Controle op Spanje treedt
29 Maart in werking
Engelsch vliegtuig
neergestort
Weifelt Japan tusschen
Londen en Berlijn?
I
Prinselijk paar
Benzine wordt
weer duurder
De neutraliteit
van België
Het toezicht op
Spanje
Stakersgevecht by
Chrysler
K.R.O. ZEGT CONTRACT
MET U.S.O. OP
HET LEGER TEGEN DE
POLITIEK VAN SATO
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Ook Grandi geeft er
zijn goedkeuring aan
De Italiaansche pers
achter Grandi
Tegen berghelling te
pletter gevlogen
Het Weer
Gespannen toestand in
Mands j oek wo
Godsvrede in België?
DONDERDAG 25 MAART 1937 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20476
Maisky stelt voor, een commissie
de interventie van Italië te
laten onderzoeken
Scherpe aanval op Engeland
De houding van België
Vier van de zes inzittenden in
Frankrijk omgekomen;
een werd zwaar
gewond
Een regeling door besprekingen
met Lewis in het zicht?
Vermoedelijk 5 April in het
vaderland terug
Opnieuw verhooging met één cent
y per liter
Resultaten in de afgeloopen drie
jaar onbevredigend geacht
Het verdrag met Italië zou slechts
een economische overeen
komst worden
De ontwapeningskwestie
Voorstel voor den verkiezingsstrijd
tijdens de Paaschvacantie
Reeds volgende week een over
eenkomst met Frankrijk
en Engeland?
Koning Leopold eere-kolonel
Stille Week
Nederlanders benoemd tot
administrateur
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., fngez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
LONDEN, 24 Maart. (Havas). De
niet-inmengingscommissie heeft in
haar vergadering van hedenmiddag
de gedelegeerden benoemd, welke
tot taak zullen hebben het controle
plan ten uitvoer te leggen. Het plan
zal 29 Maart a.s. in werking treden.
Ook de Italiaansche afgevaardigde
heeft zijn goedkeuring aan de benoe
mingen gehecht.
Hedenochtend is de wekelijksche bijeenkomst
van den Britschen ministerraad gehouden.
Vooral de kwestie van de weigering van Italië
om zijn vrijwilligers uit Spanje terug te roe
pen, is besproken. Eden heeft zijn collega's op
de hoogte gebracht met den huidigen stand
van de betrekkingen tusschen Engeland en
.Italië.
In het Lagerhuis heeft minister Eden op een
vraag betreffende de Italiaansche weigering
tot bespreking van het terugtrekken der vrij
willigers uit Spanje verklaard, dat hij op het
oogenblik niet in staat was iets toe te voegen
aan het communiqué, dat door de sub-commis
sie der niet-inmengingscommissie uitgegeven is.
De toestand, zoo zeide de minister, wordt door
de Britsche regeering bestudeerd.
De weigering van Italië om de vrijwilli
gers uit Spanje terug te roepen wordt door
de Italiaansche pers gunstig ontvangen.
De woorden van Grandi worden als volgt
weergegeven: „De Italiaansche vrijwilligers
zullen het Spaansche gebied niet verlaten, voor
de troepen van Franco de volledige en defini
tieve overwinning hebben behaald."
De algemeen verbreide meening in Italië
is, dat de regeeringstroepen in Spanje in geen
geval de overwinning mogen behalen.
In de commissie voor de niet-inmenging
heeft de Russische gedelegeerde, Maisky,
in opdracht van zijn regeering, de aandacht
gevestigd op de volgens hem toenemende
Italiaansche interventie in Spanje.
Hij zeide dat er half Februari niet minder
dan 60.000 Italianen in Spanje waren, en hij
gelooft dat het aantal nog is toegenomen.
Maisky stelde voor, dat een speciale com
missie benoemd en naar Spanje gezonden
zal worden, om een onderzoek in te stellen:
le. naar de beweringen, betreffende de ont
scheping van Italianen in Spanje na 20 Febr.
en de lossing van oorlogstuig en munitie voor
Franco;
2e. naar alle mededeelingen over deelneming
van geregelde Italiaansche legerafdeelingen aan
de militaire verrichtingen.
De Düitsche en Italiaansche vertegenwoordi
gers, Von Ribbentrop en Grandi, behielden zich
het uitspreken van hun oordeel voor en ver
klaarden hun regeeringen op de hoogte te zul
len stellen.
Besloten werd het vraagstuk in zijn geheel
aan de ondercommissie voor te leggen.
De Italiaansche gedelegeerde zeide, dat zijn
regeering den communistischen gedelegeerde
te gelegener tijd van antwoord zou dienen;
zijn Duitsche collega vroeg om een schriftelijke
copie, teneinde bevestigd te zien wat hij noem
de een bewijs van verbazende huichelarij.
Lord Plymouth verwees het voorstel van
Maisky naar de subcommissie, terwijl hij den
Duitschen gedelegeerde herinnerde a^n het
strikt-vertrouwelijke karakter der beraadslagin
gen.
De Fransche minister van Buitenlandsche
Zaken, Yvon Delbos, heeft er heden den Ita-
liaanschen ambassadeur te Parijs op gewezen,
dat men de verklaring van Grandi, over het
niet-terugroepen van de "vrijwilligers uit
Spanje, ernstig achtte. In het bijzijn van den
Duitschen ambassadeur, sprak hij de hoop uit,
dat Italië, dat aanvankelijk met Duitschland
een voorstel hiertoe had ingediend, op deze
Verklaring zou terugkomen. Bovendien zette hij
nogmaals de gevaren uiteen, die de interventie
van Italiaansche zijde opleverde.
De Italiaansche „Messagero" schrijft, dat de
toon, dien de Engelsche pers dë laatste dagen
tegen Italië aanslaat, de mate van het ver
draaglijke heeft overschreden. Wanneer dit zoo
doorgaat, aldus het blad, loopt Engeland ge-
Vaar. de goede betrekkingen met Italië, die men
moeizaam uit de puinhoopen van de economi
sche belegering weder opgebouwd heeft, met
één slag te vernietigen.
Daar deze anti-Italiaansche campagne door
de bladen van alle politieke richtingen wordt
gevoerd, is het vermoeden gewettigd, dat do
„hetze" tegen Italië van hoogerhand wordt ge-
Wenscht.
De algemeene raad van het Britsche Trade
Union congres heeft een resolutie aangeno
men, waarin verklaard wordt, dat de aanwe
zigheid van Italiaansche en Duitsche troepen
t>P Spaanschen bodem een schending beteekent
Van het Geneefsche pact, en waarin bij de En
gelsche regeering er op wordt aangedrongen.
Iedere démarche te steunen van de Spaansche
regeering, wanneer deze zou eischen, dat de
kwestie aan den Volkenbondsraad zou worden
De Italiaansche gedelegeerde in de
non-interventie-commissie, Grandi
Voorgelegd overeenkomstig artikel 10 van het
covenant.
Van gezaghebbende Italiaansche zijde spreekt
men nogmaals op de meest categorische wijze
het bericht tegen over een ontscheping in be
gin Maart van een contingent Italiaansche vrij
willigers.
Een nog beslister démenti wordt gesteld te
genover de berichten, volgens welke Abessiniërs
naar Spanje zouden zijn vervoerd aan boord
van de mailschepen „Cesare Battisti" en Do-
mine".
De Belgische Kamer heeft met 27 tegen
zeven stemmen en dertig stemmen blanco
het wetsontwerp aangenomen, dat strekt
tot het vastleggen van de niet-inmenging
door België in de Spaansche aangelegen
heden.
Afgevaardigde Buset verklaarde ten aan
zien van de onthouding van stemmen door de
socialisten, dat dezen ieder vertrouwen in de
niet-inmengingspolitiek hebben verloren.
In zijn antwoord zeide minister Bovesse te
herinneren aan het voorbeeld van het Fran
sche parlement. Het Londensche comité heeft
den landen, die deelnemen aan de niet-inmen
ging, verzocht maatregelen te doen aanvaar
den gelijk aan die, welke thans aan het Bel
gische parlement voorgesteld worden.
LYON, 24 Maart. (Havas). He
denmiddag om half drie is in de ber
gen van Beaujolais, nabij Villefran-
che aan de Saone, een Engelsch wa
tervliegtuig, de „Capricornus", neer
gestort. doordat het in een sneeuw
storm terecht was gekomen. Het
toestel sloeg tegen een berghelling
te pletter.
Volgens de eerste berichten, die
hier ontvangen zijn, zijn van de zes
inzittenden van het toestel vier om
het leven gekomen. De eenige passa-
giere werd zwaar gewond.
De „Capricornus" is een vliegtuig van de Im
perial Airways, dat de postvluchten naar In-
dië verzorgde. Het was vanmorgen uit South
ampton vertrokken, en zou in Marseille en
Cairo landen.
Het watervliegtuig „Capricornus", dat nabü
Lyon is neergestort, werd bestuurd door kapt.
Paterson. Het toestel had behalve de passagiere,
mej. Betty Paterson, ook nog post en vracht
aan boord.
Slechts de radio-telegrafist bleef ongedeerd.
DETROIT, 24 Maart. (D. N. B.) Een troep
stakende arbeiders der Chrysler-fabrieken
heeft, gewapend met knuppels, een verga
dering van ongeveer 4000 werkwilligen over
vallen. Er ontstond een vechtpartij, waarbij
ongeveer honderd personen werden gewond.
Men verwacht, dat thans zeer spoedig een
formule zal tot stand komen voor een regeling
van de staking bij Chrysler. Deze formule zou
het gevolg zijn van de heden gevoerde bespre
kingen tusschen Chrysler en Lewiss
VERWACHTING: Meest matige, in het
Noorden wellicht tijdelijk toenemende
wind uit Westelijke richtingen, gedeel-
telijk bewolkt, waarschijnlijk enkele
regenbuien in het Noorden, in het Zui-
den weinig of geen regen, kans op nacht-
vorst, iets kouder overdag.
Verdere vooruitzichten: Guur weer.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
24 Maart:
Prinses Juliana en Prins Bemhard hebben
hedenmorgen een bezoek gebracht aan den St.
Pieter, waar zij tusschen de vele vreemdelingen
rustig rondwandelden.
Het verblijf te Rome kenmerkt zich door een
volkomen incognito, dat door de Romeinsche
pers en het publiek wordt geëerbiedigd, zoodat
zij met de rustige behaaglijkheid van touristen
van de Eeuwige Stad kunnen genieten.
Hedennamiddag werden zij gezien op de
Pincio, in de Borghesegalerij. Gisteren o.a. op
het Kapitool, Palatium en het Forum.
In de door vreemdelingen overstroomde stad
zijn alle hotels tot de nok gevuld. Tusschen
de duizenden touristen kon het prinselijk paar
rustig wandelen en winkelen zonder door las
tige herkenningen te worden gestoord.
Het schijnt in het voornemen te liggen, het
verblijf te Rome, dat eerst bepaald was tot Za
terdag, tot na de Paaschdagen te rekken.
In hofkringen verluidt, dat prinses
Juliana en prins Bernhard ongeveer
5 April in het land zullen terugkee-
ren.
De benzine-maatschappijen Shell, Stan
dard, Texaco en Sinfina maken bekend, dat
de in Nederland geldende benzineprijzen
(met inbegrip van bijna 8 cent per liter
belasting) als gevolg van de voortgaande
sterke stijging van de wereldmarkt en van
de zeetankvrachten onmogelijk langer op
het huidige zeer lage niveau te handhaven
zijn.
Genoemde maatschappijen hebben dan
ook met ingang van heden, 25 Maart, de
prijzen algemeen met één cent per liter
verhoogd.
Het nieuwe stoomschip „Windhut" van
de Duitsche Afrika-lijn zal o.m. met
twee reddingsbooten worden uitgerust,
die niet met riemen, maar door middel
van schroeven worden voortbewogen.
De daartoe vereischte energie wordt
door de opvarenden zelf opgewekt door
middel van een handle
Naar wij vernemen zal het con
tract tusschen den K. R. O. en het
Utrechtsch Stedelijk Orkest, dat 30
April a.s. eindigt, voorloopig niet
worden vernieuwd.
Dit besluit van den K. R. O. is
gebaseerd op minder bevredigende
resultaten, welke in de afgeloopen
drie jaar met Het U. S, O. werden
bereikt.
Mocht in de toekomst verbetering
hierin komen, dan zal de mogelijk
heid van een nieuw contract worden
overwogen.
Berlijnsche deskundigen kregen opdracht,van de Iraksche regeering het stadsbeeld
van Bagdad aan te passen aan de eischen van het moderne verkeer. Gezicht op
Bagdad
TOKIO, 24 Maart. (Havas). Tegenover een
correspondent van Havas hebben politiek goed
op de hoogte zijnde personen verklaard, dat.
de geruchten over besprekingen tusschen Japan
en Italië samenvallen met een verheviging van
de conflicten tusschen de beide richtingen in
de Japansche buitenlandsche politiek, waar
van de eene herstel wenscht van de Engelsch
Japansche samenwerking, en de andere streeft
naar een uitbreiding van de DuitschJapan
sche overeenkomst.
Economische, politieke en diplomatieke krin
gen willen met Sato terugkeeren tot de tradl-
tioneele vriendschap met Engeland, maar ze
kere deelen van leger en vloot stuwen het
bondgenootschap met Duitschland voort en
trachten de pro-Engelsche beweging te belem
meren. Het is waarschijnlijk, dat de met het
„JapanschDuitsche anti-komintern-comité"
verbonden Japansche militaire elementen trach
ten rechtstreeks te Rome een toetreden te ver
krijgen van Italië tot het anti-communistisch
accoord, ter versterking van de positie van het
JapanschDuitsche blok en ter ondermijning
van de pogingen van Sato. Genoemde perso
nen verwachten, dat het leger zijn druk tegen
de politiek van Sato zal versterken na de ver
daging van het Lagerhuis.
Naar aanleiding van zekere redevoeringen in
het Japansche parlement heeft de Britsche
minister Eden verklaard:
„De Engelsche regeering heeft met voldoe
ning kennis genomen van de redevoeringen,
waarin de Japansche minister-president en de
minister van Buitenlandsche Zaken uiting ga
ven aan hun wensch tot samenwerking met
Engeland.
De Britsche regeering verlangt evenzeer al
het mogelijke te doen, om tot betere betrek
kingen met Japan te komen. Ook zal zij elke
verbetering van de betrekkingen tusschen Ja
pan en China toejuichen."
In een schriftelijk antwoord op een door een
der Japansche Lagerhuisleden gestelde vraag
verklaren de Japansche ministers van Oorlog
en Marine, dat de regeering nog steeds gaarne
wil medewerken aan de totstandkoming van
een internationale ontwapeningsovereenkomst
°P een eerlijke en redelijke basis. De regeering
acht het evénwel met het oog op den inter
nationalen toestand niet het geschikte tijdstip
biervoor.
De minister van Buitenlandsche Zaken,
Sato, verklaarde, dat de regeering niet
voornemens is de onder mandaat van
Japan gestelde Zuidzee-eilanden aan
Duitschland terug te geven.
Leger en vloot streven naar een minimum
sterkte, noodig voor de landsverdediging, in
het belang van den vrede in het Verre Oosten
en van de speciale positie van Japan.
Minister-president Hajasji zeide, dat de
toestand in Mandsjoekwo nog steeds zoo
gespannen is, dat het bij de eerste vonk tot
een uitbarsting zou kunnen komen.
De woordvoerder van het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken verklaarde niets te weten
van een verklaring, welke wordt toegeschreven
aan de Japansche ambassade te Rome inzake
een politieke overeenkomst tusschen Japan en
Italië. Men gelooft, dat een misverstand be-
BRUSSEL, 24 Maart. (Havas). Het denk
beeld van een Katholiek dagblad, om geduren
de de Paaschvacantie een godsvrede te houden
in den verkiezingsstrijd tusschen Van Zeeland
en Deyrelle, schijnt door beide partijen gunstig
tezün ontvangen,
staat en dat men in de war is met de be
sprekingen over een handelsverdrag inzake
Abessinië of de onderhandelingen over het be
ëindigen van de eeuwigdurende pachtrechten.
De woordvoerder verklaarde verder, dat
Italië niet werd uitgenoodigd zich aan te
sluiten bij het anti-komintemverdrag tus
schen Duitschland en Japan.
t
Te Rome gelooft men, dat zeer binnenkort,
misschien nog voor het einde van de maand,
een JapanschItaliaansche overeenkomst van
economischen aard zal worden geteekend. Daar
bij zou bepaald worden, dat de positie van den
Japanschen handel in Abessinië geconsolideerd
zal worden en dat de voordeelen, die de Japan
sche handel in Italië geniet, tot het geheele
imperium zullen worden uitgebreid.
De leider van de Japansche economische
missie heeft ten stelligste de bewering tegenge
sproken, dat het bezoek aan China .op een
mislukking is uitgeloopen.
Men spreekt thans van een nieuwe Japan
sche economische missie, die in China de
zienswijze van militaire kringen zou komen'
vertolken.
LONDEN, 24 Maart. (Reuter). Koning Leo
pold van België heeft met den Koning en de Ko
ningin van Engeland en de Koningin-Moeder
de lunch in het Buckingham paleis gebruikt.
De „Morning Post" voorspelt, dat de be
sprekingen, welke Koning Leopold van Bel
gië Maandagavond te Londen heeft ge
voerd, tot een spoedige oplossing zullen
voeren van de vraagstukken, welke door
de Belgische buitenlai^Lche politiek zijn
opgeworpen.
België, Frankrijk en Engeland ontmoeten
elkaar op een gunstig terrein, en het onder
werp is nog te gemakkelijker te bespreken ten
gevolge van de Duitsche nota, waarin wordt
aangeboden de Belgische neutraliteit te garan
deeren.
Men veronderstelt, dat de komende week
een overeenkomst tusschen de drie landen
tot stand zal komen, waarvan de voor
naamste clausules zullen zijn:
1. België zal worden ontheven van zijn ver
plichting om Engeland en Frankrijk te hulp
te komen bij een niet-uitgelokten aanval.
2. Engeland en Frankrijk zullen de politieke
onafhankelijkheid en de onaantastbaarheid van
België garandeeren.
3. België zal tegenstand bieden bij iedere
schending van zijn neutraliteit.
In een commentaar op het onderhoud tus
schen Koning Leopold van België, den Engel-
schen premier, Baldwin, en minister Eden,
schrijft de diplomatieke correspondent van de
„Evening News":
In geval militaire vliegtuigen boven Bel
gisch gebied zouden vliegen tijdens een oorlog,
waaraan België niet zou deelnemen, zou de
regeering te Brussel de Belgische neutraliteit
geschonden achten. -En wanneer deze vliegtui
gen Duitsche toestellen zouden zijn op weg
naar Engeland, zou België de Engelsche regee
ring onmiddellijk waarschuwen. Aldus waren
de verzekeringen, die de Koning der Belgen
Baldwin eri Eden heeft gegeven.
Frankrijk en Groot-Brittannië kunnen
thans de algeheele onafhankelijkheid van
België erkennen en een gemeenschappelijke
verklaring zal te dien einde de volgende
week worden afgelegd.
Na liet noenmaal, dat George n heden aan
Koning Leopold heeft aangeboden, heeft de
Engelsche Koning zijn gast den rang van eere
kolonel van het regiment dragonders „Ennis-
killen" aangeboden. Koning Albert had vroe
ger dezelfde onderscheiding verkregen.
Na een receptie in het Buckingham Palace
begaf Koning Leopold zich naar de Belgische
ambassade, waar hij verscheidene audiënties
verleende.
De Koning is des avonds per spoor uit Lon
den vertrokken, om via Harwich naar België
terug te keeren,
De controle op Spanje zal 29 Maart in werking
treden. Het Britsche Kabinet bestudeert de uit
lating van Grandi over het terugtrekken van
de vrijwilligers uit Spanje. De Italiaansche pers
is gebeten op Engeland.
Nabij Villefranche aan de Saöne stortte een
Britsch verkeersvliegtuig te pletter. Vier van
de zes inzittenden vonden den dood; een pas
sagiere werd zwaar gewond.
De besprekingen van Koning Leopold van Bel
gië te Londen zouden reeds volgende week het
resultaat boeken van een overeenkomst met
Frankrijk en Engeland.
Naar aanleiding van het bezoek aan Ciano aan
Belgrado werden geruststellende verklaringen
afgelegd jegens de kleine Entente.
Bij stakingsonlusten bij Chrysler werden 100
personen gewond. Men verwacht, dat een rege
ling spoedig tot stand zal komen.
Japan zon in zijn buitenlandsche politiek wei
felen tusschen aansluiting bjj Duitschland of
Engeland. Het aanstaande verdrag met Italië
zon slechts een economische be teekenis hebben.
De linksche tegenaanval bij Guadalajara zon
door uitputting der troepen tot staan zijn ge
bracht.
Het Prinselijk Paar vermoedelijk 5 April in het
vaderland terug.
De K.R.O. heeft het contract met het U.S.O.
opgezegd in verband met de minder bevredigen
de resultaten, met het orkest bereikt.
Met ingang van heden is de benzine-prijs met
één cent per liter verhoogd.
ft
Wethouder en secretaris van Maatschappelijk
Hulpbetoon te Vlissingen in hooger beroep
voor het Haagsche Hof.
Koninklijk bezoek aan het Juliana-kinderzie-
kenhuis te 's Gravenhage.
Tusschen Monnikendam en Broek is een auto
in de Broekervaart gereden; de drie inzitten
den gered.
Het Algemeen Mijnwerkersfonds heeft de ver
beterde pensioenregeling aanvaard.
Bijzonderheden over de viering van het tien
jarig bestaan van het Ned- Centraal Bureau
voor Volksdansen.
New Yorksche Beurs: Slot vast.
De Goede Week is voor te velen
ook ortder de goed-geloovigen te
zeer een Stille Week in den zin van
stil-afzijdig staan. Is er ooit een tijd
in den kerkdijken jaarkring waarin
de liturgie zooveel ons te zeggen heeft
en de kerkelijke handeling zoo on
middellijk tot onze vrome verbeelding
spreekt als in deze dagen? De plech
tigheden van Witten Donderdag, Goe
den Vrijdag, Paaschzaterdag omvat
ten een geweldig tijdperk onzer we
reldgeschiedenis en nimmer wordt
ons zoo breed, diep en lichtend de
beteekenis van Dood en Leven ver
klaard als in de Kruisdagen van Gol
gotha en in de Verrijzenis van den
derden dag. Wij grooteren moeten de
kerk niet aan de kleinen in deze da
gen overlaten, hoe zéér ook de jeugd
vooraan aanwezig moet zijn. De oude
ren dienen de ontroering mede te on
dergaan van de handelingen en woor
den des priesters. Hetgeen thans in
onze kerken geschiedt moet ons ver
trouwd zijn in de schokkende betee
kenis van het heilig gebeuren.
LONDEN, 24 Maart. (A.N.P.). In het com
muniqué, dat is uitgegeven na afloop der bij
eenkomst van de niet-inmengingscommissie,
wordt ojn. medegedeeld, dat de benoemingen
zijn goedgekeeurd van de Nederlanders luit.-
ter-zee tweede klasse H. C. Ackerman en gep.
kolonel der mariniers Oele tot administrateur,
onderscheidenlijk by het toezicht ter zee te Lis
sabon en de contróle te land in de Oosteiy'ke
Pyreneeën.
i i i k i l 11i uiii 11111 11)iiy ivy.
Stand op Donderdag 1 nor van.; 753
Vorige stand: 749