Crisis bij de socialisten in België N T' V' I Tien jaar Phohi-uitzending TflynAahdt'ó oTËN Tertiaire wegen LOT VAN 'T MARXISME li! KORTE GOLF ZENDER JUBILEERT J2x^ceek-taêMizn ZATERDAG 20 FEBRUARI 1937 BUIT EIS LAN DSC H OVERZICHT Denkbeelden van Spaak en De Man Bedevaart naar Rome Velserbrug defect geraakt Belemmering voor het scheep vaartverkeer Reis naar Lourdes ■fta'br MaUee Voor een uiterst bescheiden bedrag treedt de Philips' Rondo op als leidsman door Europa's concertzalen, cultuur-centra en ontspannings oorden. Een toestel, waarin de kenmerkende eigenschappen der „Symphonische Serie" duidelijk te ontdekken vallen, - van het karak- teristiek-natuurgetrouwe geluid af, tot de uiterst gemakkelijke af stemming toe. 11 Maart 1927 klonk voor de eerste maal de stem van Nederland over de wereld Een wereldzender te Eindhoven m- mi Hoe de eerste, experimenteele PKilt&s Kortegoljzender, H. C. JL JL eruit zaa werken zacht en zeker Onderscheiding De meening van de Tweede Kamer over de financiering Passagierslijst Wijziging Pensioenwet Voorloopig Verslag der Tweede Kamer SMAKELIJK ETEN! Groote partij ongekeurd vleesch in beslag genomen OFFICIEELE CRISIS PUBLICATIE Prijzen van varkens boven het zoutersgewicht aar aanleiding van het uittreden uit de regeering van Vandervelde, den chef der socialistische partij in België, zijn twee generaties van socialisten met elkaar in strijd geraakt. Deze strijd blijkt thans in een beslissende t>hase te zijn getreden, schrijft onze Brussel- sehe correspondent. Spaak, de socialistische mi nister van Buitenlandsche Zaken (tevens de bitterste tegenstander van Vandervelde), en Henri De Man, de socialistische minister van financiën, de ontwerper van het veelbesproken i.Plan van den Arbeid", zijn thans tot het of fensief overgegaan en publiceerden in „L'In- dépendance Beige" het orgaan der vrienden Van den heer Van Zeeland verklaringen die 2ij herhaalden op openbare vergaderingen, en die neerkomen op manifesten en welke als snrapnells ontploften in het politieke leven van België. Spaak is begonnen met een voorstel tot om- Vorming van de huidige marxistische Belgische Werkliedenpartij tot een soort van Labourpartij biet verdraagzame gedachten op religieus ge bied, en met verzaking van een groot aantal fundamenteele marxistische opvattingen. Hij verklaart zich voor een nationaal, of genatio naliseerd Belgisch socialisme, dat het marxis me zou over boord gooien, en een onpolitiek syndicalisme in het leven roepen naar het Ame- ïikaansch en Angel-Saksisch voorbeeld. De socialist Spaak heeft het marxisme een dwaling geheeten. Hij erkent nog alleen dat het marxisme de „oneindige verdienste" heeft ge- bad de aandacht van de sociologen en de his torici te vestigen op de belangrijkheid der eco nomische factoren in de evolutie van mensch en maatschappij. De dwaling van het marxisme, of van de epigonen van het marxisme, is ge weest deze economische factoren al te exclusief te beschouwen. De wereldoorlog en al de ac- tueele gebeurtenissen daarna hebben immers het overwegend belang der geestelijke factoren aangetoond. In feite wordt de wereld beheerscht door ineengestrengelde geestelijke en economi sche factoren. Spaak meent dat het oogenblik voor het so cialisme is aangebroken om niét alleen te steunen op het eigenlijke proletariaat, maar ook andere sociale milieux tot het programma van een nationale socialistische partij over te halen. Hij meent dat de huidige socialistische Partijen ten doode zijn gedoemd doordat zij in een al te eng kader gekneld zitten. Hij acht het zelfs noodzakelijk den klassenstrijd te herzien. Het communisme heeft zijn vroegere betee kenis verloren, meent hij, en wat men nog Voortgaat in Rusland communisme te heeten is toch niets anders dan een fascisme van pro letariërs. „Orde, gezag, verantwoordelijkheid" Zijn de drie slagwoorden geworden van Spaak's Kieuwsoortig socialisme. l hans is ook de socialistische minister van Financiën, Henri De Man, die vice- voorzitter is van de socialistische partij, komen verklaren dat hij met de opvattingen en voorstellen van Spaak accoord gaat. Hij aanvaardt zelfs de benaming „socialisme na tional" voor de nieuwe partij-richting, die aan de oude marxistische strekking een einde blaakt. Hij kenschetst zijn opvattingen en die Van den heer Spaak als „plan-isme" in tegen stelling met het socialistisch reformisme dat in Frankrijk de bovenhand behaalde. Het plan isme wil niet alleen sociale en politieke verbe teringen, maar structureele hervormingen van den staat. De Man valt bitter uit tegen het „socialis tisch conservatisme" en kondigt een „vroolijken oorlog" aan tegen dit „socialistisch conserva tisme". „Vroeger waren wij, plan-isten, een min derheid in de Belgische Werkliedenpartij", zegt hii, „nu zijn wij een aanzienlijke meerderheid. Maar de aanvoerders der socialistische partij biet hunne verdorde doctrinale vorming en hun- he verouderde politieke ervaring, hebben de evo lutie niet meegemaakt." De derde sensatie beleefde België toen het oud-kamerlid Van Overstraeten, de stichter der Communistische Partij in België, maar die de jongste maanden geen werkzaam deel nam aan de communistische actie (Van Overstraeten was oen der medewerkers van Lenin op het oogen blik van het uitbreken der Russische Revolutie) eveneens verklaringen publiceerde waardoor hij te kennen gaf zich aan te sluiten bij de ideolo gie van Spaak en De Man en bereid te zijn een nationaal Belgisch socialisme te steunen. Van Overstraeten verklaart o. a. dat de feiten hebben bewezen, dat de klassenstrijd konsekwent doorgezet noodzakelijk leidt tot tyrannie of cesarisme. Daarom moeten de socialisten het historisch materialisme van Marx verloochenen, het eigen karakter der naties erkennen, en de geestelijke factoren eerbiedigen. Het is te vroeg om zich aan voorspellingen te Wagen omtrent den afloop van den belangwek- kenden strijd die ontbrand is in den schoot van het Belgisch socialisme. Ontegensprekelijk blijkt hu echter hoe de tegenstellingen in de partij (die ook in de socialistische regeeringsfractie fut uiting kwamen) geen tegenstellingen meer tusschen personen zijn, maar tusschen wereld beschouwingen. Met de eenheid en de vaak ge- Roemde discipline in de Belgische socialistische Partij is het thans uit. Er wordt echter betwij feld of het wel waar is dat de plan-isten, de Het reisbureau Jos. Peeters te Vtenlo orga niseert van 412 April een reis naar Rome. Onderweg wordt een bezoek gebracht aan de Relikwieën der H.H. Driekoningen in Keulen, aan Onze Lieve Vrouw van Montallegro in Ra- Pallo, aan het Graf van den H. Carolus Borro- Piaeus in Milaan en verder zijn de pelgrims in «tome. Men zie de advertentie in dit nummer. „nationalen", de grootste meerderheid achter zich hebben in de socialistische partij. Vele poli tici voorzien zorgvol dat de oorlogvoering door Spaak en De Man begonnen ten gevolge kan hebben dat de traditioneele socialistische leiders en een aanzienlijk deel der roode troepen de communisten zullen gaan versterken, een ge vaar dat inderdaad niet denkbeeldig is. andervelde is na dit alles op het strijdros gestegen en zwaait het vaandel der In ternationale over de hoofden van Spaak en De Man. Hij heeft op een meeting te Leu ven met hartstocht geeischt dat de nieuwe strek kingen van sommige socialisten zouden worden geconfronteerd met de organieke beginselen van de socialistische partij. Vandervelde verklaarde voor alles en tegen alles Marxist te blijven. „Niemand kan lid blij ven van de socialistische partij", zegt hij, „die zijn Marxisme zou verzaken, die den klassen strijd niet zou aanvaarden of die de beginse len van het Internationalisme zou verlooche nen." Dit is dus een directe aanval tegen en bijna een uitstooting van Spaak en De Man. Enkele katholieke reacties zijn nu gevolgd. Men heeft aan den heer Pauwels, den alge- meenen leider van de christelijke vakbonden in België, de vraag gesteld of hij instemt met het voorstel van Spaak om in België een eenheids- syndicalisme tot stand te brengen naar het Amerikaansche en Britsche voorbeeld. Pauwels ziet in de ontstane evolutie, indien het natio naal socialisme van Spaak werkelijk een gron dige afwijking meebrengt van het anti-religi eus en materialistisch socialisme dat wij ken nen, de vergrooting der mogelijkheden voor sa menwerking en verstandhouding tusschen de christelijke en socialistische syndicalisten. Hij gelooft echter niet in de practische mogelijk heid van het eenheidssyndicalisme is er ten andere ook principieel geen voorstander van. Het christelijk syndicalisme (de Christelijke vak organisatie) mag de gewichtige taak: mede over het godsdienstig belang van den arbeider te wa ken, niet verzaken meent Pauwels. De Katholieke minister van Koloniën, M. Rubbens, heeft op de bijeenkomst van het Uit voerend Comité van het Alg. Christelijk Wer- kersverbond (de politieke Christelijke Arbei dersorganisaties) de verklaringen van Minister Spaak „de gewichtigste politieke gebeurtenis van het oogenblik" in België geheeten. De Katholieke minister heeft er „de rechtzinnig heid van gevoeld, den moed er van bewonderd en er het heldere inzicht van toegejuicht." Hij is van meening dat de oproep van Spaak voor nationale samenwerking „boven sommige en ge en versleten doctrinaire opvattingen" voor de Katholieken een aansporing moet wezen om een „stoutmoedig en gedurfd" plan van natio nale samenwerking te aanvaarden. Lang niet alle katholieken zijn hier echter zoo meegaan de en optimistisch gestemd als Minister Rub bens, en de mogelijkheid dat geheel het Bel gisch partijwezen zal onderste boven geraken vervult velen met kommer. Sommigen zien bijvoorbeeld als gevolg van de actie van Van Zeeland, Spaak en De Man, het Belgisch par tijwezen reeds evolueeren naar een nieuwe in deeling in drie partijen: een centristische volks partij (onder de leiding van Van Zeeland, Spaak en De Man en katholieke leden der regeering Van Zeeland), een linksche partij van commu nisten en doctrinaire socialisten, een rechtsche autoritaire groep (Rex, Vlaamsch Nationaal Ver bond en een aantal conservatieve katholieken). Zulke evolutie zou echter naar wij meenen zeer groote gevaren inhouden voor de Katholieken en voor de staatkundige belangen die hun in België zijn toevertrouwd. Hedenmorgen vroeg is de Velserbrug defect geraakt, doordat een verbindingsas brak. Het scheepvaartverkeer ondervindt dientengevolge belemmering. Aangezien de as vervangen moet worden, zal het nog wel eenigen tijd duren, al vorens de verkeersstoring is opgeheven. Katholiek Nederland kondigt de bedevaart aan, die dit jaar reeds voor de negentiende maal naar Lourdes gaat. De eerste étappe is naar Lisieux Zaterdag gaat de reis over Parijs naar Nevers. Dienzelf den avond is het vertrek naar Lourdes. Den achtsten dag wordt de terugreis aan vaard. Deze reis duurt van 25 Mei—2 Juni. Men zie de advertentie in dit nummer. iSlxSï: of >iy.il» v/ y.v.v.' v.v. 'yyy':': Het jaar 1927 was in de geschiedenis van den radio-omroep van zeer groote beteeke- nis. De nog jonge techniek dezer wonder lijke uitvinding had zich tot dat moment bijna uitsluitend bediend van dei lange- en middengolven en daardoor in de meeste cultuurlanden een weliswaar zeer uitgebreid, doch in zijn actieradius betrekkelijk nauw begrensd zendernet ve' kregen. Het overbruggen van groote afstanden, de ver-' binding van werelddeelen, de verbreiding van den radio-omroep over de geheele wereld, kon alleen door de korte golf geschieden. De groote beteekenis van het jaar 1927 in de ontwikke lingsgeschiedenis van den omroep bestaat hier- in, dat in dat jaar, thans dus juist 10 jaar ge leden, de Europeesche radio-omroep op de korte golf zijn ontstaan vond. Ons land had het voorrecht op dit gebied baanbrekend werk te verrichten. Vanaf den beginne had men zich als doel ge steld dat de nieuwe in de Philips Laboratoria geconstrueerde zender een groot gebied zou be strijken, zuiver gemoduleerd moest zijn en een constante golflengte moest hebben. Met behulp van de nieuwe, eveneens in de Philips Laborato ria ontwikkelde watergekoelde zendlampen en door toepassing van de z.g. kristalbesturing, waarmede de frequentie constant gehouden wordt, slaagde men er in om aan deze eischen, welke men zich zelf had opgelegd, boven alle verwachting te voldoen. Elf Maart was de historische dag, waarop voor de eerste maal de stem van den nieuwen, Ne- derlandschen korte-golfzender over de geheele aarde gehoord werd. De eerste Europeesche „wercldaankondiging": „Hallo, Nederlandsch- Indië! Hier PCJJ, de kortegolfzender der Phi lips Laboratoria, Eindhoven Holland" weerklonk uit de geïmproviseerde studio in Eindhoven. 's Anderdaags 's morgens werd op de kan toren der Philips Fabrieken een telegram rit Bandoeng ontvangen; dat zeer kort doch veel zeggend was. Het berichtte in twee woorden, dat de aan dezen zender bestede zorg en ar beid «iet tevergeefsch waren geweest; het luid de: „Kortegolffoon schitterend". Dit was de be vestiging van de eerste kortegolf-ontvangst uit Holland in het verre Indië! Doch de stem van den nieuwen kortegolf zender PCJJ werd niet alleen in Indië gehoord. Uit alle deelen der wereld kwamen telegram men binnen, welke een uitstekende ontvangst meldden. De PCJJ programma's konden even eens zeer goed worden gevolgd in Australië en Nïeuw-Zeeland, in Zuid-Afrika en Britsch-In- dië, in Zuid-Amerika, Canada en zelfs in Ja pan. Ja, zelfs uit de V. S. werd bericht, dat men. den Philips-zender even krachtig ontving als de plaatselijke zenders. Niets kon het succes van het baanbrekende werk van den eersten Philips kortegolfzender beter illustreeren dan het feit, dat op 20 Mei 1927, dus ongeveer twee maanden na de eerste uitzending, de Engelsche zender van Daventry op verzoek van tallooze luisteraars in de over- zeesche gewesten den PCJJ-zender verzocht de programma's van Daventry met behulp van de 30 M golf over de geheele aarde te verspreiden. Deze heruitzending, welke zes uur duurde, was eveneens een zoodanig succes, dat de plaatse lijke zenders in Zuid-Afrika, Australië en Nieuw- Zeeland en in andere werelddeelen deze korte- golf-programma's opvingen en heruitzonden op hun eigen golflengte. Al deze prestaties en successen verwekten natuurlijk overal de grootste geestdrift; zij vonden hun bekroning in de toespraak, wel ke H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana via den PCJJ-zender op 1 Juni 1927 hielden tot Oost- en West-Indië. De zender PCJJ had als eerste Europeesche kortegolf zender het bewijs geleverd, dat regelmatige omroepuitzendingen over iederen afstand practisch mogelijk waren. Thans ging het er om den „proefzender" te maken tot een definitieven zender. Men vatte het plan op om een officieele kortegolf-verbieding tot stand te brengen tusschen het moederland en de overzeesche gewesten. Ter verwezen lijking hiervan werd op 18 Juni 1927 de „N. V. Philips' Omroep Holland-Indië", bij verkorting PHOHI genaamd, opgericht. De Phohi heeft zijn roeping, om te zijn een wereldzender in den besten zin van het woord, ten volle begrepen en in practijk gebracht. Thans, na een 10-jarige practijk staan de Ne- derlandsche kortegolfzenders mede aan de spits en zorgen zij door eigen programma's of door heruitzending der K.R.O.- en V.P.R.O.-program- ma's voor de verbreiding onzer cultuur en kunst over de geheele wereld! Het beste dat men hem bij dit jubileum kan wenschen is, dat hij er spoedig in moge slagen als wereldzender voor den geheelen Nederland- schen omroep werkzaam te kunnen zijn. De technische voorwaarden daartoe zijn voorhan den. Inderdaad, binnen afzienbaren tijd zal de Phohi door de constructie van den opnieuw ge- moderniseerden en versterkten zender PCJ, waar van de ant.-energie tot 60 kW wordt verhoogd, behcoren tot de krachtigste en verstdragende stemmen in het groote radio-wereldverkeer. De oudste kortegolfzender van Europa zal, zijn tra ditie getrouw, weer een leidende positie inne men! En de luisteraars in de geheele wereld zullen er hem dankbaar voor zijn! BUITENZORG, 20 Febr. (Aneta) Benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau de heer F. van Glahn, secretaris van de Stichting Crisiswerk (ter Amsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen in Ned.-Indië. Aan het voorloopig verslag der Tweede Ka mer nopens het wetsontwerp tot wijziging van de Motorrijtuigenbelastingwet en wet van den 6den October 1934 tot instelling van een Ver- keersfonds, inzonderheid met het oog op het belang der tertiaire wegen, ontleenen wij het volgende Algemeen vond het instemming, dat de re geering dit ontwerp heeft ingediend ten einde verbetering te brengen in den toestand der ter tiaire wegen. Dat de regeering een einde wil maken aan den bestaanden toestand, waarbij tertiaire we gen van het Verkeersfonds geen profijt hebben, hoewel zij voor het doorgaand verkeer soms de zelfde beteekenis hebben als secundaire wegen, vond algemeen instemming. Het voorstel, de helft van het voor de ter tiaire wegen beschikbaar te stellen bedrag in mindering te brengen van het provinciale aan deel in het Verkeersfonds, vond bij verschei dene leden bestrijding. Vrijwel algemeen werd ernstig bezwaar ge maakt tegen het voorstel, het aandeel van elk der provinciën in het ten behoeve van de ter tiaire wegen uit te trekken bedrag uitsluitend afhankelijk te stellen van de opbrengst der motorrijtuigen- en rijwielbelastingen in die pro vincie in het begrootingsjaar. Men meende, dat de voor de wegen van de tertiaire wegenplannen bestemde gelden be- hooren te worden verdeeld naar verhouding van de lengten van de gezamenlijke tertiaire wegen in de onderscheidene provinciën, althans volgens een formule, waarin de lengte van de tertiaire wegen een belangrijke factor is. De hoofdingenieur-directeur van den Rijks waterstaat en de hoofdingenieurs van de provin ciën zouden een centraal college van advies voor de tertiaire wegen moeten vormen. Verscheidene leden achtten het niet juist, dat bij de verdeeling van de voor de tertiaire wegen uit te keeren gelden geen rekening zal worden gehouden met hetgeen door de verschillende provinciën reeds is ten koste gelegd voor onder houd en verbetering van waterschapswegen, ge meentewegen, provinciale wegen, die niet op de wegenplannen voorkwamen. Vele leden zouden het verkeerd en onbillijk achten, indien de beschikbaar te stellen gelden voornamelijk werden besteed aan de slechtste wegen en het meest zou worden gegeven daar, waar men nalatig was of door onmacht te kort schoot. Verscheidene leden achtten het volstrekt niet vanzelfsprekend, dat de kosten van onderhoud en verbetering van rijkswegen, die niet op het rijkswegenplan of op een provinciaal wegenplan voorkomen, ten laste van het Verkeersfonds be- hooren te komen. Zij meenden integendeel, dat deze kosten ten laste van het Rijk dienen te worden gebracht, tenzij die wegen zouden kun nen worden aangemerkt als tertiaire wegen in den zin van dit wetsontwerp. Met het m.s. „Poelau Bras" vertrokken d.d. 19 Februari van Amsterdam naar Ned. Oost Indië: W. P. j. Andersen, L. Aronstein en ge zin, mevrouw A. H. W. Bergmans, W. A. Boers, R. P. ten Broek, ir. H. W. Goslings, dr. F. c. van der Horst en echtgenoote, C. J. Hücken- swager, mejuffrouw S. L. van Ketel, W. Knuy- sting en gezin, W. Micola von Fürstenrecht, mejuffrouw J. M. L. Zur Mühlen, mr. H. A. A. C. Reyners en echtgenoote, D. van der Sande en echtgenoote, C. Schokking en gezin, Zeer- eerw. Pater J. A. M. Vos, ir. G. P. J. de Vries en echtgenoote en A. L. Zwemmer en gezin. In naam van het belang van onze volks gemeenschap vraag ik U voort te gaan met in uw kringen gelegenheid te bieden tot beginselvaste, godvreezende scholing en vorming. Jhr. Ruys de Beerenbrouck bij het gouden feest der Vrije Universiteit 1930. Bjj het afdeelingsonderzoek nopens het wets ontwerp tot wijziging en aanvulling van artikel 134 der Pensioenwet 1922 verklaarden vele leden der Tweede Kamer van oordeel te zijn, dat de regeering beter had gedaan indien zij, alvorens de indiening van dit wetsontwerp te overwegen, bij den Centralen Raad van Beroep in beroep was gegaan van de beslissing van den Pensioen raad, waarvan het wetsontwerp een gevolg is. Men stelde er prijs op, van de regeering te vernemen, om welke reden dit niet is geschied. Verscheidenen van deze leden drongen er bij de regeering op aan, alsnog beroep bij den Cen tralen Raad in te stellen. Ernstig bezwaar hadden verscheidene leden in het bijzonder ook tegen de terugwerkende kracht, welke de regeering aan dit wetsontwerp wenscht te verleenen in dien zin, dat ook reeds verleen de, doch naar het oordeel der regeering te hoog vastgestelde pensioenen zullen worden vermin derd. Een aantal dezer leden voegden hieraan toe, dat zij niet voornemens waren, hun stem aan dit artikel te geven, zoolang niet door een uit spraak van den Centralen Raad zal zijn uit gemaakt, dat de bedoelde pensioenen tot een te hoog bedrag zijn toegekend. De keuringsdienst te Zwolle waarschuwde de politie te Enschede dat een auto onderweg was naar Enschede, waarin ondeugdelijk vleesch werd vervoerd. Inderdaad werd die auto op den Hengeloscheweg aangehouden. Er bleek een groote hoeveelheid lever, beenderen en vet in te worden vervoerd, die een ondraaglijke lucht verspreidde en die niet was gestempeld. De heele partij is aan het abattoir afgekeurd. Te gen den vervoerder A. H. W. is procesverbaal opgemaakt wegens frauduleuzen invoer van vleesch in de gemeente Enschede en wegens vervoer van ongekeurd vleesch. De partij was bestemd voor een slager te Enschede, die er worst van had willen maken. De Nederlandsche Veehouderijcentrale maakt bekend, dat in de week van 22—27 Februari 1937 varkens boven het zoutersgewicht zullen wor den afgenomen, deels bestemd om levend te worden uitgevoerd en deels bestemd om voor uitvoer te worden geslacht. De prijs van de varkens, welke bestemd zijn voor levenden uitvoer is vastgesteld op 46 cent per K.G. levend gewicht, zonder eenige korting volgens plaatselijk gebruik. Bij de uitbetaling zullen z.g. fondsgelden niet worden afgetrokken. De varkens moeten bij levering in goede con ditie verkeeren. Zij moeten gezond en goed ter been zijn en gedurende ten minste 12 uren vóór de levering gevast hebben. Alle varkens, welke naar de meening van de Centrale op de leve ringsplaatsen niet in goede conditie verkeeren of niet het vereischte gewicht hebben, zullen worden geweigerd. Voor de varkens boven het zoutersgewicht, welke bestemd zullen worden om voor uitvoer, anders dan als bacon, te worden geslacht, zijn de volgende prijzen vastgesteld: Tot 125 K.G. geslacht: kwaliteit A 59 cent kwaliteit B 57 cent kwaliteit C 55 cent van 126150 K.G. geslacht 56 cent van 151 K.G. geslacht en daarboven alles per K.G. geslacht gewicht 55 cent De prijzen van de varkens, welke als zouters worden geleverd blijven ongewijzigd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 9