De laatste ronde voor de verkiezingen te Brussel VAN ZEELAND mI Een opdracht aan Van Zeeland Plichtverzuim in So v j et-Rusland Prins Bernhard Krachtig verzet tegen Hayasji ilidtoMxu*^, WALES De Gouden Roos Staking bij Ford geëindigd geld besparen Het nieuws van heden DE BAROMETER Moeilijke positie der katholieken VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE RY, DRUKKERW DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DRIE MAANDAG 5 APRIL - AVONDBLAD EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20494 wm THEATB Zondag a.s. zal de beslissing vallen in den verkiezingsstrijd te Brussel. Het is zeker, dat Van Zeeland gekozen zal worden, doch zijn succes zal volledig moeten zijn; het aantal stemmen op den premier zal zoo groot mogelijk moeten zijn. Van Zeeland voert de verkiezingscampagne op waardige wijze. Hierboven een reclame-plaat voor den minister-president Voorbereiding van een intern, conferentie tot economische reorganisatie der wereld Verzoek der Fransche en Britsche regeering Gemeenschappelijk front tegen de regeering verwacht he Beardmore-staking wordt voortgezet Een halve victorie van Van Zee land zou allerlei complicaties in de regeering meebrengen Moderne propaganda viert hoogtij EST L'OTAGE DES VOTER POURlül Ook de Rexisten laten zich niet onbetuigd in den verkiezingsstrijd. Op felle wijze keeren zij zich tegen den Belgischen premier en zijn aanhangers. „Van Zeeland is de gijzelaar der rooden" is hun slagzin Een ordonnans ontvangt aan het Guadalajara-frontvan een officier instructies- e'. Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui| „De Spaarnestad" Heden op plechtige wijze aan de Italiaansche vorstin overhandigd De kunstvlieger graaf Hagenburg, die de wereldtitelhouder 1936 is, traint zich te Rangsdorf bij Berlijn. Met buitengewoon gedurfde staaltjes van rugvliegen zorgt hij voor een bijzondere sensatie BILBAO 25 K.M. zouden de troepen nog verwijderd zijn van Bilbao; de strategisch belangrijke berg Gorbea is bezet en de opmarsch wordt nog steeds voortgezet Ook het conflict bij Chrysler moet zoo goed als bijgelegd be schouwd worden Opmarsch in Biscaye voortgezet Ceuta gebombardeerd Mooier, moderner en sterker behang in Uw kamers en tegelijk: geld besparen bij den inkoop, wilt U dat? Koopt dan Uw behang bij; DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN H. M. de Koningin zal Z. K. H. installeeren als lid van den Raad van State Een vaste datum voor het Paaschfeest NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., fngez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. PW»», de Spe 1 8w.ijS8SSC De(0 Mer S ów> BRUSSEL, 5 April. (Belga). Het dagblad Indépendance Beige meldt, da't de Fransche en Britsche regeering mi nister-president van Zeeland zouden hebben verzocht inzake de economische reorganisatie der wereld, een interna tionale conferentie voor 'te bereiden, waar conventies zullen kunnen worden gesloten, welke bestemd zijn het han delsverkeer tusschen de naties te be vorderen.. De Indépendance Beige voegt hieraan toe, dat van dit verzoek der mogendheden aan Van Zeeland Zaterdagavond door den minister van Verkeerswezen Jaspar mededeeling is gedaan een bijeenkomst van de liberale partij. «Inderdaad meenen de regeeringen van Engeland en Frankrijk", aldus het blad, „dat de wereldsituatie de hoop wettigt, dat het htogelijk zal zijn economische accoorden te sluiten." Volgens welingelichte Belgische kringen, meldt ^vas, zou de voorbereiding der bedoelde eco nomische conferentie gedacht zijn in den vorm Van een algemeen onderzoek naar de mogelijk heid van het uit den weg ruimen der belemme ringen voor den internationalen handel. TOKIO, 5 April. (Domei.) Volgens de Ko- koemin Sjimboen zou de regeering-Hayasji ^rij teleurgesteld zijn door het geringe suc ces tot vorming eencr regeeringspartij. De plotselinge ontbinding van den Landdag heeft onder de bestaande politieke partijen zulk een verontwaardiging gewekt, dat zelfs die hunner leden, welke geneigd geweest zouden Uit de partij te treden en zich bij de nieuwe Partij aan te sluiten, er de voorkeur aan schijnen :.e geven, toe te treden tot een gemeenschappe- hk front tegen de regeering. De belangwekkendste zijde van de ko- Kiende verkiezingen zal niet de strijd zijn tusschen de Minseito en de Seijoekai-partij, öoch die tusschen de aanhangers van den status quo en de voorstanders der hervor mingen. Men gelooft, dat de regeering haar verkie zingsprogramma op 9 April bekend zal maken, °°dra het de Keizerlijke goedkeuring heeft ont- Vangen. GLASGOW, 5 April. (Havas). Tijdens een gisteravond in het stadhuis van Glasgow gehou- en bijeenkomst is besloten, dat de staking der metaalbewerkers der fabriek van Beardmore ,.°u worden voortgezet met den onvoorwaarde- bken steun van het comité der vakvereeni- K1bg van werktuigkundigen. .Dit besluit doet een geschil tot uiting komen usschen het comité te Glasgow en den natio nen uitvoerenden raad van de Amalgamated hgeneer's Union. ...Dinsdagochtend zullen de stakers opnieuw heenkomen. (Van onzen correspondent te Brussel). De laatste week van den verkie zingsstrijd werd ingezet met een ver dubbelde krachtsontplooiing van de beide tegenover elkaar staande kam pen Van ZeelandDegrelle. Wij heb ben te Brussel nog nooit zulk een eigenaardigen stembusstrijd gehad, maar ook nog nimmer zulk een hard- nekkigen strijd. Met alle beschikbare middelen der moderne propaganda wordt hij gevoerd. Bü de jongste wetgevende verkiezingen, in Mei 1936, zag men voor het eerst geheel nieuwe methoden aanwenden van Rexistische zijde; overrompeling der straten, een veelvuldig ge bruik van caricatuur, van feestelijkheden, mas sale beweging, een vloed van slogans, enz. De leiders der propaganda voor Van Zeeland heb ben de methode van Rex nu echter tegen Rex aangewend. Het signaal voor de laatste week van strijd werd van beide zijden gegeven in het Brus- selsch Sportpaleis. Zaterdagavond voerden daar drie ministers van de regeering-Van Zeeland het woord: Spaak voor dé* socialisten, De Schrijver voor de katholieken, Bovesse voor de liberalen. Het onderwerp van de massameeting luidde: lof van Van Zeeland. De Eerste Minis ter zelf was in de zaal aanwezig. •En Zondagnamiddag bezette Rex het Sport paleis, waar de Rexisten trouwens sedert enkele maanden geregeld groote bijeenkomsten houden, (er is daar plaats voor 16 a 18.000 personen), voor een meeting waarvan de inhoud luidde: Van ZeelandKerenski7- Door de Rexistische ideologie worden inderdaad met grooten ijver de zaken voorgesteld alsof v. Zeeland met zijn schijnbaar objectieve en zelfstandige leiding over een regeering, die voor de helft uit socia listen bestaat, niets anders meer is dan een onmachtige schakel: het volgende bewind zal rood zijn, beweren zij. Kerensky bracht door zijn halfslachtigheid de integrale revolutie aan het bewind, zoo zal het ook Van Zeeland gaan, ten zij de Brusselsche kiezers dat op 11 April ver ijdelen. Acht dagen lang houdt Degrelle zulke massameetings in het Sportpaleis, de achtste dag is de elfde April, de verkiezings-Zondag, en het Sportpaleis werd ook voor dien dag gehuurd omdat Degrelle zoo beweren ten minste zijn overmoedige geestgenooten er zelf zijn zegebulletin zal lezen. De Van Zeelandisten leidden inmiddels den Eersten Minister dezen laatsten Zondag ook naar kleine plaatsen van het arrondissement Brussel om er meetings te houden ter bestrij ding van Degrelle. En in de verkiezingscampagne van de Van Zeelandisten is er voor Dinsdag avond zelfs een reusachtig banket voorzien, waar een 1200 jongeren zouden aanzitten. Men wil het tastbaar bewijs leveren, door deze groote demonstratie rond de eettafels, dat de jongeren niet noodzakelijk met Rex strijden, dat ook het kamp der Van Zeelandisten nog jongeren telt. Aan de zijde van Van Zeeland strijdt trouwens ook een metterhaast gevormd „Front catholique des Jeunes" (Katholiek Front der jongeren). De slogans van Van Zeelandistische zijde be treffen de handhaving der grondwettelijke vrij-* heden, de verwerping van het autoritair, tota litair. regime, dat naar zij beweren noodlottig uit een Rexistische zege zou ontstaan. Tragisch Is in dezen strijd de positie der katholieken. Van Zeeland is een geloovig katholiek, maar behoort niet tot de katho lieke partij. Degrelle is een geloovig katho liek en is hier een der dapperste gang makers geweest van het Katholieke Actie- apostolaat, maar hij behoort niet tot de katholieke partij, hij bestrijdt haar tot het uiterste. Het Blok der Katholieken van België, (zoowel de Katholieke Vlaamsche Volkspartij, als de Parti Social Catholique), steunt loyaal de can- didatuur Van Zeeland, en tracht aan dezen verkiezingsstrijd den inslag te geven van een verweer van het democratisch regime, van de nationale coalitie tegen het avontuurlijke en e'GiiwrlaK sim,a. P- tt j anti-democratische, wellicht ook anti-parlemen taire van Rex. Maar het moeilijkst hebben de katholieken het tengevolge van de socialistische er. communistische driestheid. Het is een teere zaak voor de Belgische katholieken om thans voor een verkiezingsactie door verrassen de omstandigheden te moeten samengaan met de socialisten, de liberalen, en helaas ook met de communisten. Daardoor krijgt voor vele argelooze geesten de candidatuur Van Zeeland den schijn van een linksch. Front commun en tegen dezen schijn, tegen deze voorstelling van zaken, hebben zij het hardst te strijden. Men weet, dat de Candida tuur-Van Zeeland namens de drie partijen der regeering van -Na tionale Unie werd gesteld, maar dat de com munistische partij als coalitie-manoeuvre hierin een- internationaal ordewoord volgend de zijde heeft gekozen van Van Zeeland, en dat zelfs de minderheidscommunisten (de Trotzky- isten) onder de leiding van Dauge en Vefeecke (die vooral in de mijngewesten der Borinage en in het Brusselsche macht bezitten) voor Van Zeeland propageeren. Een deel der Vlaamsche katholieken staat een campajfne "^oor'^ianco-stemmen tusschen Van Zeeland en Degrelle in) niet uit Rexisti sche overtuiging, maar om te demonstreeren tegen Van Zeeland, wegens zijn zwakke hou ding ten overstaan van het Vlaamsch probleem, dat even acuut is gebleven als onder de vorige regeeringen; en wegens zijn overdreven, of zoo gezegd overdreven, inschikkelijkheid jegens de Socialisten.! De stoottroepen van socialisten en: commu nisten hebben in den loop van den verkiezings strijd vele gewelddaden gepleegd tegen de rexis tische meeting en de rexistische sprekers, en ve len vreedzamen, o.a. velen .katholieken, daardoor afkeer bezorgd voor de coalitie die rondom Van Zeeland werd gevormd. De jongste dagen héb ben zij nu echter gehoor gegeven aan een wachtwoord om daarvan af te zien, zij waren bezig duizenden katholieken naar de rexisti sche zijde te jagen. Daarenboven vermengden zij vaak de propaganda voor de Roode Hulp in Spanje met hunne propaganda voor Van Zee land. Voortreffelijk steekt af tegen de socialistische en communistische lompheid: de sierlijke, da- gelijksche zorg van Van Zeeland om fairplay te spelen in dezen strijd, en aan zijn verkiezings actie het zuiver karakter te behouden van een verweer van nationale unie, van grondwettelijke Belgische traditie, van in stand houding der huidige nationale instellingen, etc. De vooruitzichten? Van de twee wordt natuurlijk Van Zeeland verkozen tot volks vertegenwoordiger. Vier partijen strijden immers met hem (de katholieke, de socia listische, de liberale, de communistische), die in Mei 1936 in het arrondissement Brussel tezamen circa 255.000 stemmen be haalden op 368.000 kiezers, terwijl de Rex- partij er 53.000 verwierf en de huidige bondgenooten van Rex, de Vlaamsche Na tionalisten, 20.000. Een aanzienlijke stemmenaanwinst van. Rex, een slechts halve victorie van Van Zeeland, zou te Brussel een crisisatmosfeer meebrengen en allerlei complicaties, want hij die tegen De grelle staat, is geen gewone tegen-candidaat, het is de Eerste Minister zelf, het lot van re geering, staatsregime, grondwet, en van de drie traditioneele partijen ineens, heeft hij met zijn eigen persoonlijkheid in den vollen strijd ge worpen, en een half succes zou reeds een ne derlaag zijn. ij VERWACHTING: Meest zwakke tot ma- H tigen wind uit Oostelijke richtingen, half H tot zwaar bewolkt of betrokken, weinig E E of geen regen, weinig verandering in |j Ez temperatuur. E E Hoogste barometerstand 769.3 E E te Hemösand E Laagste barometerstand 750.5 te Valentia E E Zon op v.m. 5.27 onder n.m. 6.40 uur. j=j E Licht op n.m. 7.10. Maan op v.m. 2.38 E E onder v.m. 11.41. Nieuwe maan 11 April E flllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllll^ DE IDEALE BRANDSTOF 15/20 f 2.05 22/35 en 30/50 2.45 VARKENMARKT 6-10 TELEF. 14164 MOSKOU, 5 April. (Tas.) Het presidium van het centraal uitvoerend comité der Sovjet-Unie heeft besloten Yagoda af te zetten als volkscommissaris van Posterijen, in verband met de ontdekking van plicht verzuim van misdadigen aard, waaraan hij zich zou hebben schuldig gemaakt. Tevens werd besloten, in deze zaak een ge rechtelijk onderzoek in te stellen. De afzetting van Yagoda heeft daarom vooral indruk gemaakt, omdat juist de tegenwoordige Volkscommissaris voor de Posterijen nog niet lang geleden zelf aan het hoofd stond van dat onderdeel van het staatsbestel, dat tot taak had, te zorgen voor de veiligheid van den staat, schrijft de Courant. In 1934 werd Yagoda n.l. tot chef van de Gepeoe benoemd. Reeds ge- ruimen tijd te voren was hij op den voorgrond getreden op dit terrein. Sedert 1920 was hij een der voornaamste figuren in de Tsjeka en later in de Gepeoe, waarvan hij ten slotte de opperste leider zou worden, toen hij in 1935 geplaatst werd aan het hoofd van het Volks commissariaat van Binnenlandsche Zaken. Zijn bevoegdheden werden vergroot en hij kreeg den titel van „commissaris-generaal voor staat en veiligheid". Lang heeft hij zich in zijn functie niet ge handhaafd, want in September van het vorige jaar werd Yagoda van deze belangrijke functie ontheven. Toch was hij tot dat tijdstip stèèds de voornaamste "ilgttttr ih-de coulissen gawaest bij alle groote politieke processen, die tot op dat oogenbllk de aandacht van de wereld op Moskou hadden gevestigd. Zijn ontslag was echter een onmiskenbaar bewijs voor het feit, dat zijn bestrijding van de politieke oppositie in de Sovjet-Unie niet de goedkeuring van Stalin had kunnen wegdragen en ontoereikend werd geacht. De aanhangers van Stalin verwijten h$t I hem zelfs, dat het Yagoda's schuld is, dat de activiteit van het Trotskisme zulk een omvang heeft kunnen aannemen, dat een proces als dat tegen Radek es. noodig bleek. Zijn verdwijning uit de leiding van het com missariaat van Binnenlandsche Zaken betee- kende overigens niet, dat Yagoda uit de Sovjet- regeering werd geëlimineerd. Hij werd belast met het commissariaat voor de Posterijen. Maar ook als zoodanig bekleedde hij niet meer de machtige positie van vroeger, hetgeen nog on langs bleek, aldus United Press aan de Courant, toen hij zelf zijn ambtelijke activiteit critiseerde en beterschap beloofde. Men acht het ontslag van zeer bijzondere beteekenis, wanneer men het beziet in het licht van de woorden, die Stalin o. a. voor het centrale executieve comité bezigde en waarmede hij eischte, dat men het Trots kisme het masker zou afrukken. Bij besluit van het presidium van het cen trale uitvoerende comité der Sovjet-Unie, is de Sovjet-Russische ambassadeur te Parijs van zijn functie ontheven en benoemd tot eersten plaatsvervanger van den volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken. ROME, 5 April. (Stefani). Hedenmor gen te tien uur heeft in de Paulijnsche Ka pel, in tegenwoordigheid van de hoogste kerkelijke en wereldlijke autoriteiten, de plechtige overreiking plaats gehad van de j Gouden Roos aan de Koningin van Italië door den Apostolischen Nuntius, Mgr. Bor- gongini. Een groote menigte had zich in de naaste omgeving van de Kapel opgesteld, waarin een tweehonderdtal genoodigden had plaats ge nomen. Ook een groep kinderen van een in stituut, ter eere der Koningin opgericht, was aanwezig. De Koning droeg een gala-uniform, om den hals droeg hij de ordeteekenen van de Christus orde. Bij de binnenkomst van den Koninklijken stoet zong het koor van de Sixtijnsche Kapel. Nadat de drie Pauselijke brieven betref fende de schenking waren voorgelezen, ont ving de Koningin aan het altaar de Gou den Roos uit de handen van den Nuntius en gaf het geschenk daarop over aan een gees telijke, die de Gouden Roos op het altaar plaatste. Tijdens de plechtigheid zong het koor-een nieuwecompositie - van1 Eerosi. •O 1 IC UEQUEITI VERNICA PURANO Pico de Gcbeo 3-537 I) tf°ND OCH AN D IAN O ^SCOW«* SAUNAS VIlLARREAl KANSAS CITY, 5 April (Havas). De president van den automobiel- arbeidersbond, Hall, heeft bekend gemaakt, dat de staking in de Ford fabrieken is geëindigd. De arbeiders zullen heden het werk hervat ten na heropening der fabriek. Er zal geen dis criminatie worden toegepast tegen arbeiders, die bij het conflict betrokken waren. De verzoenende houding van de maatschappij wordt beschouwd als een goed voorteeken voor den afloop der loononderhandelingen, welke de volgende week te Detroit zullen worden ge voerd. Volgens een mededeeling uit officieele bron te Detroit, is het conflict bij Chrysler zoo goed als bijgelegd. Men heeft verklaard, dat de gedelegeerden, die deelnemen aan de onderhandelingen, heb ben toegestemd in een overeenkomst en dat de regeling nog slechts een kwestie van formulee ring is. SALAMANCA, 5 April. (Havas). Volgeps mededeelingen van het hoofdkwartier der nationalisten was de toestand gisteravond acht uur als volgt: Noordelijke legers: Van de vijfde divisie valt niets te melden, een tiental manschappen van de regeeringstroepen liepen over. De zesde divisie aan het front van Biscaye zette den opmarsch voort. De troepen rukten vier kilometer op, waarbij zij groote moei lijkheden van terrein en tegenstand van den vijand overwonnen. Olseta, Nardovil, Ochandiano, de kluis Santa Cruz op den Mont Arancio werdén bezet. De regeeringstroepen leden aanzienlijke verliezen aan dooden en gevangenen. Ook het materieel, dat den rechtschen in handen viel is groot. Voor zoover tot nu toe bekend is, werden 600 dooden gevonden, verder werden zes stukken geschut, een kabelballon, verscheidene telefoon centrales, een duizendtal geweren en een groote hoeveelheid ander materieel buitgemaakt. In een intendance-depot werd een groote hoe veelheid levensmiddelen gevonden. Tenslotte werden nog vierhonderd krijgsgevangenen naar Vittoria gebracht, .terwijl dertig gewonde krijgs gevangenen in de hospitalen werden opgenomen. In de stellingen van den Viajd werd een knaap van veertien jaar gevonden, die meedeelde, dat hij aan zijn familie in Asturië was ontrukt en gedwongen was mee te vechten. Omdat hij dit weigerde, werd hij door zijn kameraden gewond. Aan het front van de achtste divisie in Asturië werden vuurgevechten geleverd. Van de divisies Avila en Soria valt niets te melden. Legergroep voor Madrid: Nieuwe aanval van den tegenstander afgeslagen. Zuidelijke legers: In den sector Estremadura werd het dorp Vila de Reina bezet. Een onbekend oorlogsschip, vermoedelijk de Jaime Primero heeft in den afgeloopen nacht Ceuta gebombardeerd. Het bombardement duurde ongeveer veertig minuten, gedurende welke vijftig tot zestig granaten op de stad werden afgevuurd, die op verschillende plaatsen ontploften. Alle lichten in de stad werden onmiddellijk gedoofd. H. M. Bakker, Gen. Cronjestr. 135, Tel, 11657 De Gouden Roos werd heden op plechtige wijze in de Paulijnsche Kapel aan de Italiaansche vorstin overhandigd. De laatste ronde van den verkiezingsstrijd te Brussel begonnen. H.M. de Koningin zal Prins Bernhard instal- leeren als lid van den Raad van State. Het Prinselijk Paar is van Monte Carlo naar Parijs vertrokken. Er heerscht eenige ongerustheid omtrent de „Pluvier", een der nieuwe Douglas-vliegtuigen, voor de K.L.M. bestemd. Benoemingen in het bisdom Haarlem. Verlaging der heffingen op granen. De Partijstemming van Zondag. Het s.s. „Amsterdam" is op de Noordzee in aan varing geweest met een Duitsch schip. Ernstig auto-ongeluk onder Voorburg; een doo- de en een zwaargewonde. Nederlandsch Voetbalelftal verliest in Antwer pen met 21 van België. De Deensche zwemster Ragnhild Hveger vestigt haar achtste wereldrecord. Naar wij vernemen, zal ook de instal latie van Prins Bernhard, wien zitting is verleend in den Raad van State, ge schieden door H. M. de Koningin, als Presidente van dien Raad, evenals zulks het geval is geweest bij de instal latie van wijlen Prins Hendrik en bij die van Prinses Juliana. VATICAANSTAD, 5 April. Naar van gezag hebbende zijde aan het A. N. P. werd medege deeld, zou Z. H. de Paus overwegen, het vol gend jaar een Oecumenischen Raad bijeen te roepen, teneinde een vasten datum voor Paschen te bepalen, zoodat de datum van Paschen niet meer naar gelang van den stand der maan zou varieeren. iNo v v i i i 11 i 1711111111 i i firyv. Stand op Maandag 1 uur n-m<: 757.5 Vorige stand: 757.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1