Voor het behoud van Aikmaars
kaasmarkt
Het probleem der draai
hartigheid
REEDS f 1150.-BIJ ELKAAR
DE STAND VAN HET
ONDERZOEK
f?a io icuA s aAXtrudS.
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1937
Gehoopt wordt, dat particulieren
f 2000.bij elkaar brengen
voor verlaging van de
wik- en weegloonen
Een actie-vergadering
Guldensregen
SPAARNDAM
IJMUIDEN
C. SUYK BEHAALT DEN MEESTERTITEL
HAARLEMMERMEER
HAARLEMMERLIEDE EN
SPAARNWOUDE
DE VECHTBRUG
TE MAARSSEN
Lenige historische bijzonderheden
ZANDVOORT
Hillegomsche Brieven
De werkloosheid ten onzent
Dr. ir. Leef mans vertelt van
de resultaten, die hij in het
afgeloopen jaar heeft
opgedaan
Nog geen afdoend
bestrijdingsmiddel
Een taai leven
Verschuiving van cultuur
GELDSCHIETERSWET
OVERTREDEN
Veertien dagen geëischt
AUTOBUS GESLIPT
Drie gewonden
Donderdagavond werd in het café van Harry
Loudon te Alkmaar op initiatief van de V.V.V.,
de Middenstandsvereenigingen en de Ver. van
Restaurant- en Koffiehuishouders in Alkmaar
een vergadering gehouden ter bespreking van
een actie voor het behoud der Alkmaarsche
Kaasmarkt.
De vergadering was druk bezocht. Aanwezig
waren o. a. de gemeente-secretaris mr. A. Koel-
ma. de directeur van het slachthuis en het
Marktbedryf, de heer W. Voorthuysen, en de
raadsleden L. Venneker en B. Appel.
De vergadering werd geopend door den V.V.V.-
voorzitter, mr. W. C. Bosman, met een hartelijk
voord van welkom, waarbij hij zijn voldoening
uitte over de groote opkomst.
Na herinnert te hebben aan hetgeen er het
laatste jaar aan de kaasmarkt te doen is ge
weest, bracht spr. dank aan de Alkmaarsche
pers, die stelselmatig en gedocumenteerd voor
de kaasmarkt heeft gestreden. Spr. zou het
onjuist vinden, wanneer in deze vergadering
vergelijkingen werden gemaakt tusschen kaas
markt en kaasbeurs; het moest alleen gaan om
het behoud van de markt.
Een wondeplek in de actie voor de markt
waren de onkosten van aanvoer naar de markt,
welke onkosten bij het verhandelen over de
beurs niet gemaakt behoeven te worden.
De beursvoorstanders gebruiken die onkosten
als argument voor de beurs, maar spr. vroeg,
of de 40.000, die men zou besparen wanneer
men over de beurs verhandelt, wel opwogen
tegen de lagere prijzen op de beurs. Spr. was
er van overtuigd, dat die 40.000 daarbijin
het niet zonken. Bovendien mag de Alkmaar
sche kaasmarkt gerust als een wereldmarkt
worden beschouwd, omdat de prijszetting op
deze markt maatgevend is voor de kaastransac
ties in het buitenland.
Spr. had de grootste waardeering voor het
gemeentebestuur, dat door een kloek besluit
de wik- en weegloonen flink verlaagde.
De regeering wil ook het hare bijdragen voor
nog verdere verlaging van de wik- en weeg
loonen, mits het particulier initiatief ook toonde
iets voor het behoud van de markt te gevoelen
Om dit nu te bewijzen, was men in deze ver
gadering bij elkaar gekomen.
Spr. besprak hierna de verschillende voor-
deelen van de kaasmarkt voor Alkmaar en des-
zelfs inwoners, ook voor de diverse banken, ter
wijl hij voorts een overzicht gaf van de typische
bezienswaardigheden der markt, die objectief
misschien wat ridicuul zijn, maar voor de vreem
delingen een wereldattractie.
De A.N.V.V., de KJST.A.C., de A.N.W.B. en
andere instanties hadden flinke subsidies voor
1937 ten bate van de kaasmarkt toegezegd, ter
wijl de V.V.V. Alcmaria ook een bedrag beschik
baar stelt, zoodat in totaal 300 beschikbaar
is van toeristische zijde. Spr. hoopte, dat in
totaal 2000 by elkaar kan worden gebracht.
Er is gelegenheid voor ieder, iets tot het be
houd der markt bij te dragen. Er zyn twee lys-
ten, één waarop men voor een bedrag voor 1937
kan inteekenen, en één waarop men voor een
periode van vyf jaar een jaariyksche bydrage
toezegt.
De heer Prins vroeg, hoeveel er noodig is om
de wik- en weegloonen 1 cent per 50 K.G. te
verlagen.
De voorzitter meende, dat daarvoor ongeveer
2500 per jaar noodig zal zyn.
Spr. deelde mede, dat op de lysten reeds ver
schillende bydragen waren ingeschcreven. De
heer A. M. de Lange had voor 200 geteekend,
waarvoor spr. harteiyk dank bracht. Dit groote
bedrag wil echter niet zeggen, dat zeer kleine
bedragen ook niet van harte welkom zullen zijn.
Spr. zelf teekende voor ƒ10.
De secretaris van de Kamer van Koophandel,
de heer D. J. Scheffel, deelde mede, dat de K.
van K. voor ƒ300 wenschte in te schrijven.
De heer Cloeck zei, dat de Middenstandsver-
eeniging 50 had toegezegd.
De heer B. Goes deelde mede, dat de Hanze
ook 50 beschikbaar stelde.
De heer van Oeffeit zegde namens de café-
en restauranthouders 100 toe.
Nog tal van andere bydragen werden staande
de vergadering toegezegd, o. a. van de kaas-
dragers, zoodat om half tien de 1000 reeds
royaal was gepasseerd.
Het bestuurslid van de V.V.V. Groot-Camper
duin beloofde dat zyn vereeniging binnenkort
zeker ook een bydrage zou geven. Dezelfde toe
zegging werd door de pensionhouders te Schoorl
gedaan.
Het spreekt vanzelf, dat deze verbluffende
animo in de vergadering een opgewekte stem
ming veroorzaakte en het succes van de actie
bij voorbaat verzekerde.
De hoofdredacteur van de Alkmaarsche Cou
rant deelde nog mede, dat door zyn blad 25
beschikbaar werd gesteld voor het goede doel.
De redacteur van het gratis weekblad de Alk-
maarsche Post overlegde even met een bevrien
de relatie en verklaarde toen, dat de Alkmaar
sche Post 35 zou geven (groote vreugde!).
De hoofdredacteur van de Alkmaarsche Cou
rant kon dit natuuriyk niet op zich laten zitten,
rees overeind en zeide: Mynheer de voorzitter.
Ik sprak van ƒ25, maar ik bedoelde natuurlijk
dat de Alkmaarsche Courant 40 wenscht te
geven! Op deze woorden volgde een daverend
gelach, dat schier geen einde scheen te willen
nemen.
De voorzitter deelde mede, dat in totaal voor
1150 was ingeteekend. Spr. vestigde echter
speciaal aandacht op de waarde van de kleine
gaven, al zyn ze niet grooter dan een gulden.
De groote massa van inschrijvingen zal den
meesten indruk maken. Spr. wekte alle aanwe
zigen op, vrienden en kennissen te bewegen een
kleine of groote bydrage te geven.
Ook maakte spr. propaganda voor het lid
maatschap van de V.V.V., waardoor het belang
van Alkmaar en daardoor ook van de kaas
markt, ten zeerste wordt gediend.
Na een laatste opwekking sloot spr. met een
woord van dank de vergadering.
Parkeerende auto's op
rijwielpaden... pratende
voetgangers en fietsers
op den rijweg... op die
manier móeten er im
mers ongelukken gebeu
ren. Wat zoudt u hier
van denken: IEDER OP
ZIJN EIGEN WEG!
Jaarvergadering „Witte Kruis". Te ruim
acht uur opent de voorzitter de vergadering,
die matig bezocht was, en heet allen aanwezi
gen hartelijk welkom, waarna de secretaris de
notulen van de vorige vergadering voorleest, wel
ke onveranderd werden goedgekeurd. Het jaar
verslag, hield o.m. in, dat het ledental
stabiel bleef en de voorhanden zynde artikelen
in het magazyn in orde gebleken waren. De
jaarrekening van den penningmeester sloot
met een batig saldo van 1244.97. Evenals de
secretaris werd ook de penningmeester bedankt
voor zyn accuraat beheer. De kascommissie had
alle bescheiden in orde bevonden; ook deze
werd door den voorzitter bedankt. De afge
vaardigde naar de hoofdvergadering van de
N.-Holl. Ver. „Het Witte Kruis" kon wegens
ziekte niet verschijnen en had zyn verslag op
schrift ter vergadering gestuurd. Naar aanlei
ding van dit uitstekend verzorgd verslag werd
voor de volgende vergadering ook afgevaardigd
de heer Tiggelman. Vervolgens hield dr. Deg-
geler een inleiding over het vraagstuk der koe
pokinenting, waarom het noodig is, en over de
vroegere rijksregeling. Nu is het zoo geregeld,
dat het niet meer verplichtend is en dit brengt
gevaar met zich mee. Hoe meer oningeënten,
des te grooter wordt het besmettingsgevaar
De inleider drong er dan ook op aan, vooral
bij de leden, om hun kinderen vooral op vroeg-
tydigen, d.i. op 2 a 3-jarigen leeftijd te laten
vaccineeren. Dit is de juiste leeftyd om de her-
sensziekte, welke het gevolg kan zyn van de
inenting, te voorkomen. Na een vraag door den
voorzitter, wat het zwaarst woog, of inenten
of niet inenten, antwoordde de inleider, dat het
gevaar van inenten niet opweegt, tegen het
riskeeren van het gevaar van epidemie, daar
het inenten op zich een gevaar meebrengt, van
1 op 2050 duizend.
Aangaande den moedercursus, werd nog
medegedeeld, dat zich 15 leerlingen hadden op
gegeven en nog steeds de gelegenheid open
staat zich op te geven. De kosten bedragen 1.
Dan werd nog op propaganda aangedrongen,
daar biykbaar velen nog niet het nut inzien
van lid te worden van een zoo onmisbare en
nuttige instelling als deze,
Een fraai succes van den zestienjarige
De zestien-jarige C. Suyk heeft in Bussum
zyn tweede overwinning behaald in den her
kamp tegen Vos om den meestertitel dammen,
waardoor hy zich dezen titel verzekerd heeft. De
derde party zal vermoedeiyk wel niet meer ge
speeld worden D.C.ïJ. heeft thans drie mees
ters, n.l. Dukel, Ligthard en Suyk, waarmede het
Gezellig Samenzyn, dat ook drie meesters heeft,
naar de kroon streeft.
Suyk werd per auto naar Velsen gehaald, waar
hij een bloemenhulde van zyn bestuur in ont
vangst mocht nemen.
Suyk's loopbaan; het is nauwelüks vier jaar
geleden dat er bij den voorzitter van D.C.IJ,
den heer De Jong, iemand aanklopte, die zich
bekend maakte als onderwyzer Hilvers. Deze
was met zyn jongens een damcompetitie be
gonnen, met zelf gemaakte bordjes en schijven.
En nu kwam de heer Hilvers vragen of wellicht
een zyner leerlingen, die volgens hem grooten
aanleg had, by D.C.IJ. kon komen. Nu is men
altyd eenigszins sceptisch aangelegd, als er
iemand komt met de mededeeling, dat hy een
„ster" ontdekt heeft. Toch stapte het D.C.IJ.-
bestuur in dit geval van de leeftijdsgrens af en
zoo mocht de 12-jarige Suyk op een „echte"
damclub komen.
Natuuriyk in het vierde tiental. Spelenderwijs
won hy alle partijen, bovendien zagen de kop
stukken dat er toch meer in hem school en als
proefneming plaatste het bestuur Suyk by het
eerste tiental. Aan protesten geen gebrek, maar
deze werden snel in de kiem gesmoord toen
men zag dat dit spelertje zich schitterend hield.
De goede dammers hadden hun handen vol
aan hem, hy werd een prachtig eindspelspeler.
Dukel e.a. brachten hem snel de theorie bij. In
problemen was hy al een virtuoos. Talryke
fraaie composities kwamen van zyn hand en
als klap op den vuurpyl, na de onderlinge
competitie, de strijd om 't kampioenschap Groot
IJmuiden, met het verbluffende resultaat dat
Suyk den titel haalde; en dit voor spelers als
Dukel, Ligthard, Leyte, etc. In dezen tyd sloeg
hy o.a. Dukel, die toen reeds den meestertitel
had. Dit was ongetwyfeld een hoogtepunt voor
den jongen speler. Dit seizoen schreef hy in
voor de voor wedstry den. Zelden zal er een
meester gekomen zyn die het zoo verdiend heeft
als Suyk. Eerst afdeeling Noord-Holland; Suyk
eindigt ongeslagen bij een der twee bovensten
die in den halven eindstrijd komen. Halve eind
strijd: Suyk eindigt met Vos ongeslagen als
1 en 2. De finale: hij komt uit met 5 deelne
mers, komt wederom ongeslagen met Vos bo
venaan, een herkamp, de eerste party wint hij
tegen Vos, de kansen worden schitterend, slechts
twee remises zyn al voldoende. Suyk echter be
sliste sneller en won ook de tweede maal, zoo
dat hy den meestertitel ongeslagen veroverde.
Zoo telt IJmuiden, de club die een verbluf
fend debuut maakte in de Nederlandsche dam-
beweging, drie meester dammers. Deze club zal
dus nu drie deelnemers leveren voor het kam
pioenschap van Nederland.
Kleeding en dekking. De te IJmuiden-Oost
gehouden inzameling door het Comité kleeding
en dekking heeft aan geld 130 opgebracht,
behalve de toezeggingen in natura.
Spoedvergadering Gemeenteraad. De
raad der gemeente kwam Donderdagmiddag
in spoedvergadering bijeen ter behandeling van
een voorstel van burgemeester en wethouders
tot het verleenen van machtiging, opdat dr
gemeente zich in rechte kan verweren in een
procedure, welke is ingesteld door de directie
van de N.V. Betondak, gevestigd te Gorinchem,
contra A. van de Voorde, aannemer te Niewer-
Amstel, die het maken van een nieuwen weg
in het dorp Zwanenburg van de gemeente had
aangenomen.
Na een korte toelichting van den voorzitter
werd de gevraagde machtiging verleend.
Burgerlijke Stond. Gehuwd: B. G. Heyne
33 jaar en M. van der Aar, 32 jaar.
4
Ondanks de actie van talryke vereenigingen
in adressen, gericht aan de gemeentebesturen
van Maarssen en Maarsseveen, van welke adres
sen het mag tot haar eer gezegd worden
het initiatief uitging van de Vereeniging
Vreemdelingenverkeer „De Vechtstreek", om
zoodanigen nieuw- of verbouw van de brug, dat
deze in haar ouden, voor het Vechtlandschap
zoo karakteristieken vorm, behouden zou blij-
ven (een houten brug met dubbele klap), zijn
de gemeentebesturen terecht gezwicht voor het
practische en den doorslag gevende argument,
dat de nieuwe brug berekend moet zijn op
het drukke, moderne autoverkeer, waarbij de
dubbele klap en de houten constructie bijna
onmogelyk, althans zeer moeilijk gehand
haafd konden worden.
In samenwerking met de fa. Bronwasser te
Breukelen, waaraan de bouw eener nieuwe
Vechtbrug is opgedragen, heeft de Bond
„Heemschut" te Amsterdam gezorgd voor een
fraai ontwerp van een brug met één klap, van
cement en ijzer op te trekken, welk ontwerp
algemeen de goedkeuring van de gemeentebe
sturen kon wegdragen.
Waar de oude Vechtbrug binnen enkele
maanden door de nieuwe vervangen zal zyn.
willen wij hier nog enkele historische feiten
aanhalen over deze „Valbrug, liggende over de
riviere de Vegt in den dorpe van Maarssen",
zooals deze brug in vroeger jaren werd aange
duid.
Reeds in een besluit van „die Staten van
den Lande van Utrecht" van 22 Maart 1614,
wordt melding gemaakt van de brug in haar
gedaante, zooals die tot voor kort was. Op ver
zoek van Schout en Ingezetenen van Maarssen,
Maarsseveen en Tienhoven, werd toen door vo
rengenoemde Staten van Utrecht besloten tot
den bouw en het onderhouden van een nieuwe
brug over de Vecht te Maarssen, waarbij te
vens werd besloten tot de heffing van een to*
op die brug.
In 1784 was de stad Utrecht in handen van
de patriotten, wier generaal, Rijngraaf van Salm
aldaar tot 1787 resideerde; doch by de na
dering der Pruisen, die op uitnoodiging van de
Prinses (gemalin van Stadhouder Willem V)
Frederika Sofia Wilhelmina van Pruisen, hier
het stadhouderschap kwamen herstellen, ver
trok van Salm, nadat hij eerst door zijn huza
ren (de „Hussaaren van Salm") verschillende
Vechtbruggen had laten afbreken.
In den overtocht werd toen te Maarssen
voorzien door gehuurde schouwen, welke dienst
deden van 30 Juni tot 6 October 1787. De kos
ten wegens het huren van deze schouwen, wer
den door Schout en Gerechten van Maarssen
en Nieuw-Maarsseveen aan de Staten van
Utrecht „overgegeven". De brug zelf was toen
in eigendom van den heer van Maarssen. Sinds
het einde der 19e eeuw is de brug eigendom
van de beide gemeenten.
De „bengel", d.i. de klok, waarmee in vroe
ger jaren het vertrek van de trekschuiten op
Utrecht en Amsterdam werden aangekondigd,
hangt nog steeds, hoewel ongebruikt, by de
brugwachterswoning, die thans wordt afge
broken.
Het jaar 1937 zal een keerpunt worden in de
geschiedenis van de Vechtbrug, een radicale
overgang van het oude en romantische in het
moderne en nuchtere van onze 20ste eeuw.
R.K. Volksbond. De afdeeling Zandvoort
van den R.K. Volksbond belegde een propa-
gandavergadering in het patronaatsgebouw,
waar als spreker optrad de heer G. van Slin
gerland uit Alkmaar, die het onderwerp be
handelde: „Ons offensief in dezen tijd".
Naar aanleiding van de herhaalde waarschu
wingen in den laatsten tijd van Z.H. den Paus
tegen het communisme, meent spreker, goed te
doen allereerst uiteen te zetten, waarom die
waarschuwingen werden gegeven. De reden
hiervan is, dat de bestrijding van het gevaar
lijke communisme in den laatsten tyd wel een
klein beetje is veronachtzaamd tengevolge van
het opkomen van een nieuwen vijand, het natio
naal socialisme. De gebeurtenissen in Duitsch-
land, waarby het Nat. Soc. het communisme
radicaal vernietigde, wierpen een dam op tegen
dit laatste gevaar in West-Europa, doch met
een werd hierdoor de kracht van het commu
nisme onderschat. Ondanks deze feiten wordt
West-Europa door het communisme ondermijnd
en ondergraven. Men behoeft hiervoor slechts
te zien naar Spanje en ook naar Frankrijk. De
Paus waarschuwt tegen dit stelsel als het eer
ste en grootste en meest algemeene gevaar in
al zijn gradaties. Het ondergraaft de grondpij-
lers van de samenleving. Het ontkent de waar
digheid van het individu, het verlaagt de hei
ligheid van het huwelijk, het vernietigt de bur
gerlijke maatschappij, maar bovenal het haat
den godsdienst. Het stelt den gemeenschaps-
mensch tegenover de persoonlijkheid; wat nut
tig is voor de gemeenschap is zedelijk goed en
omgekeerd, terwijl als grootste misdaad wordt
gerekend het verzet tegen den bolsjewistischn
staat. Doordat man en vrouw niet meer dan
gewone dieren worden geteld, zijn er in het
huwelijk voor hen geen onontbindbare banden.
De familie is een overblijfsel uit het verleden.
In 1923 zijn in Rusland niet minder dan ruim
200.000 huwelijken ontbonden. Dit kan reeds
geschieden op mondelinge aanvraag van een
der partijen.
Het communisme in ieder land, ook hier, is
afhankeiyk van Rusland.
Als men God op zy zet, waar blijft dan de
rem, die orde, veiligheid, geluk en vrijheid
moet beschermen? Geen stelsel bezit zulk een
satanisch karakter van een feilen godshaat.
Spreker ging het communisme ook na in zyn
gevolgen. Een der verschrikkelijkste is wel de
kinderzelfmoord en de fragmenten uit de nage
laten brieven van jeugdige zelfmoordenaars
en -moordenaressen getuigden tot welk ""een
w'anhopigen toestand zy zyn gekomen.
Hierna ging spr. na welke methodes het com
munisme in ons land gebruikt om zijn doel te
bereiken, waartegenover wy, kost wat het kost,
schouder aan schouder moeten blijven staan
om dit kwaad te keeren. Juist nu is het gebo
den lid te blijven of te worden van de R.K. or
ganisaties en niet te deserteeren. Het is een
dringende eisch te luisteren naar de stem uit
Rome en zich ten allen tijde paraat te maken
voor den strijd tegen Moskou, tegen satan.
Laat Spanje voor ons een les zijn, die niet
tevergeefs ons leere.
Raadsvergadering. De raad dezer gemeen
te is tegen Maandag 15 Februari a.s. ter open
bare vergadering bijeengeroepen ten raadhuize
des avonds te half acht.
De lezer onzer courant zal misschien nieuws
gierig zijn naar dit artikel. Het is een uitge
breide materie, die uit velerlei oogpunt kan wor
den bezien.
Wat kun je er nu eigenlijk van vertellen zegt
de een. Wat kun je er tegen doen? Toch ge-
looven we, dat er wel een lezenswaardig stuk
over te schrijven valt.
Hoe zijn we aan zoo'n groot getal werkloozen
gekomen? Dat is wel een zeer moeilijke vraag.
De grootste aantallen worden gevonden onder
de landarbeiders (en) of bloemistarbeiders en
in de bouwvakken. Maar de tuinen zyn er nog
en ze vragen dezelfde bewerking als voorheen!
Er is door de teeltbeperking wel iets minder
werk maar dat deze een beduidende toename
onder deze categorie van menschen zou hebben
veroorzaakt nemen wy niet aan. Heeft men
dan in de vóórcrisisjaren te veel arbeiders in
dienst gesteld? Misschien heeft men wel iets
meer de royaalheid in het aannemen en houden
van werklieden betracht; misschien hield men
uit medelijden menig arbeider om het gezin
den winter door, daar het financieel kon. Het
zijn allemaal veronderstellingen en gissingen.
Maar dat er geen werk is, wagen we te ontken
nen. Zeker, bij felle vorst of als 't land met een
dikke sneeuwlaag bedekt is kan er niet gewerkt
worden, doch dat zijn als regel kwesties van
maximum een maand: er is in de bloemboPen-
kweekerij veel spitwerk, na< de pakkery begint
het planten tot.soms half Dec. of later en
Februari begint 't losdekken. En tegenover die
rust staat de pakkerij, de verzendtyd, de gewel
dig drukke tyd. En ook de bevolking is niet zóó
toegenomen, dat daardoor een overcompleet aan
werklieden moest ontstaan. De handelsverhou
dingen, die funest voor vele bloembollenfirma's
werden, noodzaakten de werkgevers in zeer snel
temp te bezuinigen. De loonen liepen hard te
rug en zijn meer dan 25 lager dan voor 7
jaar, terwyi geen man in dienst werd gehouden,
die gemist kon worden. Sommige firma's namen
Jonge krachten ten koste der vaders van ge
zinnen. Sommigen trachtten ook de toch reeds
schamele loonen nog te drukken, zoodoende
misbruik makende van de treurige tydsomstan-
digheden. Dat alles werkt niet verheffend op
den geest der werkloozen en dat kan ook niet:
laat men tenminste hun, die men noodig heeft
en die ijverig arbeiden een passend loon geven!
Laat ons hopen, dat weldra voor 't hoofdbedrijf
der gemeente een betere tyd aanbreekt, dan zul
len althans weer meerderen werk kunnen vin
den en laat men dan óók indien eenigszins
mogelijk de gezinshoofden stellen boven de
vrijgezellen, de jongeren.
Na de bloemistarbeiders komen in aantal
de werklooze bouwvakarbeiders aan de beurt.
Als er weinig gebouwd wordt, heeft men
weinig bouwvakarbeiders noodig, dat begrijpt
een schooljongen. Een factor, die tot voor kort
hier een hoofdrol speelde, was de omstandig
heid, dat de Hypotheekbanken geen geld of goed
gaven of konden geven. Hoe dat gekomen is en
bestendigd werd zullen we niet nagaan. Genoeg
zij het, dat thans weer door die instellingen
geld in overvloed wordt aangeboden en wel te
gen lage rente. We mogen daarom stellig ver
trouwen, dat er weer behoorlijk gebouwd gaat
worden en als dit gebeurt vinden schilders, voe
gers, stucadoors, grondwerkers enz., enz. weer
arbeid.
Wat zijn nu voor Hillegom de gevolgen der
groote werkloosheid? Ze zijn hier gelijk aan die
van overal elders. Ze beteekenen moeilijkheden
voor het gezin en vermindering van koopkracht,
dus schade voor den winkelier, voor den mid
denstand in het algemeen. Het beteskent voor
menig gezin huurschuld maken en achterstand
krygen bij den bakker, den slager, den kruide
nier. Het beteekent óók: met geen mogelijkheid
de linnenkast kunnen aanvullen; geen nieuwe
kleeren kunnen koopen, geen nieuwe schoenen,
geen.... is het wonder, dat de werklooze va
der de steun kan niet voldoende geven
tracht stiekum nog' wat bij te verdienen? Zelfs
het wettig ongeoorloofde is thans vaak zoo
vaak verklaarbaar. Maar.... men benadeelt er
de gemeenschap door, pleegt een soort of wer
kelijk oneerlijke concurrentie. Een werklooze
schilder neemt heimelijk wat schilderwerk aan
en verdient wat extra voor zijn gezin. Het komt
niet uit, schoon 't gevaar en de straf loeren.
Er zijn die week een paar guldens meer voor
moeder de vrouw. Blijde oogen: meer geld en
minder verveling. Bet zy zoo, het worde volle
dig gegund maar.de schilderspatroon wordt
beconcurreerd, hy die niet mag laten werken
beneden het contractloon, die van zijn schraal
inkomentje óók nog belasting moet meebetalen
voor dienzelfden gezel, die hem het brood uit
den mond haalt Met 'n timmerman, met veel
anderen is 't idem, idem. Het' zijn zulke in-
moeilyke problemen. Mogen ze door de verbe
tering der internationale verhoudingen spoedig
tot het verleden behooren. Moed verloren Is al
verloren en als geloovige menschen zullen we
ook met vertrouwen gaan tot den Vader des
Lichts, die de redding altoos schonk als de nood
op zijn hoogst was: Hy zal dat ook thans doen.
HILLEGOMMER
Donderdagmiddag werd in Paviljoen Kin-
heim te Alkmaar vanwege de Provinciale Com
missie uit de Veilingen in Noord-Holland een
vergadering gehouden, voor welke vergadering
de besturen van de aangesloten veilingsveree-
nigingen waren uitgenoodigd. Besproken werd
de stand van het onderzoek van het probleem
der draaihartigheid in de kool, een probleem,
dat zoo ongeveer een levenskwestie is voor den
Noord-Hollandschen Tuinbouw. Immers: in
1935 mislukte in Noord-Holland nagenoeg de
geheele kooloogst door de draaihartigheid, zoo
dat de regeering genoodzaakt was ook daarvoor
nog een steunregeling in het leven te roepen
Gelijk men misschien weet, wordt onder draai
hartigheid verstaan dat een jonge koolplant
aangetast wordt door de larve van de galmug,
zoodat de bladstengels van de planten gaan
draaien, gedeeltelijk verrotten en tenslotte de
groei van de plant volkomen of gedeeltelijk be
lemmerd wordt. De plant krijgt geen hart en is
dus loos en zonder waarde. Deze oogenschynlyk
eenvoudige gang van zaken is echter in werke
lijkheid zeer ingewikkeld, omdat men omtrent
de levenswijze van de galmug en van de larve
tot voor kort weinig wist en omtrent de wijze,
waarop de larve haar vernietigend werk doet
heelemaal niets, zoodat het vrijwel onmogelyk
was een degelijk bestrydingsmiddel aan te ge
ven.
In opdracht van de land- en tuinbouworgani
saties en van den Plantenziektenkundigen
Dienst heeft Dr. Ir. Leefmans gedurende zeer
langen tijd het draaihartigheidsvraagstuk on
derzocht. Van den stand van dit onderzoek gaf
Dr. Leefmans in deze vergadering, die goed was
bezocht en door den vice-voorzitter van de
Prov. Commissie, den heer Ootjers, uit Noord-
Scharwoude werd geleid, een uitvoerige uiteen
zetting.
Nadat Ir. van der Flasse, Inspecteur van den
Tuinbouw, den spr. met een korte toespraak
had ingeleid, bracht Dr. Leefmans allereerst
hulde aan den heer van Herwijnen, den ambte
naar van den Plantenziektenkundigen Dienst te
St. Pancras, die hem in alles zoo zeer ter zijde
had gestaan. Ook Ir. Rietsema, Rykstuinbouw-
consulent te Hoorn, bracht spr. dank voor de
van hem ondervonden hulp.
Reeds in 1907 werd door prof. Quanjer een
uitgebreid onderzoek naar de oorzaak van de
draaihartigheid ingesteld, waarby hy reeds be
langrijke feiten omtrent de galmug kon waar
nemen. In latere jaren werden door vele bin
nen- en buitenlandsche deskundigen ook ver
schillende onderzoekingen gedaan en bestry-
dingsproeven genomen, waarvan verreweg de
meeste evenwel in theorie wel wat beloofden,
maar in de practijk weinig baatten of niet goed
uitvoerbaar waren. Spr. gaf hiervan een uit
voerig overzicht.
Betreffende de biologie van de galmug deel
de spr. mede, dat dit zeer kleine insect z'n
schier onzichtbare eitjes legt in de oksels van
de jonge koolplanten. Uit deze eitjes komen
larven, die in de oksels blijven of nog dieper
in het hart van de plant doordringen. De in de
plant levende larve scheidt een soort vloeistof
af, waardoor rotting ontstaat, terwijl in de
plant op een of andere manier galvorming
plaats vindt. De groei van de plant wordt hier
door belemmerd, de stengels gaan draaien en
het hart wordt vaak vernietigd, vandaar de
naam draaihartigheid. Over de manier, waarop
de larve zich voedt het staat vast, dat de
oudere larven dit doen bestaan nog verschil
lende theorieën, zoodat men ook niet nauwkeu
rig weet, hoe de larve de plant beschadigt. De
galvorming in de plant is een van de moei
lijkste kanten van het draaihartigheidsvraag
stuk en een nog niet opgelost probleem. Mecha
nische prikkels, proeven hebben dat uitge
maakt, zijn in geen geval in het geding.
Wanneer de larven gaan verpoppen, versprei
den zy zich rondom de plant in den grond,
maar niet op grooten afstand. De poppen wor
den tamelijk diep in den grond aangetroffen,
ongeveer 6 tot 10 cJM. diep. Er bestaat een kans
zekerheid heeft men hierover nog niet
dat een bewerking .van den grond de poppen
vernietigt of onschadelijk maakt, omdat is ge
bleken, dat poppen, die door omkeering van den
grond 15 c.M. of dieper kwamen te liggen, zich
niet meer naar boven kunnen werken.
De muggen komen op verschillende uren van
den zomerdag te voorschijn uit de cocons; bij
warm weer is de activiteit grooter dan bij koud
weer. Zwermvorming komt niet voor Spr. had
per vierkanten meter grond 93 muggen gevon
den, wat zeer veel is, maar gelukkig is de ver
spreiding zeer onregelmatig. De levensduur der
muggen is onder normale omstandigheden in
de buitenlucht vermoedelijk ongeveer 10 dagen.
Een geheele generatie heeft een levensduur
van 26 tot 35 dagen. Er werd aan getwijfeld, of
de muggen voedsel tot zich namen, maar proe
ven maakten uit, dat dit wel het geval is. Dit
kan by een bestrijding door middel van vergif
van belang zyn.
Bestrijding met insecticide mag welhaast als
onbegonnen werk worden beschouwd, omdat de
vloeistof zeer moeilijk in het binnenste van de
planten doordringt. Zeep met spiritus is ook
niet geschikt, omdat daardoor de planten wor
den beschadigd. Bovendien zijn de larven in
het bezit van een taai leven, want het is ge
beurd, dat na een onderdompeling van 24 uui
in spiritus met zeep of in nicotine met zeep
zeer vele larven nog leefden en nog schade
konden doen ook. Carbolineum, peridyne, naph-
taline, petroleum-oplossingen en dergelijke had
den in het laboratorium wél goed resultaat; ko
persulfaat-verbindingen echter weer niet. Met
verschillende van de middelen, die in het la
boratorium afdoend werkten, zullen in het ko
mende seizoen in St. Pancras op de planten
proeven worden genomen.
Het bestrijken van de planten, speciaal de
oksels, met een kleverige vloeistof, zal in de
practyk waarschijnlijk ook niet veel uithalen,
evenmin als afstootende stoffen afstootend
door hun geur of lokmiddelen, waardoor de
muggen van de planten worden weggelokt.
Een van de dingen, waar men tot voor kort
niet^ van wist en waar men nu nog maar wei
nig van weet, is de tijd, waarop de „vluchten"
plaats vinden. Spr. achtte dit van groot belang
en had er daarom een nauwkeurig onderzoek
naar ingesteld. In 1936 viel de eerste vlucht der
galmuggen in de periode van 15 Juni tot 1 Juk
de tweede vlucht van 12 Juli tot begin Augus
tus en de derde vlucht van 19 Augustus tot 27
Augustus. Of ieder jaar de vluchten zoo scherp
gescheiden zullen zijn als het vorige jaar en
ook op denzelfden tyd zullen geschieden, kon
spr. niet met zekerheid zeggen. 1936 had ge
middeld een vry lage zomertemperatuur; de
planten wisten zich na de eerste vlucht of aan
val goed te herstellen en of dit herstel nu te
danken was aan den invloed van die lage tem
peratuur ,op de planten of op de ontwikkeling
van de larven, is niet uit te maken.
De studie van de vluchten is vooral hierom
van belang, omdat daarop een soort waarschu
wingsdienst kan worden gebaseerd.
Ook zei spr., dat het open veld vaak besmet
wordt door de jonge planten, die van de bedden
worden overgebracht naar het land en reeds
eitjes in de oksels dragen. Controle hierop is
niet mogelijk, omdat de eitjes vrijwel onzicht
baar zyn en diep in het hart zitten.
Beproefd zal worden door het later uitplanten
van onbesmet plantgoed de eerste vlucht te
ontgaan. De planten zyn dan by de tweede
vlucht steviger dan in het andere geval by de
eerste vlucht.
Ir. Rietsema, Rykstuinbouwconsulent te
Hoorn, besprak hierna o.a. de „verschuiving"
van de cultuur, zooals reeds in de omgeving
van Warmenhuizen op groote schaal wordt toe
gepast. Daar plant men o.a. de roode kooi vroe
ger dan tot voor kort de gewoonte was. Hier
door zyn de planten by de eerste vlucht reeds
tamelijk groot en sterk en beter bestand tegen
de draaihartigheid. Spr. verheelde echter niet,
dat aan deze methode bezwaren vast zitten,
welke evenwel overwonnen kunnen worden. In
ieder geval is deze wijze van handelen van be
lang. Ook de z.g. wisselbouw kan wellicht goede
resultaten opleveren, omdat daardoor de gal
muggen een jaar lang niet in de gelegenheid
zyn zich voort te planten.
Spr. waarschuwde er tegen de zaak maar op
z'n beloop te laten en b.v. de tuinders in de
Wieringermeer maar hun gang te laten gaan,
want doet men dit, dan zal het niet lang duren,
voor dit nieuwe gebied ook geheel met draai
hartigheid besmet is. Gelukkig wordt door de
Drectie van de Wieringermeer hier aandacht
aan geschonken.
Betreffende de bewerking van den grond zei
spr. nog, dat de manier, waarop men dit veelal
in het Geestmerambacht doet, niet juist is. Men
laat daar den grond vaak den geheelen winter
liggen, zonder dat hy bewerkt is. De kwaliteit
en de structuur worden daardoor ongunstig be-
invloed. Bewerking in het voorjaar maakt den
achteruitgang niet geheel goed. Juist is het
den grond in het najaar flink om te ploegen,
zoodat de vorst gedurende den winter er beter
op in kan werken en de afwatering ook beter
kan geschieden. Bemesting met organische
meststoffen en groenbemesting om de drie jaar,
beval spr. ten zeerste aan.
Op deze inleidingen volgde een uitvoerige
discussie, tijdens welke Dr. Leefmans nog tal van
bijzonderheden vertelde over de draaihartig
heid. Er naar gevraagd zijnde, zei Dr. Leef
mans, dat het nog niet mogelyk was een af
doend bestrydingsmiddel op te geven. Het bleek,
dat de aanwezigen voor het onderzoek groote
belangstelling hadden.
Het was dan ook met een hartelijk woord
van dank, dat de heer Ootjers de vergadering
sloot.
Een kamerverhuurster uit Utrecht hoord
zich op 30 Juni j.l. door de rechtbank 11
Utrecht wegens overtreding van de geldschie-
terswet veroordeelen tot veertien dagen gevan
genisstraf.
De vrouw kwam in hooger beroep van dit
vonnis en Donderdag stond zij voor het Am'
sterdamsche hof terecht.
Een dienstmeisje, een naaister, een huis
knecht en een werkman verschenen voor het
getuigenhekje. Zij hadden betrekkelijk kleine
bedragen geleend, varieerend van f15.to"
f 80.de afbetalingen hadden per week plaats,
eiken keer met 10 pCt. rente over den verval
len termijn verhoogd.
„Meneer", zegt de juffrouw, „dat was geeb
rente, zoo ben ik nietdat was alleen maal
tramgeld. Ik moest het immers ophalen".
Erg gemakkelijk was deze „leenvrouw" toch
blijkbaar niet. Een der getuigen wist tenmin
ste te vertellen, dat zij hem den raad had ge'
geven op tijd te betalen: „want anders kom
op een stoel voor je deur zitten" had ze er bij
gevoegd.
„Het lykt de man met de roode pet wel"'
meende de president.
„En die 50 cent rente van meneer W.,
dat ook tramgeld, toen reed u zeker met een
luxe tram?"
„Meneer de president, dat waren onkosten"'
verklaarde de kamerverhuurster, die te Utrecht
een groot aantal cliënten heeft.
De procureur-generaal Mr. Dr. D. Reiling11
vond de straf, door de rechtbank opgelegd, juist'
zoodat hy bevestiging van het vonnis vroeg
(14 dagen g.vangenisstraf).
Pres. (tot verd.): „U wilde zeker liever
voorwaardelijke straf of vrijspraak?"
Ja, daar is de juffrouw het direct mee eens-
„Ik kan er geen veertien dagen tusschen uit'
m'n man is werkloos en ik verhuur kamer8'
Met dat geld uitleenen bemoei 'k me itfr
meer.
Arrest 25 Februari.
Donderdagmorgen te ongeveer half 9 is
den Rijksstraatweg nabij Delden een autobU*
tengevolge van de gladheid geslipt en tegen eeb
boom gereden.
De autobus werd ernstig beschadigd. Drie ih'
zittende passagiers liepen verwondingen op,
by nader onderzoek echter niet van ernstigeJ*
aard bleken te zyn. De autobus moest word®1^
weggesleept.
Nader vernemen wy, dat het hier een autob^
betrof van den dienst HengeloRijsseö
Deventer.
Het ongeluk geschiedde op den RyksW68
DeldenGoor, in de bocht nabij de algemecd
begraafplaats.
Toen de auto tegen een boom aan de eed
zyde was geslagen schoof hy verder en kW»b
aan de overzijde opnieuw met een boom 1
aanraking.
tot 1/t uur vóór zonsopgang
zijn geluidssignalen verbo
den: knippert dan met de
koplichten als attentiesein!
GELUIDSSIGNAAL VERBODEM
