Sensatieproces te Berlijn tegen kath. geestelijken De Sarkani naar Ceuta gebracht Onrust in een fort Het nieuws van heden Runciman uit de politiek? Fuente Ovejuna omsingeld DE BAROMETER (Pwi-msw- wiDvfóPü VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN SI - TELEFOON 13*866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866 VRIJDAG 16 APRIL - AVONDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20514 Dr. Ley, de Duitsche rijksorganisatieleider, werd hij zijn bezoek aan Italië hartelijk ontvangen en onderhield zich met de Italiaansche arbeiders Beschuldigd van hoogverraad Zij zouden getracht hebben een katholiek-communistisch front te vormen Zijdelingsch antwoord op 's Pausen Encycliek? De commandant van de Java heeft zich niet verzet tegen opbrenging van dit verdachte schip Wordt John Simon opvolger van Neville Chamberlain? Hevige stormen in Oostenrijk Twintig personen bij scheepsramp omgekomen Het Turksche bezoek aan Belgrado Het Weer IllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllülllillll Kordaat optreden van wacht commandant bedwong oproe rige Timor eezen De conferentie te Montreux heeft met algemeene stemmen tot opheffing der capitulaties in Egypte besloten. Minister-president Nahas Pasja van Egypte voert het woord De vakbondenactie in Amerika Definitieve overeenkomst met Chrysler geteekend Erkenning door Ford? Op officieele wijze heeft minister Rust de opgravingen in 't oude Olympia doen aanvangen Britsch schip zou trachten aard appelen naar Bilbao te brengen Toch naar Bilbao? Het herstel van het intern, handelsverkeer Von Bergen's bezoek aan Kard. Pacelli Een vriendschappelijk en persoonlijk onderhoud? Rexïsten en frontisten blijven bijeen Poolsch bezoek aan Brussel mede in verband met de opdracht aan Van Zeeland EEN GELUKKIGE VONDST DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Boek van Dimitrof in beslag genomen De leider van de Komintern als schrijver op non-activiteit Hevige brand te Comrat STRATEGISCHE AUTOWEGEN NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., fngez. mededeetingen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent per regel. Bij contract steile verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces «Omroepers" zie de rubriek. (Van onzen Berlijnschen correspondent). In de Bellevuestrasse, de korte straat, welke een centrum van het ziedende groote-stadsverkeer als den Postdammer Platz met de rust van den Tiergarten, het geliefde wandelpark der Berlij- ners, verbindt, hangt ergens aan een ijzeren hek een onopvallend houten bord met het opschrift: „Volksgericht des Deutschen Keiches". Hier is dus de gevreesde volksrechtbank van het Der de Rijk gevestigd. Zooals alle andere revoluties heeft ook de nationaal-socialistische zich niet kunnen los maken van het wreede instituut der geheime justitie. Want de volksrechtbank werkt in het ge heim. Over baar activiteit krijgt men nooit precieze gegevens. Eigenlijk worden alleen haar doodvonnissen regelmatig gepubliceerd. Dezer dagen heeft de Volksrechtbank echter de deuren harer zittingszaal wijd geopend voor wie er binnen wil gaan. De Duitsche bladen bevatten dagelijks minstens een kolom verslag van hetgeen er is verhandeld. En de veronder stelling ligt voor de hand, dat het „Volksge richt" de openbaarheid, welke het in den regel zoo hartgrondig verafschuwt, ditmaal fel be geert. Zeven personen zitten er achter de ba lustrade, welke in Duitschland als bank van beklaagden geldt. Onder hen zijn drie katholieke geestelijken. Allen worden be schuldigd van hoogverraad. De acte van beschuldiging zegt, dat de beklaagden ge tracht hebben, een katholiek-communis tisch eenheidsfront te vormen ter omver werping van den nationaal-socialistischen staat. Zij het ook met geheel verschillende gevoe lens, zoo zien toch zoowel tal van katholieken als vele riationaal-socialisten in dit proces een zijdelingsch antwoord op de pffuselijke encycliek „Mit brennender Sorge", waardoor het Derde Rijk zich ernstig gegriefd voelt. Degene, die bij dit proces dusdanig de hoofd rol speelt, dat het zelfs naar hem genoemd wordt, is kapelaan Rossaint uit Dusseldorp. Twee feiten kan men dezen ten laste leggen en hij maakt 't zijn rechters al bijzonder gemak kelijk door ook zelfs den schijn te vermijden, dat hij die feiten zou willen bestrijden. Kapelaan Rossaint is een fel tegenstander Van het nationaal-socialisme en een pacifist. In deze laatste hoedanigheid heeft hij zich laten verleiden tot daden, die hij niet kan ver antwoorden, noch alsgeestelijke, noch als jeugdleider, noch als staatsburger. Toen hij b.v. eigen gefabriceerde aanplakbiljetten ging ver spreiden met opschriften als „Wie voor den dienstplicht ijvert, maakt zich schuldig aan den komenden oorlog!" toen had kapelaan R. ongelijk. En als tegenstander van het Derde Rijk heeft hij zich door de felheid zijner overtuiging laten drijven tot handelingen, die op zijn minst on voorzichtig genoemd moeten worden. Doch het is de vraag, wat dit alles te doen heeft met hoogverraad. Wij zouden ons kunnen indenken, dat de geestelijke overheid van kape laan Rossaint, mits zij van zijn doen en laten Volledig op de hoogte ware geweest, hem had gewaarschuwd, liever niet verder te gaan op den ingeslagen weg. Om een acte van beschul diging te rechtvaardigen, welke culmineert in 't tvoord hoogverraad, is in elk geval meer noo- dig. 1 De Volksrechtbank neemt dan ook aan, dat kapelaan Rossaint en zijn medebeklaagden verder zijn gegaan. Zij beschuldigt hen, als ge zegd, van de vorming van een katholiek-com munistisch eenheidsfront. Het katholiek-communistisch eenheidsfront ter omverwerping van den nationaal-socialisti- schen staat is geen verzinsel van het Derde Rijk in zooverre, dat de verboden maar illegaal voort- bestaande „Kommunistische Partei Deutsch- land" inderdaad aan het opgeheven „Zentrum" en aan het Duitsche Katholicisme in het alge meen een desbetreffend voorstel heeft gedaan. Het behoeft geen betoog, dat de Katholieke Kerk in Duitschland dit voorstel zonder meer heeft afgewimpeld en zulks heusch niet, zooals de partijpers het gaarne beweert, alleen maar in schijn en om redenen van opportuniteit. De ijveraars der K.P.D. hebben zich echter door deze weigering nooit laten afschrikken en trouw blijven zij gehoorzamen aan het parool van Moskou. Dit communistisch gewroet in ka tholieke kringen is een verschijnsel, hetwelk zich vooral voordoet in het Rijnland. Er zijn echter communisten en communis ten. Om dit te constateeren, behoeft men geen reis naar het Rijnland te maken, het is vol doende, 't huidige proces in Berlijn te volgen. De eenige „communist", die te gelijk met de kapelaans Rossaint en Kremer, met pater Cle mens en drie leiders der katholieke jeugdbe weging terecht staat, een zekere Jülich, is, wanneer wij de verhandeling goed begrijpen, met kapelaan Rossaint in aanraking gekomen, niet als politiek agitator, dochals geloofs- leerling. Jülich is de zoon van een halve jodin en werd in zijn jeugdjaren door zijn moeder in den joodschen godsdienst opgevoed. Men neemt het kapelaan Rossaint heel erg kwalijk, dat hij Jülich niet alleen in het katholieke geloof onderrichtte, doch hem bovendien in de katho lieke kerk opnam door hem te doopen. Men zal toegeven, dat dit al een bijzonder vreemde in leiding is tot de vorming van een katholiek- communistisch eenheidsfront! In een plechtige verklaring heeft kapelaan Rossaint verder in de volgende bewoordingen betoogd, dat hij zekere handelingen beging, wel ke hij thans betreurt, maar dat hij onschuldig is aan het hem ten laste gelegde, hoogverraad: „Ik verklaar, dat ik voor wat de zuivere fei ten betreft, naar beste weten de waarheid heb gezegd. Wat mijn innerlijke overtuiging aan gaat, wil ik er nogmaals den nadruk op leg gen, dat het nooit mijn plan was, de hoogver- raderlijke doeleinden der communisten te on dersteunen, en vooral, dat ik er nooit naar ge streefd heb, met hen een eenheidsfront te vor men. In tegendeel, ik beschouwde het steeds als mijn levenswerk, het communisme te bestrij den op alle manieren, welke mij geschikt voor kwamen. Ik moet echter toegeven, dat ik uit persoonlijke zwakte en ook door mijn afkeer van het nationaal-socialisme gekomen ben tot on juiste daden, welke ik thans betreur." Deze woorden van een man, die zich een week lang niet achter uitvluchten verborg, maar voortdurend openhartig en klaarblijkelijk eer lijk op alle hem gestelde vragen antwoordde, maakte kennelijk een diepen indruk, ook op de vele aanwezigen, die hem en zijn medebeklaag den niet zeer vriendelijk gezind zijn. Zooals gemeld, heeft het proces Donderdag een sensationeele wending genomen, doordat twee communistische getuigen voor de recht bank verklaard hebben dat kapelaan Rossaint hun voorstellen om een vereenigd katholiek- communistisch front te vormen onvoorwaar delijk heeft afgewezen. De marinestaf ontving van den commandant van Hr. Ms. kruiser Java bericht, dat hij convooi gewei gerd heeft aan het s.s. Sarkani, kapi tein Gidts, reeder het Nederlandsche Bevrachtingskantoor te Amsterdam, bestemd voor Alicante. De Sarkani is bij 'n poging, om onge- convoyeerd door straat Gibraltar te stoomen, hedenmorgen in de vroegte door een Spaansch oorlogsschip aan gehouden en opgebracht naar Ceuta. Het s.s. Sarkani is het bekende „smokkelschip", waarvan in de Nederlandsche pers herhaaldelijk melding is gemaakt. Daar de Nederlandsche ma rine slechts convooi verleent aan die schepen, waarvan de lading met zekerheid geen wapenen en geen munitie voor Spanje bevat en waar geen vrijwilligers voor deelneming aan den Spaan- schen burgeroorlog aan boord zijn, heeft de commandant van Hr, Ms. Java zich tegen op brenging van dit verdachte schip niet verzet. LONDEN, 16 April. (Havas). De Britsche minister van Handel, Walter Runciman, heeft vanavond te kennen gegeven, dat hij voornemens is, het politieke leven vaarwel te zeggen, wanneer de regeering na de kro ningsfeesten zal worden gereconstrueerd. Runciman heeft aan het banket van de ver- eeniging van Kamers van Koophandel te Lon den zijn gehoor toevertrouwd, dat hij zich ver moeid begint te gevoelen. „Ik heb, aldus Runci man, mijn functies langer waargenomen dan wie mijner voorgangers ook, en ik weet niet hoe lang ik daarmede nog zal voortgaan". Zooals men weet, werd Runciman eenigen tijd geleden in politieke kringen gedoodverfd als de waarschijnlijke opvolger van Neville Chamber lain, den minister van Financiën. Thans wordt meer en meer de naam van Sir John Simon genoemd. Simon en Runciman vertegenwoordigen bei den de nationale liberalen. WEENEN, 16 April. (Havas). Stiermarken en het Banaat worden door hevige stormen geteis terd; de scheepvaart op den Donau en de Theiss is geheel gestremd. Nabij Zemun is een schip, dat op den Donau voor anker lag, omgeslagen; twintig personen zijn hierbij verdronken. Even eens is nabij deze plaats een sleepboot vergaan. Omtrent het lot van de bemanning is niets be kend. BELGRADO, 15 April. (Havas.) In een offi cieele mededeeling wordt gezegd, dat bij het bezoek van den Turkschen minister-president en den Turkschen minister van Buitenlandsche Zaken aan Belgrado is vastgesteld, dat er vol komen harmonie tusschen de belangen van beide landen bestaat. Zij hebben geconstateerd, dat al hun internationale verplichtingen geheel in overeenstemming zijn met het doel der buiten landsche politiek in het kader van de Balkan- Entente en met het Volkenbondshandvest. i VERWACHTING: Matige tot krachti- j| gen afnemende Zuid-Westelijke tot Wes- teiyken wind, aanvankelijk zwaar bewolkt iÊ tot betrokken met regenbuien, later op- klarend, weinig verandering in tempe- ratuur. ÊE Hoogste barometerstand 768.4 te Haparanda Laagste barometerstand 742.8 te Holyhead Zon op 5.02 - onder 18.58 - Licht op 19.28 Maan op 8.54 onder 0.38 H 17 April E.K. DJOCJA, 16 April (Aneta). In den nacht van Zondag op Maandag j.l. hebben ongere geldheden plaats gehad in het fort Vreden- burg te Djocja. Om een vermeende grief schoolden Timoreesche militairen voor de wacht samen en dreigden dezen aan te val len. Het kordaat optreden van den wacht commandant, die de wacht last gaf de ge weren met scherp te laden en toen de Timo- reezen sommeerde zich terug te trekken, terwijl hij van de Europeesche chambree versterking liet aanrukken, voorkwam erger. Een ernstig onderzoek naar deze ongeregeld heden is ingesteld. De Timoreezen zijn 12 April op een meerdaagsche oefening gezon den. Aneta vernam nog nader, na informatie bij het departement van oorlog, dat deze samen scholing veroorzaakt is, doordat men meende, dat in een enkel geval de controle op toelating van "niet-militairen ip het kampement op min der juiste wijze zou zijn geschied. Het incident kan geacht worden geheel op zichzelf te staan, zoodat hieraan geen verdere beteekenis behoeft te worden gehecht. DETROIT, 16 April. (Reuter). De bond van arbeiders in de auto-industrie en de Chrys- ler-fabrieken hebben thans, ter regeling van de laatsta staking, een definitieve overeenkomst geteekend; Ford en Packard zijn thans de eeni ge groote ondernemingen in de auto-industrie, die geen overeenkomst met den bond hebben. De stakingsbeweging, ontstaan aan boord van de „President Roosevelt", breidt zich uit. Drie honderd leden van de bemanning der „Califor nia" zijn een staking met over elkaar geslagen armen begonnen, terwijl de bond van telegra fisten heeft bepaald, dat de arbeid op alle sche pen, die aan de „international Mercantile Ma rine Company" toebehooren, moet worden neergelegd. Bijna zesduizend arbeiders in de kledingin dustrie te Montreal zijn in staking gegaan. Zij eischen de erkenning van hun vakvereeniging en de afschaffing van het systeem van onrede lijke loonuitkeering, dat, naar zij zeggen, be staat. De plaatselijke afdeeling van den bond van arbeiders in de automobiel-industrie te Oakland deelt mede, dat de Ford-maat schappij voor het eerst de vakvereenigingen heeft erkend. De directie van de Fordfabrieken in Cali- fornië heeft n.l. een overeenkomst met den bond geparafeerd, waarin de bond wordt erkend als het orgaan, waarmede collectieve onderhande lingen zullen worden gevoerd. De bond deelt verder mede, dat hij de verzekering bezit, dat de overeenkomst zal worden goedgekeurd door de centrale directie van Ford te Detroit. ANDUJAR, 16 April. (Havas). De regeerings- troepen blijven oprukken naar Fuente Ovejuna. Zij hebben Sierra Grana bezet en zoo Fuente Ovejuna geheel omsingeld, niettegenstaande den verwoeden tegenstand van de rechtschen. Radio Bilbao deelt mede: Aan het front van Quipuzcoa werden in den sector vijandelijke troepenconcentraties door onze artillerie uit eengejaagd. De rechtschen leden daarbij ernstige verhe zen. Aan het front van Avala en Biscaye heb ben de rechtschen, die zeer aan het wankelen werden gebracht, vijftig dooden, vier mitrailleurs en verscheidene geweren in de veroverde stellin gen moeten achterlaten. Het Britsche vrachtschip Mary Llewelyn, dat geen draadlooze installatie aan boord heeft, is met 1000 ton aardappelen uit St. Jean de Luz vertrokken. Het schip heeft een Zuid-Westelijken koers ingeslagen; men vermoedt, dat het zal trachten Bilbao te bereiken. Het Poolsche stoomschip Lechistan, dat van Palestina op weg naar Antwerpen was, is ter hoogte van Gibraltar gepraaid en aangehou den. De Nederlander Hendrik de Leur, die deel neemt aan de controle op de non-interventie, is te Gibraltar aangekomen. ROME, 16 April. (D. N. B.) Het onderhoud tusschen Kardinaal Pacceli en den Duitschen ambassadeur Von Bergen, dat gisteren plaats had, droeg volgens Vaticaansche kringen het karakter van een persoonlijk gesprek in het ka der van de jarenlange betrekkingen, die tus schen beide persoonlijkheden bestaat. Er is na tuurlijk, aldus het Duitsche nieuwsbureau, ook op vriendschappelijke wijze gesproken over de laatste Duitsche nota. Een nieuwe démarche zou echter niet in het voornemen liggen. BRUSSEL, 16 April. (Havas). De Vlaamsch Nationalistische afgevaardigden hebben ver klaard, dat er voor hen geen sprake is de over eenkomst met de beweging der Rexisten te ver breken. Geen der leden van de Rexisten-partij heeft de bedoeling uit de partij van Degrelle te treden en zich weer aan te sluiten by de Katholieke party. WARSCHAU, 15 April (P.A.T.) Naar aanlei ding van het aanstaande officieele bezoek van den minister van Handel en Nijverheid, Roman, aan Brussel, schrüft het in nauwe betrekking met de regeering staande blad Express Po- ranny: Buiten het geheel der directe betrek kingen tusschen België en Polen, zal minister Roman de gelegenheid hebben te Brussel even eens uitgebreidere vraagstukken te bespreken. Het bezoek van Roman aan Brussel valt samen met de aan Van Zeeland toever trouwde taak, een internationaal onderzoek in te stellen met betrekking tot het weg nemen der hinderpalen, die het internatio nale handelsverkeer belemmeren. Roman zal te Brussel gelegenheid vinden, dit belang rijke vraagstuk te bespreken. De houding van Polen ten aanzien van in ternationale economische samenwerking is, al dus het blad, zeer positief. Maanden geleden heeft minister Beek reeds gewezen op het groote belang van bespreking en regeling der groote economische vraagstukken, waarvan de invloed beslissend is op de samenleving der volken. Het blad voegt hier nog aan toe, dat Polen niet streeft naar een stelsel van autarkie, doch met andere volken wil samenwerken. De Poolsche minister van handel, Roman, is hedenochtend te Brussel aangekomen. Hij werd op het station ontvangen door den Belgischen minister van Isacker en den Poolschen gezant, Jacowski. Minister Roman zal heden door den Koning in audiëntie ontvangen worden. De Fransche minister van Handel en Nijver heid, Bastid, heeft het woord gevoerd tüdens een noenmaal, dat de American Club te zijner eere te Parijs had aangericht. Na gewezen te hebben op het kortgeleden door de Fransche en Britsche regeering geno men initiatief, tot het doen instellen van een economische enquête door Van Zeeland, waar van het welslagen nauw verbonden is met de ontwikkeling van den wereldhandel, verklaarde de minister„De kansen om tot een algemeen accoord te geraken zijn er, doch bovenal han gen zij af van de wederkeerigheid der conces sies. De Fransche regeering koestert van haar kant het verlangen, een daadwerkelijke by- drage te leveren tot de politiek der wederzijd- sche concessies." GLOUCESTER, 15 April. (Stefani). Een werkman, die voor een shilling een pak boeken had gekocht, heeft hierin een brief van Byron ontdekt, welken deze in 1819 te Venetië heeft geschreven. De Britsche minister Runciman zou de poli tiek gaan vaarwel zeggen. Sir John Simon wordt thans genoemd als a.s. opvolger van Neville Chamberlain. Bezoek van den Poolschen minister Roman aan Brussel. De Chrysler-directie heeft een definitieve over eenkomst met den vakbond geteekend. Tengevolge van een hevigen storm in Oosten rijk is een schip omgeslagen, waarbij twintig personen omkwamen. Een Britsch schip zou trachten ondanks de blokkade aardappelen naar Bilbao te brengen. Aardbeving te Padang geconstateerd. Ongeregeldheden in een fort te Djocja. Het Nederlandsche stoomschip Sarkani, dat onder verdachte schepen valt, opgebracht naar Ceuta. De hoofddader in het complot van de postwis- selvervalsching is tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld. Rede van dr. Colijn bij gelegenheid van de diesviering der Rotterdamsche Kamer van Koophandel. Het Polit-bureau van de Communistische par ty van Sovjet-Rusland heeft een boek van Dimi trof getiteld: „De binnenlandsche politieke toe stand van Sovjet-Rusland" dat in een oplage van 25.000 exemplaren verschenen was, in beslag laten nemen. Als reden wordt opgegeven, dat Dimitrof het gevaar van de politieke agitatie van Boecharin en Rykow niet goed heeft ingezien en in zün boek niet met voldoende heftigheid tegen deze beide politici is opgetreden. Men heeft Dimitrof verzocht voorloopig van iedere litteraire werk zaamheid af te zien. BOEKAREST, 15 April (Havas). Vanoch tend is in een benzine-reservoir in de stad Comrat (Bessarabie) brand ontstaan. Tenge volge van den hevigen wind en gebrek aan bluschwater verspreidde het vuur zich zeer snel ondanks de pogingen van de brandweer, die werd bijgestaan door militairen en burgers, den brand tot zijn haard te beperken. Om acht uur vanavond was het vuur nog niet gebluscht. Reeds zijn 200 huizen een prooi der vlammen geworden. De Poolsche pers meldt, dat in Duitsch-Si- lezië drie strategische autowegen worden aan gelegd op verzoek der militaire autoriteiten. Alle drie de wegen komen aan de eene zyde uit op den grooten verkeersweg Berlijn-Breslau, aan de andere zijde bij de Poolsche grens. (po i i uu miuiiniiunnj;^;;; 11 ij/J Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 746.5 Vorige stand: 746.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1937 | | pagina 1