Droog
dokmaatschappij voor de Koninklijke Shell-
groep gebouwde enkelschroef motortankschip
Ensis. In alle opzichten voldoet het schip, dat
9100 ton meet, aan de allerhoogste eischen.
Het congres van de Int. Unie van Katho
lieke Esperantisten, dat tegen begin Augustus
tfe 's Gravenhage is vast gesteld, zal gehouden
worden in de Ridderzaal, die daarvoor door de
betreffende regeeringinstanties ter beschikking
is gesteld.
H. M. de Koningin heeft aan den heer H.
Krans, verver bij de afdeeling „gebouwen" ta
Het Loo toegekend de bronzen eere-medaille van
de Huisorde van Oranje, wegens 25-jarigen ko
ninklijken dienst.
