Een scherpe daling van den
Franschen frank
m
s
Nieuwe partij in
Duitschland?
Japan en Indië
Nota van kard.
Van Roey
wm
Het nieuws van heden
Tokïo-Londen in
94 uur 15 min.
DE ZELFSTANDIGHEID
VAN BELGIË
Mgr. Bornewasser
protesteert
DE BAROMETER
k
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR &E N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZATERDAG 10 APRIL - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20503
Onwrikbaar stabilisatie-
punt verlaten
De frank kan de zuigkracht
Amerikaansche valuta
niet weerstaan
der
Voor den gulden geen
gevaar
Nieuw cokesaccoord
voor Europa
leder deelnemer krijgt een jaar-
lijkstch contingent
Roosevelt en de goudprijs
Pamfletten te Berlijn roepen de
bevolking op ten strijde voor
de Vrijheid
De buitenlandsche politiek
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
De „Verheven Wind" heeft haar
recordvlucht volbracht
Voldoening te Tokio over bereikte
principieele overeenstemming
Spion gearresteerd in
België
In de eerezaal van 't electriciteitspaleis
op de komende wereldtentoonstelling is
de kunstschilder Raoul Dufy bezig met
het vervaardigen van een reuzen-schil
derij, dat de ontwikkeling van de elec-
triciteit vanaf Aristoteles tot Edison als
motief heeft
Koningin Elisabeth woonde met de prinsesjes Elisabeth (links) en
Margaret Rose (rechts) een kroningsconcert voor kinderen bij
„Rex een gevaar voor Land
en Kerk"
Verklaring thans aan Rome en
Berlijn voorgelegd
In het z.g. „Zwarte gebergte" in den staat South-Dakota worden de koppen van
verdienstelijke presidenten uitgehouwen. Naast die van George Washington en Jef-
fersons is men thans begonnen met het uithakken van het gelaat van Lincoln
Z. Em. Kard. Van Roey
Tegen de Duitsche schoolpolitiek
in het Saargebied
De Suikerconferentie
Een subcommissie gevormd
De meening van Spinasse
Rond of vierkant
Eer den eerlijken tegenstander. De
een noemt hem: rond, de ander: vier
kant. Maar hoe ge hem ook benaamt,
weet te waardeeren den mensch waar
aan ge weet wat ge hebt. Doch hoed u
voor den glibberigen tegenstander op
wien ge bij polemiek of debat geen vat
hebt. Die heeft altijd gelijk, hij praat
of schrijft precies er om heen en al
tijd heeft hij de uitvlucht bij de hand:
dat heb ik niet geschreven of gespro
ken. Hij suggereert wel, maar durft
niet voor zijn meening te staan.
Neen, dan veel liever den openlijken
tegenstander die rondweg voor zijn
meening uitkomt, ze durft te formu
leeren en er voor wil strijden. Hij kan
gladweg ongelijk hebben, ge kunt zijn
standpunt finaliter moeten afwijzen
doch ge dient hem ook te respectee
ren: ge weet iaat ge aan hem hebt. En
dat is veel in het leven!
dit op voorwaarde, dat Frankrijk billijke en
nuttige compensaties krijgt
Tsjecho-Slowakije en
Habsburg
Geen onderhandelingen te Praag
0
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 35 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces .Omroepers" zie de rubriek.
Onze financieele medewerker, Dikaios, schrijft
ons:
Plotseling heeft het Fransche de
vies een scherpe inzinking beleefd,
nadat reeds eenige weken geleden
het schier onwrikbare „stabilisatie"-
punt van ca. 8.53 gld. per frs. 100
was verlaten.
Het lijkt niet moeilijk om de innerlijke oor
zaken van dit verschijnsel na te gaan. Naar
onze meening is de zuigkracht der Amerikaan
sche valuta thans de voornaamste oorzaak, dat
de zwakste schakel in de keten der niet-gesta-
biliseerde valuta's deze niet kan weerstaan.
Ook de gulden immers is thans t.o.v. den
dollar aangeboden, maar ons egalisatiefonds
is zoo overvloedig voorzien van verdedigings-
materiaal, dat er heel wat moet gebeuren
voordat een groote fluctuatie tegen den wil
van „Het Rokin" mogelijk wordt.
Waarbij dan ong komt, dat de grootere ge
neigdheid van ons publiek om Amerikaansche
shares te verkoopen in verband met de arbei
dersmoeilijkheden aldaar, overeenkomstig aan
bod van dollars medebrengt.
De zuigkracht van den dollar is een direct ge-
Volg van het feit, dat men niet weet hoelang
Broeder Jonathan er nog mede zal doorgaan
om een te hoogen prijs voor het goud 35 per
oz) te bieden. Inderdaad is New-York thans de
eenige plaats, waar men goud tegen een vooraf
bekenden hoogen prijs kan verkoopen. Geen
wonder, dat die koopers met het gele metaal
worden gebombardeerd, hetgeen gelijk staat
niet het aankweeken van dollarsaldi in de
hoop met die dollars binnen korteren of lan-
geren tijd een grootere hoeveelheid goud terug
te koopen, namelijk, als het zoover mocht ko
oien, dat de Amerikaansche goudprijs wordt
Verlaagd: een eventualiteit, waarmede in ieder
geval ernstig rekening wordt gehouden.
Andere mogelijkheden zijn expliciet invoer
verbod van goud of wel geselecteerde vraag,
zoodat niet iedereen zijn goud te New-York
kwijt kan. Beide kansen zijn in laatsten aanleg
te vereenzelvigen met een stijging van den dol
larkoers tegenover de andere roote wereld
valuta's, voorzoover deze laatste namelijk on
geveer hun huidige goudwaarde uden behou
den. Een derde mogelijkheid is een drastische
Verlaging van de wereld-goudprijz.en, uitgedrukt
in sterling, namelijk als het aanbod door het
Amerikaansche Federal Reserve System niet
hieer ad libitum wordt geabsorbeerd. Komt het
tot zulk een goudprijsdaling, dan zou het zeker
verstandig zijn om tijdig dollars te koopen, daar
men er in het slechtste geval niets aan kan
verliezen, namelijk als de andere valuta's t.o.v.
den goudprijs even zooveel zouden stijgen als
eventueel de dollar. Kort gezegd is de dollar op
het oogenblik een kansrijke en risico-looze
haussespeculatie geworden.
Men kan zich voorstellen welk een aantrek
kingskracht de dollar thans vooral heeft voor
de ongelukkige bezitters van Fransche franken
en daarmede gelijk te stellen waarden, die da
gelijks zien, hoe de arbeiders in hun aanmati
gende eischen volstrekt geen rekening meer
houden met de oeeonomische en financieele
Positie des lands. In andere landen met name
in Italië en Duitschland is de financieel-techni-
sche positie natuurlijk geen haar beter, maar
daar kan de particuliere bezitter zich niet ver
roeren, terwijl in Frankrijk alle euvelen in alle
toonaarden worden beschreven en besproken,
terwijl de belegger er practisch volkomen vrij is!
Buitendien weet men niet, wat zich achter de
schermen bij de comparanten van het Britsch-
Amerikaansch-Fransche monetaire driehoeks-
accoord afspeelt, en men fantaseert er dus
maar op los.
Onder de bedrijven door maakt de Fran
sche regeering vermoedelijk van de gele
genheid gebruik orn den Franschen frank
nu in 's hemels naam maar tot de laagst
toegelaten goudpariteit van 43 mgr., het
geen thans ongeveer f 7.95 per frs 100 zou
uitmaken, te laten zakken.
Ze had dit al veel eerder moeten doen om
eindelijk een kans op monetaire rust te krijgen.
Be defensieleening is ondanks den schijn van
het tegendeel feitelijk mislukt, daar de ban
ken nog met groote, practisch onverkoopbare
BRUSSEL, 9 April (Havas). De belangheb
bende landen hebben definitief een nieuw
Europeesch coke-saccoord onderteekend, dat 10
April van kracht ordt. De invoerende landen
zijn verdeeld in vier groepen: 1. Groot-Brit-
tannië, Ver. Stuten, Canada, Ierland; 2. de
Scandinavische n Baltische landen; 3. de Wes
telijke en cent landen van het Europeesch
vasteland; 4. Spanje, Portugal en de oeverlan
den van de Middellandsche Zee. Krachtens het
gesloten accoord zal ieder deelnemer zich een
^gemeen jaarlyksch contingent zien toegewe
zen, gebaseerd op de jaren 1935 en 1934,
posten zijn blijven zitten. Fransche Rentes blij
ven flauw gestemd.
Op het thans bestaande wettelijke minimum
van 43 mgr. zal de heroïsche strijd om den
frank dan na een korte rustpauze vermoedelijk
worden voortgezet. Totdat een minder marxisti
sche regeering den belegger weer het noodige
vertrouwen weet in te boezemen.
Reuter seint uit Washington, dat tijdens
de Vrijdag gehouden persconferentie Presi
dent Roosevelt heeft verklaard, dat hem
niets bekend was over een plan tot verlaging
van den inkoopsprijs voor goud.
Roosevelt voegde hieraan toe, dat deze z.g.n.
plannen oorspronkelijk in de pers, in het bijzon
der de buitenlandsche schenen te bestaan. De
President legde er nog den nadruk op, dat zoo
wel hijzelf als het departement van Financiën
ontkend heeft, kennis te dragen van het be
staan van een plan tot verandering van den
goudprijs en zeide, dat hij hier verder niet lang
over wilde discussieeren.
De Fransche minister van Financiën Vin
cent Auriol heeft tegenover een verslaggever
van Havas ten stelligste ontkend, dat er voor
nemens bij de regeering zouden bestaan een
soort touristenfranc tegen lageren koers in te
stellen om buitenlanders naar de tentoonstelling
te lokken.
BERLIJN, 9 April. (Havas). Te Berlijn
wordt op het oogenblik een op geel papier
gedrukt vlugschrift verspreid dat als on-
derteekening draagt: „Duitsche Partij voor
de Vrijheid".
Het vlugschrift vermeldt: ,,De Duitsche
Partij voor de Vrijheid is een broederschaps-
bond voor alle mannen en vrouwen, die
vastbesloten zijn in hun wil Duitschland te
dienen en de vrijheid te veroveren.
In hun rijen strijden Katholieken en pro
testanten, vroegere Duitsch-Nationalen en
vroegere socialisten, democraten en leden der
N. S. D. A. P.
Hun trots is de jeugd, die aan de universi
teit onderwijs wenscht te genieten om de Duit
sche wetenschap en haar goeden naam te ont
wikkelen. Deze jeugd wil Duitschland zijn
plaats in de wereld heroveren, welke het van
dag tot dag meer verliest".
Het doel der „Duitsche Partij voor de Vrij
heid" bestaat, volgens het pamflet, voor het
binnenland uit:
Den strijd tegen de overdrijving van de poli
tiek der autarkie, welke den Duitschen handel
ruïneert, het volk van boter berooft en den
broodprijs doet stijgen.
De party strijdt tegen de groote industrieele
consortia, welke te hunnen bate de Duitsche
industrie en het Duitsche bedrijfsleven confis-
keeren. De partij eischt „levensruimte" voor
de kleine ondernemers, handwerkslieden en
handelaars.
In het vlugschrift worden de verdere be
doelingen der partij als volgt opgesomd: sociale
rechtvaardigheid, bescherming der godsdiensten,
onafhankelijkheid en onpartijdigheid der rech
ters, vrijheid van gedachte en vrije meenings-
uiting.
De partij eischt, dat de leiders overeenkom
stig het oude Duitsche recht rekening en ver
antwoording afleggen aan het volk, dat zij kun
nen worden gekozen en afgezet.
Zij eischt voorts ontbinding van den Rijks
dag, welke, naar het vlugschrift vermeldt, „be
staat uit gecommandeerde knechten", en ver
kiezingen om „vrije vertegenwoordigers van een
vrij volk" aan te wijzen.
De verkiezingen moeten gehouden worden
met persvrijheid en vrijheid van vergaderen.
Ten aanzien van de buitenlandsche politiek
eischt den partij vrede met alle volken, een po
litiek van verzoening met alle staten, in het
bijzonder met Frankrijk, Polen en Tsjecho-
Slowakije. Zij eischt dat men een einde maakt
met de hulpverleening aan de Spaansche gene
raals, die hun woord hébben gebroken, en aan
dien hatelijken menschenhandel, welke Duit
sche zonen zendt naar de woestijnen in Noord-
Afrika".
Het vlugschrift vervolgt: wanneer wij dat
eischen, gevoelen wij ons volledig eens met
vice-admiraal Foerster, met geneeraal Von
Fritsch, met duizenden Duitsche officieren,
en millioenen Duitsche mannen en vrouwen,
die hartstochtelijk vragen direct op te hou
den met het Spaansche avontuur.
Wij willen geen nieuwen oorlog, wij willen
geeh nieuwe ineenstorting van ons vaderland,
wij willen geen enkel avontuur en geen enkele
van die ontploffingen, waartegen Schacht hard
nekkig waarschuwt."
Het vlugschrift besluit: „Vrienden, handelt
vastberaden maar verstandig. Laat ieder op
zijn plaats blijven en in zijn omgeving hande
len. De sterkste wapenen in de handen van den
vijand zijn: leugen, valschheid en verraad.
Vandaag zijn nog weinigen in deze stad met
ons, maar weldra zullen er honderden zijn en
later millioenen. Heil Duitschland".
In een ander, op wit papier gedrukt vlug
schrift wordt een directe volksstemming ge-
eischt over de Spaansche kwestie.
Verwachting: Matige, in het Zuiden wél-
licht toenemende Zuidoostelijke tot Zui-
delijken, later wellicht Zuidwestelijken
wind, zwaar bewolkt tot betrokken met
later kans op regen, iets warmer. 2
H Verdere vooruitzichten: Onzeker.
LONDEN, 9 April. (Reuter.) Het Japan-
sche toestel „Verheven Wind" heeft den
tocht TokioLonden volbracht in 94 uur
en 18 minuten. Het is om 15 uur 26 op
Croydon geland.
Om 14 uur 16 was het vliegtuig van Le
Bourget opgestegen.
Het toestel vloog driemaal rond het vlieg
veld Croydon, waarna het een perfecte landing
maakte. Het publiek stroomde onmiddellijk het
vliegveld op en verdrong zich rondom het vlieg
tuig, waar den vliegers, die er trotsch op zijn,
dat hun toestel geheel van Japansch fabrikaat
is, een ware ovatie ten deel viel.
Het departement van Buitenlandsche Za
ken te Tokio heeft een verklaring uitge
geven, waarin groote voldoening tot uit
drukking wordt gebracht over de volledige
overeenstemming van opvattingen, die tot
stand is gebracht tusschen de Japansche
regeering en het bestuur van Nederlandgeh
Oost-Indië, ten aanzien van verschillende
punten betreffende de wederaanpassing der
handelsbetrekkingen tusschen Japan en Ne-
derlandsch Oost-Indië.
Zooals men weet, werden handelsonder
handelingen tusschen Japan en Neder-
landsch Oost-Indië sedert Mei 1934 te Ba
tavia gevoerd.
man
BRUSSEL, 9 April. (Belga). Te Eupen is een
gearresteerd, die bij de annexatie van
Eupên en Malmedy Belg geworden is. Hij zou
in dienst der Duitsche geheime staatspolitie
gestaan en inlichtingen over Duitsche vluchte
lingen in België verstrekt hebben.
Onze Brusselsche correspondent seint ons
d.d. 9 April:
Vrijdagavond werd een nota van Z.Em.
Kardinaal Van Roey gepubliceerd, waarin
Z.Em., in verband met sommige uitlatingen
van den Rex-leider Degrelle, verklaart, dat
meerdere passages van de Kerstboodschap
der Belgische Bisschoppen een afkeuring be
oogen van de methoden en de grondslagen
van Rex, en dat Z.Em. Rex een gevaar acht
voor land en Kerk.
De nota laat verder verstaan, dat de
plicht van eiken loyalen Katholiek op 11
April moet zijn voor Van Zeeland te stem
men, en dat tevens elke onthouding afkeu
renswaardig is.
Uit de speciale editie van „Le Pays Réel", het
blad van Degrelle blijkt, dat het geheime ac
coord tusschen de Rexisten en de Vlaamsch-
Nationalen drie gedeelten omvat. Wat het eer
ste gedeelte van het accoord betreft; geeft „Le
Pays Réel" in extenso de rede weer, die de
Vlaamsche Rexist Paul de Moht op 4 October
1936 te Luik heeft gehouden, en waarvan de
tekst reeds sedert October 1936 bekend was. Het
accoord is, naar de Rexisten verklaren, op deze
rede gebaseerd.
Blijkens het tweede gedeelte van de overeen
komst Zijn Rex en het V. N. V. het erover eens,
dat de oplossing der politieke, sociale en econo
mische vraagstukken moet geschieden op de
volgende grondslagen:
Instelling van een politiek en sociaal bewind,
waarbij onder waarborging van de controle van
het volk op en zijn deelneming aan de behan
deling der openbare zaken door de handhaving
van een politiek parlement, tot stand gekomen
krachtens het algemeen kiesrecht, de levende en
natuurlijke volkskrachten tot uiting zullen ko
men in een corporatieve volksorganisatie.
Het derde gedeelte bevat de overige punten,
waaromtrent overeenstemming tot stand is ge
komen en die betrekking hebben op den weg
die gevolgd zal worden, om te geraken tot:
1. De totstandkoming van gemeenschappelijke
sociale organen;
2. Een gemeenschappelijk optreden wat de
parlementaire actie en de propaganda betreft.
Onze Brusselsche correspondent seint ons:
Vrijdagavond wordt te Brussel bevestigd, dat
de verklaring, door Parijs en Londen voorbereid,
betreffende beperking der militaire verplichtin
gen van België en de verzaking van het door-
toehtsrecht, voorzien bij art. 16 van het Vol
kenbondspact, thans aan de Duitsche en Ita-
liaansche regeering is voorgelegd, met het ver
zoek om zich bij de verklaring jegens België
aan te sluiten, en dezelfde verbintenis aan te
gaan als Engeland en Frankrijk.
METZ, 9 April. (Havas). Z. H. Exc. Mgr.
Bornewasser, de bisschop van Trier, heeft
thans openlijk stelling genomen tegen de
Duitsche regeering, in verband met de door
haar gevolgde schoolpolitiek. Te Trier heeft
hy. in een toespraak tijdens den kerkdienst,
zijn meening tot uiting gebracht.
De Libre Lorraine publiceert deze toespraak,
welke de Duitsche bladen stilzwijgend voorbij
gaan. De Bisschop zeide o.m., dat hij protest-
telegrammen had gezonden aan de regeering
in Berlijn en aan den te Neustadt verblijf hou
denden rijkscommissaris, en dat hij zijn geheele
dossier zou toezenden aan het ministerie van
Onderwijs, maar dat hij zich geen groote illusies
maakt over het resultaat van zijn stappen.
Na den kerkdienst begaven duizenden in
woners van Trier zich naar het Bisschop
pelijk paleis, waar zij Mgr. Bornewasser
toejuichten, een lied aanhieven en uiting
gaven aan hun trouw aan het Katholiek
Geloof.
LONDEN, 9 April. (Reuter.) Het bureau van
de suikerconferentie heeft vanmorgen een kor
te bijeenkomst gehouden. Men verwacht geen
nieuwe bijeenkomsten voor Dinsdag, zoodat de
gedelegeerden ruimschoots den tijd zullen heb
ben om de gisteren overhandigde vragenlijst te
bestudeeren.
In een communiqué wordt gezegd, dat
besloten is tot het instellen van een sub
commissie, die zich in verbinding zal stel
len met alle delegaties, teneinde tot voor
stellen te komen, die als basis voor een
accoord kunnen dienen.
De sub-commissie zal bestaan uit Spinasse
(Frankrijk) en Norman Davis (Ver. Staten).
Men had het plan, hier den naam van dr.
Moritz (Duitschland) aan toe te voegen, doch
in verband met zijn afwezigheid is de beslis
sing inzake deze benoeming aangehouden.
Overeengekomen werd, dat de sub-commissie
ook een beroep zou kunnen doen op den steun
van dr. Colijn.
Voorts werd besloten aan de delegaties te
verzoeken Maandag schriftelijke antwoorden in
te dienen op een aantal vragen.
Den gedelegeerden wordt daarom verzocht,
een uiteenzetting te geven van bepaalde punten
ten aanzien van de binnenlandsche suikerpoli-
tie-k hunner onderscheidenlijke landen, en hun
meening betreffende de contingenten.
Spinasse heeft aan de „Financial News" ver
klaard, dat de thans van kracht zijnde contin
genten niet meer overeenkomen met de be
hoeften van de Fransche binnenlandsche
markt, waar de vraag grooter is dan de pro
ductie.
„Echter", zoo vervolgde Spinasse, „kunnen
alleen wederzijdsche onderhandelingen leiden
tot het vrijere handelsverkeer van vroeger, en
Te Berlijn worden vlugschriften verspreid van
een „Duitsche Partij voor de Vrijheid".
Mgr. Bornewasser, de Bisschop van Trier,
heeft openlijk geprotesteerd tegen de Duitsche
schoolpolitiek.
In een nota deelt Z. Em. Kard. van Roey mede,
dat hij „Rex" een gevaar acht voor land en
Kerk.
Italië streeft thans naar een verdrag met
Roemenië.
De „Verheven Wind" heeft de recordvlucht
TokioLonden in 94 uur 18 min volbracht.
De verklaring inzake de militaire zelfstandig
heid van België thans aan Rome en Berlijn
voorgelegd.
Versterking der legermacht wordt een der
hoofdpunten van het Japansche politieke
programma.
Bij Madrid zouden de linkschen successen be
reikt hebben. In het Noorden schijnt het te
zullen aankomen op een beslissende slag bü
Bilbao.
Voldoening te Tokio over de overeenstemming
van opvattingen ten aanzien van wederaanpas
sing der handelsbetrekkingen tusschen Japan
en Indië.
Chauffeursstaking te Amsterdam opgeheven.
Antwoord van minister Slingenberg op vragen
van het Kamerlid Arts in zake de gevolgen van
het onvereenigbaar verklaren van het lidmaat
schap van het R.K. Werkliedenverbond met dat
van de K.D.P.
Eerste openbare zitting van den Raad voor de
Luchtvaart; behandeling van het vliegongeval
onder Stompwijk.
Historische vondsten te Valkenburg; nieuwe
gangen onder kasteelruïne ontdekt,
New-Yorksche Beurs: Slot onregelmatig.
Het is duidelijk, dat de Fransche regeering
geen poging zal nalaten, om deel te nemen aan
internationale besprekingen en dezen een mo
gelijk succes te verzekeren."
Frankrijk wacht slechts op een wederkeerige.
verzekering van de andere volken, om de po
litiek van vrijhandel, waarop het altijd heeft
aangedrongen, tot een goed einde te brengen.
Indien zulk een wederkeerigheid echter ont
breekt, zal het ons onmogelijk zijn de zekere
van kracht zijnde beschermende maatregelen
af te schaffen, ondanks het feit dat wy er
kennen, dat zulk een afschaffing noodzake
lijk is.
PRAAG, 9 April. (Stefani). Officieel wordt
ontkend dat de Tsjecho-Slowaaksche minister
president een onderhoud heeft gehad met ver
tegenwoordigers van de Habsburgers. Tegelijker
tijd ontkent men, dat Prins Paul van Joego
slavië binnenkort een bezoek zal brengen aan
Praag. Officieel deelt men mede, dat dit be
zoek eerst in Mei of Juni van het volgend jaar
zal volgen.
tN^i l umnillllllllllllllP)))))); i?2.
f/MfSSA
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 745.
Vorige stand: 759.9.
