WAT GEBEURT ER IN
HONGARIJE?
Een nieuw offensief op Madrid
verwacht
STILLE OMGANG I
Uiterst rechtsch zou met buitenlandsch
geld een greep naar de macht
willen wagen
Vertrouwen in den
franc
Het nieuws van heden
GROOT OPZIEN TE
BOEDAPEST
IS NANKING HET EENS
MET DE COMMUNISTEN?
FLEISSIG achter de Effectenbeurs
Uitgebr. ontbijt bediening inbegr. f 1-10
Beperkt ontbijt bediening inbegr. f0.75
RESTAURANT WINKELS
CAFETERIA DE BOCK
De kwestie der
grondstoffen
De rede van La
Guardia
Onlusten in Tunis
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
ZATERDAG 6 MAART 1937 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERfJ DE SfAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20445
Onder de grootste geheimhouding
confereeren de politieke
leiders reeds 48 uur
Poging tot vormen van
autoritairen staat
Daranyi tegen de rechtsche
partijen
KONING LEOPOLD WEER
TE BRUSSEL
Minister-president Daranyi
Blum acht de meest vreesachtige
spaarders thans gerustgesteld
Gunstige ontvangst in
Kamer kringen
Granaat ontploft op
Engelsch schip
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiig
Er zou een compromis gesloten
zijn, om een front tegen
Japan te vormen
Anti-Japansch front?
Rechtsche troepen
samengetrokken
Volgens officieele opgave werden
in totaal 139 linksche vlieg
tuigen omlaag gehaald
Portugeesch bezoek
aan Franco
Luchtaanval op Oviedo
LUNCHROOM SILVIUS
Nieuwendijk 89 Amsterdam
STILLEN OMGANG
CAFE „DE OUDE BRUG"
DAMRAK 36 - A'DAM
TIJDENS DEN STILLEN OMGANG
OP 7 EN 14 MAART A.S.
GEOPEND VANAF HALF VIER
's Morgens geopend half vier uur
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
„NEUTRAAL"
RESTAURANT „DE MUNTTOREN"
MUNTPLEIN 7
Detachementen nationalistische
troepen rukken op naar het front
Hulp aan slachtoffers
Studiecommissie zal Maandag een
rapport bespreken
Bucharin en Rykof uit
de partij gestooten
Wegens actie, vijandig aan de
bolsjewistische partij
De Amerikaansche regeering heeft
verontschuldigingen aangeboden
Thans bloedige gevechten bij een
andere mijn
Defensie maatregel in
T s jecho-Slo wakije
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per (ossen regel 50 et, fngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cem
per regel. BI} contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
BOEDAPEST, 5 Mrt. (Havas) Te Boedapest
hebben zich politieke gebeurtenissen voor
gedaan, waarvan het karakter en de betee-
kenis nog moeilijk zijn vast te stellen, doch
die groot opzien hebben gebaard.
Gedurende de laatste 48 uur is de aandacht
in beslag genomen door een reeks besprekingen
tusschen de politieke leiders. De grootste ge
heimhouding werd verlangd, en de pers heeft
dan ook het stilzwijgen bewaard.
Niettemin heeft zich het gerucht
verspreid, dat de minister-president
had vernomen, dat bepaalde groepen
van uiterst rechtsch, gesteund door de
belangrijke organisatie „Move", en
beschikkend over geld uit het buiten
land, een beweging voorbereidden,
die hen minstens van het minister
presidentschap zou verzekeren.
Hoewel dit gerucht niet bevestigd wordt,
sluit het aan bij de problemen, waarmede de
leiders zich den laatsten tijd hebben bezig ge
houden. Bovendien kan alleen dit gerucht een
verklaring geven voor de woorden, gisteren door
Daranyi gesproken. In een toespraak tot de af-
deeling Boedapest van de partij der nationale
eenheid heeft de minister-president namelijk
gezegd„De toestand van het land, zoowel ten
aanzien van het binnenland als ten aanzien
van het buitenland, laat niet toe, dat men zich
aan avonturen waagt. In ieder geval zal de re
geering de plaatselijke orde handhaven: zij
heeft er de middelen toe."
Sedert hij zijn ambt aanvaardde, en in het
bijzonder na den dood van Goemboes, heeft
hiinister-president Daranyi er naar gestreefd,
he overdreven Duitsch- en nationaal-socialis-
tisch-gezinde actie der uiterst rechtsche ele
menten te neutraliseeren. Deze elementen be
vatten de eigenlijke nationaal-socialisten, de
'.pijlkruisers" en zeiskruisers", de rasorganisa
tie „toroel", de organisatie „Move" en groepen
van de uiterste rechterzijde van de partij der
nationale eenheid, met de heeren Marton en
Mecser. Zü hadden meermalen uiting gegeven
aan hun ontevredenheid, en met voldoening
kennis genomen van de benoeming van Marton
iot medebestuurder der partij der nationale
eenheid, een eere-functie. Marton, die onder
Goemboes had getracht het land te organisee-
ren volgens de formules der autoritaire staten,
was ook voorzitter van de zeer, machtige „Move",
hie de oud-officieren in het kader van nationa
listische actie in zich vereenigt en over grooten
invloed bij leger, politie en bestuur beschikt.
Als men geloof mag schenken aan de geruch
ten, die te Boedapest de ronde doen, is het
deze organisatie geweest, die het initiatief tot
de beweging heeft genomen. Door haar toedoen
zouden belangrijke sommen uit het buitenland
Verdeeld zijn.
Hoe het zij, het schijnt niet, dat de regee-
ring het tot een schandaal zal laten komen.
Daranyi schijnt slechts te wenschen, dat zijn
tegenstanders ongevaarlijk worden gemaakt
en dat elke mogelijke terugslag, in het bij
zonder op internationaal terrein, voorkomen
Wordt.
Ferenezy, de hoofdcommissaris van politie te
^oedapest, is afgetreden. Er is nog geen op
volger aangewezen.
Het is mogelijk, dat binnenkort een minister
Van Binnenlandsche Zaken zal worden be
noemd.. Op het oogenblik houdt Daranyi deze
Portefeuille ad interim. Als candidaat wordt
■"obory, de ondervoorzitter der kamer, genoemd.
BOEDAPEST, 5 Maart <D.N.B.) De
Hongaarsche minister-president Daranyi
heeft, na dagenlange beraadslagingen met
zijn partijgenooten en de leiders der opposi
te, in eeh verklaring vastgesteld, dat de
regeering op een basis van Christelijke mo
raal staat, en zich noch naar links, noch
haar rechts laat lokken. De rust en orde zal
in elk geval bewaard blijven.
Volgens de bladen hebben alle afgevaardig
den nog voor de leden gehouden parlements-
Zitting zonder onderscheid zich hiermee tevre
den verklaard.
Welingelichte kringen verklaren weliswaar,
dat er van geruchten over plannen van bepaal
de partijen geen grond aanwezig is, doch zij
«ten er onmiddellijk op volgen, dat de regee-
Dng in staat is, elke extremistische agitatie
onderdrukken.
BRUSSEL, 5 Maart. (Havas) Koning Leopold,
die een bezoek heeft gebracht aan Stockholm,
gelegenheid van den 76sten verjaardag van
Prins Karei, den vader van wijlen Koningin
Astrid, is te Brussel teruggekeerd.
PARIJS, 5 Mrt. (Havas). De adjunct
rapporteur-generaal van het budget, de so
cialist René Brunet, heeft ten aanzien van
de financieele maatregelen van de regeering
verklaard, dat deze maatregelen bewijzen,
dat de regeering een onwankelbaar vertrou
wen heeft in den franc.
Hij is verder overtuigd, dat de leening voor
de landsverdediging ruimschoots zal worden
overteekend, waardoor de schatkist gerust ge
steld kan zijn, in afwachting van de inkomsten
waarop wordt gerekend, en de grootere inkom
sten, welke het gevolg zullen zijn van het eco
nomisch herstel en de grootere levendigheid,
welke de internationale tentoonstelling mee zal
brengen.
Brunet betreurt, dat het tempo van de
groote werken vertraagt is moeten worden
doch het is waarschijnlijk, dat door het econo
misch herstel de vermindering van de werk
loosheid niet in tempo zal verlangzamen. |Iij is
verder van oordeel, dat later het denkbeeld de
industrieele toerusting van het land te verbe
teren, weer ter hand zal moeten worden geno
men.
Hedenmiddag heeft de minister van Fi
nanciën, Auriol, de pers ontvangen. Hfj
zeide overtuigd te zijn, dat de maatregelen,
welke de regeering heeft genomen, garan
ties zijn voor de spaarders, welke zelfs de
meest vreesachtigen gerust moeten stellen.
Deze maatregelen zullen een goeden invloed
hebben op het herstel van de economische
en financieele conjunctuur.
De minister zeide verder, dat morgen minis
ter-president Blum, Zondag de President der
Republiek, en later de minister van Landsver
dediging en voorzitter van de radicaal-socia
listische partij, Daladier, voor de microfoon een
oproep zullen richten tot het geheele land. Mi
nister Auriol zal bovendien aan de voorzitters
van Kamer en Senaat, Jeanneney en Herriot,
alsmede aan Joseph Caillaux, den voorzitter van
de financieele senaatscommissie, verzoeken
eveneens het Fransche volk aan te sporen me
de te werken aan dit werk voor de financieele
veiligheid van het land.
De wandelgangen der Fransche Kamer
hebben de besluiten van den ministerraad
gunstig ontvangen, niet alleen de leden van
de meerderheidspartijen, maar ook de leden
der minderheid. De socialisten en radicaal-
socialisten hebben algemeen het ontwerp
voor de nationale verdedigingsleening goed
gekeurd en hun vertrouwen in het wel
slagen er van uitgesproken.
Paul Reynaud heeft tegenover de „Paris
Soir" verklaard, dat zijn eerste indruk is, dat
alle Franschen moeten samenwerken aan een
leening voor de nationale verdediging. Verder
moet de regeering er mede worden gelukge-
wenscht, dat zij de rampzalige controle op de
valuta definitief van de hand heeft gewezen.
Oud-minister Flandin heeft verklaard, dat hij
de technische maatregelen der regeering slecht
kent, maar dat voor zoover hij ze kent, ze hem
goed voorkomen. Toch moeten er politieke
maatregelen mede verbonden worden. Flandin
verklaarde ten slotte geen wijziging in de re
geering te wenschen, doch wel een wijziging in
de algemeene politiek.
GIBRALTAR, 5 Maart. (Reuter) Door het
ontijdig afgaan van een kanon, geladen met
een lichtgranaat, zijn vier opvarenden van het
Britsche slagschip „Ramillies" gewond.
Verwachting: Matige tot zwakken, In
het Noorden Oostelijke tot Noordelijken, §E
in het Zuiden Noordoostelijke tot Noord-
westelijken wind, zwaar bewolkt tot be-
trokken met eenige kans op regen of
natte sneeuw, in het Noorden zelfde tem-
peratuur, in het Zuiden iets zachter.
Verdere vooruitzichten: Onzeker.
TOKIO, 5 Maart. (Domei) Een bericht
van den correspondent te Sjanghai van de
Japansche „Nitsji Nitsji Sjimboen" heeft
sensatie gewekt. Hij meldt n.l., dat een
compromis is tot stand gekomen tusschen
de regeering van Nanking en de commu
nistische troepen in China.
De correspondent zegt, dat de voorwaarden
van het compromis behelzen:
het eindigen van alle internationale twisten;
de invrijheidstelling van alle politieke mis
dadigers;
bijeenroeping van een volkscongres tot red
ding van de natie -
krachtige voorbereidingen van den gewapen-
den tegenstand tegen Japan; en
verbetering van de levensvoorwaarden, waar
voor de communistische troepen garant zullen
zijn.
Verder zou volgons den correspondent zijn
bepaald;
Beëindiging van militaire operaties, welke ten
doel hebben de regeering van Nanking omver te
werpen;
de Chineesche sovjet-regeering zal herdoopt
warden in „specialen politieken raad";
de communistische troepen zouden onder
controle worden geplaatst van de regeering van
Nanking, doch onder hun eigen officieren blij
ven.
De correspondent beweert, dat de Komintern
achter de Chineesche communistische partij zou
staan. Hij is van meening dat de Komintern
de bolsjewisatie van China tijdelijk zou hebben
laten vallen, om in plaats daarvan voornemens
te zijn een gemeenschappelijk anti-Japansch
front te vormen tusschen China en Sovjet-Rus
land..
jT» ui ml'
Op de Leipziger Messe is dit radio
toestel tentoongesteld. Het heeft een
eigen stroomvoorziening en is dus
onafhankelijk van het electrisch net
MADRID, 5 Maart. (Havas). Volgens ze
kere uit particuliere bron ontvangen in
lichtingen zouden de nationalisten troepen
concentreeren voor Madrid.
Het zou hier verscheidene duizenden vol
komen geoefende en goedbewapende man
schappen betreffen, die over eenige divisies
zouden zijn verdeeld. Een divisie zou geheel
gemotoriseerd zijn.
Men verwacht een offensief op groote
schaal.
De Madrileensche verdedigingsraad heeft
medegedeeld, dat sedert 24 uur aan het front
van Madrid en de Jarama door beide partijen
een krachtig geschutvuur wordt onderhouden.
Andere krijgsverrichtingen worden niet ge
meld.
Van officieele rechtsche zijde wordt mede
gedeeld, dat sinds het uitbreken der vijandelijk
heden 139 vliegtuigen der regeering achter de
linies der rechtsche troepen werden neerge
haald.
Verscheidene andere toestellen zijn achter de
linies der regeeringstroepen terecht gekomen.
In Toledo zijn vijftig burgers met hun
gezinnen binnengekomen, die verklaarden,
dat zij het leven in de door de rooden ge
terroriseerde dorpen niet konden uithouden.
De rooden namen alle levensmiddelen in be
slag en de burgerbevolking hield zelfs het
hoogst noodige niet over om te leven. Over-
loopers vertellen, dat men in Ma'drid, om
eten te kunnen koopen, verlof moet hebben
van drie „overheidsinstanties".
In den sector Puerta Nueva heerscht eenige
bedrijvigheid. De luchtmacht der regeering
heeft Oviedo gebombardeerd.
In het legerbericht van den Baskischen ver
dedigingsraad wordt medegedeeld, dat de artil
lerie der regeeringstroepen in den sector Le
Queitio de stellingen van de rechtschen in Gui-
komendi en Anta Cruz beschiet. Een waame-
merspost is vernield. Aan de andere sectoren in
Guipuzcoa werd aan beide zijden geschutvuur
onderhouden, zonder dat een der partijen voor-
illllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllllillllllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllll|
STILLE OMGANG
Bezoekt na afloop Stillen Omgang 7 14 Maart
Goede consumptie Lage prijzen
BEZOEKT 7 14 MAART
NA AFLOOP VAN DEN
GOEDE CONSUMPTIE LAGE PRIJZEN
KALVERSTRAAT b.d. DAM
STILLE OMGANG 7+14 MAART
DAMRAK 8 AMSTERDAM
Aanbevelend Mevr. Wed. M. W. KOCH
BEZOEKT NA AFLOOP 7 14 MAART
„CAFé STATIONSBAR"
Martelaarsgracht 11 Amsterdam
Billijke prijzen Geen fooien
7 14 MAART STILLE OMGANG
„CAFE GRUNO" 2 min. vanaf C.S.
MARTELAARSGRACHT 7 AMSTERDAM
GOEDE CONSUMPTIE - LAGE PRIJZEN
Aanbevelend E. B. N. VIERHOUT
NA AFLOOP DER PLECHTIGHEID NAAR
SPUI 30
HALF VIER GEOPEND
Prima consumptie Zeer billijk in prijs
deelen behaalde. De rechtsche luchtmacht
heeft verkenningsvluchten boven Marquina en
Le Queitio verricht. Het geschut der regee
ringstroepen heeft machinegeweren, opgesteld
op den toren van Zaragaza, vernield.
Radio-Sevilla heeft vanmorgen bekend ge
maakt, dat volgens een bericht uit Salamanca
binnenkort een Portugeesche commissie van
officieren een bezoek aan generaal Franco zou
komen brengen.
Tengevolge van incidenten, welke zich hebben
voorgedaan bij het passeeren van Franscbe
schepen door de Spaansche territoriale wate
ren, hebben de Fransche autoriteiten den gezag
voerders van hun schepen opdracht gegeven, de
gevaarlijke zone te mijden.
De schepen, die den dienst tusschen Fort
Vendres en Algiers onderhouden, zullen der
halve niet meer door de wateren van de Ba
learen gaan, doch midden door de Golf van
Lion.
De Zwitsersche Bondspresident, Motta, heelt
in den Bondsraad rapport uitgebracht over de
vraag van den Belgischen minister van Buiten-
landsche Zaken betreffende de actie van net
Internationale Roode Kruis, ten gunste van
vrouwen en kinderen in de Spaansche oorlogs
zone. De Bondsraad verklaarde er in principe
mede accoord te gaan, dat Zwitserland samen
werkt tot het geven van meer kracht aan de tot
dusverre ondernomen actie van het Internatio
nale Roode Kruis, waartoe tevens nieuwe fond
sen ter beschikking zullen moeten worden ge
steld.
GENèVE, 5 Maart. (A.N.P.) De studie
commissie voor het grondstoffenvraagstuk
komt as. Maandag 8 Maart in het Volken
bondsgebouw bijeen.
Het secretariaat van den Volkenbond
heeft met betrekking tot deze vergadering
het volgende rapport opgesteld, dat als
grondslag voor de besprekingen moet die
nen.
Na de verschillende voorstellen en aansporin
gen, welke of uit afgelegde verklaringen of uit
reeds gepubliceerde studies blijken, zou het
zekerste en doeltreffendste middel ter opheffing
van den door de ongelijke verdeeling der grond
stoffen ontstanen gevaarlijken toestand zijn, het
goederenverkeer te hervatten en de beperkingen
weg te nemen, die het internationale handels
verkeer in den weg staan.
Verder dringt men er op aan, om voor alle
koloniën een meer algemeene toepassing van
de open-deur politiek in te voeren. De instelling
van koloniën in mandaatsgebieden of het over
dragen van de koloniale besturen aan een in
ternationaal orgaan, dient eveneens te worden
bestudeerd.
Tenslotte is er een voorstel, de verdeeling
der grondstoffer! internationaal te organiseeren
en een grondstoffencontrölebureau in het leven
te roepen. Eveneens wordt aangedrongen op
het sluiten van een internationale overeenkomst
betreffende de verdeeling der grondstoffen door
wederzij dsche uitwisseling van goederen of
diensten. N
MOSKOU, 5 Mrt. (D.N.B.) Officieel wordt
medegedeeld, dat in de laatste plenaire zitting
van het centraal uitvoerend comité van de
bolsjewistische partij besloten is den hoofd
redacteur van de „Iswestia", Bucharin, en den
vroegeren voorzitter van den raad van volks
commissarissen, Rykof, die zich sedert geruimen
tijd in hechtenis bevinden, wegens actie, vijan
dig aan de partü, uit de partij te stooten.
In Hongarije zonden de niterst rechtsche par
tijen een poging gewaagd hebben, met bui-
tenlandsch geld een greep te doen naar de
macht, om een autoritairen staat te vormen.
Uit troepenconcentraties concludeert men, dat de
rechtschen een nieuwen aanval op Madrid zul
len ontketenen.
Volgens een bericht uit Japansche bron zou de
Nanking-regeering een compromis hebben ge
sloten met de communisten.
De regeering der V.S. bood aan den Duitschen
gezantschapsraad haar verontschuldiging aan
voor de woorden van La Guardia.
De Fransche regeering verklaart een onwankel
baar vertrouwen in den franc te hebben.
Thans zijn bij een andere mijn in Tunis on
lusten uitgebroken, waarbij vier arbeiders ge
dood werden.
Binnenlandsche Zaken en Postbegrooting door
de Eerste Kamer afgehandeld.
Anderhalf jaar geëischt wegens fraude tegen
den secretaris van het gewest Zeeland van den
Bijz. Vrijw. Landstorm.
Tegen den dader van den moord te Rotterdam
tien jaar geëischt.
New Yorksche Beurs: Openin» rast. slot ver
deeld.
WASHINGTON, 5 Maaxt. (Reuter) De
Amerikaansche regeering heeft Duitschland
verontschuldigingen aangeboden, naar aan
leiding van de opmerkingen van La Guar
dia ten aanzien van Hitier.
De verontschuldigingen geschiedden in den
votm van een mondelinge verklaring van den.
chef der afdeeling West-Europeesche zaken van
het Departement van Staat, Dunn, aan den
Duitschen gezantschapsraad Thomson.
Dunn zeide, dat hij de woorden, die de Duit-
sche regeering kwetsten en niet de houding der
regeering van de Vereenigde Staten weergeven,
afkeurt.
Evenwel wees Dunn op het recht van vrijheid
van het woord in de Vereenigde Staten, welk
recht bij de grondwet aan ieder burger wordt
gewaarborgd, en als een nationaal erfgoed
wordt gewaardeerd.
TUNIS, 5 Mrt. (Havas). In de mijn Metlaqui
is de kalmte geheel hersteld. Alle door de sta
kers bezette diensten, werden ontruimd. Van
ochtend zijn drie met machinegeweren bewa
pende auto's aangekomen.
Op het oogenblik bedraagt het aantal dooden
als gevolg van de botsingen 13, allen arbeiders.
Verder zijn 26 arbeiders gewond. Aan de zijde
der politie en militairen zijn vijf man gewond.
Vanochtend zijn militaire versterkingen
gezonden naar de mijn Mdila in Zuid-Tunis.
Om twee uur vanmiddag hebben zich,
naar gemeld wordt, hevige incidenten voor
gedaan bij deze mijn, waarbij vier stakers
zouden zijn gedood. Bijzonderheden heeft
men nog niet ontvangen.
PRAAG, 5 Maart (D.NB.) In het Tsjechi
sche staatsblad wordt 'n ordening gepubliceerd,
volgens welke de regeering te allen tijde open
bare straatwegen en wegen kan onteigenen
voor verdedigingsdoeleinden.
Dit beteekent een verscherping van de be
paling, volgens welke een dergelijke onteigening
slechts bij mobilisatie, oorlog of buitengewone
maatregelen was toegestaan.
Tegelijkertijd wordt de nieuwe Defensiewet
bekend gemaakt. Deze bepaalt, dat de minister
van Oorlog het recht heeft, het jaarlijksche
recrutencontingent naar goeddunken te ver-
hoogen.
Stand op Zaterdag 1 nor v.m. 747.5
Vorige stand 749.2
