Men ócfaifft ont:
Bouwbedrijvigheid in de
..Nieuwe Karseboom"
De geheimzinnige tocht der
„Mar Cantabrico"
LAATSTE NIEUWS
Zoekt gij betrouwbaar j
Personeel
Plaats een „Omroeper"
voor 80.000 gezinnen j
m
De verongelukte
Kantoeng
BROADWAY" OP HET
REMBRANDTPLEIN
Stilstaan verboden
Een oude bekende vaart
onder valschen naam
WOENSDAG 10 MAART 1937
^[iniiininininiiiitininiinuiiiiniiiiiiunEiniiiiiiirtiiiirHiiitiiiiuniiiiiiiiEiiiiiiiiiirtiiiiiiiiiiriiiiitiiMTiHMnning
EEN OPEN RETRAITE
Vriendelijke uitnoodiging
tot deelname
JAMBOREE EN VREEMDE
TALEN
Een aardig opstel
NOG JUIST BIJTIJDS GERED
Hulpbehoevende vrouw in
doodsgevaar
FAILLISSEMENTEN
WIELRENNEN
H.R.C. „Excelsior"
DAMMEN
Haarlemsche Damclub
De oude zuilen in het gebouw „de Nieuwe Karseboom" te Amsterdam
om ruimte te maken voor het interieur van „Broadway"
sneuvelen,
BLOEMENDAAL
BRUTAAL STAALTJE VAN
INSLUIPING EN DIEFSTAL
DOOR GLADHEID GESLIPT
Kolonel Rieber brak een been
BILJARTEN
WERELDKAMPIOENSCHAP
BANDSTOOTEN
Sweering op de zesde plaats
Half April opent het nieuwe
amusementspaleis
Wat men er hoopt te
brengen
Alle raadsels opgelost door
het verhaal van een der
opvarenden
Gebombardeerd, ver
brand en gezonken
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Nog geen beslissing inzake een
nieuwen molen
Aardschokken in de V.S.
1600 km. in vier minuten afgelegd
Hooge waterstand van
den Weichsel
Door zwaren ijsgang in de rivieren
Vertrouwenskwestie
in Zweden?
Conflict over verlenging van den
militairen diensttijd
DE TWENTEKANALEN
Aanbesteding zijkanaal
naar Almelo
^ii]iiiiiinnininiiiiiiiiiin!iiniiniii!ini!miiiiiii!iiiiiii!iiiiiiiiii!ii!iii!iiiiiiii!iiiiiii!i!!iiiiiiiiiiiiiii!!iiii!iiii!ii!ii^
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
STAD
Op vriendelijk verzoek van den leider der
open retraite voor de werklooze leden van den
R. K. Volksbond, Da ter Severus O. M. C., deelen
Wij mede, dat hedenmorgen te negen uur deze
geestelijke oefening geopend zal worden met
een H. Mis met conferentie in de kapel van het
Franciscus Liefdewerk in de Zoetestraat.
Met allen aandrang steunt ook de commissie
voor geestelijke belangen van den R. K. Volks
bond het verzoek van den pater dat de kapel
tot in alle hoeken bezet moge zijn.
In „Van Spoor en Jacht" het pittige orgaan
van de St. Laurentius-Verkenners te Bloemen-
daal is naast een officieel gedeelte ook een
groote ruimte gereserveerd voor eigen werk van
de jongens. Omdat we in Haarlem en Omstre
ken natuurlijk volop belangstelling voor de
Jamboree hebben is het aardig een gedeelte over
te nemen van een opstel van Hans Bonarius.
„Hopelijk hebben we veel insignes tolk"
schrijft hij. „Deze zullen we wel goed kunnen
gebruiken, want we zijn toch eigenlijk de gast-
heeren. Met een hooge borst zie ik Toon ai naar
zijn Engelsche collega's gaan en zeggen: How
do you do? Deze zal natuurlijk verstomd staan
over zooveel kennis! Nu draait Toon zijn heele
kennis af en smeert 'm maar; want als de ander
begint, hangt hij! En Lou kan zeggen: Com
ment allez vous? en komt er misschien niet veel
beter af.
Maar nu ik Ik zal mijn Duitschen knobbel
moeten gaan ontplooien. O jé, nu daar gaat ie.
Ik zal maar net doen of het al jamboree is.
Ik moest een troep Oostenrijksche Verken
ners naar 't jamboree-terrein brengen, en hun
enkele bezienswaardigheden laten zien. Het was
op een vroegen zomermorgen, den Juli, dat
de jamboree-trein met een nieuwe lading bin
nenreed in 't Haarlemsche station. Daar zat
mijn kudde bij. Ik stond op 't perron mijn ha
ren uit mijn hoofd te trekken, en 't beetje
Duitsch, dat ik machtig was, af te draaien.
Plotseling kwam er een.ja zoo zal ik 't maar
zeggen een stoïcijnsche kaimte over me, zoo
iets als 't-kan-me-niets-meer-schelen, 't-loopt-
wel-los. Daar kwamen ze aan. Een stel aardige
jongens. Hun leider heette Lochtenberg. Ik
voegde me bij hen. „Guten Morgen" zei de
Fuehrer, .Bind sie derjenige, der uns nach dem
Jamboriefeld bringen wird?" „Jawohl", zei ik, en
ging met den Fuehrer vooraan het perron af.
Nu riep ik den chauffeur van een Jamboree-bus
aan; deze zou ons naar het terrein brengen. Ik
dacht bij me zelf: ik zeg maar niets, zoolang hij
niets vraagt. Want als hij dat doet, is het nog
vroeg genoeg. En jawel hoor. Daar heb je 't
al. Hij wees op mijn tolk-insigna, en vroeg me
glimlachend (mij leek het een gemeene grijns!):
„Können Sie gut deutsch sprechen?" Alle jon
gens keken me belangstellend aan. „Ja, ein we-
nig" antwoordde ik, en het zou me niets hebben
kunnen schelen, als de bus in een sloot gereden
was; maar deze was er misschien gelukkig
niet. Nu vroeg hij mij naar alles en nog wat,
en als het niet heel erg noodig was, antwoordde
ik alleen maar met „Jawohl" en „Nein". Maar
langzamerhand werd ik moediger. Ik ratelde
nu Duitsch en Hollandsch door elkaar, en zij
begrepen me wel. Na een half uurtje kwamen
we bij 't jamboree-terrein aan. Ik bracht nu den
troep naar hun kamp, waar ik afscheid van
hen nam. Nu moest ik weer een nieuwen troep
gaan halen, nJ. Denen. Maar nu stond ik niet
meer aan mijn haren te trekken. Bij een van de
troepen vond ik 'n verkenner, dien ik als kame
raad had uitgekozen. Het was een Oostenrijker,
en hij heette Heinrich Müller. Ik hoopte van
hem wat Duitsch bij te leeren.
Dat is vooral een voordeel, dat aan een jam
boree verbonden is: je leert wat van een taal,
en vooral wat van de uitspraak.
Misschien leeren we dus in de jamboree alle
maal wat; en van alles wat. En dus tot de
jamboree!
Gistemamiddag is een 76-jarige alleenwo
nende weduwe in de Herculesstraat (Haarlem-
Noord) aan een groot gevaar ontsnapt.
£De vrouw, wier beenen half verlamd zijn en
die zeer gebrekkig kan loopen, was omstreeks
half vier even op den divan, die Vlak naast
de kachel staat, gaan rusten. Ze was alleen
thuis en de kachel brandde hard. Opeens
schrok ze wakker en tot haar groote ontstel
tenis bemerkte ze, dat het kleed van den
divan vlam had gevat.
Luidkeels gilde ze om hulp en gelukkig
hoorden de buren haar. Een buurman, de heer
Westerman, snelde onmiddellijk de woning
binnen en droeg de weduwe, wier kleeren
reeds gedeeltelijk vlam hadden gevat, vlug
naar buiten waar hij de vlammen nog bijtijds
kon dooven. Anderen hadden inmiddels de
brandweer gewaarschuwd, die ondanks de
sneeuw vrij spoedig ter plaatse was, doch niet
meer behoefde op te treden, aangezien de
buren reeds het kleine binnenbrandje hadden
gebluscht. Enkele stoelen waren verbrand, ter
wijl de divan uiteraard nog al beschadigd
was.
De ongevallendienst ontfermde zich over
de weduwe, die brandwonden had aan hoofd
en armen. Per ziekenauto is de vrouw daarna
naar het Groote Gasthuis overgebracht. Er
is geen direct levensgevaar.
De rechtbank te Haarlem heeft op Dinsdag
9 Maart failliet verklaard:
W. Krijt, chauffeur en caféhouder, wonende
te Haarlem, Dubbele Buurt 76 A; curator: mr.
H. J. M. Tonino te Haarlem.
Rechter-commissaris in dit faillissement: mr.
L. Vliegenthart te Haarlem.
Opgeheven wegens gebrek aan actief zijn de
faillissementen van:
1. Jacobus Tulp Jbzn., bloemist, wonende te
Aalsmeer; Curator: mr. J. H. C. Slotemaker te
Haarlem.
2. C. M. Grevenstuk, venter, wonende te
Haarlemmermeer, Akerdjjk 112; Curator: mr. J.
O. Baron te Beverwijk.
Geëindigd zijn de faillissementen wegens het
verbindend worden der eenige uitdeelingslijst
van:
1. J. H. Cliteur, drukkersbediende en winke
lier, wonende te Haarlem, Jansstraat 42; Cu
rator: mr. B. E. van Tijn te Haarlem.
2. H. J. van Zalen Sr., zonder beroep, wonen
de te Heemstede, Koediefslaan 22; Curator: mr.
B. E. van Tijn te Haarlem.
Op grond van verzet werd vernietigd het fail
lissement van:
G. A. Hueting, verzekeringsagent, wonende te
Haarlem; Curatrice: mej. mr. M. J. Kluitman
te Haarlem.
De 5e en laatste competitie-wedstrijd is uit
gesteld naar aanleiding van het koude weer.
Een gedeelte der rennrs rdn een trainings-
rit ovr 12'/2 K.M.
De uitslag werd: 1 W. Fennis, 2 P. Kort
hals, 3 H. Kleef, 4 G. Jansen, 5 R. Taverne, 6
Lasschuit, 7. J. Walgeen, 8 J. Jas.
Uitslag C-klasse: 1 Van Dokkum, 2 De Nijs,
3. W. Koekenbier, 4 Van Es. Overigen opgege
ven.
Maandagavond werd de algemeene ledenver
gadering der Haarlemsche Damclub, welke
Maandagavond 1 Maart 1.1. moest worden ver
daagd, in „Het Hof van Holland" voortgezet.
Te ruim acht uur heropende de eerste voor
zitter, de heer J. W. van Dartelen, deze verga
dering en deelde mede dat de heer J. J. van
Kesteren, een der candidaten voor de vrvulling
van de vacature van eersten secretaris, onstaan
wegens het bedanken van den heer J. J. Aling,
zich voor de herstemming terugtrok, zoodat dus
de heer P. H. Meure als eenigst overgebleven
candidaat als gekozen werd verklaard.
Met eenige hartelijke woorden werd deze
nieuwe functionaris als bestuurslid geïnstal
leerd
Hierna Werd de vergadering gesloten.
De wedstrijden voor de clubkampioenschap
pen der Haarlemsche Damclub werden in „Het
Hof van Holland" voortgezet.
De voornaamste uitslagen waren:
Clubkampioenschappen 1936/1937.
Hoofdklasse: J. B. Sluiter Jr. wint van P. J.
van Dartelen.
Eerste klasse: A. Kiel remise met H. G. J.
Andriessen; Th. C. v. d. Sluijs wint van H. G.
J. Andriessen; „Schijf" wint van Ui. C. v. d.
Sluijs; Th. C. v. d. Sluijs wint van B. Hen-
neke.
OVER: SUBSIDIE AAN BURGERWACHTEN.
Mijnheer de Redacteur,
Het spijt mij, dat ik als Katholiek van meening
verschil met den heer J.. over de weigering door
den Gemeenteraad van bovengenoemde subsidie.
Ik begrijp niet, dat van alle Katholieke Raads
leden, alleen de heer Van Engelen blijk heeft ge
geven overtuigd te zijn van het volmaakt over
bodig en zelfs gevaarlijk zijn van de Burgerwacht.
Bij het ontstaan van oproer ongeregeldheden
of andere buitengewone omstandigheden beschikt
de Burgemeester allereerst over het politiecorps.
Is dit niet voldoende, dan kan hij op aanvraag
nog de beschikking verkrijgen, over de Rijkspolitie
als Rijksveldwachters en Militaire Politie. Is ook dit
niet voldoende, dan is daar nog de Vrijwillige
Landstorm en eindelijk het Leger.
Het Leger is te Haarlem vertegenwoordigd door
het Korps Motordienst waarbij gedurende het
grootste deel van het jaar eenige honderden mili
tairen onder de wapenen zijn. In de Grondwet Is
bovendien bepaald, dat het Leger, of liever de
Weermacht, dient voor handhaving van de bin-
nenlandsehe rust en orde en voor de verdediging
van het grondgebied des Rijks.
Herhaalde malen in den loop der jaren heeft
het Leger bewezen o.a. nog in 1918, volkomen be
rekend te zijn voor het vervullen van zijn taak
bij het ontstaan van oproer en ongeregeldheden.
De burgerwacht is derhalve en zeer zeker te
Haarlem volkomen overbodig. Door haar tochten
door de stad werkt zij onnoodlg prikkelend op het
gemoed van het meerendeel der rustige burgers.
Men heeft van regeeringswege de weerkorpsen
van de N. S. B. verboden en ontbonden. De recht
vaardigheid eischt. dat alle weerkorpsen worden
verboden en dat oproer en ongeregeldheden wor
den voorkomen of onderdrukt door de daarvoor
wettelijk aangewezen organen.
Zoolang de Regeering hierbij nog in gebreke
blijft, moeten zij die dan bij wijze van een soort
sport of liefhebberij soldaatje willen spelen dit
maar zelf betalen.
Het spijt mij voorts dat de Heer J. zegt te
spreken namens 23 Katholieken. Dat zijn zeker
allemaal burgerwachters. Men vertelde mij, dat het
meerendeel der burgerwachters katholiek is. Ik
hoop niet dat dit waar is.
Ik dank U mijnheer de Redacteur voor de ver
leende plaatsruimte.
Hoogachtend,
G. v. W.
Naschrift der Redactie. Evenals zqovelen heeft
de geachte inzender waarschijnlijk geen juist in
zicht in de beteekenis van de Haarlemsche Bur
gerwacht. Zij is in geen enkel opzicht een politiek
weerkorps en dus niet te vergelijken met de door
de Regeering verboden gewapende korpsen van
enkele politieke groepen; de Burgerwacht is een
hulp van het bestaande wettige gezag, een ver
lengstuk dus van het bestaande politiekorps. Haar
taak is het om in tijden van oproer en revolutie
er voor te zorgen, dat aan de gemeenschap in het
algemeen- geen schade althans geen ai te groote
schade wordt toegebracht. Waarom is inzender
wel tegen het bestaan van de Burgerwacht en
waarom wil hij niet het politiecorps opdoeken?
De Burgerwacht treedt op als steun van de politie.
De feitelijke commandant van het corps is de
Burgemeester, zooals deze ook de feitelijke com
mandant is van de politie. Slechts op verzoek of
bevel van den burgemeester komt de Burgerwacht
in actie. Wat er gedaan moet worden wordt beslist
door den commandant in overleg met den com
missaris van politie en den burgemeester. Inzen
der deelt mede. dat in tijden van gevaar de bur
gemeester, als de kracht van zijn politie te kort
schiet, een beroep kan doen op het leger. In
zender ziet de zaak wat al te simpel, als hij meent,
dat een opstand of revolutie eerst in Haarlem
zal beginnen en als zij daar geëindigd is, haar
weg zal vervolgen naar andere steden, teneinde
den burgemeesters van die gemeenten gelegenheid
te geven op hun beurt een beroep te doen op het
„Leger". Gesteld dat het Leger In alle opzichten
te vertrouwen zou zijn! Een reiolutie pleegt ln
den' regel niet successievelijk de verschillende ste
den om beurten te bezoeken, maar in tijden van
gisting bstaat het gevaar gewoonlijk over het ge-
heele of over een groot deel van het land. Denkt
Inzender niet, dat ln dat geval de diensten van ons
motorkorps ergens anders noodig zullen zijn? De
inzender ziet de taak van de Burgerwacht ook
verkeerd als hij ze uitsluitend als van militairen
of politioneelen aard beschouwt. De Burgerwacht
heeft immers ook tot taak in tijden van gevaar
er voor te zorgen, dat de verschillende diensten
zoo goed en zoo kwaad als het gaan zal, blijven
marcheeren. B.v. zal zij zorgen, dat de aanvoer
van levensmiddelen hersteld wordt als die ver
stoord wordt. Dat ls van blang voor vrouwen en
kinderen. Zij zal er voor zorgen, dat de watertoe
voer hersteld wordt als die door kwaadwilligen
is afgesneden; dat er licht en brand ls enz.: Kort-
I
om. de Burgerwacht heeft tot taak er voor te
zorgen, dat niet alle Haarlemmers het slachtoffer
worden van misschien een handjevol gespuis, dat
den boel op stelten wil zetten. Als katholiek kan
men dus niet alleen ilrede hebben met een in
stituut als de Burgerwacht, maar als ordelijk bur
ger dient men zelfs een groot voorstander er van
te zijn. Verre van gevaarlijk, is de Burgerwacht
een onmisbaar instituut zoolang een grijpen naar
de macht door de een of andere partij niet tot-
de onmogelijkheden behoort. Prikkelend is het
slechts voor hen. die geen zuiver geweten hebben
wat hun politieke plannen betreft. Voor alle
anderen vormt haar optreden een element van
rust. De Burgerwacht is geen politiek weerkorps,
laat inzender dat nu goed begrijpen, het is bet
weerkorps van de Gemeenschap. Vandaar waar
schijnlijk, dat er veel katholieken deel van uit
maken. De katholieken zijn nu eenmaal de hecht-
ste steun van het wettige gezag.
Stille Omgang De afdeeling Bloemendaal
van den Stillen Omgang vergaderde ter be
spreking van de reis op Zaterdag a.s.. Om 9.30
n.m. zal een kort Lof worden gehouden,
waarna de wandelaars met een extra-autobus
tot het eindpunt van Haarlem worden ge
bracht. Zij, die per Electr. trein gaan, ver
trekken om 1.15 uur van het station Sant
poort en om 1.19 van het station Bloemen
daal, dus iets vroeger, zooals reeds bekend
was.
Vertrek uit Amsterdam vijf minuten voor
zes.
Kaartjes zijn verkrijgbaar bij den heer Cor-
nelissen, Bloemendaalscheweg 25, Bloemen
daal.
Dat de heeren inbrekers en dieven den laatsten
tijd steeds driester en brutaler optreden, heeft
Maandagavond in het late avonduur een be
woonster, die voor het venster zat van
haar woning aan de Lindengracht te Am
sterdam, kunnen waarnemen. Aan de
overzijde, waar een pakhuis staat, dat
in gebruik is bij een firma in damesgoederen,
hield Maandagavond laat, omstreeks twaalf uur,
een luxe-auto stil. Er sprongen drie mannen uit.
Terwijl een op den uitkijk ging staan, klommen
de anderen door een openstaand tuimelraam het
pakhuis binnen. Plotseling zag de juffrouw, dat
er door het tuimelraam een aantal goederen naar
buiten werden geworpen. Deze werden door den
man, die op den uitkijk stond, zeer snel in een
auto gegooid. Kort daarop kwamen de twee man
nen, die naar binnen waren geklommen, weer
door het tuimelraam naar buiten. Het drietal
sprong in den wagen en reed weg.
Daar het te duister was kon de juffrouw het
autonummer niet waarnemen. Zij begaf zich
echter dadelijk naar het posthuis Westerstraat
en vertelde den wachtcommandant, wat zij ge
zien had. Deze stelde het bureau Mamixstraat
van een en ander in kennis. Een onderzoek werd
ingesteld en de eigenaar van de zaak, die in de
St. Antoniebreestraat woont, werd gewaar
schuwd. Geconstateerd kon worden, dat er ge
stolen zijn 25 damesmantels, 30 japonnen en
een aantal ondergoederen.
Tot op heden heeft men nog geen enkel spoor
kunnen vinden.
Toen kolonel L. J. Rieber, commandant der
vierde infanterie-brigade en commandant van
het garnizoen Arnhem, zich Dinsdagmorgen
per rijwiel naar een groote militaire oefening
in de Betuwe wilde begeven, is hij onder Huis-
sen door de gladheid van den weg geslipt en ge
vallen.
Kolonel Rieber brak daarbij het linkerbeen
en is per ziekenauto voor het ontvangen van
specialistische hulp naar een der ziekenhuizen
te Utrecht vervoerd.
Dindag zijn te Montargis de laatste partijen
gespeeld in het tournooi om het wereldkam
pioenschap bandstooten.
Onze landgenoot Sweering won van den
Oostenrijker Reicher.
Verder was de nederlaag van den titelhouder
Davin tegen den Duitscher Pesch een verras
sing. Niettemin bezette Davin met 10 pun
ten de eerste plaats, maar toen zijn land
genoot Toledano weer van den Duitscher won,
kwam ook deze met 10 punten de hoogste eer
opeischen.
Sweering zelf was over zijn prestaties niet
ontevreden. Met een beetje meer geluk had hij
ongetwijfeld een hoogere plaats in het eind
klassement bezet, maar zooals reeds gezegd,
het minder goede spel in de eerste partijen
had zulks verhinderd.
De eindstand van het tournooi luidde:
pnt.
h.s alg.gem.
1.
Davin (Frankrijk)
10
21
3.27
2.
Toledano (Frankrijk)
10
21
3.07
3.
Reicher (Oosenrijk)
8
27
3.57
4.
Pescji (Duitschland)
8
23
2.96
5.
Lefevre (Bèlgië)
8
28
2.90
6.
Sweering (Ned.)
8
26
2.88
7.
Kandaloft (Egypte)
4
21
2.73
8.
Bofill (Spanje)
0
21
2.28
....op bruggen, binnen 8 m van
straathoeken, autobushaltes, voor
uitritten, brandkranen, enzoovoorts!
De Nieuwe Karseboom te Amster
dam, het vermakelijkheidsgebouw op den
hoek van Rembrandtplein en Amstel-
straat, dat den laatsten tijd weinig-
gelukkige exploitaties beleefde, krijgt
half April a.s. een bestemming, welke voor
Amsterdam iets geheel nieuws mag heeten.
In het geheel verbouwde interieur wordt ge
vestigd het amusementspaleis Broadway,
dat in zijn opvatting, naar men ons mede
deelde, eenig zal zijn op het heele continent.
Het is ongetwijfeld een feit, dat de smaak
van het publiek zich den laatsten tijd sterk
heeft gewijzigd. Hieraan wil de directie van de
N.V. Handel- en Exploitatie Maatschappij
Memphis II met de inrichting en exploitatie
van Broadway tegemoet komen. De keuze viel
op het gebouw „De nieuwe Karseboom". Alleen
was de toestand van dit gebouw van dien aard,
dat zonder groote moeilijkheden de ideeën niet
waren uit te voeren.
Een dezer moeilijkheden vormden de vele
kolommen, welke zonder regelmaat in dit ge
bouw waren geplaatst. Architect A. Hamaker
heeft in zijn ontwerp hiervoor een oplossing ge
vonden. 15 stuks der oude kolommen worden
gesloopt, in welker plaats 5 nieuwe kolommen
op regelmatige wijze worden aangebracht. Het
geheele werk is opgedragen aan de Amsterdam-
sche aannemersfirma A. A. Anthonissen, die
haar omvangrijke opdracht in Amerikaansch
tempo ten uitvoer brengt.
Het karakter van de zaak wordt aan den
naam „Broadway" aangepast, niet alleen door
tempo en rhythme van de attracties, welke wor
den gedacht, doch ook door het geeheele décor.
Dit wordt een plastische weergave van Ame-
rikaansche motieven; een gedeelte van de zaak
vormt een Mexicaansch terras, een ander ge
deelte toont motieven van Coney-Island.
Al deze décors worden voorzien van verschil
lende trucs. De zaal zal in allerlei kleuren in
direct worden verlicht; verder wordt gebruik
gemaakt van een goede geluidsinstallatie en een
modem ventilatie-systeem.
Het ligt in de bedoeling der exploitanten
in Broadway groote orkesten te brengen, inter
nationale attracties, balletten enz. De impre
sario van den K.R.O., de heer Frans Mikkenie
zal hierbij advies verleenen. De zaal zal ruimte
bieden aan 900 tot 1000 personen in de week
en 's Zondags aan 1200 personen. Half April
hoopt men tot opening te kunnen overgaan.
De geheimzinnigheden, welke het vergaan
van een schip in de Golf van Biskaye had
den omringd, waren reeds eerder in zoover
re opgehelderd, dat men zooals door ons
eerder gemeld had kunnen vaststellen,
dat geen Britsch schip, doch een vaartuig
van de Spaansche regeering te Valencia was
verbrand en gezonken.
Een der door Engeland onmiddellijk uitge
zonden torpedojagers, de „Echo", had contact
gekregen met den kruiser Canarias van de
rechtschen en kon mededeelen, dat het hier be
trof de Mar Cantabrico, een ongeveer 7000 ton
metend munitie-schip.
De Mar Cantabrico had reeds meermalen van
zich doen hooren. In Mexico voorzag het zich
listig en met veel geluk van een groote hoeveel
heid oorlogsmateriaal en tenslotte werd de groo
te reis naar Spanje aanvaard.
Zeven en veertig vliegtuigen had de Mar
Cantabrico aan boord, 42.000.000 geweer- en
mitrailleurpatronen, 1050 mitrailleurs en 7000
geweren.
Het vergaan van de Mar Cantabrico betee-
kent dus een groote slag voor de linksche
regeering in Spanje.
Intusschen was met het bekend worden van
den naam van het geheimzinnig schip en zijn
ondergang nog niet opgelost het uitzenden van
S. O. S.-seinen door de Adda. Dit Britsche schip
kon, zooals gemeld, zich onmogelijk ter hoogte
van de Golf van Biskaye bevinden en de Elder
Dempster Line zocht een verklaring door mede
te deelen, dat de noodseinen mogelijk waren
uitgezonden door een kleiner pakketvaartig van
haar maatschappij, dat zich toevalligerwijze wel
in deze buurt bevond.
Van een hoogst merkwaardige vergissing doof
samenloop van omstandigheden blijkt hier ech
ter sprake te zijn.
Alle onopgeloste raadselen rond de Mar
Cantabrico vinden echter thans hun op
lossing in het verhaal van den eenigen
matroos, die door een Fransch schip werd
opgepikt.
De overigen waren, zooals gemeld, door den
rechtschen kruiser Canarias aan boord ge
nomen.
Het verhaal van dezen matroos geeft Havas
als volgt weer:
Het schip, aan boord waarvan ik mij be
vond, was het 6000 ton groote motorschip
Mar Cantabrico, thuis behoorende te Bilbao.
Aan boord bevonden zich een uit 150 per
sonen bestaande bemanning en 17 passa
giers.
Het schip verliet de Vereenigde Staten me'
een lading van acht vliegtuigen, juist toen het
Congres het embargo op den uitvoer van wa
pentuig naar Spanje afkondigde. De Mar Can
tabrico deed daarop Vera Cruz aan, om daar
nog meer oorlogsmateriaal te laden.
Toen het schip eenmaal naar Spanje in
zee gegaan was, verwisselde het, zijn naam
voor dien van de „Adda" ui|t New-Castle,
waarvan de tonnage vrijwel overeenkwam
met die van de „Mar Cantabrico". Helaas
liet de kruiser Canarias zich niet beetnemen
en begon het oorlogsschip ons te bombar
deeren.
Eén bom deed brand ontstaan in ruim 2. Wü
zonden daarop S. O. S.-seinen uit met gebruik
making van de roepletters van het schip, waar
van wij ons den naam hadden toegeëigend.
Tenslotte werd onze bemanning door de „Ca
narias" aan boord genomen. Wat mij betreft, ij'
viel in zee en werd door uw schip opgepikt.
Overigens ben ik daar blij om, want ik vrees,
dat mijn kameraden aan boord van de Canarja5
gefusilleerd zijn.
TTV 1 1 g
Omtrent de gevolgen van het ongeluk
met den tinbaggermolen „Kantoeng" kan
het volgende uit zeer bevoegde bron wor
den gemeld:
Na een gepleegd overleg tusschen de
betrokken instanties in Nederland en Indië is
gebleken, dat bij de leiding van het Bankatin-
bedrijf het volle vertrouwden bestaat, dat ge
durende het jaar 1937 en het jaar 1938 de
volle toegewezen productie van het Banka-tin-
bedrijf, ook na dit ongeluk met de „Kantoeng",
kan worden opgeleverd. Het spreekt vanzelf,
dat speciale maatregelen in dit geval moeten
worden getroffen, met de voorbereiding waar
van de leiding van het bedrijf reeds is begon
nen. Zoo zal de productie verder voorloopig
moeten geschieden met kleinere werktuigen en
door handenarbeid.
Dit laatste brengt de noodzakelijkheid mede,
de immigratie van werklieden uit China op te
voeren, waarvoor men reeds bezig is, maatre
gelen te treffen. Verder zullen de mijnen, wel
ke in de afgeloopen jaren werden verlaten als
gevolg van de doorgevoerde mechaniseering
doch die daarom nog niet uitgeput waren, we
derom worden bewerkt. Ook in de Kantoeng-
vallei, dat gedeelte van het ertsgebied, dat be
stemd was om bewérkt te worden door middei
van den nieuwen molen, zal men met kleinere
werktuigen aan den arbeid gaan. Het volle ver
trouwen bestaat, dat deze maatregelen spoedig
zullen zijn geëffectueerd. Inzake immigratie van
Chineesche koelies verwacht men geen bezwa
ren.
Inzake de bestelling van een nieuwen
tinbaggermolen is nog geen beslissing ge
nomen, daar nog niet met zekerheid kan
worden vastgesteld of van het wrak nog
iets te redden valt. Wel kan gezegd wor
den (zooals wij reeds meldden), dat de
bergingsmogelijkheden gering moeten worden
geacht. Zoodra vaststaat dat de Kantoeng
geheel verloren is, zullen maatregelen wor
den genomen inzake herhouw.
Het spreekt vanzelf, dat men voor vervan
ging zoo spoedig mogelijk zal zorg dragen in
dien alle factoren vaststaan, waarbij in aan
merking moet worden genomen, dat werktee-
keningen en berekeningen nog alle aanwezig
zijn en dit tüdvorderend deel van den arbeid
dus niet meer behoeft te worden verricht. Hei
valt aan te nemen, dat de kosten hooger wor
den dan die van de „Kantoeng" met het oog
op de sterk gestegen metaalprijzen. Wij her
inneren er hierbij aan, dat de „Kantoeng" in
acht maanden tijds is opgeleverd. Juist het
feit dat deze merkwaardige prestatie-snelle
bouw door uitstekende samenwerking tus
schen werf en het technisch bureau van Ko
loniën is geleverd, maakt dit ongeluk, waar
door het resultaat van dien ijver vermoedelijK
is vernietigd, zoo teleurstellend, al blijft dan
op dit moment de omstandigheid vaststaan,
dat door omzetting en aanpassing van andere
productiemiddelen de resultaten van het Bang-
ka-tinbedrijf geen verandering van beteekenis
zullen ondergaan.
Hierbij is vermoedelijk wel een kleine ver
hooging van productiekosten te verwachten,
doch deze speelt bij de tegenwoordige hooge
tinprijzen geen rol van beteekenis.
NEW-YORK, 9 Maart (Havas). Een aard
schok van afnemende hevigheid, die bliksemsnel
zich voortplantte, is vannacht te Detroit ge*
voeld om 3 uur 45 en vervolgens te Indiana
polis en Columbus in Ohio, te Cincinnati en te
Louisville om ongeveer 3 uur 49. De voortgol-
vende beweging heeft dus 1600 K.M. afgelegd
in vier minuten. Te Detroit en in de buiten
wijken der stad is eenige schade aangericht. Te
Moinssever in den staat Indianapolis werden
de slapende inwoners uit hun bed geslingerd.
DANZIG, 9 Maart (DNB) Door den zwaren
ijsgang in de Weichsel stijgt ook het water van
de zijrivier Brahe met zeer groote snelheid. He'
heeft reeds een peil bereikt, zooals sedert
eeuwen niet geregistreerd is. Bij Langenad
staat de weg tusschen Bromberg en Thorn
blank. Te Bromberg is de Brahe buiten haaf
oevers getreden: het hoofdpostkantoor staat
gedeeltelijk onder water. Men verwacht, dat
het water morgen vroeg zijn hoogsten stand za'
bereiken.
OSLO, 9 Maart. (D.N.B.).In de legercom-
missie van het Zweedsche Storting is het tot
heftige discussies gekomen tusschen de burger
lijke partijen en de regeering. De eerste wen-
schen een verlenging van den militairen oefe*
ningstijd op 84 dagen, waartegen de regeerinS
ernstig gekant is. In parlementaire kringel1
gelooft men, dat de regeering zelfs de vertrou
wenskwestie zou willen stellen.
Dinsdagmorgen heeft de hoofdingenieur-dif*
van den Rijkswaterstaat te Arnhem aanbesteed
het maken van acht gedeelten van het zij'
kanaal naar Almelo der Twente-kanalen, in o®
gemeente Ambt-Delden. Borne en Almelo tus
schen den Schoolweg en den rijksweg van Al
melo naar Wierden.
De aanbesteding geschiedde in twee gedeel
ten: a. aanleg in werkverschaffing; b. aanleg
met zelf te kiezen arbeiders.
Er waren veertien inschrijvingen. De beide
laagste waren van de N.V. Aannemingsmaat
schappij v.h. Hillen en Roosen en BetonbouW'
onderneming Trio te Amsterdam, voor a'
ƒ698.000 met een loonpost van ƒ350.000 en h-
ƒ649.000; benevens de aannemer H. G. L. Fok
te Hengelo (O.) voor a. ƒ770.000 met een loon
post van 520.000 en b. 610.000.
De gunning volgt later,
