Rechtsche houwitsers openen
een hevig vuur op Madrid
Zes menschen
gedood
«ésééI
De positie van het
Volksfront
Staking in Parijs'
amusementsbedrijf
600 stakers weer
aan den arbeid
Aanval op Cordova
afgeslagen
Dreiging met een
sympathiestaking
Een schrijven van
Mgr. Preysing
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 5? - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR D-E N.V. DRUKKE RH DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 19 APRIL - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20518
Aan het front van Aragon werden
verschillende linksche vlieg
tuigen neergeschoten
Radioredevoering van
generaal Franco
„Aardappel-Jones'
Alicante
naar
Franco spreekt
100.000 Amerikaansche arbeiders
zullen de stakers in Canada
steunen
De „caritas"-collecten worden
voortaan in de kerken gehouden
Samenzwering tegen
Titulescoe ontdekt
Leden van de „IJzeren Garde"
leggen een bekentenis af
Een verklaring van
prins Nicolaas
Het Weer
S
Bij een aardstorting op Java
Noodweer in Midden-Java
Ter dood veroordeeld
Vonnis tegen communisten
in Duitschland
Bij de kroningsplechtigheden zal de
troonopvolgster, prinses Elisabeth, een
speciaal voor deze gelegenheid uit zeer
licht materiaal vervaardigde kroon
dragen
Minister-president Van Zeeland
van Brussel. In gezelschap van
de stands in
bracht een bezoek aan de Jaarbeurs
burgemeester Max nam de premier
oogenschouw
De vliegers van de „Verheven Wind" zijn te Brussel aangekomen, waar
zij voor hun prestatie werden gehuldigd
Golven beuken het verlaten wrak van
het Duitsche vrachtschip „Paraguay",
dat aan de Braziliaansche kust verging
Blum doet een krachtig beroep op
de eenheid en discipline
in de S.F.I.O.
Revolutionnaire linker
zijde wordt ontbonden
Revue-theaters en bioscopen op
Zondag voor een groot deel
onverwacht gesloten
Verplichte arbitrage
genegeerd
Een rede van Schacht
Ruimer gebruik van grondstoffen
aangekondigd
Bü een aardstorting op Java zijn zes menschen
gedood.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Adviezen der organisaties door
het meerendeel der arbei
ders gevolgd
De overigen wachten ai
Verdere likwidatie
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
MADRID, 19 April (Havas) De Ma-
drileensche verdedigingsraad deelt mede, dat
het midden van de stad krachtig gebombar
deerd werd, waardoor onder de burgerbevol
king talrijke slachtoffers zijn gevallen.
De houwitsers van de rechtschen openden een
moorddadig vuur op de hoofdstad. Te tien uur
Zondagavond werd als officieel verliescijfer op
gegeven 71 gewonden; het aantal dooden was
hog niet bekend, doch moet eveneens zeer hoog
zijn. De vertegenwoordiger van Havas telde in
de omgeving van zijn huis 9 dooden en op de
Grand Via vier dooden.
In den sector van het Escorial blijven de
regeeringstroepen oprukken; zij hebben zich
meester gemaakt van stellingen bij den
Atalayaberg.
Het slechte weer schijnt aan de verschillende
fronten nog voortdurend grootere krijgsverrich
tingen te belemmeren.
Het hoofdkwartier van de troepen van
Franco bericht, dat de rechtsche troepen een
aanval van de regeeringstroepen aan het
front van Cordova hebben afgeslagen. De
aanvallers leden zware verliezen.
Aan het front van Aragon heeft een escader
van dertig vliegtuigen der regeering een esca
drille van 15 vliegtuigen der rechtschen aange
vallen. Zeven Curtiss-vliegtuigen van de regee
ring werden omlaag geschoten.
Twee vliegtuigen der rechtschen, welke bo
ven Barcelona vlogen, hebben een zestig-tal
bommen uitgeworpen.
Een tramwagen werd getroffen en de be
stuurder gedood. Voorts meldt men drie dooden
en eenige gewonden. Een vrouw van zeventig
jaar is op straat van aandoening gestorven.
„Aardappel-Jones" is met zijn schip de Llewel
lyn van St. Jean de Luz vertrokken in de rich
ting van Bilbao.
Men weet niet, of het hem gelukt is deze stad
te bereiken.
Uit Rochefort wordt gemeld, dat een Spaansch
schip, dat de haven van Bilbao trachtte binnen
te loopen, daarin niet is geslaagd en op de
reede van La Rochelle is teruggekeerd.
Volgens een bericht uit La Rochelle La Pal-
Üce zou de haven van die plaats gedurende
eenige maanden dienst doen als Britsche vloot-
basis.
Eén der eigenaars van de Llewellyn heeft me
degedeeld, dat dit schip Zondagavond opdracht
heeft ontvangen zijn lading te Alicante in plaats
van Bilbao te lossen. Te Alicante zal een lading
sinaasappelen voor België worden ingenomen.
SALAMANCA, 19 April (Havas—A.N.P.) In
zijn aangekondigde rede voor den zender van
ftadio-Nacional zeide generaal Franco o.a.:
„Uit naam van het heilige Spanje richt ik mij
tot het volk om het te zeggen, dat wij staan
ivoor een oorlog, welke het karakter heeft van
een historischen kruistocht.
In overeenstemming met den wil der strij
denden, vraag ik op dit oogenblik eenheid.
Eenheid beteekent geen groepeering van de
krachten, noch regeerings-concentratie,
noch een meer of minder vaderlandslievende
of geheiligde overeenkomst. Ik vraag een
heid voor den opmarsch naar het gemeen
schappelijk doel, zoowel van binnen- als
buitenlandsch standpunt, in geloof zoowel
als in leer. Om deze eenheid te bereiken, is
het noodig, dat ieder in zijn hart zün per
soonlijke geschillen uitwischt."
Verder verklaarde Franco, dat de grootste vij-
TORONTO, 19 April. (Reuter). De leiders
der vakvereeniging van arbeiders in de auto
mobielindustrie hebben gedreigd tegen Dins
dag een sympathiestaking van honderd
duizend arbeiders der General Motors in de
Vereenigde Staten te zullen proclameeren,
Deze bedreiging heeft ten doel, dat het
geschil met de Canadeesche directie over
de erkenning van de plaatselijke afdeelingen
dezer vakvereeniging vóór dien dag wordt,
bijgelegd.
De poging van Hepburn een regeling tot
stand te brengen in de automobielstaking te
°shawa is mislukt, daar de vertegenwoordi
gers der staking weigerden toe te geven, dat zij
®®en enkele relatie onderhielden met het co
mité voor industrieele organisatie en de ver-
egenwoordigers der General Motors weigerden
gedelegeerden der arbeiders te ontmoeten,
~°°lang deze verklaren een internationale vak-
ereeniging te vertegenwoordigen,
and van de staten het bolsjewisme is, de opruk
kende revolutie van het Russische communisme.
Deze vijand vernielt de beschavingen en ver
oorzaakt de grootste menschelijke treurspelen,
zooals thans in Spanje, hetgeen de wereld on
verschillig aanziet, zonder het te begrijpen of te
willen begrijpen.
Franco vergeleek vervolgens de democratieën,
„vol conventies en formules, welke de middelen
verwarren met het doel" met het regiem, dat
hij denkt in te stellen in Spanje, „een doel
treffende democratie, welke het volk zal geven,
wat het werkelijk noodig heeft: bestuurd te
worden door een rechtschapen systeem, zoowel
van moreel als van sociaal-economisch stand
punt bezien, een moreele vrijheid in den dienst
van het vaderlandsche geloof, zonder welke de
politieke vrijheid slechts een waan is en deel
nemen van allen aan het staatsbeloop door de
functies van familie, gemeente en vakvereeni-
gingen.
Wij zullen rechtvaardigheid en publiek
recht instellen, zonder welke de mensche
lijke waardigheid niet meer bestaat. We zul
len een sterk leger vormen, zoowel te land,
ter zee als in de lucht, met de hoogste held
haftige deugden, waarvan de Spanjaarden
reeds zooveel bewijzen hebben gegeven; wij
zullen de klassieke universiteiten verdedigen,
welke hun traditie zullen voortzetten."
Tenslotte bracht generaal Franco hulde aan
de rechtsche strijders en zeide: „Wanneer het
aanzien van ons land ons weer het respect van
de andere landen waardig zal maken, wanneer
onze groote en majestueuze schepen weer de
vaderlandsche kleuren over de zeeën zullen
voeren, wanneer onze vliegtuigen in de luchten
het bewijs zullen meedragen van het herstel van
Spanje, wanneer aan de Spaansche haarden
noch brood, noch vuur, noch levensvreugde zul
len ontbreken, dan zullen we aan al onze marte
laren kunnen zeggen: Uw bloed heeft vrucht ge
dragen."
Generaal Franco besloot zijn rede met den
uitroep: „Spanjaarden, de harten omhoog, leve
Spanje!"
BERLIJN, 18 April. (Havas.) Zondag
ochtend is in alle Katholieke kerken te
Berlijn een schrijven van den Bisschop van
Berlijn voorgelezen, waarin wordt mede
gedeeld, dat nu de wereldlijke autoriteiten
verboden hebben nog langer de collecten
voor het werk van de „caritas" op straat te
houden, deze collecten in het vervolg in de
kerken zullen worden gehouden.
BOEKAREST, 19 April (Havas) Uit het ge
tuigenverhoor tijdens een proces tegen een
tiental leden van de IJzeren Garde is geble
ken, dat deze organisatie een complot op touw
had gezet om Titulescoe te vermoorden.
De tien beklaagden uit het proces worden
beschuldigd enkele maanden geleden het oud
lid van de IJzeren Garde. Michael Stelescoe
te hebben vermoord, die een andere groep had
opgericht. Een der getuigen verklaarde, dat
Stelescoe uit de IJzeren Garde was gezet, doch
dat hem was medegedeeld, dat hij weer zou
worden opgenomen, als hij Titulescoe zou heb
ben vermoord.
Prins Nicolaas, de broeder van Koning Carol,
heeft den minister-president 't volgende schrij
ven gezonden, met het doel een einde te ma
ken aan de geruchten, welke omtrent hem in
omloop zijn: ,,Ik heb vernomen, dat men mijn
naam verbindt met zekere politieke groepen,
alsmede aan politieke agitaties. Indien deze ge
ruchten voortgaan, zouden zij verderfelijk kun
nen zijn. Ik verklaar geen enkel persoonlijk
contact te onderhouden met een politieke groep.
Ik protesteer tegen de geruchten en verzoek u
maatregelen te nemen, welke gij noodig oor
deelt om hieraan een einde te maken."
VERWACHTING: Zwakke tot matigen 1
Westelijke tot Zuidelijken wind, aanvan-
kei ijk meest half bewolkt met weinig of S
geen regen, later toenemende bewolking, S
=j met toenemende kans op regen, iets H
zachter.
Hoogste barometerstand 761.7 te Biarritz
Laagste barometerstand 741.6
te Vestmanoer
Zon op v.m. 4.56 onder n.m. 7.03 uur.
Licht op n.m. 7.33. Maan op n.m. 12.40 r£
S onder v.m. 2.19 uur. Volle Maan 25 April, g
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllliib
DJOCJA, 19 April (Aneta). He
dennacht om twee uur vond een
aardstorting plaats in de dessa Kali-
red jo, district Salaman (Kedoe).
Acht huizen zijn bedolven. Zes
personen zijn hierbij gedood, ter
wijl er drie uitgegraven zijn.
BATAVIA, 19 April (Aneta) Uit verschil
lende plaatsen in midden-Java zijn berichten
binnengekomen omtrent zwaar weer, dat daar
gisteren heeft gewoed.
Zoo brak. tengevolge van regen en band
jirs in het district Kendal-Zuid (tusschen
Semarang en Pekalongan) de dijk door van
de kali Blorong, waardoor de streek nabij
Kaliwoengoe onder water werd gezet. De
dijk was pas sinds eenige maanden gereed
gekomen. Er is verder geen schade aan
gericht en het water is weer weggezakt.
Ook in Solo en omgeving heerschte er nood
weer. In de Kotta Solo zijn talrijke boomen
ontworteld. Op zeven plaatsen zijn de electrische
geleidingen en de telefoondraden vernield. Op
verschillende plaatsen in Solo staan stadskam-
pongs onder water. De verbindingen door mid
del van de hoofdwegen naar Wonogiri en Djoc-
ja zijn gestremd. De Solo-rivier is buiten haar
oevers getreden; het water staat op vele plaat
sen een meter hoog, bü Grogol zelfs 1.70 M.
Ook uit de buurt van Klaten werd noodweer
gemeld.
BERLIJN, 19 April (Havas) Drie vroegere
leden van de „Communistische Jeugd" zijn ter
dood veroordeeld; een vierde beklaagde, die nog
minderjarig was, kreeg tien jaar gevangenis
straf. Zes anderen kregen straffen tusschen V/i
jaar en tien jaar opsluiting. Zü waren er van
beschuldigd in Mei 1932 een vergaderingslokaal
der S.A. stormenderhand te hebben ingenomen
te Lichtenberg bü Berlin. Tijdens de vechtpartü
was een S.A.-man gedood.
PARIJS, 19 April. (Havas) In de ver
gadering van het partijbestuur van de
S.F.I.O. heeft minister-president Léon Blum
in het kort het werk van de regeering sedert
de laatste bestuursvergadering uiteengezet.
Hij verklaarde de „pauze" en zeide, dat de
partij moet begrüpen, dat het land tijd noodig
heeft om uit te rusten. Verder toonde hü aan,
dat de regeering op financieel gebied niet voor
de geldmacht was geweken.
Vervolgens bracht hij de gebeurtenissen te
Clichy in herinnering. De regeering heeft
na de onlusten overwogen om af te treden,
doch daar zü werd gesteund niet alleen door
de socialisten, doch ook door de radicalen
en de vakvereenigingen, besloot zü aan de
regeering te blüven.
Blum voegde hieraan toe: „Wü willen geen
staatsgreep om aan de macht te blijven, wü
willen wettig regeeren, 't economisch ieven van
het land herstellen en den vrede minder gevaar
doen loopen."
Blum zeide verder nog: „Wü regeeren een
land en we kunnen de belangen van geen van
de klassen van dit land verwaarloozen. We moe
ten het land gezond maken en als we hierin
slagen, zullen wü de eersten zün om de vruch
ten hiervan te plukken, men moet ons onze taak
echter niet te moeilijk maken en het mag niet
bestaan, dat in onze eigen partü sommigen zich
verheugen over de moeilijkheden, waarvoor de
regeering staat."
De minister-president besloot met een krach
tig beroep op de discipline en eenheid in de
Partü.
Verscheidene sprekers, zooals Bracke en Grum-
bach, verweten vervolgens den leider van de
uiterste linkerzüde Marceau Pivert het fascisme
in de kaart te spelen, in plaats van het socia
lisme te helpen.
Tenslotte nam het partijbestuur een mo
tie aan, waarin het vertrouwen in de re
geering werd uitgesproken. Niemand zal uit
de partij gestooten worden, doch de revo
lutionnaire linkerzüde zal worden ontbon
den, voor zoover zü als organisatie naar
buiten kwam en het bestuur vraagt de ka
meraden zich aan deze beslissing te onder
werpen.
Zoo niet, dan zullen in de volgende bestuurs
vergadering de noodige besluiten worden ge
nomen.
Pivert verklaarde zich aan dit besluit van
het partijbestuur te onderwerpen.
Bovendien nam het partijbestuur een motie
aan, waarin bepaald wordt, dat de unificatie
commissie de eenige instantie is, welke kan
onderhandelen over het samengaan vap socia
listen en communisten.
PARIJS, 19 April Havas/A.N.P.)Het
bestuur van den bond van werknemers in
het amusementsbedrijf heeft, naar ver
luidt, gisteren onder druk van de leden en
tegen zijn advies in, besloten, dat onmid
dellijk in alle theaters, bioscopen en mu
sic-halls te Parijs en omgeving het werk
moet worden neergelegd.
Deze „wilde staking" zou in strijd zijn met
de onlangs in werking getreden wet tot ver
plichte arbitrage.
In het begin van den namiddag leek het,
dat de order door niet alle werknemers zou
worden opgevolgd. Vooral de groote boulevards
boden den gewonen Zondagschen aanblik.
In den loop van den middag weigerde
echter het personeel van verscheidene bi
oscopen aan den arbeid te gaan. In de
joumaaltheaters werd het personeel door
nieuwe arbeidskrachten aangevuld. Vele in
richtingen, zooals de Folies Bergère en het
Casino de Paris, bleven gesloten. De Opéra
en de Comédie Fransaise ondervonden geen
hinder van de staking.
Van acht uur af heeft 6611 groote menigte
voor de bioscooptheaters gewacht tot de deu
ren zouden opengaan. Intusschen onderhan
delden de gedelegeerden der werknemers met
de patroons.
In verschillende gevallen werd overeen
stemming bereikt, zoodat zekere inrichtin
gen weer voor het publiek werden openge
steld.
Er wordt geen melding gemaakt van
incidenten.
De bioscooptheaters van Pathé en Gaumont
(Place Clichy) zijn nog gesloten.
Des avonds hadden de groote boulevards
denzelfden aanblik als op andere Zondagen. In
de theaters werden wel de stukken opgevoerd,
waarvoor van overheidswege subsidie wordt
ontvangen.
De commissie van vertegenwoordigers der
vakvereenigingen in het amusementsbedrijf in
het district Parüs heeft nog gisteravond een
communiqué gepubliceerd, waarin zü met name
acte neemt van de door de regeering genomen
maatregelen om de oplossing van het conflict
te begunstigen en zich bereid verklaart een
werkhervatting in alle inrichtingen, waar tus
schen de directie en het personeel overeen
stemming zal tot stand komen, onder oogen te
zien.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken
deelt mede, dat een gedeeltelü'ke staking in ze
kere amusementsgelegenheden te Parijs is ont
ketend.
De minister-president en de minister van
Binnenlandsche Zaken zün bereid de inmiddels
reeds aangevangen beraadslagingen met het
bureau van den algemeen raad voor den arbeid
(C.G.T.), de werknemers in het amusements
bedrijf en de belanghebbende patroons voort te
zetten, teneinde een overeenkomst tot stand te
brengen omtrent zekere punten.
MUENCHEN, 19 April (DNB) Op een ver
gadering van de Beiersche organisatie voor den
kleinhandel, heeft de minister van Économische
Zaken, dr. Schacht, een rede gehouden, waar
in hij onder meer een uiteenzetting van toe
voer van grondstoffen gaf. Hij zeide, dat het
voor het weerbaar maken van het Duitsche
volk noodig was geweest, bepaalde grondstof
fen voor zekeren tüd uit het gebruik te nemen.
De beperkingen op het gebruik van grond
stoffen hebben thans echter wel haar hoogste
punt gehad. Een zekere verlichting in de
grondstoffensituatie kan onmiddellük verwacht
worden.
Ten aanzien van de voedselvoorziening is ge
bleken, dat Duitschland zich voorloopig niet
geheel van het buitenland kan losmaken.
Dit is een van de redenen, waarom ik steeds
weer het koloniale vraagstuk naar voren breng,
aldus dr. Schacht.
Een wilde staking in strijd met de wet tot ver
plichte arbitrage, is Zondag in verscheidene
Parijsche theaters en bioscopen uitgebroken.
Mgr. von Preysing besluit de „caritas"-collecten
in het vervolg in de kerken te doen houden.
Dreiging met een sympathie-staking van
100.000 arbeiders der General Motors in de V.S.
met de actie der stakers in Canada.
Rechtsche houwitsers bombardeeren Madrid;
de rechtschen slaan een aanval op Cordova af;
Een radioredevoering van generaal Franco.
Commissie van advies ingesteld nopens den m-
houd van regels, volgens welke de voornaam
woordelijke aanduiding dient te worden bepaald.
Duitschland zou aan de kust van Spaansch
Marokko een Maginot-linie in klein formaat
bezig zijn in te richten.
Minister Delbos bespreekt Frankrqks interna
tionale politiek.
De Hertog Hendrik zal de Java aflossen in de
Spaansche wateren.
De K.D.P. heeft besloten een eigen vakorgani
satie op te richten.
Aardbevingen op Java geconstateerd; geen
schade aangericht.
De adviezen, welke de organisaties
der werknemers Zaterdag aan de
stakende arbeiders hebben gegeven
welke adviezen krachtig waren
ondersteund door den eisch van den
Metaalbond: „sluiten van de werf of
't werk hervatten," hebben hun
uitwerking niet gemist. Van de ruim
duizend werklieden, die bij de Ne-
derl. Scheepsbouwmaatschappij te
Amsterdam staakten, trokken onge
veer zeshonderd hedenochtend de
poort weer binnen en togen aan het
werk. Het aantal stakers bedraagt dus
thans hier nog ruim vierhonderd.
Reeds zeer vroeg in den ochtend, meer dan
een uur voor den aanvang van den werktijd,
stonden honderden voor de werf opgesteld. Zoo
nu en dan liep een enkeling door, doch toen
liet het zich nog niet aanzien, dat het aantal
stakers zoo belangrijk zou dalen. Van hen die
om half zes moesten beginnen, kwam de span-
tenploeg geheel op. Zeer velen namen evenwel
nog een afwachtende houding aan.
Van de honderden voor de werf staande
arbeiders, die om half acht moesten be
ginnen, ging zoo nu en dan een enkele naar
binnen. Geen hunner werd tegengehouden
of lastig gevallen. Het verloop was volkomen
zonder incidenten. De groote stroom kwam
eerst tegen het oogenblik, dat de sirene
aanvangen blies. Ook van hen, die reeds om
half zes hadden dienen te beginnen, her
vatte om half acht een belangrijk aantal
alsnog het werk, waardoor deze belangrüke
ploeg vrijwel volledig werd.
Bü de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij
en de Nederlandsche Dok Maatschappü
is nog weinig wijziging in den toestand geko
men. Een aantal der stakers is weliswaar aan
den arbeid gegaan, doch de meesten blüven
afwachten.
De vierhonderd arbeiders, die vanochtend nog
buiten de poort van de Nederlandsche Scheeps
bouw Maatschappü waren gebleven, besloten m
een vergadering na de middagrust het werk te
hervatten. Op een enkeling na, gingen allen
aan het werk.
Van de 180 stakenden bij de A.D.M. ziin er
nog slechts tien overgebleven, die zeer waar
schijnlijk eveneens aan het werk zullen gaan.
Ook de veertig nageljongens bü de AD.M.
namen in den loop van den ochtend het be
sluit, het werk te hervatten.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 747.)
Vorige stand: 748.4
