Naar het zwarte werelddeel
O
GEHEEL GEBIT
Haarlem, 9 Maart
Haarlems toilet
Tandheelkundig
Instituut
BOOTREIS VAN PATER
DE R00Y
DINSDAG 9 MAART 1937
DE OPEN RETRAITE
^oor de werklooze leden van den
R. K. Volksbond
LIEFDESPERIKELEN
Een klap, die raak was!
HET NAT. HUWELIJKS
GESCHENK
Opbrengst f 61.135.05 in
N.-Holland buiten A'dam
Limburgia
RIJKSSTRAATWEG 16
De inbeslagneming van
de film „Golgotha"
Toch een actie van den Ned.
Bioscoopbond?
DE WERKLOOSHEID
6382 werkloozenmaar wat
brengt deze week?!
BURGERLIJKE STAND
HERWONNEN LEVENS-
KRACHT
Subsidie-actie
Het offer van lederen dag zal in
de toekomst een onzichtbare
schakel vormen
Hoe zou ik Haarlem
kunnen vergeten"
AGENDA
Bioscopen
10 Maart
Bioscopen
INSTELLINGEN
T ooneel
STAD
IJWS
Een der eerste teekenen, waaraan te mer
ken is, dat wij in economisch opzicht ho
pelijk een beteren tijd tegemoet gaan, is
maken van plannen om het uiterlijk van
°nze stad te verfraaien. De bezuiniging en de
donkere toekomst heeft op dit terrein een heelen
achterstand veroorzaakt, die moet worden inge-
hsald. Het onderhoud van straten, plantsoenen
en openbare gebouwen is zoo slecht geweest,
voorziening in vele gevallen neerkomt op
büna algeheele vernieuwing. Het voornemen be
gaat dan ook van de bevoegde instanties toe
stemming te krijgen hiervoor een flink bedrag
te leenen. Lukt het, dan zullen er een vier ton
Beleend worden om allerlei onderhoudswerken
Wt te voeren. Bovendien wordt er voortgang
Smaakt met de uitwerking der rioleeringsplan-
Het zal heel wat kosten, maar helder water
in de grachten, waarin goudvisschen zwemmen
onze hengelaarsvereenigingen hun wedstrij-
öen kunnen houden, zal voor het toilet van
Haarlem zijn, wat de schoongewasschen Hol-
landsche boerin is in een proper Hollandsch
binnenhuisje. Dan de opbouw van den molen
Adriaan, de aanleg van een Rosarium in
öen tuin van het voormalige Brongebouw, nu
Sportfondsenbad, een nieuw gebouw hier en
e®n nieuwe schouwburgzaal daar. Als wij maar
i'jd van leven hebben, zullen wij kunnen zien
boe mooi Haarlem wordt. Thans vragen B. en
een crediet om de Leidschevaart van de
Etnmabrug of te verbeteren. Dat is noodig. De
tramrails gaan naar het midden; de walkant
*°rdt beschoeid en als er geld was zou een
Paar meter van de Leidschevaart worden aan
plempt. Nu kan het niet, meenen B. en W.
^°ch maar overwegen, zouden wij zeggen. Het
ban dan een prachtboulevard worden. B. en W.
billen dat werk dezen zomer laten uitvoeren.
hopen, zeggen zij, dat vóór October de
asfalteering klaar zal zijn. Hebben B. en W-
aan de Jamboree gedacht en hoe druk het
flan in Haarlem zal zijn? Waar moeten die
2500o padvinders, die allen graag wat van Haar
lem en van Nederland zullen willen zien, heen?
hun ouders? En de millioenen Nederlan
ders, die men op de jamboree verwacht? Moeten
al die duizenden den Wagenweg opgeperst wor
den? Zou het niet wenschelijk zijn de Leidsche-
vaart als tweede belangrijke afvloeiingskanaal
Van de jamboreeterreinen te Vogelenzang vrij
te houden en de noodige verbeteringen maar te
ktfen rusten tot volgend jaar? En zou het ook
hiet wenschelijk zijn, te maken, dat de Raam-
brug niet juist in dien tijd vernieuwd wordt?
°°k daardoor zou een belangrijk verkeerskanaal
Pstopt worden. Aanbeveling zou het zeer zeker
Verdienen als ook vóór dien tijd een beslissing
genomen op het idee van den heer Weustink
het verkeer uit het Zuiden van den Wagen
weg door het Florapark naar de Direef te
^iden en vandaar naar het Houtplein.
Haar de commissie voor geestelijke belangen
Vah de leden van den R. K. Volksbond ver
leemt, gaat het met de opgave voor de open
^teaite, welke Woensdagmorgen om negen uur
de St. Franciscuskapel in de Zoetestraat be-
b'Pt, niet bijzonder hard.
Qeze retraite is alleen bestemd voor de werk-
°°zen. De welbekende pater Severus O.M.C.,
'e zoo echt beminnelijk en hartelijk met de
bfenschen weet om te gaan, zal zeker in enkele
c°hfèrenties aller harten winnen. Laten dus
a'le werklooze leden van den R. K. Volksbond
Pfgenochtend om negen uur in de kapel in
Zoetestraat zijn. Opgeven is niet noodzake-
.ik; allen zijn hartelijk welkom; het wordt
°or (je werkloozen gegeven. Wel geve men zich
?a de conferentie van negen uur even op voor
et gratis ontbijt.
Werkt allen mede, om dit eerste werk van
?et Apostolaat van den Onbekenden Arbeider
doen slagen, opdat de commissie verder kan
arbeiden in het geestelijk belang van velen.
Een Duitsche dienstbode te Zandvoort had
pd gespaard en kennis gekregen aan een rei-
?êer uit Haarlem. Men zou wellicht meenen,
°at hier twee niet by elkaar behoorende din-
in één adem genoemd zijn het slijk der
?arde by het verhevenste gevoel! maar men
?edenke, dat by de liefelijke poëzie ook het
b?ïde proza des levens past. Onze zuinige
?'ehstbode dan was dus verloofd en haar aan-
^dene beloofde haar te trouwen. „En ze leef-
,eh tesamen lang en gelukkig", zou hier moe-
,/ri volgen, maar dat komt slechts in sprookjes
°or!
t. öe reiziger had het lastige, doch in dezen
ljd niet origineele gebrek, dat hy geen cent be-
„at en hij wilde zoo graag een zaak beginnen.
dienstbode haalde haar spaarduitjes van de
ahk en gaf hem ƒ400. Ze was zoo bij, om een
.^Uldbekentenis aan haar aanstaanden heer
b gemaal te vragen. De reiziger kreeg het geld,
zy het, nadat dit zwart op wit was vast-
jj eBd, en begon er een taxibedrijf mee. En
6 Verloving werd verbroken....
i E>e dienstbode schreef hem een brief om
geld terug te krijgen. Geen antwoord. Een
pede en derde brief gingen in zee, nu in
v®viger termen gesteld. Zelfs een olifanten-
bid of wilt ge een moderner beeld: een
faalpantser, zou de verwijten voelen, waarmede
j,6 dienstbode haar exgeliefde bekogelde en de
aiziger gaf dan ook antwoord. En wat voor
J^h antwoord! Hij noodigde haar op een avond
in zijn auto plaats te nemen en zoo gingen
den Zeeweg op, die al meer kwaad heeft ge-
then en ooj- (jij drama als stille getuige mee-
baakte. De auto hield stil op een donkere
j. en daar kregen de inzittenden hoogloo-
r^de ruzie. De dienstbode wilde haar geld te-
v en de reiziger had het niet en in zijn boos-
Qei(3 gaf hy het meisje een klap in het gezicht,
k raak aankwam. De bril ging kapot en bloed
*am er uit neus en mond. Het meisje begon
hulp te roepen, waarop twee „daar hun
ediijf" uitoefenende stroopers toeliepen. De
reiziger legde zijn hand op haar mond en reed
met den auto weg, doch onderweg sprong het
meisje uit den auto.
Aldus het verhaal van de dienstbode als ge
tuige voor den politierechter. Ten gunste van
den jongeman pleitte, dat hij begonnen was met
5 per maand (dat zal hij dus een 80 maan
den moeten volhouden) van zijn schuld af te
betalen.
De verdachte-in-kwestie ontkende dat hij ver
loofd was geweest en evenzoo dat hij een klap
had gegeven. Maar de rechter vond dat de
bril van het meisje dien avond toch wel niet
van zelf stuk gegaan zal zijn en dat evenmin
het bloed zonder eenige reden of aanleiding zal
zijn gaan vloeien!
De rechter verdacht hem er bovendien van,
dat hij het meisje de schuldbekentenis groot
400 had willen ontrooven. Dat zou echter een
tevergeefsche poging zijn geweest, want het
meisje had deze bekentenis niet bij zich.
De officier van justitie kende geen akeliger
bedrijf, dan dat van mannen, die zich verlo
ven, hun verloofde haar spaarduitjes afhandig
maken en dan de verloving verbreken. Hij
achtte deze mishandeling gepleegd onder de
meest weerzinwekkende omstandigheden en
vond verdachte een zeer slecht individu.
Hoewel mishandeling geen halsmisdaad is,
eischte hij nu toch drie maanden gevangenis
straf. De verdachte barstte in snikken uit en
vroeg een voorwaardelijke straf. Hij vertelde
dat hij zenuwachtig was geweest omdat de
dienstbode gedreigd had naar zijn baas toe te
gaan als zy het geld niet terugkreeg. En hij
beloofde beterschap.
De rechter wilde met het verweer van den
reiziger wel rekening houden, maar vond de
daad toch zeer lakenswaardig en legde een
maand gevangenisstraf op.
Berouw komt na de zonde!
Bij den burgemeester van Haarlem is ingeko
men een schrijven van het Provinciaal Comité
Noord-Holland tot aanbieding van een Na
tionaal Huwelijksgeschenk aan het Prinseiyk
Paar, houdende mededeeling dat de opbrengst
der in de Noord-Hollandsche gemeenten buiten
Amsterdam gehouden inzamelingen heeft be
dragen 61.135.05, een resultaat dat alleszins
tot tevredenheid kan stemmen en waarmede de
provincie Noord-Holland, naar het oordeel van
het Algemeen Comité, een uitstekend figuur
heeft gemaakt. Het Provinciaal Comité is thans
ontbonden. Mede uit naam van het Algemeen
Comité heeft het aan den burgemeester dank
betuigd voor den steun, dien het bij de vervul
ling van zijn taak heeft ondervonden en het
betrekt in dezen dank al degenen, die tot het
welslagen van de inzameling in Haarlem heb
ben medegewerkt.
Zooals in andere groote steden is men ook in
Haarlem overgegaan tot het oprichten van een
I
HAARLEM-N. - TELEF. 16726
uanaf f lij. met garantie, pijn-
Vallal l JU» j00g trekken inbegr.
BESLIST PIJNLOOZE BEHANDELING
Spreekuren alle werkdagen:
van 9-12 en 1-4 uur. Zaterd. 9-12 uur.
Avondspreekuren;
Dinsdag, Woensd. en Donderd. v. 7-9 u.
Limburgsche Vereeniging „Limburgia" gehee-
ten. De voorloopige voorzitter opende de ver
gadering en heette de aanwezigen welkom. De
op komst was goed, 45 personen in getal. Allen
gaven zich op als lid. Er waren 41 leden en 4
donateurs. Daarna werd overgegaan tot het
kiezen van een voorloopig bestuur van 7 per
sonen. Statuten en reglement werden voorge
lezen. Besloten werd lederen Woensdagavond
om acht uur een bijeenkomst te houden, Ken-
nemerplein 5, waar tevens gelegenheid bestaat
zich als lid op te geven.
Het bestuur is als volgt samengesteld: J. H.
F. Timmermans, voorzitter; P. Th. Gijsen, le
secretaris; P. J. W. Peters, le penningmeester;
J. Moors, 2e secretaris; Mevr. E. J. M. Peters
v. Ooi, 2e penningmeesteresseJ. van Duren,
commissaris; Mevr. A. Verbeek, commissaris.
Wij hebben reeds het een en ander gepubli
ceerd over de inbeslagneming van de film
„Golgotha", welke gisterenavond zooveel stof in
Haarlem deed opwaaien. Oorspronkelijk werd
ons medegedeeld, dat de Ned. Bioscoopbond
buiten deze kwestie staat, doch thans verna
men Wij dat de Bond toch niet heelemaal vrij
uit zou gaan. De bond zou n.l. de Fransche
Maatschappij „France-Europe" bedreigd hebben
met 2000— boete, indien de openbare ver
tooning van de film „Golgotha", waarvan de
Fransche Mij eigenaresse is, niet onmogelijk
gemaakt werd. De Fransche Mij, die lid is van
den Ned. Bioscoopbond, heeft daarop beslag
laten leggen op de film en wel op grond van
het feit, dat de film alleen maar verhuurd zou
zijn voor vertooning in besloten bijeenkomsten.
In het contract tusschen de Fransche Filmmij
en de eerste huurster van de film, het Pae-
dagogisch Filminstituut te Zutphen, staat, dat
de film ook vertoond mag worden in kloosters,
pensionaten en dergelijke. De vraag is nu: Wat
moet men onder „dergelijke" verstaan? Daar
over zal dan ook wel de juridische procedure
gevoerd worden.
Voorloopig kunnen er geen openbare voor
stellingen van de film meer gegeven worden.
Bij de Arbeidsbeurs waren in de week van
28 Februari tot 7 Maart ingeschreven 6382
werkloozen, d.i. 104 minder dan een week te
voren. Het verschil met dezelfde periode in 1936
is thans 485. Het hoogste gunstige verschil-
saldo is geweest 556, zoodat er dus geen reden
is tot klagen, maar ook niet om te juichen.
Intusschen vraagt men zich af of de vorst en
sneeuwval niet een flinken ongunstigen invloed
zullen hebben op het cijfer van deze week. Men
is de lente-gedachte, die verleden week Woens
dag ieder vervulde, totaal vergeten. De vroege
schoonmaaksters zijn bij de kachel gekropen.
Schilderwerk wordt uitgesteld,bouwwerken
ondervinden last en vertraging, etc.
Maar, laten we er den moed in houden. De
week is nog niet om. Maart is wispelturig, en
wie weet kunnen we ons over een paar dagen
niet in een lekker voorjaarszonnetje verheu
gen
De gunstige cijfers zullen dan ongetwijfeld
weer spoedig eenieder optimistisch stemmen.
Ondertrouwd: 9 Maart 1937, Th. G. M. Josephy
en E. M. Boon.
Geboren: d. van C. M. de Vos-Koens. z.
van E. L. M. Cornelissens-Hack. d. van A.
Ummels-Bos. z. van T. G. Korzelius-Ver-
horst. z. van M. C. Durans-Veldhuizen.
z. van IJ. H. Ploeger-Lunenburg. d. van M.
P. C. Heeremans-Huiberts. z. van H. M.
Doets-Spoor. d. van A. S. Delforge-Roest.
z. van M. T. Koper-Struck. d. van G. E.
Spaargaren-Kaptijn. d. van M. Koolmees-de
Vries. z. van E. de Wilde-Broerse.
Overleden: M. E., 7 j., d. v. C. W. Dijkzeul,
Waarderpolder. G. Maas-v. Roon, 71 j., Rid
derstraat. R. F. Swaving Dijkstra, 30 j.,
Hazepaterslaan. G. M. Heijman-Maalsteed,
87 j., Westerhoutpark. G. v. Asperen, 81 j.,
Neptunusstraat.
n
l flA0.fc2.09Ji**
Al eenige jaren onderneemt het plaatseiyk
comité van Herwonnen Levenskracht een
subsidie-actie. De gelden welke daarvoor
binnenkomen worden besteed aan de patiënten
in de huisverpleging van het nazorg- en klee-
dingfonds.
Het plaatselijk comité heeft aan alle stands-,
vak- en sociale organisaties een schrijven ge
zonden met het verzoek een bijdrage of subsidie
te mogen ontvangen voor bovengenoemd doel.
Het comité wil den uitslag van deze actie
publiceeren en tevens zijn dankbaarheid betui
gen aan die organisaties van welke het een
bijdrage mocht ontvangen, t.w.:
R. K. Volksbond 50.
R. K. Volksbond, kring Haarlem-N. 5.
R. K. Vrouwenbond 5.
R. K. Handels- en Kantoorbedienden 10.
Kath. Graf. Bond 10.
Rederijkerskamer Alberdingk Thijm 2.50.
Bouwver. St. Bavo, (Haarlem-O.) 5.
Busje Bouwver. St. Bavo, Haarlem-O. 2.12%.
R.K. Landarbeidersbond St. DeusDedit ƒ5.
Coöperatieve bakkerij Arbeid Adelt 5.
R. K. Bouwvakbond 2.50.
R. K. Kleermakersgezellen 2.50.
Moge deze voorloopige uitslag een aan
sporing zijn voor de overige organisaties, welke
een schrijven ontvingen, alsnog te besluiten een
bijdrage te zenden. Ook die vereenigingen, welker
secretariaat niet bekend is aan het comité,
doch die met dit doel sympathiseeren, zou het
willen opwekken een bijdrage te zenden aan den
penningmeester, den heer J. W. de Graaf, Greb-
berstraat 2, Haarlem. Ook deze organisaties
zullen in een volgende opgave worden vermeld.
Het comité van H. L. heeft nog een schade
post gehad dezer dagen, want bij de inbraak
in de R. K. kerk te Spaarndam is ook het
busje van Herwonnen Levenskracht in handen
van de dieven gevallen. Men heeft het busje
opengescheurd en den inhoud medegenomen.
Dinsdagavond negen uur....
In het ouderlijk huis heerscht een gedrukte
stemming- ieder is bezig met zyn eigen gedach
ten en niemand durft ronduit te zeggen, wat er
op het oogenblik in hem omgaat. Nog een laat
ste kopje thee en dan rijden de auto's voor.
Nog een keer geef ik in de oude vertrouwde
huiskamer, die zich in mijn verbeelding met
zooveel voorvallen uit mijn kinderjaren en stu
dietijd verbonden heeft, mijn priesterzegen. Een
laatste blik aan de lieve plek, die ik voor zoo
langen tyd ga verlaten en dan.... een kort
afscheid.
De auto's ryden over den Amsterdamschen
straatweg. De lichten van Haarlem verdwijnen
in het donker achter me, een voor een.
Vaarwel Haarlem, vaarwel goede vrienden en
kennissen, goede gevers en geefsters, die ik niet
eens allen bij name ken. Gy hebt mij in de ge
legenheid gesteld afscheid te nemen, gij hebt
een missionaris den weg gebaand naar een ver
land, dat wacht op Gods Woord. U denkt op dit
oogenblik niet aan pater de Rooy, voor wien gij
dagen lang geofferd hebt. Maar ik zal u nimmer
vergeten, wie gij ook zyt; in welke moeilyk-
heden gij u ook zult bevinden kunt gy verzekerd
zyn van een priesterlijk Memanto, ergens in een
armeiyk kerkje van het donkere Afrika.
De hoofdstad is vreemd-druk. Café's zijn vol
blauwen rook en hinderlijk rumoer. Neen, hier
van is het me niet moeilijk afscheid te nemen.
By de haven is het stiller. Daar ligt de groote
donkere boot, met voorop, hoog boven den boeg,
een enkel stralend licht. Het is of de Sterre dei-
Zee ons Zelve toelacht, of wij onder haar schut-
se het groote schip betreden, veilig in het
schijnsel, dat over ons hoofd nimmer moge uit-
dooven.
Wij stappen aan boord, mijn ouders, broers,
zusters en familie. Wte nemen een kijkje op het
groote schip en dalen even af om eens te zien,
waar ik in de eerstkomende weken zal moeten
wonen. Op onzen speurtocht ontmoeten we een
confrater, pater van Dijck uit Nijmegen. Hij is
alleen aan boord, heeft reeds afscheid genomen
van zijn dierbare ouders, goede oudjes van ver
over de zeventig. Pater van Dijck vertrekt reeds
voor de derde maal. Hij is onder den indruk: hy
zal vader en moeder misschien nooit meer te
rugzien.
-- Elven later komen
eenige zelatricen van
de Missieclub „Afrika
aan Christus" naar ons
toe. Met een paar vrien
dinnen hebben zij den
geheelen middag ge
wacht om de boot te
zien vertrekken.
Maar de boot ver
trekt nog niet. Het
wordt nacht, 2 uur, 4
uur, 6 uurWe
dooden den tijd met
wat over het dek te
wandelen, wat te pra
ten over de toekomst,
die voor allen zooveel
nieuws zal brengen.
Eindelijk komt de morgen. De laatste boot
werkers gaan aan boord, de kabels worden in
gehaald, de machines ronken nu sterker. Het is
stil op het dek. De deklading ligt stevig vast
gesjord, kabels en kranen hangen als onwezen
lijke wegwijzers over het schip.
Een geweldige stoot bp de stoomfluit, die door
merg en been dringt: dan nog een. Langzaam
varen we weg.Mijn ouders, broers en zusters
zijri aan boord gebleven en varen tot IJmuiden
mee. Mijn kleine nichtje, mijn eerste doopelinge,
ligt rustig in de hut van heeroom te slapen.
Langzaam verdwijnen de laatste huizen van
Amsterdam; de morgen ligt ruim over het vlak
ke land. Zoo zal ik Holland in mijn herinnering
bewaren.
In de sluizen van IJmuiden ligt het schip stil.
Voor mijn familie is de tyd gekomen om van
boord te gaan. Is het een vaarwel? Och neen,
Pater W. de Rooy
we vertrouwen toch immers op de toekomst.
We zouden ondankbaar zijn, als we elkaar geen
„tot weerziens" wenschten. Moeder ziet met
haar betraande oogen in de oogen van haar
kind. „Wees goed voor armen en zieken," heeft
zij nog gezegd. Het waren de laatste woorden,
die zy tot mij sprak, de laatste raadgeving na
zooveel andere, die ik van haar mocht ontvan
gen. God geve, dat ik haar bevel nimmer moge
vergeten. Vader drukt mij stevig de hand.
Broers en zusters volgen. Zy weten, dat een uit
hun kleinen kring uitgaat naar het onbekende,
waarvan zoovelen reeds nimmer terugkwamen.
Hoeveel jonge levens zijn al aan het moordend
Afrikaansch klimaat, aan de geheimzinnige
koortsen van de tropen ten offer gevallen!
Iets wordt er gebroken, maar een andere band
wordt des te steviger aangehaald. Het Offer
van iederen dag zal in de toekomst de onzicht
bare schakel vormen tusschen achterblyvenden
en hem, die afscheid nam. Het H. Offers kent
geen grenzen; het spant over de wereld heen
als een oneindig mysterie, dat alles en allen
omvat.
De buitenste sluisdeur slaat open. Om half
tien in den morgen wordt de boot langzaam de
haven uitgesleept. E!erst nog geroep; als het
roepen niet meer hoorbaar is, zwaaiende zak
doeken. Tenslotte: alleen nog maar de zwarte
streep aan den horizon, die langzaam vervaagt
in de oneindige vlakte van de onafzienbare zee.
Milde stadgenooten, ik dank u. Gij hebt het
mij mogelijk gemaakt de groote reis te begin
nen. ik voel het zoo duidelijk, wat ik aan uw
medeleven te danken heb.
Nu ik dit schrijf, ben ik reeds ver van u ver
wijderd. Wij zijn hier op de hoogte van de
Spaansche kust en vannacht hopen we Kaap
Finisterre te passeeren. Gij, onbekende gevers,
bezitters van de schuilnamen N. N. uit de
Nieuwe Haarlemsche Courant, hebt een missio
naris in de gelegenheid gesteld naar zijn post
te vertrekken. Uw offers sluiten zich aan by
de offertjes, die mij het afscheid van het vader
land heeft gekost. Wij allen tezamen hebben
iets mogen doen voor de uitbreiding van Chris
tus Rijk. Uit Zijn Naam dank ik u allen.
Toen we eenmaal op zee waren en de woe
lige branding waren gepasseerd, voelde ik, hoe
moe ik eigenlijk was. De emotie van de laatste
uren, de lange nacht, dien ik pratend en wach
tend. met mijn familie op de boot had doorge
bracht, wreekten zich in een maar half vry-
willig dutje.
De eerste dag aan boord verliep kalm en rus
tig. Op de hoogte van Scheveningen ontmoet
ten we een visschersboot. De mannen zwaaiden
ons enthousiast toe. Toen het donker werd,
voeren wij in het Nauw van Calais. Aan de
eene zijde zagen we de lichtjes van Dover, aan
den anderen kant lag Calais.
Wij gebruikten het avondmaal met den eer
sten machinist, een uitmuntenden kerel en
wat mij toch ook aantrok een Heemstedenaar,
iemand uit de omgeving. Later hoorde ik, dat
ook de hofmeester een Haarlemmer was. We
hadden elkaar nog nooit gezien of gesproken,
maar toch voelde ik mij in het gezelschap van
die stadgenooten in vertrouwde omgeving. Zelfs
een missionaris in zijn eerste vurigheid denkt
wel eens aan zijn geboortestad. Hoe zou ik
Haarlem ook kunnen vergeten?
De eerste nacht was „tamelijk". De zee was
niet bijzonder kwaadaardig, zoodat ik betrek
kelijk goed slapen kon. Totnogtoe is het mijn
laatste normale nacht aan boord geweest.
Mijn confrater uit Nijmegen en ik deelen
samen een mooie hut. Twee bedden, licht en
lucht zooveel we maar wenschen en ruimschoots
plaats voor alles wat maar denkbaar is. Als men
niet in staat is den hutjongen aan zijn ver
stand te brengen, dat het werkelijk niet noodig
is, wordt regelmatig iederen morgen het ontbijt
op bed geserveerd.
Den morgen van den tweeden dag hebben we
gebruikt om een inspectietocht te ondernemen.
De zee was woester dan den dag tevoren en we
konden dan ookniet de H. Mis lezen. Na het ont
bijt gingen we de dagorde eens bestudeeren.
We kwamen tot de ontdekking, dat we groot
gevaar liepen verwend te worden. Voor alles
wordt er gewaarschuwd. Voor het bad, voor 't
ontbijt, en als men soms eens bij ongeluk een
maaltijd mocht missen, dan komen de kellners
de gerechten bij je brengen, waar je ook zit, al
was het in de machinekamer. Alles ziet er keurig
uit; de zalen doen erg huiselijk aan; er is een
winkeltje, een bar en een kapperssalon. Spelen,
radio en gramophoon zorgen voor de noodige
afwisseling.
Er zijn slechts weinig passagiers, 'n zevental
Maar desondanks zyn er zes verschillende natio
naliteiten vertegenwoordigd. Er is een erg vroo-
lijke dame uit Weenen, een Zwitsersche, die ver
bazend goed jodelen kan, een Duitscher, die
voor zaken op reis is, en een Engelsche lady.
die van Amsterdam tot Bordeaux onzichtbaar
is gebleven. Zij is drie dagen zeeziek geweest en
nu zt zij weer met glazige oogen op dek te kij
ken. Er is zelfs al 'n neger aan boord, een Li
beriaan, die buitengewoon trotsch is op zijn
onafhankelijk vaderland.
Op zee is weinig te zien. Af en toe zien we
aan den horizon een schip, dat op reis is naar
Amerika. ISen paar kleinere booten zetten
waarschijnlijk koers naar Engeland.
De avond is kil en na het avondeten zoeken
wij spoedig onze hut op en zetten een plaat op
onze gramophoon.
We vermoeden niet, dat het zoo spoedig met
onze rust gedaan zal zijn......
Gebouw St. Bavo Cursus „St. Marcus", 8
uur; Transportarbeiders, 8 uur; ,.St. Caecilia",
8 uur; Rechtskundig Bureau, 8 uur; R. K.
Turnkring, half 9; Propaganda-avond R. K.
Bouwvakbond, 8 uur.
Stadsschouwburg „Kunst aan het Volk",
Gez. Jan Musch: „De Vrek", kwart over 8.
Gem. Concertgebouw Bestuur Kinderbe
waarplaats Haarlem-Noord, half 3.
Rembrandt-theater: „Zonen van de Zuidzee",
2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals-theater: „Zaken zyn zaken", 2.30,
7 en 9.15 uur.
Luxor-theater: „Duizend maal bedankt",
2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Filmac 115 uur.
uur; Gecombineerde besturen Groentenhande-
le serie, Gez. Jan Musch, „Nathan de Wijze"
Gebouw St. Bavo Proza, 8 uur; R.K. Brid
geclub, 8 uur; R.K. Schaakclub, 8 uur; Feest
commissie Transportarbeiders, 8 uur.
„Domi" overveen: Jonge Werkgevers en R.K.
Volksbond, kwart over 8.
Stadsschouwburg Gez. „Het Masker"
„Het Nest", kwart owr 8.
Raadzaal Prinsenhof Gemeenteraad Haar
lem, half 2.
„De Kerkuil", Nieuwe Gracht ,Dante
Alighieri", kwart over 8.
„Zonen van de Zuidzee",
„Zaken zijn zaken", 2.30,
Rembrandt-theater:
2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals-theater:
7 en 9.15 uur.
Luxor-theater: „Duizendmaal bedankt", 2.30
7 en 9.15 uur.
Cinema-Palace: Filmac, 115 uur.
R.K. Pension-Bureau: Centraal Bureau voor
kosthuizen en pensions eiken dag geopend.
Parklaan 59, hoek Jansweg, telefoon 10394.
St. Elisabethvereeniging: Jansstraat 49.
Spreekuur: 's Maandags van 2 tot 3 uur; ver
gadering van 3 tot 5 uur. Spreekuur Donderdag
van 3 tot 4 uur.
Bisschoppelijk Museum: Geopend op werk
dagen van 104 uur en op Zondagen van 12
tot 2 uur.
Wit-Gele Kruis: (R.K. Kraamhulp), Park
laan 75 (tel. 16391). Spreekuren: R.K. Wijkver
pleging, Magazijn verplegingsartikelen, inschry-
ven lidmaatschap, inlichtingen alle werkdagen
van 105 uur.
R.K. Leeszaal en Bibliotheek: Nieuwe Gracht
70, geopend op werkdagen van 's morgens 10
uur tot half één; des middags van 2 tot 5 urn
en des avonds van 79 uur. 's Maandagsmor
gens gesloten.
Nathan de Wijze, Tooneelspel in vijf
bedrijven door G. E. Lessing. Gezel
schap Jan Musch, Stadsschouwburg.
Jan Musch heeft „Nathan de Wyze" gespeeld,
het twee eeuwen oude stuk, dat zwak van in
houd is en arm aan dramatische handeling,
maar aan den vertolker van de mooie hoofdrol
zooveel mogelijkheden biedt, dat voor den mees
ter in de voordrachtkunst het persoonlijk suc
ces verzekerd is.
Voor wie naar den schouwburg gaat om te
genieten van die kunst wordt de avond goed.
Hij neemt daarbij op den koop toe, dat de be
zetting van Lessing's spel over het geheel geno
men toch onvoldoende is. Dit geldt dan meer
voor de heeren-, dan voor de damesrollen. In
Mary Museh-Smithuysen zien we een goede
Recha, in Jeanne van Rijn een nog betere Daja,
terwijl Mieke Flink-Verstraete als Sittha een
zeer acceptabele tooneelfiguur vormt, al over-
heerscht by haar het koel-intelligente niet naar
wensch.
Van de heeren brengt Adolphe Hamburger
als de jonge Tempelier levendig spel, maar het
is nog te ruw, te wild. Henk Schaer is volgens
de opvattingen van den auteur een zeer aan
nemelijke leekebroeder, en Van Staalduynen
speelt de even domme als korte rol van den
patriarch naar behooren. Maar Coen Hissink
is als Sultan Saladijn in het geheel niet op zyn
plaats en Jaap van der Poll laat ons in Al Hafi
geen waren derwisch zien.
Het stuk krijgt onder regie van Jan Musch,
die het vloeiend vertaalde, een vlotte vertooning
binnen een afwisselende reeks fraaie décors en
het verdient vermelding, dat de vele tooneel-
veranderingen prachtig vlug in hun werk gin
gen.
Heeft de leiding van dit tamelijk zwakke ge
zelschap met de opvoering van Nathan de
Wijze" nog een ander doel gehad dan de kunst
van den eersten acteur te laten schitteren? De
gedachte dringt zich op, dat deze voorstelling
een verweer is tegen de aanslagen op den Jood
in den laatsten tijd. Want voor het groote pu
bliek is Nathan als Jood een buitengewoon
sympathieke figuur, die de erbarmelijkheid van
zijn belagers scherp in het licht stelt.
Bleef het daarbij, wij zouden ons niet te be
klagen hebben. Maar Lessing spreekt in zyn
Oostersch tooneelspel geheel andere ideeën uit,
en deze zijn voor den bewusten katholiek even
valsch als voor den oppervlakkigen funest.
Onder het mom van een edele verdraagzaam
heid dat is het funeste, want die zoogenaam
de verdraagzaamheid heeft zoo'n verlokkenden
schijn! wordt hier herhaaldelijk een genie-
pigen aanval gepleegd op het Christendom, dat
met opzet gebrekkig geteekend wordt en in den
katholieken patriarch van Jeruzalem tot een
hatelijke caricatuur is gemaakt.
Vooi1 Lessing zijn alle positieve en geopen
baarde godsdiensten even waar en even valsch.
Het blijkt nog eens bijzonder duidelyk uit het
symbolische verhaal van de drie ringen. Maar
het is wel opmerkelijk, dat van de drie verte
genwoordigers der voornaamste religiën de
Christen, de Jood en de Muzelman alleen
de twee laatsten als mensch groot zijn en als
denkers ruim en mild. Scherp bezien blyken
ook de Joodsche en de Mohammedaansche gods
dienst onwaar geteekend te zyn, maar voor den
weinig nadenkenden toeschouwer is het toch
voornamelijk het Christendom, dat zyn be-
kiompenheid verraadt.
Daarom is .Nathan de Wyze" door ons niet
te aanvaarden. Het werd hier gegeven voor een
stampvollen schouwburg, want het was abonne
mentsvoorstelling. Het publiek reageerde er
merkwaardig op. Door het verloop van het stuk,
dat als een kindervertelseltje zijn beslag krygt,
werd het niet geboeid. Voor de schoone details
had het aandacht, maar er sprak zich geen
ontroering uit. Van meeleven met den geest van
het spel kon geen sprake zyn, daarvoor was het
auditorium te zeer gemengd. En als er aan het
einde nog van eenig enthousiasme bleek, dan
was dit overduidelyk om den voortreffelyken
speler Jan Musch, die de zachtzinnige, edel
moedige en „verstandige" hoofdfiguur zijn
volle waarde gaf en daarby met hoofd en
schouders boven zyn troep uitstak.
H. B. d. S.
