\1
e§ ca
70 ct.
£ea V. 3-Cohsat
3-c Vhind 3d
I Omroepers komen in
80.000 gezinnen I
m
Onze architecten hebben de handen vol om te voldoen aan alle aanvragen voor origineele landhuizen in het PHILIPSPARK te Santpoort
Haagsch genootschap van schilders
„Pulchri Studio"
MARIA-STICHTING
STOFZUIGER*!
LUMBOLITE
EXPEDITIE P. J. BO'
SP^ mmr
Niet tevJiede*i
De ipaarnestad
door brood van Van der Linden
Elk lichaam
ZUIGELINGEN VOEDSEL
m
Sw8 *1
n mm
Beschouwing over verleden
en heden
„BEAUTY PARLOUR"
Fit en sterk
Joh. vanWunnik
Adverteert in dit blad
„NUTRICIA" - ZOETERMEER
ZONDAG 21 FEBRUARI 1937
II
ir
■PIBfc'.
I c -
- mm
Op het ijs van het meer Flaten bij Stockholm zijn internationale auto- en motorwedstrijden
gehouden. De wagens der standaard-klasse in actie
Als er voor „de kok in de keuken" geblazen wordt, treedt oi
voor de Spaansche nationalisten in de Sierra Nevada een korte rust
met Uw uiterlijk?
GR. HOUTSTRAAT 110
Mijn reclame-campagne?
Een'enorm succes mijnbeer)
Maar al mijn drukwerk
b ook van drukkerij
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
voor Uw werk
per Kilo
C. BOOY
Schriftverbetering t
INST. REIBER-NA^
)EK'J
MEUBELMAKERIJ en ST0FFEERD
levert le kl. Meubelen, Matrassen, Deke^
Tapijten, Gordijnen en compl. inrichting
d
GR. HOUTSTRAAT 1^
TELEFOON 154^
J. G. KAASENBROC^
FA. F. C. MISSET Jf'
Verzendt Uw goedei*^,
naar AMSTERDAM Ve\
voor eiken leeftijd zoowel ,voor den
gezonden als zieken zuigeling-
VRAAGT PROSPECTUS AAN
in alle plaatsen vertegenwoordigd
iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiii
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
IJszeïlen op de Schwen-
zeitsee bij Angerburg in
Oost-Pruisen. Het jacht
„litis" won 't kampioen
schap van Duitschland
Aan het front van Malaga. Een stuk lOVx c.M.
geschut in stelling
i
K.vw,.v.
p8BM|
C V X -•
',-:v
Cadiz, de Spaansche havenplaats, heeft reeds een
nationalistisch monument. De omhulde figuur stelt
het nog niet geheel overwonnen Spanje voor
De opleving kan daar de oorzaak van zijn, maar een op grond van de historie aannemelijker reden is, dat men meer en meer gaat inzien, dat dit park, in bosschen gelegen en zoo vlak bij den trein, een ideaal woonoord is.
Vraagt vrijblijvende inlichtingen, teekeningen, brochures aan J. F. PHILIPS Jr., Wüstelaan 37, Santpoort, Telef. 366 en Twijnderslaan 9, Haarlem, Telef. 16902
Het tijdschrift „Prisma der Kunsten" heeft
een aflevering gewijd aan het in 1847 op
gerichte Haagsche genootschap van
schilders „Pulchri Studio".
Een beschouwing over verleden en heden
geeft dr. H. E. van Gelder. Hij brengt in her
innering, dat in de middeleeuwen ook Den
Haag zijn Gilde van St. Lucas had; in de zeven
tiende eeuw scheidden (,,uyt grootsmoedigheyt"
klaagde Sint-Lucas) de kunstenaars zich van
de glazenmakers en boekbinders af en vorm
den de Confrérie Pictura. Deze heeft echter den
Franschen tijd niet overleefd; ook al mocht
haar stichting, de Teekenacademie, haar
voortzetting vinden in de Haagsche Academie
van Beeldende Kunsten.
Voor een „broederschap der kunstenaars"
met gedwongen lidmaatschap voor ieder, die in
deze stad de kunst wilde beoefenen, was in de
19de eeuw geen plaats meer, al ontstond daar
door een leegte. In 1847 kwam dan ook Pulchri
Studio als vrije corporatie die leegte weder vul
len, als een „genootschap" van „schilderkun-
digen" in „dienst" der „schoonheid".
Hoe hebben deze „schilderkundigen", die zien
later de beeldhouwers en de grafische kunste
naars assumeerden, dien Schoonheidsdienst ge
pleegd? De schr. brengt In herinnering, dat
Bosboom tot de oprichters behoorde en dat de
ledenlijst Jozef Israels en Weissenbruch, Roe-
lofs en Gabriël, de Marissen en Mauve, Neu-
huys en Mesdag, De Zwart en Suze Bisschop—
Robertson, Haverman en Toorop, Isaac Israëls
en Tholen vermelden mag. Hun beteekenis ech
ter, was een persoonlijke, en die van het Ge
nootschap is een afzonderlijk en eigen ding.
„Ik kan mij voorstellen," aldus de schr., „en
de overlevering wijst in die richting, dat in de
dagen van den hoogsten bloei der Haagsche
School, toen de overgroote meerderheid der
leden was opgenomen in de vaart der leiding
gevende meesters Pulchri Studio als een, als
het ware, gesloten eenheid een zeer sterken in
druk moet hebben gemaakt, zoodat de verhui
zing naar het groote gebouw in het Voorhout
met zijn groote zalen min of meer symbolisch
kon worden geacht.
„Maar die ééns-willendheld, die gelijke kunst
opvatting, was er vóór dien niet en nadien
evenmin;' zonder bezwaar; ik zou zelfs willen
zeggengelukkig en natuurlijk.
„Terwijl de jongere richting, welke wijthars
als Haagsche School aanduiden, opkwam, wa
ren ln Pulchri Schelfhout en B. J. van Hove
hoog ju eere, ook Stroebei en de Verveers, ook
David Bles.
„En ook ln de nadagen der groote Hage
naars breken andere opvattingen door-, de leer
lingen van Allebé eenerzijds, zij, die onder den
invloed komen van het Fransche luminisme of
van het symbolisme anderzijds, vormen met de
ouderen minder of meer sterke contrasten, wel
ke ook langzamerhand in de eerste jaren der
twintigste eeuw in Pulchri veld winnen."
De zwakste periode van Pulchri noemt schr.
die, waarin daar de tradities der Haagsche
school nabloeiden, terwijl de internationale
kunstrichting reeds naar geheel andere opvat
tingen wees.
„Ongetwijfeld," aldus de schr., „heeft men
daarna getracht, de schade weder ln te halen,
vooral door de gelederen van onderop aan te
vullen. Men heeft méér gedaan. Men heeft,
doorgaande op het feit, dat, door verhuizing
vooral, ook niet-Hagenaars tot de werkende le
den behoorden, de stedelijke grenzen geheel
laten vallen en, óók door uitnoodiging, een vrij
groot aantal te Amsterdam en elders gevestigde
kunstenaars tot zich getrokken. Ook daardoor
is de ban van het te behoudend Haagsche van
het Pulchri van vlak vóór den Oorlog gebro
ken."
De schr. besluit: „Het algemeene kunstge
nootschap is slechts dkn een belang voor de
kunst en een belangrijk element voor de kunst
ontwikkeling van onzen tijd, wanneer het de
kameraadschappelijke wisselwerking van de
oudere en de jongere kunstenaars wekt, bevor
dert en tot ontwikkeling brengt.
„De leiding moet daarbij uitgaan van het be
stuur, maar ook voor elk der leden persoonlijk
brengt dit een taak mede, misschien zonder
offer niet te verrichten. Hij kwijte zich daar
van Pulchri Studio: als in Dienst van de
Schoonheid."
Aan hetgeen omtrent de geschiedenis van
het genootschap wordt vermeld, ontleenen wij
het volgende:
In de veertiger jaren van de vorige eeuw be
stond de eenige band tusschen kunstenaars
onderling uit collegiën, waarvan de leden voor
namelijk bijeen kwamen om gemeenschappelijk
naar model te teekenen.
Een dier collegiën dateerde van 1845 en
noemde zich „Collegie aan Kunst en Vriend
schap gewijd". Uit dit collegie is het genoot
schap Pulchri Studio gegroeid. De daarbij aan
geslotenen, een acht- of negental Jonge schil
ders, werden gastvrij ontvangen op het atelier
van L. Hardenberg op de Uileboomen. Later
kwam het denkbeeld, een genootschap te vor
men. Onder leiding van L. Hardenberg en J. H.
Weissenbruch werd op 18 Januari 1847 een
kunstbeschouwing gehouden in het „Kooren
huis"; deze had zeer veel succes. Verschillende
kunstbroeders sloten zich aan, en op 23 Januari
1847 werd de eerste vergadering van het ge
nootschap gehouden en een bestuur samenge
steld. Voorzitter werd Bart van Hove. Als plaats
voor de verdere kunstbeschouwingen werd „De
Oude Doelen" bestemd. Op 10 Februari 1847
werd op een bijeenkomst de naam „Pulchri
Studio" aangenomen. In April 1847 werd Ko
ning Willem n beschermheer, die de financieele
moeilijkheden door ruime giften oploste. De
vergaderingen werden later gehouden in een
zaal boven het boterhuis op de Groote Markt,
de kunstbeschouwingen in de Logezaal op de
Fluweelen Burgwal.' Later verhuisde men naar
de school van het Nut.
De leden waren met weinig tevreden. J. Bos
boom was verrukt, toen hij voor een teekening
30 gulden ontving; de oudere, zeer bekende A.
Schelfhout werd eerbiedig aangehoord, als hij
gewaagde, dat hij 1200 gulden voor een schil
derij had ontvangen. Uit het overschot, dat
men toch had, werd onder het presidium van
Louis Meyer, den zeeschilder, een fonds ge
sticht voor aankoop van werk van jonge leden.
In 1855 stelde Meyer voor, een sociëteit te
stichten. Een jaar later aanvaardde Koning
Willem III het beschermheerschap. Koningin
Sophie en andere leden van de Koninklijke
familie zaten bij de kunstbeschouwingen dik
wijls mede aan. Het contact tusschen schilders
en kunstkenners werd verstevigd; portefeuilles
werden rondgezonden. In Groningen deed Taco
Mesdag veel om aankoopen te bevorderen.
In 1861 werd het hoofdgebouw van het hofje
van Nieuwkoop met den tuin gehuurd en be
trokken. Het in 1658 gebouwde huis bood den
schilders een romantische omgeving, een voor
treffelijke teekenzaal en sociëteit; een kegel
baan in den tuin was een attractie te meer. Als
voorzitter der sociëteit werd L. Meyer ln 1863
opgevolgd door David Bles. Feesten met ta
bleaux vivants werden gegeven, revues opge
voerd en de opbrengst kwam ten goede aan
hulpbehoevende kunstenaars en hun weduwen
en weezen.
In 1863 stelde de vice-president L. Hanedoes
voor, het gemeentebestuur te verzoeken, bü ten
toonstellingen geen medailles meer te geven,
maar inplaats daarvan een som uit te trekken
om, met bijdragen van anderen, schilderijen
aan te koopen voor een te stichten stedelijk
muséum. Zoo heeft Pulchri het aanzien gege
ven aan een Haagsch museum voor moderne
kunst. Ook werd een etsclub opgericht.
In 1875 werd Jozef Israëls voorzitter, later
Artz. In 1886 kocht en verbouwde het genoot
schap het gebouw Prinsegracht 57. Sinds 1889
was Mesdag voorzitter; onder zijn leiding werd
de grootste bloei bereikt. Het gouden jubileum
in 1897, samenvallende met den zeventigsten
verjaardag van Jozef Israëls, werd luisterrijk
gevierd met een Oud-Hollandsch feest in den
Dierentuin, vereerd door de tegenwoordigheid
van de Koningin-Regentes en Koningin Wil-
helmina, die in 1899 beschermvrouwe werd.
Op 1 Juli 1901 werd het tegenwoordige ge
bouw, Lange Voorhout 15, betrokken en feeste
lijk ingewijd. Op 2 December 1932 behaagde het
H. M. de Koningin, als werkend lid tot het ge
nootschap toe te treden.
Deskundige inlichtingen
tot verbetering en in
standhouding van de
huid verkrijgt U gaarne
bij
N. M. DE BOER
(t.o. Cinema Palace) Tel. 11638
Haarlem - Telefoon 13866
VERF
kost onze zuivere
STANDVERF (GLANSVERF)
GLAS
inzetten
slijpen en verzilveren
Slager
d' oude zaak in de
SCHAGCHELSTRAAT
PRIMA RAUWE ROOKWORST
40 ct. per pond
Alle vleeschwaren en worst
soorten tegen scherp concurree-
rende prijzen. Alles eig. fabrik.
Barrevoetestraat 17 - Tel. 11489
Mevrouw bel op! om uw ge
bruikte meubelen, geheele in
boedels en zolderopruimingen
te verkoopen. J. VELLEMAN,
Zijlstr. 62, Haarlem, Tel. 14637.
Overal te ontbieden.
Speciaal
adres voor MATRASSEN en BEDDEN
SCHAGCHELSTRAAT 13 TEL. 10286
Repareeren en Bijvullen van Bedden
en Matrassen in één dag retour
Wij maken veeren bedden 3 - d e e 11 g
vooral tegenwoordig DE EISCH. Op elKfc.
leeftijd te leeren. Resultaten ter overtuig1^
Privé- en Clublessen
Kleine Houtweg 8 - Anno 1899 - Haan
■ie»»V
desgewenscht op AFBETALING
Contant-prjjzen plus 5 onkosten
Inlichtingen onder No. 68349 bur. van dit
heeft zijn aparte eisci^
Indien U
koopt zult U ervaren,
wij met deze wetenscb,,,
terdege rekening boud
Een specialist kan V
garantie geven.
in ieders bereik. Een prima le klas
voor 0.50 per week. Na 2 jaar Uw eigeI1 jjJ'
Al het onderhoud 2 jaar voor onze reke'
Telefoon 10271 .A
Groote Houtstraat 131 - hoek Cornell^/
De houtvezel-"".$1
plaat der toeB"
VRAAGT PRIJS EN MONSTERS BIJ
HOUTHANDEL HAARLEM
Alleenverkoop voor Haarlem en Omstrek^/
Opgericht 1885 A
SPAARNWOUDERSTRAAT 30 - TELEF. 1
