De K.R.O.-studio in bouw
II!
EXPOSITION
De capitulaties-conferentie
van Montreux
INTERNATIONALE
DE CANDIDATENLIJST
DER N.S.B.
OOR EN MICROPHOON
EISCHEN EN WENSCHEN
VAN EGYPTE
DINSDAG 13 APRIL 1937
Groote studie van geluids-isolatie
en acoustiek ging aan het
ontwerpen vooraf
Einde 1937 voltooid?
MAI-NOVEMBRE
Wijziging Zegelwet
Jeugdwerkloosheid
Nationale inzameling voor het
Katholieke Kampwerk
KUNSTZIJDESPINNERIJ NYMA
Stadhuisbouw te Leiden
Gelden zullen worden ingezameld,
om als geschenk der burgerij
een carillon te geven
Onderzeeërs naar de
West
MEDAILLES VOOR BLOEMEN
TENTOONSTELLING
Contingenteeringen
Wreede marteling
Javanen nemen krankzinnige
gevangen en verbranden
hem levend
A VONDRETOURKAARTEN
Van 18 April af worden zij
uitgegeven
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Belangen der andere
naties
Invoer van Chrysanten in Enge
land verboden
Hilversum, 12 April
Een beroemd natuurkundige moet eens
hebben verklaard: wanneer een opti
cien mij een lens zou afleveren, zóó
onvolmaakt als het menschelijk oog, dan
stuurde ik het ding terug. Den radio-tech
nicus van tegenwoordig ligt een soortgelijke
opmerking over de onvolkomenheid van
het menschelijk oor op de lippen. Kreeg, ik
een microphoon, kan hij zeggen, die zóó on
nauwkeurig werkte als het menschelijk ge
hoororgaan, dan waren er heel wat minder
problemen op te lossen en.... dan konden
wij heel wat goedkooper studio's bouwen.
Wanneer wij, gewone stervelingen, een con
cert bijwonen, dan gaan de zaaldeuren dicht,
soms nog een paar gordijnen ervoor, en dan
vooruit met de symphonie. Dan denkt u
er toch niet aan, dat door een sleutel
gat van die deur, door een kiertje van dat gor
dijn of die Kurhaus-ramen, die u den blik ope
nen op de zee, dat door die wanden zelfs of door
den bodem storende bij-geluiden kunnen drin
gen. U geniet de klanken, die van het podium
over u neerstroomen en het moet al tamelijk
erg zijn. een klapstoeltje moet al héél nijdig
petsen of er moet zich een onweer boven den
koepel ontlasten, wilt u dit genot bedorven
weten.
Eigenlijk is 't toch maar 't beste zóó. Hadden
onze oogen de capaciteiten van een microsco
pische lens, wij zouden te vies zijn om één stukje
eten over onze lippen te krijgen en den honger
dood sterven vanwege de krieuwelende micro
ben op ons kaas-kadetje.
Trilde het vlies in onze ooren net zoo
zuiver als dat van een microphoon, dan
kenden wij op geen plekje buitenlucht en op
geen uur van den nacht meer stilte, dan
zouden wij onze eigen stem eerst verstaan
baar kunnen maken, wanneer wij ons op
sloten in doozen met dubbele wanden, zon
der ramen en met zorgvuldig toegestopte
kieren en. reten, in een huis, waar de vloe
ren niet. trillen, waar iedere verbinding met
de buitenwereld, met de wereld van de sui
zende boomen, de ruischende zee, de flui
tende lijsters of met die andere wereld van
rammelende raderen, van claxons, hoorn-
signalen en fietsbellen, waar iedere verbin
ding met storende geluiden is afgesneden.
Gelukkig, dat wij, gewone stervelingen, ons
zóó hermetisch niet hoeven af te sluiten om
ons zelf te verstaan maar een radio-inge
nieur en een architect, die een studio moet bou
wen, z i t te n.-er toch mee.
Mijnheer W. A. Maas bijvoorbeeld, die de
opdracht kreeg de nieuwe K. R. O.-studio U
weet wel, -waar Roomscii Nederland twee jaar
geleden meer dan een ton voor bijeen bracht
te bouwen. Wat zoo'n man een problemen op te
lossen krijgt! Vergeleken bij de eischen, die een
radio-concertruimte en een spreekcel stellen,
heeft het ontwerpen van een gewone tooneel-
en concertzaal en zelfs van een bioscoop, be
trekkelijk weinig om het lijf.
Historisch gezien gaan de moeilijkheden in
de architectuur van zulke gebouwen voortdurend
omhoog. De sprekende film stelde aan den bios
coop-architect zwaardere eischen dan de
zwijgende, eischen vooral op acoustisch gebied.
De radio-studio overtreft in veeleischendheid
echter alles, wat tot dusverre werd vertoond.
Ofschoon de radio-studio in de bouwwereld
eenige jaren geleden nog een nieuwe figuur
was, waren de bouw-acoustische problemen
daaraan verbonden wel reeds naar een goede
oplossing gericht door de ervaring, opgedaan bij
den geluidsfihr.zaalbouw en geluidsfilm-studio,
doch een groot aantal vragen bleef nog op een
antwoord wachten en nog heden zit een archi
tect, aan wier, een studio-bouw is opgedragen,
menigmaal met de handen in het haar en werkt
hij meerdere oplossingen uit van eenzelfde pro
bleem, om er ten slotte een te vinden, die zoo
wel bouwtechnisch als acoustisch aan de hoog
ste eischen zal kunnen voldoen.
De meeste zorg en studie eischt het isolatie-
vraagstuk.
Bij den bouw van de K.R.O.-studio moest
bijvoorbeeld een oplossing worden gevonden voor
de volkomen geiuiddichtheid van een glazen
scheidingswand tusschen de groote concertzaal,
waarin een groot symphonie-orkest met een
koor van i50 zangers executeert, en een con-
tróle-kamér, waar het voortgebrachte geluid al
leen door middel van een luidspreker mag wor
den gehoord, en niets van het zaalgeluid mag
doordringen.
Elders in den bouw doen zich zulke isolatie
krachtproeven voor tusschen vertrekken, die
met een deur onderling verbonden zijn; niet al
leen moet de deur even geluiddicht zijn als de
wand, waarin deze is opgenomen, maar dezelfde
eischen moeten gesteld worden aan de kieren,
die als regel ontstaan bij de aansluiting van de
deur aan het kozijn.
Buitengeluiden worden tegengehouden door de
studiowanden los te bouwen van de buitenmu
ren, daarvan gescheiden door een laag stilstaan
de lucht, die een goede isolatie is, en op geen
enkele wijze daarmede in aanraking, omdat een
aanraking, al is deze nog zoo gering, een door
gang voor het buitengeluid beteekent, en dus
een geluidslek vormt.
Elke mogelijkheid tot het optreden van ge
lui dslekken moet ook voor de scheidingswanden
tusschen studio-vertrekken worden voorkomen,
wii een soms kostbare wand- en deurconstruc
tie niet waardeloos worden.
Hetgeen geldt voor de wanden, geldt in een
niet mindere mate voor de horizontale schei
ding tusschen studio's en andere vertrekken of
de buitenlucht, waarvan de consequentie is, dat
de vloer van een studio, waaronder een ander
vertrek is en de bedekking van een studio,
waarboven geen ander vertrek is, ook dubbel
moeten zijn, zonder eenig aanrakingspunt en
van een isolatievermogen, correspondeerende
met het maximum te produceeren en minimum
toelaatbare geluid, binnendringend door wan
den, vloer of plafond der studio.
«et vraagstuk der acoustiek ligt dichter bij
de oplossing dan dat der isolatie.
Om tevoren de distributie van het geluid door
meer of minder absorbeerende wandbekleeding
te kunnen beoordeelen, volgt men een methode,
die hierin bestaat, dat van de te bouwen zaal
een model op kleine schaal wordt gemaakt,
waarvan de vloer op oorhoogte wordt gevormd
door een plaat melkglas, en de wanden licht
weerkaatsend worden gemaakt, waar in" wer
kelijkheid een geluidweerkaatsend materiaal zal
worden gebruikt, en lichtabsorbeerend (donker),
waar in werkelijkheid een geluidabsorbeerena
materiaal zal worden gebruikt, en de geluid
bron wordt vervangen door een lichtbron (elec-
trisch lampje).
Omdat de gedragingen van licht en geluid
ten opzichte van de weerkaatsing op een wand-
vlak dezelfde zijn, kan men door deze omzet
ting van geluid in licht, de distributie van het
geluid aflezen van de lichtverdeeling op de
melkglazen vloerplaat.
Kortom, een radio-studio is een fabriek met
het geluid als grondstof en met een zoo zuiver
mogelijke omzetting van het geluid in electri-
sche energie als doel.
Dat heeft den heer Maas voor oogen gestaan
bij het ontwerpen van de nieuwe K.R.O.-stu
dio, die in groote lijnen aldus wordt ingedeeld:
Aan de Emmastraat te Hilversum is de hoofd
ingang, die langs de spreekkamer, de portiers
loge naar de groote hall leidt, waarin uitkomt
de ontvangzaal, naar de technische afdeeling
middels een voorportaal.
Van de hall uit bereikt men de verdieping met
de hoorspelstudio-afdeeling drie studio's, een
effect-studio en een regiekamer en den toe
gang naar het balkon ten behoeve van bezoe
kend publiek in de groote concertzaal.
Deze zaal vormt ruimtelijk een onregel
matig vloervlak met een inhoud van pl.m.
3600 M3, waarvan geen enkel vlak evenwij
dig met een ander loopt, zulks om een goe
de geluidmenging te bevorderen.
Over de volle lengte van de groote zaal ligt,
bezijden daarvan, de foyer, in deurverbinding
met den bestaanden foyer, die, evenals de vroe
gere groote zaal, die nu kleine geworden is, in
den nieuwbouw wordt opgenomen.
De ruimten voor den technischen dienst lig
gen achter elkaar, door glaswanden onderling
gescheiden ten behoeve van het goede over
zicht.
In het keldercomplex zijn o. a. verwerkt de
ruimten, die noodig waren voor de berging van
de klimatische- en de ventilatie-apparatuur.
Doordat in de studio's om isolaire redenen geen
ramen worden gemaakt, moeten de verlichting
en de ventilatie kunstmatig zijn, terwijl er bij
gevolg alleen met kunstlicht kan worden ge
werkt.
Onder den beganen grond bevindt zich ook de
echo-kelder.
Dit alles betreft mog slechts den bouw.
Daarnaast staan nog heele complexen vraag
stukken, die op de machine-uitrusting, de
sein- en alarm-installatie, de opname van gra-
mophoonplaten en tal van andere betrekking
hebben. Eer dat alles uitgevoerd komt en klaar
staat....
Het vordert al goed, dat moet gezegd. De
radio-pastoor zelf heeft een groep journa
listen rondgeleid door de resultaten van één
winter arbeid. Kolossaal: er komt al héél
duidelijk teekening in de verschillende ruim
ten. Men ziet duidelijk de dubbele-wand-,
vloer- en dakconstructies in al de muren,
die een geluids-gevoelig deel van het ge
bouw omsluiten. Men ziet de donkere ka
nalen, waardoor de zuivere lucht wordt aan
gevoerd in de geïsoleerde studio-ruimten.
Men ziet al duidelijk den vorm van de groo
te concertzaal, die door een dubbel stel
spanningen wordt overkapt voor de dub
bele dakbedekking.
Eer echter het geheel voltooid is, zal het
nog wel einde van dit jaar worden.
Uit dit bezoek bleek één ding duidelijk: de
gelden, door de vrienden van den K. R. O. bij
eengebracht voor den bouw van deze studio,
worden wèl besteed en zij moesten zóó wor
den besteed. De hulp-studio achter het „Hof
van Holland" tart iedere beschrijving. Het is
werkelijk een praestatie op zich, dat uitzen
dingen hier vandaan betrekkelijk zóó goed over
komen. Dat kan niet durenhet óór wil wat,
het oor van den luisteraar dat is de micro
phoon.
In de memorie van antwoord aan de Eerste
Kamer betreffende het ontwerp van wet tot
wijziging van de Zegelwet 1917 merkt de mi
nister van Financiën o.m. op, dat behalve eisch
om inlichtingen te verstrekken, de bestaande
wet dezelfde verplichtingen op banken legt, als
die, welke volgens het ontwerp op die instel
lingen zullen rusten. Van een wetsontwerp, dat
langs indirecten weg leidt tot opheffing van
het bankgeheim, kan reeds om deze reden hier
bezwaarlijk gesproken worden.
MANIFESTATIES OP HET GEBIED VAN KUNST,
WETENSCHAPPEN, LETTEREN EN SPORT
Inlichtingen bij de Scheepsvaart- en Reisbureaux en het Comité
van Propaganda
rekening van de autonome contingenten zullen
worden vastgesteld:
Schoeisel van leder, basistijdvak: 1934, per
centage 100 v.h. aantal paren; schoeisel van
rubber, 1934, 35 idem; schoeisel (geen leder of
rubber), 1934, 70 idem; leestklaar schoenwerk
1934, 100 idem; touw, 1931-1932-1933, 40 v.h.
bruto gewicht; metaaldraadgloeilampen, 1930-
1931, 50 v.h. aantal stuks.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat bo
vengenoemde percentages alleen betrekking
hebben op de autonome landencontingenten,
welke in vele gevallen hooger zijn.
TALRIJKE
De Nationale R. K. Commissie voor Jeugd-
werkloozenzorg schrijft ons:
Werkloos!
Wat dat zeggen wil, te staan aan het begin
van het volle leven. Met je idealen, je plannen,
je toekomstdroomen, met je levenslust en je
jonge krachten nu geen werkeen
maand? zes maanden? een jaar! drie jaren?
Is er wel een grens, wel een perspectief, hoe
lang zal 't duren; Wanneer kan weer begonnen
worden? Er is enkel een moordende onzeker
heid!
En intusschen weet de jonge werklooze, beter
gezegd ondervindt hij langzamerhand, dat hij
verleert zijn vak, dat hij verliest zijn arbeids-
lust, dat zijn idealen, zijn plannen geen pers
pectief bieden, dat hij te veel is in de maat
schappij, en soms ook thuis
Er is voor hem een tijd van voorbereiding
geweest op 't volle leven, hij heeft zich ontwik
keld, bekwaamd en met verlangen uitgezien
naar den dag, waarop hij werken mocht, iets
mocht maken, zich nuttig zou voelen, eigen ver
antwoordelijkheid zou hebben
En juist nu, toen hij pas was begonnen, komt
de werkloosheid, het ontslag ook voor hém.
Wat nu?....
De werklooze jongere begrijpt zelf zijn toe
stand niet, leeft nog- in de hoop, dat het maar
kort zal duren, kent niet de gevolgen, die ledig
gang en niets doen voor hèm hebben.
Dit duurt reeds jaren, en duurt helaas nog
voort!
Onze hulp-pogingen voor de jeugdige werk
looze, onze kampen, cursussen moéten nog
doorgaan!
Vandaar nogmaals een beroep op Katholiek
Nederland voor een bijdrage, die de Nationale
R. K-Commissie voor Jevigdwerkloozenzorg in
staat stelt haar kampwerk door te zetten!
12 werkkampen voor jeugdige werkloozen zijn
er; mogen allen helpen, de Mei-inzameling
voor deze katholieke werkkampen te doen sla
gen!
De Commissie is gevestigd: Lange Futstraat
44, te Den Bosch. Haar giro-nummer is 185442.
door ondergeteekende verstrekte halve dividend
bewijzen zullen na de inschrijving waardeloos
zijn.
De betaling der aandeelen, waarop zal zijn
ingeschreven, zal geschieden op Vrijdag 14 Mei.
De zegelkosten der toewijzingsbiljetten komen
ten laste der inschrijvers.
De uitgifte beoogt de gelden te verschaffen
voor de completeering der machinale installatie
in de bestaande fabrieksgebouwen.
Het bezit van vijf gewone aandeelen geeft
recht op toewijzing van twee nieuwe gewone
aandeelen tegen 120 pCt.
Het agio dezer uitgifte zal na aftrek van
registratie- en emissiekosten ten gunste van de
reserve worden geboekt.
Na deze uitgifte zal het geplaatste gewone
kapitaal nominaal ƒ4.500.000 bedragen.
De inschrijving op 1.286.000 gewone aan
deelen der Naamlooze Vennootschap Kunst
zijdespinnerij Nyma (ten volle deelende in de
winst over het boekjaar 1937), uitsluitend voor
aandeelhouders, zal zijn opengesteld op Maan
dag 19 April bij al de kantoren der Twentsche
Bank tegen den koers van 120 pCt.
Voor elke 2000 aandeelen, waarop wordt in
geschreven, moeten worden ingeleverd 5 divi
dendbewijzen van gewone aandeelen No. 4. Ten
einde inschrijving op 1000 nom. nieuw aandeel
mogelijk te maken is emittente bereid dividend
bewijzen no. 4 te splitsen in twee halve dividend
bewijzen. Aandeelhouders, die zulks wenschen,
moeten de te splitsen dividendbewijzen inleveren
bij De Twentsche Bank N.V. te Amsterdam,
vergezeld van een onderteekende nummernota.
Aan de dividendbewijzen No. 4 wordt het oor
spronkelijk karakter ontnomen en deze en de
In een Maandagavond onder voorzitterschap
van mr. P. E. Briët gehouden vergadering van
Leidsche ingezetenen, heeft zich uit de geheele
burgerij een comité gevormd, dat wil trachten
onder stadgenooten en oud-Leidenaars gelden in
te zamelen, teneinde bij de in gebruik neming
van het nieuwe stadhuis in begin 1939 aan het
gemeentebestuur een geschenk aan te bieden,
dat zal bestaan uit een carillon voor den stad
huistoren. De kosten hiervan worden geraamd
op 35.000.
Woensdagmorgen half twaalf zullen de O 12
en de O 14 van Den Helder uit hun reis naar de
West beginnen.
H. M. de Koningin heeft voor de Boskoop-
sche bloemententoonstelling, welke 21 April a.s.
zal Worden geopend, een groote medaille be
schikbaar gesteld.
Voorts heeft het tentoonstellingsbestuur nog
medailles ontvangen van den minister van
Landbouw en Visscherij, mr. dr. L. N. Deckers,
verschillende gemeentebesturen, de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Gouda e.o. en
die van Rijnland.
Naar mag worden aangenomen zullen de vol
gende contingenteeringen per 1 Mei as. voor
den duur van een jaar worden verlengd, waar
bij de onderstaande bepalingen betreffende de
basistijdvakken en de percentages voor de be-
Wij lezen in ,Mataram" van 3 April:
Eenigen tijd geleden maakten wij melding
van een zeer onmenschelijke daad in het
Goenoeng Kidoelsche in de dessa Pang
gang, waarbij een krankzinnige na opge
sloten te zijn in een kooi van bamboe, le
vend werd verbrand. Het vinden van het
verkoolde lijk deed de veldpolitie vermoe
den, dat misdaad in het spel was en ijve
rig speuren heeft het volgende aan het
licht gebracht.
Een 35-jarige bewoner van de dessa Pang
gang deed reeds sedert eenigen tijd gek, maar
bezorgde nimmer de omgeving of naasten fami
lieleden overlast. In zijn dwazen toestand was
hij meer geestig dan gevaarlijk. Om redenen,
die momenteel nog niet bekend zijn, werd er
in de dessa een samenzwering gesmeed tegen
den ongelukkige, waarbij de loerah betrokken
was. Van te voren werd een kooi van bamboe
gemaakt van ongeveer 90 c.M. hoog, 1% M. lang
en ruim een meter breed en het plan was,
den man op een geschikt oogenblik te over
rompelen en geboeid in de kooi op te sluiten.
Op zekeren dag zag men de kans schoon en
zonder vorm van proces wierpen zich eenige
mannen op het slachtoffer. Met sterk touw
werd hij daarna geboeid in de kooi opgesloten.
De kooi was van sterke bamboe-constructie,
terwijl men haar nog wanden van gespleten en
gevlochten bamboe had gegeven, om zoodoen
de den opgeslotene van de buitenwereld afge
sloten te kunnen houden. Een dag later werd
er een gaatje gemaakt in den wand, terwijl men
den man de boeien afdeed. Naar believen van
de samenzweerders, werd den ongelukkige af en
toe wat eten gebracht. Het kwam ook wel
voor, dat men hem vergat en vier dagen la
ter, alles klopte zoo mooi, gaf een der buren
een slamatan, waarbij vrijwel de heele dessa
uitgenoodigd werd.
Terwijl de slamatan in vollen gang was, kwam
's morgens een der buren met wat eten bij
den gek, terwijl hij ook een brandende petro
leumlamp bfj zich had. Uit het feit, dat de
bezoeker op klaarlichten dag een lamp bij zich
had, kan reeds worden afgeleid, dat opzette
lijk veroorzaken van brand de opzet is geweest.
De man bracht de lamp dan ook zoo dicht
bij het gat, dat de opgeslotene in de gelegen
heid werd gesteld, een stuk papier, dat hij bij
zijn „arrestatie" bij zich had, bij de vlam te
houden en de kooi in brand te steken. Even
later stond de kooi in lichtelaaie, waarbij de
arme man levend verbrandde.
Hulp werd niet geboden, immers alles was
van tevoren zoo gerégeld. De detaCheménts-
commandant heeft evenwél op voortreffelijke
wijze het onderzoek geleid met medewerking
van zijn mantri's. Niet lang na de misdaad kon
de etenbrenger gearresteerd worden, die spoe
dig inzag, dat ontkennen niet meer baatte.
De avondretourkaarten der Ned. Spoorwegen,
die in enkele gevallen ook overdag zullen wor
den uitgegeven en daarom den naam zullen
dragen van „bijzondere retourkaarten", zullen
van 18 April a.s. af worden uitgegeven.
De prijzen bedragen per retour-kilometer, voor
de eerste klasse 4.7 cent, voor de tweede klasse
3.6 cent en voor de derde klasse 2.5 cent. Zij
zijn geldig in D-treïnen, doch tegen betaling
van den D-trein toeslag. Ook zijn zij onvoor
waardelijk geldig in de nachtposttreinen.
In het hotel Montreux Palace te Montreux
is gisteren de internationale conferentie
bijeengekomen, die de Egyptische eischen
ter afschaffing der capitulaties (de speciale
voorrechten, welke de buitenlanders sinds
eeuwen in het oeroude land van den Nijl
hebben genoten) zal behandelen. De conferentie
is op verzoek van Egypte zelf bijeengekomen.
Dit kon gebeuren, omdat Egypte na jaren en
jaren van strijd Engeland heeft kunnen be
wegen, zijn souvereiniteit, hoewel altijd neg
beperkt, te erkennen. Ter conferentie aanwe
zig zijn de mogendheden, welke bij de capitu
laties belang hebben: Engeland, Frankrijk,
Italië, België, Nederland, Griekenland, Noor
wegen, Zweden, Denemarken, Spanje, Portugal
en de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
Het gouvernement van Kairo heeft eveneens
Duitschland, Oostenrijk en Sovjet-Rusland ter
conferentie uitgenoodigd, ofschoon deze landen
na den wereldoorlog van de lijst der „Capitu-
laire mogendheden zijn geschrapt. Duitschland
alléén nam de uitnoodiging niet aan. Dit land
geniet krachtens een verdrag van 1925 opnieuw
de voorrechten der consulaire rechtspraak
welke Versailles had opgeheven voor Duitsch
land, maar dit verdrag bepaalt tevens, dat die
voorrechten zullen woorden opgeheven, zoodra
in het algemeen de consulaire rechtsspraak
verdwijnt. Waarom Duitschland niet naar Mon
treux komt om mede te beraadslagen, is niet
duidelijk. Tevens zond Kairo invitaties aan de
suecessiestaten Polen, Roemenië, Joego-Slavië
en Tsjecho-Slowakije, zoodat alle landen, die
met Egypte in handelsrelaties staan en op een
of andere wijze met de capitulaties hebben te
maken, rondom de groene tafel te Montreux
vereenigd zijn. Het gaat hier dus om een inter
nationale conferentie, wier beslissingen van
groot belang zullen zijn voor de toekomst van
Egypte, dat, krachtens het tractaat met Enge
land, ten vorigen jare gesloten, een onafhan
kelijke en souvereine staat is geworden, die
spoedig deel zal uitmaken van den Volkenbond.
Engeland heeft dit tractaat met Egypte geslo
ten, omdat het tengevolge van Italië's verove
ring van Abessinië en van de propaganda, die
dit land in Egypte voerde en ook ten gevolge
van de voortdurende actie der Wafdpartij, die
de sterkste is in het parlement en nooit zou
hebben opgehouden de Engelsche souvereiniteit
in Egypte te bestrijden, het beter en voordee-
liger oordeelde, zijn traditioneele politiek te
wijzigen door zich in de toekomst van Egypte's
politieke medewerking te verzekeren door een
defensieve alliantie, die in de plaats kwam van
directe voogdij.
Uit de meeste landen zijn voor het begin der
conferentie reeds verklaringen gekomen, dat
zij sympathiek staan tegenover de wenschen
der Egyptische regeering.
Men had eenige moeilijkheden verwacht bij
de verkiezing van den president der conferentie.
Eenige mogendheden wenschten den Griekschen
Nahas Pasja, minister-president van
Egypte, voorzitter der conferentie van
Montreux
staatsman Politis als voorzitter en Mussolini
wenschte als „beschermer van den Islam" voor
zijn land het voorzittersgestoelte. Op voorstel
der Fransche delegatie werd echter zonder ver
der incident tot president gekozen de Egyptische
premier Nahas Pasja en tot secretaris-generaal
de Griek Aghnides, die afdeelingsdirecteur is in
het Volkenbondssecretariaat. Zoo begon de con
ferentie in groote eensgezindheid.
De voorzitter Nahas Pasja hield de ope
ningsrede. Hij stelde op de eerste plaats
in het licht, dat de capitulaire rechten
niet meer in overeenstemming zijn met den
tijd en niet meer passen in den tegenwoordigen
toestand van Egypte, zoodat zij een inbreuk
vormen op de waardigheid van het land en op
de uitoefening van zijn souvereiniteit.
Hij bestreed het vrijstellen van belastingen
en de immuniteit der vreemdelingen op wet
gevend en rechtelijk gebied. Hij herinnerde er
aan, dat de gemengde rechtbanken slechts bij
wijze van proef ontworpen waren. Egypte heeft
echter, om een bewijs te geven van gematigdheid
en om zoo veel mogelijk persoonlijke belangen
te behoeden, ze niet onmiddellijk willen ophef
fen en gaat er mede accoord, dat ze gedurende
een redelijke, niet onbehoorlijk verlengde pe
riode gehandhaafd worden. Dit kan echter niet
zoo zijn met de wetgevende functies dezer recht
banken. Dit zou in strijd zijn met de eischen
van een moderne regeering. Het is natuurlijk,
dat het program der Egyptische regeering be
staat in het afschaffen van de capitulaties op
alle punten.
Wat de opheffing der gemengde rechtbanken
betreft, stelt Nahas Pasja een overgangstijdperk
voor, aangezien deze overgang zonder schokken
geschieden moet. De overgang zal twee maat
regelen met zich mede brengen: het overdra
gen van de rechtspraak der consulaire recht
banken aan de gemengde rechtbanken en de
instelling van een organisatie voor de gemengde
rechtbanken, die geleidelijk minder zal wor
den en die voorbereidingen zal treffen voor een
opvolging der nationale rechtbanken. Belang
rijker wijzigingen hebben betrekking op de be
voegdheid. Zij zijn van tweeërlei aard: som
mige strekken tot uitbreiding der rechtspraak,
andere tot beperking daarvan op zekere punten.
De Egyptische premier besloot met te zeggen,
dat de tradities van verdraagzaamheid en libe
ralisme, welke Egypte steeds aan den dag heeft
gelegd, de materieele, intellectueele en moreele
belangen der vreemdelingen in staat zullen stel
len zich vrijelijk te ontwikkelen.
Niemand twijfelt aan de oprechtheid van
Nahas Pasja en zijn gouvernement. Maar aan
den Nijl leven zeer vele extremisten en de taal
in hun pers is minder "geruststellend en het zal
daarom goed zijn, dat de verantwoordelijke
Egyptische staatslieden voorzorgsmaatregelen
nemen om de deur te sluiten voor verrassingen,
die mogelijk blijven. In Engeland toont men in
bepaalde kringen zich in dit verband bezorgd.
Mogen de mogendheden te Montreux zich be
wust blijven van de solidariteit van haar be
langen en de zaken niet te licht opvatten. De
oplossingen, die gevonden moeiten worden,
moeten in overeenstemming zijn met aller be
langen. Voor extra toeren is geen plaats.
In een extrablad van „Volk en Vader
land" heeft ir. A. Mussert, Algemeen
Leider der Nationaal-Socialistische
Beweging, de namen en portretten van
de door hem aangewezen en aan hem
stipte gehoorzaamheid verschuldigde
Tweede-Kamer-candidaten den volke
bekend gemaakt. De candidaten hebben
zelf met die nummers gecolporteerd. Het
had een geweldige sensatie moeten
worden, maar de verwachtingen van
„den man, zonder wien Nederland geen
toekomst meer heeft" zijn niet vervuld.
Zelden heeft een politieke partij
een meer zonderlinge aanbeveling aan
zijn candidaten meegegeven dan de
N.S.B. aan de hare. De door Mussert zelf
geschreven oproep ter inleiding van de
van biographieën voorziene portretten
galerij somt weer al de bekende zonden
van het régime-Colijn op, fulmineert
weer tegen de „N.V. de Vereenigde Poli
tieke Partijen", waarin de „Staatsgreep
partij" nummer één is, en herhaalt, dat
de „partijendictatuur zich sterker dan
ooit in het zadel wil zetten door een
grondwetshervorming, die ten doel
heeft een bloedraad in te stellen
om de dictatuur der Staatsgreep
partij in ons land in te voe
ren." Dit alles is niets nieuws. Het is
alleen maar belachelijk. Het getuigt van
een angstwekkende fantasie te beweren,
dat Anti-Revolutionnairen, Christelijk-
Historischen, Liberalen en Vrijzinnig
democraten samenspannen om de R. K.
Staatspartij aan een dictatuur met bij-
behoorenden bloedraad te helpen. Heel
de parlementaire geschiedenis van ons
land tot op den dag van vandaag getuigt
van het tegendeel. Mussert kent die ge
schiedenis niet of wil die niet kennen,
maar in ieder geval speculeert zijn ge
schrijf op menschen, die nog minder van.
de jongste Nederlandsche politieke his
torie weten dan hij zelf. „Zonder dezen
man heeft Nederland geen toekomst
meer" staat onder Mussert's kop op een
verkiezingsaffiche van de N.S.B. te lezen,
maar deze man, die zich tot den leider
van de eer en het geweten van ons volk
proclameert, kent het verleden van Ne
derland niet of doet alsof. Wat hij wel
kent is het verleden van zijn candidaten,
want om hun voortreffelijkheid te be
wijzen duikt hij via vaders en betover
grootvaders onder tot zelfs in de tijden
van Friezen en Saksers, tot in de dagen
van hertog Wittekind, die tot de stam
vaders van Mevrouw de Marchant et
d'Asembourg zou behooren. „Volk en
Vaderland" heeft zich indertijd danig
opgewonden over de Maastrichtenaren, _y
die als Germanen vèrihbnid'karnaval 'j,c
vierden en zoo hun afstamming „hoon
den", maar het candidatenblad van de
N. S. B. vertoont thans een germanen-
carnaval,dat zeker niet minder lach
wekkend is.
Wij hadden gedacht, dat de N.S.B.
nu eens eindelijk zou breken
met de typisch klein-burgerlijke
gewoonte om vaders en grootvaders uit
te spelen ten bewijze van de deugdelijk
heid van zonen en kleinzonen, en voor
den dag zou komen met kerels, die enkel
en alleen om hun persoonlijke waarde
als mensch, om hun gebleken kundig
heden en karakter, aanbevolen dienen
te worden om de macht in den staat in
handen te nemen. Maar neen, van eiken
candidaat wordt zoover mogelijk het
familie-register nagegaan. Dat dit soms
niet verder gaat dan het eerste geslacht,
is voor den betrokkene niet oneervol,
doch alleen maar noodeloos pijnlijk. Bij
de candidaten Graaf de Marchant et
d'Ansembourg en jhr. E. von Bönnig-
hausen vermelden de biographieën enkele
bepaald pijnlijke bijzonderheden, die be
wijzen hoe ver dezen van de meest eer
volle tradities in hun familie zijn afge
raakt. Zoo vinden wij b.v. vermeld, dat
de grootvader van den graaf aan in den
Kulturkampf verdreven Duitsche Bis
schoppen onderdak heeft verschaft, maar
de kleinzoon slaat thans het ernstig vers
maan van zijn Bisschoppen in den wind.
De vader van den graaf richtte in 1894
met Schaepman de R.K. Staatspartij op,
de zoon bestrijdt die partij thans op
bevel van Mussert als de Staatsgreep
partij, die de N.S.B.-dictatuur in den
weg staat. Van jhr. E. von Bönnighausen
lezen wij, dat hij aan de R.K. Universi
teit te Nijmegen studeerde en promo
veerde en in 1933 candidaat voor de
Tweede Kamer voor de „Staatsgreep
partij" is geweest. Reeds vier jaar streeft
deze candidaat dus naar een kamerzetel.
Wat de R.K. Staatspartij hem onthield,
wil thans de N.S.B. hem geven. Op de le
lijst heeft hij no13. Als dat maar
geen twaalf candidaturen en dertien on
gelukken worden!
Van alle candidaten wordt verzekerd,
dat zij de eer en het geweten van het
volk vertegenwoordigen, maar het is een
veeg teeken, dat de verdiensten van hun
voorvaderen in de aanbeveling vaak
breeder kunnen worden uitgemeten dan
die van hen zelf.
Overigens had de N.S.B. zich de moeite
kunnen besparen in familie-papieren en
bevolkingsregisters naar het verleden
van de geslachten harer candidaten te
snuffelen. Zij mogen immers toch niets
anders zijn dan claqeurs voor den man,
zonder wien Nederland, volgens haar,
geen toekomst meer heeft.
Met ingang van Maandag j.l. is de invoer van.
Chrysanten ter wering van de Chrysanténmug>"
in Engeland en Wales verboden.
I
