Del Vayo brengt een bezoek
aan de Spaansche hoofdstad
1
Een Japansch
voorstel
De begrafenis van de slachtoffers der
ontploffingsramp te Brasschaet
Graziani toch
ernstig gewond?
Het nieuws van heden
Een redevoering tot
de arbeiders
M&T. CALD1L
Gasaanval op 7
bioscopen
K
Mgr. Orsenigo bij
Von Neurath
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 1 MAART 1937 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE KV. DRUKKE RW DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13-846
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20436
t,Ieder land heeft tot zijn ongeluk
een Franco, die het aan vreemde
overheersching overgeeft"
Een nachtelijke aanval
op Madrid
imiE2Q==
"CÖVIEDOVH0ESOTO
IMiË IS
Het front in Asturië
Het oude volkslied in
eere hersteld
Het feest van het volksleger
Een granaatscherf zou zijn longen
hebben geraakt
Staking te Mulhausen
beëindigd
Duitsche infiltratie
in Oostenrijk
Verzet van de Reichspost
Een nieuwe Belgische postzegel
waarvan de voorstelling aan de
noodlottig verongelukte Konin
gin Astrid herinnert
Moordenaar te Weenen
gelyncht
Aden een kolonie
Het Britsche stoomschip
„Llandovery Castle", dat
nabij Spanje op een mijn ge
varen is en belangrijke scha
de bekwam
Pachting van Ned. Nieuw-Guinea
en een niet-aanvalspact met
Nederland
Verdwenen Australisch
vliegtuig gevonden
De arbeid in de mijnen
in Hongarije hervat
Llewellyn heeft
opnieuw gefaald
Het Weer
Voor Centrale Verwarming:
„DE SPAARNESTAD"
Japansche officieren
verlaten hun schip
Storm en overstrooming
Duel tusschen De Bono
en Lessona
i§p!|yp!
BOVEN: De Chapelle ardente, waar het stoffelijk overschot der slachtoffers was
opgebaard en collega's de eerewacht hielden. ONDER: De lijkstoet verlaat onder
militair geleide het hospitaal te Antwerpen
Het eerste officieele bezoek van
den Nuntius na zijn ziekte
Kolendampvergiftiging
te Bussum
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
NIEUWE KOMEET
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct„ Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek.
MADRID, 1 Maart. (Havas). De minis
ter van buitenlandsctae zaken, Alvarez Del
Vayo, brengt op het oogenblik een bezoek
aan Madrid. Hij heeft een onderhoud ge
had met generaal Miaja. Vermoedelijk zal
de minister Dinsdag naar Valencia terug-
keeren.
Gisteren heeft Del Vayo een groote rede
voering gehouden te Madrid op een arbei-
dersbetooging. Vandaag Madrid verdedigen,
zoo zeide hij o.m. in zijn rede, is Parijs,
Londen, Praag, de Noordelijke landen en
iedere democratische natie in een niet te
ver verwijderde toekomst verdedigen.
Na gewezen te hebben op hetgeen hij noem
de, de zwakheid van de buitenlandsche politiek
der Europeesche democratieën tegen de fas
cistische taktiek, die beoogt, door het uitbuiten
van de gruwelen van den oorlog, de macht
te verkrijgen op het continent, ging Del Vayo
voort:
Spanje overleveren aan Duitschland en
Italië alleen omdat tot eiken prijs uitbrei
ding van den oorlog moet worden voorko
men, staat gelijk met den weg te effe
nen voor een internationale overheersching
der twee fascistische landen.
Ieder land heeft tot zijn ongeluk een
soort Franco of iemand anders, hetzij mi
litair of burger, die door Berlijn en Rome
tegen zijn eigen land kan worden gebruikt
BISKAJE
bOZOU
ARUAO
aVILES
WUBLE
CAUDAMO^
PRAVIA
SUmiUAUO »PSsi0^.SpEOR- VEG
aSAU
GQULL05
NORERA
A DO
PEUAFIOR
Lü^grsiERO
TRUBIP
CASTAUOlLLO
JP
*7 <,^J-&NGRE0
°F. tABIAUA
MIERES
10VIED0
LEWA
F BOUT L 'JU
SPooowe&eu
KKC Gf«
om de poorten van zijn volk voor vreemde
overheersching te openen. Zoo b.v. is in
Tsjecho-Slowakije tegenover Benesj een
Henlein, een andere Franco geplaatst. Ma
drid, aldus besloot Del Vayo, heeft alle
plannen verijdeld. Een weldoordachte opzet
is mislukt door het verzet der stad, die
geworden is tot de laatste loopgraaf der
Europeesche vrijheid.
De verdedigingsraad van Madrid deelde
Zondagmiddag mede, dat de zware artillerie
van de rechtschen wederom het centrum van
de hoofdstad heeft gebombardeerd. De mate-
rieele schade is aanzienlijk en een aantal
slachtoffers onder de burgerbevolking valt te
betreuren.
Des avonds om even na elven werd de
nachtelijke rust plotseling verbroken door
hevig kanongebulder. Tevens was duidelijk
het geratel van mitrailleurs en het knallen
van geweren hoorbaar. De strijd woedde in
den sector van de Universiteitswijk en de
Casa del Campo. De nacht was pikdonker
en de regen begunstigde een uitval.
In den sector van het Escoriaal zijn sterke
afdeelingen, onder meer bestaande 'uit twee
bataljons der z.g. Largo Caballero-infanterie
en der Aida de la Fuenta-infanterie en uit
eskadrons cavalerie, aangekomen ter verster
king der roode strijdkrachten.
Op den weg naar Valencia rukten de
rechtsche troepen vooruit en zij hebben
thans Argenda binnen het bereik van hun
geschut gebracht.
Een aanval van de regeeringstroepen op Ca-
rabanchel Bajo werd afgeslagen.
In het legerbericht uit Gijon wordt beves
tigd, dat de Baskische regeeringstroepen de
oude slachtplaats en de huizen bij het klooster
van de Zusters der Aanbidding te Oviedo
zouden hebben bezet. De stellingen in de wijk
St. Lazarus worden versterkt. De artillerie ont
plooide een groote activiteit. In den sector
Esclampero duurde de aanval der regeerings
troepen op de versterkingen van Latrecha
voort. De vijand biedt hier heftigen tegenstand.
Bü decreet van Franco is de oude Konings-
marsch tot volkslied verklaard. Deze marsch,
die eveneens tot April 1931 het officieele
volkslied was, werd vandaag overal gespeeld
onder groot enthousiasme van het publiek.
Te Barcelona werd Zondag het feest van het
volksleger gevierd, waaraan strijders van alle
arbeiders-organisaties en afgevaardigden van
de strijders aan alle fronten in Spanje deel
namen. Companys hield een toespraak, waar
bij hij zijn toehoorders deed zweren tot den
dood voor de overwinning te strijden. „Belooft
gij op uw eerewoord", zoo zeide hij, „tot den
dood te strijden tot het fascisme vernietigd zal
zijn?", waarop van alle zijden werd geant
woord: „Ja, ja". „Dan", vervolgde Companys,
„kunt gij zeker zjjn van de overwinning, nie
mand zal u deze kunnen ontnemen. Leve de
vrijheid".
In een herderlijk schrijven heeft de Kardi
naal van Sevilia krachtig het optreden der roo-
den veroordeeld, die, naar hij zegt, in
deze provincie vijf en twintig priesters hebben
vermoord en ruim tweehonderd vijftig kerken
geplunderd en talrijke meesterwerken hebben
vernield.
DZJIBOETI, 1 Maart (Havas) Volgens
berichten uit Addis Abeba zou de gezond
heidstoestand van den onderkoning, maar
schalk Graziani, ongerustheid wekken.
Scherven van een der granaten, die kort ge
leden te Addis Abeba zijn geworpen, zouden in
de longen zijn binnengedrongen, waardoor de
maarschalk aan traumatische longontsteking
zou lijden.
MULHAUSEN, 1 Mrt. (Havas) De staking
van de arbeiders in de kalium-mijnen van Mul
hausen is beëindigd; het werk zal heden wor
den hervat. De werklieden hebben bereikt dat
een veertig-urige werkweek is ingevoerd, ter
wijl de loonkwestie bij arbitrage zal worden ge
regeld.
WEENEN, 1 Maart. (Havas). In verband met
de incidenten bü het vertoonen van de film
Fredericus, verzet de Reichspost zich tegen de
Duitsche infiltratie in oostenrijk.
Het blad bericht verder, dat de film in Graz
door het Vaderlandsche Front werd verboden,
doch op bevel van Weenen werd dit verbod op
geheven, tegen den wil van den minister van
Openbare Opvoeding. Het blad noemt het een
vergissing op deze wijze, door 't prijsgeven van
de nationale waardigheid, de versterking van
het Duitsch-Oostenrijksch "rerdrag van 11 Juli
te willen koopen. Tenslotte verzet het blad zich
tegen het verbod van Oostenrijksche kranten in
Duitechland.
WEENEN, 1 Maart (Havas) Te dezer stede
heeft een 58-jarige Italiaan, Dominico Pertti
geheeten, met een revolver de vrouw van den
Weenschen advocaat Goldreich doodgeschoten.
Hij bedreigde met zijn revolver de voorbijgan
gers, die trachtten hem te arresteeren. Dezen
ontstaken daarop in zoodanige woede, dat zij
hem lynchten.
LONDEN, 1 Maart (Havas). Het ministerie
van Koloniën deelt mede, dat de provincie Aden,
welke tot dusver bü Indië behoorde, met ingang
van 1 April een kolonie zal worden, bestuurd
door een gouverneur in plaats van een com
missaris. Luitenant-kolonel Bernard Rawdon
Reiily, thans hoofdcommissaris van Aden, is
bevorderd tot gouverneur en opperbevelhebber
der kolonie.
TOKIO, 1 Maart. (Reuter). In het
Japansche Lagerhuis is voorgesteld,
dat Japan een niet-aanvalsverdrag
met Nederland zou sluiten en boven
dien toestemming zou verzoeken
Nederlandsch Nieuw Guinea te
pachten.
Minister-president Hayasji beloofde, dat
de kwestie bestudeerd zou worden en voeg
de hieraan toe, dat Japan geen territoriale
ambities heeft ten aanzien van Neder
landsch Oost-Indië.
Dit voorstel werd in het Lagerhuis gedaan
door den afgevaardigde Hyogoro Hakoerai.
Kazaje Koewasjima, die benoemd is tot ge-
zknt in Den Haag, is uit Tokio vertrokken voor
het maken van een reis door Nederlandsch-
Indië. Omstreeks den loden April wordt hij in
Tokio terugverwacht, waarna hü zijn nieuwe
functie zal aanvaarden.
Het Japansche persagentschap Domei
meldt naar aanleiding van gedane voor
stellen ten aanzien van een niet-aan
valsverdrag met Nederland en van pacht-
plannen betreffende Nieuw-Guinea, dat, in
tegenstelling tot de eerste berichten, blijkt, dat
er geen sprake zou zün van een denkbeeld om
geheel Nederlandsch Nieuw-Guinea te pachten,
maar om voor Japansche onderdanen op dit
Nederlandsche gebied land in pacht te vragen
ten behoeve van industrieele en economische
doeleinden.
Sakoerai verklaarde in het Lagerhuis: „Onder
de Nederlandsche bevolking in dit gebied be
staan ongerechtvaardigde, verkeerde opvattin
gen over een beweerde Japansche bedreiging."
Hij deed daarom het voorstel aan de hand een
niet-aanvalsverdrag tusschen Japan en Neder
land te sluiten. Echter beklaagde Sakoerai zich
over het feit, dat, naar hij beweerde, Japansche
onderdanen in Nederlandsch-Indië door de Ne
derlandsche autoriteiten slécht behandeld wor
den en in dit verband herinnerde hü aan „tal
rijke gevallen van onderdrukking tegen Japan
sche visschers en zakenlieden in Nederlandsch-
Indië.
Sakoerai verklaarde verder, dat de Japansche
wettige handelsbelangen in Nederlandsch Oost-
Indië gewaarborgd dienen te zün. Ook bracht
hü ter sprake: „het uitgebreide gebied van
Nederlandsch Nieuw-Guinea, dat onbevolkt en
onontgonnen blüft."
SIDNEY, 1 Mrt. (Reuter) Het Australische
vliegtuig, dat sedert 19 Februari werd vermist,
is op 75 mijl ten Zuiden van Brisbane gevonden.
Het toestel was geheel vernield. Van de zeven
inzittenden zijn vüf om het leven gekomen; de
beide anderen, beiden inlanders, zün op won
derbaarlijke wijze aan den dood ontsnapt. Eén
heeft een been gebroken, de ander heeft geen
letsel bekomen.
BOEDAPEST, 1 Mrt. (Havas) De steen
koolmijnen te Pees, waar de laatste dagen ern
stige incidenten zijn voorgekomen, zijn heden
ochtend weer geopend. Van de 265 arbeiders,
die in staking waren gegaan, zijn er 146 ont
slagen. De prefect van Pees zou hebben verze
kerd, dat hij de wet met alle gestrengheid zou
toepassen, indien de arbeiders de hun gestelde
voorwaarden niet aanvaarden.
KAIRO, 1 Mrt (Reuter) De vlieger Llewel
lyn is Zondagmiddag op het vliegveld Almaza
geland. Zijn poging, het record Engeland
Kaapstad te verbeteren, is opnieuw mislukt.
Reeds had hü meer dan de helft van den af
stand in 33 uur afgelegd, toen een defect aan de
olieleiding hem noodzaakte een noodlanding te
maken. Llewellyn zal heden naar Engeland te
rugvliegen en onmiddellijk daarna een nieuwe
recordpoging wagen.
Verwachting; Matige tot krachtigen, Hz
Noordoostelijke tot Noordwestelijken
H wind, zwaar bewolkt tot betrokken met
tijdelijke opklaringen, kans op regen,
sneeuw of hagelbuien, weinig verande-
ring in temperatuur.
Hoogste barometerstand: 768.8 te Seydis-
fjord.
Laagste barometerstand: 740.3 te Brussel.
Zon op 6.49 - onder 17.39 - Licht op 18.09
Maan op - onder 7.39
EE 5 Maart L.K. EE
BRECHCOKES,
WALES ANTHRACIET 50/80,
WALES ANTHRACIET NOOTJES VIER.
FRIESCHE VARKENMARKT 6—10,
TELEFOON 14164
NEW YORK, 1 Mrt. (Havas). Gister
avond zijn tegelijkertijd in zeven bioscoop
theaters op Broadway, toebehoorende aan
een en dezelfde directie, bommen, die stink
en traangas bevatten, ontploft. Onder de
duizenden toeschouwers ontstond een groote
paniek en verwarring, waardoor een hon
derdtal menschen gewond werd.
Vüf en dertig personen moesten naar een
ziekenhuis worden overgebracht. De bommen
waren voorzien van uurwerken, hetgeen de ge
lijktijdigheid der ontploffing verklaart. De di
rectie der theaters heeft een mededeeling ge
publiceerd, waarin gezegd wordt, dat er geen
enkel verschil van meening met de vakvereeni-
gingen bestond.
TOKIO, 1 Mrt. (Domei). De officieren van het
stoomschip Katori Maru van de Nippon Yoesen
Kaisha, dat Zondagmiddag drie uur van Yoko
hama zou vertrekken, verlieten tegen elf uur
het schip, waardoor hét vertrek onmogelük
werd gemaakt.
De bond, waarvan vüfhonderd officieren van
deze maatschappij lid zijn, verklaarde, dat de
actie is ontketend, omdat de schepen van de
Nippon Yoesen niet hebben gevlagd bij de
vlootschouw door den Keizer op 29 October van
het vorige jaar, terwijl opdracht was gegeven,
dat de schepen overal ter wereld op dien dag
de vlag van de Rijzende Zon zouden hüschen.
De bond van koopvaardij-officieren heeft
thans besloten, dat geen schepen van deze
maatschappij de havens zullen mogen verlaten
voor de volgende eischen zijn ingewilligd: De
directie van de maatschappij moet de verant
woordelijkheid op zich nemen van de „majes
teitsschennis" van 29 October; de president en
de vice-president van de maatschappij moeten
openlijk in de groote dagbladen van Tokio en
Osaka hun verontschuldigingen aanbieden;
de directie moet <ie leiding van de Nippon
Yoesen Kaisha reorganiseeren, waarbij de lei
dende geest de „geest van Japan" moet
zijn.
De president van de Nippon Yoesen verklaar
de, dat het incident van 29 October te wüten is
aan het niet zenden van instructies door het
ministerie van Verkeersmiddelen.
LONDEN, 1 Mrt. (Havas). Zondagochtend
heeft te Londen een felle sneeuwstorm gewoed
t)'. de hevige wind, welke over de Britsche
eilanden waaide, is niet gaan liggen. In vele
deelen van Engeland zijn de wegen door sneeuw
geblokkeerd, terwül sommige dorpen in het
Noordoosten van Schotland geheel geïsoleerd
zün, daar de wegen door de sneeuwmassa's on
bruikbaar zijn geworden.
De hevige storm ging gepaard met een snel
len was der groote rivieren. De Theems is op
verscheidene plaatsen tusschen Londen en
Windsor buiten haar oevers getreden, zoodat
wegen en velden blank staan.
Geheel Wales was Zondag van licht verstoken.
In het Kanaal heeft den geheelen Zondag
een hevige storm gewoed. De schepen hebben
hun vertrek uit Le Havre moeten uitstellen.
Ook Boulogne is geteisterd door een zwaren
storm, welke gepaard ging met hevige hagel
en sneeuwbuien.
Geen enkel visschersvaartuig heeft de haven
kunnen verlaten. De golven maakten gedurende
vele uren elk automobiel- en tramverkeer op
den weg iangs de kust onmogelijk.
De was van de Marne en de Boven-Seine zal
nog eenige dagen voortduren, doch de Yonne is
reeds begonnen te vallen, hetgeen de hoo" wet
tigt, dat de stand te Parijs beneden de vijf
meter zal blijven. Den hoogsten stand verwacht
men Dinsdag.
PARIJS, 1 Maart (Havas). De Paris Midi be
richt uit Rome, dat sedert een tiental dagen
hardnekkig het gerucht de ronde doet, dat
maarschalk De Bono den minister van koloniën
Lessona tot een duel zou hebben uitgedaagd.
De Duce, die niet kan toestaan, dat een der
gelijk geschil twee zoo vooraanstaande perso
nen scheidt, zou een eereraad hebben benoemd
om de kwestie te regelen.
De oorsprong van het conflict schijnt te lig
gen in de critiek, welke minister Lessona heeft
geleverd op het commando in den veldtocht
van Abessinië. Maarschalk De Bono heeft niets
ontkend, toen hem werd gevraagd, wat van de
geruchten waar was, minister Lessona daaren
tegen verklaarde nergens van te weten.
Mgr. Cesare Orsenigo heeft een eerste
officieel bezoek na zijn ziekte afgelegd bü
den minister van buitenlandsche zaken,
baron Von Neurath, meldt de Telegraaf uit
Berlün.
Het onderhoud, waaraan ook werd deelgeno
men door den Vaticaan-referent van het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, duurde bijna
twee uur.
Naar verluidt, heeft de nuntius het
standpunt van het Vaticaan ten opzichte
van de jongste gebeurtenissen op katholiek
gebied in Duitschland ter sprake gebracht
en vooral gewezen op de verschillende
klachten van katholieke zijde betreffende
een schending der concordaatsbepalingen.
Men hecht in katholieke kringen te Berüjn
aan dit onderhoud groote beteekenis en ver
moedt zelfs, dat het een officieel karakter
droeg.
Hedenmprgen 9 uur werd de politie te Bus
sum gewaarschuwd, dat zich een ernstig geval
van kolendampvergiftiging had voorgedaan in
de woning van den heer B. C. Mosterdman aan
de Floralialaan.
De heer C. Molenaar, die zijn bovenwoning
aan de familie Mosterdman verhuurd heeft,
werd gewaarschuwd door den heer Krijnen, den
schoonvader van den heer Mosterdman, dat hü
geen gehoor kreeg Daarop ging de heer Mole
naar eens kijken, doch de deuren waren- ge
sloten. De schoonvader heeft toen een ruit van
een dakkapel ingeslagen, waardoor men binnen
kon komen. Men nam een sterke kolendamp-
lucht waar en verschafte zich toegang tot de
slaapkamer van het echtpaar, dat bewusteloos
te bed lag, evenals hun twee kinderen van resp.
3 en 1 jaar.
De G. G. D. was spoedig met den ambulance
auto aanwezig, waarna dr. v. Dongen kunstma-,
tige ademhaling toepaste. De beide kinderen
keerden spoedig tot het bewustzün terug en
werden bij een familielid ondergebracht. Met
zeer veel moeite gelukte het ook bü de ouders
de levensgeesten weder op te wekken. Man en
vrouw zijn per ziekenauto naar de Majella-
stichting vervoerd. De toestand van den man is
het ernstigst.
Een gasaanval op zeven bioscooptheaters te
New-York veroorzaakt groote paniek onder de
bezoekers.
Del Vayo houdt een redevoering tot de arbei
ders te Madrid; een hevige nachtelijke aanval
op de universiteitswijk.
Japansch afgevaardigde stelt voor Ned. Nieuw
Guinea te pachten en een niet-aanvalspact met
Nederland te sluiten.
Maarschalk Graziani zou toch ernstig gewond
zijn, doordat een granaatscherf zün longen zou
bebben geraakt.
Inval in een speelhol te Groningen.
Ti. H. Exc. Mgr. N. Stam nit Nederland vertrok
ken.
Baaksche overlaat werkt; Waal en Maas vallen.
De benoeming van dr. P. J. A. Idenburg tot
directeur van het departement van Onderwijs
in Indië is heden te wachten.
O
De bekende Poolsche sterrenkundige, prof.
Wilk van het observatorium van Krakau, heeft
in het sterrenbeeld der visscben een nieuwe ko
meet van de zevende grootte ontdekt.
Stand op Maandag 1 uur rum.: 743.5
Vorige stand: 741.9
