Wapensmokkel naar Spanje
KARPET
«„sttöjli
Viering van de Goede Week
te Rome
haas
Franken's Broodfabriaken
ADVOCAAT!
Paasch
Franken
FIRMA C J. GUDE
Vliegramp bij
Pittsburgh
lfoto.ucu< WALËs"
VAN GDYNIA NAAR
ALICANTE
posieen nieuw
De verhoudingen
Berli jn-V aticaan
Het nieuws van heden
De strijd aan het
Guadalajarafront
DE BAROMETER
VERKRUIJSEN DE LANGE
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
VoöT Haarlem en Agentschappen per
Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKE RW DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
VRIJDAG 26 MAART 1937 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20480
Aangehouden door Franco-partij
ontzet door Engelschen
kruiser
Met gedoofde lichten
langs Gibraltar
Brandbommen bij de vuren
Jongleer en met granaten
Met
uit de schitterende
groote collectie van
Kruisstr. 11
Telefoon No. 11491
De vijfling „verdiende"
reeds 'n half millioen
Gaat de Duitsche gezant bij het
Vaticaan heen?
VERMOUTH
Plechtigheden op
Witten Donderdag
Goede Vrijdag is voor alle ge-
loovigen een dag van boete
en versterving
Paschen ingeluid door
honderden klokken
Als de
koml zorgt
voor
Heerlijk
Paaschbrood
Prima
Krentenbrood
Schitterende
Paaschtaarten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
(IEN BLADZIJDEN
74 Iordenstraat - Tel. 13132
10 vleesch- en groentesoorten
Vele gebruiken in de Goede Week te:'Rome grijpen terug tot in de Middel
eeuwen; leden van de Molukkenorde, de „Vaders van den goeden dood"
iiouden op Goeden Vrijdag hun ommegang
De haven van Gijon door vlieg
tuigen der rechtschen
gebombardeerd
Alle 13 inzittenden
omgekomen
„De Spaarnestad"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Inger
mededeelingen 50 cent; Idem op psg. één 55 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
y
De imponeerende, schitterend gebouwde Britsche vliegboot „Capricornus" vloog aan de Fransche kust nabij Ouroux tegen
een heuvelhelling te pletter. Vijf inzittenden kwamen jammerlijk om. De foto toont het wrak van het geheel vernielde toestel
Zoo nu en dan is in de pers melding;
gemaakt van het vervoeren van oor
logsmateriaal door Nederlandsche
schepen voor een der Spaansche oor
logvoerende partijen. Bijzonderheden
ontbraken echter in den regel. Hoe de
lading aan boord kwam en gelost werd,
was nooit zeer duidelijk. Toevalliger,
wijze kwam een verslaggever van het
A. N. P. dezer dagen in aanraking met
iemand, die onlangs een „smokkelreis"
naar Spanje aan boord van een on
der Nederlandsche vlag varend schip
heeft gemaakt en bereid was, daar-
over te vertellen.
Onze zegsman is niet alleen zeeman, maar
heeft ook een baantje aan den wal.
In December kreeg hij lust, weer eens het
Zeegat uit te gaan en hij meldde zich aan by
een Nederlandsche reederij. Daar werd hem de
Vraag gesteld of hij bereid was, deel uit te
•haken van de bemanning van het s.s. Sarkani,
dat een reis naar Spanje met contrabande aan
boord zou maken. Hij antwoordde bevestigend
en daarna ontving hij een aanstelling.
Eenigen tijd later begaf hy zich te Rotterdam
aan boord.
De bemanning voor deze reis bestond uit 21
taan, inclusief den gezagvoerder.
Na nog eenige dagen in de haven gelegen te
hebben, verliet het 3000 ton metende schip Rot
terdam. Lading was er niet, maar de orders
luidden, dat het schip naar Memel in Littauen
taoest, waar het vier dagen is gebleven. Van
daar werd naar Gdynia in Polen gestoomd. In
de Poolsche haven werd in zeer snel tempo ge
laden.
De ruimen werden gevuld met geweren, mi
trailleurs, kanonnen, vliegtuigmotoren, ongeveer
500 ton buskruit, eenige honderden tonnen
brandbommen, geweerkogels, enz.
Een gedeelte van de lading werd door een
öuitsch schip uit Hamburg aangevoerd. Toen
de Duitschers er achter kwamen, waarvoor hun
lading bestemd was, begonnen zy te schelden
°P de „bolsewiki."
Dat dit materiaal voor de linksche partij in
Spanje bestemd was, was allen opvarenden be
kend.
Trouwens, eigeniyk wist de bemanning dit al
hl Rotterdam, alleen wist men niet, waar ge
laden zou worden.
De gezagvoerder kreeg papieren, waaruit
bleek, dat de lading uit stukgoederen bestond
en voor Marseille bestemd was....
Voor het vertrek uit de Poolsche haven vroeg
het scheepsvolk den vertegenwoordiger der ree
derij te spreken, die de menschen in de kajuit
van den gezagvoerder ontving. Het scheepsvolk
taschte boven de van te voren vastgestelde gage
een premie van f 500.per man en bovendien
Ml de de eischende party een schrifteiyke ver
klaring, dat na behouden terugkeer het volk
taet zou worden afgedankt, maar voor een vol-
Sende reis in aanmerking zou komen. Het re
sultaat was, dat aan ieder f 250.boven zijn
Sage werd toegezegd en de geëischte verklaring
Mrd verleend en ook prompt is nagekomen.
Nadat dit gezegd was, werden de officieren
ontboden. Hun werd gevraagd of zij zich te
allen tyde bereid verklaarden, den kapitein te
Gehoorzamen.
Het antwoord luidde bevestigend, waarop de
aerste officier een gratificatie vroeg, nu deze
aan het volk beloofd was.
Toegezegd werd, dat alle officieren behalve
hun gage een extra-uitkeering van 100 procent
Souden ontvangen met als basis 350.voor
Oen derden officier.
Bij thuiskomst te Rotterdam is aan scheeps
volk en officieren het ^toegezegde uitbetaald.
Volgens onzen zegsman is het ladingswerk op
buitengewoon roekelooze wijze geschied. Voorop
dient te worden gesteld, dat het schip in het
Scheel niet op dergelijke lading berekend was,
z°odat de op zichzelf reeds gevaariyke last nog
Sevaariyker voor de opvarenden werd.
Het materiaal werd er in gesmeten, de brand
bommen om een voorbeeld te noemen
kgen vlak bij de vuren.
Bovendien is het weer buitengewoon on
gunstig geweest, zoodat het kolenverbruik zeer
Sroot was en in plaats van 12 myi slechts 7
tayi ontwikkeld kon worden. Het schip heeft
dan ook het grootste gedeelte van de reis met
een koplast van zes voet gevaren. De bommen
verschoven gedurende de reis, de kruitkisten
braken door, de watertanks sloegen lek:kort-
om het mag een wonder heeten, dat het schip
niet in de lucht is gevlogen.
In de tweede helft van Januari vertrok de
Sarkani uit de Poolsche haven. Door de Sont
koerste het schip naar Gibraltar.
Voor de geiyknamige Straat kwam het on
geveer veertien dagen later aan. Tusschen de
Spaansche kust was steeds 100 mijl afstand be
waard en tot Gibraltar liep alles goed.
„In het holle van een maanloozen nacht
voeren wij met gedoofde lichten door de
Straat. Ons groote geluk was, dat de zoek
lichten van de zich in deze zóne bevindende
schepen van de Franco-party ons niet te
pakken konden krijgen, omdat deze pa
trouilleerend e schepen onder den wal zaten.
Vrijwel stuurloos voeren wij voor den wind,
onder een krachtigien storm, door de Straat
en kwamen behouden voor Alicante aan. U
begrypt," aldus onze zegsman, „dat, als de
Sarkani een pil had gekregen, wij et ge
weest zouden zijn met deze lading."
Even buiten de Straat vlogen een paar re-
geeringsvliegtuigen boven ons, die ons onge
moeid verder lieten gaan.
Even voor de haven draaide een vaartuig van
de regeeringspartij bij en spoedig daarop werd
met het lossen een aanvang gemaakt.
„De Spanjolen bleken onze lading niet
erg gevaarlijk te vinden, want zy vermaak
ten zich met balletje spelen en jongleeren
met granaten en brandbommen. Een
Franschman, die als „supercargo" aan
boord was en iedereen op zyn vingers keek,
nam in een toespraak van de bemanning
afscheid. Hij dankte ons allen voor de dien
sten, aan de Spaansche republiek bewezen."
„In Alicante veroorloofde de gezagvoerder
ons van boord te gaan. In de stad zag ik niets
bijzonders. Het leven ging gewoon zijn gang.
Alleen des avonds bemerkten wij, dat er oor
log was, omdat alle lichten gedoofd waren."
„Het leven aan boord was niet gezellig. Wij
leefden onder voortdurende spanning en wisten,
dat ons bij het minste of geringste verzet on
zerzijds de kogel wachtte. Ook was verbinding
met den wal ten strengste verboden. De radio
werd alleen voor het ontvangen van berichten
gebruikt. Onze familieleden wisten dus niets
van ons af. Het eten was slecht en de onder
linge verstandhouding liet te wenschen over."
Van Alicante vertrok de Sarkani naar Oran
aan de Noord-Afrikaansche kust. Daar kreeg
de gezagvoerder order, naar Dartmouth in
Engeland te varen.
Eenige dagen later passeerden wy andermaal
de Straat van Gibraltar enwerden aan
gehouden door een zwaar bewapenden trawler
van de Franco-party. Het vlaggesein van dit
patrouillevaartuig was: stoppen en opstoomen
naar Ceuta. Door de megaphoon werd mede
gedeeld, dat het schip zou worden prijsver-
klaard.
Een officier met vijf man begaf zich aan
boord van de Sarkani en eischte inzage van
onze papieren. Hoewel deze op Marseille ge
steld waren, zou onze aanwezigheid op deze
plaats natuurlijk argwaan wekken en boven
dien lag er in de ruimen nog vrij veel kruit-
afval. Ook ditmaal was het geluk met ons,
wanteen Engelsche kruiser draaide by.
De officier en zijn manschappen gingen vlug
van boord, zonder de ruimen te hebben onder
zocht. De officier voegde my nog toe: „Good
bye, I will see you again".
Het gevaar voor ons was voorby en wy
stoomden verder. Weinige oogenblikken later,
de duisternis was inmiddels ingevallen, zagen
wy, dat dezelfde trawler een Russische boot in
pikte. De Engelschman was toen niet meer in
de buurt.
Onze zegsman voegde hier nog aan toe, dat
hy zich over het optreden van de Spanjaarden
van beide partijen niet had te beklagen. In
Alicante was voortdurend een Spaansche wacht
aan boord, die het den Nederlandschen schepe
lingen in geen enkel opzicht lastig maakte. Al
traden de aanhangers van generaal Franco
uiteraard wel wat agressiever op dan hun te
genstanders, toch namen ook zij een beleefde
houding aan.
De terugreis had voor het overige een nor
maal verloop. Op weg naar Dartmouth kwamen
telegrafische orders binnen, dat de Sarkani
naar Rotterdam moest koersen, waar het schip
na eenige dagen behouden terugkeerde.
TORONTO (Ontario), 26 Maart Uit een
lüst van inkomsten, welke gisteren aan de
wetgevende vergadering van Toronto is voor
gelegd, biykt, dat de vyfling van Dionne in
haar bestaan van nauwelyks drie jaren reeds
een bedrag van meer dan een half millioen
dollar heeft „verdiend".
Freiherr von Bergen, de Duitsche gezant
b« het Vaticaan, zal binnenkort aftreden,
aldus meldt de Beriynsche correspondent
van de N. R. Crt.
Evenals by het heengaan van Luther uit
Washington wordt van te voren tegengespro
ken, dat de reden, welke als het meest voor
de hand liggend zou kunnen worden beschouwd
(in dit geval de encycliek), de werkelyke reden
van dit aftreden is. De heer von Bergen zou
den pensioengerechtigden leeftijd zyn genaderd.
Kantoor: Bakenessergracht 25 - Tel. 10396
Filialen: Groote Houtstraat 146 - Tel. 11145
Zijlstraat no. 32 - Tel. 10438
van zuiveren brandewijn en eieren
V2 flesch 1/1 flesch
ADVOCAAT0.70 1.30
ADVOCAAT0.85 1.65
ADVOCAAT1.05 2.00
CINZANO MARTINI CORA GANCIA
BIANCO 1.40 DE LITER
De godsdienstige plechtigheden der Goede
Week nemen te Rome op Palm-Zondag reeds
een aanvang: in alle basilieken en zelfs in de
kleinste kerkjes wordt een Palmprocessie ge
houden.
Woensdagavond werden in den Sint Pieter de
donkere Metten gezongen, waarby ook Kardi
naal Pacelli met het volledig koor der Kanun
niken tegenwoordig was.
Op Witten Donderdag waren de kerken van
Rome heel den dag door met geloovigen gevuld.
Groot en klein, rijk en arm, burgers, militai
ren, geestelyken, alles ging neerknielen by het
H. Rustaltaar. Vooral de Sint Jan van Late-
ranen, waar men de H. Tafel bewaart, waarop
door Christus de H. Eucharistie werd ingesteld,
werd door de Romeinen druk bezocht. Tot in
de late avonduren bleven de kerken geopend en
voortdurend trokken nieuwe stroomen van be
zoekers voorbij.
In de beroemde Sixtynsche kapel verschilden
de plechtigheden in zooverre van die in vorige
jaren, dat thans Z. H. de Paus niet persoonlyk
aan deze plechtigheden deelnam om zich te
ontzien voor de vermoeienissen, welke de groot-
sche plechtigheid van de Pontificale H. Mis van
den H. Vader zullen vergen op Paaschmorgen
in den St. Pieter.
De plechtigheden van den Witten Donder
dag, zooals reeds gemeld, werden bygewoond
door meer dan twintig Kardinalen, het
corps diplomatique, de Pauselijke hoogwaar-
digheidsbekleeders en den Romeinschen
adel.
De H. Mis werd gecelebreerd door den Deken
van het college van Kardinalen, die na
de H. Mis in processie, voorafgegaan door de
Kardinalen, het H. Sacrament droeg naar de
kapel van den H, Paulus, waar het Rustaltaar
was ingericht
In geheel Italië, doch vooral te Rome, is
Goede Vrydag een dag van boete en verster
ving.
Bioscopen en theaters zijn gesloten of er wor
den films vertoond die betrekking hebben op
het leven en lijden van den Verlosser. Het
H. Kruis is ter vereering neergelegd in de ker
ken en iedereen gaat het teeken der Verlossing
eerbiedig kussen, niet alleen vrouwen en kinde
ren, doch ook mannen en jongens, hoogge
plaatste officieren met hun rammelende sporen
en hun lange sleepsabel achter zich, zoo goed als
de gewone soldaten of „bersaglieri" met hun
wapperende zwarte vederbossen op hun ronde
kinderhoedjes.
Talrijke niet kerkelijke plechtigheden en vooral
ommegangen met rijken zinnebeeldigen zin en
teruggrijpend tot diep in de Middeleeuwen heb
ben te Rome op straten en pleinen op den
Goeden Vrydag plaats en hebben de belangstel
ling van de duizenden pelgrims, die ieder jaar
naar Rome opgaan om er de Goede Week te
vieren en in de onmiddellyke nabijheid van den
Herder van Gods Kerk te beleven.
Doch op Paasch-Zaterdag is de Eeuwige
Stad in Paaschtooi! De heerlyke Italiaan-
sche zon werpt een warmen gloed over de
gryze huizenmassa, waaruit meer dan 350
torens van kerken ten hemel reiken.
Meer dan in andere jaren is de stad vervuld
van het gerucht van duizenden vreemdelingen.
De hotels zyn overbezet, by de C.I.T. (Officieel
Reisbureau) heerscht een ongekende drukte en
de handelaars in prentbriefkaarten en souvenirs
van Rome, die by alle bezienswaardigheden hun
koopwaar veel te duur aan de pelgrims en toe
risten opdringen, maken goede zaken.
Ondanks alle waarschuwingen in Baedekers
en Rome-gidsen worden de argelooze reizigers
toch nog afgezet. Mussolini moge heel veel ver
beterd hebben in Italië, maar aan dezen schan
delijken straathandel is nog steeds geen einde
gemaakt en ook in de winkels tracht men nog
steeds de toeristen te overvragen.
Als de Liturgische plechtigheden van
Paasch-Zaterdag, die vooral in den Sint Jan
van Lateranen luisterrijk worden gevierd,
beëindigd zyn met de Priesterwyding der
Diakens en de H. Mis, klinken wondere
klokkenklanken uit honderden bronzen ke
len over de Eeuwige Stad. Dan is het heer-
lyk om op den Pincio te staan en over Rome
heen het mysterie van de Verrijzenis te
overwegen!
Heel den Paaschzaterdag ziet men talryke
priesters in toog en superplie gekleed door Ro
me's straten gaan, gevolgd door een koorknaap
die een zilveren schotel draagt: deze priesters
gaan dan de hulzen zegenen, ieder in een be
paalde wijk. Alle huizen worden gezegend, ook
winkels, magazijnen en openbare gebouwen en
overal worden de priesters welwillend ontvan
gen.
In sommige woningen zet de vrouw des hui
zes, vooral in de volkswyken, een ryk versierde
tafel klaar, met allerlei spijzen, die de huisge-
nooten met Paschen zullen eten: eieren, ham,
schapenbout en kip. Ook deze spijzen worden
door den priester gezegend.
Paschen is in Rome speciaal een familie
feest, dat in den huiselyken kring gevierd
wordt. Die viering van dé Goede Week en
de triumf van Paschen in de Eeuwige Stad,
met al den luister waaraan de Katholieke
eeredienst zoo rijk is, laat op lederen Rome
pelgrim een onvergetelyken indruk ach
ter....
Sinds 1933, het Jubeljaar der Verlossing, heeft
Paus Pius XI de plechtige viering van de Goede
Week ten Vaticane weer in eere hersteld, zy het
dan niet in dienzelfden luisterryken omvang als
vroeger.
Voor de inname van Rome door de troepen
van Garribaldi begonnen de plechtigheden der
Goede Week in de Eeuwige Stad met Palm
zondag, wanneer de H. Vader als Paus-Koning
deelnam aan de liturgische plechtigheden in de
Sixtijnsche Kapel, waar Z. H. zelf de palm
wydde en deze uitdeelde aan de geloovigen.
Op Witten Donderdag was de H. Vader weer
tegenwoordig by de plechtige H. Mis in de Six
tijnsche Kapel en in luisterrijke processie droeg
Z. H. het H. Sacrament naar het Rustaltaar in
de Paulijnsche Kapel.
Na afloop der plechtigheden gaf de H. Vader
vanaf het balcon van den Sint Pieter aan de
tienduizenden geloovigen op het groote plêin
voor de basiliek zijn Apostolischen Zegen.
Zoodra de Paus uit den Sint Pieter in het
Vaticaan was teruggekeerd, stonden daar in
de Koningszaal dertien arme priesters uit ver
schillende landen in pelgrimspij op de komst
van den H. Vader te wachten. De Paus knielde
dan neer om hun in alle nederigheid de voeten
te wasschen; daarna was de H. Vader zelf be
hulpzaam om voor deze arme priesters een
maaltijd op te dienen, waarby Z. H. werd ge
assisteerd door de leden van het H. College.
Zoo was de Paus ook tegenwoordig by de li
turgische diensten van Goeden Vrydag.
Paschen zelf werd reeds bij de eerste mor
genschemering met kanonschoten aangekon
digd. De H. Vader celebreerde een solemneele
Pausmis in den Sint Piefeer, was tegenwoordig
bij het uitstellen der H. Lydensreliquieën om
tenslotte weer vanaf de „loggia" den Pauselij
ken Zegen over de menschenmassa op het Sint
Pietersplein te geven.
Van al deze luisterryke plechtigheden heeft
de H. Vader alleen de solemneele gebruiken van
Witten Donderdag en Goeden Vrydag in eere
hersteld, ook de voetwassching ten Vaticane is
aehtarwege gebleven.
Geruchten over een heengaan van den Duit-
schen gezant bij den H. StoeL
De haven van Gijon werd door vliegtuigen der
rechtschen zwaar gebombardeerd.
De incidenten te Tanger hadden geen ernstige
gevolgen; 's avonds was de rust weer terugge
keerd.
Nabij Pittsburgh is een passagiersvliegtuig te
pletter gevallen; alle dertien inzittenden kwa
men om.
Relaas van een matroos, die een wapensmok-
keltocht naar Spanje heeft meegemaakt.
Uitzending van Diners, dagelijks keuze uit
WARME EN KOUDE SCHOTELS.
VERZORGING VAN FEEST
MAALTIJDEN, DESVER-
LANGD MET ALLE BENOODIGDHEDEN
MADRID, 26 Mrt. (Havas). Gistermiddag
hebben de rechtschen in den Noordelijken
sector van Guadalajara en in Renales een
hevig vuur van geweren, mitrailleurs en
mortiers geopend, waarna de infanteristen
de loopgraven der regeeringstroepen aan
vielen.
Om vier uur, na een hevig spervuur der ar
tillerie, openden deze een tegenaanval. De
rechtschen trokken zich terug, en moesten een
deel van hun eerste linies ontruimen, welke
terstond door hun tegenstanders bezet werden.
De voorposten van het regeeringsleger trokken
vandaag in de richting van Espinosa del He-
nares, op twintig K. M. ten westen van den
Aragonweg, waar de rechtschen destijds hun
offensief zyn begonnen.
Uit Gijon wordt gemeld: Gistermorgen
om 11 uur vlogen zeventien toestellen der
rechtschen boven de Noordelyke havenstad
Gyon en wierpen bommen uit op de in dq
Muselhaven voor anker liggende schepen.
De brug van het schip Ondo Tyxa werd ge
troffen en de kapitein weggeslingerd. Vijf sche
pelingen werden ernstig gekwetst. Een andere
bom trof het schip Asuncon, waardoor vei-
scheidene matrozen werden gewond. Na het
bombardement vloog het eskader, dat bestond
uit dertien Junkers en vier Fiats, laag boven
de schepen en vuurde op de bemanningen.
PITTSBURGH, 26 Mrt (Havas).
Een toestel van den transcontinen-
talen luchtdienst, dat van New-York
op weg was naar het Westen, is in
de nabijheid van Pittsburgh te plet
ter gevallen. De dertien inzittenden,
tien passagiers en drie leden der be
manning, zijn omgekomen.
Volgens een ooggetuige moet deze vreeselijke
luchtramp worden toegeschreven aan een mo
tordefect. Het vliegtuig stortte omlaag in een
klein dal van het berggebied rondom Alleghany.
De dertien lyken der inzittenden werden op
eengehoopt aangetroffen in de cabine van het
toestel, dat door .een by zonder toeval niet in
brand is gevlogen.
Uit nadere ontvangen bijzonderheden
blykt, dat het verongslukte vliegtuig een
Douglas-machine, zooals op deze lucht-
route gebruikt wordt op weg was van
New-York naar Chicago en te pletter is
gevallen, juist toen de bestuurder toebe
reidselen trof om een tusschenlanding te
verrichten op het vliegveld van Alleghany,
dat even buiten de stad Pittsburgh is gele
gen.
De oorzaak van het ongeluk kon niet terstond
worden vastgesteld. Onder de slachtoffers van
de ramp waren vier vrouwen.
DE IDEALE BRANDSTOl
15/20 1 2.05 22/35 en 30/50 2.46
VARKENMARKT 6-10 TELEF. 14164
IN) i i i un uil M I MO
Stand op Vrydag 1 uur n.m.: 748.4
Vorige stand: 746a
